Jeżeli więc po raz pierwszy słyszysz słowo HOMOCYSTEINA, nie martw się w ciągu paru lat stanie się tak samo popularna jak cholesterol.

Transkrypt

1 Homocysteina! Czy zrujnuje i Twoje zdrowie? Homocysteina często nazywana jest nowym cholesterolem. Jest ona poważną, realną przyczyną chorób serca, wylewów, udarów, chorób naczyniowych. To nie wszystko, coraz więcej badań naukowych dokumentuje związek wysokiego poziomu homocysteiny z chorobą Alzheimera. Jeżeli więc po raz pierwszy słyszysz słowo HOMOCYSTEINA, nie martw się w ciągu paru lat stanie się tak samo popularna jak cholesterol. Homocysteina jest aminokwasem siarkowym i powstaje w organizmie w wyniku metabolizmu innego aminokwasu metioniny, występującego powszechnie w spożywczych pokarmach białkowych. Homocysteina jest ubocznym produktem procesu metylacji. Uproszczonym i nieco żartobliwym, ale prawdziwym przykładem działania biochemicznego, zwanego metylacją może być fakt, że gdy czytamy tę ulotkę i dowiadujemy się, ile złego może dokonać homocysteina, to wywołuje to wzrost poziomu stresu, a organizm reaguje dodając grupę metylową do noradrenaliny wytwarzając hormon potrzebny do regulacji stresu adrenalinę. Dowiadując się, że poziom homocysteiny w organizmie można stosunkowo łatwo zmniejszyć i kontrolować, uspokajamy się. Organizm usuwa grupę metylową z adrenaliny reagując w ten sposób na niższy poziom naszego stresu. Prawidłowy przebieg procesów metylacji uznaję się dziś za nie mniej ważny od działania antyutleniaczy. Homocysteina powstaje we wszystkich rodzajach komórek organizmu człowieka. W organizmie prawidłowo odżywionym proces jej powstawania jest całkowicie odwracalny. Dzieje się to na dwa sposoby. Homocysteina może być przekształcona w nieszkodliwy aminokwas cystationinę a następnie w pożyteczną cysteinę. Dzieje się to głównie w wątrobie i nerkach. Drugim sposobem jest remetylacja z powrotem w metioninę, proces ten odbywa się np. w komórkach naczyń krwionośnych.

2 Historię o odkryciu związku homocysteiny z chorobami sercowo- naczyniowymi czyta się jak powieść sensacyjną. Rozdział pierwszy: W 1962 r. w Irlandii, badano dzieci z wadą genetyczną, polegającą na braku enzymu uczestniczącego w normalnej przemianie metabolitycznej białek. Ten bardzo rzadki stan objawia się występowaniem utlenionej formy homocysteiny w moczu (homocystinuria). Gdy na skutek tej choroby jedno z dzieci zmarło, podczas autopsji lekarze niespodziewanie natknęli się na bardzo duże zmiany miażdżycowe u dziecka. Jego naczynia były w gorszym stanie niż staruszki. Rozdział drugi: U zmarłego 8 letniego chłopczyka, u którego stwierdzono homocystinurię lekarze odkrywają, że naczynia krwionośne są totalnie pozapychane, dotknięte rozległym procesem miażdżycowym, a przyczyną śmierci jest wylew krwi do mózgu. Zdziwienie i zszokowanie przerodzi się w fascynację i zainteresowanie rolą homocysteiny w organizmie i jej metabolizmem. Analizując kilka innych przypadków, gdzie wyjątkowo wysoki poziom homocysteiny i uszkodzenie naczyń powodowały miażdżycę stwierdzono, że musi istnieć jakiś związek przyczynowo-skutkowy pomiędzy wysokim poziomem homocysteiny a chorobami sercowo-naczyniowymi. Wysunięto teorię, że u zdrowych osób (bez niedoborów enzymatycznych) w pewnych niesprzyjających warunkach deficyt niektórych składników odżywczych (np. witamin), może przynieść niebezpiecznie wysoki poziom homocysteiny, a następnie choroby sercowonaczyniowe. Rozdział trzeci: Natknięto się na badania z 1949 r. gdzie prowadzono badania na małpach będących na diecie ubogiej w niektóre składniki odżywcze. Małpy, których dieta była pozbawiona witaminy B6, ale zapewniała wszystkie inne składniki, umierały na arteriosklerozę. To był kamień milowy w teorii wpływu homocysteiny na zdrowie człowieka.

3 Czasy współczesne: Obecne zainteresowanie homocysteiną jest coraz większe (ponad 1000 publikacji naukowych rocznie). Publikacja zamykająca się w dwóch głównych obszarach: wpływ poziomu homocysteiny na rozwój chorób sercowo-naczyniowych, wpływ homocysteiny jako czynnika ryzyka w chorobach neurodegeneracyjnych (choroba Parkinsona, choroba Alzheimera). Prowadzone są również bardzo intensywne badania wpływu poziomu homocysteiny na: Witamina B6 jest kofaktorem enzymu, który przekształca homocysteinę w cystationinę. Kwas foliowy i witamina B12 są dawcami grup metylowych, które umożliwiają ponowne przekształcanie homocysteiny w metioninę. Trimetyloglicyna jest również dawcą grup metylowych. Homocysteina nie jest składnikiem żywności, nie można jej uniknąć poprzez niejedzenie pewnych produktów, jak np. cholesterolu, nie jedząc masła czy jaj. Nie można ułożyć diety niskohomocysteinowej. Homocysteina jest wytwarzana w organizmie, gdzie pełni niezbędne funkcje jako składnik potrzebny wyłącznie do dalszych przemian w inne substancje. Jeżeli pozostanie nie naruszona dostaje się do krwioobiegu i rozpoczyna atakowanie ścian naczyń krwionośnych, co stanowi podstawę do rozpoczęcia choroby wieńcowej, wylewów, udarów czy innych chorób np. chorób neurodegeneracyjnych. Do prawidłowego przebiegu procesów usuwania nadmiaru homocysteiny z organizmu niezbędna jest odpowiednia ilość: kwasy foliowego, witaminy, B2, B6, B12 oraz cynku, jak również skuteczni i wydajni dawcy tzw. grup metylowych do utylizacji homocysteiny w procesie remetylacji. Tutaj największą skuteczność wykazuje TMG (Trimetyloglicyna), dawca aż trzech grup metylowych. TMG powszechnie występuje w burakach.

4 Coraz częściej lekarze zlecają badanie poziomu homocysteiny we krwi. Badanie to staje się coraz powszechniejsze i wykonuje je wiele laboratoriów analitycznych. Za stężenie prawidłowe uważa się poziom homocysteiny we krwi w zakresie 5-14 μmol/l; łagodna hyperhomocysteinuria to μmol/l; średnio nasilona hyperhomocysteinuria to μmol/l; ciężka hyperhomocysteinuria to powyżej 100 μmol/l. Nareszcie dobre wiadomości. Po pierwsze nie ma żadnego drogiego, specjalistycznego leku, który mógłby leczyć czy obniżać poziom homocysteiny. Bardzo skuteczna kuracja jest prosta i tania. Poziom homocysteiny może być obniżany skutecznie poprzez zapewnienie organizmowi paru prostych składników: kwasu foliowego, witaminy B6, witaminy B12, choliny, trimetyloglicyny. Rola tych składników jest taka, że są one niezbędne do przekształcenia homocysteiny w inne bezpieczne i nieszkodliwe składniki. Ciekawe jest to, że zależność poziomu hommocysteiny od obecności kwasu foliowego, witaminy B6, witaminy B12 jest tak silna, iż można używać poziomu homocysteiny jako markera niedoboru witamin z grupy B. W przemianie homocysteiny rola witaminy B6 jest kluczowa i znana. Niedobory w spożyciu sumują się z typowymi problemami zmniejszającymi jej absorbcję i wykorzystanie w organizmie (palenie tytoniu, choroby nerek, cukrzyca czy choroby serca). Dochodzą do tego duże straty związane z przygotowaniem żywności (25% mężczyzn w średnim wieku ma niedobory witaminy B6). Badania przeprowadzone w Holandii potwierdzają, że podawanie witaminy B6 może zredukować poziom homocysteiny nawet o 56%.

5 TMG wykryto po raz pierwszy w burakach (beta vulgaris), stąd nieco powszechniejsza nazwa betaina. Betaina jest jeszcze jedną pożyteczną i korzystną substancją, która występuje w żywności. Jest ona dawcą trzech grup metylowych. Z tego względu jest bardzo skuteczna w remetylacji homocysteiny do nieszkodliwej metioniny. Kilka badań wykazało, że podawanie betainy skutecznie obniżało poziom homocysteiny, w przypadkach gdzie witamina B6 i kwas foliowy okazywały się nieskuteczne. Najsilniejszym i najszybszym sposobem przywrócenia prawidłowego poziomu homocysteiny we krwi jest suplementacja diety odpowiednimi składnikami, tzw. modulatorami homocysteiny. Należą do nich kwas foliowy, witamina B6, witamina B12 i TMG (trimetyloglicyna) zwana betainą stosunkowo niedawno wyizolowaną substancją z buraka. W badaniu okazało się, że ma również szybki efekt na obniżanie poziomu homocysteiny, a w połączeniu z w/w składnikami nawet około 20% więcej w stosunku do samych witamin. Od tego czasu jest nieodłącznym członkiem najskuteczniejszej grupy modulatorów homocysteiny. Stosowanie modulatorów homocysteiny pozwala na obniżenie poziomu homocysteiny do wartości normalny w przeciągu kilku tygodni (tempo to jest zależne od jej poziomu wyjściowego).