PWSZ w Tarnowie, GIS w ochronie środowiska, II rok, kierunek Ochrona Środowiska ĆWICZENIE NR 2, Odwzorowania + Praca z mapą Świat

Transkrypt

1 PWSZ w Tarnowie, GIS w ochronie środowiska, II rok, kierunek Ochrona Środowiska ĆWICZENIE NR 2, Odwzorowania + Praca z mapą Świat Otwórz aplikację ArcMap (Start > Programy > ArcGIS > ArcMap) > Ewentualnie zmaksymalizuj okno tej aplikacji. > W oknie Katalog rozwiń geobazę Świat.gdb (folder Nr 2 Odwzorowania + Praca z mapą Świat). Klik prawy na klasie obiektów Państwa wybierz Opis Elementu > W otwartym oknie Item Description wybierz zakładkę Podgląd, a następnie narzędzie Identyfikuj Wskaż (klik) cztery skrajne położenia na Ziemi odczytując za każdym razem w nowym okienku Wyniki Identyfikacji wartości długości oraz szerokości geograficznej - w jakim zakresie się zmieniają? Dł. Wsch.? Dł. Zach? Szer. Pn? Szer. Pd? > W oknie Item Description wybierz zakładkę Metadane, na dole rozwiń Metadane ArcGIS i kliknij ESRI Spatial Information (Zasięgi) jaki podano zasięg współrzędnych geograficznych? > Zamknij okno. Sprawdzanie układu współrzędnych w aplikacji ArcMap (trzy sposoby: 1 O, 2 O, 3 O ) (1 O ) Otwórz (prawy klik na nazwie Państwa w Katalogu) i w oknie zakładkę Układ Współrzędnych XY > Jaki zastosowano układ współrzędnych geograficznych? Czy inne klasy obiektów w bazie mają taki sam układ współrzędnych? (klikasz poszczególne klasy i wyszukujesz...) (2 O ) Przeciągnij i upuść klasę obiektów Państwa na obszar wyświetlania mapy > Po lewej w Tabeli Zawartości prawy klik na warstwie Państwa - otwórz Własności pojawia się okno Własności Warstwy Tematycznej dla tej klasy - wybierz zakładkę Źródła odczytaj informacje o układzie współrzędnych geograficznych > klik Anuluj > Oczyść pole pracy. Transformacja układu współrzędnych w locie Przeciągnij i upuść klasę obiektów Kontynenty_Eckert (odwzorowanie zakrzywione), a następnie Państwa jak teraz wygląda warstwa Państwa...? Aplikacja ArcMap w locie dostosowała układ współrzędnych odwzorowanych warstwy wczytanej później do ustawionego z warstwy pierwszej. Poznanie kilku układów współrzędnych (3 O ) Sprawdź jaki układ współrzędnych ma ramka danych: Prawy klik na ramce danych Warstwy > Własności > w oknie zakładka Układ Współrzędnych: Ramka ma <Własny> układ współrzędnych. Jest on zbieżny z ukła- dem warstwy (ramka przyjmuje automatycznie układ współrzędnych pierwszej dodanej do niej warstwy).? (rozwiń folder Warstwy, potem Państwa i Kontynenty) > Anuluj lub OK. Dorzuć do mapy klasy obiektów Miasta_ponad_5_mln i Rzeki, a także Ocean_siatka (tę ostatnią warstwę należy złapać i trzymając prawy klawisz przesunąć do Tabeli Zawartości na dół poniżej warstwy Kontynenty - Uwaga: w Tabeli Zawartości musi być aktywna Lista Według Kolejności Rysowania )

2 Oprócz układu współrzędnych odwzorowanych World Eckert VI (wiernopowierzchniowy), który jest ustawiony aktualnie, poznasz jeszcze trzy inne powszechnie stosowane układy (każdorazowo: prawy klik Warstwy > Własności > zakładka Układ Współrzędnych > Wybierz Układ Współrzędnych > rozwiń folder Predefiniowane > rozwiń folder Projected Coordinate Systems > rozwiń folder World > wybierz po kolei układy jak poniżej > na koniec OK) Merkator - zachowuje kształt, wiernokątny Molweide wiernopowierzchniowy, dla map w małej skali Winkel Tripel - równoodległościowy W pasku Narzędzia aktywuj narzędzie Powiększ i zakreślając czworokąt wokół Polski przybliż jej widok > Do mapy świata dodasz klasę obiektów Województwa: Na pasku narzędziowym Standardowy kliknij Dodaj Dane i dodaj wspomnianą warstwę zgodność układów sprawia, że mapa województw Polski lokalizuje się automatycznie we właściwym miejscu (przybliż mocniej i zauważ różnice dokładności wyświetlanych map!) Na koniec dorzuć do mapy plik Świat_Odwzorowania_3_ramki.mxd. Program próbuje zapisać poprzednie warstwy nie zapisuj ich! > Wczytana mapa ma w Tabeli Zawartości trzy ramki danych > Jeśli nie widzisz mapy: w Tabeli Zawartości prawy klik na nazwie dowolnej warstwy > w rozwiniętym menu klik Dane i Napraw Źródło Danych > Widzisz odwzorowanie Winkel Tripel (ramka danych jest pogrubiona), klikanie pozostałych ramek nie otwiera map > prawy klik na ramce danych np. Molweide > wybierz Uaktywnij. Uaktywnianie ramek danych otwiera kolejne mapy. Wstawienie wielu ramek danych pozwala zgromadzić w jednym dokumencie kilka map. Pomiary na mapie. Pomiar powierzchni: Pozostajesz w otwartym pliku Świat_Odwzorowania_3_ramki.mxd (pełny zasięg) > uaktywnij ponownie ramkę danych Merkator > na pasku narzędziowym klik narzędzie Zmierz - pojawia się okno dialogowe Zmierz - przesuwając kursor nad przyciskami przeczytaj, jakie możliwości daje to narzędzie > wybierz jednostki do pomiaru pola powierzchni: Powierzchnia / Kilometry > klik na przycisk Zmierz Obiekty > kliknij Grenlandię jaka jest jej powierzchnia w tym odwzorowaniu? > używając narzędzia Identyfikuj, dowiedz się, ile wynosi rzeczywista powierzchnia Grenlandii? > porównaj obie powierzchnie dla Gabonu; przyrównikowego państwa w Afryce? > zmierz jeszcze powierzchnię Grenlandii w odwzorowaniu Mollweidego? jakie są teraz różnice w stosunku do rzeczywistej powierzchni? Pomiar odległości: Uaktywnij ramkę danych Winkel Tripel > klik narzędzie Zmierz > wybierz jednostki do pomiaru odległości: Odległość / Kilometry, upewnij się, że Wybierz Typ Pomiaru jest Płaski > klik na przycisk Zmierz Linię > zmierz odległość pomiędzy Limą i Moskwą ile wynosi? > zmień typ pomiaru na taki, który uwzględni krzywiznę Ziemi (rzeczywista odległość), czyli ustaw Wybierz Typ Pomiaru na Geodezyjny ile wynosi odległość Lima-Moskwa? > uaktywnij odwzorowanie

3 Merkatora zmierz odległość w typie pomiaru Płaski?, a następnie w typie Loxodrome? (to linia łącząca Limę i Moskwę pod stałym kątem do południków, stosowana w nawigacji morskiej) Klik Nowy Plik Mapy > Pusta Mapa > klik OK, nie zapisujesz zmian. Praca z mapą GIS Otwórz dokument mapy Świat_eksploracja.mxd (folder Nr 2 Odwzorowania + Praca z mapą Świat) > jeśli nie widzisz nic zastosuj Napraw Źródło Danych Praca ze skalą mapy Skala mapy GIS jest dynamiczna klik Pełny Zasięg (pasek narzędziowy Narzędzia) narzędziem Powiększ narysuj prostokąt wokół Europy - jaką skalę ma teraz Twoja mapa?... rozwiń listę skal z paska Standardowy i wybierz 1 : centralne zbliżenie dotychczasowej mapy wybierz narzędzie Przesuń i przesuń kilkakrotnie widok mapy wróć do pełnego zasięgu mapy. Wybierz inny kontynent > narzędziem Powiększ dokonaj 3-4 kolejnych coraz większych przybliżeń > poruszanie się w obrębie dokonanych przybliżeń możliwe przyciskami Przejdź Do poprzedniego następnego Zasięgu, natomiast powiększanie i pomniejszanie w stałych zakresach przyciskami Stałe Powiększenie, Stałe Pomniejszenie. Zmiana kolejności warstw w Tabeli Zawartości (okno po lewej stronie) przy aktywnej Lista Według Kolejności Rysowania pojedynczy klik warstwy Miasta_ponad_5_mln, przeciągnij warstwę na dół poniżej warstwy Ocean_siatka co się stało? (przeniesienia z powrotem dokonaj ręcznie albo strzałką Cofnij na pasku Standardowym ) UWAGA: Warstwy są ustawiane domyślnie w kolejności od góry do dołu: punktowe / linowe / poligonowe. Zmiana nazwy warstwy pojedynczy klik warstwy Rzeki, następnie powtórny klik > warstwę można edytować > wpisz Rzeki_świata > Enter Włączanie i wyłączanie warstw poprzez zaznaczanie lub odznaczanie kontrolek po lewej przy nazwie warstwy; w warstwie Państwa, która składa się z wielu poligonów klik krzyżyka rozwija zawartość warstwy. Z ilu poligonów składa się warstwa Państwa? (Dokładna liczba państw: Prawym klawiszem klik na warstwie Państwa > w wyświetlonym menu kontekstowym klik na opcji Otwórz Tabelę Atrybutów, która otwiera się jako osobne okno > na dole tabeli odczytujesz że wybrano 0 obiektów z Wybrane? lub windą po prawej stronie tabeli przewijasz pole OBJECTID do samego dołu i odczytujesz liczbę państw > zamknij tabelę) Identyfikowanie obiektów na mapie na pasku narzędziowym Narzędzia klik narzędzie Identyfikuj > na mapie kliknij jedno z miast np. Moskwę (ile ma mieszkańców?) okno Identyfikuj wyświetla informacje o tym obiekcie. Chwyć to okno (łapiesz je lewym klawiszem trzymaj lewy klawisz!) i przesuwając je w dowolnym kierunku zadokuj je np. po prawej stronie (najeżdżasz białą strzałką wskaźnika na niebieskie strzałki dokowania) > przy pomocy pinezki Autoukrywanie możesz je zwinąć do formy zakładki; otwiera

4 się i zamyka dynamicznie - najazd na zakładkę wskaźnikiem dopiero powtórne kliknięcie pinezki przywraca okno na stałe > zamknij okno Identyfikuj. Wyszukiwanie obiektów (pełny zasięg mapy!) na pasku Narzędzia klik narzędzia Znajdź, pojawia się okno Znajdź (przesuń je na lewo) > polu Znajdź: wpisz Karaczi, w polu W: z rozwijanej listy wybierz Miasta_ponad_5_mln, pozostałe ustawienia domyślne > klik Znajdź w dolnej części okna dialogowego wyświetlony został poszukiwany obiekt > prawy klawisz na nazwie, pojawia się menu kontekstowe z opcjami m.in. Podświetl (klik - co się stało w obszarze mapy?), Wybierz (klik - co się tym razem zmieniło?), Powiększ Do (klik, jak zmienił się obraz?), Identyfikuj (z okna Identyfikuj odczytaj, ile Karaczi ma mieszkańców?) Zamknij okno Znajdź > powróć do widoku w pełnym zasięgu. Określenie lokalizacji obiektów powiększ widok Europy - z paska narzędziowego Narzędzia wybierz narzędzie Wybierz Elementy i przesuń nim nad Londyn na pasku stanu w prawym dolnym narożniku wyświetlają się współrzędne: X długość geograficzna, Y szerokość geograficzna (w przybliżeniu jakie?), sprawdź jakie są współrzędne nad południową Polską w rejonie Tarnowa i Krakowa > przejdź do pełnego zasięgu. Zadanie: Znajdź państwo Lesotho. Gdzie leży, jaką ma powierzchnię (km 2 ), ilu ma mieszkańców? Klik Nowy Plik Mapy > Pusta Mapa > klik OK, nie zapisujesz zmian. Przeszukiwanie bazy danych definiowanie zapytań w oparciu o atrybuty Wyszukanie w bazie danych miast dużych > mieszkańców. Otwierasz ponownie dokument mapy Świat_eksploracja.mxd oraz dodajesz do niego z geobazy Świat.gdb warstwę Miasta_świata - ile miast zawiera ta warstwa...? jakie pola zawiera tabela atrybutów dla tej warstwy?, w którym polu przechowywana jest liczba mieszkańców? > Wyłącz widoczność warstwy Miasta_ponad_5_mln Wyselekcjonowanie miast powyżej pół miliona mieszkańców: Z paska Standardowy menu Selekcja wskaż Wybierz Według Atrybutów pojawia się okno o tej nazwie > Ustawienie opcji wybierania w tym oknie: Warstwa Miasta_świata; pole POP dwuklik (zapełnia się pole tekstowe w dolnej części okna POP ); klik na operator logiczny jest większe lub równe; po spacji wpisz (wygląd zapytania SQL ) > zweryfikuj formułę (na dole przycisk Weryfikuj) > Zastosuj > Zamknij - Ile miast zostało wybranych? Teraz dokonasz selekcji według następującego zapytania: Chcę wybrać z aktualnie wybranych miast te, które znajdują się w odległości do 50 km od wielkiej rzeki, co może stanowić gwarancję dostępu do zasobów wodnych na przyszłość zastosujesz bufor 50 km. > Selekcja > Wybierz Według Położenia

5 Ustawienie opcji wybierania w tym oknie: Metoda selekcji wybierz z aktualnie wybranych obiektów w; Warstwa Docelowa Miasta_świata; Warstwa Źródłowa Rzeki; Metoda selekcji przestrzennej Obiekty warstwy docelowej są w odległości od obiektu warstwy źródłowej (przeglądnij, jakie inne metody można zastosować) - zaznaczone okienko Zastosuj promień przeszukiwania - ustaw 50,0000, Kilometry > klik Zastosuj > Zamknij Ile miast pozostało? Po otwarciu Tabeli Atrybutów przejdź w tryb wyświetlania Pokaż Wybrane Rekordy kliknięcie małego prostokąta po lewej stronie każdego wyselekcjonowanego rekordu spowoduje podświetlenie odpowiedniego miasta na mapie > zamknij podgląd Tabeli Atrybutów Utworzenie warstwy z wybranych obiektów Tabela Zawartości > prawy klik warstwa Miasta_świata > Selekcja > Utwórz Warstwę z Wybranych Obiektów dodana została nowa warstwa Miasta_świata selekcja > otwórz jej Tabelę Atrybutów (ile rekordów zawiera?) > zamknij Tabelę Atrybutów. Zapisanie dokumentu mapy pod nazwą Świat_eksploracja_moja.mxd do swojego foldera roboczego: menu główne Plik > Zapisz jako > ścieżka dostępu podana przez prowadzącego Pamiętaj, że w dokumencie mapy zapisałeś na swoim folderze ścieżki dostępu do warstw w geobazie pod nazwą?, która gdzie jest zlokalizowana w momencie zapisu? Co będziesz musiał zrobić, gdybyś chciał otworzyć tę mapę na innym komputerze (np. w bibliotece)? Klik Nowy Plik Mapy > Pusta Mapa > klik OK, nie zapisujesz zmian zamknij aplikację ArcMap.