Organizacje międzynarodowe

Transkrypt

1 A Ewa Latoszek, Magdalena Proczek Organizacje międzynarodowe Założenia, cele, działalność Podręcznik akademicki Warszawa 2001

2 SPIS TREŚCI Wykaz skrótów 15 Wstęp 23 Rozdział I. Organizacja międzynarodowa jako podmiot stosunków międzynarodowych (Ewa Latoszek) Geneza organizacji międzynarodowych Podmiotowość prawna organizacji międzynarodowych Wspólnoty Europejskie jako podmiot prawa międzynarodowego Klasyfikacja organizacji międzynarodowych Statut organizacji międzynarodowych Rewizja statutu Interpretacja postanowień statutu Siedziba organizacji międzynarodowych Rodzaje członkostwa w organizacjach międzynarodowych Ramy instytucjonalne współpracy państw z organizacją międzynarodową Proces podejmowania decyzji Organy międzyrządowe Organy administracyjne Organy parlamentarne Organy pomocnicze Procedury głosowania i charakter prawny uchwał organizacji międzynarodowej Finansowanie organizacji międzynarodowych Funkcje organizacji międzynarodowych 57 Rozdział II. Organizacja Narodów Zjednoczonych jako międzynarodowa organizacja uniwersalna (Magdalena Proczek) Geneza ONZ Cele i funkcje Organizacji Narodów Zjednoczonych Członkostwo w Organizacji Narodów Zjednoczonych Osobowość i podmiotowość prawna ONZ Struktura ONZ Zgromadzenie Ogólne Rada Bezpieczeństwa Rada Gospodarczo-Spoleczna Rada Powiernicza Międzynarodowy Trybunał Sprawiedliwości 82

3 5.6. Sekretariat Międzynarodowy Trybunał Karny Finansowanie działalności ONZ Działalność ONZ Współpraca ONZ z organizacjami międzynarodowymi Polska w ONZ 95 Rozdział III. System NZ - wybrane organizacje wyspecjalizowane NZ (Magdalena Proczek) Organizacja Międzynarodowego Lotnictwa Cywilnego Geneza ICAO Cele i funkcje ICAO Członkostwo w ICAO Struktura ICAO Budżet ICAO Działalność ICAO Współpraca ICAO z organizacjami międzynarodowymi Polska w ICAO ' Światowa Organizacja Zdrowia Geneza WHO Cele i funkcje WHO Członkostwo w WHO Struktura WHO Środki finansowe WHO Działalność WHO Współpraca WHO z organizacjami międzynarodowymi Polska w WHO Organizacja Narodów Zjednoczonych do Spraw Oświaty, Nauki i Kultury Geneza UNESCO Cele i funkcje UNESCO Członkostwo w UNESCO Struktura UNESCO Źródła finansowania UNESCO Działalność UNESCO Współpraca UNESCO z organizacjami międzynarodowymi Polska w UNESCO 127 Rozdział IV Od Układu Ogólnego w Sprawie Taryf Celnych i Handlu do Światowej Organizacji Handlu (Magdalena Proczek) Układ Ogólny w Sprawie Taryf Celnych i Handlu Geneza GATT 131

4 1.2. Cele i funkcje GATT Członkostwo w GATT Struktura GATT Środki finansowe GATT Działalność GATT Polska w GATT Światowa Organizacja Handlu Powstanie WTO Cele i funkcje WTO Członkostwo w WTO Struktura WTO Budżet WTO Działalność WTO Współpraca WTO z organizacjami międzynarodowymi Polska w WTO 146 Rozdział V. Międzynarodowy Fundusz Walutowy i jego rola w rozwiązywaniu problemów gospodarczych (Magdalena Proczek) Geneza MFW Rewizje statutu MFW Cele i funkcje MFW Członkostwo w MFW Struktura MFW Mechanizm podejmowania decyzji w MFW Środki finansowe MFW Działalność MFW Współpraca MFW z organizacjami międzynarodowymi Polska w MFW 185 Rozdział VI. Bank Światowy jako instytucja globalna o charakterze finansowym (Ewa Latoszek) Geneza Międzynarodowego Banku Odbudowy i Rozwoju Cele statutowe Banku Światowego i jego funkcje Członkostwo w Banku Światowym Struktura Banku Kapitał Banku Światowego Kapitał zakładowy Fundusze własne Warunki i zasady udzielania pożyczek przez Międzynarodowy Bank Odbudowy i Rozwoju Program małych grantów Współpraca Banku Światowego z innymi organizacjami 203

5 8.1. Grupa Banku Światowego Międzynarodowa Korporacja Finansowa Międzynarodowe Stowarzyszenie Rozwoju Międzynarodowa Agencja ds. Dysput Inwestycyjnych Wielostronna Agencja Gwarancji Inwestycji Międzynarodowy Fundusz Walutowy a Bank Światowy Działalność Banku Światowego oraz strategie współpracy z Polską Główne kierunki działalności Międzynarodowego Banku Odbudowy i Rozwoju Działalność Banku Światowego w Polsce w latach dziewięćdziesiątych Cele działalności Banku Światowego w Polsce Główne obszary współpracy Banku Światowego w Polsce w latach v Główne dziedziny działalności Banku Światowego w Polsce w latach Kierunki współpracy Polski z Międzynarodowym Bankiem Odbudowy i Rozwoju w 2000 r Pożyczki na lata ' Bariery absorpcji pożyczek Banku Światowego w Polsce Pożyczki Międzynarodowego Banku Odbudowy i Rozwoju dla innych krajów Europy Środkowej i Wschodniej Ocena działalności Banku Światowego 228 Rozdział VII. Europejski Bank Odbudowy i Rozwoju - źródło finansowania dla krajów Europy Środkowej i Wschodniej (Ewa Latoszek) Geneza Europejskiego Banku Odbudowy i Rozwoju Cele i funkcje Banku Członkostwo w EBOR Mechanizm podejmowania decyzji w EBOR Polityka finansowa Europejskiego Banku Odbudowy i Rozwoju Zasoby kapitałowe EBOR Kapitał akcyjny Banku Fundusze specjalne EBOR Instrumenty finansowe stosowane przez EBOR Zasady udzielania pożyczek przez Bank Inwestycje kapitałowe Banku Gwarancje EBOR Inwestycje Banku w akcje i udziały Zasady finansowania projektów przez EBOR Sposobywspółfinansowania Procedury akceptacji i oceny wyników w EBOR 246

6 6. Działalność Europejskiego Banku Odbudowy i Rozwoju w Polsce i w pozostałych krajach Europy Środkowej i Wschodniej Podsumowanie działalności Europejskiego Banku Odbudowy i Rozwoju w Polsce Wpływ Europejskiego Banku Odbudowy i Rozwoju na rozwój Europy Środkowej i Wschodniej 260 Rozdział VIII. Europejski Bank Inwestycyjny jako agencja wyspecjalizowana Wspólnot Europejskich (Ewa Latoszek) Geneza Europejskiego Banku Inwestycyjnego Cele EBI Źródła finansowania EBI Fundusze własne Zewnętrzne źródła finansowania EBI Waluta EBI Warunki i zasady udzielania pożyczek przez EBI Składanie i rozpatrywanie wniosków o udzielenie pożyczki Finansowanie projektów Struktura Europejskiego Banku Inwestycyjnego Współpraca z innymi instytucjami Wspólnot Europejskich Formy i obszary działalności EBI w latach dziewięćdziesiątych w krajach członkowskich Wspólnot Europejskich Rozwój regionalny Walka z bezrobociem Pomoc dla małych i średnich przedsiębiorstw Amsterdamski Program Działań Specjalnych Europejska struktura komunikacyjna Środowisko naturalne i miejskie Ochrona energii Konkurencyjność przemysłu oraz małych i średnich przedsiębiorstw Promowanie i integracja rynków kapitałowych krajów członkowskich Unii Działalność kredytowa Banku w krajach nieczłonkowskich w latach dziewięćdziesiątych 300 Rozdział IX. Rada Europy i jej znaczenie w dziedzinie ochrony praw człowieka oraz tworzenia prawa europejskiego o charakterze społecznym (Ewa Latoszek) Geneza Rady Europy Członkostwo Działalność Rady Europy w latach

7 4. Struktura wewnętrzna Rady Europy System ochrony i główne procedury kontrolne w dziedzinie przestrzegania praw człowieka Europejska Konwencja o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności Europejska Karta Społeczna Europejska konwencja o zapobieganiu torturom Inne działania Rady Europy w dziedzinie ochrony praw człowieka Inne kierunki działalności Rady Europy w latach Europejska konwencja kulturalna Dziedzictwo kulturowe Uregulowania Rady Europy dotyczące sportu i jego społecznego znaczenia Edukacja Działalność Rady Europy w dziedzinie ochrony zdrowia i środowiska Działalność Rady Europy w dziedzinie prawa europejskiego Działalność Rady Europy na rzecz pomocy dla państw Europy Środkowej i Wschodniej Programy Rady Europy realizowane wspólnie z Komisją Europejską Wspólnot Europejskich Współpraca Rady Europy z innymi organizacjami europejskimi Rada Europy a Wspólnota Europejska Współpraca Rady Europy z OBWE Kooperacja Rady Europy z OECD 347 Rozdział X. Organizacja Współpracy Gospodarczej i Rozwoju - geneza, mechanizm funkcjonowania, struktura, działalność (Ewa Latoszek) Geneza OECD, jej cele i mechanizm funkcjonowania Struktura organizacji Rada OECD Komitet Wykonawczy, komitety sektorowe i inne organy pomocnicze Agencje i organizacje afiliowane: system OECD" Sekretarz Generalny i Sekretariat Budżet organizacji Członkostwo i reprezentacja państw w OECD Członkostwo zwyczajne Członkostwo stowarzyszone i status państw partnerskich Prawa i obowiązki państw członkowskich Reprezentacja państw członkowskich

8 5. Działalność OECD w latach Ewolucja sposobów działalności i dziedzin polityki OECD Liberalizacja handlu Liberalizacja przepływu usług i kapitału - kodeksy liberalizacyjne Liberalizacja bezpośrednich inwestycji zagranicznych Inne wybrane dziedziny działalności OECD Aktualne priorytety działalności organizacji Współpraca Polski z OECD w latach Współpraca Polski z organizacją do podpisania tzw. Memorandum of Understanding (4 czerwca 1991 r.) Współpraca Polski z OECD w ramach programów PIT Starania Polski o przyjęcie do Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju Efekty przystąpienia Polski do OECD 390 $.4.1. Procesy dostosowawcze Polski do standardów OECD Jednolite warunki prowadzenia działalności dla podmiotów krajowych i zagranicznych w ramach OECD Liberalizacja przepływu kapitału i technologii Prognozy dotyczące przyszłej działalności OECD 394 Rozdział XI. Północnoamerykańska Strefa Wolnego Handlu w procesie integracji gospodarczej na kontynencie amerykańskim (Ewa Latoszek) Przesłanki powstania NAFTA Przyczyny zaangażowania się Stanów Zjednoczonych na rzecz integracji regionalnej Współpraca gospodarcza między Meksykiem, USA i Kanadą przed utworzeniem NAFTA Geneza NAFTA Postanowienia NAFTA Skutki powstania NAFTA dla krajów członkowskich Efekty NAFTA po upływie roku Kryzys meksykański w 1995 r Skutki funkcjonowania NAFTA do 1999 r NAFTA a kraje trzecie 429 Rozdział XII. Stowarzyszenie Narodów Azji Południowo-Wschodniej - geneza i przesłanki utworzenia, działalność (Ewa Latoszek) Droga państw Azji Południowo-Wschodniej do współpracy regionalnej Geneza i ewolucja ASEAN Ramy organizacyjne ASEAN

9 4. Kierunki współpracy politycznej państw członkowskich ASEAN Od założeń społeczno-ekonomicznych do aspektów politycznych Koncepcja neutralizacji Azji Południowo-Wschodniej Koncepcja odporności" Pokonywanie konfliktów wewnątrz regionu Problem kambodżański Współpraca gospodarcza w ramach ASEAN Czynniki wpływające na rozwój współpracy gospodarczej państw ASEAN Skutki ekonomiczne współpracy państw ASEAN Współpraca ekonomiczna z krajami trzecimi 456 Rozdział XIII. Wspólny Rynek Południa - obiecująca inicjatywa integracji gospodarczej w Ameryce Południowej w latach dziewięćdziesiątych (Ewa Latoszek) Podłoże historyczne - proces tworzenia Wspólnego Rynku Południa MERCOSUR Cele MERCOSUR - postanowienia Porozumienia z Asuncion Struktura instytucjonalna ugrupowania Program liberalizacji wymiany handlowej między krajami członkowskimi MERCOSUR Umowy o przystąpieniu do MERCOSUR innych krajów Ameryki Łacińskiej Działalność MERCOSUR w latach Integracja gospodarcza między państwami członkowskimi MERCOSUR Integracja gospodarcza między MERCOSUR a krajami stowarzyszonymi MERCOSUR a handel międzynarodowy (NAFTA, Unia Europejska). 477 Rozdział XIV. Pakt Północnoatlantycki jako przykład międzynarodowej organizacji międzyrządowej o charakterze wojskowym (Ewa Latoszek) Organizacyjne ramy Sojuszu Północnoatlantyckiego Geneza Paktu Zasady nabywania członkostwa Członkostwo Polski w Sojuszu Podstawowe zasady działania NATO Struktura NATO Organizacja polityczna Organizacja wojskowa

10 1.6. Polityka Sojuszu i mechanizm decyzyjny Zasada consensusu i wspólne decydowanie Rozwiązywanie sytuacji kryzysowych Zarządzanie finansami w NATO Zasady wspólnego finansowania Zarządzanie finansami w Pakcie Transformacja Sojuszu w latach Działalność NATO po likwidacji Układu Warszawskiego Organizacje współdziałające z NATO Północnoatlantycka Rada Współpracy Partnerstwo dla Pokoju Euroatlantycka Rada Partnerstwa Organizacja Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie a NATO Współpraca Organizacji Narodów Zjednoczonych z NATO Współpraca Unii Zachodnioeuropejskiej z NATO Proces rozszerzania Paktu w latach Rozwój stosunków z państwami Europy Środkowej i Wschodniej po 1989 r Współpraca NATO z Rosją Stanowisko Rosji wobec rozszerzenia Paktu Współpraca NATO z Ukrainą Koszty poszerzenia Sojuszu Operacje pokojowe NATO Znaczenie operacji pokojowych Operacje pokojowe w doktrynie NATO Terminologia Paktu dotycząca operacji pokojowych Udział Polski w misjach pokojowych Sojuszu Polski kontyngent wojskowy w siłach IFOR Polski kontyngent wojskowy w siłach SFOR Udział polskich sił zbrojnych w oddziałach KFOR 532 Rozdział XV. Działalność Amnesty International i Międzynarodowego Komitetu Czerwonego Krzyża jako międzynarodowych organizacji pozarządowych (Ewa Latoszek) Charakterystyka międzynarodowych organizacji pozarządowych Zasady działania międzynarodowych organizacji pozarządowych Geneza międzynarodowych organizacji pozarządowych Podział międzynarodowych organizacji pozarządowych Kryterium zakresu przedmiotowego działalności Kryterium zakresu współpracy z innymi organizacjami

11 3. Funkcje międzynarodowych organizacji pozarządowych Międzynarodowe organizacje pozarządowe a ochrona praw człowieka Amnesty International Początki organizacji Działalność Amnesty International w latach dziewięćdziesiątych Struktura i organizacja Amnesty International Cele Amnesty International Działalność Amnesty International Budżet organizacji Działalność Amnesty International w Polsce Międzynarodowy Komitet Czerwonego Krzyża Geneza MKCK Cele organizacji Status Międzynarodowego Komitetu Czerwonego Krzyża Narodowość członków MKCK a Międzynarodowy Czerwony Krzyż Struktura wewnętrzna organizacji Działalność Międzynarodowego Komitetu Czerwonego Krzyża Budżet Międzynarodowego Komitetu Czerwonego Krzyża Ochrona ofiar wojny w Polsce ' 568 Bibliografia 572 Spis tabel 591 Spis wykresów, schematów i rysunków