Poradnik Badania i rozwój w Chinach dla europejskich MŚP

Transkrypt

1 Poradnik Badania i rozwój w Chinach dla europejskich MŚP Bezpłatne, praktyczne i poufne porady dotyczace PWI w ciagu siedmiu dni roboczych: question@chinaiprhelpdesk.eu Współfinansowany: 1. Wprowadzenie do działalności badawczo-rozwojowej (B+R ) Wiele europejskich MŚP nie bierze pod uwagę możliwości prowadzenia działalności badawczo-rozwojowej w Chinach, ponieważ nie posiadają tam swojego laboratorium ani ośrodka badawczego. Jednak w rzeczywistości znaczna część tych spółek podejmuje działania, które da się określić co najmniej jednym z następujących terminów: działalność badawcza lub rozwojowa. Przykładem działalności B+R może być MŚP zawierające z lokalną spółką umowę dotyczącą opracowania prototypu w celu dalszego zastosowania w produktach komercyjnych, czy też MŚP współpracujące z lokalnymi naukowcami z chińskich uniwersytetów w celu opracowania cyfrowej bazy danych dostępnej za pośrednictwem Internetu dla użytkowników w Europie. Prawa własności intelektualnej (PWI) stanowią ważny czynnik dla europejskich MŚP, które przybywają do Chin, chcąc wykorzystać potencjał chińskiego rynku do rozwinięcia działalności lub skorzystać z zasobów utalentowanych pracowników w celu rozwoju technologii. Kiedy przedsiębiorstwo angażuje się w działalność B+R w Chinach, dochodzi do opracowania własności intelektualnej, której własność należy wyraźnie określić Wprowadzenie do działalności badawczorozwojowej (B+R) Strategia B+R Własność PWI Licencje PWI Budowa wartościowych portfeli PWI Studium przypadku dla MŚP Zapamiętaj na samym początku, aby uniknąć nieporozumień w przyszłości. Poradnik podkreśla pewne ważne kwestie, na które warto zwrócić uwagę podczas prowadzenia działalności B+R w Chinach, a także opisuje kilka strategii i technik, które mogą być użyteczne dla przedsiębiorstw angażujących się w taką działalność. Warto zauważyć, że opisane tu praktyki należy rozpatrywać w kontekście konkretnych modeli biznesowych i określonych metod rozwoju technologii. 2. Strategia B+R Rozważając kwestię PWI związanych z działalnością B+R, często szybko przechodzi się do kwestii związanych z własnością PWI, ich licencjonowaniem, egzekucją itp. Wszystkie te zagadnienia są bardzo ważne. Niemniej jednak warto zastanowić się nad poniższymi pytaniami przed rozpoczęciem omawiania struktur prawnych ze swoim prawnikiem. 1) Potencjalny rynek w obecnym modelu biznesowym przedsiębiorstwa Jeśli przedsiębiorstwo skupia się na rynku chińskim, jego partnerzy biznesowi w Chinach mogą zażądać China IPR SME Helpdesk

2 Poradnik Badania i rozwój w Chinach dla europejskich MŚP znacznie więcej w zamian za pomoc w rozwoju produktu i rynku, w tym udziału we własności PWI. 2) Kim będą wynalazcy? Jeśli główni wynalazcy nie są obywatelami Chin, przedsiębiorstwo będzie miało większy wpływ na decydowanie o sposobie kontroli PWI. Jeśli jednak zespół chińskich wynalazców będzie miał kluczowy wkład w dany projekt, własność PWI będzie bardziej wrażliwą kwestią podczas negocjowania warunków umowy. Aby pozyskać innowatorów, przedsiębiorstwo będzie musiało zaoferować każdemu z nich stosowne wynagrodzenie oraz dodatkowych korzyści, jeżeli nie uzyskają oni prawa własności do opracowanej innowacji. 5) Co jeśli działalność w Chinach nie przyniesie spodziewanych rezultatów? Jeśli przedsięwzięcie biznesowe w Chinach się nie powiedzie, PWI mogą być jedynym składnikiem aktywów pozostałym do dyspozycji przedsiębiorstwa. Na przykład, jeśli bieżące przedsięwzięcie biznesowe przedsiębiorstwa zostanie zamknięte, to czy możliwe będzie bezpieczne korzystanie z PWI opracowanych w innym miejscu, w innych dziedzinach lub z innymi partnerami? Przemyślenie najgorszego scenariusza wypadków pozwoli przedsiębiorstwu na opracowanie pewnych opcji rezerwowych. Ponadto przedsiębiorstwo będzie musiało rozważyć status prawny chińskich wynalazców. Jeśli wynalazca jest pracownikiem innego podmiotu, jak na przykład naukowiec zatrudniony na miejscowym uniwersytecie, wynalazca może podlegać umownemu obowiązkowi scedowania swoich PWI na pracodawcę. Zignorowanie istniejących zobowiązań prawnych wynalazcy może spowodować poważne problemy. 3) Czy technologia będzie użyteczna w innych sektorach? Bardzo często MŚP dostarczają obiecującą technologię w celu opracowania aplikacji lub produktów dostosowanych do chińskiego rynku. Ludzie często koncentrują się na PWI związanych z określonymi aplikacjami lub produktami będącymi w trakcie opracowania. Jednak leżąca u ich podstaw technologia może być również użyteczna w innych sektorach. Kontrola PWI związanych z bazową technologią oraz wynikami działalności B+R często wiąże się z konieczności poniesienia wyższych nakładów. 4) Czy przedsiębiorstwo jest skłonne zrzec się PWI w zamian za udziały kapitałowe? Chińscy partnerzy przedsiębiorstwa mogą równie poważnie traktować PWI. Czy przedsiębiorstwo jest skłonne przekazać swoje PWI w zamian za udziały/ akcje, opcje na akcje lub inne udziały kapitałowe w chińskim przedsiębiorstwie? Odpowiedź na to pytanie może pomóc w opracowaniu kreatywnych rozwiązań w zakresie prowadzenia działalności B+R w Chinach. 3. Własność PWI Kwestia własności PWI nie jest tak problematyczna,w sytuacji gdy przedsiębiorstwo ustanowi w Chinach własny podmiot prawny, w celu prowadzenia działalności B+R. Wówczas przedsiębiorstwo będzie mogło dokonywać zgłoszeń patentowych zarówno na rzecz podmiotu chińskiego Chinach, jak i innych podmiotów powiązanych, zarejestrowanych w innych państwach. Przekazanie PWI podmiotowi zagranicznemu może skutkować większą elastycznością w stosunku do przyszłych potrzeb działalności przedsiębiorstwa lub jego potrzeb w 2

3 zakresie finansowania. Jednakże spółki coraz częściej dokonują zgłoszeń PWI w imieniu swoich podmiotów zarejestrowanych w Chinach w celu zakwalifikowania się do programów motywacyjnych oferowanych przez chiński rząd. Jeśli przedsiębiorstwo polega w pewnej mierze na swoim partnerze biznesowym, kwestia własności PWI może być bardziej skomplikowana. Poniżej przedstawiono niektóre powszechnie stosowane w tym kontekście możliwości: Wyłączna własność wszystkich PWI przysługująca europejskiemu MŚP Wyłączna własność wszystkich PWI przysługująca chińskim partnerom Współwłasność PWI, dzielona pomiędzy pomiędzy europejskie MŚP oraz chińskiego partnera. Warunki współwłasności PWI mogą być w dużej mierze regulowane umownie. Własność PWI może być problematyczną kwestią w stosunkach pomiędzy zagranicznymi MŚP i chińskimi partnerami biznesowymi. Spory dotyczące własności PWI mogą skutkować zagrożeniami dla przyszłej współpracy biznesowej. Zaleca się zatem ciągłą weryfikację zastosowanych modeli biznesowych oraz zawieranie umów dotyczących własności, licencjonowania i innych narzędzi służących wspieraniu wspólnych interesów, tak aby kwestie własności PWI były od samego początku wyraźne ustalone. Na przykład, jeśli przedsiębiorstwo zdaje sobie sprawę, że opracowane oprogramowanie może być wykorzystane w innym modelu biznesowym, z którym chiński partner przedsiębiorstwa nie jest powiązany, być może powinno starannie sformułować umowę tak, aby zapewniała ona swobodę korzystania z danej technologii w innych dziedzinach. Niezastosowanie się do tego zalecenia może w przyszłości prowadzić do sporów. 4. Licencje PWI Licencja PWI jest umową określającą terytorium, czas i sposób dozwolonego korzystania z PWI przez inną osobę nieodpłatnie lub w zamian za opłatę licencyjną lub inne świadczenia. W większości umów z zakresu B+R licencjonowanie PWI jest kwestią kluczową. Im większą przewagę posiada chiński partner biznesowy w zakresie znajomości rynku i możliwości rynkowych, tym większy nacisk kładzie się na możliwość licencjonowania PWI. W praktyce licencjonowanie jest prawdopodobnie jednym z najważniejszych narzędzi prawnych, którego znaczenia MŚP często nie dostrzegają. Jednym z powodów takiej sytuacji jest fakt, że MŚP nie zawsze są przekonane o skuteczności i wykonalności umów zawieranych z chińskimi partnerami. Przykładowo niektórzy przedsiębiorcy mogą obawiać się niesprawiedliwych wyroków sądowych i trudności z wykonywaniem orzeczeń. Chociaż takie obawy mogą być w niektórych przypadkach uzasadnione, MŚP nie powinny pomijać znaczenia zawierania umów, gdyż brak umowy sporządzonej na piśmie nieuchronnie prowadzi do katastrofy. Możliwości licencjonowania PWI powinny być właściwie przemyślane przed przystąpieniem do negocjacji. W Chinach dozwolone są powszechnie stosowane rodzaje licencji, takie jak licencje wyłączne i niewyłączne. Przepisy prawa są tak skonstruowane, aby zapewnić stronom znaczną autonomię w zakresie kształtowania licencji PWI. Strony mogą negocjować i osiągnąć porozumienie w odniesieniu do następujących kluczowych warunków licencji: Terytorium obowiązywania licencji: Czy licencja obejmuje tylko terytorium Chin czy też obowiązuje na całym świecie? Czy bardziej korzystne są licencje obejmujące określony obszar geograficzny Chin? Okres obowiązywania licencji: Kiedy licencja wygasa? W jaki sposób należy odnowić licencję? Czy licencja podlega rozwiązaniu w pewnych ściśle określonych okolicznościach? PWI objęte licencją: Czy przedsiębiorstwo 3

4 Poradnik Badania i rozwój w Chinach dla europejskich MŚP zamierza udzielić licencji na przysługujące mu patenty? Co z prawami autorskimi i znakami towarowymi? Jak wygląda kwestia mniej znanych PWI, takich jak graficzny interfejs użytkownika, poufne informacje o klientach czy specjalne umiejętności? Niektóre innowacje nie podlegają pełnej ochronie na mocy przepisów prawa patentowego, czy też przepisów o znakach towarowych lub prawie autorskim, jednakże możliwe jest zastosowanie umowy dla zabezpieczenia przedsiębiorstwa. Więcej informacji na temat ochrony tajemnicy handlowej znajduje się w przewodniku Helpdesku pt. Ochrona tajemnicy handlowej w Chinach oraz w przewodniku Helpdesku pt. Zawieranie umów w celu ochrony PWI w Chinach. Licencjonowane produkty objęte licencją: Należy jasno określić, jakie produkty/usługi objęte są licencją. Opłaty licencyjne: Można wybrać płatność ryczałtową, okresową opłatę licencyjną itp., a nawet przez pewien czas nie naliczać opłaty licencyjnej i zacząć ją pobierać dopiero po upływie pewnego czasu. Należy wziąć pod uwagę również takie kwestie jak podatki i audyt. Ograniczenia licencji: Czy przedsiębiorstwo musi udzielać zapewnień lub zabezpieczeń przed odpowiedzialnością na każdy wniosek chińskiego partnera? Należy pomyśleć o sposobach ograniczenia ryzyka powstawania zobowiązań. Inne kluczowe warunki: Każda licencja jest inna i nie każdy szablon będzie dopasowany do wszystkich potrzeb przedsiębiorstwa. Przedsiębiorstwo powinno współpracować ze swoim prawnikiem z myślą o swoich interesach gospodarczych oraz uzgodnić umowy z partnerami biznesowymi. Uwaga: W kontekście wspólnego rozwoju PWI należy pamiętać, że chińskie prawo nie pozwala na zachowanie przez spółki zagraniczne prawa własności do ulepszeń, dokonanych przez podmioty chińskie, chyba że podmioty te są w jakiś sposób wynagradzane za takie wynalazki. Wynagrodzenie może przyjmować formę środków pieniężnych, udziału w zyskach, udziałów kapitałowych lub innego prawa majątkowego. Chińskie przepisy prawne nakładają również na spółkę zagraniczną dostarczającą technologie obowiązek zatwierdzenia jakości i użyteczności takich technologii oraz zobowiązanie do poniesienia odpowiedzialności, jeśli technologie takie naruszają prawa innych osób. Dlatego też europejskie MŚP i chińscy partnerzy biznesowi powinni przed przystąpieniem do transakcji ustalić, w drodze rozmów, sprawiedliwe i funkcjonalne rozwiązania. 5. Budowa wartościowych portfeli PWI Po uzgodnieniu kwestii własności PWI i ich licencjonowania przez europejskie MŚP i chińskich partnerów należy podjąć rzeczywiste kroki na rzecz stworzenia wartościowego portfela PWI. Działania te wymagają dobrej dyscypliny i dobrego zarządzania. Ze względu na ograniczenia budżetowe w przypadku większości MŚP niemożliwe jest zgłoszenie i zarejestrowanie wszystkich wynalazków, stąd też konieczna jest analiza mająca na celu określenie, które wynalazki bezwzględnie wymagają zgłoszenia. W każdym przypadku należy pamiętać, że wyegzekwowanie praw związanych z wynalazkami lub udowodnienie ich własności jest niezwykle trudne, jeśli nie zostały one opatentowane. 4

5 Poniżej znajduje się wykaz najważniejszych działań, o których należy pamiętać: Opracowanie zgłoszenia patentowego z zachowaniem wysokiej jakości: Wstępny projekt zgłoszenia może być wykonany w języku chińskim lub w języku obcym. Możliwe jest nawet dokonanie międzynarodowego zgłoszenia patentowego (PCT) z terytorium Chin, jeśli jest to uzasadnione z punktu widzenia kosztów i strategii. Jednakże jeżeli zgłoszenie wymaga przetłumaczenia, należy zwrócić szczególną uwagę na jakość tłumaczenia. Więcej informacji na temat rejestracji patentów w Chinach znajduje się w przewodniku Helpdesku pt. Strategie w zakresie patentów i znaków towarowych. Pozwolenie na dokonywanie zgłoszeń patentowych przez podmioty zagraniczne: Jeśli wynalazek został stworzony w Chinach przez chińskich lub europejskich inżynierów, dokonanie zgłoszenia patentowego w odniesieniu do takiego wynalazku wymaga pozwolenia na dokonywanie zgłoszeń patentowych przez podmioty zagraniczne, wydawanego przez Chiński Urząd Patentowy (State Intellectual Property Office - SIPO). Bardzo często pozwolenia na dokonywanie zgłoszeń patentowych są udzielane szybko, chyba że dana technologia dotyczy wrażliwych obszarów, takich jak bezpieczeństwo narodowe. Podmiot zgłaszający: Jeśli chiński podmiot utworzony przez zagraniczne MŚP zachowuje wszelkie prawa własności PWI samodzielnie lub wspólnie z chińskim partnerem biznesowym, powinien on dokonać zgłoszenia patentowego we własnym imieniu. Patenty takie mogą być później przeniesione na zagraniczne MŚP; możliwe jest również udzielenie MŚP licencji na takie patenty. Jeśli zagraniczne MŚP jest wyłącznym właścicielem wszystkich technologii wykorzystywanych w działalności B+R, może dokonać zgłoszenia patentowego we własnym imieniu. Przenoszenie patentów po dokonaniu zgłoszenia: Chiński rząd wprowadził ograniczenia (a w niektórych przypadkach zakaz) w zakresie przenoszenia prawa własności niektórych rodzajów technologii na zagraniczne spółki lub osoby fizyczne. Do technologii tych należą głównie unikalne innowacje lub technologie, które mają znaczący i długotrwały wpływu na chiński interes społeczny, gospodarczy lub technologiczny. Objęte zakazem eksportu są na przykład technologie związane z wytwarzaniem tradycyjnych chińskich produktów medycznych, geodezją, hodowlą zwierząt gospodarskich, szyfrowaniem i zabezpieczaniem sieci komputerowych. Jeśli zagraniczne MŚP uważają, że technologie opracowane w ramach ich działalności B+R w Chinach są z jakiegoś powodu zagrożone zakazem eksportu, zaleca się sprawdzenie Katalogu technologii objętych ograniczeniem wywozu i Katalogu technologii objętych zakazem wywozu. Więcej informacji na ten temat znajduje się w przewodniku Helpdesku Transfer technologii. PWI inne niż patenty: Oprócz patentów istotne znaczenie mogą mieć również prawa autorskie i tajemnice handlowe. Umowy dotyczące własności PWI lub ich licencjonowania powinny zawierać szczegółowe informacje na temat praw autorskich i tajemnic handlowych. Jeśli chodzi o prawa autorskie, rejestracja utworów chronionych prawem autorskim w organach takich jak Narodowy Urząd ds. Praw Autorskich (National Copyright Administration) nie jest wymagana, jednak może być przydatna w celu potwierdzenia własności takich praw. Ewidencja i rejestracja licencji: Jeśli w ramach działalności B+R udzielane są licencje, chińskie prawo może nakładać obowiązek ewidencji i rejestracji takich licencji. W celu zapewnienia zgodności z wymogami prawnymi, licencje na technologie mogą podlegać rejestracji lub wpisaniu do ewidencji przez lokalne organy administracji rządowej, takie jak chińskie Ministerstwo Handlu (MOFCOM) i Urząd Patentowy (SIPO). Jeśli w licencji zawarto klauzule dotyczące opłat licencyjnych, wpis do ewidencji i rejestracja licencji są wymagane na mocy przepisów o kontroli dewizowej dla przekazania płatności przez lokalne chińskie banki na zagraniczne rachunki bankowe. Zasady wynagrodzenia pracowników: Jeśli europejskie MŚP zatrudnia pracowników do prowadzenia prac badawczo-rozwojowych i wnoszenia wkładu do wynalazków, należy wziąć pod uwagę chińskie zasady wynagradzania 5

6 Poradnik Badania i rozwój w Chinach dla europejskich MŚP pracowników. Zasady te mają na celu zapewnienie, że wynalazcy otrzymają uczciwy udział w zyskach i korzyściach z opracowanych przez nich wynalazków. Obecnie obowiązujące przepisy pozwalają na określenie przez pracodawcę i pracowników zasad wynagradzania za wynalazki. Niemniej jednak, w przypadku braku ustaleń w tym zakresie pomiędzy pracodawcą a pracownikiem, zastosowanie mają zasady określone w chińskim prawie patentowym. Na przykład, wynalazcy lub pracownicy-wynalazcy mogą się ubiegać o 2% z rocznego zysku z opracowanego przez nich wynalazku lub wzoru użytkowego. Należy również pamiętać, że w przypadku gdy kwota wynagrodzenia uzgodniona w umowie jest zbyt niska (a co za tym idzie nieuzasadniona na gruncie chińskiego prawa), postanowienie umowne określające kwotę wynagrodzenia może zostać uznane za nieważne, a pracodawca będzie zmuszony do zapłaty wyższego wynagrodzenia. Aby lepiej zrozumieć definicję uzasadnionego wynagrodzenia, można odwołać się do chińskiego prawa patentowego, które stanowi, iż w przypadku braku innych uzgodnień, pracodawca zobowiązany jest do wypłacenia pracownikowi, który opracował wzór użytkowy lub wzór przemysłowy, premii w wysokości nie niższej niż 3000 RMB. Więcej informacji na temat zawierania umów znajduje się w przewodniku Helpdesku pt. Zawieranie umów w celu ochrony PWI w Chinach. 6

7 Studium przypadku ćwiczenie Europejskie MŚP opracowało wyjątkowy algorytm i prototyp oprogramowania umożliwiającego wyszukiwanie plików wideo. MŚP znalazło w Chinach bardzo obiecującego partnera biznesowego, z którym zamierza prowadzić wspólne prace badawczo-rozwojowe. Celem wspólnych prac badawczo-rozwojowych jest wprowadzenie na rynek oprogramowania dostosowanego do chińskich wyszukiwarek. Chiński partner biznesowy posiada zespół B+R oraz imponujące możliwości na chińskim rynku. Chiński partner biznesowy oferuje MŚP udziały kapitałowe w swojej spółce w zamian za PWI związane z przyszłymi efektami prac B+R. Jak należy uregulować kwestie związane z PWI? Porady Własność PWI: Potencjał rynkowy oraz siła chińskiego partnera biznesowego może utrudnić europejskiemu MŚP zachowanie pełnego prawa własności PWI. Należy rozważyć współwłasność PWI na terenie Chin oraz pełne prawo własności PWI na innych obszarach. Licencjonowanie: Europejskie MŚP powinno pomyśleć o możliwych zastosowaniach tego algorytmu i oprogramowania również w sektorach innych niż wyszukiwarki. MŚP może rozważyć możliwość udzielenia wyłącznej licencji chińskiemu partnerowi biznesowemu w zakresie sektora wyszukiwarek, jednocześnie zachowując prawo do korzystania z technologii w innych zastosowaniach biznesowych, np. w sektorze nadzoru bezpieczeństwa lub systemów kontroli ruchu. Jeśli MŚP chce mieć możliwość odzyskania licencji od jego chińskiego partnera biznesowego w celu wprowadzenia potencjalnych ulepszeń, MŚP powinno wziąć pod uwagę możliwość, że wspólne przedsięwzięcie może ulec rozwiązaniu na przykład w przypadku upadłości chińskiego partnera biznesowego. Zgodnie z prawem upadłościowym obowiązującym w Chinach, licencja udzielona przez podmiot, w stosunku do którego ogłoszono upadłość, może być cofnięta bez konieczności zapłaty odszkodowania. Portfel PWI: Europejskie MŚP powinno zawrzeć umowę z partnerem biznesowym w celu określenia sposobu dokonywania zgłoszeń patentowych, sposobu zarządzania technologiami nieobjętych patentem, kodami źródłowymi itp. Działania takie będą kluczowe dla zminimalizowania ryzyka wystąpienia w przyszłości sporów. Zapamiętaj W pierwszej kolejności należy dokonać przeglądu strategii biznesowej i zadać sobie następujące pytania: z kim przedsiębiorstwo zawiera umowę, jaki jest potencjał technologii przedsiębiorstwa w obszarze R+B, jaki może być najgorszy scenariusz wypadków? Własność PWI i udzielanie na nie licencji to prawdopodobnie najważniejsze zagadnienia, które należy uwzględnić podczas sporządzania umowy dotyczącej prac badawczo-rozwojowych. W szczególności opcje licencyjne mogą zaoferować dużą elastyczność w realizacji interesów gospodarczych obu stron umowy i umożliwić uniknięcie potencjalnych konfliktów pomiędzy stronami. Aby zbudować wartościowy portfel PWI, należy na bieżąco zarządzać kilkoma istotnymi kwestiami: opracowaniem zgłoszeń patentowych, uzyskaniem pozwoleń na dokonanie zgłoszenia patentowego przez podmiot zagraniczny, wynagrodzeniami pracowników itp. 7

8 China IPR SME Helpdesk zapewnia bezpłatne, poufne i praktyczne wsparcie dla Małych i Średnich Przedsiębiorstw w zakresie Praw Własności Intelektualnej (PWI) w Chinach. Zadaj pytanie: Zadaj Helpdeskowi pytanie przez telefon, (question@china-iprhelpdesk.eu) lub osobiście i otrzymaj bezpłatne, poufne i praktyczne porady w ciągu siedmiu dni pracujących od naszego eksperta do spraw ochrony PWI w Chinach. Szkolenia: Helpdesk organizuje szkolenia dopasowane do potrzeb MŚP o ochronie oraz egzekucji PWI w Europie i w Chinach. Materiały: Praktyczne przewodniki i materiały szkoleniowe Helpdesku dotyczące PWI w Chinach są dostępne na naszej stronie internetowej. Portal internetowy: Nasz wielojęzyczny portal internetowy ( udostępnia przewodniki, przypadki, moduły nauczania z wykorzystaniem sieci komputerowych (E-learning modules), informacja o konferencjach, szkoleniach i webinariach. Aby otrzymać dalsze informacje, prosimy o bezpośredni kontakt z Helpdeskiem: Pobierz dokument: Room 900, Beijing Sunflower Tower No. 37 Maizidian Street Chaoyang District Beijing , P.R. China Tel: +86 (10) Fax: +86 (10) question@china-iprhelpdesk.eu Nota prawna: Projekt wdrażany przez: Treść niniejszej publikacji nie musi odzwierciedlać stanowiska lub opinii Komisji Europejskiej. Usługi oferowane przez Helpdesk PWI dla MŚP w Chinach nie mają charakteru porady prawnej, w związku z czym Helpdesk ani żaden inny podmiot nie odpowiada za skutki decyzji podjętych na podstawie udzielonych porad. Zaleca się, by przed podjęciem decyzji dotyczących ochrony lub egzekwowania PWI zasięgnąć dodatkowej porady. 8 Ostatnia aktualizacja: 2012 China IPR SME Helpdesk 2013