Podręczniki i Prawnicze

Transkrypt

1 Podręczniki i Prawnicze Prawo międzynarodowe publiczne Adam Łazowski Anna Zawidzka C. H. Beck

2 PODRÊCZNIKI PRAWNICZE A. azowski / A. Zawidzka Prawo miêdzynarodowe publiczne

3 W sprzeda y: M. Ahlt, M. Szpunar PRAWO EUROPEJSKIE, wyd. 4 Podrêczniki Prawnicze M. M. Kenig-Witkowska (red.), A. azowski, R. Ostrihansky PRAWO INSTYTUCJONALNE UNII EUROPEJSKIEJ, wyd. 3 Podrêczniki Prawnicze A. azowski PRAWO UNII EUROPEJSKIEJ. PYTANIA. KAZUSY. TABLICE, wyd. 4 Repetytoria C. H. Beck P. Filipek, B. KuŸniak PRAWO MIÊDZYNARODOWE PUBLICZNE. TESTY. KAZUSY. TABLICE, wyd. 3 Repetytoria C. H. Beck J. Barcik, T. Srogosz PRAWO MIÊDZYNARODOWE PUBLICZNE Akademia Prawa PRAWO UNII EUROPEJSKIEJ, z wprowadzeniem, wyd. 8 Twoje Prawo B. KuŸniak ORGANIZACJE MIÊDZYNARODOWE Æwiczenia Becka

4 Prawo miêdzynarodowe publiczne dr Adam azowski Senior Lecturer in Law School of Law University of Westminster London dr Anna Zawidzka Adiunkt Uniwersytetu Warszawskiego Wydzia³ Prawa i Administracji Instytut Prawa Miêdzynarodowego

5 Poszczególne rozdzia³y napisali: Adam azowski: I, II, III, IV, V, VI 2 3; VIII 1; VIII 3 7; IX 1 Anna Zawidzka: VI 1; VII; VIII 2; IX 2; X; XI; XII; XIII Redakcja: Magdalena Cymerska Wydawnictwo C. H. Beck 2008 Wydawnictwo C. H. Beck Sp. z o.o. ul. Gen. Zaj¹czka 9, Warszawa Sk³ad i ³amanie: TiM-Print, Warszawa Druk i oprawa: P.W.P. INTERDRUK, Warszawa ISBN

6 Przedmowa Oddawana do r¹k Czytelników ksi¹ ka stanowi kompendium wiedzy z zakresu prawa miêdzynarodowego publicznego. Jest adresowana przede wszystkim do studentów prawa oraz stosunków miêdzynarodowych. Przedstawione zagadnienia obejmuj¹ m.in. problematykê Ÿróde³ prawa miêdzynarodowego, podmiotów tego systemu prawnego, sposobów za³atwiania sporów miêdzynarodowych oraz statusu jednostek w prawie miêdzynarodowym. Bogato omówione zosta³y tak e aspekty prawne dzia³alnoœci organizacji miêdzynarodowych. Naszym celem by³o i jest przedstawienie prawa miêdzynarodowego w sposób dynamiczny, przy zachowaniu proporcji miêdzy teoretycznymi i praktycznymi aspektami funkcjonowania tego szczególnego porz¹dku prawnego. Z tego wzglêdu rozwa ania doktrynalne wzbogacone s¹ analiz¹ praktyki miêdzynarodowej oraz orzecznictwa. W ka dym z rozdzia³ów Czytelnik znajdzie wykazy zalecanej literatury, które, jak mamy nadziejê, pos³u ¹ jako punkt wyjœcia dla dalszych studiów nad prawem miêdzynarodowym publicznym. Podstaw¹ dla niniejszego podrêcznika jest skrypt naszego autorstwa, który doczeka³ siê dwóch wydañ w 2001 i 2003 r. Zawarte tam rozwa ania zosta³y poddane aktualizacji i wzbogacone o nowy materia³. Jednoczeœnie podjêliœmy decyzjê o zachowaniu dotychczasowej struktury ksi¹ ki. Podobnie jak by³o to w przypadku skryptu, winni jesteœmy podziêkowanie Panu Prof. dr. hab. Eugeniuszowi Piontkowi za yczliwy mecenat i dobre rady. Pragniemy tak e podziêkowaæ tym osobom, które z³o y³y uwagi do poprzednich wydañ skryptu. Bêdziemy bardzo wdziêczni za sugestie, szczególnie te, które pozwol¹ ulepszyæ ksi¹ kê w kolejnych wydaniach. Oczywiœcie, wszelkie b³êdy i niedoci¹gniêcia obci¹ aj¹ wy³¹cznie autorów ksi¹ ki. Warszawa Londyn, grudzieñ 2007 r. Anna Zawidzka Adam azowski

7

8 Spis treœci Przedmowa... Wykaz skrótów... Wykaz stron internetowych... Wykaz podstawowej literatury... Str. Nb. V XIII XVII XIX Rozdzia³ I. Zagadnienia wstêpne Uwagi terminologiczne Elementy charakterystyczne prawa miêdzynarodowego publicznego Rozdzia³ II. ród³a prawa miêdzynarodowego Zagadnienia wprowadzaj¹ce I. Znaczenie terminu Ÿród³a prawa miêdzynarodowego II. ród³a prawa miêdzynarodowego w znaczeniu formalnym III. Kodyfikacja prawa miêdzynarodowego Prawo zwyczajowe I. Wprowadzenie do zagadnieñ prawa zwyczajowego II. Rodzaje norm zwyczajowych III. Proces powstawania norm zwyczajowych IV. Ustalenie treœci normy zwyczajowej V. Zmiana i wygaœniêcie normy zwyczajowej Umowy miêdzynarodowe I. Wprowadzenie do zagadnieñ prawa traktatów II. Definicja umowy miêdzynarodowej III. Rodzaje umów miêdzynarodowych IV. Elementy umowy miêdzynarodowej V. Procedura zawierania umów miêdzynarodowych VI. Zastrze enia VII. Wejœcie w ycie umowy miêdzynarodowej VIII. Przestrzeganie umów miêdzynarodowych IX. Stosowanie umowy miêdzynarodowej X. Zmiana umowy miêdzynarodowej XI. Niewa noœæ umowy miêdzynarodowej XII. Zawieszenie i wygaœniêcie umowy miêdzynarodowej Ogólne zasady prawa I. Zagadnienia wprowadzaj¹ce II. Ogólne zasady prawa w orzecznictwie s¹dów miêdzynarodowych Prawotwórcze uchwa³y organizacji miêdzynarodowych

9 VIII Spis treœci 6. Inne Ÿród³a prawa miêdzynarodowego I. Akty jednostronne pañstw II. Prawo miêkkie (soft law) III. Judykatura IV. Doktryna Rozdzia³ III. Prawo miêdzynarodowe publiczne w krajowych porz¹dkach prawnych Zagadnienia wprowadzaj¹ce Relacje miêdzy prawem miêdzynarodowym a prawem krajowym (aspekt formalnoprawny) ujêcie problemu na p³aszczyÿnie prawa miêdzynarodowego Relacje miêdzy prawem miêdzynarodowym a prawem krajowym (aspekt formalnoprawny) ujêcie problemu na p³aszczyÿnie wybranych systemów prawa krajowego I. Zagadnienia wprowadzaj¹ce II. Prawo miêdzynarodowe publiczne w porz¹dku prawnym Rzeczypospolitej Polskiej III. Prawo miêdzynarodowe publiczne w porz¹dku prawnym Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Pó³nocnej IV. Prawo miêdzynarodowe publiczne w porz¹dku prawnym Republiki Federalnej Niemiec V. Prawo miêdzynarodowe publiczne w porz¹dku prawnym Republiki Francuskiej Relacje miêdzy prawem miêdzynarodowym a prawem krajowym aspekt materialnoprawny I. Prawa cz³owieka II. Prawo Œwiatowej Organizacji Handlu Rozdzia³ IV. Podmioty prawa miêdzynarodowego zagadnienia wprowadzaj¹ce Zarys problematyki Pañstwo Organizacje miêdzynarodowe Stolica Apostolska Osoby fizyczne Zakon Maltañski Osoby prawne Inne podmioty Rozdzia³ V. Pañstwo Zagadnienia wprowadzaj¹ce I. Elementy pañstwa II. Suwerennoœæ pañstwa i jej konsekwencje Rodzaje pañstw Powstanie i upadek pañstw I. Zagadnienia wprowadzaj¹ce

10 Spis treœci IX II. Prawo narodów do samostanowienia III. Sposoby powstania i upadku pañstwa IV. Identycznoœæ i ci¹g³oœæ pañstwa Sukcesja I. Zagadnienia wprowadzaj¹ce II. Sukcesja w odniesieniu do umów miêdzynarodowych III. Sukcesja w odniesieniu do mienia pañstwowego, archiwów oraz d³ugów pañstwowych IV. Sukcesja w odniesieniu do odpowiedzialnoœci miêdzynarodowej V. Sukcesja w odniesieniu do cz³onkostwa w organizacjach miêdzynarodowych VI. Sukcesja w odniesieniu do obywatelstwa Uznanie w prawie miêdzynarodowym Rozdzia³ VI. Elementy pañstwa terytorium, ludnoœæ, organy w³adzy Terytorium I. Pojêcie terytorium pañstwowego II. Zasada zwierzchnictwa terytorialnego III. Nabycie terytorium IV. Granice pañstwa V. Rzeki miêdzynarodowe VI. Obszary morskie wchodz¹ce w sk³ad terytorium pañstwowego VII. Obszary morskie podlegaj¹ce ograniczonej suwerennoœci lub jurysdykcji pañstwa nadbrze nego VIII. Miêdzynarodowe cieœniny i kana³y morskie IX. Przestrzeñ powietrzna pañstwa Ludnoœæ I. Obywatelstwo II. Obywatelstwo Unii Europejskiej III. Cudzoziemcy IV. UchodŸcy V. Wybrane zagadnienia miêdzynarodowego ruchu osobowego Organy w³adzy pañstwowej I. Wprowadzenie II. Organy pañstwa w zakresie stosunków miêdzynarodowych III. Organy wewnêtrzne pañstwa IV. Organy zewnêtrzne pañstwa V. Misje dyplomatyczne VI. Misje konsularne VII. Misje przy organizacjach miêdzynarodowych VIII. Misje specjalne IX. Przedstawicielstwa handlowe Rozdzia³ VII. Terytoria niepodlegaj¹ce suwerennoœci pañstwowej Morze pe³ne I. Pojêcie morza pe³nego II. Wolnoœci morza pe³nego III. Zasada zwierzchnictwa okrêtowego

11 X Spis treœci 2. Dno mórz i oceanów poza granicami jurysdykcji pañstwowej Obszary podbiegunowe I. Arktyka II. Antarktyka Terra nullius Przestrzeñ kosmiczna Rozdzia³ VIII. Organizacje miêdzynarodowe Zagadnienia wprowadzaj¹ce I. Rys historyczny II. Tworzenie organizacji miêdzynarodowych III. Rodzaje organizacji miêdzynarodowych IV. Funkcje organizacji miêdzynarodowych V. Organy organizacji miêdzynarodowych VI. Cz³onkostwo w organizacjach miêdzynarodowych VII. Organizacje pozarz¹dowe Organizacja Narodów Zjednoczonych I. Rys historyczny i charakterystyka ONZ II. Karta Narodów Zjednoczonych jako umowa miêdzynarodowa III. Cele i zasady ONZ IV. Cz³onkostwo ONZ V. Organy ONZ VI. Organizacje wyspecjalizowane w systemie ONZ Wspólnoty Europejskie/Unia Europejska I. Rys historyczny oraz charakterystyka Wspólnot Europejskich i Unii Europejskiej II. Cele Wspólnot Europejskich i Unii Europejskiej III. Cz³onkostwo w Unii Europejskiej IV. Instytucje Wspólnot Europejskich V. Acquis communautaire Organizacja Bezpieczeñstwa i Wspó³pracy w Europie I. Rys historyczny oraz charakterystyka organizacji II. Charakter prawny OBWE III. Cele i zakres dzia³alnoœci OBWE IV. Organy OBWE Rada Europy I. Zarys historyczny oraz cele dzia³alnoœci Rady Europy II. Cz³onkostwo w Radzie Europy III. Organy Rady Europy Organizacje miêdzynarodowe o charakterze gospodarczym WTO i OECD I. Œwiatowa Organizacja Handlu (WTO) II. Organizacja Wspó³pracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD) Organizacje miêdzynarodowe o charakterze polityczno-wojskowym NATO Rozdzia³ IX. Status osób fizycznych w prawie miêdzynarodowym Miêdzynarodowa ochrona praw cz³owieka

12 Spis treœci XI I. Zagadnienia wprowadzaj¹ce II. Ochrona praw cz³owieka w ramach Organizacji Narodów Zjednoczonych III. Regionalne systemy ochrony praw cz³owieka IV. Ochrona praw cz³owieka w ramach Rady Europy V. Ochrona praw cz³owieka w Unii Europejskiej VI. Ochrona praw cz³owieka w ramach OBWE Odpowiedzialnoœæ jednostki za naruszenie prawa miêdzynarodowego I. Przestêpstwa prawa miêdzynarodowego; zasada jurysdykcji uniwersalnej II. Prawo norymberskie; pojêcie zbrodni wojennych, zbrodni przeciwko pokojowi oraz zbrodni przeciwko ludzkoœci III. Zapobieganie i karanie zbrodni ludobójstwa IV. Miêdzynarodowy Trybuna³ Karny dla os¹dzenia sprawców naruszeñ prawa humanitarnego w by³ej Jugos³awii; Miêdzynarodowy Trybuna³ Karny dla Rwandy V. Trybuna³ Specjalny dla Sierra Leone VI. Miêdzynarodowy Trybuna³ Karny Rozdzia³ X. Odpowiedzialnoœæ miêdzynarodowa pañstwa Odpowiedzialnoœæ za naruszenie prawa miêdzynarodowego Odpowiedzialnoœæ z tytu³u dzia³añ zgodnych z prawem miêdzynarodowym Realizacja odpowiedzialnoœci miêdzynarodowej Rozdzia³ XI. Za³atwianie sporów miêdzynarodowych Zagadnienia wprowadzaj¹ce Dyplomatyczne sposoby za³atwiania sporów I. Negocjacje II. Dobre us³ugi i mediacja III. Komisje œledcze IV. Koncyliacja Postêpowanie przed organami ONZ Postêpowanie arbitra owe i s¹dowe I. Arbitra miêdzynarodowy II. Sta³y Trybuna³ Sprawiedliwoœci Miêdzynarodowej III. Miêdzynarodowy Trybuna³ Sprawiedliwoœci IV. Miêdzynarodowy Trybuna³ Prawa Morza V. Rozstrzyganie sporów w ramach WTO Rozdzia³ XII. U ycie si³y zbrojnej w stosunkach miêdzynarodowych Zakaz u ycia si³y w rozwoju historycznym Prawo do indywidualnej i zbiorowej samoobrony System bezpieczeñstwa zbiorowego ONZ Interwencja humanitarna Rozbrojenie i ograniczenie zbrojeñ

13 XII Spis treœci Rozdzia³ XIII. Prawo wojenne (miêdzynarodowe prawo humanitarne) Pojêcie prawa wojennego ród³a i zakres obowi¹zywania prawa wojennego Dzia³ania wojenne I. Pocz¹tek wojny II. Obszar wojny i teatr wojny III. Sk³ad si³ zbrojnych; status kombatanta IV. Œrodki szkodzenia nieprzyjacielowi V. Zakoñczenie wojny Osoby chronione I. Ranni, chorzy i rozbitkowie II. Jeñcy wojenni III. Ludnoœæ cywilna Okupacja wojenna Neutralnoœæ Konflikty zbrojne niemaj¹ce charakteru miêdzynarodowego Miêdzynarodowy Komitet Czerwonego Krzy a Indeks rzeczowy

14 Wykaz skrótów 1. Konwencje miêdzynarodowe, inne akty prawne: CudzU... ustawa z r. o cudzoziemcach (tekst jedn. Dz.U. z 2006 r. Nr 234, poz ze zm.) EKO... Europejska Konwencja o obywatelstwie r. EKPC... Europejska Konwencja o Ochronie Praw Cz³owieka i Podstawowych Wolnoœci z r. (Dz.U. z 1993 r. Nr 61 poz. 284 ze zm.) Karta NZ... Karta Narodów Zjednoczonych z r. (Dz.U. z 1947 r. Nr 23, poz. 90 ze zm.) KMLC... Konwencja o Miêdzynarodowym Lotnictwie Cywilnym z r. (Dz.U. z 1959 r. Nr 35, poz. 212 ze zm.) KMS... Konwencja o misjach specjalnych z r. (Dz.U. z 1985 r. Nr 48, poz. 245) KOECD... Konwencja o Organizacji Wspó³pracy Gospodarczej i Rozwoju z r. (Dz.U. z 1998 r. Nr 76, poz. 490) KPM... Konwencja Narodów Zjednoczonych o prawie morza z r. (Dz.U. z 2002 r. Nr 59, poz. 543) KPT... Konwencja wiedeñska o prawie traktatów z r. (Dz.U. z 1990 r. Nr 74, poz. 439) KPTO... Konwencja wiedeñska o prawie traktatów miêdzy pañstwami a organizacjami miêdzynarodowymi albo organizacjami miêdzynarodowymi z r. (United Nations publication, Sales No. E.94.V.5) KSD... Konwencja wiedeñska o stosunkach dyplomatycznych z r. (Dz.U. z 1965 r. Nr 37, poz. 232) KSK... Konwencja wiedeñska o stosunkach konsularnych z r. (Dz.U. z 1982 r. Nr 13, poz. 98) KŒOM... Konwencja dotycz¹ca Œwiatowej Organizacji Meteorologicznej z r. (Dz.U. z 1951 r. Nr 11, poz. 85 ze zm.) KWHO... Konstytucja Œwiatowej Organizacji Zdrowia z r. (Dz.U. z 1948 r. Nr 61, poz. 477 ze zm.) Misc. Iur. Gen.... Miscellanea Iuris Gentium ObPolU... ustawa z r. o obywatelstwie polskim (tekst jedn. Dz.U. z 2000 r. Nr 28, poz. 353 ze zm.) PaszpU... ustawa z r. o dokumentach paszportowych (Dz.U Nr 143, poz. 1027) PDPC... Powszechna Deklaracja Praw Cz³owieka z r. PPGSK... Miêdzynarodowy Pakt Praw Gospodarczych, Spo³ecznych i Kulturalnych z r. (Dz.U. z 1977 r. Nr 38, poz. 169)

15 XIV Wykaz skrótów PPOP... Miêdzynarodowy Pakt Praw Obywatelskich i Politycznych z r. (Dz.U. z 1977 r. Nr 38, poz. 167) St. RE... Statut Rady Europy z r. (Dz.U. z 1994 r. Nr 118, poz. 565) TA... Traktat Amsterdamski TEWEA... Traktat o utworzeniu Europejskiej Wspólnoty Energii Atomowej TEWWiS... Traktat o utworzeniu Europejskiej Wspólnoty Wêgla i Stali TN... Traktat Nicejski TP... Traktat Pó³nocnoatlantycki z r. (Dz.U. z 2000 r. Nr 87, poz. 970) TUE... Traktat o Unii Europejskiej z r. TUZE... Traktat o Unii Zachodnioeuropejskiej TWE... Traktat o utworzeniu Wspólnoty Europejskiej z r. UmMU... ustawa z r. o umowach miêdzynarodowych (Dz.U. Nr 39, poz. 443 ze zm.) UZ... ustawa zasadnicza RFN 2. Organizacje miêdzynarodowe: DSU... DSB... EUROATOM EWG... EWWiS... FAO... GATT... KBWE... MAEA... MOP... NATO... OBWE... ODM... OECD... OJA... ONZ... OPA... RE... UE... UNESCO... UNICEF... UZE... WE... WHO... WMO... WNP... WTO... Dispute Settlement Understanding Dispute Settlement Body Europejska Wspólnota Energii Atomowej Europejska Wspólnota Wêgla i Stali Food and Agriculture Organization General Agreement on Tariffs and Trade Konferencja Bezpieczeñstwa i Wspó³pracy w Europie Miêdzynarodowa Agencja Energii Atomowej Miêdzynarodowa Organizacja Pracy Organizacja Traktatu Pó³nocnoatlantyckiego Organizacja Bezpieczeñstwa i Wspó³pracy w Europie Organizacja Dna Morskiego Organizacja ds. Wspó³pracy Gospodarczej i Rozwoju Organizacja Jednoœci Afrykañskiej Organizacja Narodów Zjednoczonych Organizacja Pañstw Amerykañskich Rada Europy Unia Europejska United Nations for Educational, Scientific and Cultural Organization United Nations International Children s Emergency Fund Unia Zachodnioeuropejska Wspólnoty Europejskie World Health Organisation World Meteorological Organisation Wspólnota Niepodleg³ych Pañstw World Trade Organisation

16 Wykaz skrótów XV 3. S¹dy miêdzynarodowe: ETPC... ETS... MTK... MTPM... MTS... MTW... STA... STSM... TS... Europejski Trybuna³ Praw Cz³owieka Europejski Trybuna³ Sprawiedliwoœci Miêdzynarodowy Trybuna³ Karny Miêdzynarodowy Trybuna³ Prawa Morza Miêdzynarodowy Trybuna³ Sprawiedliwoœci Miêdzynarodowy Trybuna³ Wojskowy Sta³y Trybuna³ Arbitra owy Sta³y Trybuna³ Sprawiedliwoœci Miêdzynarodowej Trybuna³ Sprawiedliwoœci 4. Zbiory dokumentów i periodyki: AUWr... Acta Universitatis Wratislaviensis AJIL... American Journal of International Law Ann. UMCS... Annales UMCS BFSP... British and Foreign State Practice Biul. CE UW... Biuletyn Centrum Europejskiego Uniwersytetu Warszawskiego BYIL... British Yearbook of International Law CMLR... Common Market Law Review Dz.Urz. WE... Dziennik Urzêdowy Wspólnot Europejskich EJIL... European Journal of International Law ELRev... European Law Review EB... Eurobiuletyn EPS... Europejski Przegl¹d S¹dowy EPIL... Encyclopedia of Public International Law GSP... Gdañskie Studia Prawnicze GYIL... German Yearbook of International Law GP... Gazeta Prawna HYIL... Hague Yearbook of International Law ICJ Rep... International Court of Justice Reports of Judgements, Advisory Opinions and Orders ICLQ... International and Comparative Law Quarterly ILM... International Legal Materials ILR... International Law Reports ILQ... International Law Quarterly KPP... Kwartalnik Prawa Publicznego KSM... Krakowskie Sprawy Miêdzynarodowe MEiP... Myœl Ekonomiczna i Prawna NP... Nowe Prawo Pal.... Palestra PCIJ Publ. seria A... Permanent Court of International Justice, Collection of Judgments ( ) PCIJ Publ. seria A/B... Permanent Court of International Justice, Collection of Judgments, Orders and Advisory Opinions ( ) PCIJ Publ. seria B... Permanent Court of International Justice, Collection of Advisory Opinions ( ) PiP... Pañstwo i Prawo PiŒ... Prawo i Œrodowisko

17 XVI Wykaz skrótów Pi... Prawo i ycie PL... Przegl¹d Legislacyjny PM... Prawo Morskie PolYBIL... Polish Yearbook of International Law PPD... Polski Przegl¹d Dyplomatyczny PPE... Przegl¹d Prawa Europejskiego PPiA... Przegl¹d Prawa i Administracji Prok. i Pr.... Prokuratura i Prawo PS... Przegl¹d S¹dowy Rej.... Rejent RIAA... United Nations Reports of International Arbitral Awards RZN... Rzeszowskie Zeszyty Naukowe SE... Studia Europejskie SI... Studia Iuridica SM... Sprawy Miêdzynarodowe SP... Studia Prawnicze St.M... Stosunki Miêdzynarodowe TRPCZ... Toruñski Rocznik Praw Cz³owieka WPP... Wojskowy Przegl¹d Prawniczy Zb. Orz.... Zbiór Orzecznictwa Europejskiego Trybuna³u Sprawiedliwoœci

18 Wykaz stron internetowych Organizacja Narodów Zjednoczonych organizacje wyspecjalizowane ONZ Wysoki Komisarz ONZ ds. UchodŸców (UNHCR) Miêdzynarodowy Trybuna³ Sprawiedliwoœci Miêdzynarodowy Trybuna³ Karny Miêdzynarodowy Trybuna³ Karny dla by³ej Jugos³awii Miêdzynarodowy Trybuna³ Karny dla Rwandy Trybuna³ Specjalny dla Sierra Leone Komisja Prawa Miêdzynarodowego ONZ Miêdzynarodowy Komitet Czerwonego Krzy a (ICRC) Rada Arktyczna (Arctic Council)

19

20 Wykaz podstawowej literatury 1. Wybór podrêczników z zakresu prawa miêdzynarodowego: L. Antonowicz, Podrêcznik prawa miêdzynarodowego, wyd. 10, Warszawa 2006 D. Armstrong, T. Farrell, H. Lambert, International Law and International Relations, wyd. 1, Cambridge 2007 A. Aust, Handbook on International Law, wyd. 1, Cambridge 2005 R. Bierzanek, J. Symonides, Prawo miêdzynarodowe publiczne, wyd. 8, Warszawa 2004 I. Brownlie, Principles of Public International Law, wyd. 6, Oxford 2003 A. Cassese, International Law, wyd. 2, Oxford 2004 E. Ca³a-Wacinkiewicz, Podstawy systemu prawa miêdzynarodowego. Pytania. Testy. Tablice, wyd. 1, Warszawa 2007 W. Czapliñski, A. Wyrozumska, Prawo miêdzynarodowe publiczne. Zagadnienia systemowe, wyd. 2, Warszawa 2004 W. Czapliñski, A. Wyrozumska, Sêdzia krajowy wobec prawa miêdzynarodowego, wyd. 1, Warszawa 2001 P. Czubik, B. KuŸniak, Organizacje miêdzynarodowe, wyd. 2, Warszawa 2004 T. R. Van Devort, International Law and Organization. An Introduction, wyd. 1, Thousand Oaks London New Delhi 1998 M. Dixon, Textbook on International Law, wyd. 6, Oxford 2007 M. Dixon, R. McCorquodale, Cases & Materials on International Law, wyd. 4, Oxford 2003 M. Evans (red.), International Law, wyd. 2, Oxford 2006 P. Filipek, B. KuŸniak, Prawo miêdzynarodowe publiczne, testy, kazusy, tablice, wyd. 3, Warszawa 2006 J. Gilas, Prawo miêdzynarodowe, wyd. 2, Toruñ 1999 W. Góralczyk, S. Sawicki, Prawo miêdzynarodowe publiczne w zarysie, wyd. 12, Warszawa 2007 D. J. Harris, Cases and Materials on International Law, wyd. 6, London 2004 P. Malanczuk, Akehurst s Modern Introduction to International Law, wyd. 7, London New York 1999 M. N. Shaw, International Law, wyd. 5, Cambridge 2003 R. M. M. Wallace, International Law, wyd. 5, London 2005 B. Wierzbicki (red.), Prawo miêdzynarodowe publiczne, wyd. 1, Bia³ystok 1997 B. Wierzbicki (red.), Prawo miêdzynarodowe. Materia³y do studiów, wyd. 3, Bia³ystok 2000