Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego. Karta przedmiotu. obowiązuje studentów, którzy rozpoczęli studia w roku akademickim 2015/2016

Transkrypt

1 Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego Karta przedmiotu obowiązuje studentów, którzy rozpoczęli studia w roku akademickim 015/016 Wydział Prawa, Administracji i Stosunków Międzynarodowych Kierunek studiów: Administracja Forma studiów: Niestacjonarne Stopień studiów: I Specjalności: Administracja publiczna Profil: Ogólnoakademicki Kod kierunku: A 1 Przedmiot Nazwa przedmiotu Prawo konstytucyjne Kod przedmiotu WPAISM A A1N A 15/16 Kategoria przedmiotu Przedmioty podstawowe - obligatoryjne Liczba punktów ECTS 10 Język wykładowy polski Forma zajęć, liczba godzin w planie studiów Semestr W C K S L I Legenda: W Wykład; C Ćwiczenia/ Języki; K Konwersatorium; S Seminarium; L Labolatorium; I Inne;

2 Cele przedmiotu Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego Cel 1. Celem przedmiotu jest poznanie i zrozumienie przez studentów podstawowych zasad prawnych kształtujących ustrój państwowy, polityczny i społeczno-gospodarczy RP. Wiąże się to z konieczną znajomością postanowień Konstytucji RP z kwietnia 1997 r., jak również podstawowych aktów prawnych (w pierwszym rzędzie ustaw), regulujących organizację i funkcjonowanie najważniejszych organów władzy publicznej. Student winien opanować podstawowe metody wykładni prawa, jak również nabyć umiejętność ich zastosowania w odniesieniu do konkretnych sytuacji faktycznych związanych z działalnością organów ustrojowych państwa. Cel. Celem przedmiotu jest także przyswojenie przez studentów podstawowych pojęć z zakresu problematyki dotyczącej konstytucyjnego statusu jednostki w państwie oraz pośredniego i bezpośredniego sposobu sprawowania władzy w Rzeczypospolitej Polskiej przez Naród. Zajęcia umożliwią studentom nie tylko zrozumienie istoty praw i wolności człowieka i obywatela, ale również nabycie praktycznych umiejętności korzystania z konstytucyjnie gwarantowanych środków służących do ich ochrony. Ponadto w ramach kursu studenci zdobędą wiedzę z zakresu funkcjonowania mechanizmów sprawowania władzy pośrednio i bezpośrednio przez suwerena. Wymaganie wstępne a. Znajomość podstawowych pojęć dotyczących państwa i prawa. b. Znajomość form i typów organizacji państwa, rodzajów przepisów i norm prawnych, jak i podstawowych metod ich wykładni, a także podstawowych elementów procesu stosowania prawa. 5 Modułowe efekty kształcenia MW1. Wiedza: Posiada obszerną wiedzę o organizacji i funkcjonowaniu ustroju państwa. Posiada także wiedzę z zakresu konstytucyjno-prawnych regulacji. Zna i rozumie zasady ustroju oraz pojęcia wolności i praw człowieka i obywatela oraz pojęcie obowiązków obywatelskich i ich usytuowanie w systemie prawa. MU1. Umiejętności: Potrafi interpretować teksty aktów normatywnych. Potrafi w podstawowym zakresie analizować orzeczenia sądów i Trybunału Konstytucyjnego. Potrafi przygotować projekt aktu prawnego i zastosować odpowiednie procedury w celu jego wydania. MU. Umiejętności: Umie wykorzystać posiadaną wiedzę teoretyczną z zakresu prawa konstytucyjnego niezbędną do prawidłowej interpretacji i właściwej analizy zdarzeń prawnych i politycznych oraz wzajemnych relacji miedzy nimi. MK1. Kompetencje społeczne: Ma świadomość roli administracji i prawa w organizacji państwa i społeczeństwa. MK. Kompetencje społeczne: Ma świadomość aktualnego poziomu swojej wiedzy i umiejętności, rozumie potrzebę ustawicznego dokształcania się, potrafi samodzielnie, a zarazem krytycznie pogłębiać i uzupełniać zdobytą wiedzę i nabyte umiejętności, współpracować w kręgu podmiotów równoważnych w poziomie i zależnych w pionie. 6 Treści programowe Lp W1 W W Wykład Tematyka zajęć Opis szczegółowy bloków tematycznych Przedmiot prawa konstytucyjnego: pojęcie prawa konstytucyjnego, prawo konstytucyjne w systemie prawa, treść prawa konstytucyjnego. Nauka o konstytucji: pojecie konstytucji, rodzaje konstytucji, szczególna forma, treść i moc konstytucji, gwarancje szczególnej mocy konstytucji, struktura wewnętrzna konstytucji, znaczenie wstępów do konstytucji, stosowanie konstytucji, konstytucja a ustawa, funkcje konstytucji. System źródeł prawa RP: akty prawa powszechnie obowiązującego i akty prawa wewnętrznego, konstytucja, ustawy i rozporządzenia z mocą ustawy, ratyfikowane umowy międzynarodowe, rozporządzenia, prawo miejscowe, zarządzenia Prezesa Rady Ministrów i ministrów, uchwały Rady Ministrów, prawo wspólnotowe w porządku prawnym RP, zamknięty i otwarty system źródeł prawa. Liczba godzin Strona /8

3 Lp W W5 W6 W7 W8 W9 W10 W11 W1 Wykład Tematyka zajęć Opis szczegółowy bloków tematycznych Podstawowe zasady ustroju RP: zasada suwerenności narodu (bezpośrednie i reprezentacyjne formy sprawowania władzy), zasada państwa republikańskiego, zasada państwa demokratycznego, zasada państwa prawnego (formalny i materialny aspekt), zasada podziału władzy i równowagi władz, zasada społeczeństwa obywatelskiego, zasada pluralizmu,zasada państwa unitarnego, zasada państwa regionalnego i federalnego, zasada decentralizacji władzy publicznej i samorządu terytorialnego, zasada samorządu zawodowego, zasady sprawiedliwości społecznej, zasada społecznej gospodarki rynkowej, zasada pomocniczości (subsydiarności),zasada bezstronności państwa w sprawach religijnych, światopoglądowych i filozoficznych, zasada neutralności politycznej sił zbrojnych oraz cywilnej i demokratycznej kontroli nad siłami zbrojnymi, zasada jednego języka urzędowegojęzyka polskiego i jego ochrona, zasada konstytucyjnego określenia godła, barw, hymnu i ich ochrony prawnej, zasada konstytucyjnego ustanowienia Warszawy jako stolicy Rzeczypospolitej Polskiej, zasada konstytucyjnych gwarancji podstawowych praw i wolności człowieka i obywatela. Bezpośrednie i pośrednie formy sprawowania władzy przez suwerena.przedstawicielskie formy sprawowania władzy: pojęcie mandatu przedstawicielskiego i jego rodzaje, nabycie i utrata mandatu przedstawicielskiego, prawa i obowiązki posła i senatora, immunitet parlamentarny. Problematyka prawa wyborczego: systemy wyborcze (większościowe, proporcjonalne, mieszane); systemy wyborcze a systemy partyjne; zasady prawa wyborczego: zasada powszechności wyborów i jej gwarancje, zasada bezpośredniości wyborów i jej gwarancje, zasada równości wyborów (aspekt formalny i materialny), zasada tajności głosowania i jej gwarancje; zgłaszanie kandydatów na posłów i senatorów w RP; podział mandatów w wyborach do Sejmu i Senatu RP; gwarancje praworządności wyborów i kontrola ich ważności. Sejm i Senat: pozycja ustrojowa; zasady działania parlamentu: zasada kadencyjności, zasada permanencji, zasada autonomii wewnętrznej izb, zasada jawności pracy, zasada kontynuacji i dyskontynuacji i wyjątki od niej; funkcje Sejmu: ustrojodawcza, ustawodawcza (inicjatywa ustawodawcza, postępowanie w Sejmie, postępowanie w Senacie, kompetencje Prezydenta, szczególne odmiany trybu ustawodawczego), funkcja kontrolna (absolutorium, wotum zaufania, wotum nieufności, rezolucja, kompetencje kontrolne komisji sejmowych, interpelacje, zapytania i pytania w sprawach bieżących), funkcja kreacyjna, funkcja inspiracyjna, funkcja uczestnictwa w kierowaniu polityką wewnętrzną i zagraniczną państwa. Funkcje Senatu. Zgromadzenie Narodowe i jego kompetencje. Prezydent RP: geneza, pozycja ustrojowa, zasady wyboru, funkcje i prawne formy działania, zasady odpowiedzialności głowy państwa. Rada Ministrów: pozycja ustrojowa, procedury powoływania, skład i organizacja, funkcje i zasady działania, ministrowie i ministerstwa, odpowiedzialność Rady Ministrów i jej członków, konstytucyjne kompetencje Prezesa Rady Ministrów. Konstytucyjne zasady wymiaru sprawiedliwości: zasada sądowego wymiaru sprawiedliwości, zasada co najmniej dwuinstancyjnego postępowania, zasada niezależności sądów i niezawisłości sędziów i jej gwarancje, zasada udziału obywateli w wymierzaniu sprawiedliwości. Sąd Najwyższy: struktura wewnętrzna, funkcja nadzoru judykacyjnego; sądy powszechne, sądy wojskowe, sądy administracyjne. Krajowa Rada Sądownictwa: sposób powoływania, skład i kompetencje. Prokuratura: pozycja ustrojowa, organizacja, kompetencje. System sądowej kontroli konstytucyjności prawa. Pojęcie odpowiedzialności konstytucyjnej - jej zakres podmiotowy i przedmiotowy. System konstytucyjnych organów kontroli państwowej i ochrony prawa. Konstytucyjna regulacja finansów publicznych, uchwalanie ustawy budżetowej, NBP i jego organy. Liczba godzin 8 1 Strona /8

4 Lp W1 Wykład Tematyka zajęć Opis szczegółowy bloków tematycznych Liczba godzin Współczesne systemy rządów: system prezydencki, parlamentarny, prezydenckoparlamentarny, kanclerski, komitetowy. Razem 0 Ćwiczenia/ Języki Lp Tematyka zajęć Opis szczegółowy bloków tematycznych Liczba godzin C1 Geneza praw jednostki.koncepcje wolności i praw jednostki. Pojecie i podmioty wolności i praw jednostki. Pojęcia praw podmiotowych oraz norm programowych w Konstytucji RP. Generacje praw jednostki. Klasyfikacja wolności i praw. Granice wolności i praw jednostki oraz dopuszczalne ich ograniczenia w świetle Konstytucji RP (zasada proporcjonalności). C Zasady ogólne wolności i praw: zasada przyrodzonej godności człowieka, zasada wolności, zasada równości. C Prawa i wolności osobiste, polityczne oraz ekonomiczne, socjalne i kulturalne.konstytucyjne obowiązki jednostki. 1 C Wolność zgromadzeń. wolność zrzeszania się w stowarzyszeniach i partiach politycznych. C5 Konstytucyjne środki ochrony praw i wolności jednostki: skarga konstytucyjna, prawo do sądu, wniosek do Rzecznika Praw Obywatelskich, prawo do wynagrodzenia szkody wyrządzonej przez niezgodne z prawem działanie organów władzy 5 publicznej. C6 Formy demokracji bezpośredniej: referendum, jego rodzaje i plebiscyt, zgromadzenie ludowe, weto ludowe, inicjatywa ludowa, Instytucje demokracji bezpośredniej w Polsce: referendum oraz obywatelska inicjatywa ustawodawcza. C7 Konstytucyjne i ustawowe regulacje procesu wyborczego w Polsce - organizacja procesu wyborczego w świetle postanowień Kodeksu wyborczego i aktów wykonawczych. C8 Organizacja wewnętrzna izb parlamentu: organy - podział, kompetencje; formy organizowania się parlamentarzystów.status parlamentarzysty w świetle ustawy o wykonywaniu mandatu posła i senatora. C9 Prezydent RP: zakres kompetencji wobec suwerena, władzy ustrojodawczej, ustawodawczej, wykonawczej, sądowniczej; aparat pomocniczy głowy państwa. C10 Rada Ministrów: struktura wewnętrzna, administracja rządowa - centralna i terenowa. 1 C11 Trybunał Konstytucyjny - pozycja ustrojowa i organizacja, zadania i kompetencje. C1 Trybunał Stanu - pozycja ustrojowa i organizacja, zadania i kompetencje. C1 Konstytucyjne organy kontroli państwowej i ochrony prawa: Najwyższa Izba Kontroli, Rzecznik Praw Obywatelskich, Rzecznik Praw Dziecka, Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji - pozycja ustrojowa i organizacja, zadania, kompetencje. C1 Stany Nadzwyczajne oraz prawa i wolności jednostki w czasie tych stanów. C15 Samorząd terytorialny: konstytucyjne regulacje modelu samorządu terytorialnego, ustrój samorządu terytorialnego, nadzór nad samorządem terytorialnym, samorząd terytorialny w świetle orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego. Razem 0 Strona /8

5 7 Metody dydaktyczne M16. Wykłady M5. Dyskusja M7. Konsultacje M6. E-learning MI1. Rozwiązywanie kazusów 8 Obciążenie pracą studenta Średnia liczba Forma aktywności godzin na zrealizowanie aktywności Godziny kontaktowe z nauczycielem akademickim, w tym: Godziny wynikające z planu studiów 80 Konsultacje przedmiotowe 0 Egzaminy i zaliczenia w sesji 0 Godziny bez udziału nauczyciela akademickiego wynikające z nakładu pracy studenta, w tym: Przygotowanie się do zajęć, w tym studiowanie zalecanej literatury 10 Opracowanie wyników 0 Przygotowanie raportu, projektu, prezentacji, dyskusji 0 Rozwiązywanie kazusów 50 Sumaryczna liczba godzin dla przedmiotu wynikająca z całego nakładu pracy studenta 50 Sumaryczna liczba punktów ECTS dla przedmiotu 10 9 Metody oceny Ocena podsumowująca P1. Egzamin pisemny P6. Średnia ważona ocen formułujących P11. Aktywność na zajęciach I1. Rozwiązywanie kazusów Warunki zaliczenia przedmiotu a. Warunkami zaliczenia przedmiotu są: uzyskanie pozytywnej oceny z zaliczenia ćwiczeń oraz pozytywnego wyniku z egzaminu. Kryteria oceny Na ocenę Na ocenę.5 Na ocenę Warunkami uzyskania tej oceny są: pozytywna ocena z zaliczenia ćwiczeń, uzyskanie co najmniej 50% poprawnych odpowiedzi z testu kończącego przedmiot, rozwiązanie co najmniej w stopniu wystarczającym zadań problemowych w postaci kazusów podczas egzaminu. Warunkami uzyskania tej oceny są: uzyskanie pozytywnej oceny z zaliczenia ćwiczeń, uzyskanie co najmniej 60 % poprawnych odpowiedzi z testu kończącego przedmiot, rozwiązanie co najmniej w stopniu zadawalającym zadań problemowych w postaci kazusów podczas egzaminu. Warunkami uzyskania tej oceny są: uzyskanie pozytywnej oceny z zaliczenia ćwiczeń, uzyskanie co najmniej 70% poprawnych odpowiedzi z testu kończącego przedmiot, rozwiązanie w stopniu więcej niż zadawalającym zadań problemowych w postaci kazusów podczas egzaminu. Strona 5/8

6 Na ocenę.5 Na ocenę 5 Warunkami uzyskania tej oceny są: uzyskanie pozytywnej oceny z zaliczenia ćwiczeń, uzyskanie co najmniej 80% poprawnych odpowiedzi z testu kończącego przedmiot, rozwiązanie w stopniu dobrym zadań problemowych w postaci kazusów podczas egzaminu. Warunkami uzyskania tej oceny są: uzyskanie pozytywnej oceny z zaliczenia ćwiczeń, uzyskanie co najmniej 90% poprawnych odpowiedzi z testu kończącego przedmiot, rozwiązanie w stopniu więcej niż dobrym zadań problemowych w postaci kazusów podczas egzaminu. 10 Macierz realizacji przedmiotu Modułowe efekty kształcenia dla przedmiotu MW1 MU1 MU MK1 MK Odniesienie do efektów kierunkowych K_ W05[+++] K_ U0[+++], K_ U17[+++] K_ U0[+++], K_ U17[+++] K_ K01[++], K_ K0[+++], K_ K0[+], K_ K0[+], K_ K06[+], K_ K09[+] K_ K01[+++], K_ K0[+], K_ K0[+], K_ K06[++], K_ K07[+], K_ K09[+++] Treści programowe W1, W, W, W, C, C, C, C5, C6, C7, C8, C9 W1, W, W, W, C, C, C, C5, C6, C7, C8, C9, C10, C11, C1, C1 W1, W, W, W, C, C, C, C5, C6, C7, C8, C9, C10, C11, C1, C1 W1, W, W, W, C, C, C, C5, C6, C7, C8, C9, C10, C11, C1, C1 W1, W, W, W, C, C, C, C5, C6, C7, C8, C9, C10, C11, C1, C1 Metody dydaktyczne Sposoby oceny 11 Wykaz literatury Literatura podstawowa: [1] L. Garlicki Polskie prawo konstytucyjne. Zarys wykładu, Warszawa 015, Liber Strona 6/8

7 [] Z. Maciąg (red.) Stosowanie Konstytucji RP z 1997 roku doświadczenia i perspektywy, Kraków, 006, Oficyna Wydawnicza AFM [] M. Grzybowski (red.) Prawo Konstytucyjne, Białystok, 009, Temida [] B. Banaszak Prawo Konstytucyjne, Warszawa, 01, C.H. Beck [5] P. Sarnecki (red.) Prawo konstytucyjne RP, Warszawa, 01, C.H. Beck [6] W. Skrzydło (red.) Polskie prawo konstytucyjne, Lublin, 010, Verba [7] Z. Witkowski (red.) Prawo Konstytucyjne, Toruń, 01, TNOiK Literatura uzupełniająca: [1] Z. Maciąg Kształtowanie zasad państwa demokratycznego, prawnego i socjalnego w Niemczech (do 199 r.), Białystok, 1998, Temida [] Z. Maciąg (red.) European Constitution and National Constitutions, Kraków, 009, Oficyna Wydawnicza AFM [] B. Banaszak Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej, Komentarz, Warszawa, 01, C.H. Beck [] A. Poczatenko, M.Wystrychowski Prawo konstytucyjne. Repetytorium, Kraków, 007, Zakamycze [5] W. Skrzydło Ustrój polityczny RP w świetle konstytucji z 1997roku, Warszawa, 01, Wolters Kluwer Polska [6] W. Skrzydło, S. Grabowska, R. Grabowski (red.) Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz encyklopedyczny, Warszawa, 009, Wolters Kluwer Polska [7] W. Skrzydło Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, Warszawa, 01, Wolters Kluwer Polska [8] P. Mikuli, A. Kulig, J. Karp, G. Kuca (red.) Ustroje, tradycje i porównania. Księga jubileuszowa dedykowana prof. dr hab. Marianowi Grzybowskiemu w siedemdziesiątą rocznicę urodzin, Warszawa, 015, Wydawnictwo Sejmowe [9] M. Grzybowski, P.Tuleja (red.) Panstwo demokratyczne, prawne i socjalne. Ksiega jubileuszowa dedykowana profesorowi Zbigniewowi Antoniemu Maciagowi, T. 1, Studia konstytucyjne, Kraków, 01, Oficyna Wydawnicza AFM [10] M. Grzybowski, B. Nalezinski (red.) Panstwo demokratyczne, prawne i socjalne. Ksiega jubileuszowa dedykowana profesorowi Zbigniewowi Antoniemu Maciagowi, T., Studia historyczno-prawne, Kraków, 01, Oficyna Wydawnicza AFM [11] M. Grzybowski (red.) Panstwo demokratyczne, prawne i socjalne. Ksiega jubileuszowa dedykowana profesorowi Zbigniewowi Antoniemu Maciagowi, T., Studia prawne, Kraków, 01, Oficyna Wydawnicza AFM [1] M. Grzybowski (red.) Panstwo demokratyczne, prawne i socjalne. Ksiega jubileuszowa dedykowana profesorowi Zbigniewowi Antoniemu Maciagowi, T., Studia społeczne, polityczne i ekonomiczne, Kraków, 01, Oficyna Wydawnicza AFM [1] P. Winczorek Komentarz do konstytucji RP z kwietnia 1997roku, Warszawa, 008, Liber [1] M. Grzybowski (red.) System rzadów Rzeczypospolitej Polskiej-założenia konstytucyjne a praktyka ustrojowa, Warszawa, 006, Wydawnictwo Sejmowe [15] S. Wronkowska (red.) Zasada demokratycznego panstwa prawnego w Konstytucji RP, Warszawa, 006, Wydawnictwo Sejmowe [16] C. Kosikowski (red.) Zasady ustroju społecznego i gospodarczego w procesie stosowania Konstytucji, Warszawa, 005, Wydawnictwo Sejmowe [17] M. Chmaj (red.) Wolnosci i prawa człowieka w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, Warszawa, 008, Wolters Kluwer Polska, Zakamycze [18] H. Zięba-Załucka System organów państwowych w Konstytucji RP, Warszawa, 005, Lexis Nexis [19] M. Grzybowski (red.) Szkice o pozycji ustrojowej i statusie głowy państwa, Kraków, 00, Miniatura [0] J. Bodio, G. Borkowski, T. Demendecki Ustrój organów ochrony prawnej. Część szczegółowa, Kraków, 01, Wolters Kluwer Polska [1] B.Banaszak Kodeks wyborczy:komentarz,, Warszawa, 01, C.H. Beck Strona 7/8

8 1 Informacje o nauczycielach akademickich Osoba odpowiedzialna za kartę prof. nadzw. dr hab. Zbigniew Maciąg (kontakt: zmaciag@afm.edu.pl) Osoby prowadzące przedmiot prof. nadzw. dr hab. Zbigniew Maciąg (kontakt: zmaciag@afm.edu.pl) mgr Grzegorz Kościelniak (kontakt: gkoscielniak@afm.edu.pl) Strona 8/8