rening strategii lotorycznych i PNF

Transkrypt

1 Fizjoterapia specjalistyczna rening strategii lotorycznych i PNF Renata Horst li ---- TO P----- SCHOOL

2 Trening strategii motorycznych i PNF Renata Horst We współpracy z Stefanem Hesse Przełożyła Agnieszka Jankowicz-Szymańska ah T O P SCHOOL Kraków 2010

3 Spis treści 1. W p r o w a d z e n ie Koncepcje ułatwień wczoraj i d z i ś C z y n n ik i w p ły w a ją c e n a k o n tr o lę ruchu D efinicja kontroli m otorycznej Wyznaczniki kontroli motorycznej Utrata stabilności prowadzi do utraty mobilności Utrata elastyczności struktur nerwowych Utrata kontroli m otorycznej System y biorące udział w kontroli m o to ry c zn e j Struktury korowe i podkorowe... System wzrokowy... System akustyczny... Układ przedsionkowy... System proprioceptywny Sprzężenie wyprzedzające i sprzężenia zw rotne Sprzężenie wyprzedzające (Feedforward) Sprzężenia zwrotne (Feedback) Organizacja wzajemnej innerwacji, specyficznej do zd ań Organ w ykonaw czy. System m ię ś n io w y Specyficzna do zadań organizacja koordynacji intramuskularnej Organizacja koordynacji międzymięśniowej... Hands on kontra hands o ff... Kontrola posturalna... Przykład: obraz zaburzeń w ataksji Biomechaniczne i neurologiczne mechanizmy obronne Synergie...19 Synergie funkcjonalne...19 Wzorce ruchowe...22 Wzorce P N F Uczenie motoryczne Nauka i motywacja m o v e Plastyczność i nau ka Uczenie się i zmiany plastyczności O U N Strategie terapeutyczne wspierające motoryczne uczenie się 32 Wzmocnienie...32 Powtarzany trening...34 Constraint-induced Movement-Therapy (Forced-Use). Metoda wymuszania ruchu Dygresja: Irradiacja...3 Uczenie przez powtarzanie...3 Uczenie przez ćwiczenia cząstkowych sekwencji lub kompleksowych ruchów 38 Zautomatyzowana rehabilitacja motoryczna - nowa droga w terapii pacjentów w ciężkim stanie po udarze mózgu Motoryczna faza nauki Plan badanie i leczenia Zasady leczenia Rozważania terapeutyczne: stawianie hipotez Ogólne postępowanie pomiarowe Ocena strategii motorycznych za pomocą Motor-Assessment-Scale (MAS) 48 Motor-Assessment-Scale (MAS) for Stroke... 48

4 X Spis treści Ocena zmiany pozycji ciała...48 Ocena poszczególnych funkcji motorycznych Test dla kończyn górnych Ocena spostrzegawczości (Shumway- -Cook i Horak 1990) Ocena równowagi w pozycji stojącej. 54 Uwagi kliniczne na temat Functional- -Reach-Test Metody pomiarowe na poziomie strukturalnym Inne metody pomiarowe...58 Odczuwanie dotykiem...58 Stereognozja...58 Czucie kinestetyczne B ól... 0 Deficyty kognitywne...0 Testy samooceny... 0 Testy specyficzne dla obrazu danej choroby...0 Uraz czaszkowo-mózgowy: Glasgow- -Coma-Scale (Teasdale i wsp. 194), Glaskow-Outcome-Scale(Jennetl95) Plan te ra p ii... 2 Opis przypadku jako ćwiczenie Strategie terapeutyczne w leczeniu zaburzeń sensomotorycznych i bólu. 5.1 Utrata m obilności Osłabienie agonistów wynikające z upośledzenia zdolności rekrutacji (koordynacja wewnątrzmięśniowa) i przyśpieszenia... Leczenie Utrata czucia głębokiego i reprezentacji korowej...0 Leczenie Sztywność mięśni antagonistycznych. 1 Leczenie B ó l...4 Leczenie Obniżona wytrzym ałość Leczenie Utrata stabilności (kontrola posturalna)...81 Leczenie Zaburzone planowanie ruchu.. 85 Leczenie Trening strategii motory cznych w zaburzeniach funkcji kończyny dolnej Funkcja podporu i przenoszenia... 8 Fazy chodu Problemy kliniczne i ich możliwe przyczyny Hipotetyczne przyczyny problemów klinicznych Terapia na podstawie hipotezy: osłabienie Parametry strukturalne Parametry funkcjonalne dla ograniczenia mobilności (funkcje wykroczn e ) Terapia na podstawie hipotezy: ograniczenia kostno-stawowe, względnie torebkowe, wynikające z niedostatecznej elastyczności zginaczy stawu biodrowego Terapia w oparciu o hipotezę: ograniczenia kostno-stawowe lub torebkowe wywołane bólem Terapia na podstawie hipotezy: utrata kontroli posturalnej spowodowana osłabieniem i niestabilnością zginaczy dolnego tułowia Terapia na podstawie hipotezy: utrata kontroli posturalnej spowodowana zaburzeniami koordynacji tułów/ kończyny dolne - utrata zręczności - upośledzenie sprzężenia wyprzedzającego Terapia na podstawie hipotezy: upośledzenie propriocepcji/czucia głębokiego - zaburzenia sprzężenia zwrotnego Terapia na podstawie hipotezy: deficyty kognitywne, zaburzenia planowania ruchu Trening strategii motorycznych przy zaburzeniach funkcji kończyny górnej Neurologiczny i biomechaniczny punkt w idzenia...121

5 Spis treści X I Funkcjonalna jedność ręka/ramię/ obręcz barkowa Problemy kliniczne i ich potencjalne przyczyny Terapia na podstawie hipotezy: osłabienie synergii zgięciowej Terapia na podstawie hipotezy: ograniczenia kostno-stawowe lub torebkow e Terapia na podstawie hipotezy: utrata kontroli posturalnej Terapia na podstawie hipotezy: zaburzenia motoryki małej rę k i Niestabilność ram ienia Facylitacja oddychania przeponowego Fizjologia przełykania...1 Faza przygotowawcza w jamie ustnej...2 Ustna faza przełykania... 2 Gardłowa faza przełykania... 2 Faza przełykowa Biomechanika otwierania ust (ruch szczęk)...3 Artrokinematyka otwierania ust... 3 Czynniki związane z postawą wpływające na otwieranie u st... Parametry dotyczące otwierania ust Parametry dotyczące przełykania... Kompensacyjne metody leczenia.. 8 Terapia traktu ustno- -twarzowego Funkcje życiowe Fizjologia oddychania Biomechanika oddychania Facylitacja mięśni mimicznych 180 Literatura Słowniczek Indeks