AKCYZA. Element konkurencyjności w energochłonnych branŝach przemysłu w Unii Europejskiej

Transkrypt

1 AKCYZA Element konkurencyjności w energochłonnych branŝach przemysłu w Unii Europejskiej Badanie DLA Piper Marcin Matyka, Dominika Cabaj, Wojciech Kotala Badanie dotyczy energii elektrycznej wykorzystywanej do celów redukcji chemicznej oraz w procesach elektrolitycznych, metalurgicznych i mineralogicznych. Badanie zostało przygotowane przez Dział Podatkowy DLA Piper Wiater sp.k. w kooperacji z biurami DLA Piper w innych krajach Unii Europejskiej.

2 Wstęp Akcyza jest w ostatnich latach przedmiotem wielu sporów z władzami skarbowymi. Wynikają one głównie z niewłaściwej implementacji przez Polskę regulacji europejskich, zawartych w Dyrektywie Horyzontalnej i Dyrektywie Energetycznej. Najlepszym przykładem jest tutaj spór, który producenci energii elektrycznej wygrali przed Trybunałem Europejskim w 2008 r. Konsekwencje finansowe tego orzeczenia nie są jeszcze w pełni znane (sprawą tą zajmuje się obecnie Trybunał Konstytucyjny) jednak mogą one kosztować budŝet państwa kilka miliardów złotych. W naszym raporcie prezentujemy kolejną niespójność pomiędzy regulacjami europejskimi a polskimi przepisami akcyzowymi. W tym wypadku nie moŝna mówić jeszcze o wielomilionowych kosztach przegranych sporów dla budŝetu państwa. Brak dostosowania naszych regulacji do unormowań istniejących w UE ma jednak kolosalny wpływ na konkurencyjność energochłonnych branŝ przemysłu. Ponadto, nierozwiązanie tego problemu będzie rzutowało na branŝę po wprowadzeniu akcyzy na węgiel i gaz ziemny (rok ). AKCYZA - Element konkurencyjności w energochłonnych branŝach przemysłu w Unii Europejskiej Badanie DLA Piper 2

3 Energochłonne branŝe przemysłu Hutnictwo Przemysł chemiczny Inne gałęzie wykorzystujące w swoim działaniu procesy: metalurgiczne elektrolityczne redukcji chemicznej mineralogiczne AKCYZA - Element konkurencyjności w energochłonnych branŝach przemysłu w Unii Europejskiej Badanie DLA Piper 3

4 Dlaczego akcyza jest tak waŝna dla energochłonnych branŝ przemysłu? Zgodnie z art. 2 ust. 4 Dyrektywy Energetycznej (2003/96/WE), regulowana przez nią opłata akcyzowa nie ma zastosowania do energii elektrycznej wykorzystywanej do celów redukcji chemicznej oraz w procesach elektrolitycznych, metalurgicznych i mineralogicznych. Oznacza to, Ŝe energia zuŝywana przez zakłady przemysłowe wykorzystujące te procesy jest wyłączona z europejskiego systemu opodatkowania akcyzą. Podatek akcyzowy jest w Unii Europejskiej ściśle zharmonizowany. Na energię elektryczną nieobjętą przepisami Dyrektywy Energetycznej moŝna nakładać inne podatki. Zakres opodatkowania akcyzą powinien być jednak zgodny z Dyrektywą Energetyczną. AKCYZA - Element konkurencyjności w energochłonnych branŝach przemysłu w Unii Europejskiej Badanie DLA Piper 4

5 Dlaczego akcyza jest tak waŝna dla energochłonnych branŝ przemysłu? Polskie przepisy nie przewidują Ŝadnego zwolnienia z akcyzy dla energii elektrycznej wykorzystywanej do celów redukcji chemicznej, w procesach elektrolitycznych, metalurgicznych oraz mineralogicznych. Polskie podmioty zuŝywające energię elektryczną do tego rodzaju celów ponoszą ekonomiczny koszt akcyzy na ogólnych zasadach. O co toczy się gra moŝna łatwo sobie uzmysłowić jeśli zauwaŝymy, Ŝe akcyza płacona od 1 MWH to dziś 20 zł! Państwa członkowskie UE z reguły nie nakładają akcyzy na energię elektryczną przeznaczoną do tego rodzaju celów. Taka sytuacja jest wyjątkowo niekorzystna w czasach kryzysu gdzie konkurencja cenowa odgrywa kluczową rolę. AKCYZA - Element konkurencyjności w energochłonnych branŝach przemysłu w Unii Europejskiej Badanie DLA Piper 5

6 Sytuacja w Unii Europejskiej Kraj UE Energia elektryczna podlega akcyzie Energia elektryczna wykorzystywana do zdefiniowanych celów* korzysta z preferencji w opodatkowaniu akcyzą** Energia elektryczna wykorzystywana do zdefiniowanych celów* wyłączona z opodatkowania lub przepisy przewidują zwrot akcyzy** Czechy Wielka Brytania Węgry Niemcy Belgia Austria Słowacja Litwa Łotwa Estonia Hiszpania Portugalia Grecja Włochy * energia elektryczna wykorzystywana do celów redukcji chemicznej oraz w procesach elektrolitycznych, metalurgicznych i mineralogicznych ** znak "" oznacza kraje, gdzie co najmniej jeden z procesów korzysta z preferencji AKCYZA - Element konkurencyjności w energochłonnych branŝach przemysłu w Unii Europejskiej Badanie DLA Piper 6

7 Sytuacja w wybranych krajach Kraj UE Energia elektryczna podlega akcyzie Energia elektryczna wykorzystywana do zdefiniowanych celów* korzysta z preferencji w opodatkowaniu akcyzą** Energia elektryczna wykorzystywana do zdefiniowanych celów* wyłączona z opodatkowania lub przepisy przewidują zwrot akcyzy** Luksemburg Szwecja Bułgaria Rumunia Sloenia Francja Holandia Finlandia Irlandia Ukraina Rosja Na podstawie informacji z biur DLA Piper, Ministerstw Finansów poszczególnych krajów UE oraz danych Komisji Europejskiej. * energia elektryczna wykorzystywana do celów redukcji chemicznej oraz w procesach elektrolitycznych, metalurgicznych i mineralogicznych ** znak "" oznacza kraje, gdzie co najmniej jeden z procesów korzysta z preferencji AKCYZA - Element konkurencyjności w energochłonnych branŝach przemysłu w Unii Europejskiej Badanie DLA Piper 7

8 Niemcy - 9a1 Stromsteuergesetz 9a1) Umorzenie, zwrot lub wyrównanie podatku w odniesieniu do określonych procesów i procedur. (1) Na wniosek, umorzeniu, zwrotowi lub wyrównaniu ulega podatek w odniesieniu do energii elektrycznej, która w sposób udokumentowany została opodatkowana i która została pobrana przez przedsiębiorstwo produkcyjne na potrzeby: elektrolizy, produkcji szkła i wyrobów szklanych, ( ), produkcji i obróbki metali oraz w ramach produkcji wyrobów metalowych słuŝących do wytwarzania części kuźniczych, odkuwek prasowanych, wyrobów tłoczonych i wykrawanych, pierścieni walcowanych i form wykonywanych w metalurgii proszkowej, a takŝe do uszlachetniania powierzchni i obróbki cieplnej w ramach topienia, ocieplenia, podgrzania, odpręŝania i pozostałych procesów obróbki cieplnej, a takŝe procesów redukcji chemicznej. (2) Do umorzenia, zwrotu lub wyrównania podatku jest uprawnione przedsiębiorstwo produkcyjne, które pobrało energię elektryczną. AKCYZA - Element konkurencyjności w energochłonnych branŝach przemysłu w Unii Europejskiej Badanie DLA Piper 8

9 Belgia - Article Belgian Program Law dd. 31 December 2004 Art Poza przepisami ogólnymi dotyczącymi zwolnionych zastosowań produktów opodatkowanych podatkiem akcyzowym oraz bez uszczerbku dla innych przepisów wspólnotowych, następujące produkty są zwolnione z podatku akcyzowego: (a) produkty energetyczne wykorzystywane do celów innych niŝ paliwa silnikowe lub paliwa do ogrzewania; (b) produkty energetyczne podwójnego zastosowania. Produkt energetyczny ma podwójne zastosowanie w przypadku, gdy jest wykorzystywany zarówno jako paliwo do ogrzewania oraz w celach innych niŝ jako paliwo silnikowe lub paliwo do ogrzewania. Wykorzystywanie produktów energetycznych do redukcji chemicznej oraz w procesach elektrolitycznych i metalurgicznych uwaŝa się za podwójne zastosowanie. W rozumieniu niniejszej ustawy przez procesy metalurgiczne rozumie się procesy prowadzące do uzyskania produktów sklasyfikowanych według następujących kodów DI klasyfikacji NACE lub według kodów Prodcom. AKCYZA - Element konkurencyjności w energochłonnych branŝach przemysłu w Unii Europejskiej Badanie DLA Piper 9

10 Stanowisko Ministerstwa Finansów Państwa członkowskie mogą opodatkować akcyzą energię elektryczną wykorzystywaną do redukcji chemicznej oraz w procesach elektrolitycznych i metalurgicznych. (Stanowisko Ministerstwa Finansów zaprezentowane w odpowiedzi na pytania "Rzeczpospolitej", opublikowane 15 stycznia 2010 r.) AKCYZA - Element konkurencyjności w energochłonnych branŝach przemysłu w Unii Europejskiej Badanie DLA Piper 10

11 Komentarz DLA Piper "Polskie przepisy akcyzowe są w tym zakresie wyjątkiem na skalę europejską. Dlatego obniŝają międzynarodową konkurencyjność wielu polskich zakładów przemysłowych." Marcin Matyka Doradca podatkowy Partner kierujący Działem Doradztwa Podatkowego AKCYZA - Element konkurencyjności w energochłonnych branŝach przemysłu w Unii Europejskiej Badanie DLA Piper 11

12 Komentarz DLA Piper Dominika Cabaj Doradca podatkowy Dyrektor "Fakt, Ŝe polski ustawodawca obciąŝył akcyzą energię, która stosownie do Dyrektywy Energetycznej, nie powinna być tym podatkiem obłoŝona, moŝe być uznany za naruszenie tej Dyrektywy. JeŜeli regulacja zawarta w prawie krajowym jest sprzeczna z treścią prawa UE moŝliwe jest bezpośrednie zastosowanie przepisów europejskich. Podatnicy płacący akcyzę od energii elektrycznej zuŝywanej w metalurgii, elektrolizie, redukcji chemicznej i w procesach mineralogicznych, mogą więc argumentować, Ŝe nie muszą stosować się do polskiej Ustawy o akcyzie." AKCYZA - Element konkurencyjności w energochłonnych branŝach przemysłu w Unii Europejskiej Badanie DLA Piper 12

13 Komentarz DLA Piper Wojciech Kotala Doradca podatkowy Starszy prawnik "Kluczową kwestią w przypadku tego rodzaju sporów będzie zapewne ocena, czy fakt, Ŝe energia elektryczna zuŝywana na opisywane cele, jest wyłączona z zakresu stosowania Dyrektywy Energetycznej oznacza, Ŝe takŝe Polska musi wyłączyć tego rodzaju energię z systemu opodatkowania akcyzą, czy teŝ Polska moŝe taką energię opodatkować we własnym zakresie w sposób dowolny? " AKCYZA - Element konkurencyjności w energochłonnych branŝach przemysłu w Unii Europejskiej Badanie DLA Piper 13

14 Co mogą zrobić Polscy przedsiębiorcy? Od 1 marca 2009 r. Ustawa o podatku akcyzowym opiera się na zasadzie, zgodnie z którą zakłady przemysłowe, posiadające koncesję na wytwarzanie lub obrót energią, same płacą akcyzę od zuŝywanej przez siebie energii. Otwiera to moŝliwość, aby duŝe przedsiębiorstwa z energochłonnych branŝ przemysłu - jako podatnicy akcyzy - wystąpiły o zwrot akcyzy zapłaconej przez siebie po 1 marca 2009 r. wbrew prawu Unii Europejskiej. AKCYZA - Element konkurencyjności w energochłonnych branŝach przemysłu w Unii Europejskiej Badanie DLA Piper 14

15 DLA Piper na świecie Jesteśmy jedną z 5 największych kancelarii prawnych na świecie. Pierwsze miejsce pod względem obrotu, według Legal Business Global 100, 2009 Zatrudniamy blisko 8000 osób, w tym ponad 3500 prawników w Europie, Stanach Zjednoczonych, Azji oraz na Bliskim Wschodzie. Nasze kompleksowe usługi prawne i podatkowe świadczymy w 67 biurach w 29 krajach. AKCYZA - Element konkurencyjności w energochłonnych branŝach przemysłu w Unii Europejskiej Badanie DLA Piper 15

16 DLA Piper w Polsce Nasze biuro w Warszawie zatrudnia blisko 70 osób, w tym 39 prawników oraz 7 doradców podatkowych. Jest zarządzane przez 8 partnerów: dr Krzysztof Wiater Partner Zarządzający dr Paweł Grzejszczak Partner Rynki finansowe i projekty infrastrukturalne Patryk Laskorzyński Partner Prawo korporacyjne Michał Zieniewski Partner Rynki finansowe i projekty infrastrukturalne Marcin Matyka Partner Prawo podatkowe Agnieszka Lechman-Filipiak Partner Prawo pracy i świadczenia emerytalne Krzysztof Kycia Partner Postępowania sądowe i arbitraŝowe Jacek Jachowicz Partner Nieruchomości AKCYZA - Element konkurencyjności w energochłonnych branŝach przemysłu w Unii Europejskiej Badanie DLA Piper 16

17 Kontakt Marcin Matyka Doradca podatkowy Partner kierujący Działem Doradztwa Podatkowego T M E marcin.matyka@dlapiper.com Dominika Cabaj Doradca podatkowy Dyrektor T M E dominika.cabaj@dlapiper.com Wojciech Kotala Doradca podatkowy Starszy prawnik T M E wojciech.kotala@dlapiper.com AKCYZA - Element konkurencyjności w energochłonnych branŝach przemysłu w Unii Europejskiej Badanie DLA Piper 17