Przepisy dotyczące hałasu a rozwój energetyki wiatrowej w państwach członkowskich UE. Raport National Association Network

Transkrypt

1 Przepisy dotyczące hałasu a rozwój energetyki wiatrowej w państwach członkowskich UE Raport National Association Network Listopad 2012 Skompilowane przez AKO

2 Podsumowanie Hałas stanowi znaczący czynnik w kontekście planowania oraz akceptacji społecznej dla projektów energetyki wiatrowej w Europie. Pomimo to niektóre badania wiążą obawy związane z hałasem z oddziaływaniem wizualnym oraz postrzeganiem, które uznaje się za główne czynniki występowania rozdrażnienia. W większości krajów prawo dotyczące hałasu opiera się o przepisy krajowe. Dopuszczalny poziom hałasu w środowisku jest skategoryzowany względem obszarów oraz pory dnia. Wiele krajów wprowadziło ograniczenia dla pory nocnej, a niektóre również dla pory wieczornej. Limity emisji hałasu Bliskość siedzib ludzkich oraz obszarów zabudowy mieszkaniowej w większości krajów stanowi przedmiot zainteresowania. Minimalny i maksymalny poziom najczęściej waha się w granicach od 40 do 55 db w ciągu dnia i ulega zmniejszeniu o 5 do 10 db w ciągu. Limity hałasu na obszarach rekreacyjnych wahają się od 40 do 48 db w ciągu dnia i ulegają zmniejszeniu o około 5 db w ciągu. Poza obszarami zabudowy mieszkaniowej oraz obszarami rekreacyjnymi niektóre kraje wprowadziły przepisy dotyczące obszarów zabudowy wakacyjnej, obszarów rolniczych, miejskich oraz szpitali. Tabela 1 Maksymalne i minimalne limity emisji hałasu w badanych krajach Rodzaj obszaru db(a) w pobliżu domów DZIEŃ Min DZIEŃ Max NOC Min NOC Max Obszary zabudowy mieszkaniowej/siedziby ludzkie Obszary rekreacyjne Dania jest jedynym krajem, który ratyfikował limity dla hałasu o niskiej częstotliwości obowiązujące deweloperów z branży energetyki wiatrowej. Standardy dotyczące pomiarów i kontroli hałasu najczęściej zgodne są z normą IEC Minimalizowanie oddziaływania The wind industry has been using mitigation and compensation techniques for reducing noise emissions. Kluczowe czynniki to modelowanie hałasu, dane akustyczne oraz szczegółowe badania na etapie planowania. Za najlepsze praktyki uznaje się wczesne zaangażowanie lokalnej społeczności oraz publikację pomiarów i modeli hałasu. Pomimo to w większości badanych krajów obywatele mogą wyrażać swoje obawy po ukończeniu budowy i wymagają od deweloperów stosowania dodatkowych technik minimalizowania oddziaływania. Tabela 2 Główne sposoby minimalizowania oddziaływania hałasu wykorzystywane w badanych krajach Technika minimalizowania oddziaływania Kraj Pomiary i modelowanie hałasu w trakcie OOŚ lub wstępnej Wszystkie kraje, wymagane do OOŚ procedury planistycznej Kształtowanie krajobrazu, sadzenie drzew i krzewów, bariery Estonia, Polska, Portugalia akustyczne Izolacja dźwiękowa okien i ścian Estonia, Portugalia, Wielka Brytania Zmniejszenie prędkości turbin, ograniczenia lub wyłączenia w Finlandia, Belgia, Włochy, Polska, porze nocnej Portugalia Elektroniczne sterowanie tłumieniem dla konkretnych Irlandia prędkości i kierunków wiatru Zakopywanie linii energetycznych Włochy

3 Harmonizacja W zakresie harmonizacji standardów dotyczących hałasu na poziomie UE występuje brak jasnego konsensusu pomiędzy badanymi krajami. Większość członków jest sceptycznie nastawiona do takiego pomysłu lub nie ma wypracowanej opinii co do rzeczywistych korzyści płynących z harmonizacji. Wprowadzenie i tło Hałas jest uznawany za jedno z największych wyzwań dla branży energetyki wiatrowej w Europie, i może znacząco ograniczyć ilość lokalizacji dostępnych dla energetyki wiatrowej. W zakresie poparcia społecznego hałas stanowi źródło poważnych obaw i często jest przedstawiany jako czynnik mający szkodliwy wpływ na zdrowie ludzkie. Przepisy dotyczące hałasu najczęściej są bardzo związane z daną lokalizacją. Przeprowadzono liczne badania dotyczące wpływu hałasu generowanego przez turbiny wiatrowe, na mieszkańców żyjących w pobliżu farm wiatrowych, zarówno w zakresie infradźwięków, jak i wyższych częstotliwości. Kanadyjski raport z 2010 roku zatytułowany Potencjalny wpływ turbin wiatrowych na zdrowie potwierdził, że poziom emisji hałasu spełnia wytyczne Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) dotyczące obszarów zabudowy mieszkaniowej. Inne badanie, Hałas generowany przez turbiny wiatrowe a efekty zdrowotne (2009), przeprowadzone przez panel ekspertów medycznych z USA, Kanady, Danii oraz Wielkiej Brytanii stwierdził, iż nie ma dowodów na to, iż słyszalne lub podsłyszalne dźwięki [w tym infradźwięki] emitowane przez turbiny wiatrowe mają jakikolwiek bezpośredni niekorzystny skutek fizjologiczny. W 2010 r. Narodowa Rada ds. Badań Medycznych Rządu Australii (Australian Government National Health Medical Research Council, NHMRC) stwierdziła, iż nie ma bezpośredniego patologicznego wpływu farm wiatrowych. Wszelki potencjalny wpływ na człowieka można minimalizować poprzez postępowanie zgodne z istniejącymi wytycznymi planistycznymi. Podczas pracy turbin wiatrowych występują dwa główne rodzaje hałasu: hałas mechaniczny oraz aerodynamiczny. Hałas mechaniczny przypisywany jest różnym elementom turbiny wiatrowej, takim jak generator, przekładnia oraz system hydrauliczny. Niemniej jednak obawy nie koncentrują się na aspektach związanych z hałasem mechanicznym, ponieważ w ostatnich latach hałas ten został znacząco zredukowany lub zminimalizowany. Hałas aerodynamiczny jest powodowany przez ruch łopat wirnika; głównym czynnikiem powodującym obawy jest efekt szumu. Techniki zmniejszania hałasu aerodynamicznego obejmują podejście adaptacyjne (np. różnicowanie prędkości obrotowej oraz zwiększanie kąta natarcia łopat) oraz modyfikacje łopat wirnika (np. dodawanie wcięć na krawędzi natarcia). Dowody naukowe wskazują, iż turbiny wiatrowe nie generują infradźwięków na poziomie, który mógłby być szkodliwy dla zdrowia ludzkiego. Społeczność naukowa potwierdziła, że infradźwięki oraz dźwięki niskiej częstotliwości emitowane przez nowoczesne turbiny wiatrowe są na poziomie znacznie niższym od tego, przy którym występują znane efekty zdrowotne. Tabela 3 Źródła hałasu generowanego przez farmy wiatrowe Mechaniczne (elementy gondoli) Aerodynamiczne (ruch łopat wirnika) Infradźwięki Niniejszy raport podsumowuje wyniki ankiet rozesłanych w ramach sieci National Association Network. Jest to przegląd istniejącej wiedzy w zakresie postrzegania i rozdrażnienia wywołanego hałasem generowanym przez turbiny wiatrowe na obszarach zabudowy mieszkaniowej oraz podsumowuje przepisy obowiązujące w krajach Europy. Raport stanowi podstawę dalszych dyskusji nad przepisami i wytycznymi dotyczącymi hałasu generowanego przez turbiny wiatrowe.

4 Wyniki Przepisy dotyczące hałasu Emisja hałasu z turbin wiatrowych stanowi główny przedmiot zainteresowania developerów. W większości krajów prawo dotyczące hałasu w środowisku opiera się o przepisy krajowe. Niektóre kraje rozwinęły specjalne wytyczne dla turbin wiatrowych. Ocena oddziaływania hałasu, jego modelowanie oraz pomiary są przeprowadzane w fazie planowania jako część procedury OOŚ. Dopuszczalne poziomy emisji hałasu w środowisku często są kategoryzowane względem obszarów (zabudowy mieszkaniowej, rekreacyjne, instytucje medyczne, przemysłowe, itp.) oraz pory dnia. W porze dziennej dopuszczalne poziomy hałasu wahają się od 45 db(a) (dla obszarów szpitali i rekreacyjnych) do 70 db(a) (dla obszarów przemysłowych), ale w porze nocnej wartości są mniejsze o około 10 do 15 db(a). We Flandrii oraz Bułgarii występuje dodatkowa pora wieczorna. W Danii, w następstwie wprowadzonych w 2012 roku przepisów, wnioski dotyczące turbin wiatrowych muszą spełniać wymagania zarówno ogólnego poziomu hałasu jak i hałasu o niskiej częstotliwości (20 db wewnątrz pomieszczeń dla prędkości wiatru 6 oraz 8 m/s). Belgia (Flandria) Tabela 4 Podsumowanie przepisów dotyczących hałasu w badanych krajach Przepisy dotyczące hałasu Regionalne: w oparciu o VLAREM, modelowanie hałasu w trakcie OOŚ oraz dla pozwolenia na budowę. Belgia Regionalne: w oparciu o Cadre de reference éolien (nieobowiązkowe); aktualnie (Walonia) Walonia przygotowuje nowe przepisy. Bułgaria Krajowe: w oparciu o Ustawę dotyczącą ochrony przed hałasem w środowisku, w trackie OOŚ. Republika Poziom krajowy: rządowe zawiadomienia publiczne, w trakcie procedury OOŚ oraz przy Czeska pozwoleniu na budowę, różne poziomy hałasu dla pory dziennej i nocnej. Dania Krajowe: Rozporządzenie duńskiego Ministerstwa Środowiska nr 1284 (15/12/2011), brak konkretnych pór dnia dla turbin wiatrowych. Estonia Krajowe: modelowanie w trakcie OOŚ, różne kategorie; samorząd lokalny ma prawo ustanowić bardziej restrykcyjne zasady. (Rozporządzenie Ministerstwa Spraw Społecznych: Finlandia Krajowe: Specjalne wytyczne dla farm wiatrowych przygotowane latem 2012 r. przez Ministerstwo Środowiska (wykorzystywane w trakcie OOŚ, fazy pozwolenia na budowę oraz przy planowaniu przestrzennym). Niemcy Krajowe: Pozwolenie zgodnie z Bundesimmissionsschutzgesetz (Federalną Ustawą o Kontroli Emisji), wytyczne techniczne dla turbin wiatrowych. Irlandia Brak konkretnych przepisów krajowych, niemniej jednak Agencja Ochrony Środowiska

5 Włochy Holandia Polska Portugalia Szwajcaria Wielka Brytania (EPA) ustanowiła przepisy dotyczące hałasu w środowisku, ETSU- R-97. Wytyczne dotyczące oceny oddziaływania hałasu z eksploatacji turbin wiatrowych w lokalizacjach licencjonowanych przez EPA (2011). Krajowe: Wymóg OOŚ, przepisy dotyczące hałasu mogą być dostosowane do zakresu projektów energetyki wiatrowej. Krajowe: System L-den oraz L-Night (maksymalny dopuszczalny poziom hałasu na pobliskich obszarach zabudowy mieszkaniowej, obliczany w ciągu roku). Krajowe: Rozporządzenie Ministerstwa Środowiska w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku (14/06/2007) ustanawia konkretne poziomy w db dla pory dziennej (6-22h) oraz pory nocnej (22-6h) w trakcie procedury OOŚ. Krajowe: Wymóg OOŚ zgodności z Rozporządzeniem 9/2007 z 17 stycznia. Krajowe: patrz Lärmschutzverordnung z , Załącznik 6 dla procesu uzyskiwania pozwolenia na budowę, konkretne pory dnia (7-19h). Krajowe: Zgodność z wytycznymi ETSU-R-97 w trakcie OOŚ lub fazy planowania (gdy OOŚ nie jest wymagana). Poziom hałasu emitowanego przez turbiny może być regulowany w ramach systemów EPA (1990) oraz CPA (1965). Standardy dotyczące pomiarów i kontroli hałasu W celu ochrony terenów mieszkaniowych w większości analizowanych krajów prognozowanie i pomiary emisji hałasu są wykonywane w bezpośredniej bliskości domów, t.j. po stronie receptora. Dopuszczalne poziomy najczęściej zależą od prędkości wiatru. Ponadto, może występować rozróżnienie pomiędzy metodami pomiarów przeprowadzanych wewnątrz oraz na zewnątrz pomieszczeń. Specyfikacje techniczne dotyczące standardów kontroli i pomiaru hałasu muszą być zgodne z normami IEC i/lub ISO Belgia Nie ma standardowej metodologii przeprowadzania konkretnych pomiarów i kontroli. Ze względu na słabą jakość przeszłych kontroli hałasu, Stowarzyszenia Energetyki Wiatrowej (VWEA, EDORA) wraz z ekspertami z zakresu dźwięku pracują nad wypracowaniem wspólnej metodologii. Bułgaria Kontrola hałasu jest przeprowadzana na podstawie Rozporządzenia nr 2/ Oddając nową instalację przemysłową do użytkowania właściciel lub użytkownik musi przeprowadzić okresową ocenę wskaźników hałasu: przy oddaniu do użytkowania oraz następnie co dwa lata. Przepisy ustanawiają metody oceny hałasu wewnątrz domów pochodzącego ze źródeł przemysłowych (punkt 4 Załącznika nr 3 do Rozporządzenia 6), metody pomiaru i oceny zabudowań mieszkalnych, budynków publicznych oraz obszarów zamieszkanych (ustanowione przez bułgarską Normę Państwową 15471:1982), a także wymóg przeprowadzenia samodzielnego monitoringu oraz przedkładania przez źródła przemysłowe informacji o hałasie w środowisku (ustanowione przez Rozporządzenie nr 54/ ). Dania Specyfikacje techniczne dotyczące standardów kontroli i pomiaru hałasu są opisane w Rozporządzeniu nr 1284 z dnia 15/12/2011 i są zgodne z normą IEC Nie ma konkretnych wymagań dotyczących pomiarów w pobliżu domów; hałas jest mierzony w pobliżu turbiny, a wartości w otoczeniu są szacowane na podstawie oryginalnych pomiarów. Estonia 1 Wymagania są opisane w Załączniku 1, str. 5-14: A265C5A0B86E/0/engelsk_vindmoellebekendtgoerelse.pdf

6 Kontrola hałasu jest przeprowadzana zgodnie z Ustawą nr 135 o Ochronie Powietrza. Nie ma konkretnych standardów pomiarów; w praktyce wykorzystuje się moduł Decibel oprogramowania WindPro (zgodnie z normą ISO ). Deweloperzy projektów muszą modelować poziom emisji hałasów dla domów znajdujących się w pobliżu farm wiatrowych i prędkości wiatru około 8 m/s. Na farmach wiatrowych znajdujących się w pobliżu obszarów mieszkalnych mierzy się dwa parametry: - Emisje hałasu w bezpośredniej bliskości domów ( m od turbin wiatrowych) - Emisje hałasu z samej turbiny zgodnie z normą EVS EN w odległości 150 m przy prędkości wiatru 8-10 m/s na wysokości 90 m. Finlandia W Ministerstwie Środowiska działa grupa robocza mająca na celu określenie standardów. Członkiem tej grupy jest Stowarzyszenie Energetyki Wiatrowej. Pomiary są dokonywane po stronie receptora (domy), a nie obok turbin. Niemcy Kontrola hałasu jest przeprowadzana za pomocą prognozowania oraz Immissionsschutz- Nachweismessungi (kontroli i pomiarów emisji). Istnieją wytyczne techniczne dotyczące określania wartości emisji hałasu pochodzącego od turbin wiatrowych. Ponadto. prognozowanie emisji jest dokonywane dla obszarów dookoła domów. Postanowienia dotyczące określania emisji hałasu na potrzeby prognozy lub pomiarów są określone w Załączniku do TA Lärm. Więcej informacji jest dostępnych pod adresem Irlandia Pomiary hałasu są dokonywane zgodnie z normą ISO 1996 Akustyka. Opis, pomiary i ocena hałasu środowiskowego. Pomiary podlegają zaleceniom w zakresie najlepszych praktyk zawartym w Części 7 Monitorowanie hałasu ETSU- R-07. Włochy Przepisy z 1997 (D.P.C.M. 14/11/97) wymagają od każdej gminy stworzenia Planu Zagospodarowania Akustycznego, pozwalającego na identyfikację różnych dopuszczalnych wartości ciśnienia akustycznego w danych lokalizacjach. Inne przepisy krajowe obejmują D.P.C.M. (01/03/91) Maksymalne wartości ekspozycji na hałas na obszarach zabudowy mieszkaniowej oraz w środowisku zewnętrznym oraz D.M.A. (16/03/98) Techniki wykrywania i pomiaru hałasu. Standardy pomiarowe są wskazane w normie CEI EN Ponadto należy przestrzegać określonych minimalnych odległości od siedzib ludzkich. Regionalne Agencje ds. Zdrowia i Bezpieczeństwa mogą przeprowadzać kontrole hałasu. Polska Pomiary hałasu są najczęściej dokonywane przez ekspertów. Rozporządzenie Ministra Środowiska z 4/11/2008 ustanawia wymagania w zakresie dokonywania pomiarów emisji. Model jest kompatybilny z normą PN ISO Portugalia Specyfikacje emisji turbin (poziomy w db) muszą być zgodne z normą IEC Portugalskie prawo wymaga przeprowadzania pomiarów hałasu w pobliżu receptorów, a nie w pobliżu turbin wiatrowych. APA (Portugalska Agencja Ochrony Środowiska) opublikowała praktyczny poradnik dotyczący pomiarów hałasu w środowisku. Ponadto, portugalska norma NP ISO 1996 Akustyka. Opis, pomiary i ocena hałasu środowiskowego (2011) jest zharmonizowana z międzynarodowa normą ISO. Norma ta obejmuje parametry hałasu, które należy wziąć pod uwagę w celu właściwego doboru konkretnych pór do oceny poziomu hałasu, a

7 także właściwy sprzęt o odpowiedniej klasie dokładności. Ponadto, norma zawiera zalecenia dotyczące lokalizacji pomiarowych a także różne proponowane pomiary wewnątrz i na zewnątrz pomieszczeń. Szwajcaria W celu potwierdzenia, iż projekt spełnia wartości określone przepisami konieczne są szczegółowe obliczenia. Wielka Brytania W Anglii zawarto odniesienie do ETSU-R-97 w krajowej polityce planistycznej (National Planning Policy Framework). W Północnej Irlandii, Szkocji oraz Walii odniesienie do ETSU-R-97 znajduje się w praktycznych wytycznych dołączonych do krajowych polityk w zakresie planowania: Best Practice Guide to Planning Policy Statement 18 (Irlandia Północna), Technical Advice Note 8 (Walia) oraz Technical Advice Note 45 (Szkocja). W Anglii i Walii instalacje o mocy 50 MW i większej są uznawane za niezgodne z National Policy Statement 1 oraz 3. Odniesienie do ETSU znajduje się w National Policy Statement 3. Instytut Akustyki w Wielkiej Brytanii aktualnie konsultuje wdrożenie wytycznych ETSU, które są różnie interpretowane przez różne strony. Przewiduje się, że wyniki będą znane w 2013 r. Techniki minimalizowania oddziaływania hałasu Streszczenie Tabela 5 Techniki minimalizowania oddziaływania hałasu oraz kraje, w których są powszechnie stosowane Technika minimalizowania oddziaływania Kraj Pomiary i modelowanie hałasu w trakcie OOŚ lub wstępnej Wszystkie kraje, wymagane do procedury planistycznej OOŚ Kształtowanie krajobrazu, sadzenie drzew i krzewów, bariery Estonia, Polska, Portugalia akustyczne Izolacja dźwiękowa okien i ścian Estonia, Portugalia, Wielka Brytania Zmniejszenie prędkości turbin, ograniczenia lub wyłączenia w Finlandia, Belgia, Włochy, Polska, porze nocnej Portugalia Elektroniczne sterowanie tłumieniem 2 dla konkretnych prędkości i Irlandia kierunków wiatru Zakopywanie linii energetycznych Włochy W sektorze energetyki wiatrowej wykorzystuje się techniki zmniejszania emisji hałasu. Poza standardowymi technikami redukcji oddziaływania (zmiana kąta natarcia łopat lub rotacji łopat), producenci wykorzystują także zoptymalizowane profile oraz wcięcia na krawędzi natarcia ( ząbki wzdłuż krawędzi natarcia) w celu stworzenia modeli turbin emitujących niski poziom hałasu. Zoptymalizowane profile łopat są bardzo korzystne dla producentów łopat, ponieważ hałas jest zasadniczo powiązany z turbulencjami generowanymi przez łopatę, co zmniejsza ilość energii produkowanej przez turbinę. Optymalizacja łopat pod kątem hałasu oznacza także optymalizację pod kątem turbulencji, co zasadniczo poprawia efektywność. Stąd też producenci mają swój własny prywatny interes w redukcji hałasu i ten trend z całą pewnością będzie się utrzymywał. Jednakże przy wyższych częstotliwościach można spotkać się z poglądem, że hałas generowany przez wcięcia może być większy niż generowany przez hałas BAU. Eksperci sugerują, że te wcięcia te powinny zanikać przy częstotliwościach, gdzie powiększają one standardową emisję hałasu. 2 Tłumienie: stałe zmniejszanie amplitudy kolejnych wibracji, redukcja wielkości wahań

8 Wielu respondentów zauważyło, że modele/łopaty generujące niski poziom hałasu są obecnie dostępne na rynku oraz że wartość db na MW się zasadniczo obniża. Hałas mechaniczny jest kwestią, która już została rozwiązana i nie jest uznawana za problem w przypadku nowoczesnych turbin. Zasadniczo w fazie deweloperskiej projektu deweloperzy muszą: - Pozyskać jakościowe dane akustyczne opisujące emisję hałasu przez pracujące turbiny - Zagwarantować, że te poziomy zostaną utrzymane - Pozyskać dobrą wiedzę dotyczącą lokalizacji miejsca, topografii, warunków pogodowych - Wykonać badanie hałasu tła - Połączyć te informacje, by ustalić odpowiednie limity hałasu dla lokalnych mieszkańców - Przedstawić te informacje władzom oraz urzędom wydającym zezwolenia w systemowy oraz kompetentny sposób - Uzgodnić odpowiednie środki kontroli hałasu Dalsze informacje Bułgaria Stosowane techniki zmniejszania oddziaływania obejmują pomiar poziomu hałasu tła przez dewelopera po złożeniu OOŚ oraz modelowanie poziomów hałasu w fazie przygotowawczej. Estonia Główną techniką zmniejszania oddziaływania jest modelowanie hałasu podczas OOŚ. To powinno zapobiec zakłóceniom w formie hałasu. Dodatkowe środki obejmują planowanie krajobrazu (sadzenie krzewów, drzew lub ekranów) oraz wykorzystanie dźwiękoszczelnych okien wraz z odpowiednią izolacją domów na obszarach wiejskich. Finlandia i Belgia kilka turbin wiatrowych działa przy zmniejszonej mocy w z powodu poziomu hałasu. Irlandia, typowe środki zmniejszające wpływ obejmują praktyki w zakresie planowania przestrzennego (wprowadzające wstępne ograniczenia w zakresie hałasu), zwiększenie limitu 45dB(A) dla odbiorcy wrażliwego na hałas posiadającego interes finansowy w budowie farmy (zgodnie z wskazówkami ETSU R97) oraz elektroniczne sterowanie tłumieniem dla konkretnych prędkości i kierunków wiatru. Włochy Dla ograniczenia negatywnych skutków stosuje się strategie kontroli hałasu (np. wyłączenia w lub zredukowane limity hałasu w pewnych porach dnia). Co więcej, zaleca się wykorzystanie generatorów pracujących przy niskiej prędkości ze zoptymalizowanym profilem łopat w celu redukcji emisji hałasu oraz gdzie jest to możliwe zakopywanie linii energetycznych na głębokość min. 1 m. Nowe modele turbin mają także transformatory umieszczone wewnątrz wieży. Polska Jeżeli badanie przedrealizacyjne wskazuje na przekroczenie wartości hałasu, deweloper może zastosować różne środki kompensacyjne, takie jak ekrany dźwiękochłonne lub zdalne zmniejszane prędkości łopat. Portugalia Tam, gdzie to możliwe, farmy powinny być zlokalizowane co najmniej 500 m od zabudowań mieszkalnych, bez względu na poziomy emisji hałasu. Nie jest to zasada ogólna, a raczej dobra praktyka. Szwajcaria Praktyki w zakresie lokalizacji i konsultacje społeczne. Wielka Brytania

9 Oddziaływanie podlega ocenie zgodnie ze wskazówkami ETSU-R97. Taka ocena jest uwzględniana przy podejmowaniu decyzji lokalizacyjnych, często z zaangażowaniem strony społecznej. W końcu w wyjątkowych okolicznościach można zastosować takie rozwiązania jak potrójnie szklone okna. Najlepsze praktyki Streszczenie Tabela 6 Najlepsze praktyki w celu osiągnięcia wyższej akceptacji społecznej dla turbin wiatrowych w zakresie emisji hałasu Przykłady najlepszych praktyk Publikacja wskazówek w zakresie metodologii obliczania hałasu Zaangażowanie społeczności na wczesnym etapie/ prezentacja modeli hałasu Uwzględnienie środków redukujących oddziaływanie w projekcie farmy przed złożeniem wniosku Dalsze informacje Publikacja wskazówek w zakresie metodologii obliczania hałasu Flandria, Belgia Członkowie VWEA oraz eksperci do spraw hałasu wspólnie pracują nad przygotowaniem najlepszych praktyk, które będą wykorzystywane przez administrację w charakterze wskazówek. Dokument będzie obejmował przede wszystkim metodologię obliczania oraz propozycje kontroli ciśnienia dźwięku w fazie przed i porealizacyjnej. Zaangażowanie społeczności na wczesnym etapie/ prezentacja modeli hałasu W Dani zawsze zaleca się zaangażowanie społeczności lokalnej na wczesnym etapie, by zapewnić akceptację społeczną. W Estonii modelowanie hałasu na wczesnym etapie projektu oraz upublicznienie wyników pomagają zdobyć akceptację społeczności lokalnej. W Niemczech opór w stosunku do projektów często można przypisać innym czynnikom niż hałasowi. Obawy dotyczące infradźwięków można rozwiązać angażując społeczność. W Polsce konsultacje społeczne są ściśle powiązane z procedurą OOŚ, i stąd też mają charakter obowiązkowy. Na etapie planowania określane są lokalizacje turbin, które są najbardziej rentowne i jednocześnie spełniają wymogi w zakresie dozwolonych poziomów hałasu. Zaangażowanie społeczne (głosowanie w zakresie planowania przestrzennego) jest standardową praktyką w Szwajcarii. W Wielkiej Brytanii coraz częściej deweloperzy wykorzystują zaangażowanie społeczności jako sposób na identyfikację obaw i zaproponowanie środków zaradczych. Odbywa się to na podstawie pozaustawowej. Projekty powyżej 50 MW w Anglii i Walii podlegają obowiązkowej konsultacji ze społecznością lokalną. Uwzględnienie środków redukujących oddziaływanie w projekcie farmy przed złożeniem wniosku W Irlandii sugeruje się, że redukcja hałasu może zostać uwzględniona w projekcie farmy wiatrowej przed planowaniem, by zapewnić, że zastosowanie środków zaradczych po wykonaniu planu nie będzie konieczne. Takie uwzględnienie redukcji oddziaływania przed fazą planowania obejmuje ocenę ograniczeń w zakresie hałasu, w tym najbliżej położnych lokalizacji wrażliwych na hałas, wstępne plany uwzględniające modelowanie hałasu, długoterminowe pomiary, by określić poziom hałasu tła oraz wpływ wstępnych planów na odbiorców. Turbiny mogą zostać przeniesione, usunięte z planu, wymienione na turbiny innej wielkości lub też o ustalonej zmniejszonej mocy już na tym etapie, by zapobiec negatywnemu wpływowi w tym zakresie.

10 Czy projekty wiatrowe mogą zostać prawnie podważone na podstawie emisji hałasu? W większości badanych krajów projekty wiatrowe mogą zostać prawnie podważone na podstawie emisji hałasu, co ma bezpośrednie skutki dla ich funkcjonowania oraz rentowności. W razie konieczności deweloperzy muszą zrekompensować przekroczenie limitów hałasu przy wykorzystaniu technik redukcji hałasu oraz proponując działania kompensacyjne. Z drugiej strony, obywatele są zwykle zaangażowani na etapie konsultacji i nawet w fazie porealizacyjnej mają prawo zgłaszania swoich uwag władzom lokalnym. W Belgii (Flandria), deweloper projektu może wystąpić o pozwolenie na projekt wiatrowy, który nie będzie działał nocą. W związku z tym istnieje możliwość pozyskania pozwolenia, które zakłada, że turbiny wiatrowe muszą działań w ograniczonym zakresie w oraz z pełną mocą w trakcie dnia oraz wieczorem. Teraz sytuacja uległa zmianie: Mieszkańcy są zachęcani do zgłaszania uciążliwości oraz negatywnych skutków władzom i nawet jeżeli okaże się, że emisja jest poniżej zalecanych progów, istnieje możliwość nakazania pracy turbin w ograniczonym zakresie. W Walonii nie ma prawodawstwa w zakresie hałasu, i w związku z tym pozwolenia na budowę farm wiatrowych mogą być w łatwy sposób podważane przez Radę Stanu. Przepisy mają zostać zanalizowane w celu wyjaśnienia kwestii zasad mających zastosowanie do hałasu emitowanego przez farmy. W Finlandii wytyczne w zakresie hałasu obowiązują od 1993 r. W międzyczasie przyjęto także wskazówki szczegółowe dotyczące turbin. Jednakże obecnie nie jest jasne, które z tych wskazówek należy stosować. W Irlandii projekt wiatrowy może zostać podważony przez każdą stronę zainteresowaną w fazie planowania wstępnego, która obejmuje ocenę emisji hałasu w raporcie OOŚ. Problem hałasu można zakwestionować pod każdym względem. Po realizacji, osoba fizyczna lub też grupa może złożyć skargę dotyczącą hałasu na podstawie Sekcji 108 Ustawy o Agencji Ochrony Środowiska z 1992 r. Władze lokalne mogą złożyć zawiadomienie dotyczące uciążliwości spowodowanej hałasem na podstawie Sekcji 107 tej samej Ustawy. We Włoszech podważenie projektów jest stosunkowo łatwe, gdyż należyta ocena wymaga pomiarów hałasu zarówno wewnątrz, jak i na zewnątrz. Ponieważ przeprowadzenie pomiarów wewnątrz jest trudne, projekty wiatrowe są często podważane. W Estonii po uruchomieniu farmy wiatrowej deweloperzy muszą podjąć środki redukujące hałas oraz kompensacyjne, jeżeli limity hałasu nie są spełnione. W Niemczech projekty wiatrowe mogą zostać łatwo podważone w przypadku braku zgodności z Federalną Ustawą o Kontroli Imisji. Zasadniczo obawy są analizowane w toku procedury wydawania pozwolenia. Jeżeli standardowe wartości emisji (po stronie odbiorcy) przekraczają dopuszczalne poziomy w, projekt może zostać zaakceptowany z ograniczeniami (na przykład czasowe wyłączenia w ). W Polsce, jeżeli działająca farma wiatrowa nie spełnia norm emisji hałasu, inwestor jest zobowiązany do zastosowania środków redukujących hałas oraz kompensacyjnych. W praktyce te obowiązki są często narzucane przez władze środowiskowe. W Portugalii w fazie porealizacyjnej możliwe jest nałożenie dalszych ograniczeń na podstawie skarg składanych przez mieszkańców do Urzędu ds. Środowiska. W Szwajcarii projekty wiatrowe mogą być także podważone na podstawie nadmiernej emisji hałasu poprzez głosowanie obywateli w zakresie planowania przestrzennego. W Wielkiej Brytanii, Ustawa o Ochronie Środowiska (EPA, 1990) oraz indywidualne pozwy składane w sądach umożliwiają osobom fizycznym odwoływanie się w przypadkach, kiedy limity hałasu są

11 przekraczane lub też wtedy, kiedy takie limity nie są przekraczane, a pomimo tego zgodnie z odczuciami obywatela farma na wpływ na jakość jego życia. Ustawa o Kontroli Zanieczyszczeń z 1974 r. (CPA) powierza uprawnienia śledcze w tym zakresie Władzom Lokalnym, jeżeli otrzymają one skargę dotyczącą hałasu. Z formalnego punktu widzenia Władze Lokalne reagują na każde działanie prawne, nie tylko na skargę na podstawie CPA. Wskazówki ETSU dotyczą przede wszystkim zabudowy mieszkalnej, ale także wszystkich innych odbiorców. Harmonizacja Stowarzyszenia energetyki wiatrowej w Estonii, Finlandii, Szwajcarii i Włoszech wspierają ideę harmonizacji standardów w zakresie hałasu we wszystkich Państwach Członkowskich UE. Stowarzyszenie szwajcarskie uważa to za trudne do zastosowania. Stowarzyszenia w Belgii (Flandria, Walonia), Danii, Portugalii oraz Irlandii mają sceptyczne nastawienie do harmonizacji, ponieważ hałas stanowi najważniejszy element regulacji w zakresie planowania przestrzennego. Wprowadzenie nowych i potencjalnie bardziej restrykcyjnych regulacji może więc mieć daleko idące konsekwencje dla możliwości planistycznych na poziomie krajowym. Co więcej, stowarzyszenie duńskie podnosi, czy nie lepszym rozwiązaniem byłoby porównanie regulacji w zakresie hałasu pomiędzy poszczególnymi branżami na poziomie krajowym zamiast podejmowania prób harmonizacji standardów w zakresie hałasu emitowanego przez turbiny w Państwach Członkowskich. Polskie Stowarzyszeniem Energii Wiatrowej podkreśla, że dopuszczalne poziomy hałasu są porównywalne w Państwa Członkowskich UE. Jednakże wdrożenie ogólnie określonych odległości od różnych konstrukcji jest trudne, gdyż istnieje kilka różnych parametrów mających wpływ na propagację hałasu. Także stowarzyszenie bułgarskie (APEE) zgadza się, że harmonizacja standardów w zakresie hałasu nie będzie przydatna dla branży. W Wielkiej Brytanii nie ma obecnie firm produkujących turbiny wiatrowe, jednakże kraj ten posiada dojrzały i znaczący rynek i producenci współpracują ściśle z deweloperami w zakresie różnych aspektów projektowania turbin oraz ich akceptowalności w systemie planistycznym. RenewableUK uważa, że słusznym jest, by Państwa Członkowskie w dalszym ciągu prowadziły swoje własne polityki w zakresie hałasu, które odzwierciedlają odmienne postawy obywateli. Kolejna uwaga dotyczyła uznania wprowadzenia odległości oddzielających turbiny od odbiorców hałasu. Takie polityki są niezgodne z krajowymi politykami planistycznymi i nie reprezentują najlepszego podejścia do rozwiązywania problemu ewentualnego wpływu pracującej turbiny wiatrowej (regensw, 2012). Państwa Członkowskie powinny przeciwstawiać się wprowadzeniu takich uznaniowych decyzji i oceniać każdy przypadek merytorycznie, mając na względzie środowisko, w którym znajduje się projekt, w tym hałas tła, topografię, wielkość i typ wykorzystanych turbin, charakter i sytuację odnośnych odbiorców. Stąd też brak jest wyraźnego konsensusu co do tego, czy standardy w zakresie hałasu powinny zostać zharmonizowane w Europie. Większość krajów jest sceptycznie nastawiona do takiego pomysłu lub nie ma wypracowanej opinii co do potencjalnych korzyści płynących z harmonizacji, które będą trudne do osiągnięcia. Aneks: Dopuszczalne poziomy hałasu w środowisku według źródeł hałasu Belgia Flandria

12 VLAREM: Dopuszczalne poziomy hałasu: Rodzaj obszaru db(a) w pobliżu domów Dzień (7 19) Wieczór (19-22) Noc 22-7) 1 turystyczny a poniżej 500 m od strefy przemysłowej (z wyłączeniem obszarów miejskich) 2b obszary miejskie poniżej 500 m od strefy przemysłowej miejski przemysłowy bis rolniczy rekreacyjny (z wyjątkiem domów) inny poszukiwanie I wydobycie żwiru Walonia Poziomy emisji (po stronie odbiorcy) są mierzone na zewnątrz domów. Dopuszczalny poziom zależy od prędkości wiatru i jest powiązany z minimalną odległością od domów wynoszącą 350 m. Ponieważ posiadamy większe turbiny, ta odległość nie jest już istotna i farmy wiatrowe powinny być lokalizowane co najmniej 500 m od domów. W nadchodzących miesiącach prawdopodobnie wprowadzona zostanie prosta zasada oparta na poziomie odczuwalnego hałasu 45dBA nie uwzględniająca żadnej prędkości wiatru. Bułgaria Zgodnie z Art.11(5) PENA, Rozporządzeniem nr 6/ przyjęto następujące wskaźniki: wskaźniki hałasu w środowisku, wskaźniki limitów wartości dla hałasu w środowisku, metody szacowania poziomów hałasu, metody szacowania szkodliwych skutków hałasu. Te wskaźniki są uzależnione od: charakteru hałasu, pory dnia (dzień/ wieczór/noc), powierzchni, charakteru terenu i obszarów. Dopuszczalne wartości hałasu mogą zostać skategoryzowane w następujący sposób: poziom hałasu w db (DZIEŃ) poziom hałasu w db (WIECZÓR) poziom hałasu w db (NOC) Strefy i tereny mieszkalne Indywidualne i publiczne tereny rekreacyjne Centra miast Obiekty przemysłowe i magazynowe Strefy intensywnego ruchu Instytucje medyczne, szpitale i sanatoria Dania Nie występują żadne odstępstwa od maksymalnego dopuszczalnego poziomu dba, który obowiązuje zarówno w dzień, jak i w. Co więcej obowiązują maksymalne poziomy dla niskiej częstotliwości.

13 Poziom takiego hałasu (wewnątrz) nie może przekroczyć 20 dba niskiej częstotliwości w sąsiednich domach, na wszystkich obszarach, podczas dnia i. Maksymalny poziom w dba (dla prędkości wiatru 8m/s) Maksymalny poziom w dba (dla prędkości wiatru 6 m/s) Na zewnątrz i na terenach otwartych Obszary gęsto zaludnione Dla niskich częstotliwości limit wynosi 20 db wewnątrz dla prędkości wiatru wynoszącej 6 i 8 m/s. Estonia Wartości mające zastosowanie dla obszarów planowanych: DZIEŃ NOC 1 kategoria kategoria kategoria kategoria Wartości mające zastosowanie dla obszarów istniejących: DZIEŃ NOC 1 kategoria kategoria kategoria kategoria Najwyższy dopuszczalny poziom hałasu: DZIEŃ NOC 1 kategoria kategoria kategoria 65/60* 50/45* 4 kategoria * zalecany poziom środków redukujących hałas **Kategorie: 1 kategoria tereny rekreacyjne, parki narodowe, itd. 2 kategoria instytucje dla dzieci i edukacyjne, instytucje opieki zdrowotnej i społecznej, obszary mieszkalne, obiekty rekreacyjne oraz parki w miastach i miasteczkach. 3 kategoria budynki mieszkalne i użyteczności publicznej, firmy handlowe, usługowe i produkcyjne. 4 kategoria obszary przemysłowe. Finlandia Poziomy hałasu według wskazówek opublikowanych przez Ministerstwo Środowiska latem 2012 r.: Dzień ( ) Noc ( ) Poza obszarem mieszkalnym 45 dba 40 dba Poza terenami rekreacyjnymi 40 dba 35 dba domki letniskowe

14 Jednakże zarówno deweloperzy jak i władze mają problem z podjęciem decyzji, do których regulacji się stosować: wskazówek dotyczących inwestycji wiatrowych czy też tradycyjnych wskazówek dotyczących działań człowieka określonych przez Rząd w 1993 r. (które zawierają bardziej restrykcyjne regulacje). Niemcy Standardowe wartości emisji (po stronie odbiorcy) są oparte o TA Larm. Konieczne jest udowodnienie zgodności z tymi wartościami w prognozie emisji/ zaświadczeniu o poziomie hałasu (Schallgutachten). Dzień(dBA) Noc(dBA) Industriegebiete (Tereny przemysłowe) Gewerbegebiete (Małe tereny przemysłowe) Kerngebiete, Dorfgebiete, Mischgebiete (Centra miast, obszary wiejskie, obszary mieszane) Wohngebiete, Kleinsiedlungsgebiete (tereny mieszkalne, małe tereny mieszkalne) Reine Wohngebiete (tereny wyłącznie mieszkalne) Kurgebiete, Krakenhauser, Pflegeanstalten (tereny rekreacyjne, szpitale, sanatoria) Irlandia Wskazówki Departamentu Dziedzictwa Środowiskowego i Samorządu (DoEHLG) określają następujące limity hałasu w lokalizacjach wrażliwych: 35 do 40 db(a) LA90 w porze dnia dla cichego środowiska poniżej 30 db LA90 ( ) 45dB(A) LA90 w porze dnia dla środowiska z hałasem powyżej 30 db(a) LA90 lub maksymalnie 5 db(a) LA90 powyżej hałasu tła 43 db(a) LA90 dla godzin nocnych ( ) Wskazówki EPA zawierają limity 55 db Lar, T dla godzin dziennych ( ) oraz dla godzin wieczornych 45 db LAeq dla godzin nocnych ( ) Hałas turbiny wiatrowej nie przekracza 45 db LAeq w żadnym czasie Włochy Brak konkretnych kryteriów, jednakże w niektórych regionach sugeruje się ustalenie odległości od zabudowań. Istnieją odrębne limity dla pory nocnej i dziennej. Polska Strefa ochronna "A" uzdrowiska Tereny szpitali poza miastem Tereny zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej Tereny zabudowy związanej ze stałym lub czasowym pobytem dzieci i młodzieży Tereny domów opieki społecznej Tereny szpitali w miastach 45 db w ciągu dnia, 40 db w 45 db w ciągu dnia, 40 db w 50 db w ciągu dnia, 40 db w 50 db w ciągu dnia, 40 db w 50 db w ciągu dnia, 40 db w 50 db w ciągu dnia, 40 db w

15 Tereny zabudowy mieszkaniowej wielorodzinnej i zamieszkania zbiorowego Tereny zabudowy zagrodowej Tereny rekreacyjno-wypoczynkowe Tereny mieszkaniowo-usługowe Tereny w strefie śródmiejskiej miast powyżej 100 tys. mieszkańców 55 db w ciągu dnia, 45 db w 55 db w ciągu dnia, 45 db w 55 db w ciągu dnia, 45 db w 55 db w ciągu dnia, 45 db w 55 db w ciągu dnia, 45 db w Portugalia Dopuszczalne poziomy hałasu ustalone w Rozporządzeniu 9/2007: 63 dba ( ) 53 dba ( ) Wielka Brytania ETSU R97 wprowadza różne limity uwzględniające poziom hałasu tła i zezwala na 5 dba powyżej LA90 hałasu tła, z zastrzeżeniem niższego limitu 43 dba w godzinach nocnych oraz dba w porze dziennej na terenie zabudowy mieszkalnej. W związku z tym wymogi dotyczące odległości są określane indywidualnie dla każdego przypadku, z zastrzeżeniem tych limitów hałasu. Treść przepisu:

16 Bibliografia Agence Française de Sécurité Sanitaire de l Environnement et du Travail (Affset) (2009). Context and Opinion Related to the Health Effects of Noise Generated by WindTurbines. (available at Bayerisches Landesamt fur Wmwelt (2012) Windkraftanlagen- beeintrachtigt Infraschall die Gesundheit? (In German, available at: Bellhouse, George (2004). Low frequency noise and infrasound from wind turbine generators: a literature review. Prepared for Energy Efficiency and Conservation Authority Bolin K. et al (2011) Infrasound and low frequency noise from wind turbines: exposure and health effects Environ. Res. Lett. 6 (available at: Centre for Sustainable Energy (2011) Common concerns about wind power (Available at: CMOH. (2010). The potential health impact of wind turbines. Ontario: Ontario Ministry of Health and Long-term Care. Colby, W. D., Dobie, R., Leventhall, G., Lipscomb, D. M., McCunney, R. J., Seilo, M. T., et al. (2009). Wind Turbine Sound and Health Effects: an expert panel review. AWEA & CanWEA. FANM. (2005). Human health repercussions of windmill operation. Paris: Academie Nationale de Medecine. Hanerbein von, S, King A. et al (2010). Perception of Noise from Large Wind Turbines (EFP-06). University of Salford, Acoustics Research Centre UK, University of Manchester, Division of Human Communication and Deafness UK Jianu O. et al (2012) Noise pollution prevention in wind turbines: status and recent advances. Sustainability 2012, 4, University of Ontario Institute of Technology, Oshawa, Ontario. Knopper LD, Ollsen CA. (2010) Health effects and wind turbines: a review of the literature. Environmental Health 2010; 10:78 (available at Leventhall G. (2005) Low frequency noise and annoyance. Noise & Health 2004, 6 (23) Massachusetts Department of Environmental Protection (2012). Independent Expert Science Panel Releases Report on Potential Health Effects of Wind Turbines (available at: Minnesota Department of Health. Environmental Health Division (2009) Public Health Impacts of Wind Turbines.(available at

17 National Board of Health (2011) Vindmøllesyndrom relationer mellem vindmøller og helbredsforhold? ( Wind Turbine Syndrome relations between wind turbines and health ). (Review of Nina Pierpont s Wind Turbine Syndrome ) In Danish only: (available at ) National Research Council USA (2007): Environmental Impacts of Wind-Energy Projects (Chapter 4: pp97-120) available at NHMRC. (2010). Wind turbines and health: A rapid review of the evidence. Canberra, Australia: National Health and Medical Research Council. Oerlemans, S., Sijtsma, P., Mendez Lopez, B. (2006). Location and quantification of noise sources on a wind turbine. Journal of Sound and Vibration Volume 299, Issues 4-5, Pages Oregon Wind Energy Health Impact Assessment (2012) (available at Documents/Oregon Wind Energy HIA Public comment.pdf) Pedersen, E., van den Berg, F., Bakker, R. (2009) Response to noise from modern wind farms in The Netherlands J. Acoust. Soc. Am. Volume 126, Issue 2, pp Pedersen, E., Larsman, P. (2008). The impact of visual factors on noise annoyance among people living in the vicinity of wind turbines. Journal of Environmental Psychology 28 (2008) Pedersen T.H., Delta for the National Board of Health: Sammenhæng mellem vindmøllestøj og helbredseffekter ( Correlation between wind turbine noise and health effects ). (Literature Review) In Danish only (available at: dseffekter.pdf) Poll S., Ekspert et al. ( 2010) Laanemaa Tuulikuparkide mojud lahialade elanikele (available at: ulikuparkide_mojud_lahialade_elanikele.pdf ) Regensw (2012) Residetnail buffer zones for wind turbines: The evidence (available at: 8.pdf )