Organizacje międzynarodowe

Transkrypt

1 Ćwiczenia Becka Brygida Kuźniak Organizacje międzynarodowe pytania egzaminacyjne tablice 2. wydanie Wydawnictwo C. H. Beck

2 Ćwiczenia Becka Organizacje międzynarodowe

3 W sprzedaży: E. Nieznański LOGIKA, wyd. 2 Podręczniki Prawnicze T. Widła, D. Zienkiewicz LOGIKA, wyd. 3 Wykłady Becka W. Gromski, M. Błahut, J. Kaczor TECHNIKA PRAWODAWCZA Podręczniki Prawnicze J. Oniszczuk FILOZOFIA I TEORIA PRAWA Studia Prawnicze T. Chauvin, T. Stawecki, P. Winczorek WSTĘP DO PRAWOZNAWSTWA, wyd. 5 Skrypty Becka

4 Brygida Kuźniak Organizacje międzynarodowe pytania egzaminacyjne tablice 2. wydanie zaktualizowane i poszerzone Wydawnictwo C.H. BECK Warszawa 2012

5 Redakcja: Magdalena Cymerska Wydawnictwo C.H. Beck 2012 Wydawnictwo C.H. Beck Sp. z o.o. ul. Bonifraterska 17, Warszawa Skład i łamanie: InfoDataConsulting Druk i oprawa: P.W.P. Interdruk, Warszawa ISBN ISBN e-book

6 Spis treści Wykaz skrótów Podstawowa literatura Wybrane adresy internetowe Przedmowa XI XIII XVII XIX Część A. Pytania Rozdział 1. Zagadnienia wstępne Podstawowe pojęcia i definicje. Pytania Podmioty prawa międzynarodowego publicznego. Pytania Źródła prawa międzynarodowego publicznego. Pytania Klasyfikacja organizacji międzynarodowych. Pytanie Tworzenie i funkcjonowanie organizacji międzynarodowej. Pytania Struktura i członkowie organizacji międzynarodowej. Pytania Rozdział 2. Prawo traktatów Konwencje wiedeńskie o prawie traktatów. Pytania Definicja traktatu, zdolność do zawierania traktatów. Pytania Sposoby zawarcia traktatu. Pytania Zastrzeżenie. Pytania Stosowanie traktatu w czasie i w przestrzeni. Pytania Interpretacja traktatu. Pytania Nieważność traktatu. Pytanie Wygaśnięcie traktatu. Pytanie Rozdział 3. Organizacja Narodów Zjednoczonych Organizacja Narodów Zjednoczonych charakterystyka ogólna. Pytania Organy ONZ. Pytania Organizacje wyspecjalizowane ONZ. Pytanie Reforma ONZ. Pytanie V

7 Spis treści Rozdział 4. Integracja Europejska Prawo europejskie. Pytanie Prawo europejskie a prawo międzynarodowe i prawo wewnętrzne. Pytania Zarys historii integracji europejskiej. Pytania Wspólnoty Europejskie. Pytania Unia Europejska. Pytania Acquis communautaire. Pytania Rozdział 5. Inne wybrane organizacje i instytucje międzynarodowe Rada Europy. Pytanie Europejski Trybunał Praw Człowieka. Pytania Organizacja Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie. Pytania Organizacja Paktu Północnoatlantyckiego. Pytania Organizacje pozarządowe. Pytania Rozdział 6. Protokół dyplomatyczny i kurtuazja międzynarodowa wybrane zagadnienia Podstawowe pojęcia. Pytania Bilety wizytowe i skrócona korespondencja, listy. Pytania Ubiór dyplomaty. Pytania Zaproszenia. Pytanie Tytułowanie. Pytania Przyjęcia. Pytania Upominki. Pytanie Typowe przejawy funkcjonowania organizacji/instytucji/firmy. Pytania Reguły pierwszeństwa. Pytania Uroczystości i obyczaje dotyczące pochówku zmarłego. Pytanie Rozdział 7. Pytania testowe z odpowiedziami powtórzenie całości materiału 136 Test Test Test Test Test Test Test Test Test Test Test Test Odpowiedzi do testu Odpowiedzi do testu Odpowiedzi do testu Odpowiedzi do testu Odpowiedzi do testu Odpowiedzi do testu Odpowiedzi do testu Odpowiedzi do testu Odpowiedzi do testu Odpowiedzi do testu Odpowiedzi do testu Odpowiedzi do testu VI

8 Spis treści Część B. Tablice Rozdział 1. Zagadnienia ogólne 199 Tabl. 1. Prawo międzynarodowe publiczne a prawo organizacji międzynarodowych 199 Tabl. 2. Działy prawa międzynarodowego publicznego 199 Tabl. 3. Normy prawa międzynarodowego hierarchia 200 Tabl. 4. Społeczność międzynarodowa 200 Tabl. 5. Źródła prawa międzynarodowego publicznego 202 Tabl. 6. Źródła prawa międzynarodowego publicznego a podstawy wyrokowania 202 Tabl. 7. Umowa międzynarodowa terminologia 203 Tabl. 8. Umowy międzynarodowe klasyfikacja 203 Tabl. 9. Zwyczaj międzynarodowy 204 Tabl. 10. Uchwały organizacji międzynarodowych źródło prawa 205 Tabl. 11. Uchwały organizacji międzynarodowych podział 205 Tabl. 12. Uchwały organizacji międzynarodowych sposób podejmowania 206 Tabl. 13. Podmioty prawa międzynarodowego publicznego 206 Tabl. 14. Cechy podmiotowości międzynarodowoprawnej 207 Tabl. 15. Podmiotowość międzynarodowoprawna podział 207 Tabl. 16. Podmiotowość międzynarodowoprawna charakter 207 Tabl. 17. Państwo elementy konieczne 208 Tabl. 18. Suwerenność 208 Tabl. 19. Klasyfikacja organizacji międzynarodowych 208 Tabl. 20. Organizacje rządowe/go terminologia 210 Tabl. 21. Organizacje pozarządowe/ngo terminologia 211 Tabl. 22. Statut organizacji międzynarodowej 211 Tabl. 23. Utworzenie organizacji międzynarodowej typowa procedura 211 Tabl. 24. Prawa i obowiązki członków organizacji 212 Tabl. 25. Struktura organizacji 212 Tabl. 26. Agencje i programy a organizacja macierzysta 213 Tabl. 27. Podziały organów organizacji międzynarodowych 213 Tabl. 28. Środki rozwiązywania sporów międzynarodowych 215 Tabl. 29. Rodzaje członkostwa w organizacjach międzynarodowych 216 Tabl. 30. Rodzaje sankcji znajdujących się w dyspozycji organizacji międzynarodowej 217 Rozdział 2. Prawo traktatów 218 Tabl. 31. Prawo traktatów 218 Tabl. 32. Upoważnienie osób fizycznych do dokonania czynności ze skutkiem dla państwa w procesie zawierania traktatu 219 Tabl. 33. Procedura zawarcia traktatu 220 Tabl. 34. Przyjęcie traktatu a przyjęcie tekstu traktatu 220 Tabl. 35. Przyjęcie tekstu traktatu sposób 221 VII

9 Spis treści Tabl. 36. Podmioty dokonujące ratyfikacji 221 Tabl. 37. Podmioty dokonujące zatwierdzenia 221 Tabl. 38. Tryby zawierania traktatu 222 Tabl. 39. Państwo uczestnik procesu zawierania traktatu nomenklatura 222 Tabl. 40. Elementy złożonego procesu zawarcia traktatu następstwo w czasie 223 Tabl. 41. Prawa i obowiązki państwa, które podpisało traktat zawierany w trybie złożonym 223 Tabl. 42. Umowy a państwa i organizacje międzynarodowe niebędące ich stronami 224 Tabl. 43. Zastrzeżenie 224 Tabl. 44. Zastrzeżenie dopuszczalność zgłaszania 225 Tabl. 45. Sprzeciw wobec zastrzeżenia 225 Tabl. 46. Forma umowy 226 Tabl. 47. Uroczysta budowa umowy 226 Tabl. 48. Interpretacja traktatów klasyfikacja 227 Tabl. 49. Interpretacja traktatów reguły 228 Tabl. 50. Nieważność traktatu 229 Tabl. 51. Wygaśnięcie traktatu 229 Tabl. 52. Sprzeczność traktatu z normą ius cogens 230 Tabl. 53. Sukcesja państw definicja 230 Tabl. 54. Sukcesja państw typy 230 Tabl. 55. Przedmiot sukcesji państw 230 Rozdział 3. Organizacja Narodów Zjednoczonych 231 Tabl. 56. Cele ONZ 231 Tabl. 57. Zasady ONZ 232 Tabl. 58. Organy główne ONZ 232 Tabl. 59. Organy ONZ liczebność 233 Tabl. 60. Organy ONZ sposób wyłaniania 233 Tabl. 61. Podejmowanie uchwał w Zgromadzeniu Ogólnym ONZ 234 Tabl. 62. Podejmowanie uchwał w Radzie Bezpieczeństwa ONZ 235 Tabl. 63. Najważniejsze kompetencje Zgromadzenia Ogólnego ONZ 235 Tabl. 64. Skład Rady Bezpieczeństwa 236 Tabl. 65. Sankcje Rady Bezpieczeństwa 236 Tabl. 66. Najważniejsze kompetencje Rady Gospodarczej i Społecznej 236 Tabl. 67. Funkcje Międzynarodowego Trybunału Sprawidliwości 237 Tabl. 68. Międzynarodowy Trybunał Sprawiedliwości gwarancje bezstronności wyrokowania 237 Tabl. 69. Formy wyrażenia zgody przez państwo na jurysdykcję MTS 237 Tabl. 70. Postępowanie przed MTS przebieg 238 Tabl. 71. Członkowie ONZ a strony Statutu MTS 238 Tabl. 72. Rewizja wyroku MTS 239 VIII

10 Spis treści Tabl. 73. ONZ daty 239 Tabl. 74. Artykuł 103 KNZ 239 Tabl. 75. Języki ONZ 239 Tabl. 76. Państwa członkowskie ONZ 240 Rozdział 4. Integracja Europejska 247 Tabl. 77. Prawo międzynarodowe publiczne a prawo europejskie 247 Tabl. 78. Prawo UE a prawo krajowe 248 Tabl. 79. Systematyka prawa europejskiego 248 Tabl. 80. Prawo europejskie kwestie terminologiczne 249 Tabl. 81. Hierarchia źródeł prawa europejskiego 249 Tabl. 82. Zarys historii prawa pierwotnego 250 Tabl. 83. Wspólnoty Europejskie 251 Tabl. 84. Rozwój Wspólnot Europejskich i Unii Europejskiej 251 Tabl. 85. Rozwój poziomy Wspólnot Europejskich i Unii Europejskiej 251 Tabl. 86. Rozszerzenia Wspólnot Europejskich i Unii Europejskiej 252 Tabl. 87. System instytucjonalny Unii Europejskiej podstawowe organy 252 Tabl. 88. Prezydencje UE do 2014 r. 252 Tabl. 89. Parlament Europejski 253 Tabl. 90. Scalanie instytucji Wspólnot Europejskich 254 Tabl. 91. Struktura Unii Europejskiej do wejścia w życie Traktatu z Lizbony 254 Tabl. 92. Filary Unii Europejskiej 255 Tabl. 93. Instytucje europejskie kwestie terminologiczne 255 Tabl. 94. Ogólna charakterystyka Konstytucji dla Europy 256 Tabl. 95. Modyfikacje UE wprowadzone Traktatem Lizbońskim 257 Tabl. 96. Reguły podstawowe znajdujące się w TWE/TFUE 258 Tabl. 97. Nowy podział kompetencji między UE a państwami członkowskimi wprowadzony Traktatem Lizbońskim 259 Tabl. 98. Prawo pochodne 260 Rozdział 5. Inne wybrane organizacje i instytucje międzynarodowe 261 Tabl. 99. Cele Rady Europy 261 Tabl Organy Rady Europy 261 Tabl Najważniejsze konwencje opracowane przez Radę Europy 262 Tabl Członkowie Rady Europy 262 Tabl Skargi do Europejskiego Trybunału Praw Człowieka 264 Tabl Zakończenie postępowania przed ETPC 264 Tabl Najważniejsze dokumenty określające działalność KBWE/OBWE 265 Tabl Koszyki OBWE 265 Tabl OBWE organy 266 Tabl NATO członkowie 266 Tabl Organy NATO 267 Tabl Siły zbrojne NATO 268 IX

11 Spis treści Tabl Podstawowe zasady państw członkowskich NATO w przypadku reakcji na zbrojną napaść 268 Rozdział 6. Protokół dyplomatyczny i kurtuazja międzynarodowa 269 Tabl Kurtuazja międzynarodowa a protokół dyplomatyczny 269 Tabl Wizytówki 270 Tabl Nie przechowujemy wizytówek w portfelu 271 Tabl Wizytownik 271 Tabl Wybrane skróty używane w dyplomacji 272 Tabl Tytułowanie 272 Tabl Rozsadzanie gości przy stole przykłady 273 Tabl Rodzaje przyjęć 274 Tabl Menu 274 Tabl Nakrycie do stołu 275 Tabl Sztućce i kieliszki 276 Tabl Serwetka do pieczywa 278 Tabl Reguły pierwszeństwa 278 Rozdział 7. Zadania 282 Zadanie Zadanie Zadania 3 i Zadania 5 i Zadanie Zadanie Zadanie Zadanie Zadanie Rozdział 8. Rozwiązania zadań 295 Rozwiązanie zadania Rozwiązanie zadania Rozwiązania zadań 3 i Rozwiązania zadań 5 i Rozwiązania zadań 7 i Rozwiązanie zadania Rozwiązanie zadania Rozwiązanie zadania Indeks rzeczowy 303 X

12 Wykaz skrótów EFTA Europejskie Stowarzyszenie Wolnego Handlu (European -Atlantic Partnership Council) EKPC Europejska Konwencja o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności z 1950 r. ETPC Europejski Trybunał Praw Człowieka ETS Europejski Trybunał Sprawiedliwości EURATOM (lub EWEA) 1 Europejska Wspólnota Energii Atomowej EWG Europejska Wspólnota Gospodarcza EWWiS Europejska Wspólnota Węgla i Stali FAO Organizacja do Spraw Wyżywienia i Rolnictwa (Food and Agricultural Organization) GO organizacja międzyrządowa (Governmental Organization) ILO Międzynarodowa Organizacja Pracy (International Labour Organization) JAE Jednolity Akt Europejski KBWE Konferencja Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie KNZ Karta Narodów Zjednoczonych KWPT Konwencja wiedeńska o prawie traktatów z 1969 r. KWPT 86 Konwencja wiedeńska o prawie traktatów między państwami a organizacjami międzynarodowymi oraz między organizacjami międzynarodowymi z 1986 r. KWSD Konwencja wiedeńska o stosunkach dyplomatycznych z 1961 r. MTS Międzynarodowy Trybunał Sprawiedliwości NATO Organizacja Paktu Północnoatlantyckiego (North Atlantic Treaty Organization) NGO Organizacja pozarządowa (Non Governmental Organization) 1 W ostatnich latach w literaturze przedmiotu częściej spotykamy skrót EWEA. XI

13 Wykaz skrótów NZ OBWE OECD ONZ RB STSM TA TEURATOM (lub EWEA) TEWG TEWWiS TFUE TL TK-E TN TUE TWE UNESCO UE UZE WE WHO WTO Narody Zjednoczone Organizacja Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie Organizacja Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (Organization for Economic Cooperation and Development) Organizacja Narodów Zjednoczonych Rada Bezpieczeństwa Stały Trybunał Sprawiedliwości Międzynarodowej Traktat Amsterdamski/Traktat z Amsterdamu Traktat ustanawiający Europejską Wspólnotę Energii Atomowej Traktat ustanawiający Europejską Wspólnotę Gospodarczą Traktat ustanawiający Europejską Wspólnotę Węgla i Stali Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej Traktat Lizboński/Traktat z Lizbony Traktat Konstytucyjny dla Europy Traktat Nicejski/Traktat z Nicei Traktat o Unii Europejskiej Traktat ustanawiający Wspólnotę Europejską Organizacja Narodów Zjednoczonych do Spraw Wychowania, Nauki i Kultury (United Nations Educational Scientific and Cultural Organization) Unia Europejska Unia Zachodnioeuropejska Wspólnota Europejska Światowa Organizacja Zdrowia (World Health Organization) Światowa Organizacja Handlu (World Trade Organization) XII

14 Podstawowa literatura Dokumenty, zbiory dokumentów R. Bujalski, P. Błędzki, Traktat z Lizbony. Ujednolicone teksty aktów podstawowych Unii Europejskiej, Warszawa 2008 K. Kocot, K. Wolfke, Wybór dokumentów do nauki prawa międzynarodowego, Wrocław Warszawa 1978 B. Kuźniak, A. Capik, Traktat Nicejski. Komentarz, Warszawa 2002 A. Łazowski, Prawo międzynarodowe publiczne. Zbiór przepisów, Kraków 2003 T. Łoś-Nowak (red.), Współczesne stosunki międzynarodowe. Wybór tekstów źródłowych z komentarzem, Wrocław 1997 A. Przyborowska-Klimczak, Prawo międzynarodowe publiczne. Wybór dokumentów, Lublin 2008 A. Przyborowska-Klimczak, E. Skrzydło-Tefelska, Dokumenty Europejskie, Lublin 2006 E. Skibińska, Prawo Unii Europejskiej, Warszawa 2010 M. Sykulska, Prawo międzynarodowe publiczne, Sopot 1998 B. Wierzbicki (red.), Prawo międzynarodowe. Materiały do studiów, Białystok 2000 E. Wojtaszek-Mik, C. Mik, Unia Europejska, Wspólnota Europejska, Zbiór dokumentów, Kraków 2005 Karta Praw Podstawowych (Dz.U. UC C 303/2007) Umowa międzynarodowa z r. Karta Narodów Zjednoczonych, Statut Międzynarodowego Trybunału Sprawiedliwości i Porozumienie ustanawiające Komisję Przygotowawczą Narodów Zjednoczonych (Dz.U. z 1947 r. Nr 23, poz. 90 ze zm.) Umowa międzynarodowa z r. Traktat ustanawiający Europejską Wspólnotę Gospodarczą/Traktat ustanawiający Wspólnotę Europejską/Traktat o Funkcjonowaniu Unii Europejskiej (skonsolidowana wersja lizbońska Dz.Urz. UE C 115/2008) Umowa międzynarodowa z r. Konwencja wiedeńska o stosunkach dyplomatycznych (Dz.U. z 1965 r. Nr 37, poz. 232) Umowa międzynarodowa z r. Konwencja wiedeńska o prawie traktatów (Dz.U. z 1990 r. Nr 74, poz. 439) Umowa międzynarodowa z r. Traktat o Unii Europejskiej (skonsolidowana wersja lizbońska: Dz.Urz. UE C 115/2008) XIII

15 Podstawowa literatura Umowa międzynarodowa z r. Traktat z Lizbony zmieniający Traktat o Unii Europejskiej i Traktat Ustanawiający Wspólnotę Europejską (Dz.Urz. UE C 306/2007) Ustawa z r. Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej (Dz.U. Nr 78, poz. 483 ze zm. i ze sprost.) Ustawa z r. o umowach międzynarodowych (Dz.U. Nr 39, poz. 443 ze zm.) Wybrane podręczniki, słowniki, encyklopedie i monografie M. Ahlt, M. Szpunar, Prawo europejskie, Warszawa 2005 L. Antonowicz, Podręcznik prawa międzynarodowego, Warszawa 2008 J. Barcik, T. Srogosz, Prawo międzynarodowe publiczne, Warszawa 2007 J. Barcz (red.), Prawo Unii Europejskiej. Prawo materialne i polityki, Warszawa 2006 J. Barcz (red.), Prawo Unii Europejskiej. Zagadnienia systemowe, Warszawa 2006 J. Barcz, Poznaj Traktat Konstytucyjny, Warszawa 2005 J. Barcz, Przewodnik po Traktacie z Lizbony. Traktaty stanowiące Unię Europejską. Stan obecny oraz teksty skonsolidowane w brzemieniu Traktatu z Lizbony, Warszawa 2008 J. Barcz (red.), Ustrój Unii Europejskiej, Warszawa 2009 J. Białocerkiewicz, Organizacje europejskie i ich standardy prawne, Włocławek 2003 J. Białocerkiewicz, Prawo międzynarodowe publiczne. Zarys wykładu, Olsztyn 2005 R. Bierzanek, J. Symonides, Prawo międzynarodowe publiczne, Warszawa 2009 Z. Brodecki (red.), Traktat o Unii Europejskiej, Traktat ustanawiający Wspólnotę Europejską. Komentarz, Warszawa 2006 E. Cała-Wacinkiewicz, Podstawy systemu prawa międzynarodowego. Pytania. Testy. Tablice, Warszawa 2009 W. Czapliński, A. Wyrozumska, Prawo międzynarodowe publiczne. Zagadnienia systemowe, Warszawa 2005 W. Czapliński, A. Wyrozumska, Sędzia krajowy wobec prawa międzynarodowego, Warszawa 2001 W. Czapliński (red.), Prawo Wspólnot Europejskich. Orzecznictwo, Warszawa 2001 E. Cziomer, L. Zyblikiewicz, Zarys współczesnych stosunków międzynarodowych, Warszawa Kraków 2006 Z. Doliwa-Klepacki, Encyklopedia organizacji międzynarodowych, Warszawa 1999 Z. Doliwa-Klepacki, Integracja europejska (łącznie z uczestnictwem Polski w UE i Konstytucją dla Europy), Białystok 2005 E. Dynia, Integracja europejska, Warszawa 2006 F. Emmert, M. Morawiecki, Prawo europejskie, Warszawa Wrocław 2001 P. Filipek, B. Kuźniak, Prawo międzynarodowe publiczne. Testy. Kazusy. Tablice. Słownik, Warszawa 2010 M. Frankowska, Prawo traktatów, Warszawa 2007 J. Galster, Z. Witkowski, Kompendium wiedzy o Unii Europejskiej, Toruń 2002 L. Gelberg, Zarys prawa międzynarodowego, Warszawa 1979 J. Gilas, Prawo międzynarodowe, Toruń 1999 XIV

16 Podstawowa literatura W. Góralczyk, S. Sawicki, Prawo międzynarodowe publiczne w zarysie, Warszawa 2011 T. Grzeszczyk, Organizacje międzynarodowe. Poradnik metodyczny, Warszawa 1997 M. Herdegen, Prawo europejskie, Warszawa 2006 M. Herdegen, Völkerrecht, München 2006 C. Ikonowicz, J. Piekarski, Protokół dyplomatyczny i dobre obyczaje w biznesie, Warszawa 1997 K. Ipsen, Völkerrecht, München 2004 M. M. Kenig-Witkowska (red.), A. Łazowski, R. Ostrihansky, Prawo instytucjonalne Unii Europejskiej, Warszawa 2008 A. Klafkowski, Encyklopedia prawa międzynarodowego i stosunków międzynarodowych, Warszawa 1976 K. M. Klein, Podręczny słownik łacińsko-polski dla prawników, Warszawa 1956 Z. Knypl, Wprowadzenie do prawa europejskiego, Warszawa 1997 J. Kolasa, A.Kozłowski (red.), Prawo międzynarodowe publiczne a prawo europejskie, Wrocław 2003 B. Kuźniak, M. Marcinko, Organizacje międzynarodowe, Warszawa 2008 K. Lankosz (red.), Traktat o Unii Europejskiej. Komentarz, Warszawa 2003 E. Latoszek, M. Proczek, Organizacje międzynarodowe we współczesnym świecie, Warszawa 2006 A. Łazowski, A. Zawidzka, Prawo międzynarodowe publiczne, Warszawa 2008 A. Łazowski, A. Łabędzka, M. Szpunar, Prawo Unii Europejskiej. Testy, kazusy, tablice, Warszawa 2008 E. Łaźniewska, P. Deszczyński (red.), Kompendium wiedzy o organizacjach międzynarodowych, Warszawa 2011 T. Łoś-Nowak (red.), Organizacje w stosunkach międzynarodowych istota, mechanizmy działania, zasięg, Wrocław, 2004 A. Marszałek (red.), Integracja Europejska, Łódź 2000 J. Menkes, A. Wasilkowski, Organizacje międzynarodowe. Wprowadzenie do systemu, Warszawa 2006 C. Mik, Europejskie prawo wspólnotowe. Tom I, Warszawa 2001 C. Mik, Europejskie prawo wspólnotowe: zagadnienia teorii i praktyki, Warszawa 2000 C. Mik, W. Czapliński, Traktat o Unii Europejskiej. Komentarz, Warszawa 2005 S. E. Nahlik, Kodeks prawa traktatów, Warszawa 1976 S.E. Nahlik, Prawo międzynarodowe i stosunki międzynarodowe. Zeszyt I, Kraków 1981 S. E. Nahlik, Wstęp do nauki prawa międzynarodowego, Warszawa 1967 M. A. Nowicki, Wokół Konwencji Europejskiej. Komentarz do Europejskiej Konwencji Praw Człowieka, Warszawa 2010 T. Orłowski, Protokół dyplomatyczny, Warszawa 2010 E. J. Osmańczyk, Encyklopedia ONZ i stosunków międzynarodowych, Warszawa 1986 E. Pietkiewicz, Protokół dyplomatyczny, Warszawa 2000 E. Pietkiewicz, Savoir vivre dla każdego, Warszawa 1999 J. Pieńkos, Prawo międzynarodowe publiczne, Kraków 2004 XV

17 Podstawowa literatura J. Rezler, Język łaciński dla prawników, Warszawa 2006 Z. Rybicki (red.), Mała encyklopedia prawa, Warszawa 1980 M. N. Shaw, Prawo międzynarodowe, Warszawa 2006 J. Sozański, Współczesne prawo traktatów, Warszawa Poznań 2008 J. Symonides, Nowe prawo morza, Warszawa 1986 R. Szafarz, Sukcesja państw w odniesieniu do traktatów we współczesnym prawie międzynarodowym, Wrocław 1982 Z. Tomkowski, Vademecum protokołu dyplomatycznego, Warszawa 1997 J. A. Wojciechowski, Instytucje i porządek prawny Wspólnot Europejskich, Warszawa 1996 A. Wróbel (red.), Traktat ustanawiający Wspólnotę Europejską. Komentarz, t. 1 3, Warszawa A. Wyrozumska, Umowy międzynarodowe. Teoria i praktyka, Warszawa 2006

18 Wybrane adresy internetowe Europejski Trybunał Praw Człowieka Europejskie Stowarzyszenie Wolnego Handlu Międzynarodowy Trybunał Sprawiedliwości Ministerstwo Spraw Zagranicznych RP Organizacja Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie Organizacja Narodów Zjednoczonych Organizacja Współpracy Gospodarczej i Rozwoju Organizacja Traktatu Północnoatlantyckiego Rada Europy Unia Europejska XVII

19

20 Przedmowa Oddajemy do rąk Czytelników rozszerzone i zaktualizowane wydanie publikacji pt. Organizacje międzynarodowe Ćwiczenia Becka, niniejsze opracowanie stanowi wynik kilkunastoletnich akademickich doświadczeń dydaktycznych autorki (ćwiczenia, proseminaria i wykłady z przedmiotów: prawo międzynarodowe publiczne, organizacje międzynarodowe, integracja europejska na różnych wydziałach i kierunkach, oraz różne szkolenia, w tym z zakresu kurtuazji międzynarodowej i protokołu dyplomatycznego). Wydanie drugie zostało zaktualizowane, poszerzone i poprawione z uwzględnieniem uwag i oczekiwań studentów, którzy korzystali z niniejszego podręcznika. Ćwiczenia: Organizacje międzynarodowe pomyślane są zarówno jako źródło informacji, jak również, a nawet przede wszystkim, pomoc w ich dobrym zrozumieniu i zapamiętaniu. Materiał objęty opracowaniem pozwala na zapoznanie się z podstawami prawa międzynarodowego publicznego oraz bardziej szczegółowo z jednym z jego działów tj. z prawem organizacji międzynarodowych. W zakresie tych ostatnich zamysłem autorki było ogólne scharakteryzowanie organizacji międzynarodowej jako uczestnika społeczności międzynarodowej oraz w skromnym zakresie zaprezentowanie wybranych organizacji. Omówione zagadnienia stanowią autorski wybór ogólnych kwestii dotyczących międzynarodowych organizacji, jak i w odniesieniu do prezentacji poszczególnych GO i NGO. Organizacje gospodarcze, wyjąwszy Wspólnoty Europejskie/UE (które scharakteryzowano ze względu na ich pionierską rolę integracyjną a nie pole działania) jedynie w szczątkowym zakresie są przedmiotem niniejszego opracowania. Tablice rozrysowano głównie z wykorzystaniem nowych, własnych doświadczeń dydaktycznych autorki. Niniejsza publikacja służyć może jako pomoc w opanowaniu wiedzy stanowiącej wstęp do gruntowniejszego poznawania prawa międzynarodowego publicznego oraz jako pomoc w przyswojeniu informacji dotyczących organizacji międzynarodowych (wyjaśnienie mechanizmów funkcjonowania oraz dostarczenie aparatury pojęciowej) pozwalających na dalsze, samodzielne studiowanie tego działu prawa. Szczególnym wynikiem doświadczeń dydaktycznych autorki jest zamieszczenie w Ćwiczeniach rozdziału poświęconego problematyce bardzo lubianej przez studentów, mianowicie protokołowi dyplomatycznemu i kurtuazji międzynarodowej. Poruszenie w niniejszej publikacji tych zagadnień jest związane z tym, iż funkcjonowanie w organizacjach międzynarodowych jest jedną z czołowych form XIX