Własność intelektualna w innowacyjnej gospodarce

Transkrypt

1 Własność intelektualna w innowacyjnej gospodarce dr Alicja Adamczak Prezes Urzędu Patentowego RP Zielona Góra, 7 listopada 2014 r.

2 Własność intelektualna Prawa własności przemysłowej Ochrona tajemnicy przedsiębiorstwa (know how) Prawa autorskie i prawa pokrewne Prawo do nowych odmian roślin Ochrona własności intelektualnej Ochrona dóbr osobistych Prawo do bazy danych Prawo do firmy

3 Własność przemysłowa PRZEDMIOT WŁASNOŚCI PRZEMYSŁOWEJ PRAWO WYŁĄCZNE OKRES OCHRONY (w latach) wynalazek Patent 20* wzór użytkowy prawo ochronne 10 topografie układów scalonych prawo z rejestracji 10 wzór przemysłowy prawo z rejestracji 25 znak towarowy oznaczenie geograficzne prawo ochronne prawo z rejestracji 10 (możliwość przedłużania) bezterminowo *produkty lecznicze oraz produkty ochrony roślin - dodatkowe prawo ochronne (SPC) maksymalnie do 5 lat

4 Systemy ochrony własności przemysłowej Krajowy Urząd Patentowy RP urzędy krajowe w innych państwach przedmioty własności przemysłowej chronione w danym państwie Międzynarodowy Biuro Międzynarodowe Światowej Organizacji Własności Intelektualnej (WIPO) + urzędy krajowe wynalazki znaki towarowe wzory przemysłowe oznaczenia geograficzne Europejski Urząd Patentowy tylko wynalazki 38 państw członkowskich (wszystkie UE oraz 11 innych państw europejskich) patent europejski o skutku jednolitym (w przygotowaniu) Regionalne (w Europie) Urząd Harmonizacji Rynku Wewnętrznego (OHIM) znaki towarowe UE wzory UE jednolity skutek rejestracji na terenie wszystkich państw członkowskich UE

5 ZNAK TOWAROWY oznaczenie służące do odróżniania towarów jednego przedsiębiorstwa od towarów innego przedsiębiorstwa

6 Wzory przemysłowe Stanowią odniesienie do ozdobnych lub estetycznych elementów produktu. Mogą mieć zarówno postać trójwymiarową, jak i dwuwymiarową. Mogą się odnosić do różnorodnych produktów od przyrządów medycznych do zegarków i biżuterii oraz innych artykułów luksusowych; od artykułów gospodarstwa domowego i urządzeń elektrycznych do samochodów czy też konstrukcji architektonicznych; od wyrobów tekstylnych do sprzętu sportowego.

7 Oznaczenia geograficzne Geograficzne oznaczenia pochodzenia (oznaczenia geograficzne) są to oznaczenia (symbole) o treści geograficznej, które identyfikują określone miejsce na Ziemi (miejscowość, region, państwo itp.). Przeciętny odbiorca łącząc je z towarem przypisuje mu pochodzenie ze wskazanego miejsca geograficznego

8 Niektóre korzyści związane z ochroną własności intelektualnej Wpływają na wzmocnienie pozycji konkurencyjnej Prawa własności intelektualnej stanowią składnik majątku Mogą być komercjalizowane (umowy o przeniesieniu praw; umowy licencyjne) Pomagają zbudować wiarygodny oraz atrakcyjny dla klientów wizerunek

9 Zgłoszenia wynalazków i wzorów użytkowych dokonane w UPRP w latach % 39% 12% 2% 21% instytuty badawcze jednostki naukowe PAN osoby fizyczne podmioty sektora gospodarki Patenty i prawa ochronne na wzory użytkowe udzielone przez UPRP w latach % 15% 17% 2% instytuty badawcze jednostkie naukowe PAN 35% osoby fizyczna podmioty sektora gospodarki szkoły wyższe

10 State of play otoczenie globalne przyspiesza

11 State of play otoczenie globalne przyspiesza

12 Krajowe zgłoszenia patentowe na świecie (2012 r.)

13 Nakłady na B+R a zgłoszenia patentowe i udzielone patenty

14 Nakłady na B+R a zgłoszenia patentowe i udzielone patenty

15 Nakłady na B+R a zgłoszenia patentowe i udzielone patenty

16 Zgłoszenia wynalazków i wzorów użytkowych dokonane w UPRP przez podmioty krajowe ogółem:

17 Zgłoszenia wynalazków i wzorów użytkowych dokonane w UPRP przez podmioty krajowe podział na województwa:

18 Zgłoszenia wynalazków i wzorów użytkowych dokonane w UPRP przez podmioty krajowe podział wg. podmiotów:

19 Zgłoszenia wynalazków i wzorów użytkowych dokonane w UPRP przez podmioty krajowe najaktywniejsi zgłaszający: Nazwa podmiotu LICZBA ZGŁOSZEŃ LUBUSKIE 229 Uniwersytet Zielonogórski 19 Radosław Pełka 10 "Werner Janikowo" spółka z o.o. 9 Stanisław Wojnowski 7 Bogusław Raduła 6 "Vitrosilicon" SA 6 "Seco / Warwick" SA 6 LfC spółka z o.o. 6 Stanisław Wobalis 5 "Amp" spółka z o.o. 5 Bronisław Kosowski 5

20 Liczba patentów i praw ochronnych na wzory użytkowe udzielonych przez UPRP podmiotom krajowym podział na województwa:

21 Liczba patentów i praw ochronnych na wzory użytkowe udzielonych przez UPRP podmiotom krajowym podział na województwa:

22 Liczba patentów i praw ochronnych na wzory użytkowe udzielonych przez UPRP podmiotom krajowym podział wg. podmiotów:

23 Liczba patentów i praw ochronnych na wzory użytkowe udzielonych przez UPRP podmiotom krajowym najaktywniejsze podmioty: Nazwa podmiotu LICZBA PATENTÓW "SECO / WARWICK" SA 11 UNIWERSYTET ZIELONOGÓRSKI 5 WENANCJUSZ BUZUK ZAKŁAD METALOWO-GUMOWY "METAL-GUM" 4 "MB-PNEUMATYKA" SPÓŁKA Z O.O. 4 BRONISŁAW KOSOWSKI 4 JERZY PRZYBYSŁAWSKI 3 LFC SPÓŁKA Z O.O. 3 BOGUSŁAW RADUŁA 3 ARKADIUSZ ŁOWIECKI 3

24 Komercjalizacja/obrót prawami wyłącznymi w państwach wysoko rozwiniętych Główne motywacje ubiegania się o ochronę: zysk z opłat /earning revenues/ wejście w licencje krzyżowe z innymi podmiotami /entering into cross licensing deals/ powstrzymanie innych podmiotów przed naruszeniami /stop others from infringing your patents/ Źródło: OECD Science, Technology and Industry Working Papers 2009/5, Who Licenses out Patents and Why? 24

25 Źródło: badania Urzędu Patentowego RP, 2013 A jak wygląda sytuacja w Polsce? Motywacje polskich przedsiębiorców do ubiegania się o ochronę: chęć blokowania konkurencji uwiarygodnienie własnej pozycji chęć stworzenia przewagi rynkowej 25

26 Inne dane z badań sondażowych polskich przedsiębiorców Źródło: badania Urzędu Patentowego RP,

27 Różnice w wykorzystywaniu praw wyłącznych W państwach wysoko rozwiniętych przedsiębiorcy podkreślają, że traktują patenty jako instrumenty finansowe, służące m.in. pozyskiwaniu inwestorów (venture capitals, inwestorzy prywatni, giełda). Patenty służą potwierdzeniu jakości technologii/produktów (przykładowo w dziedzinie biotechnologii trudno jest znaleźć inwestorów, o ile firma nie posiada opatentowanych technologii). W Polsce prawa wyłączne (patenty) ustanawiane są głównie na własny użytek, a nie w celu obrotu nimi. Można stwierdzić, że na dzień dzisiejszy rynek obrotu prawami wyłącznymi (patentami) w Polsce jest dopiero we wczesnej fazie kształtowania. 27

28 A zatem Należy intensywnie wspierać nawiązywanie oraz rozwijanie współpracy pomiędzy nauką a przemysłem w zakresie opracowywania oraz wdrażania nowych technologii; Konieczne jest wykształcenie w Polsce warunków do obrotu prawami wyłącznymi; Prawa wyłączne (w szczególności patenty) powinny być traktowane jako instrumenty finansowe, które ułatwiają pozyskiwanie inwestorów. Realizacja tych oraz podobnych założeń pozwoli na znaczące zwiększenie zaangażowania przemysłu, w tym również sektora MSP, w działalność B+R. 28

29 Polskie firmy innowacyjne na rynku globalnym

30 Polskie firmy innowacyjne na rynku globalnym

31 Polskie firmy innowacyjne na rynku globalnym

32 Polskie firmy innowacyjne na rynku globalnym

33 Polskie firmy innowacyjne na rynku globalnym

34 Dziękuję za uwagę 34