Prowadzący. mgr Marzena Glinka. Projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego.
|
|
- Marcin Szulc
- 8 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 EDUKACJA DLA BEZPIECZEŃSTWA studia podyplomowe dla czynnych zawodowo nauczycieli szkół gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych Projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Priorytet IX Rozwój wykształcenia i kompetencji w regionach Działanie 9.4 Wysoko wykwalifikowane kadry systemu oświaty
2 Psychologiczne uwarunkowania człowieka w sytuacji zagrożeń Prowadzący mgr Marzena Glinka
3 Wydarzenia krytyczne takie jak trzęsienie ziemi, powódź, wybuch, tajfun, wojna i udział w walce, zamachy terrorystyczne, masowe gwałty, obozy koncentracyjne, wypadki komunikacyjne mają długotrwały i głęboko upośledzający wpływ na funkcjonowanie psychiczne wielu tysięcy ludzi. Stanowią potencjalny czynnik wystąpienia różnorodnych objawów psychopatologicznych wykraczających daleko poza zakres zwyczajnego ludzkiego cierpienia. Im większe spustoszenie czyni katastrofa w życiu człowieka, tym poważniejsze są jego reakcje emocjonalne i fizjologiczne. Katastrofa jest to zatem każde nagłe, dramatyczne wydarzenie zagrażające podstawowym wartościom człowieka, takim jak życie, zdrowie, schronienie, dobytek, któremu nie można sprostać posługując się już istniejącymi zasobami i strategiami działania. Często przychodzi niespodziewanie i dotyczy dużych grup ludzi. Dla biorących w nim udział osób ma charakter zdarzenia traumatycznego. J. Strelau red. Psychologia. Podręcznik akademicki, tom 3, Wyd. GWP 2002
4 PTSD Post Traumatic Stress Disorder Zaburzenia po stresie traumatycznym
5 B. Dudek, Zaburzenie po stresie traumatycznym Wydawnictwo GWP 2003 Rys historyczny Doświadczanie traumatycznych zdarzeń powodujących u uczestników przerażenie i paniczny lęk, jest tym rodzajem przeżyć, które towarzyszą ludzkości od początków jej istnienia. Starożytność Już w starożytności można spotkać opisy odczuć, emocji i zachowań osób, które przeżyły zdarzenia traumatyczne. Henryk IV Szekspira autor opisuje stan psychiczny bohatera po powrocie z wojny. Charakteryzuje go i skłonność do poszukiwania samotności, zanik dawnych zainteresowań, nadmierne pobudzenie oraz przeżywanie we śnie i na jawie obrazów z minionej walki są to objawy, które współczesnemu psychiatrze pozwoliłyby postawić diagnozę zaburzenia po stresie traumatycznym. B. Dudek, Zaburzenie po stresie traumatycznym, Wyd. GWP, Gdańsk 2003, s. 11
6 Rys historyczny XIX wiek Transport (kolejnictwo) stał się przyczyną licznych katastrof oraz wprowadzenia uregulowań, w wyniku których zaszła konieczność płacenia odszkodowań ofiarom wypadków. Część ofiar uskarżała się tylko na dolegliwości psychiczne, potrzeba więc było uzasadnić, że są one konsekwencją wypadku. Powstał termin (nerwica transportowa) określający zespół dolegliwości psychicznych wywołanych wypadkiem. XX wiek Wzrost zainteresowania psychicznymi zaburzeniami spowodowanymi przeżyciami traumatycznymi. Nasilenie objawów wśród żołnierzy (dot. I wojny światowej). Na podstawie diagnoz psychiatrycznych żołnierzy zostało wyłączonych ze służby wojskowej. Generałowie zwrócili się o pomoc w rozwiązaniu problemu do personelu medycznego. I hipoteza histeria rozwiązanie problemu to: zignorowanie problemu; efekt: utrwalenie się symptomów B. Dudek, Zaburzenie po stresie traumatycznym, Wyd. GWP, Gdańsk 2003, s. 12
7 Rys historyczny II hipoteza mikro urazy mózgu, spowodowane gwałtowną zmianą ciśnienia podczas wybuchu pocisków. Stąd nazwa zespołu zaburzeń - szok artyleryjski. Niestety wśród żołnierzy cierpiących na szok artyleryjski byli również tacy którzy nigdy w czasie walki nie znajdowali się w strefie wybuchów. Rozwiązanie problemu: utworzenie w pobliżu frontu specjalnych zespołów medycznych, do których odsyłano żołnierzy w celu podjęcia natychmiastowego leczenia. Zastosowano metodę, w której umożliwiono pacjentom ponowne przeżywanie bolesnych i wypartych ze świadomości doświadczeń i emocji związanych z walką. Efekt: umożliwiono pacjentom powrót do równowagi emocjonalnej. Problemy psychologiczne były przyczyną wielu zwolnień z czynnej służby wojskowej również żołnierzy walczących podczas II wojny światowej jak i w Wietnamie. Jednocześnie stały się dowodem na to, że stres wojenny jest przyczyną wielu zaburzeń psychicznych, somatycznych, behawioralnych (nerwowość, drażliwość, zachowania agresywne, zmęczenie po obudzeniu się, lęk, depresja. B. Dudek, Zaburzenie po stresie traumatycznym, Wyd. GWP, Gdańsk 2003, s. 11
8 Rys historyczny Badania ofiar holocaustu, udowodniły, że pomimo upływu dziesiątków lat od traumatycznych doświadczeń i przeżyć związanych z II wojną światową wielu ludzi przejawiało zaburzenia psychosomatyczne i cierpiało z powodu utrzymywania się silnego lęku, koszmarnych snów oraz ujawniało tendencję do zmiany poczucia tożsamości, zmiany charakteru, niechęci do rozmawiania z innymi o swoich przeżyciach. Wszystkie wymienione objawy charakteryzują nie tylko zachowania ofiar wojny czy obozów koncentracyjnych ale występują również u ofiar innych zdarzeń traumatycznych: wypadków, aktów przemocy, kataklizmów przyrodniczych Powstało też wiele terminów opisujących emocjonalne reakcje na traumatyczne sytuacje.
9 Rys historyczny Powstało też wiele terminów opisujących emocjonalne reakcje na traumatyczne sytuacje. syndrom bitej kobiety, przemoc seksualna, syndrom wojny w Wietnamie, nerwica traumatyczna, syndrom po gwałcie, syndrom sztokholmski, syndrom ocalałego. E. Marynowicz-Hetka red., Wybrane zagadnienia interwencji kryzysowej. Poradnik dla pracowników socjalnych, Wyd. Biblioteka Pracownika Socjalnego 1999, s. 145
10 Rok 1980 był przełomowy w leczeniu i badaniach nad stresem traumatycznym. Do Podręcznika diagnostycznego i statystycznego - DSM III (obowiązującego w Stanach Zjednoczonych systemu klasyfikacji zaburzeń psychicznych, wprowadzono nową jednostkę chorobową określoną jako: ZABURZENIE PO STRESIE TRAUMATYCZNYM Post Traumatic Stress Disorder PTSD B. Dudek, Zaburzenie po stresie traumatycznym, Wyd. GWP, Gdańsk 2003, s. 14 W międzynarodowym systemie klasyfikacji chorób ICD -10, stosowanej w Polsce używa się terminów ostra reakcja na ciężki stres i zaburzenia adaptacyjne. E. Marynowicz-Hetka red., Wybrane zagadnienia interwencji kryzysowej. Poradnik dla pracowników socjalnych, Wyd. Biblioteka Pracownika Socjalnego 1999, s. 147
11 Ustalenie zespołu stresu pourazowego (PTSD) jako jednostki diagnostycznej stwarza zorganizowany schemat dla zrozumienia, w jaki sposób funkcjonowanie biologiczne ludzi, ich sposób widzenia świata i osobowość są nierozerwalnie splecione i kształtowane przez doświadczenie. Diagnoza PTSD ponownie przywołała pogląd, że wiele neurotycznych objawów nie jest rezultatem jakiejś tajemniczej, niemal niemożliwej do wyjaśnienia, opartej na genetycznym podłożu irracjonalności, ale niemożliwości ludzi do dania sobie rady z rzeczywistymi przeżyciami, które obezwładniły ich zdolność do radzenia sobie. M. Lis Turlejska, Nowiny Psychologiczne NR 2, 2000, s. 4
12 Kryteria diagnostyczne PTSD według DSM-IV (1984) A. Charakterystyka stresora B., C., D., Opis grup objawów E. Czas trwania objawów F. Warunek dodatkowy
13 Kryteria diagnostyczne PTSD według DSM-IV Charakterystyka stresora A. Osoba była narażona na zdarzenie traumatyczne, przy czym spełnione są dwa kryteria: Osoba doświadczyła, była świadkiem lub została skonfrontowana ze zdarzeniem lub zdarzeniami, w których ktoś poniósł śmierć, doznał poważnych obrażeń lub istniała groźba śmierci, poważnych obrażeń albo utraty fizycznej integralności (własnej i innych). Reakcję osoby na to zdarzenie charakteryzuje intensywny strach, bezradność lub zgroza. UWAGA!!! U dzieci objawy te mogą być zastąpione dezorganizacją zachowania, niepokojem ujawniającym się w zachowaniu.
14 Kryteria diagnostyczne PTSD według DSM-IV Opis grup objawów B. Traumatyczne zdarzenie uporczywie powraca i jest ponownie przeżywane w jeden (lub więcej) z podanych sposobów: Powtarzające się i intruzywne stresogenne przypomnienia zdarzenia: obrazy, myśli lub wrażenia percepcyjne. UWAGA! U dzieci młodszych mogą pojawiać się powtarzające się zabawy, w których wyrażane są tematy lub aspekty traumy. Powracające przykre sny na temat zdarzenia. UWAGA! U dzieci mogą występować przerażające sny bez dającej się rozpoznać treści,
15 Kryteria diagnostyczne PTSD według DSM-IV Opis grup objawów Działanie lub czucie się tak, jak gdyby traumatyczne zdarzenie miało miejsce ponownie (obejmuje poczucie ponownego przeżywania zdarzenia, złudzenia, halucynacje i dysocjacyjne epizody hipermnezji napadowej flashbacks włącznie z tymi, które mają miejsce podczas budzenia się w lub w stanach intoksykacji). Intensywny stres psychologiczny przy ekspozycji na wewnętrzne lub zewnętrzne sygnały (bodźce), które symbolizują lub przypominają jakiś aspekt traumatycznego zdarzenia. Fizjologiczne reakcje przy ekspozycji na wewnętrzne lub zewnętrzne sygnały symbolizujące lub przypominające jakiś aspekt traumatycznego zdarzenia.
16 Kryteria diagnostyczne PTSD według DSM-IV Opis grup objawów C. Utrzymujące się uporczywe unikanie bodźców skojarzonych z traumą i ogólne odrętwienie psychiczne (nieobecne przed traumą) na trzy (lub więcej) z poniższych sposobów. Usiłowania uniknięcia myśli, uczuć lub rozmów skojarzonych z traumą. Wysiłki w celu uniknięcia aktywności, miejsc lub ludzi powodujących przypomnienie traumy. Niemożność przypomnienia sobie ważnego aspektu traumy. Wyraźne zmniejszone zainteresowanie i uczestniczenie w ważnych rodzajach działań.
17 Kryteria diagnostyczne PTSD według DSM-IV Opis grup objawów Uczucie obojętności lub chłodu wobec innych (poczucie wyobcowania). Ograniczony zakres afektu (np. niezdolność do przeżywania serdecznych uczuć). Pesymistyczna ocena przyszłości i perspektyw życiowych (np. nie oczekuje, że będzie miał(a) sukcesy zawodowe, małżeństwo, dzieci, normalny czas trwania życia).
18 Kryteria diagnostyczne PTSD według DSM-IV Opis grup objawów D. Utrzymujące się objawy zwiększonego pobudzenia (nieobecne przed traumą), występujące w postaci dwóch (lub większej liczby) spośród następujących Trudności z zasypianiem lub snem (sen pytki częste przebudzanie). Drażliwość, irytacja lub częste wybuchy gniewu. Trudności z koncentracją. Nadmierna czujność. Nasilona (wyolbrzymiona) reakcja (przestrachu) na bodziec.
19 Kryteria diagnostyczne PTSD według DSM-IV Czas trwania objawów E. Czas trwania objawów (symptomy z kryteriów B, C i D) jest dłuższy niż 1 miesiąc.
20 Kryteria diagnostyczne PTSD według DSM-IV Warunek dodatkowy F. Zaburzenie powoduje znaczący dystres lub załamanie w zakresie społecznym, zawodowym lub innych ważnych obszarów funkcjonowania B. Dudek, Zaburzenie po stresie traumatycznym, Wyd. GWP, Gdańsk 2003, s
21 Wyróżnia się stan: Ostry: Chroniczny: Kryteria diagnostyczne PTSD według DSM-IV jeżeli objawy trwają krócej niż 3 miesiące jeżeli objawy trwają 3 miesiące lub dłużej Z odroczonym początkiem: jeżeli objawy wystąpią przynajmniej 6 miesięcy po wystąpieniu zdarzenia B. Dudek, Zaburzenie po stresie traumatycznym, Wyd. GWP, Gdańsk 2003, s
22 Zastrzeżenia do definicji Nie zawiera obiektywnych wskaźników, na których można by oprzeć diagnozę, przez co ułatwia możliwość symulowania zaburzenia. Ustalone w definicji kryteria mają charakter arbitralny (czas trwania symptomów, liczba symptomów). Charakteryzuje PTSD jako zjawisko statyczne, które występuje lub nie.
23 PTSD jako zjawisko dynamiczne Przejściowe fazy dekompensacji i rekompensacji w przypadku ostrego PTSD związanego z walką (wg Wanga i in.,1996. ) Osoby z PTSD przeżywają okresy zrównoważenia, dobrego funkcjonowania, które pozwalają sądzić, że jednostka skompensowała zaistniałe trudności emocjonalne (pozbyła się zaburzeń). Niestety, często jest to błędna ocena, gdyż po kresie uspokojenia symptomy PTSD nagle wracają i jednostka zaczyna się zachowywać destrukcyjnie, przejawia agresję, nadużywa alkoholu i narkotyków, co świadczy o dekompensacji, ponownym zaburzeniu funkcjonowania w pracy i środowisku rodzinnym.
24 PTSD jako zjawisko dynamiczne W modelu opisane są cztery fazy procesu, przez który przechodzi duża część osób cierpiących na PTSD. Faza I adaptacja (dobry poziom funkcjonowania) Pacjent wydaje się całkowicie normalny. Nawiązuje odpowiednie kontakty z innymi osobami, rozwiązuje swoje problemy, potrafi wyrażać swoje uczucia. W minimalnym stopniu występują u niego intruzje, tendencje do unikania, nadmierne poburzenia, zaburzenia snu, nadużywanie środków odurzających, itp. Pacjent wchodzi w następną fazę na skutek bodźców wyzwalających (np.: rocznica zdarzenia traumatycznego, interpersonalny konflikt, nadmiernie koszmarne sny).
25 PTSD jako zjawisko dynamiczne Faza II przetrwanie (pogorszenie się funkcjonowania) Obronna orientacja pacjenta. Wracają wspomnienia traumy. Nasilają się tendencje unikowe. Wzrasta odrętwienie i pobudzenie (pojawiają się zaburzenia snu). Obronne interakcje z otoczeniem (ekspresje emocjonalne, humor stają się coraz słabsze). Wzrasta chęć do sięgania po substancje psychoaktywne. Angażowanie się w ryzykowne sytuacje. Wszystkie objawy wzmacniane są przez brak snu. Projekt jest współfinansowany ze
26 Celem rehabilitacji jest utrzymanie pacjentów w stanie równowagi między fazą I i wczesną fazą II Warunki konieczne, aby pacjent powrócił do fazy I: Wystarczająca ilość snu Wsparcie społeczne
27 PTSD jako zjawisko dynamiczne Faza III Dekompensacja załamanie funkcjonowania) Utrata kontaktu z rzeczywistością. Odczuwanie obezwładniającego lęku (nieumiejętność poradzenia sobie z emocjami). Zawężone zainteresowania. Brak planów na przyszłość. Nie zważanie na konsekwencje swoich działań. Ryzykowne zachowania (robienie wszystkiego co zapewni adrenalinowego kopa ) lub całkowite zamknięcie się poprzez zerwanie kontaktów z ludźmi (izolacja od otoczenia zewnętrznego).
28 PTSD jako zjawisko dynamiczne Faza IV Depresja/bezradność (bardzo złe funkcjonowanie) Chory dostrzega do jakiej dewastacji doprowadził. Odczuwa do siebie nienawiść (największe prawdopodobieństwo popełnienia próby samobójczej). Odczuwa bezradność i upokorzenie. Pojawia się osłabienie sprawności psychomotorycznej (np.: trudności z koncentracją uwagi, pamięcią). Utrata apetytu. Poczucie winy.
29 PTSD jako zjawisko dynamiczne W fazie IV pacjent może podjąć jedną z dwóch dróg: 1) Przewartościowanie (wtedy kiedy ma możliwość leczenia i uzyskania wsparcia, zaczyna szukać sensu życia, akceptuje różne ograniczenia, akceptuje wsparcie). 2) Poddanie się (wtedy kiedy nie ma dostępu do leczenia i pozostaje w stanie bezradności i rozgoryczenia, ponownie zaczyna lekceważyć wszystko i wraca do fazy III lub podejmuje próbę samobójczą).
30 Rysunek 5. Przejściowe fazy dekompensacji i rekompensacji w przypadku ostrego PTSD związanego z walką. B. Dudek, Zaburzenie po stresie traumatycznym, Wyd. GWP, Gdańsk 2003
31 Statystyka PTSD występuje u około 8 9 % populacji ogólnej, w tym: 61 % mężczyzn i 51 % kobiet potwierdza obecność przynajmniej jednego wydarzenia traumatycznego w swoim życiu, z czego 25 % - 50 % osób potwierdza, że przeżyło 2 i więcej wydarzeń traumatycznych. Wskaźnik osób z PTSD wśród pacjentów podstawowej opieki zdrowotnej może sięgnąć nawet % A. Holiczer, M. Gałuszko, W.J. Cubała, Zaburzenia stresowe pourazowe opis ewolucji koncepcji zaburzenia i podejść terapeutycznych, Psychiatria, tom 4, nr 1, Wyd. Via Medica 2007, s
32 Wśród 88 % mężczyzn i 79 % kobiet z diagnozowanym PTSD występują również inne rozpoznania psychiatryczne: u ponad 50 % - duża depresja, u ponad 20 % - dystymia, u ponad 25 % - zaburzenia lękowe, fobie izolowane, fobie społeczne, u 43 % mężczyzn 15 % kobiet zaburzenia zachowania, u 30 % - 40 % osób objawy psychotyczne, u 52 % mężczyzn, 29 % kobiet uzależnienie od alkoholu, u 35 % mężczyzn, 27 % kobiet uzależnienia od innych substancji psychoaktywnych (ryzyko samobójstwa w tej grupie wynosi 20 % A. Holiczer, M. Gałuszko, W.J. Cubała, Zaburzenia stresowe pourazowe opis ewolucji koncepcji zaburzenia i podejść terapeutycznych, Psychiatria, tom 4, nr 1, Wyd. Via Medica 2007, s
33 Współwystępowanie zaburzeń: komplikuje diagnozę, utrudnia powrót pacjenta do zdrowia
34 Zdarzenie traumatyczne jest nagle pojawiającą się sytuacją wywołującą przerażenie i poczucie paniki wśród osób uczestniczących w tej sytuacji. Czasami już po jednorazowym doświadczeniu takiego zdarzenia występują u uczestników głębokie zaburzenie psychiczne i zakłócenia w codziennym zachowaniu B.Dudek, Stres traumatyczny związany z pracą skutki, czynniki ryzyka, zapobieganie, Bezpieczeństwo Pracy 11/2002, s. 2
35 Typologia zdarzeń traumatycznych Rysunek 6. Typologia zdarzeń traumatycznych. B. Dudek, Zaburzenie po stresie traumatycznym, Wyd. GWP, Gdańsk 2003
36 Typologia zdarzeń traumatycznych Zdarzeń traumatycznych ludzie doznają również w życiu zawodowym Zawody, w których możliwość doznania zdarzenia traumatycznego jest wpisane w rolę zawodową to: zawód policjanta, zawód strażaka, pracownicy pogotowia ratunkowego, członkowie innych zespołów ratowniczych, zakłady (chemiczne, produkujące materiały wybuchowe). B.Dudek, Stres traumatyczny związany z pracą skutki, czynniki ryzyka, zapobieganie, Bezpieczeństwo Pracy 11/2002, s. 1
37 Czynniki warunkujące PTSD przedtraumatyczne, okołotraumatyczne i potraumatyczne Czynniki przedtraumatyczne to cechy, stan jednostki z okresu przedtraumatycznego, czyli: zmienne społeczno-demograficzne (płeć, wiek, stan cywilny), cechy osobowości, temperament, specyficzne doświadczenia jednostki z okresu młodości, stan fizyczny i psychiczny, w jakim jednostka doświadczyła traumy, występowanie wcześniejszych traum, istniejące zaburzenia psychiczne u ofiary i członków jej rodziny Czynniki okołotraumatyczne siła oddziaływania traumy na jednostkę, rodzaj traumy (treść zdarzenia), postrzegane zagrożenie życia ofiary i innych osób (członków rodziny), doznane urazy ciała, silne emocje negatywne towarzyszące zdarzeniu oraz wystąpienie około traumatycznych objawów dysocjacyjnych Czynniki potraumatyczne konkretne zaburzenia psychiczne, niespecyficzne poczucie dystresu, problemy i dolegliwości zdrowotne, chroniczne trudności życiowe, straty w zasobach psychospołecznych, problemy specyficzne dzieci i młodzieży (dzieci w porównaniu z dorosłymi mają mniejsze możliwości radzenia sobie z traumatyczną sytuacją, mają większe trudności z późniejszą adaptacją, są bardziej zależne od otoczenia społecznego) K. Popiołek, A. Bańka red., Kryzysy, katastrofy, kataklizmy w perspektywie psychologicznej, Wyd. Stowarzyszenie Psychologia i Architektura 2010, s
38 Celami terapii są: - redukcja ciężkości głównych objawów - wzmocnienie elastyczności - redukcja współzapadalności - poprawa jakości życia - wczesna interwencja d e b r i e f i n g - farmakoterapia - psychoterapia Terapia PTSD Formy terapii - leczenie skojarzone psychoterapia i farmakoterapia A. Holiczer, M. Gałuszko, W.J. Cubała, Zaburzenia stresowe pourazowe opis ewolucji koncepcji zaburzenia i podejść terapeutycznych, Psychiatria, tom 4, nr 1, Wyd. Via Medica 2007, s
39 Dziękuję za uwagę
Kierowcy- sprawcy i ofiary wypadków drogowych. Konsekwencje uczestnictwa w wypadku a bezpieczeństwo ruchu drogowego
Kierowcy- sprawcy i ofiary wypadków drogowych. Konsekwencje uczestnictwa w wypadku a bezpieczeństwo ruchu drogowego Dorota Merecz Zakład Psychologii Pracy Psychologiczne konsekwencje uczestnictwa w wypadku
Bardziej szczegółowopujących w środowisku pracy na orzekanie o związanej zanej z wypadkami przy pracy Paweł Czarnecki
Wpływ stresorów w występuj pujących w środowisku pracy na orzekanie o długotrwałej niezdolności do pracy związanej zanej z wypadkami przy pracy Paweł Czarnecki 1 Ustawa o ubezpieczeniu społecznym z tytułu
Bardziej szczegółowoW pierwszych czterech tygodniach rozpoznaje się ASD, natomiast w przypadku utrzymujących się i przewlekłych objawów diagnozuje się już PTSD.
DOŚWIADCZENIE WYPADKU PTSD (ang. post traumatic stress disorder) tj. zespół stresu pourazowego i ASD (ang. acute stress disorder) tj. ostra reakcja na stres, to normalne reakcje na nienormalne, dramatyczne
Bardziej szczegółowoPROGRAM SZKOLENIA: PSYCHOSPOŁECZNE UWARUNKOWANIA ROZWOJU DZIECI I MŁODZIEZY PSYCHOLOGIA ROZWOJOWA, KSZTAŁTOWANIE SIĘ OSOBOWOŚCI
PROGRAM SZKOLENIA: PSYCHOSPOŁECZNE UWARUNKOWANIA ROZWOJU DZIECI I MŁODZIEZY Tematy szkolenia PSYCHOLOGIA ROZWOJOWA, KSZTAŁTOWANIE SIĘ OSOBOWOŚCI Wykład 2 godz. - Podejście do rozwoju psychicznego w kontekście
Bardziej szczegółowoDIAGNOZA I CO DALEJ? Hanna Wiśniewska-Śliwińska
DIAGNOZA I CO DALEJ? Hanna Wiśniewska-Śliwińska KRYZYS stan dezorganizacji, w którym ludzie doświadczają frustracji ważnych celów życiowych lub naruszenia cyklów życiowych, a także zawodności metod
Bardziej szczegółowoOprócz tego mogą pojawić się: pogorszenie wyników w nauce, zwiększony dystans do członków rodziny, gorsze kontakty z rówieśnikami.
CHARAKTERYSTYCZNE OBJAWY REAKCJI POSTRAUMATYCZNEJ: Wyraziste, natrętne wspomnienia Przeżywanie z fotograficzną dokładnością traumatycznych wydarzeń /widoki, dźwięki, zapachy/ + objawy wegetatywne /bicie
Bardziej szczegółowoZjazd I sesja wyjazdowa trening interpersonalny 57 h. Zjazd II sesja wyjazdowa trening intrapsychiczny 58 h
S t r o n a 1 Studiium Psychoterapiiii Uzalleżniień Harmonogram szkolleniia edycjja 2010/2011 II SEMESTR Zjazd I sesja wyjazdowa trening interpersonalny 57 h Zjazd II sesja wyjazdowa trening intrapsychiczny
Bardziej szczegółowoPTSD, Aleksytymia, Dysocjacja. Psycholog Konsultant dowódcy ds. profilaktyki psychologicznej Magdalena Michalak - Mierczak
PTSD, Aleksytymia, Dysocjacja Psycholog Konsultant dowódcy ds. profilaktyki psychologicznej Magdalena Michalak - Mierczak STRES TRAUMATYCZNY TO: zdarzenie związane z zagrożeniem życia lub fizycznej integralności,
Bardziej szczegółowowzrasta drażliwość. Takie objawy nie mieszczą się w ramach klasyfikacji dotyczącej depresji. W związku z tym zdarza się, że u dzieci cierpiących na
Hasło tegorocznych Światowych Dni Zdrowia obchodzonych 7 kwietnia brzmi: Depresja - porozmawiajmy o niej. Specjaliści pracujący w naszej szkole zachęcają wszystkich rodziców do pogłębienia wiedzy na temat
Bardziej szczegółowoRatowanie strażaka obciążenia psychiczne oddziałujące na biorących udział w akcji
Ratowanie strażaka obciążenia psychiczne oddziałujące na biorących udział w akcji - Sylwia Kaczan psycholog Kęty, 25.11.2017r. Uwarunkowania zawodu Tym co zawód strażaka odróżnia od innych to świadome
Bardziej szczegółowoWZROST POURAZOWY W PRZEBIEGU CHOROBY NOWOTWOROWEJ. Krystyna de Walden Gałuszko Wojewódzkie Centrum Onkologii w Gdańsku
WZROST POURAZOWY W PRZEBIEGU CHOROBY NOWOTWOROWEJ Krystyna de Walden Gałuszko Wojewódzkie Centrum Onkologii w Gdańsku Trauma Kryzys Kryzys = zaburzenia równowagi wewnętrznej wyczerpanie zasobów Kryzys
Bardziej szczegółowoJak rozmawiać z rodziną po stracie osoby bliskiej? szkolenie dla lekarzy i personelu medycznego
Jak rozmawiać z rodziną po stracie osoby bliskiej? szkolenie dla lekarzy i personelu medycznego Cele szkolenia Celem szkolenia jest przedstawienie lekarzom i personelowi medycznemu technik właściwej komunikacji
Bardziej szczegółowoJednostka dydaktyczna 1: Analiza problemów psycho-społecznych
Jednostka dydaktyczna 1: Analiza problemów psycho-społecznych W tej jednostce dydaktycznej poznasz najbardziej powszechne problemy osób z nabytą niepełnosprawnością i ich rodzin. Nie znajdziesz tutaj rozwiązań,
Bardziej szczegółowoZaburzenia nastroju u dzieci i młodzieży
Zaburzenia nastroju u dzieci i młodzieży Zaburzenia nastroju u dzieci i młodzieży: pojedynczy epizod dużej depresji nawracająca duża depresja dystymia mania lub submania stan mieszany zaburzenia afektywne
Bardziej szczegółowoCzy kryzys ma sens? Psycholog Konsultant dowódcy ds. profilaktyki psychologicznej Magdalena Michalak - Mierczak
Czy kryzys ma sens? Psycholog Konsultant dowódcy ds. profilaktyki psychologicznej Magdalena Michalak - Mierczak Definicja kryzysu Kryzys jest odczuwaniem lub doświadczaniem wydarzenia, bądź sytuacji, jako
Bardziej szczegółowoABC PRACY Z PACJENTEM STRAUMATYZOWANYM. PODSTAWY TEORETYCZNE I WSKAZÓWKI PRAKTYCZNE
Niezależnie od tego, czy jesteśmy terapeutami uzależnień, czy niesiemy pomoc osobom bezdomnym, zawodowo wspieramy osoby należące do społeczności LGBTQ+, czy też pracujemy z zagrożoną młodzieżą lub kobietami,
Bardziej szczegółowoPsychologiczne problemy kwalifikacji pacjenta do przeszczepienia nerki.
Zakład Nauczania Anestezjologii i Intensywnej Terapii, Wydział Nauk o Zdrowiu, WUM Klinika Chirurgii Ogólnej i Transplantacyjnej, SKDJ Psychologiczne problemy kwalifikacji pacjenta do przeszczepienia nerki.
Bardziej szczegółowoPOROZUMIENIE CZY KONFLIKT? O AKCEPTACJI CHOROBY. PSYCHOLOGICZNE ASPEKTY NF1 W KONTEKŚCIE RODZINNYM
POROZUMIENIE CZY KONFLIKT? O AKCEPTACJI CHOROBY. PSYCHOLOGICZNE ASPEKTY NF1 W KONTEKŚCIE RODZINNYM dr n. med. Magdalena Trzcińska Szpital Uniwersytecki nr 1 im. dr. A. Jurasza w Bydgoszczy NF1 W RODZINIE
Bardziej szczegółowoŚLĄSKIE CENTRUM ZDROWIA PUBLICZNEGO Ośrodek Analiz i Statystyki Medycznej Dział Chorobowości Hospitalizowanej APETYT NA ŻYCIE
ŚLĄSKIE CENTRUM ZDROWIA PUBLICZNEGO Ośrodek Analiz i Statystyki Medycznej Dział Chorobowości Hospitalizowanej APETYT NA ŻYCIE Katowice 2007 Śl.C.Z.P Dział Chorobowości Hospitalizowanej 23 luty Ogólnopolski
Bardziej szczegółowoDZIECKO Z DEPRESJĄ W SZKOLE I PRZEDSZKOLU INFORMACJE DLA RODZICÓW I OPIEKUNÓW
DZIECKO Z DEPRESJĄ W SZKOLE I PRZEDSZKOLU INFORMACJE DLA RODZICÓW I OPIEKUNÓW CO TO JEST DEPRESJA? Depresja jako choroba czyli klinicznie rozpoznany zespół depresyjny to długotrwały, szkodliwy i poważny
Bardziej szczegółowoStandard interwencji kryzysowej. Praca ze standardem
Standard interwencji kryzysowej Praca ze standardem KTO PYTA, KTO ODPOWIADA? Standard opisuje drogę formalnego opanowania kryzysu FORMALNE VS. NATURALNE OPANOWANIE KRYZYSU Definicja propozycja zmian Obecna
Bardziej szczegółowoDzieci też przeżywają żałobę. Jak wspierać rodzinę po stracie? Milena Pacuda Anna Sokołowska
Dzieci też przeżywają żałobę. Jak wspierać rodzinę po stracie? Milena Pacuda Anna Sokołowska Podstawy teoretyczne Jak kształtuje się pojęcie śmierci u dzieci? Dzieci w wieku do 4 lat: do 2 roku życia poczucie
Bardziej szczegółowoPrzyczyny frustracji
Frustracja i stres Plan Frustracja: pojęcie, przyczyny, typy nastawienia wobec przeszkód, następstwa Stres: pojęcie, rodzaje, charakterystyka stanu stresu, pomiar stresu Wpływ stresu na funkcjonowanie
Bardziej szczegółowoZjazd I sesja wyjazdowa trening interpersonalny 57 h. Zjazd II sesja wyjazdowa trening intrapsychiczny 58 h
S t r o n a 1 Studiium Psychoterapiiii Uzalleżniień Harmonogram szkolleniia edycjja 2013/2014 II SEMESTR Zjazd I sesja wyjazdowa trening interpersonalny 57 h Zjazd II sesja wyjazdowa trening intrapsychiczny
Bardziej szczegółowoŻałoba i strata. Paulina Wróbel Instytut Psychologii UJ
Żałoba i strata Paulina Wróbel Instytut Psychologii UJ Żałoba Proces psychologicznej, społecznej i somatycznej reakcji, będącej odpowiedzią na utratę i jej konsekwencje. Spełnia prawie wszystkie kryteria
Bardziej szczegółowoFRUSTRACJA reakcja organizmu na przeszkodę PRZESZKODA
FRUSTRACJA reakcja organizmu na przeszkodę PRZESZKODA STRES BIOLOGICZNY Odporność biologiczna Faza odporności Czas Faza alarmowa Faza wyczerpania STRES PSYCHOLOGICZNY Stres sytuacja trudna prowadząca do
Bardziej szczegółowoŚWIATOWY DZIEŃ ZDROWIA
Depresja Inż. Agnieszka Świątkowska Założenia kampanii Światowy Dzień Zdrowia obchodzony co roku 7 kwietnia, w rocznicę powstania Światowej Organizacji Zdrowia daje nam unikalną możliwość mobilizacji działań
Bardziej szczegółowoZaburzenia depresyjne u dzieci i młodzieży ABC pierwszej pomocy Beata Birnbach Joanna Sylwester ROM-E Metis Katowice
Zaburzenia depresyjne u dzieci i młodzieży ABC pierwszej pomocy Beata Birnbach Joanna Sylwester ROM-E Metis Katowice ZABURZENIA DEPRESYJNE Zaburzenie depresji głównej Dystymia Zaburzenia dwubiegunowe 25
Bardziej szczegółowoTRUDNOŚCI WYNIKAJĄCE ZE STANU ZDROWIA i KONDYCJI UCZNIA. analiza psychologiczna
TRUDNOŚCI WYNIKAJĄCE ZE STANU ZDROWIA i KONDYCJI UCZNIA analiza psychologiczna Beata Dobińska psycholog Zachodniopomorska Szkoła Biznesu CHOROBA PRZEWLEKŁA A FUNKCJONOWANIE DZIECKA 1569,7 tys. dzieci i
Bardziej szczegółowoZaburzenia psychiczne w sytuacji przemocy
Zaburzenia psychiczne w sytuacji przemocy JOANNA KRZYŻANOWSKA ZBUCKA Instytut Psychiatrii i Neurologii Pracownia Terapii i Rozwoju Fundacja efkropka Konferencja jest współfinansowana ze środków m.st. Warszawa.
Bardziej szczegółowoDorota Molek-Winiarska, Katedra Zarządzania Kadrami
Dr Dorota Dr Molek-Winiarska Dorota Molek-Winiarska, Katedra Zarządzania Kadrami Katedra Zarządzania Kadrami CZYM JEST STRES? Czym jest stres? BODŹCEM wywołuje określone emocje; REAKCJĄ na zaburzenie równowagi
Bardziej szczegółowoDEPRESJA POROZMAWIAJMY O NIEJ. Spotkanie z rodzicami uczniów Szkoły Podstawowej Ciechanowiec, r.
DEPRESJA POROZMAWIAJMY O NIEJ Spotkanie z rodzicami uczniów Szkoły Podstawowej Ciechanowiec, 24.11.2017 r. 350 mln osób na świecie jest dotkniętych depresją. 12% Polaków ma obecnie objawy depresji, 16%
Bardziej szczegółowoMedyczne przyczyny chwiejności emocjonalnej
Medyczne przyczyny chwiejności emocjonalnej Małgorzata Dąbrowska-Kaczorek Lekarz specjalizujący się w psychiatrii i psychoterapii pozn-behehawioralnej Centrum Diagnozy i Terapii ADHD Zaburzenia psychiczne
Bardziej szczegółowoPriorytety promocji zdrowia psychicznego dla Powiatu Kieleckiego na lata 2012 2015
Załącznik nr 1 do Programu Ochrony Zdrowia Psychicznego Powiatu Kieleckiego na lata 2012-2015 Priorytety promocji zdrowia psychicznego dla Powiatu Kieleckiego na lata 2012 2015 Na podstawie Rozporządzenia
Bardziej szczegółowoŁatwiej pomóc innym niż sobie
Łatwiej pomóc innym niż sobie Spośród wszystkich chorób nowotwory wywierają najsilniejszy wpływ na psychikę człowieka. Fazy przeżywania, adaptacji do choroby, ich kolejność i intensywność zależy od wielu
Bardziej szczegółowoSTRES W ŻYCIU CODZIENNYM I SŁUŻBIE WOJSKOWEJ
STRES W ŻYCIU CODZIENNYM I SŁUŻBIE WOJSKOWEJ Naród i wojsko to jedno i nie może być żadnych między nimi rozgraniczeń W prezentacji wykorzystano materiały profilaktyczno-edukacyjne Departamentu Wychowania
Bardziej szczegółowoWybrane zaburzenia lękowe. Tomasz Tafliński
Wybrane zaburzenia lękowe Tomasz Tafliński Cel prezentacji Przedstawienie najważniejszych objawów oraz rekomendacji klinicznych dotyczących rozpoznawania i leczenia: Uogólnionego zaburzenia lękowego (GAD)
Bardziej szczegółowoZAKRES PRZEDMIOTOWY PROGRAMU SZKOLENIOWEGO
Załącznik nr 1 ZAKRES PRZEDMIOTOWY PROGRAMU SZKOLENIOWEGO I Program szkolenia w zakresie podstawowych umiejętności udzielania profesjonalnej pomocy psychologicznej obejmuje: 1) Trening interpersonalny
Bardziej szczegółowoPRZEMOC SEKSUALNA WOBEC DZIECI
PRZEMOC SEKSUALNA WOBEC DZIECI PERSPEKTYWA OFIAR OPRACOWANIE DR MARCIN BEDNARCZYK CO WARTO WIEDZIEĆ 25% kobiet i 8% mężczyzn doświadcza wykorzystywania seksualnego w dzieciństwie (WHO), Co 5 dziecko w
Bardziej szczegółowoCzy to smutek, czy już depresja?
Niebezpieczna siostra smutku jak rozpoznać i poradzić sobie z depresją? Warsztaty dla uczniów Czy to smutek, czy już depresja? Podstawowe różnice Smutek To emocja, której doświadczanie jest naturalne dla
Bardziej szczegółowoZABURZENIA WIĘZI, DEPRESJA, - PSYCHOLOGICZNE SKUTKI KRZYWDZENIA DZIECKA
ZABURZENIA WIĘZI, DEPRESJA, - PSYCHOLOGICZNE SKUTKI KRZYWDZENIA DZIECKA KARINA OWSIANKO PSYCHOLOG, PEDAGOG RESOCJALIZACYJNY DZIECKO KRZYWDZONE. Zamknij się! Uspokój się albo pożałujesz, że się urodziłeś
Bardziej szczegółowoChoroby somatyczne, izolacja społeczna, utrata partnera czy nadużywanie leków to główne przyczyny częstego występowania depresji u osób starszych
Choroby somatyczne, izolacja społeczna, utrata partnera czy nadużywanie leków to główne przyczyny częstego występowania depresji u osób starszych 23 lutego, przypada obchodzony po raz szósty, ogólnopolski
Bardziej szczegółowoPsychologia zdrowia i choroby S T R E S I R A D Z E N I E S O B I E Z E S T R E S E M
Psychologia zdrowia i choroby S T R E S I R A D Z E N I E S O B I E Z E S T R E S E M Skala zdarzeń życiowych (Holmes i Rahe, 1967) 150 punktów kryzys życiowy 300 punktów bardzo poważny kryzys życiowy
Bardziej szczegółowoPRZEMOC W BLISKICH ZWIĄZKACH JAKO KRYZYS L I L I A N A K R Z Y W I C K A
PRZEMOC W BLISKICH ZWIĄZKACH JAKO KRYZYS L I L I A N A K R Z Y W I C K A PRZEMOC W RÓŻNYCH PARADYGMATACH Przemoc kotwiczy się w naszych umysłach Lokuje się w pamięci emocji poprzez utrwalanie urazu Rozpatrujemy
Bardziej szczegółowoRaport indywidualny INFORMACJE POUFNE. Bartosz Satysfakcja. Test przeprowadzony za pośrednictwem 1 października 2018
Bartosz Satysfakcja Test przeprowadzony za pośrednictwem https://satysfakcjazpracy.pl 1 października 2018 INFORMACJE POUFNE Wprowadzenie Celem serwisu jest umożliwienie osobom zainteresowanym w oszacowaniu
Bardziej szczegółowoPRZEDMIOT: PSYCHIATRIA
PRZEDMIOT: PSYCHIATRIA I. Informacje ogólne Jednostka organizacyjna Nazwa przedmiotu Kod przedmiotu Język wykładowy Rodzaj przedmiotu kształcenia (obowiązkowy/fakultatywny) Poziom modułu kształcenia (np.
Bardziej szczegółowoUPORCZYWE ZABURZENIA NASTROJU
UPORCZYWE ZABURZENIA NASTROJU Dystymia ICD 10 niejednoznaczność terminu, grupa zaburzeń (obejmuje nerwicę depresyjną, depresyjne zaburzenie osobowości, depresję nerwicową, depresję lękową przewlekłą) Dystymia
Bardziej szczegółowoMetody psychoregulacji
Akademia Wychowania Fizycznego i Sportu w Gdańsku Katedra: Promocji Zdrowia Zakład: Psychologii Zdrowia Metody psychoregulacji Osoby prowadzące przedmiot: 1. Krokosz Daniel, magister, daniel.krokosz@awfis.gda.pl
Bardziej szczegółowoKompleksowa diagnostyka całościowych zaburzeń rozwoju
Kompleksowa diagnostyka całościowych zaburzeń rozwoju Może to autyzm? Kiedy rozwój dziecka budzi niepokój rodziców zwłaszcza w zakresie mowy i komunikacji, rozwoju ruchowego oraz/lub w sferze emocjonalno
Bardziej szczegółowoPsychoterapia poznawczobehawioralna. chorobami somatycznymi. Paulina Wróbel Instytut Psychologii UJ
Psychoterapia poznawczobehawioralna pacjentów z chorobami somatycznymi Paulina Wróbel Instytut Psychologii UJ Chory somatycznie i jego sytuacja Poczucie zagrożenia Utrata kontroli Wyłączenie z ról społecznych
Bardziej szczegółowoLiczba godzin Punkty ECTS Sposób zaliczenia
Wydział: Psychologia Nazwa kierunku kształcenia: Psychologia Rodzaj przedmiotu: specjalnościowy Opiekun: prof. dr hab. Gabriela Chojnacka-Szawłowska Poziom studiów (I lub II stopnia): Jednolite magisterskie
Bardziej szczegółowoZmiana myślenia, zmiana praktyki, zmiana systemu. Mateusz Biernat r Wieliczka
Zmiana myślenia, zmiana praktyki, zmiana systemu Mateusz Biernat 25.09.2018r Wieliczka Owo uczucie, które opisuje narasta w nim kiełkuje, początkowo nie może rozpoznać o co lub o kogo chodzi. Uważa, że
Bardziej szczegółowoSzkolny System Bezpieczeństwa
Szkolny System Bezpieczeństwa opracowany na rok szkolny 2018/2019 przez zespół nauczycieli i specjalistów Szkoły Podstawowej z Oddziałami Integracyjnymi nr 330 im. Nauczycieli Tajnego Nauczania w Warszawie,
Bardziej szczegółowoPsychologia przemocy. Syndrom wyuczonej bezradności. Proces wiktymizacji techniki kontroli umysłu Zespół Stresu Pourazowego
Psychologia przemocy Syndrom wyuczonej bezradności. Proces wiktymizacji techniki kontroli umysłu Zespół Stresu Pourazowego Obrażenia psychiczne szkody powodujące obniżenie możliwości intelektualnych lub
Bardziej szczegółowoDEPRESJA ASPEKT PSYCHOTERAPEUTYCZNY MGR EWA KOZIATEK. Członek Sekcji Naukowej Psychoterapii Polskiego Towarzystwa Psychiatrycznego WZLP Olsztyn
DEPRESJA ASPEKT PSYCHOTERAPEUTYCZNY MGR EWA KOZIATEK Członek Sekcji Naukowej Psychoterapii Polskiego Towarzystwa Psychiatrycznego WZLP Olsztyn PSYCHOTERAPIA Wywodzi się z greckich określeń: psyche (dusza)
Bardziej szczegółowoPsychologia kryzysu Wykład I Kilka słów o kryzysach. Michał Ziarko Poznań 2018/2019 Kryzys181
Psychologia kryzysu Wykład I Kilka słów o kryzysach Michał Ziarko Poznań 2018/2019 Kryzys181 Gdzie można poczytać o kryzysie? Kubacka-Jasiecka, D. (2005). Interwencja kryzysowa. W: H. Sęk (red.), Psychologia
Bardziej szczegółowoAnaliza zjawiska i aspekt prawny.
Analiza zjawiska i aspekt prawny. Wywieranie wpływu na proces myślowy, zachowanie lub stan fizyczny osoby pomimo braku jej przyzwolenia przy użyciu środków komunikacji interpersonalnej. Typowe środki przemocy
Bardziej szczegółowoGMINNY PROGRAM PRZECIWDZIAŁANIA PRZEMOCY W RODZINIE ORAZ OCHRONY OFIAR PRZEMOCY W RODZINIE NA LATA 2011-2014
Załącznik nr 1 do Uchwały Nr X/31/2011 Rady Gminy Łubnice z dnia 29 czerwca 2011 GMINNY PROGRAM PRZECIWDZIAŁANIA PRZEMOCY W RODZINIE ORAZ OCHRONY OFIAR PRZEMOCY W RODZINIE NA LATA 2011-2014 Łubnice, 2011
Bardziej szczegółowoAlkohol w rodzinie zaburzone więzi
Konferencja szkoleniowa dla nauczycieli i pedagogów Życie z FAS Alkohol w rodzinie zaburzone więzi Beata Stebnicka Fundacja FASTRYGA Miejski Ośrodek Pomocy Rodzinie w Zabrzu Zaburzenia więzi Nie ma takiego
Bardziej szczegółowoPrzemoc seksualna w rodzinie zjawiskiem zagrożenia rozwoju dzieci i młodzieży. Elbląg, 27.10.2007
Przemoc seksualna w rodzinie zjawiskiem zagrożenia rozwoju dzieci i młodzieży Elbląg, 27.10.2007 . Rodzice są dla dziecka najbliższymi osobami. To oni powołują je na świat i mają dbać o zapewnienie mu
Bardziej szczegółowoSTRES I WYPALENIE ZAWODOWE PRZEDSIĘBIORCZOŚĆ. PRACA - BIZNES - KARIERA
STRES I WYPALENIE ZAWODOWE PRZEDSIĘBIORCZOŚĆ. PRACA - BIZNES - KARIERA Dr Bogna Bartosz Instytut Psychologii Uniwersytet Wrocławski plan Stres - zacznijmy od danych. Definicja czym jest stres i jakie są
Bardziej szczegółowoUkryty wróg depresja dziecięca
Ukryty wróg depresja dziecięca Depresja jest chorobą. Z powodu depresji leczy się blisko 8 tyś. dzieci w Polsce. Specjaliści twierdzą, że nie jest to pełna skala zjawiska. Chorobę tą diagnozuje się trudno,
Bardziej szczegółowoLEKCJA 3 STRES POURAZOWY
LEKCJA 3 STRES POURAZOWY Stres pourazowy definicje Stres pourazowy definiuje się jako zespół specyficznych symptomów, które mogą pojawić się po przeżyciu ekstremalnego, traumatycznego zdarzenia. Są to
Bardziej szczegółowoMonika Szewczuk - Bogusławska
Monika Szewczuk - Bogusławska 1. Zaburzenia ze spektrum autyzmu. 2. Upośledzenie umysłowe (Niepełnosprawność intelektualna). 3. Zaburzenie hiperkinetyczne (ADHD) 4. Zaburzenie opozycyjno-buntownicze 5.
Bardziej szczegółowoKryzys to. doświadczenie przeżywane w skrajnie urazowej sytuacji. stan frustracji i dezorganizacji ważnych celów życiowych
U W G K R Y Y S Kryzys jest przejściowym stanem nierównowagi wewnętrznej wymagającym istotnych rozstrzygnięć i zmian życiowych, wywołanym przez krytyczne zdarzenia czy wydarzenia życiowe Kryzys to doświadczenie
Bardziej szczegółowoPromocja zdrowia i edukacja prozdrowotna
Promocja zdrowia i edukacja prozdrowotna Kształcenie w zakresie podstaw promocji zdrowia i edukacji zdrowotnej Zdrowie, promocja zdrowia, edukacja zdrowotna, zapobieganie chorobom. Historia promocji zdrowia.
Bardziej szczegółowoWybrane programy profilaktyczne
Wybrane programy profilaktyczne PRZYJACIELE ZIPPIEGO Charakterystyka programu Polska Adaptacja programu Partnership for Children. Pierwsze wdrożenie przez Ośrodek Rozwoju Edukacji. Koordynator, szkolenia
Bardziej szczegółowoPoradnia Psychologiczno-Pedagogiczna ul. Dr. Józefa Rostka 16 41-902 Bytom tel; 032 2819405, 032 2819406
Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna ul. Dr. Józefa Rostka 16 41-902 Bytom tel; 032 2819405, 032 2819406 mgr Zuzanna Krząkała- psycholog Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej w Bytomiu Uzależnienie od gier
Bardziej szczegółowoRodzice dzieci z ASD Radości i rozterki
Rodzice dzieci z ASD Radości i rozterki O D M I E N N O Ś Ć W F U N K C J O N O WA N I U R O D Z I N Y D Z I E C K A Z E S P E K T R U M A U T Y Z M U O D R O D Z I N P O S I A D A J Ą C Y C H Z D R O
Bardziej szczegółowolek. psychiatra Dariusz Galanty Wypalenie zawodowe
lek. psychiatra Dariusz Galanty Wypalenie zawodowe Wypalenie zawodowe ogólnie: Jest wtedy gdy praca przestaje dawać satysfakcję, pracownik przestaje się rozwijać zawodowo, czuje się przepracowany i niezadowolony
Bardziej szczegółowoPsychiczne skutki aborcji. Diana Fydryk WUM, II rok, Zdrowie Publiczne SKN Sekcja Promocji Zdrowia
Psychiczne skutki aborcji Diana Fydryk WUM, II rok, Zdrowie Publiczne SKN Sekcja Promocji Zdrowia Badania nad wpływem aborcji na psychikę kobiet, które poddały się zabiegowi przerwania ciąży prowadzone
Bardziej szczegółowoDROGOWSKAZY KRYZYS W TRAKCIE LECZENIA SCHIZOFRENII - JAK SOBIE RADZIĆ? Program psychoedukacji pacjentów i opiekunów osób chorych na schizofrenię
DROGOWSKAZY Program psychoedukacji pacjentów i opiekunów osób chorych na schizofrenię KRYZYS W TRAKCIE LECZENIA SCHIZOFRENII - JAK SOBIE RADZIĆ? Materiały uzupełniające do zajęć psychoedukacyjnych dla
Bardziej szczegółowoDepresja a uzależnienia. Maciej Plichtowski Specjalista psychiatra Specjalista psychoterapii uzależnień
Depresja a uzależnienia Maciej Plichtowski Specjalista psychiatra Specjalista psychoterapii uzależnień Alkoholizm w chorobach afektywnych Badania NIMH* (1990) (uzależnienie + nadużywanie) Badania II Kliniki
Bardziej szczegółowoDiagnoza przemocy w rodzinie wobec małego dziecka
Diagnoza przemocy w rodzinie wobec małego dziecka Katarzyna Fenik-Gaberle Kraków, 12.10.2017 r. Przemoc w rodzinie wobec dziecka Przemoc doświadczanie (z reguły powtarzalne) trudnych emocji: niepokoju,
Bardziej szczegółowoZADANIA OPS, GKRPA, ZESPOŁÓW INTERDYSCYPLINARNYCH W PRZECIWDZIAŁANIU PRZEMOCY DOMOWEJ L I L I A N A K R Z Y W I C K A
ZADANIA OPS, GKRPA, ZESPOŁÓW INTERDYSCYPLINARNYCH W PRZECIWDZIAŁANIU PRZEMOCY DOMOWEJ L I L I A N A K R Z Y W I C K A KIERUNKI ZMIAN Zmiany Niebieska Karta w sytuacji potwierdzenia przemocy domowej Przemoc
Bardziej szczegółowoKsiążkę dedykuję mojemu Ojcu i Przyjacielowi psychologowi Jerzemu Imielskiemu
Książkę dedykuję mojemu Ojcu i Przyjacielowi psychologowi Jerzemu Imielskiemu Redakcja i korekta: Magdalena Ziarkiewicz Projekt okładki: Katarzyna Juras Copyright 2010 Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa
Bardziej szczegółowoŚmierć. Psycholog Konsultant dowódcy ds. profilaktyki psychologicznej Magdalena Michalak - Mierczak
Śmierć Psycholog Konsultant dowódcy ds. profilaktyki psychologicznej Magdalena Michalak - Mierczak Śmierć to temat, który niemal wszystkich fascynuje, ale znacznie bardziej przeraża. Boimy się i dlatego
Bardziej szczegółowoKrakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego. Karta przedmiotu. obowiązuje studentów, którzy rozpoczęli studia w roku akademickim 2012/2013
Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego Karta przedmiotu obowiązuje studentów, którzy rozpoczęli studia w roku akademickim 2012/2013 Wydział Psychologii i Nauk Humanistycznych Kierunek studiów:
Bardziej szczegółowoWYKAZ ŚWIADCZEŃ GWARANTOWANYCH REALIZOWANYCH W WARUNKACH STACJONARNYCH PSYCHIATRYCZNYCH ORAZ WARUNKI ICH REALIZACJI
Załączniki do rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia29 kwietnia 2011 r. Załącznik nr 1 WYKAZ ŚWIADCZEŃ GWARANTOWANYCH REALIZOWANYCH W WARUNKACH STACJONARNYCH PSYCHIATRYCZNYCH ORAZ WARUNKI ICH REALIZACJI
Bardziej szczegółowoSYLABUS/ OPIS PRZEDMIOTU. Instytut Psychologii/Uniwersytet Medyczny, Katedra i Klinika Psychiatrii 4. Kod przedmiotu/modułu
1. Nazwa przedmiotu w języku polskim SYLABUS/ OPIS PRZEDMIOTU Psychopatologia - aspekt medyczny 2. Nazwa przedmiotu w języku angielskim Psychopathology - medical perspective 3. Jednostka prowadząca przedmiot
Bardziej szczegółowoLeczenie zdrowia psychicznego zorientowane na traumę. Warszawa 2019
Leczenie zdrowia psychicznego zorientowane na traumę Warszawa 2019 Znając wpływ traumy na życie ludzi Przestajemy się pytać: - Co jej jest? I pytamy się: - Co jej się stało? To się dzieje Gdy żołnierz,
Bardziej szczegółowoPielęgniarstwo Pierwszego stopnia Praktyczny. Znajomość zagadnień z zakresu anatomii, fizjologii, psychologii, farmakologii.
Nazwa jednostki prowadzącej kierunek: Nazwa kierunku: Poziom kształcenia: Profil kształcenia: Moduły wprowadzające/wymagania wstępne: Nazwa modułu / przedmiotu (przedmiot lub grupa przedmiotów) Osoby prowadzące:
Bardziej szczegółowoPROGRAM NAUCZANIA PRZEDMIOTU FAKULTATYWNEGO NA WYDZIALE LEKARSKIM I ROK AKADEMICKI 2015/2016 PRZEWODNIK DYDAKTYCZNY
PROGRAM NAUCZANIA PRZEDMIOTU FAKULTATYWNEGO NA WYDZIALE LEKARSKIM I ROK AKADEMICKI 2015/2016 PRZEWODNIK DYDAKTYCZNY 1. NAZWA PRZEDMIOTU : Psychiatria w pytaniach i odpowiedziach. 2. NAZWA JEDNOSTKI (jednostek
Bardziej szczegółowoPsychoterapeutyczne podstawy przeciwdziałania bezdomności - doświadczenia i działania na podstawie autorskiego programu IPRO (Integratywny Plan
Psychoterapeutyczne podstawy przeciwdziałania bezdomności - doświadczenia i działania na podstawie autorskiego programu IPRO (Integratywny Plan Rozwoju Osobistego 2007) Uzasadnienie dla psychoterapii w
Bardziej szczegółowoLEKCJA 1 DEFINICJE I KONCEPCJE STRESU
LEKCJA 1 DEFINICJE I KONCEPCJE STRESU Pojęcie stresu wprowadzone zostało przez Hansa Hugona Selve`a, który u podłoża wielu chorób somatycznych upatrywał niezdolność człowieka do radzenia sobie ze stresem.
Bardziej szczegółowoS YL AB US MODUŁ U ( PRZEDMIOTU) I nforma cje ogólne. Psychiatria i pielęgniarstwo psychiatryczne
S YL AB US MODUŁ U ( PRZEDMIOTU) Załącznik Nr 3 do Uchwały Nr 14/2012 Kod PNS modułu Rodzaj modułu Wydział PUM Kierunek studiów Nazwa modułu I nforma cje ogólne Psychiatria i pielęgniarstwo psychiatryczne
Bardziej szczegółowoSzkolny Ośrodek Psychoterapii
Szkolny Ośrodek Psychoterapii Kiedy zgłosić się na psychoterapię? Gdy czujesz, że wszystko idzie nie tak jak chcesz i nie potrafisz tego zmienić. Podstawowym wskaźnikiem tego, że powinniśmy rozważyć psychoterapię
Bardziej szczegółowoOpis modułu kształcenia
Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Nysie Instytut Zdrowia Publicznego Opis modułu kształcenia Nazwa modułu (przedmiotu) Psychologia Kod podmiotu Kierunek studiów Ratownictwo medyczne Profil kształcenia
Bardziej szczegółowoPROGRAM STUDIÓW PODYPLOMOWYCH Z PSYCHOLOGII KLINICZNEJ 1
Załącznik nr 1 do Uchwały nr 164 A/09 Senatu WUM z dnia 30 listopada 2009 r. PROGRAM STUDIÓW PODYPLOMOWYCH Z PSYCHOLOGII KLINICZNEJ 1 I. ZAŁOŻENIA ORGANIZACYJNO-PROGRAMOWE ZAKRES WIEDZY TEORETYCZNEJ 1.
Bardziej szczegółowoINTERWENCJA KRYZYSOWA W SZKOLE/PLACÓWCE W OBLICZU ZDARZEŃ O DRAMATYCZNYM PRZEBIEGU. Katarzyna Grzeskowiak
INTERWENCJA KRYZYSOWA W SZKOLE/PLACÓWCE W OBLICZU ZDARZEŃ O DRAMATYCZNYM PRZEBIEGU Katarzyna Grzeskowiak SYTUACJA KRYZYSOWA W SZKOLE Przygotowanie do sytuacji kryzysowej: planowanie, trening, działanie
Bardziej szczegółowoPsychologia kryzysu Wykład III Kryzys jako sytuacja stresowa. Michał Ziarko Poznań 2018/2019
Psychologia kryzysu Wykład III Kryzys jako sytuacja stresowa Michał Ziarko Poznań 2018/2019 Zmaganie się z krytycznymi wydarzeniami życiowymi w ujęciu interackycjnym Stres jako interakcja ujęcie fenomenologiczno
Bardziej szczegółowoWsparcie rodziny w kontekście wczesnego wspomagania rozwoju dziecka. Paweł Wakuła Powiatowa Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna w Białymstoku
Wsparcie rodziny w kontekście wczesnego wspomagania rozwoju dziecka Paweł Wakuła Powiatowa Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna w Białymstoku 1 Już przed narodzeniem dziecka rodzina zmienia się i przygotowuje
Bardziej szczegółowoJak żyć z SM? Magdalena Fac-Skhirtladze Sekretarz generalna PTSR. Warszawa 2016
Jak żyć z SM? Magdalena Fac-Skhirtladze Sekretarz generalna PTSR Warszawa 2016 SM wczoraj i dziś Zmiany w możliwościach leczenia choroby, innowacje Zmiany w rozumieniu SM i przebiegu choroby Zmiany w postrzeganiu
Bardziej szczegółowoMiędzynarodowa Klasyfikacja Funkcjonowania, Niepełnosprawności i Zdrowia ICF a diagnoza funkcjonalna
Międzynarodowa Klasyfikacja Funkcjonowania, Niepełnosprawności i Zdrowia ICF a diagnoza funkcjonalna mgr Aneta Żurek zurek@womczest.edu.pl Podstawowe kierunki realizacji polityki oświatowej państwa w roku
Bardziej szczegółowo[5ZSTZS/KII] Psychologia stresu
1. Ogólne informacje o module [5ZSTZS/KII] Psychologia stresu Nazwa modułu PSYCHOLOGIA STRESU Kod modułu Nazwa jednostki prowadzącej moduł Nazwa kierunku studiów Forma studiów Profil kształcenia Semestr
Bardziej szczegółowoZagadnienia na egzamin magisterski Rekrutacja 2015/2016 Rok akademicki 2019/2020
Spis treści Zagadnienia ogólne na egzamin magisterski... 2 Zagadnienia specjalistyczne na egzamin magisterski... 4 specjalność: PSYCHOLOGIA PRACY, ORGANIZACJI I ZARZĄDZANIA... 4 specjalność: PSYCHOLOGIA
Bardziej szczegółowoPRZEWODNIK DYDAKTYCZNY I PROGRAM NAUCZANIA PRZEDMIOTU FAKULTATYWNEGO NA KIERUNKU LEKARSKIM ROK AKADEMICKI 2016/2017
PRZEWODNIK DYDAKTYCZNY I PROGRAM NAUCZANIA PRZEDMIOTU FAKULTATYWNEGO NA KIERUNKU LEKARSKIM ROK AKADEMICKI 2016/2017 1. NAZWA PRZEDMIOTU : Problemy psychiatryczne w pytaniach i odpowiedziach 2. NAZWA JEDNOSTKI
Bardziej szczegółowoSzanse i ryzyka Psycholog - Edna Palm
Rodzeństwo dzieci niepełnosprawnych Szanse i ryzyka Psycholog - Edna Palm Tłumaczenie: Psycholog - Dorota Fedorowska (Fundacja EDUCO) Czynniki obciążające rodziny posiadające niepełnosprawne dziecko Obciążenie
Bardziej szczegółowo