PRAWO SPADKOWE I RODZINNE

Transkrypt

1

2 TESTY PRAWO SPADKOWE I RODZINNE MAREK STUS Warszawa 2012

3 Spis treści 5 Spis treści Wykaz skrótów... 7 Wprowadzenie... 9 Część I Prawo spadkowe Rozdział 1 Spadek i ogólne zasady dziedziczenia Rozdział 2 Postępowanie w sprawach spadkowych Rozdział 3 Dziedziczenie ustawowe Rozdział 4 Dziedziczenie testamentowe Rozdział 5 Wydziedziczenie i zachowek Rozdział 6 Przyjęcie i odrzucenie spadku Rozdział 7 Stwierdzenie nabycia spadku, poświadczenie dziedziczenia i... ochrona spadkobiercy Rozdział 8 Wspólność majątku spadkowego i dział spadku Rozdział 9 Odpowiedzialność za długi spadkowe... 98

4 6 Spis treści Rozdział 10 Umowy dotyczące spadku Rozdział 11 Prawo spadkowe intertemporalne Część II Prawo rodzinne i opiekuńcze Rozdział 12 Małżeństwo, unieważnienie małżeństwa Rozdział 13 Prawo małżeńskie majątkowe Rozdział 14 Rozwód i separacja Rozdział 15 Obowiązek alimentacyjny Rozdział 16 Pokrewieństwo i pochodzenie dziecka Rozdział 17 Władza rodzicielska Rozdział 18 Przysposobienie Rozdział 19 Opieka i kuratela Rozdział 20 Akta stanu cywilnego Odpowiedzi Bibliografia

5 Wykaz skrótów 7 Wykaz skrótów Akty prawne k.c. ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.) Konstytucja RP Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz. U. Nr 78, poz. 483 z późn. zm.) k.p. ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 z późn. zm.) k.p.c. ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. Nr 43, poz. 296 z późn. zm.) k.r.o. ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r., poz. 788) k.s.h. ustawa z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych (Dz. U. Nr 94, poz z późn. zm.) p.a.s.c. ustawa z dnia 29 września 1986 r. Prawo o aktach stanu cywilnego (tekst jedn.: Dz. U. z 2011 r. Nr 212, poz. 1264) pr. not. ustawa z dnia 14 lutego 1991 r. Prawo o notariacie (tekst jedn.: Dz. U. z 2008 r. Nr 189, poz z późn. zm.) Inne IC Biul. SN Izba Cywilna. Biuletyn Sądu Najwyższego M.P. Monitor Polski M. Praw. Monitor Prawniczy NP Nowe Prawo OSA Orzecznictwo Sądów Apelacyjnych OSN Orzecznictwo Sądu Najwyższego OSNAPiUS Orzecznictwo Sądu Najwyższego. Izba Administracyjna, Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

6 8 OSNC OSNCP OSNP OSP OSPiKA OTK-A PiP PN PPC Prok. i Pr. PS PUG RPEiS SA SN TK USC WSA Wykaz skrótów Orzecznictwo Sądu Najwyższego. Izba Cywilna Orzecznictwo Sądu Najwyższego. Izba Cywilna, Pracy i Ubezpieczeń Społecznych Orzecznictwo Sądu Najwyższego. Izba Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych Orzecznictwo Sądów Polskich Orzecznictwo Sądów Polskich i Komisji Arbitrażowych Orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego. Zbiór Urzędowy. Seria A Państwo i Prawo Przegląd Notarialny Polski Proces Cywilny Prokuratura i Prawo Przegląd Sądowy Przegląd Ustawodawstwa Gospodarczego Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny sąd apelacyjny Sąd Najwyższy Trybunał Konstytucyjny urząd stanu cywilnego wojewódzki sąd administracyjny

7 Wprowadzenie 9 Wprowadzenie Opracowanie obejmuje zagadnienia uregulowane w księdze czwartej ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.) oraz w ustawie z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. Nr 9, poz. 59 z późn. zm.). Połączenie problematyki z zakresu prawa spadkowego i rodzinnego jest celowe ze względu na ścisłe powiązania występujące między poszczególnymi instytucjami należącymi do tych gałęzi prawa. Formuła testów odpowiada natomiast rosnącemu w ostatnich latach zapotrzebowaniu dydaktyki w tym zakresie. Pytania testowe są obecnie powszechnie stosowaną we wszystkich typach szkół wyższych metodą egzaminowania studentów, dla których w toku studiów konieczne jest zdanie egzaminu z prawa cywilnego. Książka zawiera 700 pytań testowych z zakresu prawa spadkowego oraz prawa rodzinnego i opiekuńczego. Uwzględnia również elementy postępowania sądowego w zakresie spraw spadkowych i rodzinnych. Pytania są zróżnicowane i dotyczą zarówno kwestii teoretycznych, jak i elementów praktyki związanej ze stosowaniem poszczególnych przepisów. Niektóre z nich zredagowane zostały w postaci krótkiego opisu stanu faktycznego i do udzielenia prawidłowej odpowiedzi wymagają przeprowadzenia jego analizy. Ze względów dydaktycznych starano się zminimalizować liczbę pytań bardziej złożonych, łączących kilka zagadnień z różnych dziedzin prawa. Z tych samych przyczyn nie pominięto natomiast materii spornych, które występują na gruncie interpretacji obowiązujących przepisów. Każde pytanie zawiera cztery warianty odpowiedzi, z których co najmniej jedna jest prawidłowa. Na końcu książki umieszczono prawidłowe odpowiedzi na każde pytanie wraz z odesłaniem do konkretnych przepisów, których zastosowanie należy uwzględnić w danym przypadku, orzecznictwa, jeśli uznano, że może być pomocne, oraz sporadycznie także do literatury przedmiotu. Przy niektórych zadaniach zamieszczono krótkie wskazówki dotyczące określonego zagadnienia. Charakter pytań i różnorodność poruszanych

8 10 Wprowadzenie w nich problemów spowodowały, że czytelnik weryfikujący odpowiedzi na pytania niekiedy odnajdzie je wprost w przywołanych przepisach, a w innych przypadkach będą one wymagały interpretacji i połączenia z wiedzą z innych działów prawa. Za każdym razem należy również mieć na względzie sporą niejednolitość poglądów reprezentowanych w judykaturze i doktrynie, która może powodować, że w świetle niektórych z nich można by inaczej wskazać prawidłowe rozwiązania. W takich sytuacjach starano się sygnalizować, że zagadnienie jest sporne. Opracowanie zostało poszerzone o wybraną literaturę z zakresu prawa spadkowego i rodzinnego. Mam nadzieję, że książka okaże się przydatna nie tylko studentom przygotowującym się do kolokwiów i egzaminów z zakresu prawa cywilnego, ale także pracownikom naukowym i doktorantom jako pomoc dydaktyczna w prowadzeniu zajęć ćwiczeniowych z tego przedmiotu. Marek Stus

9 Rozdział 10. Umowy dotyczące spadku 11 Część I PRAWO SPADKOWE

10 12 Część I. Prawo spadkowe

11 Rozdział 1. Spadek i ogólne zasady dziedziczenia 13 Rozdział 1 Spadek i ogólne zasady dziedziczenia 1. Do spadku wchodzą prawa i obowiązki zmarłego, jeżeli: a) mają charakter cywilnoprawny b) mają charakter majątkowy c) są ściśle związane z osobą zmarłego d) nie przechodzą na oznaczone osoby niezależnie od tego, czy osoby te są spadkobiercami 2. Dziedziczeniu nie podlegają: a) obowiązek zapłaty nieuiszczonego przez zmarłego podatku dochodowego od osób fizycznych b) obowiązek zapłaty grzywny orzeczonej wobec zmarłego w postępowaniu karnym c) prawa i obowiązki wynikające z koncesji udzielonej zmarłemu d) prawo do uzyskania zwrotu akcyzy uiszczonej przez zmarłego z tytułu sprowadzenia używanego samochodu z zagranicy 3. W skład spadku wchodzą: a) prawo do grobu rodzinnego na cmentarzu komunalnym b) użytkowanie wieczyste gruntu, na którym stoi dom wzniesiony przez spadkodawcę c) spółdzielcze prawo do lokalu użytkowego d) służebność mieszkania ustanowiona na rzecz spadkodawcy 4. Do spadku nie wejdą prawa i obowiązki wynikające z następujących umów zawartych przez spadkodawcę: a) umowy czarteru samolotu typu Boeing 737 na trasie Warszawa Larnaka b) umowy komisu, na podstawie której spadkodawca przekazał księgozbiór do sprzedaży za pośrednictwem antykwariusza

12 14 Część I. Prawo spadkowe c) umowy przedwstępnej do zawarcia umowy sprzedaży lokalu mieszkalnego należącego do spadkodawcy d) umowy ubezpieczenia domku letniskowego 5. Zasadą jest, że dziedziczeniu podlegają prawa i obowiązki wynikające z: a) wek sla b) umów najmu lokali użytkowych c) umów spółki cywilnej d) bezpodstawnego wzbogacenia 6. Prawa i obowiązki wynikające z umowy-zlecenia przechodzą na spadkobierców przyjmującego zlecenie, gdy: a) umowa tak stanowi b) umowa nie zawiera przeciwnego postanowienia c) przedmiotem umowy było dokonanie czynności niemających charakteru osobistego d) czynność, która była przedmiotem umowy, została już wykonana lub częściowo wykonana w zakresie, w którym to nastąpiło 7. Na spadkobierców darczyńcy nie przechodzą następujące prawa i obowiązki wynikające z umowy darowizny: a) obowiązek wykonania zawartej, a niewykonanej umowy b) roszczenie o zwrot przedmiotu darowizny, która została odwołana przez darczyńcę przed śmiercią c) prawo do odwołania darowizny jeszcze niewykonanej d) prawo do odwołania, z powodu rażącej niewdzięczności obdarowanego wobec spadkodawcy, darowizny już wykonanej 8. Dziedziczeniu podlega prawo do: a) pierwokupu nieruchomości b) odkupu konia wyścigowego c) odstąpienia od umowy o świadczenie usług telekomunikacyjnych zawartej poza lokalem przedsiębiorstwa d) dochodzenia roszczeń wynikających z gwarancji udzielonej przez producenta sprzętu audiowizualnego zakupionego przez spadkodawcę 9. Dziedziczeniu podlega prawo do: a) unieważnienia umowy zawartej przez spadkodawcę w drodze przetargu

13 Rozdział 1. Spadek i ogólne zasady dziedziczenia 15 b) unieważnienia umowy zawartej przez spadkodawcę w warunkach odpowiadających wyzyskowi c) skorzystania ze skargi pauliańskiej d) uchylenia się od skutków prawnych oświadczenia woli spadkodawcy złożonego pod wpływem groźby 10. W zakresie tzw. praw spółdzielczych dziedziczeniu nie podlega: a) spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego b) spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego c) spółdzielcze prawo do lokalu użytkowego d) roszczenie o przekształcenie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu na własnościowe 11. Która z podanych umów o dzieło co do zasady wygaśnie w przypadku śmierci przyjmującego zamówienie? a) umowa, której przedmiotem jest namalowanie portretu pana X b) umowa, której przedmiotem jest pomalowanie pomieszczenia kuchennego w mieszkaniu pana X przez firmę remontową c) umowa, której przedmiotem jest czyszczenie płaszcza zimowego w pralni d) sporządzenie projektu nadbudówki przez architekta, pana Y 12. Na spadkobierców poszkodowanego przechodzi roszczenie: a) o zadośćuczynienie pieniężne za pomówienie b) o naprawienie szkody na zdrowiu wywołanej zranieniem nożem c) o zasądzenie renty z powodu utraty zdolności do pracy na skutek wypadku drogowego d) o naprawienie szkód wyrządzonych niewłaściwym montażem wanny z hydromasażem 13. Do spadku co do zasady nie wchodzą następujące kategorie praw: a) prawa osobiste b) prawa autorskie majątkowe c) prawa wynikające ze stosunków prawnorodzinnych d) prawa wynikające z kontraktów zawartych przez zmarłego 14. Do praw zmarłego, które mogą przechodzić na określone osoby w drodze sukcesji singularnej, należą: a) służebność mieszkania b) środki zgromadzone na rachunku otwartego funduszu emerytalnego

14