Własność intelektualna w procesie budowy i rozwoju spółek spin-off

Transkrypt

1 Własność intelektualna w procesie budowy i rozwoju spółek spin-off OD POMYSŁU DO KOMERCJALIZACJI ZBUDUJ SWOJĄ STRATEGIĘ OCHRONY SEMINARIUM URZĘDU PATENTOWEGO RP - WARSZAWA, 10 PAŹDZIERNIK 2016 Dominik KOWAL

2 Innowacje jako element trójkąta wiedzy EDUKACJA BADANIA wdrożenia i komercjalizacja wyników badań INNOWACJE

3 Komercjalizacja (ang. commerce - handel, wymiana handlowa) Całokształt działań związanych z przenoszeniem danej wiedzy technicznej lub organizacyjnej i związanego z nią know-how do praktyki gospodarczej. Proces zasilania rynku nowymi technologiami, obejmujący wszelkiego rodzaju formy dyfuzji innowacji oraz edukacji technicznej. Matusiak, 2005r. Sposób przekształcenia innowacyjnych pomysłów w gotowe do wejścia na rynek innowacyjne technologie, procesy lub produkty. Zasilanie rynku rozwiązaniami opartymi na wynikach prac badawczych prowadzonych w jednostce naukowej.

4 Ścieżki komercjalizacji badań Sprzedaż praw własności do wyników badań, wynalazku lub technologii innemu podmiotowi (inwestorowi branżowemu lub kapitałowemu), czyli przeniesienie praw do jego biznesowego wykorzystania Licencja - udzielenie licencji innemu podmiotowi, udostępnienie prawa do biznesowego wykorzystania wynalazku, technologii lub utworu. Utworzenie firmy na bazie własności intelektualnej - założenie działalności gospodarczej spin-off lub spin-out, która będzie samodzielnie sprzedawała produkty lub świadczyła usługi.

5 Komercjalizacja jej rodzaje Znowelizowana ustawa Prawo o szkolnictwie wyższym Komercjalizacja bezpośrednia oznacza sprzedaż wyników badań naukowych, prac rozwojowych lub know-how związanego z tymi wynikami albo oddawanie do użytkowania tych wyników lub know-how, w szczególności na podstawie umowy licencyjnej, najmu oraz dzierżawy. Komercjalizacja pośrednia to obejmowanie lub nabywanie udziałów lub akcji w spółkach w celu wdrożenia lub przygotowania do wdrożenia wyników badań naukowych, prac rozwojowych lub know-how związanego z tymi wynikami.

6 Spółka spin-off spin-off to nowe przedsiębiorstwo, które zostało założone przez co najmniej jednego pracownika uczelni, doktoranta czy studenta oraz spółkę celową uczelni, w celu wspólnej komercjalizacji wytworzonej własności intelektualnej. Przedsiębiorstwo spin-off jest zwykle powiązane osobowo, formalno-prawnie i kapitałowo z uczelnią, co w konsekwencji oznacza bliską współpracę obu stron.

7 Komercjalizacja pośrednia tworzenie spółek technologicznych Spółki spin-off powinny być tworzone za pośrednictwem specjalnie utworzonej w tym celu spółki celowej. Technologia wnoszona jest aportem w zamian za udziały. Technologia wnoszona jest za pośrednictwem umowy licencyjnej, a udziały obejmowane są na podstawie wkładów pieniężnych.

8 Komercjalizacja bezpośrednia spółka celowa Uczelnia, w drodze odpłatnej albo nieodpłatnej umowy, może powierzyć spółce celowej zarządzanie prawami do wyników lub do know-how, w zakresie komercjalizacji bezpośredniej. Duża autonomia uczelni, które mogą indywidualnie projektować swoje systemy transferu, komercjalizacji wiedzy i technologii. Pojawienie się w tych systemach spółek celowych zostało bardzo dobrze przyjęte przez otoczenie biznesowe, przedsiębiorstwa przemysłowe. Współpraca z partnerem opierającym swoją działalność na tych samych podstawach prawnych daje szanse na elastyczność, efektywność działania.

9 Tworzenie spółek spin-off tzw. spółki odpryskowe Trudny sposób komercjalizacji rezultatów prac badawczo-rozwojowych. szybki zwrot kapitału vs. duże ryzyko Wartość opracowanej technologii, która staje się podstawą budowy firmy, jest o wiele większa niż sprzedaż pomysłu, idei lub udzielenie licencji. Wartość dodana otrzymana z wyników badań tworzona przez firmy. Zabezpieczenie interesu publicznego w formie udziałów lub nałożeniu prowizji na przychody/zyski firm spin-off.

10 Przedsiębiorczość wysokiego wzrostu Firmy bazujące na innowacyjnych pomysłach i rozwiązaniach, potencjale uczelni Startupy technologiczne wprowadzają na rynek przełomowe rozwiązania, nowe technologie. Przyczyniają się do fundamentalnych zmian całych branż lub do powstawania zupełnie nowych sektorów gospodarki. Tworzą nowe miejsca pracy. Aktywność biznesowa osób związanych z uczelnią - budowa akademickich firm odpryskowych - spin-off.

11 Kluczowe czynniki sukcesu Firmy bazujące na innowacyjnych pomysłach i rozwiązaniach, potencjale uczelni odpowiednio zmotywowani ludzie zorientowani na sukces rynkowy partnerskie relacje (uczelnie, przemysł, rząd) badanie rynku, empatia akceptacja i analiza ryzyka, przewidywanie niepowodzenia niekończący się proces uczenia się poprzez działanie aspekty ekonomiczne efektywna komunikacja zaangażowanie członków zespołu elastycznie dostosowywanie się do zmiany warunków

12 Strategia komercjalizacji etap I strategia ochrony własności intelektualnej Opis Projektu krótkie streszczenie, dziedzina techniki i problem wynalazczy, przewagi ilościowe i jakościowe, analiza SWOT stan ochrony prawnej identyfikacja i weryfikacja współtwórców rozwiązania dotychczasowe i planowane działania zmierzające do pozyskania dofinasowania wstępna identyfikacja kierunków komercjalizacji wstępna analiza rynkowa obejmująca m.in., wskazanie potencjalnych rynków docelowych, otoczenia konkurencyjnego, zasobów itp. Projekt wynik prac badawczych, opracowanych lub opracowywanych przez twórców, który może stanowić potencjalną bazę do budowy przedsięwzięć o potencjale biznesowym w ramach spółki spin-off.

13 Strategia komercjalizacji etap II strategia ochrony własności intelektualnej Analizy pogłębione ocena sytuacji prawno-patentowej ocena stanu techniki ocena merytoryczna poprawności technologii ocena dojrzałości technologii oraz analiza działań niezbędnych do doprowadzenia technologii do poziomu gotowości komercyjnej ocena zespołu badawczego w aspekcie celów i motywacji ocena ryzyka technologicznych, środowiskowych, rynkowych i prawnych Projekt wynik prac badawczych, opracowanych lub opracowywanych przez twórców, który może stanowić potencjalną bazę do budowy przedsięwzięć o potencjale biznesowym w ramach spółki spin-off.

14 Studium przypadku

15 Elementy systemu transferu technologii i komercjalizacji w AGH JEDNOSTKI UCZELNIANE SPÓŁKA CELOWA Transfer Technologii Ochrona Własności Intelektualnej Budowa firm spin-off Współpraca z Gospodarką Akademicki Inkubator Przedsiębiorczości

16 INNOAGH Krakowskie Centrum Innowacyjnych Technologii INNOAGH sp. z o.o. Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, spółka prawa handlowego, spółka celowa (Ustawa Prawo o Szkolnictwie Wyższym), ze 100% udziałem AGH, komercjalizacja pośrednia, utworzona w kwietniu 2010 roku. Celem INNOAGH jest zapewnienie doradztwa i wsparcia dla pracowników naukowych zainteresowanych tworzeniem startupów technologicznych wdrażających własność intelektualną wytworzoną w Uczelni.

17 Wsparcie procesów komercjalizacji INNOAGH jest spółką zadaniową, jej głównym, ale nie jedynym zadaniem, jest obejmowanie w miejsce uczelni udziałów w spółkach spin-off. analizy przed-komercjalizacyjne (techniczne, biznesowe) współpraca w budowie modelu biznesowego wybór ścieżki komercjalizacji określenie wytycznych dla strategii komercjalizacji pośrednictwo w pozyskiwaniu oraz kojarzeniu podmiotów gospodarczych i zespołów badawczych poszukiwanie inwestorów wsparcie prawne

18 Portfel spółek spin-off INNOAGH dotychczas uczestniczyło w utworzeniu 19 spółek spin-off korzystających z własności intelektualnej AGH. Firmy spin-off budują swoją wartość w oparciu o różne modele biznesowe. Obszar naukowy: mechatronika, ICT, energetyka, inżynieria materiałowa, telemedycyna, etc.

19 Rozwój firm bazujących na wiedzy i zaawansowanych technologiach Tworzenie środowiska przyjaznego do powstawiania nowych firm akademickich. Rozwój ekosystemu, który skupia społeczność spin-offową, która może wzajemnie się inspirować, wspierać i edukować. Edukacja przedsiębiorczości. Kształtowanie kultury przedsiębiorczości.

20 Zamiast podsumowania Tworzenie firm typu spin-off stało się ważnym mechanizmem komercjalizacji wyników B+R. Uczelnie powinny aktywnie wspierać proces zamiany technologii, pomysłów, wiedzy na biznes w nowe, obiecujące firmy. Mądra i odpowiedzialna polityka w zakresie ochrony własności intelektualnej. TOLERANCJA RYZYKA ZAUFANIE CIERPLIWOŚĆ PRZYJAZNE OTOCZENIE