Psychologia Inwestowania

Wielkość: px

Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Psychologia Inwestowania"

Nina Pawlak
8 lat temu
Przeglądów:

1 Psychologia Inwestowania "... przełom nastąpił wtedy, gdy zdałem sobie sprawę, z tego, że klucz do sukcesu mam ja sam i znajduje się on w mojej głowie, a nie we wnętrzu komputera." Alexander Elder Zawód inwestor giełdowy

2 Jeżeli nie wiesz kim jesteś, Wall Street to raczej kosztowne miejsce by się tego dowiedzieć. "The Money game Adam Smith

3 O czym będziemy mówić? Logika vs Emocje Jak działa mózg Czym jest psychologia inwestowania I jaki jest jej udział w inwestowaniu Jakie emocje towarzyszą inwestowaniu Co robić?

4 Logika vs Emocje Czy wszystkie linie są równej długości?

5 Logika vs Emocje Baton i guma kosztują 1,10$. Baton jest o 1$ droższy od gumy. Ile kosztuje guma? x + 1 = 1,10 x = 1,10-1 x = 0,10? Baton 1,05$ Guma 0,05$

6 Logika vs Emocje Samper Augustus Holandia pocz. XVII w. Cena 5 mln USD WIRUS

7 Jak działa mózg Liczby Zdania Racjonalizacja Logika Werbalizacja Szczegóły Logika Twórczość Forma Kolor Rytm Metafora Analogia Emocje

8 Jak działa mózg Dlaczego się mylimy? System odruchowy System refleksyjny Stary Młody Zmiana Lew vs Komputer Wymaga zaangażowania 1 vs 7

9 Czy ktoś to bada? Dziedzina zajmująca się badaniem przyczyn oraz prognozowaniem przyszłych zachowań ludzkich w sferze szeroko pojętej ekonomii. PSYCHOLOGIA NEUROEKONOMIA EKONOMIA NEUROLOGIA

10 Rola psychologii w inwestowaniu system zarządzanie 10% 20% 70% psychologia

11 System losowy również może przynieść zyski

12 Zarządzanie Można sprowadzić do prostej zasady Ucinaj straty i pozwalaj rosnąć zyskom Ustal maksymalną stratę (np. 2%)

13 Zarządzanie + system efekty? Polska Indie - - WIG BSE

14 INWE STOR Najsłabsze ogniwo?

15 Chciwość Przewidywanie Pewność siebie Ryzyko Strach Żal Szczęście Z tym musisz się zmierzyć

16 Chciwość Przewidywanie Pewność siebie Ryzyko Strach Żal Z tym musisz się zmierzyć

17 Chciwość Co daje poczucie zadowolenia? schronienie jedzenie picie bezpieczeństwo muzyka ciepło seks zapachy zaufanie środki odurzające kąpiel

18 Chciwość oczekiwanie vs realizacja Oczekiwaniu nagrody towarzyszy wydzielanie dopaminy Otrzymaniu zewnięcie Oczekiwanie wypala trwały ślad

19 Chciwość a prawdopodobieństwo?

20 Chciwość jak sobie radzić? Pojawi się MO TO PEWNE Co z pewniakami? Osobny portfel (max 10%) Piorun uderza tylko raz Kontroluj sygnały Mierz 2 razy

21 Chciwość Przewidywanie Pewność siebie Ryzyko Strach Żal Z tym musisz się zmierzyć

22 Przewidywanie Co robi większe wrażenie? Prawdopodobieństwo = 1,6%

23 Przewidywanie z czego się bierze? Ewolucja

24 Gdzie urodził się Homo Sapiens? E Pieniądz (4000) 1 rok = 0,5 m D - Pierwsze jarmarki (2500) C - Pierwsza giełda towarowa (500) B - Pierwsze akcje (400)

25 Gdzie urodził się Homo Sapiens? E Pieniądz (4000) 1 rok = 0,5 m D - Pierwsze jarmarki (2500) C - Pierwsza giełda towarowa (500) B - Pierwsze akcje (400) w Łodzi!!!

26 Przewidywanie z czego się bierze? Ewolucja Ludzie są racjonalni Wierzymy, że się da

27 Przewidywanie czy ma sens? Nie wiemy wszystkiego! Rynek ma zawsze rację Przypadkowość rządzi

28 Przewidywanie jak sobie radzić? Świadomość Kontrola tego, co się da Kto z Was poradzi sobie Nie wróż z fusów w przyszłości na giełdzie? A może nie mam racji? Ćwiczyć, ćwiczyć, ćwiczyć Zrób przerwę

29 Chciwość Przewidywanie Pewność siebie Ryzyko Strach Żal Z tym musisz się zmierzyć

30 Pewność siebie z czego się bierze? Jesteśmy lepsi niż w rzeczywistości Lubimy to, co znamy Efekt czystej ekspozycji Iluzja kontroli Dobra passa Wiedziałem, że tak będzie Lubimy wiedzieć

31 Gdzie produkuje się najwięcej kakao? 12% 72% 16%

32 Pewność siebie zagrożenia Niewiedza niewiedzy Negatywny wpływ na oszczędzanie Duża ilość transakcji Wyniki w długim terminie

33 Pewność siebie jak sobie radzić? Nie wiesz wszystkiego Nie wiem i nie interesuje mnie to Zapisuj swoje prognozy Zmiana sposobu prezentacji danych Mierz dwa razy odcinaj raz Dywersyfikacja (portfel) Bądź dociekliwy jak czterolatek

34 Chciwość Przewidywanie Pewność siebie Ryzyko Strach Żal Z tym musisz się zmierzyć

35 Ryzyko Najczęstsze pytanie doradców finansowych? Jakie ryzyko jest Pan w stanie zaakceptować?

36 Ryzyko punkt widzenia Framing (ramowanie) Zachowanie stada Wszystko na jedną kartę

37 Ryzyko jak sobie radzić? Zrób przerwę Kiedy spada cena spada ryzyko Szukaj błędów w rozumowaniu POZNAJ SIEBIE - CZYM RYZYKUJESZ? ZAPLANUJ SWOJE FINANSE - Zbuduj PLAN

38 Ryzyko co Cię czeka?

39 Chciwość Przewidywanie Pewność siebie Ryzyko Strach Żal Odwaga to panowanie nad strachem, a nie brak strachu.

40 Strach Które zwierzęta są przyczyną największej ilości zgonów w USA?

41 Strach Krach (-30%) VS Inflacja niepewny pobudza pewna usypia

42 Strach zależy od Wizja wydarzenia System odruchowy Prawdopodobieństwo System refleksyjny

43 Strach jest tu kto? Zachowanie innych ludzi może wywołać strach (efekt stada)

44 Strach jak sobie radzić? Ustal reguły działania Zrób sobie przerwę Notuj i analizuj uczucia Uciekaj od stada

45 Chciwość Przewidywanie Pewność siebie Ryzyko Strach Żal Z tym musisz się zmierzyć

46 Żal Pojawia się kiedy opadną pierwsze emocje związane z przykrą niespodzianką

47 Żal od czego zależy? Mieliśmy wpływ? Alternatywa Bliskość celu Działanie vs zaniechanie Typowe vs nietypowe

48 Żal jakie mechanizmy? Uczucie pierwotne Efekt posiadania Znalezione pieniądze Problem wyboru Co by było gdyby

49 Żal gdy dopadnie? Powiększanie strat Sprzedaż dodatkowa kara Hamulec bezpieczeństwa Zarządzający funduszami z Izraela dwa razy dłużej trzymają akcje które spadają niż te, które rosną

50 Żal jak sobie radzić? Popełniłem błąd (to część inwestowania) Ścisłe zasady postępowania Ograniczanie strat Prawidłowe ustalenie punktów odniesienia

51 Chciwość Przewidywanie Pewność siebie Ryzyko Strach Żal Czy to wszystko? Z tym musisz się zmierzyć

52 Jak włączą się wszystkie emocje? 35% 30% 25% 20% 15% 10% 5% 0% Wysokość napiwków w hotelach (USA) 19% Dni deszczowe 24% Dni pochmurne 26% Średnia pogoda 29% Dni słoneczne

Jak włączą się wszystkie emocje? Dzięki Bogu, nie czekałem z kupnem! Jak zwykle miałem rację! Nieźle przewidziałem ten ruch w górę. Może zostawię pracę i zajmę się inwestowaniem na giełdzie?

53 Jak włączą się wszystkie emocje? Dzięki Bogu, nie czekałem z kupnem! Jak zwykle miałem rację! Nieźle przewidziałem ten ruch w górę. Może zostawię pracę i zajmę się inwestowaniem na giełdzie? Wykorzystam tę korektę do zwiększenia pozycji. KUPUJĘ! A co mi tam, kupuję znowu. W końcu jest taniej, niż ostatnio! O, widzę trend! Będę obserwował ten rynek. Jeżeli będę dłużej czekał, rynek mi ucieknie i nie zarobię na wzrostach. KUPUJĘ! Ktoś zaniża celowo cenę, żeby potem tanio kupić! KNF powinien się tym zająć! Przy tej cenie, opłaca się podwoić pozycję! KUPUJĘ! Ok. Mam dosyć! Sprzedaję i więcej nie spojrzę na ten papier! Nie mogę uwierzyć, że, cena spadła o połowę! To musi być dołek! I tak spadnie Co się tu dzieje? A nie mówiłem! Dobrze, że wszystko sprzedałem. Znów miałem rację! Wiedziałem cały czas, że się kiedyś odbije.

54 Życie codzienne a psychologia Ludzie kupują rzeczy których nie potrzebują za pieniądze, których nie mają aby zrobić na złość tym, których nie lubią

55 Inwestowanie a psychologia Mam jeszcze czas Chcę korzystać z życia Nie mam pieniędzy A jak stracę pracę? Brak działania

56 Co teraz

57 Co czytać? Daniel Kahneman Pułapki myślenia. Aleksander Elder Zawód Inwestor Giełdowy Jason Zweig Twój mózg twoje pieniądze Piotr Zielonka Behawioralne aspekty inwestowania Tomasz Zaleśkiewicz Psychologia inwestora giełdowego Martin J. Pring Psychologia Inwestowania Red. Tadeusz Tyszka Psychologia Ekonomiczna

58 Pytania

59 Szkoła Inwestowania Dziękuję za uwagę Tomasz Truszkowski

Podobne dokumenty

Psychologia gracza giełdowego

Psychologia gracza giełdowego Grzegorz Zalewski DM BOŚ S.A. Hipoteza rynku efektywnego 2 Ceny papierów wartościowych w pełni odzwierciedlają wszystkie dostępne informacje. Hipoteza rynku efektywnego (2)