Zdalne monitorowanie pacjentów dializowanych otrzewnowo doświadczenia własne Ośrodka Dializ w Białymstoku
|
|
- Lidia Władysława Matuszewska
- 5 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 PRACA POGLĄDOWA Forum Nefrologiczne 2018, tom 11, nr 4, Copyright 2018 Via Medica ISSN Mikołaj Kobelski 1, Ewa Suchowierska 2, Beata Naumnik 2 1 Baxter Polska, Warszawa 2 I Klinika Nefrologii i Transplantologii z Ośrodkiem Dializ, Uniwersytet Medyczny w Białymstoku Zdalne monitorowanie pacjentów dializowanych otrzewnowo doświadczenia własne Ośrodka Dializ w Białymstoku Remote monitoring of peritoneal dialysis patients own experience of the Dialysis Center in Bialystok ABSTRACT WSTĘP Dializa otrzewnowa (DO) jest niekiedy postrzegana przez pacjentów stojących przed wyborem leczenia nerkozastępczego jako najgorsze rozwiązanie, gdyż metoda ta wymaga dużej samodzielności przy ograniczonym nadzorze ze strony lekarza. Pacjenci dializowani otrzewnowo obawiają się, że nie poradzą sobie z prawidłowym prowadzeniem terapii i rozpoznawaniem sytuacji, które wymagają kontaktu z ośrodkiem dializ. W takich przypadkach świadomość ścisłego nadzoru lekarza i pielęgniarki nad terapią zwiększałaby poczucie bezpieczeństwa, co mogłoby zachęcać do wybrania DO jako metody leczenia nerkozastępczego. Dializa otrzewnowa jako względnie bezpieczna terapia zazwyczaj nie wymaga codziennego, ścisłego nadzoru nad pacjentem. Monitorowanie leczenia może okazać się natomiast bardzo przydatne u pacjentów: This article describes the own experience of the Dialysis Center at the Nephrology and Transplantology Department in Białystok, which was the first in Poland to implement in September 2017 remote monitoring of peritoneal dialysis patients. The system implementation process is described and four clinical cases are presented, in which the possibility of remote supervision over the patients turned out to be particularly useful. Forum Nefrol 2018, vol 11, no 4, Key words: remote patient monitoring, peritoneal dialysis, telemedicine rozpoczynających leczenie DO; niestabilnych klinicznie; nieprzestrzegających reguł terapii; z historią powikłań DO; u których zmieniono przepis terapii [1]. Przykładowymi konsekwencjami braku odpowiednio częstego monitorowania pacjentów DO mogą być: trudności w ocenie przestrzegania zaleceń lekarskich; opóźnione zgłaszanie niepokojących objawów; utrudniona ocena efektów leczenia w przypadku zmiany przepisu terapii; społeczna izolacja pacjentów; obawy przed wybraniem DO jako metody leczenia nerkozastępczego [2]. Lekarze nie chcą niekiedy podejmować decyzji o przepisaniu DO u pacjentów, co do których mają wątpliwości, czy będą stosowali się do ustalonych zasad terapii oraz zgłaszali vvpacjenci dializowani otrzewnowo obawiają się, że nie poradzą sobie z prawidłowym prowadzeniem terapii i rozpoznawaniem sytuacji, które wymagają kontaktu z ośrodkiem dializ. W takich przypadkach świadomość ścisłego nadzoru lekarza i pielęgniarki nad terapią zwiększałaby poczucie bezpieczeństwa, co mogłoby zachęcać do wybrania DO jako metody leczenia nerkozastępczegocc Adres do korespondencji: dr n. med. Mikołaj Kobelski Baxter Polska Sp. z o.o. ul. Kruczkowskiego 8, Warszawa tel. kom.: mikolaj_kobelski@baxter.com 241
2 vvlekarze nie chcą niekiedy podejmować decyzji o przepisaniu DO u pacjentów, co do których mają wątpliwości, czy będą stosowali się do ustalonych zasad terapii oraz zgłaszali ewentualne problemy we właściwym czasiecc zabiegów DO. Podstawowe dane pacjentów dializowanych prezentowane są w panelu terapii, w którym, w przypadku przekroczenia zdefiniowanych wartości krytycznych, pojawiają się flagi alarmowe zwracające uwagę na sytuacje wymagające interwencji (ryc. 1). Istnieje możliwość zapoznania się ze szczegółowym przebiegiem każdego zabiegu z dokładnością do pojedynczych cykli terapii. W razie konieczności można zmienić przepis zabiegu i wysłać go zdalnie na cykler pacjenta. Opisany system RPM został wdrożony w Ośrodku Dializ przy I Klinice Nefrologii i Transplantologii w Białymstoku we wrześniu 2017 roku. Formalne jego wdrożenie rozpoczęło się od podpisania załącznika do umowy z firmą Baxter, który reguluje kwestie prawne dotyczące zarządzania danymi osobowymi pacjentów oraz klinicystów korzystających z dostarczanego systemu RPM. Dane osobowe przetwarzane są zgodnie z regulacjami prawnymi, z uwzględnieniem ogólnego rozporządzenia o ochronie danych (RODO). System został dopuszczony do użytku w Polsce przez Generalnego Inspektora Ochrony Danych Osobowych (GIODO). Wdrożenie systemu RPM wymagało przeszkolenia personelu ośrodka z obsługi nowego cyklera Homechoice Claria oraz oprogramowania Sharesource. Jednodniowe kilkugodzinne szkolenie zostało przeprowadzone przez trenerów firmy Baxter, którzy zapewniali również wsparcie na dalszych etapach wdrożenia systemu. W czasie szkolenia omówiono wszystkie możliwości systemu oraz zaprezentowano, jak obsługiwać cykler i podłączyć modem. Obsługa platformy Sharesource jest intuicyjna i dla personelu ośrodka okazała się łatwa do opanowania. Menu pielęgniarki i pacjenta w cyklerze Homechoice Claria działa podobnie jak w przypadku wcześniejszych wersji cyklera. Dodano w nim opcje związane z obsługą RPM. Jednym z wprowadzonych usprawnień jest większy i bardziej czytelny ekran cyklera. Z punktu widzenia pacjentów codzienna obsługa nowego cyklera praktycznie nie różni się od wcześniejszych wersji urządzenia. Pacjent rozpoczynający leczenie na cyklerze Homechoice Claria musi być dodatkowo przeszkolony z podłączania modemu oraz wprowadzania kodu aktywującego, który przypisuje w systemie RPM urządzenie do konkretnego pacjenta. Czynności te nie są trudne i w zasadzie wykonuje się je jednorazowo w momencie konfigurowania urządzenia do pracy w domu pacjenta. Modem dostarczany jest wraz z cyvvzdalne monitorowanie pacjentów dializowanych otrzewnowo (RPM) jest odpowiedzią na potrzebę ściślejszego nadzoru nad terapiącc vvobecnie jedynym komercyjnie dostępnym systemem RPM w DO jest rozwijana przez firmę Baxter platforma Sharesource współpracująca z cyklerem Homechoice Claria. W tym rozwiązaniu dane dotyczące zabiegów automatycznej dializy otrzewnowej (ADO) przesyłane są z cyklera za pośrednictwem modemu na serwer (do tzw. chmury internetowej), gdzie są gromadzone i przetwarzane oraz udostępniane uprawnionym użytkownikom klinicznymcc ewentualne problemy we właściwym czasie. W takich przypadkach brak możliwości właściwego nadzoru nad przebiegiem domowej terapii może prowadzić do gorszych wyników klinicznych [3]. Powyższe obawy mogą wpływać na ograniczanie liczby pacjentów kwalifikowanych do tej metody dializoterapii. Zdalne monitorowanie pacjentów dializowanych otrzewnowo (RPM, remote patient monitoring) jest odpowiedzią na potrzebę ściślejszego nadzoru nad terapią i pozwala przezwyciężyć wyżej wspomniane obawy pacjentów i lekarzy [4]. W 2015 roku znowelizowano w Polsce ustawę o zawodach lekarza i lekarza dentysty [5]. W artykule opisującym wykonywanie zawodu lekarza dodano punkt mówiący o tym, że lekarz może udzielać świadczeń zdrowotnych także za pośrednictwem systemów teleinformatycznych lub systemów łączności. Uzupełniono również zapis, że lekarz może orzekać o stanie zdrowia określonej osoby po uprzednim zbadaniu jej za pośrednictwem systemów teleinformatycznych lub systemów łączności. Odpowiednie zapisy znalazły się również w ustawie o działalności leczniczej [6]. W związku z tym zdalne monitorowanie pacjentów oraz przepisywanie terapii na odległość mogą być, zgodnie z prawem, wykorzystywane w opiece zdrowotnej w naszym kraju. Niestety, z powodu braku sprawdzonych rozwiązań w obszarze telemedycyny w nefrologii świadczenia takie nie są na razie refundowane. W niniejszym artykule opisano doświadczenia Ośrodka Dializ przy I Klinice Nefrologii i Transplantologii w Białymstoku, który jako pierwszy w Polsce wdrożył RPM z wykorzystaniem cyklerów Homechoice Claria oraz oprogramowania Sharesource firmy Baxter. OPIS WDROŻENIA ZDALNEGO MONITOROWANIA PACJENTÓW DIALIZOWANYCH OTRZEWNOWO Próby zastosowania RPM są podejmowane na całym świecie od kilkunastu lat [7]. Obecnie jedynym komercyjnie dostępnym systemem RPM w DO jest rozwijana przez firmę Baxter platforma Sharesource współpracująca z cyklerem Homechoice Claria. W tym rozwiązaniu dane dotyczące zabiegów automatycznej dializy otrzewnowej (ADO) przesyłane są z cyklera za pośrednictwem modemu na serwer (do tzw. chmury internetowej), gdzie są gromadzone i przetwarzane oraz udostępniane uprawnionym użytkownikom klinicznym. System umożliwia łatwe weryfikowanie przebiegu 242 Forum Nefrologiczne 2018, tom 11, nr 4
3 Rycina 1. Panel terapii programu Sharesource. Zielone kółka oznaczają zabiegi zakończone zgodnie z przepisem. Dodatkowo zielonymi trójkątami oznaczane są zabiegi sprawdzone przez personel ośrodka nadzorujący terapię. Żółte i czerwone flagi alarmowe wskazują na nieprawidłowości w przebiegu terapii. Podwójną kreską oznaczone są dni, w których pacjenci nie przeprowadzili zabiegu. Ikona zasięgu z czerwonym krzyżykiem oznacza brak synchronizacji danych spowodowany prawdopodobnie odłączeniem modemu lub brakiem zasięgu klerem i współpracuje wyłącznie z tym urządzeniem. Połączenie z internetem nawiązywane jest poprzez sieć komórkową. W związku z tym modem musi być zlokalizowany w zasięgu sieci dowolnego dostawcy GSM. Pacjent nie ponosi kosztów połączenia z siecią telefonii komórkowej. Przesyłanie i dalsze przetwarzanie danych dotyczących terapii wymaga pisemnej zgody pacjenta. Pacjent ma prawo nie zgodzić się na przesyłanie danych w takim przypadku modem jest odłączany i cykler funkcjonuje na takiej samej zasadzie jak urządzenia bez możliwości zdalnego monitorowania. W sprawnym wdrożeniu systemu RPM w Ośrodku Dializ w Białymstoku pomogło szybkie włączenie pierwszych pacjentów. W ten sposób nabyte podczas szkolenia podstawowe wiadomości i umiejętności od razu zostały utrwalone w praktyce w pierwszych tygodniach wdrażania systemu. Korzystanie z RPM wymagało natomiast pewnej zmiany organizacji pracy ośrodka, gdyż konieczne było znalezienie czasu na regularne przeglądanie danych z codziennie wykonywanych zabiegów. Pracę tę wykonuje pielęgniarka opiekująca się pacjentami dializowanymi otrzewnowo, która w razie potrzeby konsultuje się z lekarzem prowadzącym. Terapii nie monitoruje się w czasie rzeczywistym, gdyż dane są przesyłane do systemu każdorazowo dopiero po zakończeniu zabiegu. System wstępnie analizuje dane przesłane przez cykler i w razie potrzeby przydziela flagi alarmowe. Flagi definiowane są w określonym zakresie przez użytkowników. Można w ten sposób wybrać zdarzenia z przebiegu terapii, które dla pielęgniarki lub lekarza prowadzącego są najbardziej interesujące, jak na przykład liczba zdarzeń obejścia napełniania czy łącznie utracony czas leżakowania. Odpowiednie ustawienie flag wyświetlanych w panelu terapii ułatwia i przyspiesza weryfikację zabiegów oraz zwraca uwagę na pacjentów, u których może być konieczna interwencja. Panel terapii umożliwia również szybką identyfikację pacjentów, którzy nie wykonują zabiegów. vvw sprawnym wdrożeniu systemu RPM w Ośrodku Dializ w Białymstoku pomogło szybkie włączenie pierwszych pacjentów. W ten sposób nabyte podczas szkolenia podstawowe wiadomości i umiejętności od razu zostały utrwalone w praktyce w pierwszych tygodniach wdrażania systemucc vvodpowiednie ustawienie flag wyświetlanych w panelu terapii ułatwia i przyspiesza weryfikację zabiegów oraz zwraca uwagę na pacjentów, u których może być konieczna interwencja. Panel terapii umożliwia również szybką identyfikację pacjentów, którzy nie wykonują zabiegówcc Mikołaj Kobelski i wsp., Zdalne monitorowanie pacjentów dializowanych otrzewnowo 243
4 vvpo wdrożeniu systemu RPM zauważono, że w wyniku ściślejszego nadzoru nad pacjentami dializowanymi otrzewnowo nieco zwiększyła się liczba kontaktów telefonicznych z pacjentami inicjowanych przez pielęgniarkę i lekarza prowadzącego. Informacje z systemu przydatne były w rozmowach z chorymi, którzy pomijają zabiegi. Stwierdzono, że po takich rozmowach współpraca pacjenta poprawia się na czas kilku tygodnicc PRAKTYCZNE WYKORZYSTANIE ZDALNEGO MONITOROWANIA PACJENTÓW DIALIZOWANYCH OTRZEWNOWO W Ośrodku Dializ przy I Klinice Nefrologii i Transplantologii w Białymstoku aktualnie w programie hemodializy (HD) leczonych jest 96 pacjentów, a w programie DO 47 pacjentów, w tym 16 stosujących ciągłą ambulatoryjną dializę otrzewnową (CADO) oraz 31 pacjentów korzystających z ADO. W ciągu 12 miesięcy od wdrożenia RPM skorzystało z tej możliwości 28 pacjentów, w tym 12 kobiet i 16 mężczyzn; 13 pacjentów przed otrzymaniem cyklera Homechoice Claria było już leczonych metodą ADO z wykorzystaniem innego cyklera. W przypadku 15 pacjentów rozpoczęto leczenie DO od razu na cyklerze umożliwiającym RPM. W czasie 12 miesięcy leczenie DO zakończyło 9 pacjentów korzystających z RPM z przyczyn niezwiązanych ze zdalnym monitorowaniem. Obecnie w systemie RPM aktywnych jest 19 pacjentów. Licząc od września 2017 roku do września 2018 roku, doświadczenie ośrodka w obserwacji pacjentów z wykorzystaniem RPM wynosi łącznie 161 pacjentomiesięcy. Średni wiek chorych objętych monitorowaniem w tym okresie wyniósł 51 ± 21 lat. Średnia adherencja terapeutyczna, mierzona jako odsetek zabiegów wykonanych w całym okresie obserwacji, była na poziomie 91%, w tym u 5 pacjentów stwierdzono adherencję poniżej 90%. Wszyscy chorzy korzystający z RPM podpisali zgodę na przetwarzanie danych osobowych. Nie odnotowano żadnego przypadku pacjenta niewyrażającego zgody na proponowane rozwiązanie. Po wdrożeniu systemu RPM zauważono, że w wyniku ściślejszego nadzoru nad pacjentami dializowanymi otrzewnowo nieco zwiększyła się liczba kontaktów telefonicznych z pacjentami inicjowanych przez pielęgniarkę i lekarza prowadzącego. Informacje z systemu przydatne były w rozmowach z chorymi, którzy pomijają zabiegi. Stwierdzono, że po takich rozmowach współpraca pacjenta poprawia się na czas kilku tygodni. Dane gromadzone w systemie pozwalają ponadto weryfikować informacje dostarczane w dzienniczkach prowadzonych przez pacjentów. W rozmowach z personelem ośrodka pacjenci nie odbierają negatywnie faktu zdalnego monitorowania zabiegów DO. Wręcz przeciwnie świadomość nadzorowania terapii zwiększyła u niektórych pacjentów poczucie bezpieczeństwa. W dalszej części artykułu opisano przypadki czterech pacjentów, u których RPM okazało się szczególnie przydatnym rozwiązaniem. PRZYPADEK 1. PROAKTYWNA INTERWENCJA LEKARZA Pięćdziesięciotrzyletnia kobieta z przewlekłą chorobą nerek (PChN) z powodu autosomalnie dominującej wielotorbielowatości nerek (ADPKD, autosomal dominant polycystic kidney disease), po prawostronnej nefrektomii w ramach przygotowania do transplantacji. Dializowana od stycznia 2016 roku za pomocą ADO. W październiku 2017 roku otrzymała nowy cykler z możliwością RPM. Na początku grudnia lekarz prowadzący, rutynowo sprawdzając w systemie RPM przebieg terapii, zauważył flagi alarmowe informujące o nieprawidłowościach w dwóch kolejnych zabiegach. Szczegółowa analiza pierwszego zabiegu wykazała wielokrotnie zgłaszane przez cykler alarmy dotyczące małej objętości drenażu w nocnych cyklach oraz niepełny drenaż w ostatnim cyklu nocnym (ryc. 2). Cykler nie podał ostatniego napełnienia (na długą wymianę w ciągu dnia), a w jamie otrzewnowej pozostało około 1200 ml niezdrenowanego płynu. Dalsza analiza wskazywała, że w połowie dnia pacjentka podłączyła się ponownie do cyklera, rozpoczynając w ten sposób drugi zabieg, prawdopodobnie w celu zdrenowania zalegającego płynu. Cykler podjął nieskuteczną próbę zdrenowania płynu z jamy otrzewnowej, wygenerował alarm niskiej objętości drenażu, a po jego pominięciu zaczął podawać płyn dializacyjny przeznaczony do 1. cyklu. Pacjentka zatrzymała napełnianie po podaniu około 1400 ml płynu. W tym momencie w jamie otrzewnowej zalegały łącznie z ultrafiltratem ponad 3 litry płynu. Pacjentka nie zgłosiła jednak problemów z drenażem do ośrodka dializ. Lekarz prowadzący po analizie danych w systemie Sharesource skontaktował się telefonicznie z pacjentką. W czasie rozmowy chora poinformowała, że ból brzucha zmusił ją do przerwania zabiegu w nocy. Uznała ból brzucha za znany jej objaw występujący często w przebiegu ADPKD. Dodatkowo była osłabiona i gorączkowała, ale to również jej nie zaniepokoiło. Podniesioną od kliku dni ciepłotę ciała uznała za typowy objaw przeziębienia w okresie jesienno-zimowym. Nie zaobserwowała zmętnienia drenowanego płynu. Nie zdawała sobie sprawy z tego, w jak ciężkim jest stanie i negowała konieczność wizyty w szpitalu. Telefon od lekarza prowadzącego zmobilizował jednak męża pacjentki do wezwania karetki. Pacjentka została przyjęta na szpitalny oddział 244 Forum Nefrologiczne 2018, tom 11, nr 4
5 ratunkowy (SOR), a następnie przekazana do Kliniki Nefrologii z rozpoznaniem dializacyjnego zapalenia otrzewnej. Po przyjęciu do szpitala z jamy otrzewnowej zdrenowano ponad 3 litry dializatu. Prawdopodobną przyczyną wcześniejszych problemów z drenażem było zablokowanie cewnika przez włóknik. Rozpoczęto leczenie empiryczne zapalenia otrzewnej. W posiewach dializatu wyhodowano Escherichia coli. Uzyskano również dodatnie posiewy krwi. Z powodu braku odpowiedzi na antybiotykoterapię oraz podejrzenia ropniaka otrzewnej zdecydowano o usunięciu cewnika Tenckhoffa. Od tego momentu stan kliniczny stopniowo poprawiał się. Terapia zakończyła się powodzeniem. Chora pozostała jednak w programie HD. Opisany przypadek obrazuje przydatność RPM do inicjowania przez zespół nadzorujący program DO szybkich, proaktywnych interwencji w sytuacjach, w których pacjent nie potrafi właściwie ocenić istotnego zagrożenia dla swojego zdrowia. Możliwość zdalnego monitorowania pacjenta pozwala podjąć wczesną interwencję w przypadku problemów związanych z dializą, na które wcześniej reagowano dopiero po zgłoszeniu przez pacjenta. Taką zmianę paradygmatu opieki nad pacjentami dializowanymi otrzewnowo z reaktywnej na proaktywną wykazano w badaniu, w którym sprawdzono, jak system RPM wpływa na zdolność pielęgniarek do podejmowania proaktywnych interwencji w opiece nad pacjentami leczonymi DO [8]. Wprowadzenie RPM zwiększyło o 35% ilość czasu poświęcanego na realizację proaktywnych zadań. Zwiększenie odsetka proaktywnych kontaktów z pacjentem może przełożyć się na lepsze zarządzanie czasem pracy i większą efektywność programu DO w ośrodkach dializ, a także poprzez potencjalne ograniczenie liczby nieplanowanych wizyt i hospitalizacji zmniejszyć koszty opieki zdrowotnej nad pacjentami dializowanymi otrzewnowo [9]. Rycina 2. Niewielkie zaburzenia fazy drenażu w 1., 2. i 4. cyklu. Fazy napełniania 1., 2. i 3. cyklu oraz cały przebieg 3. cyklu prawidłowy. Przerwanie 5. cyklu z wydłużonym niepełnym drenażem w jamie otrzewnowej pozostało ponad 1200 ml płynu PRZYPADEK 2. BRAK WSPÓŁPRACY ZE STRONY PACJENTA Pięćdziesięcioletni mężczyzna, z PChN z powodu wtórnego ogniskowego segmentalnego stwardnienia kłębuszków nerkowych (FSGS, focal segmental glomerulosclerosis) w przebiegu zakażenia ludzkim wirusem niedoboru odporności (HIV, human immunodeficiency virus). Rozpoczął leczenie nerkozastępcze w marcu 2016 roku od ADO. Pacjent niewspółpracujący, pomijający zabiegi lub skracający czas leczenia, okresowo niezgłaszający się na wizyty kontrolne, niewyrażający zgody na przejście na HD. Z tych powodów w październiku 2017 roku pacjent otrzymał nowy cykler z możliwością RPM. W lutym 2018 roku w systemie RPM zaobserwowano brak przesyłania informacji o zabiegach ADO. W celu wyjaśnienia przyczyny tego faktu podjęto kilkukrotne nieskuteczne próby telefonicznego kontaktu z pacjentem oraz jego żoną. W związku z utrzymującym się przez kilka następnych dni brakiem synchronizacji danych w systemie RPM, po kolejnych nieskutecznych próbach nawiązania kontaktu telefonicznego, poproszono o interwencję patrolu policji w miejscu zamieszkania pacjenta. Patrol przekazał prośbę o skontaktowanie się z ośrodkiem dializ. Chory zgłosił się do ośrodka, informując, że dane o przebiegu dializoterapii nie były przesyłane, gdyż modem cyklera był odłączony od zasilania. Po podłączeniu modemu zaległe dane zostały zsynchronizowane i okazało się, że z wyjątkiem jednego dnia zabiegi DO były prowadzone zgodnie z przepisem. Pacjent początkowo był niezadowolony z faktu wysłania do niego patrolu policji, ale ostatecznie wykazał się zrozumieniem sytuacji i nie wycofał zgody na zdalne monitorowanie przebiegu terapii. W maju 2018 roku ponownie zaobserwowano pomijanie zabiegów DO przez tego pacjenta. Przy okazji wizyty kontrolnej przeprowadzono z nim rozmowę na temat współpracy i przestrzegania przepisu terapii. Od tego czasu nastąpiła wyraźna poprawa adherencji terapeutycznej. Aktualnie utrzymuje się ona na dobrym poziomie 96% (86 zabiegów wykonanych w ciągu ostatnich 90 dni). W przypadku pacjentów stosujących ADO dostępna obecnie możliwość zdalnego monito vvopisany przypadek obrazuje przydatność RPM do inicjowania przez zespół nadzorujący program DO szybkich, proaktywnych interwencji w sytuacjach, w których pacjent nie potrafi właściwie ocenić istotnego zagrożenia dla swojego zdrowia. Możliwość zdalnego monitorowania pacjenta pozwala podjąć wczesną interwencję w przypadku problemów związanych z dializą, na które wcześniej reagowano dopiero po zgłoszeniu przez pacjentacc vvzwiększenie odsetka proaktywnych kontaktów z pacjentem może przełożyć się na lepsze zarządzanie czasem pracy i większą efektywność programu DO w ośrodkach dializ, a także poprzez potencjalne ograniczenie liczby nieplanowanych wizyt i hospitalizacji zmniejszyć koszty opieki zdrowotnej nad pacjentami dializowanymi otrzewnowocc Mikołaj Kobelski i wsp., Zdalne monitorowanie pacjentów dializowanych otrzewnowo 245
6 vvw przypadku pacjentów stosujących ADO dostępna obecnie możliwość zdalnego monitorowania terapii pozwala na prostą i wiarygodną ocenę adherencji terapeutycznejcc vvrealizowanie ponad 10% zabiegów DO niezgodnie z przepisem lekarza istotnie zwiększa ryzyko niepowodzenia techniki, zapalenia otrzewnej, hospitalizacji oraz śmierci pacjentacc vvzdalne monitorowanie pacjentów dializowanych otrzewnowo może być bardzo przydatnym narzędziem do oceny adherencji terapeutycznejcc vvzaobserwowanie za pomocą RPM nagłego spadku objętości ultrafiltracji powinno skłaniać do rozważenia pilnej interwencji mającej na celu wyjaśnienie przyczyn takiego stanu i wdrożenie odpowiedniego postępowaniacc rowania terapii pozwala na prostą i wiarygodną ocenę adherencji terapeutycznej. Zaletą tego systemu jest codzienna synchronizacja informacji o wykonanych zabiegach. W przypadku braku komunikacji z modemem dane gromadzone są w wewnętrznej pamięci cyklera, która umożliwia przechowywanie informacji o 90 zabiegach. Po podłączeniu modemu zaległe dane są synchronizowane z internetową bazą danych. Bernardini i wsp. w swoich badaniach zauważyli, że realizowanie ponad 10% zabiegów DO niezgodnie z przepisem lekarza istotnie zwiększa ryzyko niepowodzenia techniki, zapalenia otrzewnej, hospitalizacji oraz śmierci pacjenta [10, 11]. Monitorowanie adherencji terapeutycznej w przypadku pacjentów dializujących się w domu było jednak do tej pory dużym wyzwaniem. Zaproponowano wiele rozwiązań tego problemu: prowadzenie przez pacjentów dzienniczków, wizyty w domu pacjentów [11], szacowanie zapasów płynów dializacyjnych [12], zastosowanie oprogramowania PD Adequest [13], wykorzystanie kart pamięci w cyklerach [14]. Każde z tych rozwiązań ma jednak pewne istotne ograniczenia [15]. Zdalne monitorowanie pacjentów dializowanych otrzewnowo może być bardzo przydatnym narzędziem do oceny adherencji terapeutycznej. Na podstawie analizy danych 399 europejskich pacjentów leczonych ADO z wykorzystaniem RPM wykazano, że już w 1. miesiącu terapii 30% pacjentów opuściło ponad 10% zabiegów, a łączone wyniki obserwacji z 1., 2., 4. i 6. tygodnia terapii ujawniły, że 20,6% pacjentów opuściło ponad 10% zaleconego czasu wymiany [16]. Również w przypadku opisanego pacjenta Ośrodka Dializ w Białymstoku zaobserwowano okresowo istotny spadek adherencji terapeutycznej. System do RPM znacznie ułatwił ocenę jego współpracy. Dane na temat przeprowadzonych zabiegów były przydatne w dyskusji z chorym na temat stosowania się do zaleceń, a świadomość monitorowania przebiegu terapii wpłynęła na poprawę jego postawy. PRZYPADEK 3. OBNIŻONA ULTRAFILTRACJA W STANIE ZAPALNYM Trzydziestojednoletnia kobieta z PChN z powodu nefropatii toczniowej. Rozpoczęła leczenie nerkozastępcze w maju 2017 roku od HD z dostępem naczyniowym w postaci cewnika permanentnego. W sierpniu 2017 roku przebyła odcewnikową sepsę gronkowcową. W lutym 2018 roku podjęto decyzję o zmianie metody dializy na DO z możliwością RPM. Przepisano leczenie w systemie nocnej przerywanej ADO. Uzyskano adekwatną dializę ze średnimi objętościami nocnej ultrafiltracji na poziomie 500 ml z objętością diurezy resztkowej około 1000 ml. Pod koniec maja 2018 roku zaobserwowano istotne zmniejszenie objętości ultrafiltracji. W ostatnim tygodniu maja uzyskiwano średnio 180 ml ultrafiltracji dziennie. W tym czasie pacjentka zgłosiła się na wizytę kontrolną w stanie ogólnym dobrym, była leczona antybiotykiem z powodu zapalenia ucha środkowego. W badaniach laboratoryjnych stwierdzono niskie stężenie potasu w surowicy (2,7 mmol/l) oraz niskie stężenie hemoglobiny (8 g/dl). Pacjentka nie wyraziła zgody na hospitalizację. W kolejnych dniach nastąpiło pogorszenie stanu ogólnego z wykładnikami ostrego stanu zapalnego. Kobietę przyjęto do szpitala. Rozpoznano głęboką ropowicę uda lewego w okolicy endoprotezy stawu biodrowego (kolonizacja endoprotezy nastąpiła prawdopodobnie podczas posocznicy w 2017 roku). Podczas leczenia szpitalnego kontynuowano zabiegi DO ze średnią dobową objętością ultrafiltracji w pierwszych 2 tygodniach na poziomie 120 ml. Po zakończeniu leczenia nastąpił stopniowy powrót objętości ultrafiltracji do poziomu ml. U pacjentów z dializacyjnym zapaleniem otrzewnej obserwuje się istotne spadki objętości ultrafiltracji. Podczas kongresu Amerykańskiego Towarzystwa Nefrologicznego (ASN, American Society of Nephrology) w 2017 roku przedstawiono wyniki obserwacji 10 pacjentów, u których dzięki wykorzystaniu RPM wykryto znaczne obniżenie objętości ultrafiltracji tuż przed wystąpieniem objawowego zapalenia otrzewnej [17]. Przypadek przedstawionej pacjentki wskazuje na możliwość wystąpienia utraty objętości ultrafiltracji jako sygnału ostrzegawczego przed uogólnieniem ostrego stanu zapalnego rozwijającego się poza otrzewną. Zaobserwowanie za pomocą RPM nagłego spadku objętości ultrafiltracji powinno skłaniać do rozważenia pilnej interwencji mającej na celu wyjaśnienie przyczyn takiego stanu i wdrożenie odpowiedniego postępowania. PRZYPADEK 4. PROBLEM Z CEWNIKIEM TENCKHOFFA Osiemdziesięciotrzyletnia kobieta z cukrzycową chorobą nerek. Z powodu braku możliwości wytworzenia dostępu naczyniowego chora rozpoczęła w sierpniu 2018 roku dializoterapię otrzewnową w systemie ADO z asystą córki. Zabiegi ADO rozpoczęte w szpitalu pod kontrolą zespołu pielęgniarskiego wyko 246 Forum Nefrologiczne 2018, tom 11, nr 4
7 nywane były w ciągu dnia i przebiegały prawidłowo. Ostatnie drenaże wykonywano jednak w pozycji siedzącej. Córka została przeszkolona z techniki wykonywania zabiegu ADO. Po wypisaniu pacjentki do domu dializa przebiegała początkowo sprawnie. Po kilku dniach lekarz prowadzący zauważył flagi alarmowe w panelu terapii oprogramowania Sharesource oraz liczne alarmy cyklera dotyczące małej objętości drenażu oraz niskiej ultrafiltracji. Wykres profilu cykli wskazywał na upośledzenie fazy drenażu (ryc. 3). Dobowe objętości ultrafiltracji były poniżej 100 ml lub nieznacznie ujemne. Pacjentka została przyjęta do szpitala w celu leczenia przewodnienia i oceny czynności cewnika. Na zdjęciu rentgenowskim (RTG) rozpoznano nieprawidłowe ułożenie cewnika i podjęto decyzję o laparoskopowej repozycji. Obecnie chora jest po zabiegu, nadal pod obserwacją w szpitalu, a w dializie asystuje pielęgniarka. Zabiegi ADO po repozycji cewnika przebiegają sprawnie, bez alarmów cyklera, z dobowymi objętościami ultrafiltracji powyżej 400 ml. Pomimo znacznych postępów w DO dysfunkcja cewnika Tenckhoffa pozostaje jednym z najczęstszych problemów w przebiegu tej metody leczenia nerkozastępczego. Wczesne wykrycie nieprawidłowego funkcjonowania cewnika ma istotne znaczenie kliniczne, gdyż może zapobiec przewodnieniu i innym potencjalnym powikłaniom związanym z nagromadzeniem niezdrenowanego płynu w jamie otrzewnowej. Rojas-Diaz i wsp. wykazali przydatność RPM w wykrywaniu zaburzeń przepływu płynu w fazie napełniania lub drenażu związanych z nieprawidłową czynnością cewnika [18]. W opisanym powyżej przypadku wykres przebiegu poszczególnych cykli wyraźnie wskazywał na nieprawidłowo wydłużoną fazę drenażu, a dalsza diagnostyka potwierdziła konieczność repozycji cewnika. WYZWANIA STOJĄCE PRZED ZDALNYM MONITOROWANIEM PACJENTÓW DIALIZOWANYCH OTRZEWNOWO Rozwiązania z obszaru telezdrowia nie są zbyt popularne w nefrologii. Być może wynika to z obaw dotyczących ochrony danych osobowych czy z braku refundacji w przypadku stosowania tego typu rozwiązań. W pracy Wallace a i wsp. przedstawiono opinię grupy ekspertów na temat czynników ograniczających rozwój RPM u pacjentów dializowanych otrzewnowo [4]: Rycina 3. Nieprawidłowy profil cykli u pacjentki z nieprawidłową czynnością cewnika Tenckhoffa. Początkowy drenaż wydłużony do ponad 200 minut. Wydłużone drenaże w końcowej fazie kolejnych cykli doprowadziły do znacznego skrócenia czasu leżakowania. Faza napełniania o prawidłowym przebiegu we wszystkich cyklach optymalny wybór parametrów terapii, które będą monitorowane parametry powinny być tak dobrane, aby reprezentowały czynniki mające istotny wpływ na przeżywalność pacjenta i czas leczenia DO [1]. Jednocześnie należy pamiętać o ograniczeniu liczby monitorowanych zmiennych, aby ich zbieranie i analiza nie wiązały się z nadmiernym wydatkiem czasu. Potencjalnym rozwiązaniem jest ściślejsze nadzorowanie pacjentów o zdefiniowanym podwyższonym ryzyku oraz wykorzystanie odpowiednich algorytmów do przewidywania zmian parametrów i oznaczania odpowiednimi flagami przypadków wymagających interwencji; koszty wdrożenia i utrzymania systemu RPM u pacjentów dializowanych otrzewnowo implementacja rozwiązań z obszaru telemedycyny często wiąże się z koniecznością poniesienia wydatków na zakup sprzętu umożliwiającego zdalne połączenie z pacjentem lub wykupienie usług związanych z dostępem on-line do zbieranych danych. Dodatkowym kosztem jest konieczność przeszkolenia personelu stacji dializ oraz czas potrzebny do osiągnięcia biegłości w posługiwaniu się wdrażanym systemem monitorowania. Niestety aktualnie rozwiązania z obszaru telemedycyny w dializoterapii nie są w Polsce refundowane. Z tego powodu zwrot z inwestycji w zdalne monitorowanie pacjentów może być podważany. Wyniki badań dotyczących zastosowań tego typu rozwiązań w innych dziedzinach medycyny wskazują jednak na ich efektywność kosztową [19, 20]. Dlatego w przypadku wdrażania vvpomimo znacznych postępów w DO dysfunkcja cewnika Tenckhoffa pozostaje jednym z najczęstszych problemów w przebiegu tej metody leczenia nerkozastępczego. Wczesne wykrycie nieprawidłowego funkcjonowania cewnika ma istotne znaczenie kliniczne, gdyż może zapobiec przewodnieniu i innym potencjalnym powikłaniom związanym z nagromadzeniem niezdrenowanego płynu w jamie otrzewnowejcc Mikołaj Kobelski i wsp., Zdalne monitorowanie pacjentów dializowanych otrzewnowo 247
8 vvw przypadku stałego monitorowania niektórzy pacjenci mogą mieć istotne obawy co do ochrony ich prywatności i wrażliwych danych osobowych przechowywanych w systemach informatycznych. Takie obawy można zmniejszyć, wyjaśniając pacjentom obowiązujące zasady ochrony danych osobowychcc vvzastosowanie telemedycyny w kontaktach z pacjentem wiąże się ze zmianą standardowego modelu opieki zdrowotnej i wymaga dodatkowego wysiłku przeznaczonego na opanowanie nowych rozwiązań oraz odpowiedniej organizacji czasu po wdrożeniu zdalnego monitorowaniacc vvważne jest, aby w momencie pozyskiwania świadomej zgody pacjenta na zdalne monitorowanie odpowiednio poinformować go, że rozwiązanie to nie jest jednoznaczne z dostarczaniem stałej opieki medycznej przez całą dobę i nie zastępuje tradycyjnej drogi wzywania pomocy medycznej lub bezpośredniego kontaktu z lekarzem w krytycznych przypadkachcc takich metod w dializoterapii ważne jest jednoczesne zaplanowanie badań oceniających zastosowaną technologię i określających jej wpływ na wyniki kliniczne tej populacji pacjentów; poziom akceptacji RMP wśród pacjentów wyniki badań wskazują, że poziom akceptacji rozwiązań z obszaru telezdrowia wśród pacjentów jest wysoki [21]. Z raportu Pacjent w świecie cyfrowym wynika, że niemal 60% pacjentów z Polski i całego regionu Europy Środkowo-Wschodniej jest zainteresowanych rozwiązaniami telemedycznymi [22]. Jednak w przypadku stałego monitorowania niektórzy pacjenci mogą mieć istotne obawy co do ochrony ich prywatności i wrażliwych danych osobowych przechowywanych w systemach informatycznych. Takie obawy można zmniejszyć, wyjaśniając pacjentom obowiązujące zasady ochrony danych osobowych; poziom akceptacji RPM wśród lekarzy i pielęgniarek zdalne monitorowanie może mieć mniej zwolenników wśród pracowników opieki zdrowotnej w porównaniu z pacjentami [20]. Zastosowanie telemedycyny w kontaktach z pacjentem wiąże się ze zmianą standardowego modelu opieki zdrowotnej i wymaga dodatkowego wysiłku przeznaczonego na opanowanie nowych rozwiązań oraz odpowiedniej organizacji czasu po wdrożeniu zdalnego monitorowania. Może to budzić opór ze strony niektórych pracowników opieki zdrowotnej. Jedną z przyczyn niechęci lekarzy może być brak wynagrodzenia za dodatkowy obowiązek, jakim jest przeglądanie elektronicznie przesyłanych danych. Niechęć dodatkowo nasila się w przypadku zmagania się z mało intuicyjnym interfejsem lub powracającymi problemami technicznymi. Technofobia i wykluczenie cyfrowe mają w takich przypadkach kluczowe znaczenie. Z badań wynika jednak, że jest to marginalny problem wśród polskich lekarzy [23]; potencjalnie całodobowa odpowiedzialność za nadzór kliniczny nad pacjentem w przypadku zdalnego monitorowania lekarz otrzymuje na bieżąco informacje o parametrach klinicznych pacjenta. W takiej sytuacji istnieje obawa, że lekarz może zostać pociągnięty do odpowiedzialności w przypadku opóźnionej reakcji na krytyczną zmianę w stanie pacjenta. Dlatego niezwykle ważne jest, aby w momencie pozyskiwania świadomej zgody pacjenta na zdalne monitorowanie odpowiednio poinformować go, że rozwiązanie to nie jest jednoznaczne z dostarczaniem stałej opieki medycznej przez całą dobę i nie zastępuje tradycyjnej drogi wzywania pomocy medycznej lub bezpośredniego kontaktu z lekarzem w krytycznych przypadkach. Niezależnie od tego ważne jest wdrożenie sprawnego systemu reagowania w przypadkach wymagających interwencji. PODSUMOWANIE Wdrożenie RPM u pacjentów dializowanych otrzewnowo w Ośrodku Dializ przy I Klinice Nefrologii i Transplantologii w Białymstoku przebiegło sprawnie i odbyło się bez większych przeszkód. Doświadczenie zebrane w ciągu roku stosowania systemu pokazuje, że jest on przydatny do bieżącej analizy przebiegu leczenia. Takie podejście pozwala na podejmowanie szybkich proaktywnych działań w przypadkach wymagających interwencji, co w istotny sposób może przełożyć się na wyniki terapii. System sprawdza się w sytuacjach, w których odpowiednio wczesne podjęcie działania pozwala zmniejszyć prawdopodobieństwo nieplanowanej wizyty lub hospitalizacji pacjenta. W ten sposób, oprócz poprawy wyników klinicznych, możliwe jest zaoszczędzenie czasu i zasobów opieki zdrowotnej, co przekłada sie na wymierne, istotne oszczędności [9]. Bieżący nadzór nad przestrzeganiem przepisu DO pozwala wychwycić przypadki braku adherencji i poprzez odpowiednią rozmowę poprawić współpracę pacjentów, a automatyczne zbieranie szczegółowych danych na temat przebiegu DO umożliwia weryfikację informacji przekazywanych przez pacjentów w dzienniczkach podczas wizyt kontrolnych. W przypadku konieczności zmiany terapii możliwe jest zdalne przeprogramowanie cyklera, a następnie bieżąca obserwacja wpływu nowego przepisu na uzyskiwane wyniki terapii. W ten sposób można szybciej dopasować leczenie do indywidualnych potrzeb pacjentów. Opisane przypadki kliniczne pokazują, że system RPM rzeczywiście pozwala na bardziej proaktywną opiekę nad pacjentami leczonymi DO, co dodatkowo zwiększa u nich poczucie bezpieczeństwa terapii i satysfakcję z podjęcia wyzwania, jakim jest samoopieka. 248 Forum Nefrologiczne 2018, tom 11, nr 4
9 STRESZCZENIE W artykule opisano doświadczenia własne Ośrodka Dializ przy I Klinice Nefrologii i Transplantologii w Białymstoku, który jako pierwszy w Polsce we wrześniu 2017 roku wdrożył zdalne monitorowanie pacjentów dializowanych otrzewnowo (RPM). Przedstawiono proces wdrożenia systemu oraz zaprezentowano opis czterech przypadków klinicznych, w których możliwość zdalnego nadzoru nad pacjentem okazała się szczególnie przydatna. Forum Nefrol 2018, tom 11, nr 4, Słowa kluczowe: zdalne monitorowanie pacjenta, dializa otrzewnowa, telemedycyna 1. Rosner M.H., Ronco C. Remote monitoring for continuous peritoneal dialysis. Telemedicine and ehealth in PD. W: Ronco C., Rosner M.H., Crepaldi C. (red.). Peritoneal Dialysis: State-of-the-art Contributions to nephrology. Karger Medical and Scientific Publishers, Basel 2012: 68 73, Harrington D.M., Myers L., Eisenman K. i wsp. The use of a tablet computer platform to optimize the care of patients receiving peritoneal dialysis: a pilot study. Blood Purif. 2014; 37: Goodlad C., Brown E. The role of peritoneal dialysis in modern renal replacement therapy. Postgrad. Med. J. 2013; 89: Wallace E.L., Rosner M.H., Alscher M.D. i wsp. Remote patient management for home dialysis patients. Kidney Int. Rep. 2017; 2: Obwieszczenie Marszałka Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 1 marca 2018 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty. Dz.U. 2018, poz Obwieszczenie Marszałka Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 8 grudnia 2017 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu ustawy o działalności leczniczej. Dz.U. 2018, poz Kobelski M., Wanic-Kossowska M. Telemonitoring w dializoterapii otrzewnowej. Forum Nefrologiczne 2017; 10: Firanek C., Knowles M., Sloand J. SP508 Impact of remote patient management in hospitals conducting APD: Shifting the nursing care paradigm. Nephrol. Dial. Transplant. 2017; 32 (supl. 3): iii Makhija D., Alscher M.D., Becker S. i wsp. Remote monitoring of automated peritoneal dialysis patients: assessing clinical and economic value. Telemed. J. E. Health 2018; 24: Bernardini J., Piraino B. Compliance in CAPD and CCPD patients as measured by supply inventories during home visits. Am. J. Kidney Dis. 1998; 31: Bernardini J., Nagy M., Piraino B. Pattern of noncompliance with dialysis exchanges in peritoneal dialysis patients. Am. J. Kidney Dis. 2000; 35: Figueiredo A.E., Santos K.S., Creutzberg M. Compliance in peritoneal dialysis measured by supply inventories. Adv. Perit. Dial. 2005; 21: Amici G., Viglino G., Virga G. i wsp. Compliance study in peritoneal dialysis using PD Adequest software. Perit. Dial. Int. 1996; 16 (supl. 1): S176 S Juergensen P.H., Gorban-Brennan N., Finkelstein F.O. Compliance with the dialysis regimen in chronic peritoneal dialysis patients: utility of the Pro Card and impact of patient education. Adv. Perit. Dial. 2004; 20: Chand D.H., Bednarz D. Daily remote peritoneal dialysis monitoring: an adjunct to enhance patient care. Perit. Dial. Int. 2008; 28: Firanek C., Salas M., Drummond R. i wsp. MP557 Discrepancy between prescribed and actual APO prescription delivery: Identification using cycler remote management technology. Nephrol. Dial. Transplant. 2017; 32 (supl. 3): iii Rojas-Diaz M., Ramos A. Help of remote patient monitoring in the assessment of changes in ultrafiltration before, during, and after a peritonitis episode in patients onautomated peritoneal dialysis. Abstrakt TH-PO859. Kongres ASN Kidney Week Rojas-Diaz M., Mercado V.A., Ramirez Almazan M.A. i wsp. Pattern of late catheter dysfunction in automated peritoneal dialysis patients detected through remote patient monitoring and its impact in therapy total time. Abstrakt PUB344. Kongres ASN Kidney Week Ricci R.P., Vicentini A., D Onofrio A. i wsp. Economic analysis of remote monitoring of cardiac implantable electronic devices: Results of the Health Economics Evaluation Registry for Remote Follow-up (TARIFF) study. Heart Rhythm 2016; 14: Dixon P., Hollinghurst S., Edwards L. i wsp. Cost-effectiveness of telehealth for patients with raised cardiovascular disease risk: evidence from the Healthlines randomized controlled trial. BMJ Open 2016; 6: e Lew S.Q., Sikka N. Are patients prepared to use telemedicine in home peritoneal dialysis programs? Perit. Dial. Int. 2013; 33: Pacjent w świecie cyfrowym. Czyli jak nowe technologie zmieniają rynek usług medycznych w krajach Europy Środkowo-Wschodniej Sitek A., Flicińska-Turkiewicz J. Lekarze w badaniach opinii społecznej. Ośrodek Studiów, Analiz i Informacji Naczelnej Izby Lekarskiej Piśmiennictwo Mikołaj Kobelski i wsp., Zdalne monitorowanie pacjentów dializowanych otrzewnowo 249
www.dializadomowa.pl
12 marca 2009 r Informacja prasowa Przewlekła choroba nerek prowadzi do nieodwracalnej niewydolności tego organu. Jedyną możliwością utrzymania chorego przy życiu jest leczenie nerkozastępcze. Dializowanie
Finansowanie świadczeń telemedycznych z prywatnych ubezpieczeń zdrowotnych
Finansowanie świadczeń telemedycznych z prywatnych ubezpieczeń zdrowotnych Dr n. med. Piotr Soszyński Telemedycyna zastosowanie technologii z obszaru telekomunikacji i informatyki w celu świadczenia opieki
DIALIZY OTRZEWNOWE JAKO LECZENIE NERKOZASTĘPCZE U NOWORODKÓW DOŚWIADCZENIA WŁASNE
DIALIZY OTRZEWNOWE JAKO LECZENIE NERKOZASTĘPCZE U NOWORODKÓW DOŚWIADCZENIA WŁASNE Dorota Bulsiewicz, Dariusz Gruszfeld, Sylwester Prokurat, Anna Dobrzańska Instytut Pomnik Centrum Zdrowia Dziecka WSTĘP
PREZENTACJA KORPORACYJNA
PREZENTACJA KORPORACYJNA MG Group S.A. Warsaw Corporate Center ul. Emilii Plater 28, 00-688 Warszawa e-mail : biuro@mediguard.pl Tel. : (+48) 22 534 97 50 Telemedycyna w praktyce Rozwiązania pozwalające
AMULET BROSZURA DLA PERSONELU MEDYCZNEGO
Projekt AMULET: Nowy model opieki medycznej z wykorzystaniem nowoczesnych metod nieinwazyjnej oceny klinicznej i telemedycyny u chorych z niewydolnością serca jest realizowany przez Konsorcjum Naukowe,
Telemonitoring w dializoterapii otrzewnowej
Forum Nefrologiczne 2017, tom 10, nr 4, 250 257 Copyright 2017 Via Medica ISSN 1899 3338 PRACA POGLĄDOWA Mikołaj Kobelski 1, Maria Wanic-Kossowska 2 1 Baxter Polska, Warszawa 2 Katedra i Klinika Nefrologii,
Pomieszczenie Ilość Opis pomieszczenia 8 1 sala 1-łóżkowa + sanitariat 1 sala 2-łóżkowa + sanitariat 6 sal 3-łóżkowych
Wewnętrzna struktura organizacyjna I. Pełna nazwa oddziału : Oddział Chorób Nerek II. Specjalność: Oddział : zachowawcza III. Oferowany poziom świadczeń szpitalnych : Oddział specjalistyczny IV. Pomieszczenia
Aneks IV. Wnioski naukowe
Aneks IV Wnioski naukowe 1 Wnioski naukowe Od czasu dopuszczenia produktu Esmya do obrotu zgłoszono cztery przypadki poważnego uszkodzenia wątroby prowadzącego do transplantacji wątroby. Ponadto zgłoszono
PROKALCYTONINA infekcje bakteryjne i sepsa. wprowadzenie
PROKALCYTONINA infekcje bakteryjne i sepsa wprowadzenie CZĘŚĆ PIERWSZA: Czym jest prokalcytonina? PCT w diagnostyce i monitowaniu sepsy PCT w diagnostyce zapalenia dolnych dróg oddechowych Interpretacje
Podstawowe dwa dokumenty wprowadzające podejście oparte na ryzyku w sferę badań klinicznych
1 2 3 Podstawowe dwa dokumenty wprowadzające podejście oparte na ryzyku w sferę badań klinicznych 4 Dokument FDA zaleca wyznaczenie Krytycznych Danych i Krytycznych Procesów, które wykonane nieprawidłowo
Katedra i Klinika Ortopedii i Traumatologii Narządu Ruchu Wydziału Lekarskiego w Katowicach SUM Kierownik: prof. dr hab. n. med.
Katowice 2016 Jolanta Żak Katedra i Klinika Ortopedii i Traumatologii Narządu Ruchu Wydziału Lekarskiego w Katowicach SUM Kierownik: prof. dr hab. n. med. Damian Kusz W razie zaobserwowania niepokojących
DIETA W PRZEWLEKŁEJ CHOROBIE NEREK
KURS 15.04.2016 Szczecinek DIETA W PRZEWLEKŁEJ CHOROBIE NEREK dr hab. n. med. Sylwia Małgorzewicz, prof.nadzw. Katedra Żywienia Klinicznego Klinika Nefrologii, Transplantologii i Chorób Wewnętrznych Gdański
PRZYKŁADOWE ZASTOSOWANIA ROZWIĄZAŃ TELEMEDYCZNYCH Pro-PLUS
PRZYKŁADOWE ZASTOSOWANIA ROZWIĄZAŃ TELEMEDYCZNYCH Pro-PLUS Przygotowała: Agnieszka Tomczak Warszawa, 1 lutego 2015 r. ZASTOSOWANIA ROZWIĄZAŃ TELEMEDYCZNYCH Pro-PLUS oferuje różnorodne rozwiązania telemedyczne
Informacje dla pacjenta i fachowych pracowników ochrony zdrowia zaangażowanych w opiekę medyczną lub leczenie
brygatynib Informacje dla pacjenta i fachowych pracowników ochrony zdrowia zaangażowanych w opiekę medyczną lub leczenie Imię i nazwisko pacjenta: Dane lekarza (który przepisał lek Alunbrig ): Numer telefonu
I n f or ma cje og ól ne. Pielęgniarstwo specjalistyczne - opieka pielęgniarska nad chorym przewlekle w przypadku chorób nerek
Nazwa modułu Rodzaj modułu/przedmiotu Wydział PUM Kierunek studiów Specjalność Poziom studiów Forma studiów Rok, semestr studiów np. rok 1, semestr (I i II) Liczba przypisanych punktów ECTS (z rozbiciem
Pierwsi pacjenci z cukrzycą leczeni powtarzanymi dializami
KONFERENCJA PRASOWA WARSZAWA 04.03.2010 LECZENIE NERKOZASTĘPCZE Prof. Bolesław Rutkowski Katedra i Klinika Nefrologii, Transplantologii i Chorób Wewnętrznych Gdański Uniwersytet Medyczny 1 Pierwsi pacjenci
ANEKS WARUNKI LUB OGRANICZENIA W ODNIESIENIU DO BEZPIECZNEGO I SKUTECZNEGO UŻYWANIA PRODUKTÓW LECZNICZYCH DO SPEŁNIENIA PRZEZ PAŃSTWA CZŁONKOWSKIE
ANEKS WARUNKI LUB OGRANICZENIA W ODNIESIENIU DO BEZPIECZNEGO I SKUTECZNEGO UŻYWANIA PRODUKTÓW LECZNICZYCH DO SPEŁNIENIA PRZEZ PAŃSTWA CZŁONKOWSKIE 1/5 WARUNKI LUB OGRANICZENIA W ODNIESIENIU DO BEZPIECZNEGO
ELEKTRONICZNA PLATFORMA ZBIERANIA DANYCH RZECZYWISTYCH
ELEKTRONICZNA PLATFORMA ZBIERANIA DANYCH RZECZYWISTYCH KATEGORIE DANYCH Internet i media społecznościowe Pozostałe dane Urządzenia Dane biometryczne i ilościowe Zakupy Dane osobowe 1400 1200 Media Badania
Rola dializy otrzewnowej w zintegrowanym modelu leczenia nerkozastępczego
Forum Nefrologiczne 2009, tom 2, nr 1, 10 14 Copyright 2009 Via Medica ISSN 1899 3338 PRACA POGLĄDOWA www.fn.viamedica.pl Tomasz Liberek Klinika Nefrologii, Transplantologii i Chorób Wewnętrznych Akademii
Lek. WOJCIECH KLIMM. rozprawa na stopień doktora nauk medycznych
Lek. WOJCIECH KLIMM OCENA SYSTEMU CIĄGŁEGO MONITOROWANIA STĘŻENIA GLUKOZY W PŁYNIE ŚRÓDTKANKOWYM U CHORYCH ZE SCHYŁKOWĄ NIEWYDOLNOŚCIĄ NEREK LECZONYCH POWTARZANYMI HEMODIALIZAMI rozprawa na stopień doktora
Pomieszczenie Ilość Opis pomieszczenia 8 1 sala 1-łóżkowa + sanitariat 1 sala 2-łóżkowa + sanitariat 6 sal 3-łóżkowych
Wewnętrzna struktura organizacyjna I. Pełna nazwa oddziału : Oddział Chorób Nerek II. Specjalność: Oddział : zachowawcza III. Oferowany poziom świadczeń szpitalnych : Oddział specjalistyczny IV. Pomieszczenia
Jakość życia dzieci z przewlekłą chorobą nerek w Polsce Katarzyna Kiliś-Pstrusińska
Jakość życia dzieci z przewlekłą chorobą nerek w Polsce Katarzyna Kiliś-Pstrusińska Katedra i Klinika Nefrologii Pediatrycznej Uniwersytet Medyczny we Wrocławiu VII Zjazd PTNefD, Łódź 2015 1 Jakość życia
PROPOZYCJA WYKORZYSTANIA KONCEPCJI SZPITALA DOMOWEGO W ORGANIZACJI ŚWIADCZEŃ ZDROWOTNYCH. TEL. 509 088 528; pawel.podsiadlo@outlook.
PROPOZYCJA WYKORZYSTANIA KONCEPCJI SZPITALA DOMOWEGO W ORGANIZACJI ŚWIADCZEŃ ZDROWOTNYCH. TEL. 509 088 528; pawel.podsiadlo@outlook.com KONCEPCJA SZPITALA DOMOWEGO Analiza chorób przewlekłych w Unii Europejskiej.
Poziom zadowolenia użytkowników platformy telerehabilitacyjnej / Satisfaction level of patients who used the telerehabilitation platform
Karolina KRAWCZAK 1,2, Wojciech GLINKOWSKI 1,2, Dominika CABAJ 1,2, Anna CZYŻEWSKA 1,2, Katarzyna WALESIAK 1,2, Andrzej GÓRECKI 1 Poziom zadowolenia użytkowników platformy telerehabilitacyjnej / Satisfaction
Aneks III. Zmiany w odpowiednich punktach charakterystyki produktu leczniczego i ulotkach dla pacjenta
Aneks III Zmiany w odpowiednich punktach charakterystyki produktu leczniczego i ulotkach dla pacjenta Uwaga: Konieczna może być późniejsza aktualizacja zmian w charakterystyce produktu leczniczego i ulotce
Skale i wskaźniki jakości leczenia w OIT
Skale i wskaźniki jakości leczenia w OIT Katarzyna Rutkowska Szpital Kliniczny Nr 1 w Zabrzu Wyniki leczenia (clinical outcome) śmiertelność (survival) sprawność funkcjonowania (functional outcome) jakość
Diagnostyka i monitorowanie cukrzycy i chorób nerek
Diagnostyka i monitorowanie cukrzycy i chorób nerek Business Development Manager Konferencja naukowo-szkoleniowa Ryn Badania laboratoryjne w chorobach nerek Wyzwaniem dla współczesnej medycyny jest badanie
ŚCIEŻKA: Zarządzanie projektami
ŚCIEŻKA: Zarządzanie projektami Ścieżka dedykowana jest każdej osobie, która chce rozwijać siebie i swoją organizację - w szczególności: Kadrze menedżerskiej i kierowniczej przedsiębiorstw Kierownikom
Cyfrowa transformacja - oczekiwania pacjentów. Ewa Borek, Fundacja MY Pacjenci Forum e-zdrowia, Sopot,
Cyfrowa transformacja - oczekiwania pacjentów Ewa Borek, Fundacja MY Pacjenci Forum e-zdrowia, Sopot, 18.09.18 Wykres 12: Z których niżej wymienionych technologii informatycznych lub narzędzi e-zdrowia
LECZENIE WTÓRNEJ NADCZYNNOŚCI PRZYTARCZYC U PACJENTÓW HEMODIALIZOWANYCH ICD-10 N
Załącznik nr 42 do zarządzenia Nr 59/2011/DGL Prezesa NFZ z dnia 10 października 2011 roku Nazwa programu: LECZENIE WTÓRNEJ NADCZYNNOŚCI PRZYTARCZYC U PACJENTÓW HEMODIALIZOWANYCH ICD-10 N 25.8 Inne zaburzenia
Odczulanie na jad osy i pszczoły
Odczulanie na jad osy i pszczoły Oddział Immunologii Broszura informacyjna dla pacjentów Wstęp Niniejsza broszura przeznaczona jest dla osób uczulonych na jad pszczoły i osy. Zawiera ona informacje na
Całościowe sprawozdanie końcowe. Monitoring postmarketingowy urządzenia medycznego BIOSYNCHRON 1000 Anti Dekubitus (wersja aktywna i pasywna)
Całościowe sprawozdanie końcowe Monitoring postmarketingowy urządzenia medycznego BIOSYNCHRON 1000 Anti Dekubitus (wersja aktywna i pasywna) 1 Opis: Otwarte badania kliniczne z udziałem użytkowników oceniające
przytarczyce, niedoczynność przytarczyc, hipokalcemia, rak tarczycy, wycięcie tarczycy, tyreoidektomia
SŁOWA KLUCZOWE: przytarczyce, niedoczynność przytarczyc, hipokalcemia, rak tarczycy, wycięcie tarczycy, tyreoidektomia STRESZCZENIE Wstęp. Ze względu na stosunki anatomiczne oraz wspólne unaczynienie tarczycy
FAX : (22) 488 37 70 PILNE
KARTA ZAPALENIA OTRZEWNEJ Nr Przypadku Baxter: Data raportu:... Data otrzymania informacji przez Baxter:... (wypełnia Baxter) (wypełnia Baxter) Proszę wypełnić poniższe pola i odesłać faxem do: Baxter
Ocena Pracy Doktorskiej mgr Moniki Aleksandry Ziętarskiej
Prof. dr hab. n. med. Robert Słotwiński Warszawa 30.07.2018 Zakład Immunologii Biochemii i Żywienia Wydziału Nauki o Zdrowiu Warszawski Uniwersytet Medyczny Ocena Pracy Doktorskiej mgr Moniki Aleksandry
Samodzielny Publiczny Wojewódzki Szpital Chirurgii Urazowej w Piekarach Śląskich
Odwiedziny Odwiedziny 1.Zgodnie z art. 33 Ustawy z dnia 06.11.2008r o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta pacjent przebywający w Szpitalu ma prawo do kontaktu osobistego, telefonicznego lub korespondencyjnego
Przystępne cenowo, elastyczne monitorowanie pacjentów w umiarkowanym lub intensywnym nadzorze medycznym
Przystępne cenowo, elastyczne monitorowanie pacjentów w umiarkowanym lub intensywnym nadzorze medycznym Modułowe monitory pacjenta Goldway G60, G70 i G80 Maksymalny zwrot z inwestycji w sprzęt medyczny
Priorytety w zakresie leczenia bólu w Polsce Posiedzenie Sejmowej Komisji 24 IX 2015 Projekt wystąpienia
Prof. dr hab. Jan Dobrogowski Prezes Polskiego Towarzystwa Badania Bólu Priorytety w zakresie leczenia bólu w Polsce Posiedzenie Sejmowej Komisji 24 IX 2015 Projekt wystąpienia Ból jest najczęstszym objawem
Lek. Olgierd Woźniak. Streszczenie rozprawy doktorskiej
Lek. Olgierd Woźniak Streszczenie rozprawy doktorskiej Ocena czynników ryzyka adekwatnych interwencji kardiowerteradefibrylatora u pacjentów z arytmogenną kardiomiopatią prawej komory. Wstęp Arytmogenna
Wydział Nauk o Zdrowiu
Załącznik nr 5b do Uchwały senatu UMB nr 61/2016 z dnia 30.05.2016 Wydział Nauk o Zdrowiu Kierunek PIELĘGNIARSTWO KARTA PRZEDMIOTU / SYLABUS Wydział Nauk o Zdrowiu Profil kształcenia ogólnoakademicki x
ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA 1) z dnia 2 lutego 2011 r.
Dziennik Ustaw Nr 33 2534 Poz. 167 167 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA 1) z dnia 2 lutego 2011 r. w sprawie kryteriów raportowania zdarzeń z wyrobami, sposobu zgłaszania incydentów medycznych i działań
Lek. Marcin Polok. Katedra i Klinika Chirurgii i Urologii Dziecięcej UM we Wrocławiu. Ocena skuteczności operacyjnego leczenia wodonercza u dzieci
Lek. Marcin Polok Katedra i Klinika Chirurgii i Urologii Dziecięcej UM we Wrocławiu Ocena skuteczności operacyjnego leczenia wodonercza u dzieci Rozprawa na stopień doktora nauk medycznych w zakresie medycyny
Uchwała Nr XIX/169/2008 Rady Miasta Marki z dnia 18 czerwca 2008 roku
Uchwała Nr XIX/169/2008 Rady Miasta Marki z dnia 18 czerwca 2008 roku w sprawie wyrażenia zgody na realizację programu zdrowotnego w zakresie szczepień ochronnych przeciwko grypie, dla mieszkańców Miasta
Choroby wewnętrzne - nefrologia Kod przedmiotu
Choroby wewnętrzne - nefrologia - opis przedmiotu Informacje ogólne Nazwa przedmiotu Choroby wewnętrzne - nefrologia Kod przedmiotu 12.0-WL-Lek-ChW-N Wydział Wydział Lekarski i Nauk o Zdrowiu Kierunek
Minister van Sociale Zaken en Volksgezondheid
http://www.maggiedeblock.be/2005/11/18/resolutie-inzake-de-klinischebiologie/ Minister van Sociale Zaken en Volksgezondheid Obecna Minister Zdrowia Maggy de Block wraz z Yolande Avontroodt, i Hilde Dierickx
Usługi telemedyczne w Polsce oczekiwania, możliwości, dostępność na naszym rynku RYSZARD OLSZANOWSKI Krajowa Izba Gospodarcza, Izba Gospodarcza
Usługi telemedyczne w Polsce oczekiwania, możliwości, dostępność na naszym rynku RYSZARD OLSZANOWSKI Krajowa Izba Gospodarcza, Izba Gospodarcza Medycyna Polska Plan prezentacji Rynek usług telemedycznych
Rewolucja w prawie ochrony zdrowia. Otwarcie rynku ehealth w Polsce
Rewolucja w prawie ochrony zdrowia. Otwarcie rynku ehealth w Polsce Adw. Michał Czarnuch Senior Associate, DZP lek. med., mgr Piotr Najbuk, Associate, DZP piotr.najbuk@dzp.pl 22 kwietnia 2016 r. CO NOWEGO
Gospodarka witaminą B1 u chorych przewlekle hemodializowanych
Białystok 8.10.2018 Dr hab. Tomasz Hryszko II Klinika Nefrologii z Oddziałem Leczenia Nadciśnienia Tętniczego i Pododdziałem Dializoterapii UM w Białymstoku Ul. M. Skłodowskiej-Curie 24A 15-276 Białystok
Ubezpieczenie zdrowotne
Ubezpieczenie zdrowotne Aby potwierdzić swoje prawo do świadczeń pacjent podaje w rejestracji CDL Barska swój numer PESEL oraz potwierdza swoją tożsamość jednym z wymienionych dokumentów: dowodem osobistym;
TELEMEDYCYNA I E-ZDROWIE KIERUNKI ROZWOJU SYSTEMU OPIEKI ZDROWOTNEJ
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego TELEMEDYCYNA I E-ZDROWIE KIERUNKI ROZWOJU SYSTEMU OPIEKI ZDROWOTNEJ PROPOZYCJA WYKORZYSTANIA KONCEPCJI SZPITALA
Szpitalny Oddział Ratunkowy i Nocna i Świąteczna Opieka Zdrowotna
Samodzielny Publiczny Specjalistyczny SZPITAL ZACHODNI im. św. Jana Pawła II w Grodzisku Mazowieckim Szpitalny Oddział Ratunkowy i Nocna i Świąteczna Opieka Zdrowotna Pomieszczenia w SOR, w których przebywają
Elektroniczne prawo wykonywania zawodu a e-dokumentacja medyczna pacjenta podstawa w koordynowanej opiece
Elektroniczne prawo wykonywania zawodu a e-dokumentacja medyczna pacjenta podstawa w koordynowanej opiece Mariola Łodzińska Wiceprezes Naczelnej Rady Pielęgniarek i Położnych Katowice 24 kwiecień 2018
Nowe technologie w opiece zespołowej nad osobami niesamodzielnymi - potrzeby i wyzwania. dr Anna Janowicz, Fundacja Hospicyjna w Gdańsku
Nowe technologie w opiece zespołowej nad osobami niesamodzielnymi - potrzeby i wyzwania dr Anna Janowicz, Fundacja Hospicyjna w Gdańsku Podstawy zintegrowanej opieki hospicyjnej BÓL PSYCHICZNY Total pain
2. Ośrodek Lubuskie Centrum Ortopedii im. Dr. Lecha Wierusza Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w Świebodzinie
Regulamin kwalifikacji Pacjentów do stacjonarnego leczenia rehabilitacyjnego w Lubuskim Centrum Ortopedii im. Dr. Lecha Wierusza Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością 1 Określenia użyte w regulaminie
30. DWULETNIA OBSERWACJI WYNIKÓW PROFILAKTYKI I LECZENIA OSTEOPOROZY. PROGRAM POMOST
30. DWULETNIA OBSERWACJI WYNIKÓW PROFILAKTYKI I LECZENIA OSTEOPOROZY. PROGRAM POMOST Przedlacki J, Księżopolska-Orłowska K, Grodzki A, Sikorska-Siudek K, Bartuszek T, Bartuszek D, Świrski A, Musiał J,
Ulepszenia w Usługach Wspierających Loklną Służbę Zdrowia. poradnik skrócony
Ulepszenia w Usługach Wspierających Loklną Służbę Zdrowia poradnik skrócony Nowe prawo ulepszające usługi W październiku 2012r. weszły w życie nowe przepisy prawne, których celem jest usprawnienie działania
Rola współpracy między lekarzem a pacjentem jaskrowym Anna Kamińska
Rola współpracy między lekarzem a pacjentem jaskrowym Anna Kamińska Katedra i Klinika Okulistyki, II WL, Warszawski Uniwersytet Medyczny Kierownik Kliniki: Profesor Jacek P. Szaflik Epidemiologia jaskry
Szanse i zagrożenia przygotowania RSS na podstawie raportu HTA
Szanse i zagrożenia przygotowania RSS na podstawie raportu HTA Co może być istotne w procesie tworzenia RSS? Magdalena Władysiuk Ustawa refundacyjna W krajach o średnim dochodzie RSSs są szansą na finansowanie
DRUGA OPINIA MEDYCZNA INTER PARTNER ASSISTANCE
DRUGA OPINIA MEDYCZNA INTER PARTNER ASSISTANCE DLACZEGO DRUGA OPINIA MEDYCZNA? Coraz częściej pacjenci oraz ich rodziny poszukują informacji o przyczynach chorób oraz sposobach ich leczenia w różnych źródłach.
PROGRAM NAUCZANIA PRZEDMIOTU FAKULTATYWNEGO NA WYDZIALE LEKARSKIM I ROK AKADEMICKI 2015/2016 PRZEWODNIK DYDAKTYCZNY
PROGRAM NAUCZANIA PRZEDMIOTU FAKULTATYWNEGO NA WYDZIALE LEKARSKIM I ROK AKADEMICKI 2015/2016 PRZEWODNIK DYDAKTYCZNY 1. NAZWA PRZEDMIOTU : FAKULTET DIAGNOSTYKA LABORATORYJNA PRZY ŁÓŻKU CHOREGO 2. NAZWA
Wypracowane rezultaty. Krajowa Konferencja OKRĄGŁY STÓŁ Łańcuch Zaufania
Wypracowane rezultaty Krajowa Konferencja OKRĄGŁY STÓŁ Łańcuch Zaufania Co użytkownicy wiedzą o TeleZdrowiu? Część I Pomimo iż, TeleZdrowie obecne jest na rynku już 20 lat, wciąż powszechny jest brak zrozumienia
Agresja wobec personelu medycznego
Agresja wobec personelu medycznego Od połowy XX wieku do chwili obecnej obserwuje się gwałtowny postęp w diagnostyce i leczeniu pacjentów. Postęp ten przyczynił się do wczesnego rozpoznawania chorób oraz
Tyreologia opis przypadku 14
Kurs Polskiego Towarzystwa Endokrynologicznego Tyreologia opis przypadku 14 partner kursu: (firma nie ma wpływu na zawartość merytoryczną) Opis przypadku 32 letnia pacjentka zgłosiła się do Poradni Endokrynologicznej.
Decyzje dotyczące resuscytacji krążeniowooddechowej
Resuscytacja Szpitale Uniwersyteckie Coventry i Warwickshire NHS Trust Decyzje dotyczące resuscytacji krążeniowooddechowej Informacje przeznaczone dla pacjentów szpitali Coventry and Warwickshire, ich
Relacja koszt efekt jako kryterium wyboru metody leczenia chorób nerek
Relacja koszt efekt jako kryterium wyboru metody leczenia chorób nerek Marian Klinger Katedra i Klinika Nefrologii i Medycyny Transplantacyjnej Akademii Medycznej we Wrocławiu Światowe tło epidemiologiczne
Testy wysiłkowe w wadach serca
XX Konferencja Szkoleniowa i XVI Międzynarodowa Konferencja Wspólna SENiT oraz ISHNE 5-8 marca 2014 roku, Kościelisko Testy wysiłkowe w wadach serca Sławomira Borowicz-Bieńkowska Katedra Rehabilitacji
UNIWERSYTET MEDYCZNY W LUBLINIE KATEDRA I KLINIKA REUMATOLOGII I UKŁADOWYCH CHORÓB TKANKI ŁĄCZNEJ PRACA DOKTORSKA.
UNIWERSYTET MEDYCZNY W LUBLINIE KATEDRA I KLINIKA REUMATOLOGII I UKŁADOWYCH CHORÓB TKANKI ŁĄCZNEJ PRACA DOKTORSKA Małgorzata Biskup Czynniki ryzyka sercowo-naczyniowego u chorych na reumatoidalne zapalenie
Poniżej prezentuję treść własnego wystąpienia w ramach spotkania okrągłego stołu. Główne punkty wystąpienia:
Kwalifikacja do leczenia osteoporozy i kosztoefektywność leczenia osteoporozy w Polsce, polska wersja FRAX konferencja okrągłego stołu podczas IV Środkowo Europejskiego Kongresu Osteoporozy i Osteoartrozy
Amy Ferris, Annie Price i Keith Harding Pressure ulcers in patients receiving palliative care: A systematic review Palliative Medicine 2019 Apr 24
Amy Ferris, Annie Price i Keith Harding Pressure ulcers in patients receiving palliative care: A systematic review Palliative Medicine 2019 Apr 24 Cel - przegląd ma na celu określenie częstości występowania
Zalecenia rekomendowane przez Ministra Zdrowia. KPC - ang: Klebsiella pneumoniae carbapenemase
Zalecenia dotyczące postępowania w przypadku identyfikacji w zakładach opieki zdrowotnej szczepów bakteryjnych Enterobacteriaceae wytwarzających karbapenemazy typu KPC * * KPC - ang: Klebsiella pneumoniae
ZDALNA OPIEKA POŁOŻNICZA. Badanie kardiotokograficzne w warunkach domowych
ZDALNA OPIEKA POŁOŻNICZA Badanie kardiotokograficzne w warunkach domowych ZDALNA OPIEKA POŁOŻNICZA Zdalna Opieka Położnicza to rozwiązanie przeznaczone do bezpiecznego monitorowania czynności akcji serca
Badanie postaw i opinii środowiska lekarzy i lekarzy dentystów związanych z Systemem Informacji Medycznej i wizerunkiem środowiska lekarzy
Badanie postaw i opinii środowiska lekarzy i lekarzy dentystów związanych z Systemem Informacji Medycznej i wizerunkiem środowiska lekarzy Skrócona wersja raportu z badania ilościowego realizowanego wśród
Kiedy rozpocząć przyjmowanie dawki Jak przyjmować lek Uptravi? Jak zwiększać dawkę leku? Pominięcie przyjęcia leku...6
PORADNIK DOTYCZĄCY DOBIERANIA DAWKI - PAKIET DOBIERANIA DAWKI Strona 1 Uptravi tabletki powlekane seleksypag Poradnik dobierania dawki Rozpoczynanie leczenia lekiem Uptravi Przed rozpoczęciem leczenia
Telemedycyna. Piotr Mechliński T-Mobile Polska & DT Group. Warszawa, 26 kwietnia 2012 r.
Telemedycyna Piotr Mechliński T-Mobile Polska & DT Group Warszawa, 26 kwietnia 2012 r. Telemedycyna obszary zastosowań Sieć telemedyczna Obszary zastosowań Telemonitoring Doc2Patient: Zdalna wymiana danych
Raport Konsultanta Wojewódzkiego w dziedzinie Nefrologii Dziecięcej za rok 2015
Warszawa 08.02.2016 Sylwester Prokurat Klinika Nefrologii, Transplantacji Nerek i Nadciśnienia Tętniczego IPCZD Warszawa 04-730, Al. Dzieci Polskich 20 22 815 15 40, 22 815 15 41 s.prokurat@ipczd.pl Raport
PRZYJĘCIE DO SZPITALA NA PODSTAWIE SZPITALNEGO NAKAZU U Z OGRANICZENIEM PRAW
PRZYJĘCIE DO SZPITALA NA PODSTAWIE SZPITALNEGO NAKAZU U Z OGRANICZENIEM PRAW (Paragrafy 37 i 41 Ustawy o zdrowiu psychicznym [Mental Health Act 1983] z 1983 r.) 1. Imię i nazwisko pacjenta 2. Imię i nazwisko
ZALECENIA ŻYWIENIOWE, LECZENIE. dr n. med. Małgorzata Kaczkan dietetyk Katedra Żywienia Klinicznego GUMed
ZALECENIA ŻYWIENIOWE, LECZENIE dr n. med. Małgorzata Kaczkan dietetyk Katedra Żywienia Klinicznego GUMed AKTUALNE ZALECENIA I NOWE MOŻLIWOŚCI LECZENIA NIEDOŻYWIENIA CELE LECZENIA ŻYWIENIOWEGO: zapobieganie
KOMPONENTY HumanWork HOSPITAL: HumanWork HOSPITAL to rozwiązanie dla zespołów służby. medycznej, które potrzebują centralnego zarządzania informacją w
HumanWork HOSPITAL to rozwiązanie dla zespołów służby medycznej, które potrzebują centralnego zarządzania informacją w procesach obiegu zadań i dokumentów, aby pracować łatwiej i efektywniej. HumanWork
INFORMACJA DOTYCZĄCA PRZETWARZANIA DANYCH OSOBOWYCH PRZEZ Dentimed Lekarze Stomatolodzy: Bagińscy sp. p. z siedzibą w Białymstoku
INFORMACJA DOTYCZĄCA PRZETWARZANIA DANYCH OSOBOWYCH PRZEZ Dentimed Lekarze Stomatolodzy: Bagińscy sp. p. z siedzibą w Białymstoku Szanowni Państwo! Od 25 maja 2018 roku we wszystkich krajach należących
Krajowa Konferencja Łańcuch Zaufania. Warszawa, 2012-09-25
Krajowa Konferencja Łańcuch Zaufania Warszawa, 2012-09-25 Telemedycyna w projektach realizowanych w obszarze e-zdrowia w Polsce Projekt P5 Elektroniczna platforma konsultacyjnych usług telemedycznych Ministerstwa
Podstawowe unormowania prawne wynikające z ustawy zasadniczej - Konstytucji z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz U. Nr 78, poz 483), określone w ustawach:
Podstawowe unormowania prawne wynikające z ustawy zasadniczej - Konstytucji z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz U. Nr 78, poz 483), określone w ustawach: - z dnia 30 sierpnia 1991 r. o zakładach opieki zdrowotnej
Informacja. Bo liczy się każda minuta. Twój przedstawiciel Boehringer Ingelheim udzieli informacji gdzie wysłać niniejszy formularz
PROCEDURA ALARMOWA "RYZYKO UDARU MÓZGU FORMULARZ GROMADZENIA DANYCH Dla WSZYSTKICH rozpoczętych postępowań dotyczących podejrzenia udaru mózgu Informacja Nazwa szpitala Nazwisko, imię i stanowisko członka
Otyłość i choroby nerek. groźny problem XXI wieku
Otyłość i choroby nerek groźny problem XXI wieku Dr Lucyna Kozłowska SGGW, Wydział Nauk o śywieniu Człowieka i Konsumpcji Katedra Dietetyki e-mail: lucyna_kozlowska@sggw.pl Nadwaga + otyłość 25% 27% Nadwaga
PROGRAM ZAPOBIEGANIA CIĄŻY LISTA KONTROLNA PRZEPISYWANIA LEKU TOCTINO
PROGRAM ZAPOBIEGANIA CIĄŻY LISTA KONTROLNA PRZEPISYWANIA LEKU TOCTINO Karta pacjenta Imię i nazwisko pacjenta Podmiot odpowiedzialny Stiefel Laboratories (Ireland) Ltd Finisklin Business Park, Sligo Irlandia
Przewlekła choroba nerek
KONFERENCJA PRASOWA WARSZAWA 04.03.2010 PCHN - EPIDEMIOLOGIA Prof. Bolesław Rutkowski Katedra i Klinika Nefrologii, Transplantologii i Chorób Wewnętrznych Gdański Uniwersytet Medyczny 1 Przewlekła choroba
ONKONAWIGATOR. Kompleksowa opieka onkologiczna dla Ciebie i Twoich bliskich
ONKONAWIGATOR Kompleksowa opieka onkologiczna dla Ciebie i Twoich bliskich Grupa LUX MED sprawdzony wybór w leczeniu onkologicznym! Zdrowie to najcenniejszy skarb każdego z nas. Grupa LUX MED dzięki połączeniu
POLSKA KARTA PRAW PACJENTA
POLSKA KARTA PRAW PACJENTA podstawowe unormowania prawne wynikające z ustawy zasadniczej - Konstytucji z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz. U. Nr 78, poz. 483) określone w ustawach *: I. Prawa pacjenta wynikające
SYLABUS. Część A - Opis przedmiotu kształcenia. II Wydział Lekarski z Oddziałem Anglojęzycznym Lekarski
SYLABUS Nazwa modułu/przedmiotu : Wydział: Kierunek studiów: Część A - Opis przedmiotu kształcenia. Nefrologia Kod modułu LK.3.E.008 II Wydział Lekarski z Oddziałem Anglojęzycznym Lekarski Specjalności:
DZIENNY DOM OPIEKI MEDYCZNEJ ZAKŁAD PIELEGNACYJNO-OPIEKUŃCZY IM. KS. JERZEGO POPIEŁUSZKI W TORUNIU
DZIENNY DOM OPIEKI MEDYCZNEJ ZAKŁAD PIELEGNACYJNO-OPIEKUŃCZY IM. KS. JERZEGO POPIEŁUSZKI W TORUNIU Zakład Pielęgnacyjno-Opiekuńczy im. ks. Jerzego Popiełuszki od 1 lutego 2017 roku realizuje projekt Zostań
Leczenie przeciwpłytkowe w niewydolności nerek (PCHN) Dr hab. Dorota Zyśko, prof. nadzw Łódź 2014
Leczenie przeciwpłytkowe w niewydolności nerek (PCHN) Dr hab. Dorota Zyśko, prof. nadzw Łódź 2014 Leki przeciwpłytkowe (ASA, clopidogrel) Leki przeciwzakrzepowe (heparyna, warfin, acenocumarol) Leki trombolityczne
Zarabiaj na telemedycynie z. Oferta współpracy dla Podmiotów Leczniczych MedGo CardioRehabilitacja
Zarabiaj na telemedycynie z Oferta współpracy dla Podmiotów Leczniczych MedGo CardioRehabilitacja Współpraca Bądź nowoczesny i dołącz do Placówek zarabiających na telemedycynie. Oto nowe usługi MedGo,
6 miliardów w Marty Cooper i jego pierwszy telefon komórkowy (1973)
6 miliardów w 2012 Marty Cooper i jego pierwszy telefon komórkowy (1973) 1 miliard w 2008 2 miliardy w 2014 Michael Donald Wise i jego pierwszy komputer osobisty (1975) 2 miliardy w 2009 Pierwsza przeglądarka
Zarabiaj na telemedycynie z. Oferta współpracy dla Podmiotów Leczniczych MedGo Cardio Monitor
Zarabiaj na telemedycynie z Oferta współpracy dla Podmiotów Leczniczych MedGo Cardio Monitor Współpraca Bądź nowoczesny i dołącz do Placówek zarabiających na telemedycynie. Oto nowe usługi MedGo, które
Aneks III. Zmiany do odpowiednich części Charakterystyki Produktu Leczniczego i Ulotki dla pacjenta.
Aneks III Zmiany do odpowiednich części Charakterystyki Produktu Leczniczego i Ulotki dla pacjenta. Uwaga: Poszczególne punkty Charakterystyki Produktu Leczniczego i Ulotki dla pacjenta są wynikiem zakończenia
Aneks III. Zmiany, które należy wprowadzić w odpowiednich punktach charakterystyki produktu leczniczego i ulotkach dla pacjenta
Aneks III Zmiany, które należy wprowadzić w odpowiednich punktach charakterystyki produktu leczniczego i ulotkach dla pacjenta Uwaga: Ta Charakterystyka Produktu Leczniczego, oznakowanie opakowań i ulotka
Informacja o bezpieczeństwie pacjenta Dializa
Informacja o bezpieczeństwie pacjenta Dializa Twoje bezpieczeństwo - zespołowe podejście Twoje bezpieczeństwo jest najwyższym priorytetem. Razem możemy zmniejszyć wszelkie ryzyko, na jakie jesteś narażony
STANDARDOWE PROCEDURY OPERACYJNE W REHABILITACJI KARDIOLOGICZNEJ
K.OLESZCZYK J.RYBICKI A.ZIELINSKA-MEUS I.MATYSIAKIEWICZ A.KUŚMIERCZYK-PIELOK K.BUGAJSKA-SYSIAK E.GROCHULSKA STANDARDOWE PROCEDURY OPERACYJNE W REHABILITACJI KARDIOLOGICZNEJ XVI Konferencja Jakość w Opiece
Sepsa, wstrząs septyczny, definicja, rozpoznanie
Sepsa, wstrząs septyczny, definicja, rozpoznanie dr hab. n.med. Barbara Adamik Katedra i Klinika Anestezjologii i Intensywnej Terapii Uniwersytet Medyczny we Wrocławiu Sepsa, wstrząs septyczny, definicja,
Ponadto oświadczam, że zostałam/em w sposób wyczerpujący i w języku dla mnie zrozumiałym poinformowana/y o :
OŚWIADCZENIE ŚWIADOMA ZGODA NA ZABIEG CHIRURGICZNY LUB LECZENIE Imię i nazwisko pacjenta:... Adres zamieszkania:... Data urodzenia:... Rodzaj planowanego zabiegu operacyjnego:...... Rodzaj planowanego
Chory dializowany otrzewnowo z upośledzeniem ultrafiltracji
PRZYPADKI KLINICZNE Forum Nefrologiczne 2010, tom 3, nr 2, 101 107 Copyright 2010 Via Medica ISSN 1899 3338 Daniel Baczyński, Stefan Antosiewicz, Bożena Pietrzak, Zofia Wańkowicz www.fn.viamedica.pl Klinika