L e k c j a 9. Jedzenie i picie. W tej lekcji nauczysz się: 1 L e k c j a 1 2. nazw jedzenia i picia tworzyd rzeczowniki w przypadku partitiivi

Transkrypt

1 1 L e k c j a 1 2 L e k c j a 9 W tej lekcji nauczysz się: nazw jedzenia i picia tworzyd rzeczowniki w przypadku partitiivi Jedzenie i picie Uwaga: jedzenie i picie używane jest bardzo często w przypadku partitiivi!

2 2 L e k c j a 1 2 Odmiana czasownika syödä (jeśd) przez osoby oraz leipä (chleb) w partitiivi: Osoba Czasownik Przykład Tłumaczenie minä syön Minä syön leipää. Ja jem chleb. sinä syöt Sinä syöt leipää. Ty jesz chleb. hän syö Hän syö leipää. On je chleb. me syömme Me syömme leipää. My jemy chleb. te syötte Te syötte leipää. Wy jecie chleb. he syövät He syövät leipää. Oni jedzą chleb. Odmiana czasownika juoda (pid) przez osoby oraz tee (herbata) w partitiivi: Osoba Czasownik Przykład Tłumaczenie minä juon Minä juon teetä. Ja piję herbatę. sinä juot Sinä juot teetä. Ty pijesz herbatę. hän juo Hän juo teetä. On pije herbatę. me juomme Me juomme teetä. My pijemy herbatę. te juotte Te juotte teetä. Wy pijecie herbatę. he juovat He juovat teetä. Oni piją herbatę. Partitiivi Partitiivi jest jednym z najczęściej używanych przypadków. Chod nie ma bezpośredniego odpowiednika w języku polskim, najbliżej będzie mu do biernika w liczbie pojedynczej i mnogiej oraz mianownika w liczbie mnogiej w rzeczownikach niepoliczalnych. Odpowiada na pytania: Ketä? (kto? kogo?) Mitä? (co?) Kiedy używamy partitiivi w liczbie pojedynczej? 1. Po liczebnikach głównych (z wyjątkiem 1 ), wyrazach: monta, pari, puoli, nolla Minulla on kaksi poikaa. (Mam dwóch synów.) Kuinka monta vuotta olet asunut täällä? (Ile lat tu mieszkasz?) Montako lasta heillä on? (Ile dzieci oni mają?) 2. Po wyrazie paljon w przypadku rzeczowników niepoliczalnych Kuinka paljon rahaa sinulla on? ( Ile masz pieniędzy? ) Hän juo paljon vettä. (Ona pije dużo wody.) 3. Jako orzeczenie do opisania wyrazów abstrakcyjnych i niepoliczalnych oraz jako podmiot w zdaniach egzystencjalnych. Merivesi on suolaista. (Woda morska jest słona.) Oliko se oikeaa rakkautta? (Czy to była prawdziwa miłośd?) Jääkaapissa on kylmää vettä. (W lodówce jest zimna woda.) 4. Po lub przed następującymi przyimkami:

3 3 L e k c j a 1 2 ennen przed keskellä, -ltä, -lle w środku ilman bez lähellä, -ltä, -lle blisko alas dołem, w dół varten dla kohtaan wobec vastaan przeciwko kohti w kierunku vastapäätä naprzeciwko pitkin wzdłuż vasten przeciw päin w stronę ylös do góry Hän istuu minua vastapäätä. (On siedzi naprzeciwko mnie) Olen ilman työtä. (Jestem bez pracy.) Se on sinua varten. (To jest dla ciebie.) 5. Jako dopełnienie do opisania wyrazów abstrakcyjnych i niepoliczalnych Juon kahvia. (Piję kawę.) Ostan maitoa. (Kupuję mleko.) 6. Jako dopełnienie z niektórymi czasownikami np.: auttaa pomagad pelata grad (w grę, sport) etsiä szukad puhua mówid harrastaa interesowad się (jako hobby) rakastaa kochad häiritä przeszkadzad soittaa grad (na instrumencie) katsoa oglądad ymmärtää rozumied odottaa czekad Minä odotan bussia. (Czekam na autobus.) Voitko auttaa minua? (Możesz mi pomóc?) Minä rakastan sinua. (Kocham ciebie.) 7. Jako dopełnienie w przeczeniu Minulla ei ole autoa. (Nie mam samochodu.) En nähnyt häntä. (Nie widziałem jej.) 8. W życzeniach, powitaniach Hyvää huomenta! (Dzieo dobry!) Tervetuloa! (Witam!) Hyvää jatkoa! (Miłego dnia!) 9. W niedokooczonych czynnościach Minä luen kirjaa. (Czytam książkę.) Minä luin kirjaa. (Czytałam książkę.) Jak tworzymy partitiivi w liczbie pojedynczej? Partitiivi w liczbie pojedynczej tworzymy dodając odpowiednią koocówkę do mianownika w liczbie pojedynczej:

4 4 L e k c j a 1 2 Dodajemy koocówkę: -a -ä -ta -tä -tta -ttä Wyraz w mianowniku kooczy się na: Nominatiivi Partitiivi - jedną samogłoskę, z wyjątkiem e talo kynä - dwie samogłoski museo tee - spółgłoskę avain mies - jedną samogłoskę e huone kirje dom długopis muzeum herbata klucz mężczyzna pokój list taloa kynää museota teetä avainta miestä huonetta kirjettä Odmiana zaimków osobowych w partitiivi: Zaimek osobowy w mianowniku Zaimek osobowy w partitiivi Przykład Tłumaczenie minä minua Mikko rakastaa minua. Mikko kocha mnie. sinä sinua Mikko rakastaa sinua. Mikko kocha ciebie. hän häntä Mikko rakastaa häntä. Mikko kocha ją/go. me meitä Mikko rakastaa meitä. Mikko kocha nas. te teitä Mikko rakastaa teitä. Mikko kocha was. he heitä Mikko rakastaa heitä. Mikko kocha je/ich. Ćwiczenia Zadanie 1. Uzupełnij wyraz w partitiivi (wyrazy znajdują się po liczebnikach głównych, z wyjątkiem 1 ). 1. Kaksi (TALO) dwa domy 2. Kolme. (PÄÄRYNÄ) trzy gruszki 3. Neljä. (POIKA) czterech chłopców 4. Viisi.. (MIES) pięciu mężczyzn 5. Kuusi... (TYTTÖ) sześd dziewczyn 6. Seitsemän (KIRJE) siedem listów 7. Kahdeksan. (PUU) osiem drzew 8. Yhdeksän (HUONE) dziewięd pokoi 9. Kymmenen.. (AVAIN) dziesięd kluczy Zadanie 2. Uzupełnij wyraz w partitiivi. 1. Minä juon. (MAITO) Piję mleko.

5 5 L e k c j a Minä juon. (MEHU) Piję sok. 3. Minä juon. (VIINI) Piję wino. 4. Minä juon. (KAHVI) Piję kawę 5. Minä juon. (TEE) Piję herbatę. 6. Minä juon. (OLUT) Piję piwo. 7. Minä juon. (VESI) Piję wodę. (Uwaga nieregularna odmiana!) 8. Minä syön. (LEIPÄ) Jem chleb. 9. Minä syön. (LIHA) Jem mięso. 10. Minä syön. (KALA) Jem rybę. 11. Minä syön. (KAKKU) Jem ciasto. 12. Minä syön. (SIPULI) Jem cebulę. 13. Minä syön. (VOI) Jem masło. 14. Minä syön. (SUKLAA) Jem czekoladę. 15. Minä syön. (ANANAS) Jem ananasa. Zadanie 3. Przetłumacz na fioski: 1. Co pijesz? 2. Piję mleko. 3. Nie pijemy piwa. 4. Pijesz sok? 5. Co jesz? 6. Jem chleb. 7. Nie jemy czekolady. 8. Jecie mięso. 9. Kupię kawę i herbatę. 10. Oglądam telewizję. 11. Szukasz mnie? 12. Czekam na ciebie. 13. Kochasz ją?

6 6 L e k c j a Kocham ciebie.