Podatek akcyzowy na energię elektryczną w krajach UE

Transkrypt

1 Warszawa, r. Podatek akcyzowy na energię elektryczną w krajach UE Kwestia wprowadzenia akcyzy na produkty energetyczne na poziomie unijnym rozważana była od przeszło 10 lat. W sensie prawnym kwestia podatku akcyzowego na produkty energetyczne została uregulowana poprzez przyjęcie przez Radę Unii Europejskiej w dniu 27 października 2003 r. Dyrektywy 2003/96/EC w sprawie restrukturyzacji ram wspólnotowych dotyczących opodatkowania produktów energetycznych oraz elektryczności. Celem dyrektywy jest: - zapewnienie równych warunków konkurencji miedzy rynkami poszczególnych krajów członkowskich poprzez wprowadzenie ujednoliconych stawek podatkowych - stworzenie warunków do efektywniejszego wykorzystania energii - umożliwienie stosowania zachęt podatkowych pozwalających przedsiębiorstwom redukować emisję szkodliwych substancji. Poniższa tabela przedstawia minimalne stawki akcyzy dot. paliw do celów grzewczych i energii elektrycznej: Olej napędowy (Euro/1000 l) Ciężki olej napędowy (Euro/t) Gaz ziemny (Euro/GJ) Węgiel i koks (Euro/GJ) Energia elektryczna (Euro/1 MWh) Obecna stawka minimalna Stawka min od Stawka min od ,0 21, ,0 15,0 Brak 0,15 0,3 Brak 0,15 0,3 Brak 0,5 1,0 Z dniem 1 stycznia 2004 r. minimalne poziomy opodatkowania stosowane do elektryczności będą ustalone na poziomie - zastosowanie komercyjne 0,5 Euro/MWh, zastosowanie niekomercyjne 1,0 Euro/MWh. Ze względu na fakt, iż stawki ustalono w Euro, a nie wszystkie Państwa Członkowskie przyjęły wspólną walutę, wartość Euro w walucie krajowej, jaką należy stosować do wartości poziomu opodatkowania, będzie ustalana raz w roku. Stosowane stawki stanowią stawki uzyskane pierwszego dnia roboczego w październiku i opublikowane w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej. Wchodzą one w życie 1 stycznia następnego roku kalendarzowego. Państwa Członkowskie mogą utrzymać obowiązujące stawki opodatkowania w okresie rocznych dostosowań przewidzianych w ustępie 1, jeżeli zamiana kwoty poziomu opodatkowania wyrażonej w Euro prowadziłaby do wzrostu niższego niż 5 % lub 5 Euro w poziomie opodatkowania wyrażonym w walucie krajowej.

2 Dyrektywa dopuszcza stosowanie zróżnicowanych stawek podatkowych przez Państwa Członkowskie. Ustalone stawki: - muszą być stosowane pod kontrolą fiskalną, - muszą być zgodne z minimalnym poziomem opodatkowania ustalonym przez Dyrektywę, - muszą być zgodne z prawem wspólnotowym, w przypadku, gdy zróżnicowane stawki są związane bezpośrednio z jakością produktu, Zróżnicowane stawki mogą być stosowane w następujących wypadkach: - jeżeli zależą od ilości zużycia elektryczności i produktów energetycznych używanych w celach grzewczych; - w następujących celach: lokalny transport publiczny (włączając w to taksówki), zbieranie odpadów, siły zbrojne i administracja publiczna, niepełnosprawni, karetki pogotowia. Ulgi, zwolnienia, okresy przejściowe Stosownie do postanowień Dyrektywy, Państwa Członkowskie mogą wprowadzić ulgi lub zwolnienia w poziomach opodatkowania określonych w niniejszej Dyrektywie: a) bezpośrednio, b) poprzez zróżnicowane stawki, c) poprzez refundację całości lub części kwoty podatku. W uzupełnieniu ogólnych postanowień określonych w Dyrektywie 92/12/EWG w sprawie wyjątkowego użycia produktów podlegających opodatkowaniu i bez uszczerbku dla pozostałych przepisów wspólnotowych, Państwa Członkowskie zwolnią z podatku produkty energetyczne oraz elektryczność używane do produkcji elektryczności oraz elektryczności używanej do utrzymania zdolności do produkcji elektryczności. Bez uszczerbku dla przepisów wspólnotowych, Państwa Członkowskie mogą stosować, pod kontrolą fiskalną, całkowite lub częściowe zwolnienia lub redukcje w poziomach opodatkowania dla: a) programów pilotażowych rozwoju technologicznego bardziej przyjaznych środowisku wyrobów lub w związku z paliwami ze źródeł odnawialnych; b) elektryczności: - słonecznej, uzyskiwanej z siły wiatru, fal, przypływów / odpływów lub geotermalnych; - pochodzenia hydraulicznego wytwarzanej w instalacjach hydroelektrycznych; - wytwarzanej z biomasy lub z produktów z biomasy; - wytwarzanej z metanu pochodzącego z nieczynnych kopalni; - wytwarzanej z komórek paliwowych; (Państwa Członkowskie mogą również refundować producentowi część lub całość kwoty podatku płaconego przez konsumenta na elektryczność wytwarzaną z ww. produktów). c) produktów energetycznych i elektryczności używanej do wytwarzania energii i kombinowanej energii cieplnej: 2

3 d) elektryczność wytwarzana z kombinowanej energii cieplnej i wytwarzania energii, pod warunkiem że są one przyjazne środowisku. Państwa Członkowskie mogą stosować krajową definicję przyjazne środowisku (lub wysokoefektywne) do chwili, kiedy Rada, na podstawie raportu i propozycji komisji jednomyślnie przyjmie wspólną definicję; e) produktów energetycznych oraz elektryczności używanych w celu przewozu pasażerów lub towarów koleją, metrem, tramwajami lub trolejbusami; f) elektryczności, gazu ziemnego, węgla oraz paliw stałych używanych przez gospodarstwa domowe i organizacje, które według Państw Członkowskich mają charakter charytatywny. W przypadku takich organizacji charytatywnych, Państwa Członkowskie mogą ograniczyć zwolnienia lub ulgi tylko do przypadków używania w celach działalności nie-komercyjnej. W przypadku działalności mieszanej, opodatkowanie będzie stosowane proporcjonalnie do każdego z rodzajów użycia. Jeżeli użycie nie jest istotne, może być traktowane jako nieistniejące. Państwa Członkowskie mogą stosować zerową stawkę podatku do produktów energetycznych i elektryczności używanych w rolnictwie, ogrodnictwie, rybołówstwie i leśnictwie (na podstawie propozycji Komisji, Rada przed 1 stycznia 2008 r. zadecyduje, czy możliwość stosowania zerowej stawki podatku powinna być zniesiona). Pod warunkiem, że minimalne poziomy opodatkowania określone w niniejszej dyrektywie są przestrzegane średnio w stosunku do każdego przedsiębiorstwa, Państwa członkowskie mogą zastosować ulgi podatkowe do zużycia produktów energetycznych używanych dla potrzeb grzewczych oraz na elektryczność w następujących przypadkach: a) dla przedsiębiorstw zużywających duże ilości energii 1 b) w przypadku porozumień zawartych między przedsiębiorstwami lub ich stowarzyszeniami, lub w przypadku gdy wprowadzane są plany handlowe lub porozumienia o podobnym charakterze, w zakresie w jakim prowadzą one do osiągnięcia celów ochrony środowiska lub do polepszenia wydajności produkcji energii. Okresy przejściowe: 1. a) Republika Portugalska może stosować niższe poziomy opodatkowania na produkty energetyczne i elektryczność używane na obszarze Autonomicznych Regionów Azorów i Madery, niż minimalne poziomy opodatkowania określone w niniejszej Dyrektywie w celu wyrównania kosztów transportu, będących wynikiem wyspiarskiego i rozproszonego charakteru tych regionów. b) Republika Portugalska może stosować całkowite lub częściowe zwolnienia w poziomie opodatkowania elektryczności do dnia 1 stycznia 2010 r. 2. Republika Grecka może stosować okresy przejściowe do dnia 1 stycznia 2010 r. w celu zamiany obecnego systemu opodatkowania elektryczności napływającej na system opodatkowania elektryczności wypływającej 1 Przedsiębiorstwo zużywające duże ilości energii oznacza podmiot gospodarczy, określony w art. 11, gdy zakup produktów energetycznych i elektryczności wynosi co najmniej 3% wartości produkcji lub należne krajowe podatki energetyczne wynoszą co najmniej 0,5% wartości dodanej. W ramach niniejszej definicji, Państwa Członkowskie mogą stosować elementy bardziej restrykcyjne, włączając w to wielkość sprzedaży, procesy i definicje sektorowe. 3

4 3. Irlandia może stosować całkowite lub częściowe zwolnienia lub ulgi poziomów opodatkowania elektryczności do dnia 1 stycznia 2008 r. 4. a) Republika Francuska może stosować całkowite lub częściowe zwolnienia lub ulgi dla produktów energetycznych i elektryczności używanych przez Państwo, władze regionalne i lokalne lub ciała działające na podstawie prawa publicznego, w odniesieniu do czynności, w których występują jako władza publiczna do dnia 1 stycznia 2009 r. b) Republika Francuska może stosować okres przejściowy do dnia 1 stycznia 2009 r. w celu przystosowania obecnego systemu opodatkowania elektryczności do przepisów niniejszej Dyrektywy. W ciągu okresu przejściowego, w celu ustalenia czy przestrzegane są postanowienia niniejszej Dyrektywy, należy brać pod uwagę całościowy średni poziom obecnego lokalnego opodatkowania elektryczności. Dodatkowo, Rada działając jednomyślnie na podstawie propozycji Komisji, może upoważnić Państwo Członkowskie do wprowadzenia dalszych zwolnień i ulg, uwzględniając wymogi szczegółowych polityk. Dyrektywa bardzo ściśle reguluje kwestię na jakie rodzaje produktów energetycznych i w jakich przypadkach może być ustalona akcyza. Jeśli więc przedsiębiorstwo energetyczne wytwarza energie elektryczną, konwencjonalnie bądź w skojarzeniu i zużywa ją w ramach tego samego przedsiębiorstwa, w takim przypadku nie występuje jakiekolwiek zobowiązanie podatkowe (Art. 21 ust. 3 Dyrektywy). Ponadto dyrektywa daje możliwość uznania, iż energia elektryczna zakupywana przez przedsiębiorstwo energetyczne w celach związanych z produkcją energii elektrycznej (np. turbin), również nie będzie podlegać obciążeniom fiskalnym. Państwa Członkowskie są obowiązane opublikować przepisy krajowe implementujące dyrektywą do 31 grudnia 2003 r. Przepisy muszą zacząć obowiązywać od 1 stycznia 2004 r. Poniższa tabela przedstawia stawki akcyzowe na energię elektryczną dla poszczególnych krajów UE (III kwartał 2003 r.): Kraj UE Odbiorcy indywidualni (w Euro/kWh) Odbiorcy przemysłowi (w Euro/kWh) Austria 0, Belgia 0,0014 0,0014 Dania 0,0891 0,0102 Finlandia 0,0070 0,0043 Francja 0,0073 Brak danych Grecja Nie występuje Nie występuje Hiszpania 0,0051 0,0022 Holandia 0,0601 Dane niejawne Irlandia Nie występuje Nie występuje Luksemburg Nie występuje Brak danych Niemcy Nie występuje Nie występuje 4

5 Portugalia Nie występuje Nie występuje Wielka Brytania Nie występuje Nie występuje Włochy 0,0201 0,0162 Polska 0,0043 0,0043 Źródło: IEA/OECD Skutki wprowadzenia akcyzy będą znaczne w państwach, gdzie dotąd nie było takiego zobowiązania, lub gdzie istnieją stawki mniejsze niż wymagane w Dyrektywie. Belgia, Irlandia, Luksemburg, Hiszpania, Niemcy i Francja należą do tej grupy państw, gdzie konieczne zmiany będą największe. Odmienna sytuacja ma miejsce we Włoszech, Finlandii, Szwecji, Austrii, Danii i Holandii, gdzie ilość i wielkość zmian będzie stosunkowo niewielka, ze względu na istniejące już stosunkowo wysokie obciążenia podatkowe o charakterze czysto fiskalnym (Austria, Włochy). Izba Energetyki Przemysłowej ul. Baśniowa 3, Warszawa tel. (0-22) tel. (0-22)