Aktualizacja opłaty rocznej za użytkowanie wieczyste gruntu

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Aktualizacja opłaty rocznej za użytkowanie wieczyste gruntu"

Transkrypt

1

2 Aktualizacja opłaty rocznej za użytkowanie wieczyste gruntu Jakub Jan Zięty / monografie / prawo cywilne Wydanie 1 Warszawa 2014

3 Spis treści Spis treści Wykaz skrótów Wprowadzenie ROZDZIAŁ 1. Użytkowanie wieczyste zagadnienia ogólne Przepisy regulujące użytkowanie wieczyste Funkcja instytucji użytkowania wieczystego Charakter prawny użytkowania wieczystego Stosunek prawny użytkowania wieczystego Powstanie użytkowania wieczystego Podmioty stosunku użytkowania wieczystego Przedmiot użytkowania wieczystego Treść stosunku użytkowania wieczystego Opłaty za oddanie gruntu w użytkowanie wieczyste Ustanie stosunku użytkowania wieczystego ROZDZIAŁ 2. Postępowanie w sprawie aktualizacji opłaty rocznej zagadnienia wspólne Aktualizacja opłaty zagadnienia ogólne Przedmiot aktualizacji Wszczęcie i zakończenie aktualizacji Procedura aktualizacji i jej koszty Wypowiedzenie dotychczasowej opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego nieruchomości gruntowej przez organ Charakter prawny i skutki wypowiedzenia Podmioty reprezentujące właś ciciela Adresat wypowiedzenia Doręczanie wypowiedzenia opłaty rocznej Żądanie dokonania aktualizacji opłaty rocznej przez użytkownika wieczystego Żądanie aktualizacji opłaty rocznej zagadnienia ogólne

4 Spis treści Doręczenie żądania przeprowadzenia aktualizacji lub wniosku o jej dokonanie przez użytkownika wieczystego Charakter prawny i elementy żądania dokonania aktualizacji Charakter prawny terminów wynikających z art. 81 ust. 1 u.g.n Przesłanki aktualizacji opłaty rocznej i stawki za oddanie gruntu w użytkowanie wieczyste Przesłanki aktualizacji opłaty rocznej w zakresie wartości nieruchomości gruntowej Przesłanki zmiany stawki procentowej opłaty za oddanie gruntu w użytkowanie wieczyste Stawka procentowa za oddanie nieruchomości gruntowej w użytkowanie wieczyste zagadnienia ogólne Zmiana stawki procentowej w związku z trwałą zmianą sposobu korzystania z nieruchomości, powodująca zmianę celu, na który nieruchomość została oddana Zmiana stawki w związku z wyodrębnieniem samodzielnego lokalu Sposób spełnienia świadczenia z tytułu opłaty rocznej za użytkowanie wieczyste w związku z aktualizacją opłaty i stawki procentowej Wyjątki dotyczące aktualizacji opłaty rocznej ROZDZIAŁ 3. Postępowanie przed Samorządowym Kolegium Odwoławczym Charakter postępowania przed SKO Stosowanie przepisów Kodeksu postępowania administracyjnego do postępowania przed SKO Wniosek do SKO o uznanie wypowiedzenia za nieuzasadnione lub uzasadnione w innej wysokości Charakter prawny i skutki wniosku użytkownika wieczystego Zakres wniosku użytkownika wieczystego Wniosek o zaliczenie nakładów Moment złożenia wniosku o zaliczenie nakładów Przesłanki dokonania zaliczenia nakładów na poczet różnicy pomiędzy opłatą dotychczasową a zaktualizowaną

5 Spis treści Pojęcie urządzeń infrastruktury technicznej użyte w art. 77 ust. 4 u.g.n Nakłady konieczne wpływające na cechy techniczno-użytkowe gruntu w rozumieniu art. 77 ust. 6 u.g.n Charakter prawny terminu do złożenia wniosku przez użytkownika wieczystego Ciężar dowodu w postępowaniu przed SKO Ugoda jako sposób zakończenia sporu przed SKO Rodzaje i charakter prawny orzeczeń SKO Zwrot kosztów postępowania przed SKO Dopuszczalność zastosowania nadzwyczajnych środków wzruszenia orzeczenia SKO Wymagalność opłaty za użytkowanie wieczyste ukształtowanej ugodą lub orzeczeniem SKO Nadanie klauzuli wykonalności orzeczeniu SKO lub zawartej ugodzie ROZDZIAŁ 4. Postępowanie przed sądem powszechnym na skutek wniesienia sprzeciwu od orzeczenia SKO Charakter powództwa ustalenie czy ukształtowanie wysokości opłaty lub stawki za oddanie gruntu w użytkowanie wieczyste Skutki wniesienia sprzeciwu od orzeczenia SKO Postępowanie sądu po przekazaniu sprzeciwu Reprezentacja Skarbu Państwa przez Prokuratorię Generalną Skarbu Państwa w sprawach z zakresu użytkowania wieczystego Zakres rozpoznania sprawy przez sąd powszechny Ciężar dowodu w postępowaniu sądowym Rodzaje orzeczeń wydawanych przez sąd Wymagalność zaktualizowanej opłaty rocznej w wyniku orzeczenia sądu Zakończenie Bibliografia Wykaz orzecznictwa

6 Wykaz skrótów Wykaz skrótów 1. Źródła prawa k.c. k.p.a. k.p.c. p.p.s.a. u.d.p. u.f.p. u.g.n. u.g.n. w pierwotnym brzmieniu u.g.n.r.sp u.g.t. u.g.t. w pierwotnym brzmieniu u.g.w.n. u.g.w.n. w brzmieniu z 1989 r. ustawa z 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz.U. Nr 16, poz. 93 ze zm.) ustawa z 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (tekst jedn. Dz.U. z 2013 r., poz. 267 ze zm.) ustawa z 17 listo pada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (Dz.U. Nr 43, poz. 296 ze zm.) ustawa z 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (tekst jedn. Dz.U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.) ustawa z 21 marca 1985 r. o drogach publicznych (tekst jedn. Dz.U. z 2013 r., poz. 260 ze zm.) ustawa z 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (tekst jedn. Dz.U. z 2013 r., poz. 885 ze zm.) ustawa z 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (tekst jedn. Dz.U. z 2010 r. Nr 102, poz. 651 ze zm.) ustawa z 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz.U. Nr 115, poz. 741) ustawa z 19 października 1991 r. o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa (tekst jedn. Dz.U. z 2012 r., poz ze zm.) ustawa z 14 lipca 1961 r. o gospodarce terenami w miastach i osiedlach (tekst jedn. Dz.U. z 1969 r. Nr 22, poz. 159 ze zm.) ustawa z 14 lipca 1961 r. o gospodarce terenami w miastach i osiedlach (Dz.U. Nr 32, poz. 159) ustawa z 29 kwietnia 1985 r. o gospodarce gruntami i wywłaszczaniu nieruchomości (tekst jedn. Dz.U. z 1991 r. Nr 30, poz. 127 ze zm.) ustawa z 29 kwietnia 1985 r. o gospodarce gruntami i wywłaszczaniu nieruchomości (Dz.U. z 1989 r. Nr 14, poz. 74) 9

7 Wykaz skrótów u.g.w.n. w pierwotnym brzmieniu u.k.w.h. u.p.g. u.p.g.sp u.p.z.p. u.s.g. u.s.p. u.s.w. u.w.l. u.zm.u.g.n. u.zm.u.g.w.n. ustawa z 29 kwietnia 1985 r. o gospodarce gruntami i wywłaszczaniu nieruchomości (Dz.U. Nr 22, poz. 99) ustawa z 6 lipca 1982 r. o księgach wieczystych i hipotece (tekst jedn. Dz.U. z 2013 r., poz. 707 ze zm.) ustawa z 17 maja 1989 r. Prawo geodezyjne i kartograficzne (tekst jedn. Dz.U. z 2010 r. Nr 193, poz ze zm.) ustawa z 8 lipca 2005 r. o Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa (tekst jedn. Dz.U. z 2013 r., poz ze zm.) ustawa z 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (tekst jedn. Dz.U. z 2012 r., poz. 647 ze zm.) ustawa z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (tekst jedn. Dz.U. z 2013 r., poz. 594 ze zm.) ustawa z 5 czerwca 1990 r. o samorządzie powiatowym (tekst jedn. Dz.U. z 2013 r., poz. 595 ze zm.) ustawa z 5 czerwca 1998 r. o samorządzie województwa (tekst jedn. Dz.U. z 2013 r., poz. 596 ze zm.) ustawa z 24 czerwca 1994 r. o własności lokali (tekst jedn. Dz.U. z 2000 r. Nr 80, poz. 903 ze zm.) ustawa z 28 lipca 2011 r. o zmianie ustawy o gospodarce nieruchomościami oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2011 r. Nr 187, poz. 1110) ustawa z 29 wrześ nia 1990 r. o zmianie ustawy o gospodarce gruntami i wywłaszczaniu nieruchomości (Dz.U. Nr 79, poz. 464 ze zm.) 2. Czasopisma i publikatory Apel.-W-wa Apelacja. Orzecznictwo Sądu Apelacyjnego w Warszawie Biul. SN Biuletyn Sądu Najwyższego CBOSA Fin. Kom. Finanse Komunalne Gd.St.Praw. Gdańskie Studia Prawnicze IC-Biul. SN Izba Cywilna Biuletyn Sądu Najwyższego KPP Kwartalnik Prawa Prywatnego Lexis Nexis Lexis.pl Serwis Prawniczy Lexis Nexis Polska MoP Monitor Prawniczy NP Nowe Prawo NZS Nowe Zeszyty Samorządowe ONSA Orzecznictwo Naczelnego Sądu Administracyjnego ONSAiWSA Orzecznictwo Naczelnego Sądu Administracyjnego i Wojewódzkich Sądów Administracyjnych OSA Orzecznictwo Sądów Apelacyjnych OSNAPiUS Orzecznictwo Sądu Najwyższego, Izba Administracyjna Pracy i Ubezpieczeń Społecznych 10

8 Wykaz skrótów OSNC OSNCP OSNC-ZD OSP OSPiKA OSS OTK Pal. PiP PPH Prok. i Pr. PS PUG SC ST St. Iur. Agr. TPP ZNUJ 3. Pozostałe Dz.U. M.P. NSA SA SKO SN TK WSA Orzecznictwo Sądu Najwyższego. Izba Cywilna Orzecznictwo Sądu Najwyższego Izba Cywilna, Pracy i Ubezpieczeń Społecznych Orzecznictwo Sądu Najwyższego. Izba Cywilna Zeszyt Dodatkowy Orzecznictwo Sądów Polskich Orzecznictwo Sądów Polskich i Komisji Arbitrażowych Orzecznictwo w Sprawach Samorządowych Orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego Palestra Państwo i Prawo Przegląd Prawa Handlowego Prokuratura i Prawo Przegląd Sądowy Przegląd Ustawodawstwa Gospodarczego Studia Cywilistyczne Samorząd Terytorialny Studia Iuridica Agraria Transformacje Prawa Prywatnego Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego Dziennik Ustaw, od 2012 r. bez numeru Monitor Polski Naczelny Sąd Administracyjny sąd apelacyjny samorządowe kolegium odwoławcze Sąd Najwyższy Trybunał Konstytucyjny Wojewódzki Sąd Administracyjny 11

9 Wprowadzenie Wprowadzenie Użytkowanie wieczyste jako instytucja prawa zostało wprowadzone do polskiego systemu prawa 22 października 1961 r. z chwilą wejścia w życie ustawy z 14 lipca 1961 r. o gospodarce terenami w miastach i osiedlach 1. Przepisy tej ustawy po raz pierwszy posługiwały się pojęciem użytkowania wieczystego jako jednej z form gospodarowania terenami państwowymi. W zależności od podmiotu dotychczasowe formy władania nieruchomościami państwowymi, tj. prawo zabudowy, prawo wieloletniej dzierżawy, prawo użytkowania gruntu jako prawa wieczyste, prawo własności czasowej, a także prawa ustanowione na rzecz niepaństwowych jednostek organizacyjnych (zarząd i użytkowanie), miały zostać zastąpione prawem użytkowania lub użytkowania wieczystego 2. Zasadą miało być, że prawa przysługujące osobom fizycznym i osobom prawnym niebędącym państwowymi jednostkami i organizacjami społecznymi mogły stać się użytkowaniem wieczystym, pozostałe natomiast użytkowaniem 3. Przyjęte rozwiązania od początku budziły kontrowersje w doktrynie i judykaturze. Skutkiem ich były dokonywane przez ustawodawcę nowelizacje i zmiany w podejściu do tej instytucji. Pierwszą zmianę użytkowania wieczystego dokonano już 1 stycznia 1965 r., wraz z wejś ciem w życie przepisów Kodeksu cywilnego. To w tych przepisach należy poszukiwać istot- 1 Tekst pierwotny ustawy Dz.U. Nr 32, poz Część przepisów tej ustawy (art. 7, 23, 39, 43 i 47) weszła w życie z dniem ogłoszenia tej ustawy, tj. 21 lipca 1961 r. 2 Szerzej por. rozdział 7 Przepisy przejściowe i końcowe u.g.t. 3 Szerzej na temat kształtowania się instytucji prawa użytkowania wieczystego oraz poprzedzających ją stosunków emfiteutycznych (prawa zabudowy, prawa wieloletniej dzierżawy, prawa użytkowania gruntu jako prawa wieczyste) zob. Z. Truszkiewicz, Użytkowanie, s ; A. Cisek, w: System Prawa Prywatnego, s

10 Wprowadzenie nych zmian ujmujących użytkowanie wieczyste z jurydycznego punktu widzenia 4. Wprowadzając Kodeks cywilny, ustawodawca nie pokusił się jednak na całościowe i wyczerpujące uregulowanie użytkowania wieczystego w jednym akcie. Z tego powodu przepisy dotyczące użytkowania wieczystego znajdują się w różnych ustawach i mimo upływu lat przyjęty sposób uregulowania do dnia dzisiejszego się nie zmienił. Wprowadzenie w 1961 r. do polskiego systemu prawnego instytucji użytkowania wieczystego jako formy władania nieruchomościami państwowymi zakończyło okres poszukiwania nowych rozwiązań prawnych w zakresie korzystania z nieruchomości państwowych w zasadzie aż do 1989 r., tj. do zmian ustrojowych w Polsce. Przywołana wcześniej ustawa o gospodarce terenami przestała obowiązywać dopiero 1 sierpnia 1985 r., kiedy to weszła w życie ustawa z 29 kwietnia 1985 r. o gospodarce gruntami i wywłaszczaniu nieruchomości zawierająca przepisy odnoszące się do użytkowania wieczystego. Ustawa ta, ze zmianami wprowadzonymi w związku ze zmianą ustroju kraju, obowiązywała do 1 stycznia 1998 r., kiedy weszły w życie przepisy ustawy z 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami. Długi okres funkcjonowania użytkowania wieczystego nie oznacza, że instytucja ta nie była krytykowana. Uwagi zgłaszano nie tylko do jej charakteru, treści przepisów, lecz podnoszono nawet, że jest ona sztuczna i nieudana 5. Zmiany ustrojowe powodujące zrównanie ochrony własności prywatnej z państwową, a także powstanie jednostek samorządu terytorialnego spowodowały, że dyskusja na temat przyszłości prawa użytkowania wieczystego rozgorzała ze zwiększoną siłą i nowymi argumentami 6. Trwającej dyskusji nie przecięło wprowadzenie ustawy o gospodarce nieruchomościami czy przepisów regulujących przekształcenia prawa użytkowania wieczystego w prawo własności 7. Mimo zmian w prawie i głosów 4 Tak J. Majorowicz, Kodeks, s Zob. też H. Witczak, Ewolucja, s Zob. np. A. Stelmachowski, Wstęp do teorii, s. 204; A. Lichorowicz, Kwestia użytkowania, s. 46; J. Winiarz, Ćwierć wieku, s Na temat dyskusji o prawie użytkowania wieczystego zob. m.in.: J. Majorowicz, Uwagi na temat, s. 59; E. Gniewek, O przyszłości, s. 11; H. Cioch, Prawo wieczystego, s. 13; Z. Truszkiewicz, Użytkowanie, s. 27 i n.; Z. Gawlik, W sprawie, s Zob. nieobowiązujące już akty prawne: ustawę z 4 wrześ nia 1997 r. o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego przysługującego osobom fizycznym w prawo własności (tekst jedn. Dz.U. z 2001 r. Nr 120, poz ze zm.); ustawę z 26 lipca 2001 r. 14

11 Wprowadzenie krytycznych instytucja użytkowania wieczystego funkcjonuje do dnia dzisiejszego, powodując liczne spory pomiędzy użytkownikami wieczystymi a właś ciwymi organami reprezentującymi właś ciciela, zwłaszcza na tle aktualizacji opłat rocznych i stawek za użytkowanie wieczyste, co będzie przedmiotem analiz w niniejszej monografii. Analiza aktualizacji opłat za użytkowanie wieczyste wymaga w pierwszej kolejności usystematyzowania używanej terminologii. W przepisach ustawy o gospodarce nieruchomościami ustawodawca posługuje się różnymi pojęciami, którym nadaje okreś lone znaczenie prawne. W doktrynie pojęciu aktualizacja nadaje się znaczenie wąskie i szerokie. W pierwszym ujęciu wskazuje się, że aktualizacja na gruncie ustawy o gospodarce nieruchomościami oznacza zmianę dotychczasowej wysokości opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego mającą na celu dostosowanie jej do bieżących wartości nieruchomości gruntowej oddanej w użytkowanie wieczyste lub ustalenie właś ciwej stawki, według której opłatę oblicza się w trybie okreś lonym przez ustawę o gospodarce nieruchomościami. W szerokim znaczeniu natomiast aktualizację ujmuje się jako przewidziany prawem ogół czynności podejmowanych przez strony użytkowania wieczystego, mających na celu doprowadzenie do zmiany obowiązującej wysokości opłaty rocznej (tj. poprzez jej aktualizację lub zmianę umowy użytkowania wieczystego poprzez zgodne oświadczenie jej stron dokonywane poza trybem wskazanym w ustawie o gospodarce nieruchomościami). Tak rozumiana aktualizacja obejmuje całokształt przewidzianych przez prawo procedur zmierzających do wiążącego ustalenia zmian obowiązującej strony umowy użytkownika wieczystego w odniesieniu do opłaty rocznej, w tym rozstrzygnięcie ewentualnego sporu powstałego na tym tle 8. W niniejszej pracy przyjęto wąskie rozumienie pojęcia aktualizacji, uznając, że oznacza ona procedurę aktualizacji objętą ustawą o gospodarce nieruchomościami. Jej początkiem jest skuteczne doręczenie pisemnego wypowiedzenia wysokości dotychczasowej opłaty, wraz z przesłaniem oferty o nabywaniu przez użytkowników wieczystych prawa własności nieruchomości (Dz.U. Nr 113, poz ze zm.), a także obowiązującą ustawę z 29 lipca 2005 r. o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego w prawo własności nieruchomości (tekst jedn. Dz.U. z 2012 r., poz. 83). 8 Zob. Ł. Dziamski, Aktualizacja opłaty ; M. Wolanin, Aktualizacja, s

12 Wprowadzenie przyjęcia nowej wysokości 9, lub żądanie przez użytkownika wieczystego dokonania aktualizacji. Momentem zakończenia tak rozumianej aktualizacji będzie moment ustalenia wysokości opłaty. Warto w tym miejscu wskazać, że aktualizacja opłaty może dotyczyć dwóch jej elementów, a mianowicie wartości nieruchomości lub/i stawki procentowej. W pierwszym przypadku postępowanie dąży do ustalenia nowej wartości nieruchomości gruntowej oddanej w użytkowanie nieruchomości. Wartość ta jest podstawą do obliczenia zaktualizowanej opłaty (tj. tej ustalonej w toku postępowania aktualizacyjnego w odróżnieniu do tej obowiązującej przed postępowaniem aktualizacyjnym okreś lanej mianem dotychczasowej opłaty). Drugim celem, do jakiego może dążyć postępowanie aktualizacyjne, jest ustalenie nowej stawki procentowej opłaty rocznej za oddanie gruntu w użytkowanie wieczyste. Stawka ta jest zależna od celu, na jaki została nieruchomość oddana 10. Należy wspomnieć, że oba elementy składowe opłaty rocznej powinny być aktualizowane odrębnie, przy czym w niektórych stanach prawnych konieczne jest dokonanie ich aktualizacji w jednym postępowaniu 11. Ustawodawca w ustawie o gospodarce nieruchomościami posługuje się w treści jej przepisów zwrotami Wartość opłaty rocznej [ ] podlega aktualizacji (por. art. 77 ust. 1 u.g.n.) czy zaktualizować opłatę roczną (por. art. 78 ust. 1 u.g.n.), a także żądać [ ] dokonania aktualizacji opłaty rocznej (por. art. 81 ust. 1 u.g.n.), w końcu stawkę procentową opłaty rocznej zmienia się, Przy dokonywaniu zmiany stawki procentowej [ ] (por. art. 73 ust. 2 u.g.n.). Należy zatem przyjąć, że ustawodawca posługuje się pojęciem aktualizacji opłaty rocznej w kontekście zmiany wartości nieruchomości gruntowej. Natomiast w odniesieniu do stawki procentowej ustawodawca wskazuje jej zmianę. W praktyce jednak, z uwagi na odpowiednie stosowanie do zmiany stawki procentowej trybu przewidzianego dla zmiany wartości nieruchomości gruntowej, wobec obu tych trybów zarówno doktryna, jak i orzecznictwo posługują się pojęciami aktualizacji stawki lub 9 W praktyce jest to jeden dokument zawierający oba wskazane wyżej oświadczenia składane w imieniu właś ciciela przez właś ciwy organ. W zasadzie nie ma też przeszkód, aby uznać, że skuteczne może być również jednoczesne doręczenie wypowiedzenia wraz z nową ofertą na dwóch różnych dokumentach. 10 Zmianę stawki powoduje także trwała zmiana sposobu korzystania z nieruchomości, powodująca zmianę celu, na który nieruchomość została oddana. Por. art. 73 ust. 2 u.g.n. oraz uwagi poczynione w dalszych rozdziałach. 11 Szerzej zob. w dalszych rozdziałach. 16

13 Wprowadzenie opłaty. Z tego powodu w dalszych częściach przyjęto pojęcie aktualizacji opłaty jako równoważne z pojęciem aktualizacji wartości nieruchomości. W odniesieniu zaś do stawki przyjęto posługiwanie się pojęciem aktualizacji stawki procentowej opłaty. W przypadku gdy w tekście zostanie użyty zwrot aktualizacja opłaty, może on odnosić się do obu tych elementów. Szersze znaczenie przypisano pojęciu postępowania aktualizacyjnego, które obejmować będzie zarówno procedurę aktualizacji, jak i czynności organu dokonane przed wypowiedzeniem, a także postępowania nadzwyczajne objęte przepisami Kodeksu postępowania cywilnego, zmierzające do wzruszenia zaktualizowanej opłaty za oddanie gruntu w użytkowanie wieczyste. Tak rozumiane postępowanie aktualizacyjne dotyczące opłaty rocznej i stawki procentowej za użytkowanie wieczyste, z wyłączeniem nadzwyczajnych środków wzruszenia orzeczeń sądowych wynikających z Kodeksu postępowania cywilnego, będzie przedmiotem rozważań w niniejszym opracowaniu. Zagadnienia te stały się przedmiotem dość dużego zainteresowania doktryny i judykatury od roku W tym okresie jednostki samorządu terytorialnego, w szczególności gminy, postanowiły zwiększyć swoje przychody poprzez aktualizację opłaty rocznej za użytkowanie wieczyste. Takie działania były uzasadnione dość dużym wzrostem wartości nieruchomości gruntowych w związku ze znacznym wzrostem gospodarczym w tamtym okresie. Jednocześnie, nie dokonując aktualizacji od dłuższego czasu, właś ciwe organy narażały się na zarzuty niegospodarności i utraty dochodów z opłat rocznych w razie kontroli prowadzonej przez Najwyższą Izbę Kontroli lub Regionalne Izby Obrachunkowe. Wypowiedzenia obejmowały nie tylko aktualizację wartości nieruchomości, lecz także stawkę opłat za oddanie gruntu w użytkowanie wieczyste. To ostatnie działanie było wywołane po części wprowadzeniem rozwiązań prawnych przesądzających o dopuszczalności samodzielnego kształtowania stawki w odniesieniu do odrębnej własności samodzielnych lokali. Rozpoczęte w latach procedury aktualizacyjne toczyły się czasami po kilka lat. Długi okres rozpoznawania spraw przez SKO i sądy wynikał, jak się wydaje, z kilku czynników. Po pierwsze, utrzymywanie przez ustawodawcę rozwiązania, w którym jednym z etapów procedury aktualizacyjnej jest rozpoznawanie spraw przed SKO. Mimo że takie ukształtowanie procedury miało m.in. zmniejszyć liczbę spraw poddawanych do rozstrzygnięcia przez sądy powszechne, to obecnie nie wydaje się, aby speł- 17

14 Wprowadzenie niło ono pokładane nadzieje 12. Dość duża liczba spraw we wspomnianym okresie spowodowała, że SKO nie były wydolne do sprawnego rozpoznawania wniosków użytkowników wieczystych. W konsekwencji opóźnienia czasowe w wydaniu orzeczenia przez SKO sięgały 2 lat, a czasami trwały znacznie dłużej (w takich sytuacjach procedura aktualizacji kończyła się nawet w 2012 r.). Po drugie, problem, jaki ujawnił się ze zdwojoną siłą, to skomplikowana i pełna pułapek procedura aktualizacji, do której zastosowanie znajdują zarówno przepisy Kodeksu postępowania administracyjnego, jak i Kodeksu postępowania cywilnego. Wielokrotnie zdarzało się, że sądy odmiennie od SKO postrzegały obowiązujące przepisy prawne. W wyniku tego użytkownicy wieczyści, a także właś ciciele byli zainteresowani przekazaniem spraw pod rozwagę sądów powszechnych. Dodatkową zachętą do takich działań był fakt, że różnica pomiędzy opłatą dotychczasową a zaktualizowaną wnoszona była w wysokości zgodnej z orzeczeniem sądu. Tym samym można powiedzieć, że użytkownik wieczysty korzystał z odroczonej płatności części zaktualizowanej opłaty (oczywiście w przypadku, gdy doszło do jej skutecznego zaktualizowania). Tak sformułowane przepisy stanowiły dodatkowy czynnik dla przekazywania spraw na drogę postępowania sądowego. Po trzecie, jako szkodliwe można ocenić wprowadzenie przez ustawodawcę na fali krytyki społecznej rozwiązań, które miały na celu przeciwdziałanie zbyt gwałtownemu wzrostowi obciążeń użytkowników wieczystych 13. Zmiana przepisów, mimo że z punktu widzenia użytkowników wieczystych jest dla nich korzystna, spowodowała w części spraw zmianę warunków, na jakich była aktualizowana opłata. Niestety sposób kształtowania prze- 12 Mimo że składanych sprzeciwów od orzeczeń samorządowych kolegiów odwoławczych jest relatywnie niedużo, to trudno się dopatrywać w tym sukcesu wprowadzonej procedury. Nie zawsze bowiem użytkownicy wieczyści mają świadomość, że składając sprzeciw lub nie zawierając ugody, mogliby w ten sposób doprowadzić do korzystnego dla siebie rozstrzygnięcia sporu przez właś ciwy sąd. Co więcej, przyjęta przez sądy administracyjne praktyka przywracania terminów do złożenia przez użytkownika wieczystego wniosku do SKO o ustalenie, że aktualizacja opłaty jest nieuzasadniona lub uzasadniona w innej wysokości, prowadzi do istnienia stanu niepewności po stronie organu co do wysokości pobieranych opłat. 13 Ustawą z 28 lipca 2011 r. o zmianie ustawy o gospodarce nieruchomościami oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2011 r. Nr 187, poz. 1110) wprowadzono m.in. aktualizację opłaty nie częściej niż raz na 3 lata, a także ratalny sposób wzrostu zaktualizowanej opłaty. 18

15 Wprowadzenie pisów przejściowych oraz długotrwałość postępowań doprowadziły do sytuacji, w której do niektórych spraw wszczętych w latach zastosowanie znalazły nowe rozwiązania prawne. Wskutek tego w niektórych toczących się postępowaniach po wejściu znowelizowanych przepisów sądy oddalały roszczenia aktualizacyjne ze względów formalnych, tj. braku upływu 3 lat od ostatniej aktualizacji. Oprócz wskazanych wyżej kwestii procedura aktualizacji i przepisy materialne stanowiące jej podstawę wielokrotnie budziły w doktrynie różne kontrowersje. Jako przykład można wskazać zaliczanie poczynionych przez użytkownika wieczystego nakładów na nieruchomość na poczet zaktualizowanej opłaty rocznej 14 czy sposób zapłaty zaktualizowanej opłaty rocznej 15. Wątpliwości prawne wynikające ze skomplikowanych relacji proceduralnych, a także materialnych, przy jednoczesnych rozbieżnościach w orzecznictwie, zachęcały strony sporu do wyczerpania postępowania aktualizacyjnego Zob. J.J. Zięty, Zaliczenie, s ; G. Węgrzyn, A. Nikiforow, Problematyka, s W piśmiennictwie zwrócono uwagę na praktyczne trudności w stosowaniu wprowadzonych rozwiązań, zob. m.in. R. Dębowski, Użytkowanie wieczyste ; G. Węgrzyn, Pobieranie, s. 88; R. Krupa-Dąbrowska, Nie wiadomo 16 Słusznie w doktrynie postuluje się uproszczenie procedury i oddanie sporów bezpośrednio pod rozstrzygnięcie sądów powszechnych. Ustawodawca może dla tych spraw okreś lić niską opłatę sądową, co nie spowoduje wzrostu kosztów stron postępowania, a nawet je obniży, bo obecnie w przypadku rozpoznawania sporów przez sądy strony muszą wnosić opłaty zgodnie z zasadami ogólnymi. Obniżeniu kosztów z praktycznego punktu widzenia mogłoby służyć posługiwanie się jedynie operatem sporządzonym na potrzeby postępowania sądowego. Obecnie praktykowane jest w części postępowań przez SKO, dotyczących zmiany wartości nieruchomości, posługiwanie się przez użytkowników wieczystych tzw. kontroperatem. Jego skuteczność co do zasady jest ograniczona. Inną metodą, również kosztowną, jest poddanie operatu rzeczoznawcy pod ocenę komisji oceniającej. Jednak nawet poniesienie tych kosztów nie gwarantuje korzystnego dla strony rozstrzygnięcia. Z reguły bowiem przed sądem wartość nieruchomości okreś lana jest przez biegłego sądowego z zakresu szacowania wartości nieruchomości. W praktyce więc ponoszenie kosztów na tym etapie jest niepotrzebne. Co więcej, sąd powszechny, rozpoznając sprawę, będzie mógł skierować ją na drogę mediacji, w trakcie której strony mogą zawrzeć ugodę. Analogiczną ugodę mogą obecnie zawrzeć nie tylko przed sądem, lecz także przed SKO. W końcu strony, jak w każdym procesie, będą mogły zawrzeć ugodę. Tym samym ewentualne zmiany w proponowanym zakresie nie wpłyną negatywnie na długość postępowania aktualizacyjnego. Szerzej zob. propozycje zmian zaprezentowane w Zakończeniu. 19

UCHWAŁA. Protokolant Katarzyna Bartczak

UCHWAŁA. Protokolant Katarzyna Bartczak Sygn. akt III CZP 53/15 UCHWAŁA Sąd Najwyższy w składzie: Dnia 8 października 2015 r. SSN Agnieszka Piotrowska (przewodniczący, sprawozdawca) SSN Irena Gromska-Szuster SSN Kazimierz Zawada Protokolant

Bardziej szczegółowo

UCHWAŁA. SSN Krzysztof Strzelczyk (przewodniczący) SSN Barbara Myszka (sprawozdawca) SSN Marta Romańska. Protokolant Bożena Kowalska

UCHWAŁA. SSN Krzysztof Strzelczyk (przewodniczący) SSN Barbara Myszka (sprawozdawca) SSN Marta Romańska. Protokolant Bożena Kowalska Sygn. akt III CZP 111/13 UCHWAŁA Sąd Najwyższy w składzie : Dnia 7 lutego 2014 r. SSN Krzysztof Strzelczyk (przewodniczący) SSN Barbara Myszka (sprawozdawca) SSN Marta Romańska Protokolant Bożena Kowalska

Bardziej szczegółowo

LexisNexis Polska Sp. z o.o.

LexisNexis Polska Sp. z o.o. Redaktor prowadzący: Agnieszka M. Zagozda Opracowanie redakcyjne: Michał Dymiński Redakcja techniczna: Małgorzata Duda Projekt okładki i stron tytułowych: Michał Piotrowski Copyright by LexisNexis Polska

Bardziej szczegółowo

SŁUŻEBNOŚĆ PRZESYŁU. Służebność przesyłu. i roszczenia uzupełniające. Wzory wniosków i pozwów sądowych Przepisy. Roman Dziczek

SŁUŻEBNOŚĆ PRZESYŁU. Służebność przesyłu. i roszczenia uzupełniające. Wzory wniosków i pozwów sądowych Przepisy. Roman Dziczek SŁUŻEBNOŚĆ PRZESYŁU Służebność przesyłu i roszczenia uzupełniające Wzory wniosków i pozwów sądowych Przepisy Roman Dziczek Wydanie 1, 2013 Redaktor prowadzący: Katarzyna Bojarska Opracowanie redakcyjne:

Bardziej szczegółowo

Ustawa o samorządowych kolegiach odwoławczych

Ustawa o samorządowych kolegiach odwoławczych Ustawa o samorządowych kolegiach odwoławczych Komentarz Anna Ostrowska Kamil Sikora Wydanie 1 Stan prawny na 1 stycznia 2012 roku Warszawa 2012 Poszczególne części komentarza opracowali: Anna Ostrowska:

Bardziej szczegółowo

Uchwała z dnia 11 lutego 2004 r., III CZP 103/03

Uchwała z dnia 11 lutego 2004 r., III CZP 103/03 Uchwała z dnia 11 lutego 2004 r., III CZP 103/03 Sędzia SN Kazimierz Zawada (przewodniczący) Sędzia SN Bronisław Czech (sprawozdawca) Sędzia SN Iwona Koper Sąd Najwyższy w sprawie z powództwa Przedsiębiorstwa

Bardziej szczegółowo

POSTANOWIENIE. Sygn. akt II CSK 624/15. Dnia 24 czerwca 2016 r. Sąd Najwyższy w składzie:

POSTANOWIENIE. Sygn. akt II CSK 624/15. Dnia 24 czerwca 2016 r. Sąd Najwyższy w składzie: Sygn. akt II CSK 624/15 POSTANOWIENIE Sąd Najwyższy w składzie: Dnia 24 czerwca 2016 r. SSN Krzysztof Pietrzykowski (przewodniczący, sprawozdawca) SSN Marta Romańska SSN Henryk Pietrzkowski w sprawie z

Bardziej szczegółowo

Postanowienie z dnia 30 marca 2011 r., III CZP 3/11

Postanowienie z dnia 30 marca 2011 r., III CZP 3/11 Postanowienie z dnia 30 marca 2011 r., III CZP 3/11 W sprawie o ustalenie wysokości opłaty rocznej za użytkowanie wieczyste obejmującej żądanie dotyczące współużytkowników, którzy nie zgłosili wniosków

Bardziej szczegółowo

Reprezentacja. Skarbu Państwa i jednostek samorządu terytorialnego. Gerard Bieniek Henryk Pietrzkowski. / monografie / prawo cywilne.

Reprezentacja. Skarbu Państwa i jednostek samorządu terytorialnego. Gerard Bieniek Henryk Pietrzkowski. / monografie / prawo cywilne. Reprezentacja Skarbu Państwa i jednostek samorządu terytorialnego / monografie / prawo cywilne Gerard Bieniek Henryk Pietrzkowski Wydanie 3 Warszawa 2013 Poszczególne części książki napisali: Gerard Bieniek

Bardziej szczegółowo

POSTANOWIENIE. po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej. zażalenia powodów na postanowienie Sądu Okręgowego w P.

POSTANOWIENIE. po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej. zażalenia powodów na postanowienie Sądu Okręgowego w P. Sygn. akt I CZ 111/08 POSTANOWIENIE Sąd Najwyższy w składzie : Dnia 5 lutego 2009 r. SSN Krzysztof Pietrzykowski (przewodniczący, sprawozdawca) SSN Barbara Myszka SSN Kazimierz Zawada w sprawie z powództwa

Bardziej szczegółowo

USTAWA O GOSPODARCE NIERUCHOMOŚCIAMI

USTAWA O GOSPODARCE NIERUCHOMOŚCIAMI USTAWA O GOSPODARCE NIERUCHOMOŚCIAMI KOMENTARZ Elżbieta Klat-Górska Lidia Klat-Wertelecka Zamów książkę w księgarni internetowej Warszawa 2015 Stan prawny na 1 stycznia 2015 r. z uwzględnieniem nowelizacji

Bardziej szczegółowo

POSTANOWIENIE. SSN Anna Owczarek (przewodniczący) SSN Krzysztof Pietrzykowski SSN Agnieszka Piotrowska (sprawozdawca)

POSTANOWIENIE. SSN Anna Owczarek (przewodniczący) SSN Krzysztof Pietrzykowski SSN Agnieszka Piotrowska (sprawozdawca) Sygn. akt III CZ 29/13 POSTANOWIENIE Sąd Najwyższy w składzie: Dnia 27 czerwca 2013 r. SSN Anna Owczarek (przewodniczący) SSN Krzysztof Pietrzykowski SSN Agnieszka Piotrowska (sprawozdawca) w sprawie z

Bardziej szczegółowo

Wyrok z dnia 19 maja 2010 r., I CSK 591/09

Wyrok z dnia 19 maja 2010 r., I CSK 591/09 Wyrok z dnia 19 maja 2010 r., I CSK 591/09 Trwała zmiana sposobu korzystania z nieruchomości w rozumieniu art. 73 ust. 2 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (jedn. tekst: Dz.U.

Bardziej szczegółowo

W jaki sposób można zakwestionować wysokość opłaty z tytułu tego użytkowania?

W jaki sposób można zakwestionować wysokość opłaty z tytułu tego użytkowania? W jaki sposób można zakwestionować wysokość opłaty z tytułu tego użytkowania? Koniec każdego roku to okres, kiedy możemy spodziewać się nadejścia ze strony organów reprezentujących jednostki samorządu

Bardziej szczegółowo

USTAWA O GOSPODARCE NIERUCHOMOŚCIAMI

USTAWA O GOSPODARCE NIERUCHOMOŚCIAMI USTAWA O GOSPODARCE NIERUCHOMOŚCIAMI KOMENTARZ redakcja naukowa Paweł Czechowski Anna Błaszczak, Andrzej Chełchowski, Paweł Czechowski, Andrzej Hopfer, Adam Jaroszyński, Konrad Marciniuk, Michał Możdżeń-Marcinkowski,

Bardziej szczegółowo

UCHWAŁA. Protokolant Bożena Kowalska

UCHWAŁA. Protokolant Bożena Kowalska Sygn. akt III CZP 33/17 UCHWAŁA Sąd Najwyższy w składzie: Dnia 24 sierpnia 2017 r. SSN Bogumiła Ustjanicz (przewodniczący, sprawozdawca) SSN Roman Trzaskowski SSN Mirosława Wysocka Protokolant Bożena Kowalska

Bardziej szczegółowo

Spis treści. Spis treści

Spis treści. Spis treści Spis treści Spis treści Wykaz skrótów 9 Ustawa z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych 11 Rozdział 1. Przepisy ogólne (art. 1 16) 13 Rozdział 1a. (uchylony) 132 Rozdział 2. Administracja drogowa

Bardziej szczegółowo

Anna Fogel PRAWNA OCHRONA PRZYRODY W LOKALNYM PLANOWANIU PRZESTRZENNYM

Anna Fogel PRAWNA OCHRONA PRZYRODY W LOKALNYM PLANOWANIU PRZESTRZENNYM Prawna ochrona przyrody w lokalnym planowaniu przestrzennym Anna Fogel PRAWNA OCHRONA PRZYRODY W LOKALNYM PLANOWANIU PRZESTRZENNYM Stan prawny na dzień 01.11.2011 r. Warszawa 2011 1 Anna Fogel Wydawca:

Bardziej szczegółowo

POSTANOWIENIE. SSN Wojciech Jan Katner (przewodniczący) SSN Grzegorz Misiurek SSN Hubert Wrzeszcz (sprawozdawca) odmawia podjęcia uchwały.

POSTANOWIENIE. SSN Wojciech Jan Katner (przewodniczący) SSN Grzegorz Misiurek SSN Hubert Wrzeszcz (sprawozdawca) odmawia podjęcia uchwały. Sygn. akt III CZP 78/09 POSTANOWIENIE Sąd Najwyższy w składzie : Dnia 29 października 2009 r. SSN Wojciech Jan Katner (przewodniczący) SSN Grzegorz Misiurek SSN Hubert Wrzeszcz (sprawozdawca) w sprawie

Bardziej szczegółowo

Post powanie administracyjne, sàdowoadministracyjne i egzekucyjne w administracji

Post powanie administracyjne, sàdowoadministracyjne i egzekucyjne w administracji Post powanie administracyjne, sàdowoadministracyjne i egzekucyjne w administracji Kazusy Katarzyna Celiƒska-Grzegorczyk Wojciech Sawczyn Andrzej Skoczylas pod redakcjà Andrzeja Skoczylasa Wydanie 2 Kazusy

Bardziej szczegółowo

Uchwała z dnia 24 stycznia 2007 r., III CZP 124/06

Uchwała z dnia 24 stycznia 2007 r., III CZP 124/06 Uchwała z dnia 24 stycznia 2007 r., III CZP 124/06 Sędzia SN Jacek Gudowski (przewodniczący, sprawozdawca) Sędzia SN Antoni Górski Sędzia SN Grzegorz Misiurek Sąd Najwyższy w sprawie z powództwa Marianny

Bardziej szczegółowo

Spis treści Ustawa o gospodarce nieruchomościami z dnia 21 sierpnia 1997 r. (Dz.U. Nr 115, poz. 741) Dział I. Przepisy ogólne

Spis treści Ustawa o gospodarce nieruchomościami z dnia 21 sierpnia 1997 r. (Dz.U. Nr 115, poz. 741) Dział I. Przepisy ogólne Przedmowa.............................................. XIII Wykaz skrótów........................................... Ustawa o gospodarce nieruchomościami z dnia 21 sierpnia 1997 r. (Dz.U. Nr 115, poz.

Bardziej szczegółowo

Zatrudnienie i ochrona trwałości stosunku pracy nauczyciela akademickiego

Zatrudnienie i ochrona trwałości stosunku pracy nauczyciela akademickiego Zatrudnienie i ochrona trwałości stosunku pracy nauczyciela akademickiego Aleksandra Bocheńska / monografie / prawo pracy i ubezpieczeń społecznych Wydanie 1 Warszawa 2014 Spis treści Spis treści Spis

Bardziej szczegółowo

Spis treści. Właściwość wojewódzkich sądów administracyjnych Właściwość Naczelnego Sądu Administracyjnego... 76

Spis treści. Właściwość wojewódzkich sądów administracyjnych Właściwość Naczelnego Sądu Administracyjnego... 76 Spis treści Spis treści Wykaz skrótów... 9 Ustawa... 15 Dział I Przepisy wstępne... 17 Rozdział 1 Przepisy ogólne... 17 Rozdział 2 Właściwość wojewódzkich sądów administracyjnych... 74 Rozdział 3 Właściwość

Bardziej szczegółowo

Uchwała z dnia 26 czerwca 2001 r., III CZP 30/01

Uchwała z dnia 26 czerwca 2001 r., III CZP 30/01 Uchwała z dnia 26 czerwca 2001 r., III CZP 30/01 Sędzia SN Maria Grzelka (przewodniczący), Sędzia SN Iwona Koper (sprawozdawca), Sędzia SN Marek Sychowicz Sąd Najwyższy w sprawie z powództwa Miasta i Gminy

Bardziej szczegółowo

Uchwała z dnia 21 grudnia 2006 r., III CZP 133/06

Uchwała z dnia 21 grudnia 2006 r., III CZP 133/06 Uchwała z dnia 21 grudnia 2006 r., III CZP 133/06 Sędzia SN Zbigniew Strus (przewodniczący) Sędzia SN Mirosław Bączyk Sędzia SN Antoni Górski (sprawozdawca) Sąd Najwyższy w sprawie z powództwa "B.", sp.

Bardziej szczegółowo

Wyrok z dnia 17 grudnia 2003 r., IV CK 288/02

Wyrok z dnia 17 grudnia 2003 r., IV CK 288/02 Wyrok z dnia 17 grudnia 2003 r., IV CK 288/02 Roszczenie o zapłatę pierwszej opłaty rocznej, dochodzone przez gminę od spółdzielni na podstawie art. 2c ust. 6 ustawy z dnia 29 września 1990 r. o zmianie

Bardziej szczegółowo

UCHWAŁA. Protokolant Katarzyna Bartczak

UCHWAŁA. Protokolant Katarzyna Bartczak Sygn. akt III CZP 95/15 Sąd Najwyższy w składzie: UCHWAŁA Dnia 21 stycznia 2016 r.. SSN Maria Szulc (przewodniczący, sprawozdawca) SSN Józef Frąckowiak SSN Kazimierz Zawada Protokolant Katarzyna Bartczak

Bardziej szczegółowo

KOMENTARZ. Ustawa. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego. Katarzyna Zdun-Załęska WYDANIE 1

KOMENTARZ. Ustawa. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego. Katarzyna Zdun-Załęska WYDANIE 1 KOMENTARZ Ustawa o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego Katarzyna Zdun-Załęska WYDANIE 1 Stan prawny na 1 maja 2014 roku Warszawa 2014 Spis treści Spis treści

Bardziej szczegółowo

UCHWAŁA. SSN Agnieszka Piotrowska (przewodniczący) SSN Antoni Górski (sprawozdawca) SSN Grzegorz Misiurek. Protokolant Bożena Kowalska

UCHWAŁA. SSN Agnieszka Piotrowska (przewodniczący) SSN Antoni Górski (sprawozdawca) SSN Grzegorz Misiurek. Protokolant Bożena Kowalska Sygn. akt III CZP 91/14 UCHWAŁA Sąd Najwyższy w składzie: Dnia 3 grudnia 2014 r. SSN Agnieszka Piotrowska (przewodniczący) SSN Antoni Górski (sprawozdawca) SSN Grzegorz Misiurek Protokolant Bożena Kowalska

Bardziej szczegółowo

Uchwała z dnia 13 września 2007 r., III CZP 73/07

Uchwała z dnia 13 września 2007 r., III CZP 73/07 Uchwała z dnia 13 września 2007 r., III CZP 73/07 Sędzia SN Marian Kocon (przewodniczący) Sędzia SN Krzysztof Pietrzykowski (sprawozdawca) Sędzia SN Katarzyna Tyczka-Rote Sąd Najwyższy w sprawie z powództwa

Bardziej szczegółowo

Ubezwłasnowolnienie. w polskim systemie prawnym. Aspekty materialnoprawne i formalnoprawne. Larysa Ludwiczak. Wydanie 1

Ubezwłasnowolnienie. w polskim systemie prawnym. Aspekty materialnoprawne i formalnoprawne. Larysa Ludwiczak. Wydanie 1 Ubezwłasnowolnienie w polskim systemie prawnym Aspekty materialnoprawne i formalnoprawne Larysa Ludwiczak Wydanie 1 Warszawa 2012 Redaktor prowadzący: Joanna Ośka Opracowanie redakcyjne: Agata Raczkowska

Bardziej szczegółowo

Uchwała z dnia 12 lutego 2009 r., III CZP 142/08

Uchwała z dnia 12 lutego 2009 r., III CZP 142/08 Uchwała z dnia 12 lutego 2009 r., III CZP 142/08 Sędzia SN Mirosław Bączyk (przewodniczący) Sędzia SN Zbigniew Kwaśniewski (sprawozdawca) Sędzia SN Katarzyna Tyczka-Rote Sąd Najwyższy w sprawie egzekucyjnej

Bardziej szczegółowo

UCHWAŁA. SSN Anna Kozłowska (przewodniczący) SSN Jan Górowski SSN Marian Kocon (sprawozdawca) Protokolant Katarzyna Bartczak

UCHWAŁA. SSN Anna Kozłowska (przewodniczący) SSN Jan Górowski SSN Marian Kocon (sprawozdawca) Protokolant Katarzyna Bartczak Sygn. akt III CZP 77/14 UCHWAŁA Sąd Najwyższy w składzie: Dnia 5 listopada 2014 r. SSN Anna Kozłowska (przewodniczący) SSN Jan Górowski SSN Marian Kocon (sprawozdawca) Protokolant Katarzyna Bartczak w

Bardziej szczegółowo

KOMENTARZ. Ustawa o regionalnych izbach obrachunkowych. Dariusz Laszczyk WYDANIE 1. Stan prawny na 20 lutego 2014 roku

KOMENTARZ. Ustawa o regionalnych izbach obrachunkowych. Dariusz Laszczyk WYDANIE 1. Stan prawny na 20 lutego 2014 roku KOMENTARZ Ustawa o regionalnych izbach obrachunkowych Dariusz Laszczyk WYDANIE 1 Stan prawny na 20 lutego 2014 roku Warszawa 2014 Spis treści Spis treści Spis treści Wykaz skrótów................................................

Bardziej szczegółowo

PODATEK OD NIERUCHOMOŚCI

PODATEK OD NIERUCHOMOŚCI PODATEK OD NIERUCHOMOŚCI KOMENTARZ Leonard Etel Warszawa 2012 Stan prawny na 1 stycznia 2013 r. Recenzent Dr Rafał Dowgier Wydawca Grzegorz Jarecki Redaktor prowadzący Małgorzata Jarecka Opracowanie redakcyjne

Bardziej szczegółowo

Uchwała z dnia 23 lipca 2004 r., III CZP 35/04

Uchwała z dnia 23 lipca 2004 r., III CZP 35/04 Uchwała z dnia 23 lipca 2004 r., III CZP 35/04 Sędzia SN Józef Frąckowiak (przewodniczący) Sędzia SN Antoni Górski Sędzia SN Irena Gromska-Szuster (sprawozdawca) Sąd Najwyższy w sprawie z powództwa Miasta

Bardziej szczegółowo

Uchwała z dnia 23 lipca 2004 r., III CZP 34/04

Uchwała z dnia 23 lipca 2004 r., III CZP 34/04 Uchwała z dnia 23 lipca 2004 r., III CZP 34/04 Sędzia SN Józef Frąckowiak (przewodniczący) Sędzia SN Antoni Górski (sprawozdawca) Sędzia SN Irena Gromska-Szuster Sąd Najwyższy w sprawie z powództwa Parafii

Bardziej szczegółowo

Uchwała z dnia 4 sierpnia 2006 r., III CZP 51/06

Uchwała z dnia 4 sierpnia 2006 r., III CZP 51/06 Uchwała z dnia 4 sierpnia 2006 r., III CZP 51/06 Sędzia SN Henryk Pietrzkowski (przewodniczący) Sędzia SN Teresa Bielska-Sobkowicz (sprawozdawca) Sędzia SN Zbigniew Strus Sąd Najwyższy w sprawie ze skargi

Bardziej szczegółowo

OBRÓT PRAWNY NIERUCHOMOŚCIAMI. Agnieszka Maziarz

OBRÓT PRAWNY NIERUCHOMOŚCIAMI. Agnieszka Maziarz OBRÓT PRAWNY NIERUCHOMOŚCIAMI Agnieszka Maziarz Warszawa 2011 Rodzicom... Spis treści Wykaz skrótów / 11 Wstęp / 15 Rozdział I Prawo rzeczowe / 17 1. Pojęcie nieruchomości / 17 2. Pojęcie prawa własności

Bardziej szczegółowo

DP/2310/6/14 ZAŁĄCZNIK NR 2 OPIS PRZEDMIOTU ZAMÓWIENIA

DP/2310/6/14 ZAŁĄCZNIK NR 2 OPIS PRZEDMIOTU ZAMÓWIENIA ZAŁĄCZNIK NR 2 OPIS PRZEDMIOTU ZAMÓWIENIA System Informacji Prawnej Opisane poniżej funkcjonalne wymagania mają jedynie charakter minimalny. Wykonawca może zaproponować szerszą niż opisana funkcjonalność.

Bardziej szczegółowo

OCHRONA PRAW NABYWCY LOKALU MIESZKALNEGO LUB DOMU JEDNORODZINNEGO

OCHRONA PRAW NABYWCY LOKALU MIESZKALNEGO LUB DOMU JEDNORODZINNEGO OCHRONA PRAW NABYWCY LOKALU MIESZKALNEGO LUB DOMU JEDNORODZINNEGO KOMENTARZ Andrzej Burzak Małgorzata Okoń Piotr Pałka Warszawa 2012 Spis treści SPIS TREŚCI Wykaz skrótów 9 Ustawa z dnia 16 września 2011

Bardziej szczegółowo

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Sygn. akt II CSK 125/07 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Sąd Najwyższy w składzie : Dnia 27 czerwca 2007 r. SSN Stanisław Dąbrowski (przewodniczący) SSN Mirosław Bączyk (sprawozdawca) SSN Jan

Bardziej szczegółowo

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Sygn. akt I CSK 98/10 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Sąd Najwyższy w składzie : Dnia 12 stycznia 2011 r. SSN Marek Sychowicz (przewodniczący, sprawozdawca) SSN Wojciech Katner SSN Marian Kocon

Bardziej szczegółowo

KODEKS POSTĘPOWANIA CYWILNEGO

KODEKS POSTĘPOWANIA CYWILNEGO KOMENTARZ Helena Ciepła, Dariusz Zawistowski, Tadeusz Żyznowski KODEKS POSTĘPOWANIA CYWILNEGO pod redakcją Henryka Doleckiego Tadeusza Wiśniewskiego Tom IV Artykuły 730 1088 Stan prawny: 1 lipca 2011 r.

Bardziej szczegółowo

SKUTKI PRAWNE UCHWALENIA PLANU MIEJSCOWEGO

SKUTKI PRAWNE UCHWALENIA PLANU MIEJSCOWEGO SKUTKI PRAWNE UCHWALENIA PLANU MIEJSCOWEGO Skutki uchwalenia planu w odniesieniu do mocy obowiązującej poprzedniego planu i wydanych decyzji o warunkach zabudowy Art. 34 ust. 1 u.p.z.p. Wejście w życie

Bardziej szczegółowo

Uchwała z dnia 16 listopada 2004 r., III CZP 64/04

Uchwała z dnia 16 listopada 2004 r., III CZP 64/04 Uchwała z dnia 16 listopada 2004 r., III CZP 64/04 Sędzia SN Mirosława Wysocka (przewodniczący) Sędzia SN Henryk Pietrzkowski (sprawozdawca) Sędzia SN Hubert Wrzeszcz Sąd Najwyższy w sprawie z powództwa

Bardziej szczegółowo

KOMENTARZ. Prawo o ustroju sądów administracyjnych. Ewa Plesnarowcz-Durska. Stan prawny na 2 stycznia 2014 roku

KOMENTARZ. Prawo o ustroju sądów administracyjnych. Ewa Plesnarowcz-Durska. Stan prawny na 2 stycznia 2014 roku KOMENTARZ Prawo o ustroju sądów administracyjnych Ewa Plesnarowcz-Durska W Y DA N I E 1 Stan prawny na 2 stycznia 2014 roku Warszawa 2013 Redaktor prowadzący: Grażyna Polkowska-Nowak Opracowanie redakcyjne:

Bardziej szczegółowo

Uchwała z dnia 16 października 2008 r., III CZP 99/08

Uchwała z dnia 16 października 2008 r., III CZP 99/08 Uchwała z dnia 16 października 2008 r., III CZP 99/08 Sędzia SN Antoni Górski (przewodniczący) Sędzia SN Mirosław Bączyk (sprawozdawca) Sędzia SN Iwona Koper Sąd Najwyższy w sprawie z wniosku wierzyciela

Bardziej szczegółowo

Opłaty, ceny i wartość

Opłaty, ceny i wartość Marian Wolanin Opłaty, ceny i wartość w gospodarce nieruchomościami Procedury ustalania i pobierania opłat Bonifikaty i zwolnienia z opłat Aktualizacje opłat NIERUCHOMOŚCI Opłaty, ceny i wartość w gospodarce

Bardziej szczegółowo

POSTANOWIENIE. SSN Gerard Bieniek (przewodniczący, sprawozdawca) SSN Irena Gromska-Szuster SSN Marek Sychowicz

POSTANOWIENIE. SSN Gerard Bieniek (przewodniczący, sprawozdawca) SSN Irena Gromska-Szuster SSN Marek Sychowicz Sygn. akt I CK 579/04 POSTANOWIENIE Sąd Najwyższy w składzie : Dnia 12 stycznia 2005 r. SSN Gerard Bieniek (przewodniczący, sprawozdawca) SSN Irena Gromska-Szuster SSN Marek Sychowicz w sprawie z powództwa

Bardziej szczegółowo

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Sygn. akt I CSK 741/12 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Sąd Najwyższy w składzie : Dnia 21 czerwca 2013 r. SSN Marta Romańska (przewodniczący) SSN Grzegorz Misiurek (sprawozdawca) SSN Józef Frąckowiak

Bardziej szczegółowo

POSTANOWIENIE. SSN Jacek Gudowski (przewodniczący) SSN Dariusz Dończyk (sprawozdawca) SSN Wojciech Katner

POSTANOWIENIE. SSN Jacek Gudowski (przewodniczący) SSN Dariusz Dończyk (sprawozdawca) SSN Wojciech Katner Sygn. akt III CZP 55/10 POSTANOWIENIE Sąd Najwyższy w składzie : Dnia 23 września 2010 r. SSN Jacek Gudowski (przewodniczący) SSN Dariusz Dończyk (sprawozdawca) SSN Wojciech Katner w sprawie z powództwa

Bardziej szczegółowo

KOSZTY SĄDOWE W SPRAWACH CYWILNYCH

KOSZTY SĄDOWE W SPRAWACH CYWILNYCH KOSZTY SĄDOWE W SPRAWACH CYWILNYCH KOMENTARZ Edyta Gapska Warszawa 2013 Spis treści SPIS TREŚCI Wykaz skrótów 11 Rozdział 1. Pojęcie kosztów postępowania w sprawach cywilnych 13 Rozdział 2. Koszty sądowe

Bardziej szczegółowo

UCHWAŁA. SSN Jacek Gudowski (przewodniczący) SSN Bogumiła Ustjanicz (sprawozdawca) SSN Dariusz Zawistowski. Protokolant Katarzyna Bartczak

UCHWAŁA. SSN Jacek Gudowski (przewodniczący) SSN Bogumiła Ustjanicz (sprawozdawca) SSN Dariusz Zawistowski. Protokolant Katarzyna Bartczak Sygn. akt III CZP 40/15 UCHWAŁA Sąd Najwyższy w składzie: Dnia 10 lipca 2015 r. SSN Jacek Gudowski (przewodniczący) SSN Bogumiła Ustjanicz (sprawozdawca) SSN Dariusz Zawistowski Protokolant Katarzyna Bartczak

Bardziej szczegółowo

POSTANOWIENIE. SSN Irena Gromska-Szuster (przewodniczący) SSN Jan Górowski SSN Krzysztof Pietrzykowski (sprawozdawca)

POSTANOWIENIE. SSN Irena Gromska-Szuster (przewodniczący) SSN Jan Górowski SSN Krzysztof Pietrzykowski (sprawozdawca) Sygn. akt III CSK 331/10 POSTANOWIENIE Sąd Najwyższy w składzie : Dnia 3 czerwca 2011 r. SSN Irena Gromska-Szuster (przewodniczący) SSN Jan Górowski SSN Krzysztof Pietrzykowski (sprawozdawca) w sprawie

Bardziej szczegółowo

Edward Janeczko. Podatek od nabycia prawa przez zasiedzenie

Edward Janeczko. Podatek od nabycia prawa przez zasiedzenie Rejent. rok 8. nr 10(90) październiki 998 r. Edward Janeczko Podatek od nabycia prawa przez zasiedzenie Jak wiadomo, zasiedzenie polega na nabyciu prawa przez nieuprawnionego posiadacza wskutek faktycznego

Bardziej szczegółowo

SPIS TREŚCI Wykaz skrótów...7 Wprowadzenie...11 Dział I PRZEPISY WSPÓLNE...14 Rozdział 1. Przepisy ogólne...14 Rozdział 1a. Prawa pacjenta...120 Rozdział 2. Szpitale...151 Rozdział 3. Inne zakłady opieki

Bardziej szczegółowo

UCHWAŁA. SSN Mirosława Wysocka (przewodniczący) SSN Antoni Górski (sprawozdawca) SSN Bogumiła Ustjanicz. Protokolant Bogumiła Gruszka

UCHWAŁA. SSN Mirosława Wysocka (przewodniczący) SSN Antoni Górski (sprawozdawca) SSN Bogumiła Ustjanicz. Protokolant Bogumiła Gruszka Sygn. akt III CZP 49/14 UCHWAŁA Sąd Najwyższy w składzie: Dnia 21 sierpnia 2014 r. SSN Mirosława Wysocka (przewodniczący) SSN Antoni Górski (sprawozdawca) SSN Bogumiła Ustjanicz Protokolant Bogumiła Gruszka

Bardziej szczegółowo

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Sygn. akt IV CSK 71/16 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Sąd Najwyższy w składzie: Dnia 10 listopada 2016 r. SSN Antoni Górski (przewodniczący, sprawozdawca) SSN Zbigniew Kwaśniewski SSN Karol

Bardziej szczegółowo

Postanowienie z dnia 24 sierpnia 2005 r., II CK 34/05. Użytkownik wieczysty może zrzec się przysługującego mu prawa.

Postanowienie z dnia 24 sierpnia 2005 r., II CK 34/05. Użytkownik wieczysty może zrzec się przysługującego mu prawa. Postanowienie z dnia 24 sierpnia 2005 r., II CK 34/05 Użytkownik wieczysty może zrzec się przysługującego mu prawa. Sędzia SN Elżbieta Skowrońska-Bocian (przewodniczący) Sędzia SN Bronisław Czech Sędzia

Bardziej szczegółowo

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ. SSN Jan Górowski (przewodniczący) SSN Grzegorz Misiurek SSN Maria Szulc (sprawozdawca)

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ. SSN Jan Górowski (przewodniczący) SSN Grzegorz Misiurek SSN Maria Szulc (sprawozdawca) Sygn. akt III CSK 430/15 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Sąd Najwyższy w składzie: Dnia 15 listopada 2016 r. SSN Jan Górowski (przewodniczący) SSN Grzegorz Misiurek SSN Maria Szulc (sprawozdawca)

Bardziej szczegółowo

Pan Andrzej Halicki Minister Administracji i Cyfryzacji Warszawa. Szanowny Panie Ministrze

Pan Andrzej Halicki Minister Administracji i Cyfryzacji Warszawa. Szanowny Panie Ministrze R ZE C ZN IK PRAW OBYWATEL SKICH Warszawa, dnia 1 września 2015 r. IV.7000.217.2014.JP Pan Andrzej Halicki Minister Administracji i Cyfryzacji Warszawa Szanowny Panie Ministrze Rzecznik Praw Obywatelskich

Bardziej szczegółowo

OCHRONA PRAW LOKATORÓW I NAJEM LOKALI MIESZKALNYCH. Ewa Bończak-Kucharczyk

OCHRONA PRAW LOKATORÓW I NAJEM LOKALI MIESZKALNYCH. Ewa Bończak-Kucharczyk OCHRONA PRAW LOKATORÓW I NAJEM LOKALI MIESZKALNYCH Ewa Bończak-Kucharczyk Warszawa 2011 Spis treści SPIS TREŚCI Wykaz skrótów... 13 Wprowadzenie... 19 Rozdział 1 Przyczyny i cel wprowadzenia ustawy o ochronie

Bardziej szczegółowo

Uchwała z dnia 8 października 2003 r., III CZP 68/03

Uchwała z dnia 8 października 2003 r., III CZP 68/03 Uchwała z dnia 8 października 2003 r., III CZP 68/03 Sędzia SN Henryk Pietrzkowski (przewodniczący) Sędzia SN Barbara Myszka Sędzia SN Marek Sychowicz (sprawozdawca) Sąd Najwyższy w sprawie z wniosku Skarbu

Bardziej szczegółowo

Uchwała z dnia 21 sierpnia 1996 r. II UZP 7/96. Przewodniczący SSN: Teresa Flemming-Kulesza, Sędziowie SN: Józef Iwulski, Maria Tyszel (sprawozdawca).

Uchwała z dnia 21 sierpnia 1996 r. II UZP 7/96. Przewodniczący SSN: Teresa Flemming-Kulesza, Sędziowie SN: Józef Iwulski, Maria Tyszel (sprawozdawca). Uchwała z dnia 21 sierpnia 1996 r. II UZP 7/96 Przewodniczący SSN: Teresa Flemming-Kulesza, Sędziowie SN: Józef Iwulski, Maria Tyszel (sprawozdawca). Sąd Najwyższy, z udziałem prokuratora Iwony Kaszczyszyn,

Bardziej szczegółowo

KODEKS POSTĘPOWANIA CYWILNEGO

KODEKS POSTĘPOWANIA CYWILNEGO Helena Ciepła, Dariusz Zawistowski, Tadeusz Żyznowski KODEKS POSTĘPOWANIA CYWILNEGO redakcja naukowa Henryk Dolecki Tadeusz Wiśniewski Tom IV Artykuły 7301088 KO M E N TA R Z L E X 2. wydanie Warszawa

Bardziej szczegółowo

Postanowienie z dnia 29 czerwca 2010 r., III CZP 46/10

Postanowienie z dnia 29 czerwca 2010 r., III CZP 46/10 Postanowienie z dnia 29 czerwca 2010 r., III CZP 46/10 Statut spółki wodnej nie może ograniczać uprawnienia członka do wystąpienia ze spółki również wtedy, gdy jego członkostwo powstało ex lege na podstawie

Bardziej szczegółowo

Dział II. Gospodarowanie nieruchomościami stanowiącymi własność Skarbu Państwa oraz własność jednostki samorządu terytorialnego

Dział II. Gospodarowanie nieruchomościami stanowiącymi własność Skarbu Państwa oraz własność jednostki samorządu terytorialnego Przedmowa Wprowadzenie Wykaz skrótów Komentarz Ustawa o gospodarce nieruchomościami Dział I. Przepisy ogólne Art. 1. Zakres regulacji Art. 2. Inne ustawy Art. 3. Organ centralny i doradczy Art. 4. Słowniczek

Bardziej szczegółowo

ZARZĄD MAJĄTKIEM WSPÓLNYM MAŁŻONKÓW. Krzysztof Gołębiowski

ZARZĄD MAJĄTKIEM WSPÓLNYM MAŁŻONKÓW. Krzysztof Gołębiowski ZARZĄD MAJĄTKIEM WSPÓLNYM MAŁŻONKÓW Krzysztof Gołębiowski Warszawa 2012 Spis treści Wykaz skrótów / 13 Rozdział I Ustrój wspólności ustawowej i majątek wspólny małżonków / 15 1. Małżeński ustrój majątkowy

Bardziej szczegółowo

Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 14 marca 2014 r. III CZP 128/13

Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 14 marca 2014 r. III CZP 128/13 Id: 20382 [S]posób doręczenia określony w art. 1160 k.p.c., należy stosować także do wyroków sądów polubownych. ( ) [B]rak dostatecznych podstaw, aby przez pisemne zawiadomienie, o którym mowa w art. 1160

Bardziej szczegółowo

Organy administracji publicznej działają na podstawie przepisów prawa.

Organy administracji publicznej działają na podstawie przepisów prawa. Procedury administracyjne (KPA), organy I i II instancji Podstawowe zasady postępowania administracyjnego konstytucyjne podstawy procedury administracyjnej zasada praworządności (art. 6 Kpa) Organy administracji

Bardziej szczegółowo

Uchwała z dnia 23 lipca 2008 r., III CZP 68/08

Uchwała z dnia 23 lipca 2008 r., III CZP 68/08 Uchwała z dnia 23 lipca 2008 r., III CZP 68/08 Sędzia SN Jacek Gudowski (przewodniczący) Sędzia SN Elżbieta Skowrońska-Bocian (sprawozdawca) Sędzia SN Jan Górowski Sąd Najwyższy w sprawie z wniosku Urszuli

Bardziej szczegółowo

Wyrok z dnia 18 września 2003 r., I CK 66/02

Wyrok z dnia 18 września 2003 r., I CK 66/02 Wyrok z dnia 18 września 2003 r., I CK 66/02 Sąd rozpoznając sprawę po jej przekazaniu przez samorządowe kolegium odwoławcze, uprawniony jest samodzielnie ustalić wysokość opłaty rocznej z tytułu użytkowania

Bardziej szczegółowo

POSTANOWIENIE. SSN Marian Kocon (przewodniczący) SSN Krzysztof Strzelczyk (sprawozdawca) SSN Hubert Wrzeszcz

POSTANOWIENIE. SSN Marian Kocon (przewodniczący) SSN Krzysztof Strzelczyk (sprawozdawca) SSN Hubert Wrzeszcz Sygn. akt IV CSK 311/10 POSTANOWIENIE Sąd Najwyższy w składzie : Dnia 17 lutego 2011 r. SSN Marian Kocon (przewodniczący) SSN Krzysztof Strzelczyk (sprawozdawca) SSN Hubert Wrzeszcz w sprawie z wniosku

Bardziej szczegółowo

Postanowienie z dnia 11 września 2003 r., III CZP 49/03

Postanowienie z dnia 11 września 2003 r., III CZP 49/03 Postanowienie z dnia 11 września 2003 r., III CZP 49/03 Pierwszeństwo nabycia wyodrębnionego lokalu w budynku stanowiącym własność Skarbu Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego (art. 34 ust. 1

Bardziej szczegółowo

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ. Dnia 4 stycznia 2012 r. Sąd Najwyższy w składzie :

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ. Dnia 4 stycznia 2012 r. Sąd Najwyższy w składzie : Sygn. akt III CSK 127/11 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 4 stycznia 2012 r. Sąd Najwyższy w składzie : SSN Marian Kocon (przewodniczący, sprawozdawca) SSN Teresa Bielska-Sobkowicz SSN Anna

Bardziej szczegółowo

POSTANOWIENIE. SSN Iwona Koper (przewodniczący) SSN Wojciech Katner (sprawozdawca) SSN Zbigniew Kwaśniewski

POSTANOWIENIE. SSN Iwona Koper (przewodniczący) SSN Wojciech Katner (sprawozdawca) SSN Zbigniew Kwaśniewski Sygn. akt V CSK 650/14 POSTANOWIENIE Sąd Najwyższy w składzie: Dnia 6 sierpnia 2015 r. SSN Iwona Koper (przewodniczący) SSN Wojciech Katner (sprawozdawca) SSN Zbigniew Kwaśniewski w sprawie z wniosku Z.

Bardziej szczegółowo

POSTANOWIENIE. SSN Władysław Pawlak

POSTANOWIENIE. SSN Władysław Pawlak Sygn. akt I CSK 338/18 POSTANOWIENIE Sąd Najwyższy w składzie: Dnia 10 października 2018 r. SSN Władysław Pawlak w sprawie z powództwa ( ) Parku Narodowego w U. przeciwko A. P., L. P. i Skarbowi Państwa

Bardziej szczegółowo

Uchwała z dnia 6 lipca 2006 r., III CZP 37/06

Uchwała z dnia 6 lipca 2006 r., III CZP 37/06 Uchwała z dnia 6 lipca 2006 r., III CZP 37/06 Sędzia SN Marek Sychowicz (przewodniczący, sprawozdawca) Sędzia SN Mirosław Bączyk Sędzia SN Dariusz Zawistowski Sąd Najwyższy w sprawie z powództwa Miasta

Bardziej szczegółowo

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Sygn. akt III CSK 60/11 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Sąd Najwyższy w składzie : Dnia 2 grudnia 2011 r. SSN Hubert Wrzeszcz (przewodniczący) SSN Wojciech Katner (sprawozdawca) SSN Anna Kozłowska

Bardziej szczegółowo

UCHWAŁA. składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego

UCHWAŁA. składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego Sygn. akt III CZP 21/15 UCHWAŁA składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego Sąd Najwyższy w składzie: Dnia 12 sierpnia 2015 r. Prezes SN Tadeusz Ereciński (przewodniczący) SSN Teresa Bielska-Sobkowicz (sprawozdawca)

Bardziej szczegółowo

Postanowienie z dnia 23 maja 2002 r., IV CKN 1092/00

Postanowienie z dnia 23 maja 2002 r., IV CKN 1092/00 Postanowienie z dnia 23 maja 2002 r., IV CKN 1092/00 Przepis art. 2g ustawy z dnia 29 września 1990 r. o zmianie ustawy o gospodarce gruntami i wywłaszczaniu nieruchomości (Dz.U. Nr 79, poz. 464 ze zm.)

Bardziej szczegółowo

KOMENTARZ. Ustawa o pomocy osobom uprawnionym do alimentów. Ewa Tomaszewska. Stan prawny na 1 maja 2014 roku

KOMENTARZ. Ustawa o pomocy osobom uprawnionym do alimentów. Ewa Tomaszewska. Stan prawny na 1 maja 2014 roku KOMENTARZ Ustawa o pomocy osobom uprawnionym do alimentów Ewa Tomaszewska W Y DA N I E 1 Stan prawny na 1 maja 2014 roku Warszawa 2014 Spis treści Spis treści Spis treści Wykaz skrótów................................................

Bardziej szczegółowo

Uchwała z dnia 7 października 2009 r., III CZP 71/09

Uchwała z dnia 7 października 2009 r., III CZP 71/09 Uchwała z dnia 7 października 2009 r., III CZP 71/09 Sędzia SN Henryk Pietrzkowski (przewodniczący, sprawozdawca) Sędzia SN Marian Kocon Sędzia SN Marek Sychowicz Sąd Najwyższy w sprawie z wniosku wierzyciela

Bardziej szczegółowo

Postanowienie. z dnia 17 maja 2007 r. Sąd Najwyższy III CZP 44/07

Postanowienie. z dnia 17 maja 2007 r. Sąd Najwyższy III CZP 44/07 Postanowienie z dnia 17 maja 2007 r. Sąd Najwyższy III CZP 44/07 Przewodniczący: Sędzia SN Irena Gromska-Szuster (spr.). Sędziowie SN: Iwona Koper, Zbigniew Kwaśniewski. Protokolant: Bożena Nowicka. Sąd

Bardziej szczegółowo

Uchwała z dnia 20 maja 2011 r., III CZP 14/11

Uchwała z dnia 20 maja 2011 r., III CZP 14/11 Uchwała z dnia 20 maja 2011 r., III CZP 14/11 Sędzia SN Jacek Gudowski (przewodniczący) Sędzia SN Irena Gromska-Szuster (sprawozdawca) Sędzia SN Marian Kocon Sąd Najwyższy w sprawie z powództwa Jerzego

Bardziej szczegółowo

POSTANOWIENIE. Sygn. akt II CZ 15/15. Dnia 24 kwietnia 2015 r. Sąd Najwyższy w składzie:

POSTANOWIENIE. Sygn. akt II CZ 15/15. Dnia 24 kwietnia 2015 r. Sąd Najwyższy w składzie: Sygn. akt II CZ 15/15 POSTANOWIENIE Sąd Najwyższy w składzie: Dnia 24 kwietnia 2015 r. SSN Krzysztof Pietrzykowski (przewodniczący, sprawozdawca) SSN Anna Owczarek SSN Karol Weitz w sprawie z wniosku E.

Bardziej szczegółowo

POSTANOWIENIE. SSN Anna Kozłowska (przewodniczący) SSN Marian Kocon (sprawozdawca) SSN Katarzyna Tyczka-Rote. Protokolant Katarzyna Bartczak

POSTANOWIENIE. SSN Anna Kozłowska (przewodniczący) SSN Marian Kocon (sprawozdawca) SSN Katarzyna Tyczka-Rote. Protokolant Katarzyna Bartczak Sygn. akt III CZP 5/15 POSTANOWIENIE Sąd Najwyższy w składzie: Dnia 22 kwietnia 2015 r. SSN Anna Kozłowska (przewodniczący) SSN Marian Kocon (sprawozdawca) SSN Katarzyna Tyczka-Rote Protokolant Katarzyna

Bardziej szczegółowo

Spis treści. Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. Nr 43, poz. 296 z późn. zm.)... 13

Spis treści. Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. Nr 43, poz. 296 z późn. zm.)... 13 Spis treści Wykaz skrótów... 9 Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. Nr 43, poz. 296 z późn. zm.)... 13 ( ) CZĘŚĆ PIERWSZA POSTĘPOWANIE ROZPOZNAWCZE Księga pierwsza Proces...

Bardziej szczegółowo

POSTANOWIENIE. Protokolant Bożena Kowalska. po rozpoznaniu w Izbie Cywilnej na posiedzeniu jawnym

POSTANOWIENIE. Protokolant Bożena Kowalska. po rozpoznaniu w Izbie Cywilnej na posiedzeniu jawnym Sygn. akt III CZP 1/06 POSTANOWIENIE Sąd Najwyższy w składzie : Dnia 10 lutego 2006 r. SSN Józef Frąckowiak (przewodniczący, sprawozdawca) SSN Kazimierz Zawada SSN Grzegorz Misiurek Protokolant Bożena

Bardziej szczegółowo

POSTANOWIENIE. SSN Zbigniew Hajn

POSTANOWIENIE. SSN Zbigniew Hajn Sygn. akt II PK 213/13 POSTANOWIENIE Sąd Najwyższy w składzie: Dnia 19 grudnia 2013 r. SSN Zbigniew Hajn w sprawie z powództwa X.Y. przeciwko Ministerstwu Finansów o uchylenie oceny okresowej, po rozpoznaniu

Bardziej szczegółowo

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Sygn. akt IV CSK 109/09 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Sąd Najwyższy w składzie : Dnia 17 lipca 2009 r. SSN Mirosława Wysocka (przewodniczący) SSN Gerard Bieniek (sprawozdawca) SSN Irena Gromska-Szuster

Bardziej szczegółowo

POSTANOWIENIE Dnia 8 sierpnia 2012 r.

POSTANOWIENIE Dnia 8 sierpnia 2012 r. Sygn. akt III CZP 43/12 Sąd Najwyższy w składzie : POSTANOWIENIE Dnia 8 sierpnia 2012 r. SSN Dariusz Zawistowski (przewodniczący) SSN Maria Szulc SSA Andrzej Niedużak (sprawozdawca) w sprawie egzekucyjnej

Bardziej szczegółowo

UCHWAŁA. Prezes SN Dariusz Zawistowski (przewodniczący) SSN Krzysztof Strzelczyk SSN Maria Szulc (sprawozdawca) Protokolant Bożena Kowalska

UCHWAŁA. Prezes SN Dariusz Zawistowski (przewodniczący) SSN Krzysztof Strzelczyk SSN Maria Szulc (sprawozdawca) Protokolant Bożena Kowalska Sygn. akt III CZP 6/18 UCHWAŁA Sąd Najwyższy w składzie: Dnia 6 czerwca 2018 r. Prezes SN Dariusz Zawistowski (przewodniczący) SSN Krzysztof Strzelczyk SSN Maria Szulc (sprawozdawca) Protokolant Bożena

Bardziej szczegółowo

Postanowienie z dnia 16 stycznia 2009 r., III CZP 133/08

Postanowienie z dnia 16 stycznia 2009 r., III CZP 133/08 Postanowienie z dnia 16 stycznia 2009 r., III CZP 133/08 Po wejściu w życie ustawy z dnia 14 czerwca 2007 r. o zmianie ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz.U.

Bardziej szczegółowo

UCHWAŁA. SSN Iwona Koper (przewodniczący) SSN Mirosław Bączyk (sprawozdawca) SSN Anna Owczarek. Protokolant Bożena Kowalska

UCHWAŁA. SSN Iwona Koper (przewodniczący) SSN Mirosław Bączyk (sprawozdawca) SSN Anna Owczarek. Protokolant Bożena Kowalska Sygn. akt III CZP 34/15 UCHWAŁA Sąd Najwyższy w składzie: Dnia 25 czerwca 2015 r. SSN Iwona Koper (przewodniczący) SSN Mirosław Bączyk (sprawozdawca) SSN Anna Owczarek Protokolant Bożena Kowalska w sprawie

Bardziej szczegółowo

Akt urodzenia. Aleksandra Wilk. / monografie / prawo administracyjne. Wydanie 1

Akt urodzenia. Aleksandra Wilk. / monografie / prawo administracyjne. Wydanie 1 Akt urodzenia Aleksandra Wilk / monografie / prawo administracyjne Wydanie 1 Warszawa 2014 Spis treści Spis treści Wykaz skrótów............................................... 11 Wstęp........................................................

Bardziej szczegółowo

PRZYGOTOWANIE I REALIZACJA INWESTYCJI W ZAKRESIE DRÓG PUBLICZNYCH

PRZYGOTOWANIE I REALIZACJA INWESTYCJI W ZAKRESIE DRÓG PUBLICZNYCH PRZYGOTOWANIE I REALIZACJA INWESTYCJI W ZAKRESIE DRÓG PUBLICZNYCH Komentarz Patrycja Antoniak, Maksymilian Cherka Filip M. Elżanowski, Krzysztof A. Wąsowski Warszawa 2012 Spis treści SPIS TREŚCI Wykaz

Bardziej szczegółowo

Opinia do ustawy o zmianie ustawy Kodeks cywilny, ustawy Kodeks postępowania cywilnego oraz ustawy Prawo upadłościowe i naprawcze (druk nr 900)

Opinia do ustawy o zmianie ustawy Kodeks cywilny, ustawy Kodeks postępowania cywilnego oraz ustawy Prawo upadłościowe i naprawcze (druk nr 900) Warszawa, dnia 30 czerwca 2010 r. Opinia do ustawy o zmianie ustawy Kodeks cywilny, ustawy Kodeks postępowania cywilnego oraz ustawy Prawo upadłościowe i naprawcze (druk nr 900) I. Cel i przedmiot ustawy

Bardziej szczegółowo