Instrukcja obsługi. Linia diagnostyczna SDL 261. Opis oprogramowania

Transkrypt

1 Instrukcja obsługi Linia diagnostyczna SDL 261 Opis oprogramowania

2 Spis treści: strona 1 OBSŁUGA STRUKTURA EKRANU GRUPY WPROWADZANIA DANYCH POLA WPROWADZANIA DANYCH 4 2 PRZEBIEG BADANIA PRZYGOTOWANIE STANOWISKA PRZYGOTOWANIE POJAZDU BADANIE KOMPLETNE Z WPROWADZANIEM DANYCH KLIENTA I POJAZDU POMIAR POŚLIZGU BOCZNEGO OSI PRZEDNIEJ BADANIE ZAWIESZENIA OSI PRZEDNIEJ BADANIE HAMULCÓW OSI PRZEDNIEJ Badanie hamulca roboczego Pomiar hamulca postojowego BADANIE OSI TYLNEJ KOLEJNOŚĆ PRZEPROWADZANIA TESTÓW BADANIE PRZYCZEPY JEDNOOSIOWEJ BADANIE CIĄGNIKA ROLNICZEGO WYPOSAśONEGO W HAMULEC TYLKO NA OSI TYLNEJ BADANIE HAMULCÓW MOTOCYKLI 18 3 EKRAN WYNIKÓW MENU GRAFIKA WYNIK POŚLIZGU BOCZNEGO WYNIK TESTU ZAWIESZENIA KÓŁ Wynik graficzny testu zawieszenia kół w funkcji częstotliwości Wynik graficzny zawieszenia kół w funkcji czasu Ekran końcowy badania zawieszenia WYNIK DLA HAMULCA ROBOCZEGO Wykres sił hamowania w funkcji czasu Wykres sił hamowania w funkcji siły nacisku na pedał Wykres róŝnicy sił hamowania WYNIK DLA HAMULCA POSTOJOWEGO DANE KLIENTA WYDRUK PROTOKOŁU PROTOKÓŁ POLSKI PROTOKÓŁ SKRÓCONY KLIENTA I KONTROLI WZROKOWEJ PROTOKÓŁ Z BADANIA ZAWIESZENIA I POŚLIZGU BOCZNEGO PROTOKÓŁ Z POMIARU SIŁ HAMOWANIA W FUNKCJI CZASU PROTOKÓŁ Z POMIARU SIŁ HAMOWANIA W FUNKCJI SIŁY NA PEDALE WYBÓR WYNIKU 35

3 1 Obsługa 1.1 Struktura ekranu Pasek tytułowy programu jest pokazywany na wszystkich płaszczyznach programu: np. nazwa programu, numer wersji programu 2 Pole Info z informacjami i wskazówkami dla obsługującego 3 Pasek lewy dla wskazania róŝnicy sił hamowania 4 Aktualna pozycja pojazdu 5 Zmierzona wartość siły hamowania w N, lewa 6 Kolumna lewa dla wskazania wartości siły hamowania 7 Przyciski stałe i funkcyjne 8 Wskazanie róŝnicy sił hamowania w % 9 Pasek prawy dla wskazania róŝnicy sił hamowania 10 Kolumna prawa dla wskazania wartości siły hamowania 11 Zmierzona wartość siły hamowania w N, prawa 12 Kolumna dla wartości zmierzonej siły na pedale 13 Wartość zmierzona siły na pedale w N 3

4 1.2 Grupy wprowadzania danych Ekran jest podzielony na jedną lub kilka grup wprowadzania danych. Taka jedna grupa jest oznaczona zieloną ramką. Zawiera ona jedno lub kilka pól wprowadzania i / lub wybierania danych. Potrzebną grupę wybiera się klawiszem ). Zespół klawiszy stałych i funkcyjnych jest zawsze jedną grupą wprowadzania danych. Dlatego moŝna przedstawiony klawisz stały lub funkcyjny wybrać przyciskiem kursorowym ϖ lub ζ i potwierdzić przyciskiem Ε. Na tym ekranie są pokazane dwie grupy wprowadzania danych: - dane klienta i pojazdu - grupa klawiszy stałych i funkcyjnych 1.3 Pola wprowadzania danych Kiedy zostanie wybrane pole wprowadzania danych, znak wstawiania pojawia się w tym polu. JeŜeli w polu tym znajduje się juŝ tekst, to zostanie on podświetlony. Wprowadzenie znaku powoduje skasowanie starej zawartości pola. Zawartość pola moŝna teŝ kasować za pomocą klawisza Entf lub Delete. JeŜeli poprzedni tekst ma być tylko zmieniany, to naleŝy przesunąć znak wstawiania klawiszem kursorowym na wybraną pozycję i wprowadzić potrzebne znaki lub skasować poszczególne znaki klawiszem Delete lub Back-Space. Wprowadzony tekst zatwierdzić klawiszem Ε. Poprzednie lub następne pola moŝna uaktywnić klawiszami kursorowymi οlub υ. 4

5 2 Przebieg badania 2.1 Przygotowanie stanowiska Upewnić się, Ŝe Ŝadna osoba nie przebywa w obszarze stanowiska! ZagroŜenie zranienia dla osób w pobliŝu rolek. Stosować się do przepisów bhp! W przypadku niebezpieczeństwa wyłączyć wyłącznik główny.! śaden zespół linii diagnostycznej nie moŝe być obciąŝony. Włączyć stanowisko za pomocą wyłącznika głównego. Po włączeniu następuje załadowanie systemu operacyjnego. Po zakończenia załadowania pokazuje się ekran startowy. Uruchomić stanowisko klawiszem F12 >> F1 Ponowne uruchomienie powoduje przeprowadzenie testu systemu oraz standardowe ustawienie linii diagnostycznej.! śaden zespół linii diagnostycznej nie moŝe być obciąŝony. F7 Ustawienia wywołuje menu ustawień ( dostępne tylko dla serwisu ).! Przed rozpoczęciem badania umocować miernik nacisku do pedału hamulca i uruchomić go klawiszem włączyć %. 5

6 ! Przed rozpoczęciem pierwszego pomiaru naleŝy raz wcisnąć klawisz F12 >>. W ten sposób nastąpi uaktywnienie automatycznego procesu pomiarowego aŝ do wyłączenia linii diagnostycznej. Pomiary siły nacisku na pedał hamulca Pomiary siły nacisku na pedał hamulca wykonuje się miernikiem siły nacisku zakładanym na pedał hamulca. 2.2 Przygotowanie pojazdu Sprawdzić ciśnienie w ogumieniu pojazdu i w razie potrzeby skorygować. Sprawdzić przed badaniem opony i w razie potrzeby oczyścić. Piasek na oponach znacznie skraca trwałość rolek stanowiska badania hamulców (efekt papieru ściernego). Rolki są powleczone tworzywem sztucznym i nie nadają się do opon z kolcami. 2.3 Badanie kompletne z wprowadzaniem danych klienta i pojazdu ( nie dotyczy badania przyczepy jednoosiowej i ciągnika rolniczego ) 6

7 Wprowadzanie danych klienta i pojazdu UWAGA! Bezwzględnie naleŝy wprowadzić dopuszczalną masę całkowitą pojazdu. Jej wartość jest uŝywana do wyliczenia skuteczności hamowania. Wcisnąć klawisz F6 na klawiaturze aby wybrać pola wprowadzania danych. Z klawiatury wprowadzić następujące dane: nazwę i adres klienta nr rejestracyjny pojazdu stan licznika dopuszczalną masę całkowitą pojazdu markę i model pojazdu rodzaj pojazdu Po wybraniu okna Rodzaj pojazdu na dole ekranu wśród klawiszy funkcyjnych pojawi się nowy klawisz F1 słuŝący do wyboru typu pojazdu z pośród: Motocykl Osobowy Autobus CięŜarowy Przyczepa Traktor Inne Klawiszami kursora naleŝy wybrać badany typ a następnie nacisnąć klawisz F12 >> 7

8 Po wybraniu badanego typu pojawi się okno z granicznymi wartościami skuteczności hamulca roboczego i siły nacisku na pedał. W przypadku konieczności zmian moŝemy je wykonać jednorazowo do konkretnego badania wpisując Ŝądane wielkości i naciskając klawisz F12 >> aby je zapamiętać. Następnie naleŝy nacisnąć klawisz F2 aby wywołać okna do wpisania daty pierwszej rejestracji. Wprowadzamy ją w kolejności: dzień, miesiąc, rok.! Ze względu na przepisy o ochronie danych osobistych na wydruku końcowym nie pojawią się dane klienta tj: nazwa i adres natomiast będzie się na nim znajdowała data pierwszej rejestracji. Po wprowadzeniu wszystkich danych nacisnąć klawisz F12 >> aby je zapisać. Pomiar poślizgu bocznego osi przedniej ι Linia rozpoznaje, gdzie znajduje się pojazd i przyporządkowuje automatycznie osie. Wjechać na tester zbieŝności kół z prędkością 3-7 km/h, nie skręcając przy tym kół. Przednia płyta kompensacyjna uruchamia pomiar i powoduje przełączanie we wskaźniku poślizgu bocznego. 8

9 Rozpoznana, badana oś jest prezentowana w postaci symbolu płyty pod kołem pojazdu. Płyta kompensacyjna eliminuje dodatkowo zakłócające pomiar siły poprzeczne (napręŝenia) w oponach. Płyta pomiarowa mierzy poślizg boczny kół. Wynik pomiaru poślizgu bocznego Zmierzona wielkość jest pokazywana jako wartość liczbowa w m/km,w formie paska, oraz w formie piktogramu ilustrującego graficznie zbieŝność lub rozbieŝność kół. ι Ocena prawidłowości ustawienia kół pojazdu naleŝy do obsługującego Powinna być ona ustalona indywidualnie dla kaŝdego pojazdu i zaleŝy ona od wartości granicznych zbieŝności podawanych przez producenta. Graniczne dopuszczalne wartości liczbowe wskaźnika ustawienia kół W są równe dopuszczalnym granicznym wartościom liczbowym zbieŝności ( Z max. i Z min. ) podanym przez producenta pojazdu i odpowiednio powiększonym lub pomniejszonym o 0,7 W max. = Z max. + 0,7 W min. = Z min. - 0,7 Przykład: dla badanego pojazdu Z max. = +1,2 Z min. = -0,8 tak więc: W max. = Z max. + 0,7 = 1,2 + 0,7 = 1,9 W min. = Z min. - 0,7 = -0,8 0,7 = -1,5 JeŜeli wskaźnik ustawienia kół W wskazywany przez urządzenie będzie zawierał się w przedziale 1,5 <=W=>1,9 to znaczy, Ŝe pojazd ma prawidłowo ustawioną zbieŝność. Świecący znak STOP oznacza, Ŝe badanie poślizgu bocznego zostało zakończone i moŝemy wjechać na tester zawieszenia. 9

10 Badanie zawieszenia osi przedniej Wjechać pojazdem na środek płyt pomiarowych. Wyłączyć bieg na luz i zwolnić hamulec.! Właściwa pozycja pojazdu jest sygnalizowana na ekranie urządzenia kolorem zielonym na schemacie symbolizującym tester i koła pojazdu. JeŜeli kolor ten jest czerwony, naleŝy z wyczuciem ruszyć pojazdem w przód lub do tyłu, aby uzyskać właściwą pozycję. 10

11 Jeśli na obu płytach zostanie rozpoznany cięŝar koła większy od 80 kg, następuje określenie dokładnego nacisku koła i wskazanie go jako nacisk osi (koło lewe + prawe). ι Dopuszczalna masa całkowita pojazdu, wprowadzona przed pomiarem w menu danych klienta zostaje wykorzystana do obliczenia skuteczności hamowania. Urządzenie automatycznie rozpoznaje obecność pojazdu na testerze. Najpierw badane jest koło lewe, a następnie prawe. Płyta jest wprowadzana w drgania, aby określić przyczepność kół w funkcji częstotliwości. W tym celu silnik jest doprowadzany do częstotliwości maksymalnej drgań, wyłączany i pomiar następuje w czasie wybiegu. Zostaje pokazana przyczepność dynamiczna kół do podłoŝa. ι Przed włączeniem silnika zaświeci się symbol ostrzeŝenia. Wynik pomiaru przyczepności osi przedniej Po wykonanym badaniu następuje pokazanie następujących wielkości: 11

12 Przyczepność dynamiczna dla lewego i prawego koła w %. Wartość tę oblicza się z proporcji minimalnego nacisku drgających kół do nacisku statycznego. RóŜnica przyczepności między lewym i prawym kołem w % Objaśnienia do testu zawieszenia Minimalna dynamiczna przyczepność kół A powinna > 20%. A > 45% = dobra przyczepność A = % = słaba przyczepność A < 20% = niedostateczna przyczepność W przypadku kół tylnych lekkich samochodów z napędem na przód (małe obciąŝenie osi tylnej, np. Cinquecento, Seicento, Matiz, Corsa, Twingo itp.) niskie wartości przyczepności dynamicznej % są normalne i nie wskazują na wadę zawieszenia. W takim przypadku wystarczającym kryterium jest róŝnica pomiędzy przyczepnościami pojedynczych kół (w razie potrzeby do kontroli obciąŝyć tylne siedzenie 2 osobami). To samo dotyczy równieŝ osi tylnej samochodów dostawczych bez ładunku. RóŜnica między kołem lewym i prawym nie powinna być większa niŝ 15%. D < 15% D > 15% = róŝnica dopuszczalna = róŝnica za duŝa ι ι Podczas oceny wyników pomiaru oraz podejmowania decyzji o wymianie amortyzatorów naleŝy koniecznie kierować się tolerancjami wykonawczymi producenta amortyzatorów. Są one podawane między 10% a 20%. W praktyce oznacza to, Ŝe wartości pomiarowe dla nowo wymienionych amortyzatorów mogą być w przypadkach wyjątkowych gorsze niŝ przed wymianą. Wyniki testu zawieszenia nie zastąpią doświadczenia personelu warsztatu. Szczególnie naleŝy zwrócić uwagę na okoliczności badania. JeŜeli są pokazywane zbyt małe wartości, nie oznacza to od razu wady amortyzatorów. ZaniŜone wartości przyczepności dynamicznej mogą być spowodowane równieŝ poluzowanymi lub za mocno dokręconymi mocowaniami, wadami montaŝu lub przestawioną geometrią kół (zablokowany przegub zawieszenia, zgięty drąŝek). Szczegółową ocenę zawieszenia moŝna przeprowadzić dopiero po kontroli wzrokowej. Ekrany z wynikami dla osi przedniej i tylnej moŝna wywołać równieŝ później (patrz rozdział 3.2.1). Badanie hamulców osi przedniej! W trakcie testu hamulców, w razie niebezpieczeństwa naleŝy nacisnąć klawisz Esc na pilocie miernika siły nacisku na pedał hamulca, aby zatrzymać awaryjnie obracające się rolki hamulcowe Badanie hamulca roboczego Upewnić się, Ŝe Ŝadna osoba nie przebywa w obszarze stanowiska! ZagroŜenie zranienia dla osób w pobliŝu rolek. Stosować się do przepisów bhp! 12

13 W przypadku niebezpieczeństwa wyłączyć wyłącznik główny. UWAGA! Załączenie silników napędowych rolek nstępuje ręcznie poprzez naciśnięcie klawisza Enter Ε na pilocie miernika siły nacisku na pedał hamulca. ι Badanie hamulców składa się z 6 kroków pomiarowych lub pomiarów. Wskazówki na ekranie poprowadzą Państwa przez poszczególne kroki pomiarowe. Siły hamowania lewego i prawego koła są pokazywane w Niutonach, natomiast róŝnica między stroną lewą a prawą w procentach, zarówno jako wartość i pionowy bargraf (słupek). Wąski bargraf w środku i mała wartość w niutonach pokazują zmierzoną siłę na pedale. ι Badanie moŝna w kaŝdej chwili powtórzyć naciskając powtórz na pilocie miernika. Oś wjeŝdŝa w rolki Uruchomić rolki klawiszem Enter Pomiar hamulca roboczego Pomiar oporów toczenia Nie hamować! Pomiar wahania sił Hamować stabilnie z siłą > 300 N Pomiar max. siły hamowania. Hamować powoli do maksimum lub poślizgu UWAGA! Pomiar hamulca postojowego odbywa się w trybie badania pojedynczego koła. Uruchomić rolki klawiszem Enter Pomiar hamulca postojowego lwewgo koła Uruchomić rolki klawiszem Enter Pomiar hamulca postojowego prawego koła Uruchomić rolki klawiszem Enter Wyjechać z roleek kiedy rolki się obracają Koniec pomiaru Umieszczanie pojazdu w rolkach Wjechać kołami przedniej osi w rolki stanowiska do badania hamulców. ι W momencie gdy koła znajdą się w rolkach następuje przełączenie wskazań na badanie hamulców. Aby uruchomić rolki naleŝy nacisnąć klawisz Enter Ε na pilocie. 13

14 Opory toczenia osi przedniej Nie hamować! Ten krok pomiarowy umoŝliwia ocenę oporów tarcia w czasie swobodnego toczenia. Pomiar trwa około dwóch sekund. Wahania sił hamowania ( owalizacja ) przedniej osi Hamować powoli do wartości około 300 N i utrzymywać stałą wartość siły. Ten krok pomiarowy umoŝliwia ocenę zuŝycia tarcz i bębnów hamulcowych. Otrzymujemy wyniki wahania sił hamowania powstające wskutek oawlizacji bębna lub zniekształceń tarczy hamulcowej. 14

15 Podczas pomiaru wahania sił (owalizacji lub zniekształceń tarczy hamulcowej) podświetli się na 4 sekundy bargraf czasu informujący o upływie czasu badania. Maksymalna siła hamowania osi przedniej Hamować powoli do osiągnięcia maksymalnej siły hamowania. Bargraf fioletowy słuŝy jako okno upływu czasu i daje Państwu punkt odniesienia, w jakim czasie następuje wzrost siły hamowania. Pomiar trwa 15 sekund. 15

16 ι JeŜeli w trakcie pomiaru nie nastąpi poślizg kół i zatrzymanie rolek, to po upływie 15 sek. ( o upływającym czasie informuje bargraf czasu w dolnej części ekranu ) badanie zostanie automatycznie zakończone a jako wynik zostanie przyjęta osiągnięta max. siła. Istnieje teŝ moŝliwość powtórzenia pomiaru naciskając klawisz F1 ( "powtórzenie" ) 16

17 Pomiar hamulca postojowego Pomiar hamulca postojowego jest przeprowadzany w trybie badania pojedynczo kaŝdego koła. NaleŜy uruchomić rolki klawiszem Enter Ε. Rozpoczęcie hamowania powoduje automatyczne wyłączenie silników rolki prawej i badanie tylko hamulca na kole lewym. Po zakończeniu badania koła lewego naleŝy ponownie nacisnąć klawisz Enter Ε aby uruchomić rolki prawe i badać hamulec na prawym kole. Po zakończonym badaniu naleŝy uruchomić ponownie rolki i opuścić stanowisko. Badanie osi tylnej Badanie osi tylnej naleŝy przeprowadzić identyczne czynności jak w przypadku osi przedniej. Kolejność przeprowadzania testów Kolejność przeprowadzania testów jest uzaleŝniona od rodzaju zabudowy. W przypadku zabudowy bliskiej ( tester zbieŝności blisko testera zawieszenia ) najpierw przeprowadzamy kompletny cykl pomiarowy osi przedniej ( tj. test poślizgu bocznego, test zawieszenia i test hamulców ), a następnie kompletny cykl pomiarowy dla osi tylnej. W przypadku zabudowy dalekiej ( tester zbieŝności oddalony od testera zawieszenia o min. 5m ) dokonujemy badania poślizgu bocznego kół dla osi przedniej i tylnej, a następnie badanie zawieszenia i hamulców kolejno dla osi przedniej i tylnej.! JeŜeli hamulec postojowy nie znajduje się na osi przedniej, to po włączeniu rolek nie naleŝy hamować, tylko po prostu wyjechać z nich. Urządzenie automatycznie przejdzie do następnego etapu badania. 2.4 Badanie przyczepy jednoosiowej W przypadku przyczepy jednoosiowej dokonujemy badania tylko hamulca roboczego ( najazdowego ) stosując odpowiednie urządzenie uruchamiające hamulec. Aby przeprowadzić badanie naleŝy przejechać przez płytę pomiaru poślizgu bocznego, gdyŝ jest to warunkiem załączenia się urządzenia i uruchomienia cyklu pomiarowego. Nie zatrzymując się na testerze zawieszenia naleŝy umieścić oś przyczepy w rolkach do badania hamulców. Po zakończeniu badania hamulca przyczepy ( identyczny przebieg jak dla pojazdów dwuosiowych ) naleŝy przerwać badanie klawiszem " Esc ". 17

18 Nacisnąć klawisz funkcyjny F6 aby wpisać dopuszczalną masę całkowitą uŝywaną do wyliczenia wsp. skuteczności hamowania. ι Dopuszczalną masę całkowitą wpisaną przed badaniem urządzenie traktuje jako masę dla pojazdu dwuosiowego i nie wylicza wtedy wsp. skuteczności hamowania. 2.5 Badanie ciągnika rolniczego wyposaŝonego w hamulec tylko na osi tylnej Badanie przeprowadzamy w identyczny sposób, jak badanie przyczepy jednoosiowej. RóŜnica polega na tym, Ŝe w momencie umieszczenia osi przedniej w rolkach uruchamiamy je tylko po to, Ŝeby z nich wyjechać. Następnie przejeŝdŝamy dalej aŝ do umieszczenia na stanowisku rolkowym osi tylnej ( badanej ). Po wyjechaniu osią tylną ze stanowiska i zakończeniu badania naleŝy analogicznie jak dla przyczepy wprowadzić dopuszczalną masę całkowitą. 2.6 Badanie hamulców motocykli Dla przeprowadzenia tego badania konieczne jest posiadanie linii diagnostycznej z odpowiednim wyposaŝeniem (przystawka do badania hamulców motocykli). Przed przystąpieniem do badania naleŝy umieścić na rolkach hamulcowych odpowiednie wyposaŝenie (specjalne pokrywy). Podczas badania hamulców motocykli na kanale przeglądowym, kanał musi być bezwzględnie przykryty. UWAGA NIEBEZPIECZEŃSTWO: w Ŝadnym wypadku nie wolno pozostawiać rolek z załoŝonymi pokrywami do badania motocykli bez nadzoru! Po uruchomieniu oprogramowania a przed wjechaniem na linię naleŝy przejść do opcji "wybór trybu pracy" (naciskając przycisk F5 lub klikając na ikonę u dołu ekranu). Po pojawieniu się odpowiedniego ekranu naleŝy wybrać opcję :"Motocykl (lewa lub prawa strona rolek)" i kliknąć >> (lub nacisnąć F12). W trybie badania hamulców motocykli niezbędne jest ręczne przełączanie pomiędzy pomiarem sił hamowania przedniego i tylnego koła (odpowiednim przyciskiem na pilocie zdalnego sterowania lub klawiszem F3). 18

19 3 Ekran wyników Po zakończeniu pomiarów i naciśnięciu klawisza F3 ( wynik ) zostaje pokazana tabela z wynikami w postaci numerycznej. Numeryczna tabela wyników obejmuje na jednym ekranie prawie wszystkie wartości pomiarowe. Istnieje równieŝ moŝliwość wywołania ekranów z wynikami poszczególnych testów. Wartości wykraczające ponad dopuszczalne są podświetlone kolorem czerwonym. Nie dotyczy to wyniku testu poślizgu. Klawiszami funkcyjnymi moŝna wywołać następujące opcje: F1 F4 F6 F7 F11 << F12 >> Grafika: F1 wynik badania zbieŝności (poślizgu bocznego) F2 wynik badania zawieszenia kół F3 wynik badania hamulców Wybór rodzaju protokołu do wydruku Wprowadzanie danych klienta do aktualnego pomiaru Wybór pomiaru przeznaczonego do edycji wyników Jeden ekran wstecz Jeden ekran dalej 3.1 Menu grafika Wcisnąć klawisz F1 (grafika). W tym menu moŝna zobaczyć grafikę oraz dalsze wyniki pomiarów. ι Klawiszem ESC przechodzi się z powrotem do tablicy wyników z kaŝdego ekranu lub grafiki. Wynik poślizgu bocznego Następnie po wciśnięciu klawisza F1 pojawi się jako pierwszy ekran wyników Poślizgu Wyniki pomiaru poślizgu bocznego osi przedniej i tylnej są pokazywane w m/km. Wartość ta informuje, ile metrów zboczy samochód w lewo lub w prawo po przejechaniu jednego kilometra bez korygowania kołem kierownicy kierunku jazdy. 19

20 Wynik testu zawieszenia kół Wynik graficzny testu zawieszenia kół w funkcji częstotliwości Wcisnąć klawisz F2 (zawieszenie ). Jako pierwszy pojawi się wykres przyczepności koła lewego i prawego osi przedniej w funkcji częstotliwości Wynik graficzny zawieszenia kół w funkcji czasu Pojawi się wykres przyczepności osi przedniej i tylnej w funkcji czasu. W obu ekranach róŝnice przebiegu krzywych dla lewego i prawego koła powinny być moŝliwie niewielkie (krzywa czerwona i zielona). Nie moŝna podać wartości absolutnej, poniewaŝ zaleŝy ona w sposób istotny od typu samochodu. DuŜe róŝnice wskazują jednak na występowanie niedomagania i są wskazówką dla doświadczonego warsztatowca podczas kontroli wzrokowej. Im bardziej płaska jest krzywa, tym mniejsza jest skuteczność tłumienia amortyzatorów. Im wyŝsze są wartości absolutne, tym w lepszym stanie jest zawieszenie. RóŜnice między krzywą czerwoną a zieloną powinny być moŝliwie małe. 20

21 Ekran końcowy badania zawieszenia Pokazywany jest ekran ze wszystkimi wartościami pomiarowy w postaci numerycznej. Wartości wykraczające ponad dopuszczalne są podświetlone na czerwono. Dalej nie przewidziano juŝ Ŝadnej grafiki lub ekranów. Przyczepność dynamiczna w %: Wartość ta określana jest jako najmniejszy nacisk dynamiczny koła w odniesieniu do nacisku statycznego. Masa osi w kg: Wartość ta stanowi zmierzoną masę osi przedniej i tylnej. Wynik dla hamulca roboczego Wcisnąć klawisz F3 ( hamulce ). Po lewej stronie zostaną pokazane wszystkie wartości oporów toczenia z róŝnicami oraz wszystkie wartości wahania sił hamowania. Dodatkowo zostanie pokazana skuteczność hamowania hamulca roboczego. Po prawej stronie zostaną pokazane maksymalne siły hamowania z wartościami róŝnicowymi oraz maksymalna róŝnica sił hamowania. Zostaną teŝ pokazane maksymalne siły na pedale hamulca zmierzone miernikiem siły nacisku. 21

22 Opory tarcia: Jest to siła oporów występująca bez uruchomienia hamulców, tzn. hamowanie wybiegu wskutek tarcia. Wartości te są zaleŝne od nacisku osi oraz od tego, czy oś jest napędzana, czy nie: koła nie napędzane: < 200 N koła napędzane: < 400 N TakŜe zbyt duŝa róŝnica wskazuje na występowanie wady, która powinna być zlokalizowana podczas kontroli wzrokowej ( np. zatarty tłoczek cylinderka, uszkodzone łoŝysko koła, nieszczelny cylinderek hamulcowy, zuŝyte klocki hamulcowe lub nakładki szczęk ) Wahania siły hamowania ( owalizacja ): W ciągu 5 sekund jest mierzona wartość maksymalna i minimalna podczas obrotu koła (średnia wartość międzyszczytowa). Zostaje ona odniesiona do maksymalnej siły hamowania. Dzięki temu powstaje wynik w procentach, który nie zaleŝy od tego, przy jakiej sile hamowania owalizacja została określona. Wartości >10% wskazują na zuŝycie tarczy lub bębna hamulcowego i musiało to być wyraźnie wyczuwalne podczas hamowania. Tę owalizację moŝna dobrze zobaczyć na ekranie z grafiką w postaci falowanej linii (patrz wykres siły hamowania w funkcji czasu). Maksymalna siła hamowania w niutonach (N): Jest to maksymalna siła hamowania podczas całego pomiaru. RóŜnica sił hamowania w %: Procentowa róŝnica między zmierzonymi siłami hamowania kół badanej osi odniesiona do siły większej. RóŜnica sił hamowania [ % ] Siła większa zmierzona ( l/p ) Siła mniejsza zmierzona ( l/p ) = 100 Siła większa zmierzona ( l/p ) l koło lewe; p koło prawe JeŜeli róŝnica sił hamowania przekracza 30%, to stan hamulców uwaŝa się za niezadowalający. Współczynnik skuteczności hamowania oraz obliczeniowy współczynnik skuteczności hamowania wyliczone są zgodnie z aktualnie obowiązującymi przepisami Wykres sił hamowania w funkcji czasu Na wykresie jest pokazywany przebieg sił hamowania w funkcji czasu. Po lewej stronie dla osi przedniej, po prawej dla osi tylnej. Lewa strona pojazdu na niebiesko, prawa na zielono. Linia siły nacisku na pedał hamulca jest pokazywana na fioletowo. 22

23 Wykres sił hamowania w funkcji siły nacisku na pedał Krzywe powinny być moŝliwie jednakowe. Pokazują one siłę hamowania lewej strony i prawej przy danej sile na pedale hamulca Wykres róŝnicy sił hamowania Na wykresie jest pokazywana róŝnica sił hamowania między kołem lewym i prawym. Po lewej stronie dla osi przedniej, po prawej dla osi tylnej. Krzywa powinna przebiegać moŝliwie równomiernie w środkowym odcinku. Pokazuje ona, czy podczas hamowania pojazd jest silnie ściągany w lewo lub w prawo (oś przednia) lub ma skłonność do zarzucania (oś tylna). Linie kreskowane odpowiadają ustawionej maksymalnej wartości róŝnicy sił hamowania. Wynik dla hamulca postojowego 23

24 Po lewej stronie jest pokazany przebieg siły hamowania oraz siły na pedale w funkcji czasu. Po prawej stronie jest pokazywana róŝnica sił hamowania między lewą i prawą stroną pojazdu. 3.2 Dane klienta Po naciśnięciu klawisza F6 ( klient ) moŝna korygować istniejące dane klienta lub wprowadzać nowe dla następnego badania. Sposób wprowadzania został podany w rozdziale Wydruk protokołu Za pomocą klawisza F4 ( wydruk ) moŝna otworzyć okno, w którym są zestawione moŝliwości wydruku. Klawiszami kursorowymi lub wybrać rodzaj protokołu, jaki ma być wydrukowany. Potwierdzić klawiszem F12 >>.! Jako protokół urzędowy moŝna przyjmować tylko wydruk SDL Protokół polski Aby rozpocząć drukowanie naleŝy ponownie nacisnąć klawisz F4 ( wydruk ) 24

25 Protokół polski Zmierzone wartości są pokazywane w formie tabelarycznej ( podobnie jak tablica wyników na ekranie ) z podaniem daty pierwszej rejestracji i danych pojazdu, o ile zostały one wprowadzone do pomiaru za pomocą F2 Klient. Przykładowy wydruk protokołu: 25

26 Przykładowe wydruki protokołów: 1. Badanie pełne samochodu osobowego na linii SDL 261 / B.A.S. SDL 261 V 4.00 pl :21:13 1-sza rejestr Stacja kontroli pojazdów NEXTIM s.c. Ul. Modlińska 57a Nr. rejestrac. WUA456L Stan licznika km Marka/Model Toyota / Corolla 2.0 Rodzaj pojazdu Osobowy Diagnosta Dop. masa całk. 1600kg Numer zlecenia KONTROLA USTAWIENIA Kół Oś przednia Oś tylna Poślizg boczny m/km KONTROLA ZAWIESZENIA Oś przednia Oś tylna Lewy Prawy Lewy Prawy Stopień przylegania koła % Masa przypadająca na koło kg KONTROLA HAMULCÓW Oś przednia Oś tylna Lewy Prawy Lewy Prawy Opory toczenia N % % 94 Wahania siły % Max. siła hamowania N % % 2353 Siła nacisku na pedał ham N HAMULEC POSTOJOWY Oś tylna Max. siła hamowania N Wyniki badania Wartości mierzone Wart. graniczne Całk. siła hamowan.-ham. roboczy N Całk. siła hamowan.-ham. postojowy N 5134 RóŜnica sił hamow.-ham roboczy % 7 <=30 Skuteczność hamulca roboczego % 73 >=52 Skuteczność ham. robocz. obliczona % >=52 Skuteczność hamulca postojowego % 33 >=16 OCENA KOŃCOWA Skuteczność hamulca roboczego RóŜnica sił hamow.-ham roboczy Skuteczność hamulca postojowego UWAGI Badanie pełne SDL 261 B.A.S. sam osobowy 26

27 2. Badanie pełne samochodu osobowego na linii SDL 261 / B.S. SDL 261 V4.00 pl :29:13 1-sza rejestr Stacja kontroli pojazdów NEXTIM s.c. Ul. Modlińska 57a Nr. rejestrac. WUA456L Stan licznika km Marka/Model Toyota / Corolla 2.0 Rodzaj pojazdu Osobowy Diagnosta Dop. masa całk. 1600kg Numer zlecenia KONTROLA USTAWIENIA Kół Oś przednia Oś tylna Poślizg boczny m/km KONTROLA HAMULCÓW Oś przednia Oś tylna Lewy Prawy Lewy Prawy Opory toczenia N % % 95 Wahania siły % Max. siła hamowania N % % 2390 Siła nacisku na pedał ham N HAMULEC POSTOJOWY Oś tylna Max. siła hamowania N Wyniki badania Wartości mierzone Wart. graniczne Całk. siła hamowan.-ham. roboczy N Całk. siła hamowan.-ham. postojowy N 4844 RóŜnica sił hamow.-ham roboczy % 3 <=30 Skuteczność hamulca roboczego % 72 >=52 Skuteczność ham. robocz. obliczona % >=52 Skuteczność hamulca postojowego % 33 >=16 OCENA KOŃCOWA Skuteczność hamulca roboczego RóŜnica sił hamow.-ham roboczy Skuteczność hamulca postojowego UWAGI Badanie pełne SDL 261 B.S. sam osobowy 27

28 3. Badanie pełne samochodu osobowego na linii SDL 261 / B.A. SDL 261 V 4.00 pl :39:13 1-sza rejestr Stacja kontroli pojazdów NEXTIM s.c. Ul. Modlińska 57a Nr. rejestrac. WUA456L Stan licznika km Marka/Model Toyota / Corolla 2.0 Rodzaj pojazdu Osobowy Diagnosta Dop. masa całk. 1600kg Numer zlecenia KONTROLA ZAWIESZENIA Oś przednia Oś tylna Lewy Prawy Lewy Prawy Stopień przylegania koła % Masa przypadająca na koło kg KONTROLA HAMULCÓW Oś przednia Oś tylna Lewy Prawy Lewy Prawy Opory toczenia N % % 105 Wahania siły % Max. siła hamowania N % % 2258 Siła nacisku na pedał ham N HAMULEC POSTOJOWY Oś tylna Max. siła hamowania N Wyniki badania Wartości mierzone Wart. graniczne Całk. siła hamowan.-ham. roboczy N Całk. siła hamowan.-ham. postojowy N 4388 RóŜnica sił hamow.-ham roboczy % 5 <=30 Skuteczność hamulca roboczego % 70 >=52 Skuteczność ham. robocz. obliczona % >=52 Skuteczność hamulca postojowego % 28 >=16 OCENA KOŃCOWA Skuteczność hamulca roboczego RóŜnica sił hamow.-ham roboczy Skuteczność hamulca postojowego UWAGI Badanie pełne SDL 261 B.A. sam osobowy 28

29 4. Badanie niepełne samochodu osobowego na linii SDL 261/B.A.S. (przejazd bez zatrzymania przez urządzenie do badania skuteczności działania zawieszenia). SDL 261 V 4.00 pl :00:13 1-sza rejestr Stacja kontroli pojazdów NEXTIM s.c. Ul. Modlińska 57a Nr. rejestrac. WUA456L Stan licznika km Marka/Model Toyota / Corolla 2.0 Rodzaj pojazdu Osobowy Diagnosta Dop. masa całk. 1600kg Numer zlecenia KONTROLA USTAWIENIA Kół Oś przednia Oś tylna Poślizg boczny m/km KONTROLA ZAWIESZENIA Oś przednia Oś tylna Lewy Prawy Lewy Prawy Stopień przylegania koła % Masa przypadająca na koło kg KONTROLA HAMULCÓW Oś przednia Oś tylna Lewy Prawy Lewy Prawy Opory toczenia N % % 110 Wahania siły % Max. siła hamowania N % % 2197 Siła nacisku na pedał ham N HAMULEC POSTOJOWY Oś tylna Max. siła hamowania N Wyniki badania Wartości mierzone Wart. graniczne Całk. siła hamowan.-ham. roboczy N Całk. siła hamowan.-ham. postojowy N 4802 RóŜnica sił hamow.-ham roboczy % 13 <=30 Skuteczność hamulca roboczego % 70 >=52 Skuteczność ham. robocz. obliczona % >=52 Skuteczność hamulca postojowego % 31 >=16 OCENA KOŃCOWA Skuteczność hamulca roboczego RóŜnica sił hamow.-ham roboczy Skuteczność hamulca postojowego UWAGI Badanie pełne SDL 261 B.A.S. sam osobowy bez badania zawieszenia 29

30 5. Badanie pełne samochodu cięŝarowego na linii SDL 261/B.A.S. SDL 261 V 4.00 pl :21:13 1-sza rejestr Stacja kontroli pojazdów NEXTIM s.c. Ul. Modlińska 57a Nr. rejestrac. WML2345 Stan licznika km Marka/Model Renault /Traffic Rodzaj pojazdu CięŜarowy Diagnosta Dop. masa całk. 2900kg Numer zlecenia KONTROLA USTAWIENIA Kół Oś przednia Oś tylna Poślizg boczny m/km KONTROLA ZAWIESZENIA Oś przednia Oś tylna Lewy Prawy Lewy Prawy Stopień przylegania koła % Masa przypadająca na koło kg KONTROLA HAMULCÓW Oś przednia Oś tylna Lewy Prawy Lewy Prawy Opory toczenia N % % 107 Wahania siły % Max. siła hamowania N % % 2351 Siła nacisku na pedał ham N HAMULEC POSTOJOWY Oś tylna Max. siła hamowania N Wyniki badania Wartości mierzone Wart. graniczne Całk. siła hamowan.-ham. roboczy N Całk. siła hamowan.-ham. postojowy N 4226 RóŜnica sił hamow.-ham roboczy % 8 <=30 Skuteczność hamulca roboczego % 39 >=40 Skuteczność ham. robocz. obliczona % 173 >=40 Skuteczność hamulca postojowego % 15 >=16 OCENA KOŃCOWA Skuteczność hamulca roboczego RóŜnica sił hamow.-ham roboczy Skuteczność hamulca postojowego UWAGI SDL 261 B.A.S. sam. cięŝarowy za niska Obliczeniowy wsp. skuteczności został podany, ze względu na zbyt niską wartość współczynnika zmierzonego 30

31 6. Badanie motocykla SDL 261 V4.00 pl :29:13 1-sza rejestr Stacja kontroli pojazdów NEXTIM s.c. Ul. Modlińska 57a Nr. rejestrac. WML0102 Stan licznika km Marka/Model Harley Davidson Rodzaj pojazdu Motocykl Diagnosta Dop. masa całk. 385kg Numer zlecenia KONTROLA HAMULCÓW Oś przednia Oś tylna Opory toczenia N Wahania siły % 1 3 Max. siła hamowania N Siła nacisku na pedał ham N Wyniki badania Wartości mierzone Wart. graniczne Całk. siła hamowan.-ham. roboczy N 4661 Skuteczność hamulców obu kół % 124 >=45 Skuteczność hamowania koła tylnego % 31 >=33 OCENA KOŃCOWA Skuteczność hamulca roboczego Skuteczność hamowania koła tylnego za niska UWAGI SDL 261 B.A.S. motocykl 31

32 7. Badanie ciągnika rolniczego SDL 261 V 4.00 pl :20:13 1-sza rejestr Stacja kontroli pojazdów NEXTIM s.c. Ul. Modlińska 57a Nr. rejestrac. WML0567 Stan licznika km 2143 Marka/Model Ursus C35 Rodzaj pojazdu Ciągnik rolniczy Diagnosta Dop. masa całk. 2211kg Numer zlecenia KONTROLA HAMULCÓW Oś przednia Oś tylna Lewy Prawy Lewy Prawy Opory toczenia N % 110 Wahania siły % Max. siła hamowania N % 2289 Siła nacisku na pedał ham N HAMULEC POSTOJOWY Oś tylna Max. siła hamowania N Wyniki badania Wartości mierzone Wart. graniczne Całk. siła hamowan.-ham. roboczy N 4601 Całk. siła hamowan.-ham. postojowy N 4502 RóŜnica sił hamow.-ham roboczy % 1 <=30 Skuteczność hamulca roboczego % 21 >=27 Skuteczność ham. robocz. obliczona % 54 >=27 Skuteczność hamulca postojowego % 21 >=16 OCENA KOŃCOWA Skuteczność hamulca roboczego RóŜnica sił hamow.-ham roboczy Skuteczność hamulca postojowego UWAGI SDL 261 B.A.S. ciągnik rolniczy 32

33 8. Badanie przyczepy jednoosiowej SDL 261 V 4.00 pl :40:13 1-sza rejestr Stacja kontroli pojazdów NEXTIM s.c. Ul. Modlińska 57a Nr. rejestrac. WML0189 Stan licznika km Marka/Model Niewiadów 1 Rodzaj pojazdu Przyczepa Diagnosta Dop. masa całk kg Numer zlecenia KONTROLA HAMULCÓW Oś przednia Oś tylna Lewy Prawy Lewy Prawy Opory toczenia N % Wahania siły % Max. siła hamowania N % Siła nacisku na pedał ham N HAMULEC POSTOJOWY Oś przednia Max. siła hamowania N Wyniki badania Wartości mierzone Wart. graniczne Całk. siła hamowan.-ham. roboczy N 6538 Całk. siła hamowan.-ham. postojowy N ---- RóŜnica sił hamow.-ham roboczy % 7 <=30 Skuteczność hamulca roboczego % 51 >=40 Skuteczność ham. robocz. obliczona % >=40 Skuteczność hamulca postojowego % --- >=16 OCENA KOŃCOWA Skuteczność hamulca roboczego RóŜnica sił hamow.-ham roboczy Skuteczność hamulca postojowego --- UWAGI SDL 261 B.A.S. przyczepa jednoosiowa 33

34 Protokół skrócony klienta i kontroli wzrokowej Protokoły te są w formie zbliŝonej do protokołu polskiego, ale nie uwzględniają aktualnych norm i przepisów obowiązujących w Polsce dla urzędowego badania pojazdów Protokół z badania zawieszenia i poślizgu bocznego Wybrać klawiszem lub Zawieszenie kół / poślizg. Protokół moŝna przesuwać na ekranie klawiszami lub. W celu wydrukowania protokołu wcisnąć klawisz F Protokół z pomiaru sił hamowania w funkcji czasu Wybrać klawiszem lub protokół Siły hamowania w funkcji czasu. Protokół moŝna przesuwać na ekranie klawiszami lub. W celu wydrukowania protokołu wcisnąć klawisz F4. 34

35 3.3.5 Protokół z pomiaru sił hamowania w funkcji siły na pedale Wybrać klawiszem lub protokół Siły hamowania w funkcji siły na pedale. Protokół moŝna przesuwać na ekranie klawiszami lub. W celu wydrukowania protokołu wcisnąć klawisz F Wybór wyniku W urządzeniu jest zapamiętanych 5 badań. Pomiar aktualny znajduje się na pierwszym miejscu. Wybrać klawiszem lub Ŝądany pomiar i potwierdzić go klawiszem F12 >>. JeŜeli zostanie wybrany starszy pomiar, pole z numerem rejestracyjnym samochodu oraz datą/czasem zostanie podświetlone na czerwono. W ten sposób jest sygnalizowane, Ŝe dany pomiar został wybrany. Dla wyników wybranego w ten sposób pomiaru moŝemy uzyskać wszystkie opisane powyŝej moŝliwości graficznej interpretacji i wydrukować Ŝądany protokół. 35