KIERUNEK CHEMIA STUDIA I STOPNIA

Transkrypt

1 KIERUNEK CHEMIA STUDIA I STOPNIA PROGRAMY PRZEDMIOTÓW SPECJALISTYCZNEGO MODU U IN YNIERSKIEGO CHEMIA MATERIA ÓW POLIMEROWYCH Obowi zuj ce od roku akademickiego 2011/2012

2 Kod LICZBA PUNKTÓW 2 RECYKLING I UTYLIZACJA WYROBÓW Z TWORZYW SZTUCZNYCH Jednostka prowadz ca Instytut Chemii, Ochrony rodowiska i Biotechnologii Kierunek studiów Chemia 3,5 letnie studia stacjonarne I stopnia (in ynierskie) chemia formy zaj i liczba godzin Rok Semestr wyk ad konwersatoriu m/ wiczenia laboratorium IV Kierownik i realizatorzy prof. dr hab. in. Marek Kowalczuk/dr hab. in. Piotr Kurcok, prof. AJD/dr hab. in. Piotr Dobrzy ski, prof. AJD Przedmioty wprowadzaj ce i wymagania wst pne Chemia polimerów Za enia i cele nauczania Celem prowadzenia jest zapoznanie studentów z zagadnieniami dotycz cymi recyklingu oraz utylizacji materia ów polimerowych, ze szczególnym uwzgl dnieniem recyklingu materia ów opakowaniowych. Ramowy program Forma i warunki zaliczenia Przedmiot obejmuje nast puj ce zagadnienia: 1. Krótkie powtórzenie wiadomo ci z zakresu chemii polimerów (polimer/ makrocz steczka, tworzywa sztuczne, masa cz steczkowa polimeru, podzia polimerów, metody charakterystyki polimerów, podstawowe grupy polimerów syntetycznych). 2. Podstawy prawne w gospodarce odpadami z tworzyw sztucznych 3. Recykling materia owy 4. Recykling surowcowy 5. Recykling organiczny (kompostowanie, metanizacja) 6. Recykling energetyczny i zwi zane z nim problemy 7. Segregacja odpadów polimerowych Kolokwium zaliczeniowe Wyk ad: Prezentacje multimedialne i uzupe niaj ca Wspó czesna Wiedza o Polimerach Jan F. Rabek, PWN Warszawa 2008 Chemia Polimerów red. S. Penczek t. I, II i III PWN Warszawa 1998 Opakowania biodegradowalne Hanna akowska (COBRO2003) Podstawy gospodarki odpadami - Czes awa Rosik-Dulewska PWN 2007.

3 Kod LICZBA PUNKTÓW 4 Jednostka prowadz ca PODSTAWY PRZETWÓRSTWA I ZASTOSOWANIA TWORZYW SZTUCZNYCH Instytut Chemii, Ochrony rodowiska i Biotechnologii Kierunek studiów Chemia 3,5 letnie studia stacjonarne I stopnia (in ynierskie) chemia formy zaj i liczba godzin Kierownik i realizatorzy Przedmioty wprowadzaj ce i wymagania wst pne Rok Semestr wyk ad konwersatoriu m/ wiczenia laboratorium III prof. dr hab. in. Marek Kowalczuk/dr hab. in. Piotr Kurcok, prof. AJD/dr hab. in. Piotr Dobrzy ski, prof. AJD Chemia polimerów Za enia i cele nauczania Celem prowadzenia jest zapoznanie studentów z zagadnieniami dotycz cymi przetwórstwa polimerów, szczególnie z podstawowymi metodami dzia maj cych na celu przekszta cenia w wyroby gotowe lub pó produkty o danych ciwo ciach u ytkowych, uwzgl dniaj c zarówno metody obróbki formuj cej jak i wyko czeniowej produktów. Ramowy program Przedmiot obejmuje nast puj ce zagadnienia: 1. Krótkie powtórzenie wiadomo ci z zakresu chemii polimerów (polimer/ makrocz steczka, tworzywa sztuczne, masa cz steczkowa polimeru, podzia polimerów, metody charakterystyki polimerów, podstawowe grupy polimerów syntetycznych). 2. Podstawy ogólne przetwórstwa - Specyfika i metody przetwórstwa tworzyw sztucznych (podstawowe definicje; obróbka formuj ca i obróbka wyko czeniowa) - Podstawy reologiczne procesów przetwórstwa (podstawy mechaniki o rodków ci ych, lepko - ciecze newtonowskie i nienewtonowskie, lepkospr ysto ) - W ciwo ci technologiczne tworzyw sztucznych (p ynno, skurcz i czas utwardzania 3. Przygotowanie tworzyw do przetwórstwa - Przygotowanie tworzyw termoplastycznych (granulacja, suszenie, regeneracja odpadów) - Przygotowanie t oczyw utwardzalnych (metody wytwarzania oczyw; tabletkowanie, suszenie) - Up ynnianie (rozpuszczanie, emulgowanie i dyspergowanie). 4. Prasowanie - Podstawy procesu (metody prasowania, parametry procesu, cykl procesu) - Formy do prasowania (formy t oczne i przet oczne) - Prasy (t oczne, przet oczne, wielosto owe, b bnowe) - Technologia prasowania (prasowanie tworzyw utwardzalnych 5. Wyt aczanie - Podstawy procesu i wyt aczarki

4 Forma i warunki zaliczenia i uzupe niaj ca - Technologia wyt aczania (wyt aczanie rur, profilów, folii, p yt, powlekanie drutów i kabli. 6. Formowanie wtryskowe - Przebieg i parametry procesu - Wtryskarki i formy wtryskowe - Technologia procesu wtrysku. 7. Formowanie pró niowe - Rodzaje formowania pró niowego - Urz dzenia do formowania pró niowego. 8. czenie - Klejenie - Spawanie - Zgrzewanie - Inne metody czenia (nitowanie, czenie rubami, po czenia zatrzaskowe, zawiasy foliowe). 9. Inne metody przetwórstwa (kalandrowanie, powlekanie i laminowanie, nanoszenie pow ok, odlewanie, spienianie, niskoci nieniowe formowanie tworzyw wzmocnionych, wytwarzanie przedmiotów wewn trz pustych, obróbka skrawaniem, obróbka powierzchniowa np. drukowanie, lakierowanie, metalizowanie czy zamszowanie). 10. Metody przetwórstwa PVC. 11. Mo liwo ci i bariery w zastosowaniu Kolokwium zaliczeniowe Wyk ad: Prezentacje multimedialne wiczenia: Krótkie prezentacje dotycz ce wybranych problemów przygotowane przez studentów a nast pne rozszerzenie/uzupe nienie przez prowadz cego i dyskusja. W programie przewidziana jest wycieczka studentów do zak adu przetwórstwa polimerów. Wspó czesna Wiedza o Polimerach Jan F. Rabek, PWN Warszawa 2008 Chemia Polimerów red. S. Penczek t. I, II i III PWN Warszawa 1998 Tworzywa Sztuczne. Poradnik H. Saechtling, WNT Warszawa, 2007 Reologia w przetwórstwie tworzyw sztucznych K. Wilczy ski, WNT, Warszawa M. Ob ój-muzaj, B. wierz-motysia, B. Szb owska Polichlorek winylu, WNT, Warszawa Modern Plastics: Encyclopedia Handbook, McGraw-Hill Inc Plastics Materials J.A. Byrdson, Butterworth Heinemann Londyn Tworzywa sztuczne. Materia oznawstwo I przetwórstwo K. Dobrosz i A. Matysiak, WNSiP Warszawa 1986 Przetwórstwo Tworzyw Sztucznych R. Sikora, PWN 1982

5 Kod LICZBA PUNKTÓW 7 Jednostka prowadz ca METODY BADANIA MATERIA ÓW POLIMEROWYCH Instytut Chemii, Ochrony rodowiska i Biotechnologii Kierunek studiów Chemia 3,5 letnie studia stacjonarne I stopnia (in ynierskie) chemia formy zaj i liczba godzin Rok Semestr wyk ad konwersatoriu m/ wiczenia laboratorium Kierownik i realizatorzy Przedmioty wprowadzaj ce i wymagania wst pne Za enia i cele nauczania Ramowy program Forma i warunki zaliczenia i uzupe niaj ca IV prof. dr hab. in. Marek Kowalczuk/dr hab. in. Piotr Kurcok, prof. AJD/dr hab. in. Piotr Dobrzy ski, prof. AJD Chemia polimerów, fizykochemia polimerów Celem prowadzenia jest zapoznanie studentów z metodami bada stosowanymi do charakterystyki i analizy polimerów. Wyk ad 1. Metody oznaczania liczbowo redniej masy cz steczkowej 2. Metody oznaczania wagowo redniej masy cz steczkowej 3. Badanie polimerów metodami rozpraszania wiat a 4. Chromatografia elowa 5. Analiza termiczna DSC, TGA, DMA 6. Metody spektroskopowe w analizie polimerów 7. Analiza rentgenograficzna polimerów 8. Mikroskopia elektronowa 9. Dyfrakcja elektronów Laboratorium 1. Identyfikacja polimerów metod spektrometrii w podczerwieni 2. Identyfikacja polimerów metod 1H i 13C NMR 3. Badanie mikrostruktury wybranych polimerów metod NMR 4. Okre lenie mikrostruktury wybranych polimerów 5. Charakterystyka struktury nadmolekularnej metod dyfrakcji rentgenowskiej. 6. Analiza przemian fazowych w polimerach w oparciu o ró nicow kalorymetri skaningow 7. Analiza chemiczna wybranych polimerów (spalanie, wyznaczanie sto ci itd.) Kolokwium zaliczeniowe Wyk ad: Prezentacje multimedialne Laboratorium: Studenci przeprowadzaj samodzielne pomiary lub interpretuj widma spektroskopowe b wyniki innych analiz. Wspó czesna Wiedza o Polimerach Jan F. Rabek, PWN Warszawa 2008 Chemia Polimerów red. S. Penczek t. I, II i III PWN Warszawa 1998 Tworzywa Sztuczne. Poradnik H. Saechtling, WNT Warszawa, 2007 Reologia w przetwórstwie tworzyw sztucznych K. Wilczy ski, WNT, Warszawa Metody fizyczne bada polimerów W. Przygocki, PWN 1990 R.M. Silverstein, F.X. Webster, D.J. Kiemle, Spektroskopowe metody identyfikacji zwi zków organicznych, PWN, Warszawa 2007.

6 Kod LICZBA PUNKTÓW 6 FIZYKOCHEMIA POLIMERÓW Jednostka prowadz ca Instytut Chemii, Ochrony rodowiska i Biotechnologii Kierunek studiów Chemia 3,5 letnie studia stacjonarne I stopnia (in ynierskie) chemia formy zaj i liczba godzin Rok Semestr wyk ad konwersatorium/ laboratorium wiczenia III Kierownik i realizatorzy prof. dr hab. in. Marek Kowalczuk/dr hab. in. Piotr Kurcok, prof. AJD/dr hab. in. Piotr Dobrzy ski, prof. AJD Przedmioty wprowadzaj ce i wymagania wst pne Chemia polimerów Za enia i cele nauczania Celem prowadzenia jest zapoznanie studentów z zagadnieniami fizykochemii polimerów Ramowy program Przedmiot obejmuje nast puj ce zagadnienia: Wyk ad: 1. Powtórzenie podstawowych poj z zakresu chemii polimerów 2. Budowa polimerów - budowa meru - oddzia ywania mi dzycz steczkowe - ukszta towanie cucha g ównego (struktura I-, II- i III rz dowa) - struktura polimerów usieciowanych i rozga zionych - konfiguracje makrocz steczek w roztworach polimerów - uk ady skondensowane makro ele, stopy polimerów, stan sta y - mieszalno polimerów, separacja fazowa i mikrofazowa 3. Masy cz steczkowe i fizyczne podstawy ich wyznaczania 4. Lepkospr ysto polimerów 5. ciwo ci mechaniczne polimerów 6. Temperatura przej cia ze stanu szklistego do stanu elastycznego (metody pomiaru, wp yw Mn, krystaliczno ci itd.) Forma i warunki zaliczenia i uzupe niaj ca Laboratorium 1. Wyznaczanie masy cz steczkowej metod lepko ciow 2. Wyznaczanie masy cz steczkowej metod SEC Mn, Mw, Mw/Mn, 3. Charakterystyka termiczna wybranych polimerów (Tg, Tm, Hm) Egzamin Wyk ad prezentacje multimedialne Laboratorium studenci samodzielnie przeprowadzaj zaplanowane oznaczenia. Introduction to Physical polimer science L.H. Sperling ed.; Wiley Wspó czesna Wiedza o Polimerach Jan F. Rabek, PWN Warszawa 2008 Chemia Polimerów red. S. Penczek t. I, II i III PWN Warszawa 1998 Podstawy fizykochemii polimerów Jan F. Rabek, Wydawnictwo PWr 1977.

7 Kod LICZBA PUNKTÓW 5 Jednostka prowadz ca MATERIA Y POLIMEROWE DLA SPECJALNYCH ZASTOSOWA Instytut Chemii, Ochrony rodowiska i Biotechnologii Kierunek studiów Chemia 3,5 letnie studia stacjonarne I stopnia (in ynierskie) chemia formy zaj i liczba godzin Kierownik i realizatorzy Przedmioty wprowadzaj ce i wymagania wst pne Rok Semestr wyk ad konwersatorium/ wiczenia laboratorium III VI prof. dr hab. in. Marek Kowalczuk/dr hab. in. Piotr Kurcok, prof. AJD/dr hab. in. Piotr Dobrzy ski, prof. AJD Chemia polimerów Za enia i cele nauczania Celem prowadzenia jest zapoznanie studentów z zagadnieniami nowoczesnej chemii i technologii polimerów oraz zastosowaniami nowoczesnych w medycynie, ochronie rodowiska oraz elektronice. Ramowy program Przedmiot obejmuje nast puj ce zagadnienia: Powtórzenie podstawowych poj z zakresu chemii polimerów (polimer/makrocz steczka, masa cz steczkowa polimeru, podzia polimerów, struktura i mikrostruktura, makrocz steczka w roztworze, metody charakterystyki polimerów, charakterystyka podstawowych metod prowadzenia polireakcji, podstawowe grupy polimerów syntetycznych). Biodegradowalne materia y polimerowe ze róde odnawialnych. Wybrane biopolimery i mo liw ci ich zastosowa. Kompostowalne materia y polimerowe za i przeciw. Normy europejskie reguluj ce problem; Polimery oxo-degradowalne rozwi zanie problemu degradacji poliolefin?; Polimery dla medycyny rodzaje, zastosowanie i utylizacja odpadów pou ytkowych; Biodegradowalne pod a do hodowli komórkowych oraz polimerowe no niki leków; Polimery samouporz dkowuj ce si nowe materia y do transportu i uwalniania substancji; Hydro ele polimerowe metody otrzymywanie, charakterystyki i zastosowanie; Podstawy recyklingu materia owego i energetycznego w gospodarce odpadami polimerowymi. Materia y Forma i warunki zaliczenia i uzupe niaj ca polimerowe dla elektroniki i optoelektroniki. Wyk ad: zaliczenie na podstawie kolokwium wiczenia konwersatoryjne: zaliczenie na ocen w oparciu o referaty, aktywno na zaj ciach i kolokwium. Wyk ad prezentacje multimedialne wiczenia krótkie prezentacje studentów b prowadz cego i dyskusja dotycz ca wybranych zagadnie stanowi ca rozszerzenie problemów prezentowanych w trakcie wyk adów. Testy sprawdzaj ce poziom opanowania w trakcie semestru. Wspó czesna Wiedza o Polimerach Jan F. Rabek, PWN Warszawa 2008 Chemia Polimerów red. S. Penczek t. I, II i III PWN Warszawa 1998 Technologia nowoczesnych postaci leków red. R.H. Mueler i G.E. Hildebrant, Wyd. Lekarskie PZWL 1998

8 Biomedical nanostructures K.E Gonsalves et al., Wiley Principles of Polymerization G. Odian, J. Wiley & Sons, Hoboken 2004 Nonlinear Optics of Organic Molecules and Polymers red. H.S. Nalwa I S. Miyata, CRC Prss, Boca Raton K. Sudesh, H. Abe, Y. Doi Synthesis, structure and properties of polyhydroxyalkanoates: biological polyesters Prog. Polym. Sci. 25, 1503 (2000).

9 Kod LICZBA PUNKTÓW 3 POLIMERY NATURALNE I BIOPOLIMERY Jednostka prowadz ca Instytut Chemii, Ochrony rodowiska i Biotechnologii Kierunek studiów, specjalno Chemia 3,5 letnie studia stacjonarne I stopnia (in ynierskie) chemia formy zaj i liczba godzin Kierownik i realizatorzy Przedmioty wprowadzaj ce i wymagania wst pne Rok Semestr wyk ad konwersatorium/ wiczenia Laboratorium III Wyk ad: dr hab. Janusz Kapu niak, prof. AJD wiczenia: dr hab. Janusz Kapu niak, prof. AJD Chemia organiczna, Chemia polimerów Za enia i cele nauczania Celem jest przedstawienie szerokich mo liwo ci wykorzystania polimerów naturalnych surowców biodegradowalnych i odnawialnych do otrzymywania materia ów o specjalnych ciwo ciach i zastosowaniach. Ramowy program Polisacharydy (fizykochemiczna swoisto polisacharydów, przemys owe zastosowania polisacharydów, medyczne i farmakologiczne zastosowania polisacharydów). Skrobia budowa, w ciwo ci i reaktywno. Polimeryczna struktura skrobi amyloza, amylopektyna. Modyfikacje skrobi. Spo ywcze i techniczne zastosowanie skrobi modyfikowanych g ównie jako sk adników naturalno-syntetycznych tworzyw biodegradowalnych. Dekstryny i dekstrynizacja. Zastosowanie dekstryn dla celów spo ywczych i pozaspo ywczych. Celuloza i podstawowe kierunki jej zastosowa. Chityna i chitozan budowa, w ciwo ci i zastosowania. Kwas alginowy zastosowania przemys owe i farmakologiczne. Inne polisacharydy naturalne: guma guar, guma ksantanowa, pektyny, hemicelulozy, inulina, heparyna, kwas hialuronowy, karageny. Modyfikacje ligniny w kierunku tworzenia polimerów charakteryzuj cych si przewodnictwem elektrycznym, termoodporno ci i bioaktywno ci. Poliestry produkowane przez mikroorganizmy. W ókna naturalne (podzia, charakterystyka, porównanie z w óknami chemicznymi). W ókna glowe z polimerów naturalnych i syntetycznych (wytwarzanie, budowa, ciwo ci, zastosowanie). Nowe materia y polimerowe w oparciu o w ókna naturalne (przyk adowe zestawy polimer w ókno czy ywica w ókno oraz korzy ci z tego wynikaj ce, nowe mo liwo ci w dziedzinie polimerów konstrukcyjnych. Biodegradowalne polimery stosowane w farmacji, medycynie i in ynierii tkankowej (naturalne, syntetyczne oraz bakteryjne polimery biodegradowalne, metody oceny syntezy, w ciwo ci, przyk ady zastosowa ). Biodegradowalne polimery w opakowalnictwie. Polimery biomedyczne. Hydro ele polimerowe (wytwarzanie, zastosowanie w medycynie i technice). Forma i warunki zaliczenia uzupe niaj ca Wyk ad: zaliczenie na podstawie kolokwium wiczenia konwersatoryjne: zaliczenie na ocen w oparciu o referaty, aktywno na zaj ciach i kolokwium. Wyk ady ilustrowane prezentacjami multimedialnymi (PowerPoint); wiczenia referat, prezentacja, dyskusja Florja czyk Z., Penczak S., Chemia polimerów (tom III), Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej, Warszawa 1998 Nicholson J.W., Chemia polimerów, WNT, Warszawa 1996 Bortel E., Wprowadzenie do chemii polimerów, Wydawnictwo UJ, Kraków

10 1994 Pielichowski J., Puszy ski A., Chemia polimerów, Wydawnictwo AGH, Kraków 1998 Pielichowski J., Puszy ski A., Technologia tworzyw sztucznych, Wydawnictwo AGH, Kraków 1998

11 Kod LICZBA PUNKTÓW 2 Jednostka prowadz ca Kierunek studiów, specjalno formy zaj i liczba godzin Kierownik i realizatorzy Przedmioty wprowadzaj ce i wymagania wst pne MATERIA Y POLIMEROWE Z AKTYWN FUNKCJ PRZECIWDROBNOUSTROJOW Instytut Chemii, Ochrony rodowiska i Biotechnologii Chemia 3,5 letnie studia stacjonarne I stopnia (in ynierskie) chemia Rok Semestr wyk ad konwersatorium/ wiczenia Laboratorium IV Wyk ad: dr hab. Janusz Kapu niak, prof. AJD Chemia organiczna, Chemia polimerów, In ynieria materia owa Za enia i cele nauczania Celem jest zapoznanie studentów z zagadnieniami zwi zanymi z zastosowaniem materia ów pochodzenia biologicznego do otrzymywania nowego typu materia ów, w tym materia ów o dzia aniu przeciwnowotworowym, przydatnych w produkcji ywno ci, medycynie, rolnictwie, itp. Ramowy program Materia y pochodzenia biologicznego o dzia aniu przeciwdrobnoustrojowym lub mog ce pe ni funkcj no ników substancji o dzia aniu przeciwdrobnoustrojowym. Polisacharydy, bia ka izolowane z materia u ro linnego i zwierz cego oraz wytwarzane przy udziale bakterii i grzybów przydatne do otrzymywania nowego typu biomateria ów. W a ciwo ci i zastosowania chitozanu. Biodegradowalne polimery opakowaniowe jako podstawa aktywnych opakowa do ywno ci. Otrzymywanie i w ciwo ci skrobi termoplastycznej, kompozycji polimerowoskrobiowych, biopoliestrów i pochodnych skrobi. Wykorzystanie biopolimerów do otrzymywania opakowa o dzia aniu przeciwdrobnoustrojowym. Substancje przeciwdrobnoustrojowe stosowane w aktywnych opakowaniach do ywno ci. Substancje o dzia aniu przeciwdrobnoustrojowym, akceptowane w przemy le spo ywczym, tj. np. preparaty pochodzenia mikrobiologicznego (bakteriocyny), pochodzenia zwierz cego (lizozym) oraz ekstrakty ro linne. Forma i warunki zaliczenia i uzupe niaj ca Wyk ad: zaliczenie w oparciu o kolokwium. Wyk ady ilustrowane prezentacjami multimedialnymi (PowerPoint) Marciniak J., Biomateria y, Wyd. Politechniki skiej, Gliwice 2002 Biocybernetyka i in ynieria biomedyczna 2000, red. Stanis aw ewicz, Leszek Stoch. Biomateria y Tom IV, Wyd. EXIT, Warszawa 2003 Praca zbiorowa pod red. M. Na cza: Problemy biocybernetyki i in ynierii biomedycznej. Tom IV. red. H. Ku : Biomateria y. WKi, Warszawa 1990.

12 Kod LICZBA PUNKTÓW 7 PODSTAWY SYNTEZY I MODYFIKACJI POLIMERÓW Jednostka prowadz ca Kierunek studiów formy zaj i liczba godzin Instytut Chemii, Ochrony rodowiska i Biotechnologii Chemia 3,5 letnie studia stacjonarne I stopnia (in ynierskie) chemia Rok Semestr wyk ad konwersatorium/ wiczenia laboratorium III V Kierownik i realizatorzy Przedmioty wprowadzaj ce i wymagania wst pne prof. dr hab. in. Marek Kowalczuk/dr hab. in. Piotr Kurcok, prof. AJD/dr hab. in. Piotr Dobrzy ski, prof. AJD Chemia Polimerów, Chemia Organiczna, Chemia Fizyczna Za enia i cele nauczania Celem prowadzenia jest zapoznanie studentów z zagadnieniami zwi zanymi z chemi reakcji organicznych prowadz cych do syntezy polimerów. Poznanie ró norodnych, nowoczesnych metod stosowanych w dzisiejszych technologiach syntezy ró nych rodzajów z uwzgl dnieniem znaczenia stereochemii polimeryzacji w otrzymywaniu polimerów o stereoregularnej strukturze. Studenci ponadto poznaj cele i sposoby powszechnie stosownych metod modyfikacji fizycznej i chemicznej otrzymywanych polimerów. Ramowy program Wyk ad 1. Powtórzenie wiadomo ci dotycz cych,; typów polimeryzacji, nomenklatury polimerów, podstawowych w asno ci fizykochemicznych, przyk adów zastosowania elastomerów, ókien, i tworzyw plastycznych. 2. Polimeryzacja stopniowa reaktywno grup funkcyjnych, kinetyka polimeryzacji, równowaga reakcji, cyklizacja a polimeryzacja liniowa, Warunki prowadzenia procesu, kopolimeryzacja stopniowa 3. Przyk ady polimerów otrzymywanych na drodze polimeryzacji stopniowej; poliestry, poliw glany, poliamidy, poliuretany, polimery sieciowane; nienasycone poliestry, polimery fenolowe, ywice epoksydowe, polisiloksany. 4. Synteza polimerów nieorganicznych, organometalicznych, dendrymery, pseudorotoksany, rotoksany, spiropolimery. 5. Polimeryzacja rodnikowa przebieg procesu, rodzaje inicjowania, warunki prowadzenia, termodynamika i kinetyka procesu. Polimeryzacja ywa, ATRP i RAFT 6. Polimery otrzymywane komercyjnie na drodze polimeryzacji rodnikowej; synteza polietylenu, polistyrenu, polimery winylowe, akrylowe, polimeryzacja dienów. 7. Polimeryzacja emulsyjna, opis przebiegu procesu, inicjatory, surfaktanty i inne komponenty, polimeryzacja styrenu 8. Polimeryzacja jonowa, kationowa i anionowa polimeryzacja zwi zków zawieraj cych wi zanie -C=C-, polimeryzacja grupy karbonylowej 9. Polimeryzacja koordynacyjna, przebieg procesu, inicjatory, warunki,

13 kinetyka Stereochemia polimeryzacji, typy stereoizomerii polimerów, asno ci stereoregularnych polimerów, 10. Polimeryzacja Ziegler-Natta niepolarnych monomerów alkenowych, polimeryzacja z udzia em metalocenów, zastosowanie aplikacyjne, polimeryzacja etylenu, propylenu, 1,3 dienów, 11. Polimeryzacja otwarcia pier cienia ROP, polimeryzacja cyklicznych eterów, laktamów, bezwodników, laktonów i innych zwi zków heterocyklicznych polimeryzacja jonowa i koordynacyjna 12. Kopolimeryzacja cuchowa, sk ad kopolimeru, reaktywno ci monomerów, znaczenie kopolimeryzacji w syntezie styrenu, etylenu, nienasyconych poliestrów, ywic allilowych 13. Kompozyty polimerowe, laminaty, nape niacze, rodzaje nape niaczy, nanokompozyty, kompozyty hybrydowe, blendy 14. Chemiczne modyfikacje polimerów syntetycznych; sieciowanie ugrupowa karboksylanowych, piroliza poliakrylonitrylu, addytywy modyfikuj ce w asno ci; przetwórcze, stabilizuj ce, pigmenty i barwniki, opó niacze palenia, plastyfikatory, biocydy. 15. Najwi ksi wiatowi producenci, przegl d produktów, najnowsze trendy, g ówne zastosowania. Laboratorium: Zestaw wicze praktycznych do wykonania przez studentów; 1. Rodnikowa polimeryzacja metakrylanu etylu, otrzymanie polimeru, krótka charakterystyka w asno ci 2. Polimeryzacja octanu winylu 3. Anionowa polimeryzacja e-kaprolaktamu 4. Koordynacyjna polimeryzacja ROP e-kaprolaktonu 5. Otrzymywanie poliamidu 6,6 6. Otrzymywanie kopolimeru styrenu z kw. akrylowym 7. Otrzymywanie laminatów poliestrowych Forma i warunki zaliczenia i uzupe niaj ca Wyk ad: zaliczenie na podstawie kolokwium Laboratorium; zaliczenie z teorii dotycz cej tematyki poszczególnych wicze, wykonanie zestawu przewidzianych wicze i bada. Wyk ad prezentacje multimedialne Laboratorium praca w laboratorium pod kontrol prowadz cego zaj cia Chemia polimerów,t. I i T II, Florja czyk Zbigniew, Penczek Stanis aw Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej Polimery konstrukcyjne, uchowska Danuta, WNT 2000 Polymer Synthesis Theory and Practice, Springer Verlag 2005 Polymer chemistry, A Practical Approach, Davis F.J. Oxford 2004 Principles of Polymerization Odian G., Wiley-Interscience 2004

14 Kod LICZBA PUNKTÓW 2 Jednostka prowadz ca Kierunek studiów formy zaj i liczba godzin DODATKI I KOMPONENTY DLA PRZEMYS U TWORZYW SZTUCZNYCH Instytut Chemii, Ochrony rodowiska i Biotechnologii Chemia 3,5 letnie studia stacjonarne I stopnia (in ynierskie) chemia Rok Semestr wyk ad konwersatorium/ wiczenia laboratorium IV VII 30 2 Kierownik i realizatorzy Przedmioty wprowadzaj ce i wymagania wst pne prof. dr hab. in. Marek Kowalczuk/dr hab. in. Piotr Kurcok, prof. AJD/dr hab. in. Piotr Dobrzy ski, prof. AJD Chemia Polimerów, Chemia Organiczna, Chemia Fizyczna Za enia i cele nauczania Celem prowadzenia jest zapoznanie studentów z zagadnieniami zwi zanymi z metod modyfikacji w asno ci polimerów poprzez dodatki komponentów. Student pozna rodzaje stosowanych tego rodzaju zwi zków, cele w jakim si je stosuje, sposób w jaki dzia aj, metody analityczne które pozwalaj okre l ich ilo w tworzywie polimerowym i rodzaj. Ramowy program Wyk ad 1. Rola komponentów w modyfikacji w ciwo ci tworzyw sztucznych, 2. Rodzaje dodatków stosowanych w komercyjnych termoplastach i tworzywach termoutwardzalnych. 3. Praktyczne metody wprowadzania addytywów do polimerów; mieszanie okresowe i ci e, metody analityczne w oznaczaniu ich zawarto ci 4. Obecne trendy w zastosowaniach addytywów, antyoksydanty i stabilizatory degradacji termicznej poliolefin i PCV, AOs pierwszej i drugiej generacji, interakcje synergiczne i antagonistyczne, zagadnienia ochrony rodowiska, kontakt z ywno ci 5. Ochrona przed promieniowaniem UV i stabilizacja na degradacj wywo an promieniowaniem s onecznym, UV blokery, HALS, 6. Opó niacze palenia i rodki obni aj ce zadymienie, zawieraj ce halogeny, opó niacze mineralne, opó niacze fosforowe, synergizm, pomiary zmian palno ci tworzyw sztucznych 7. Addytywy modyfikuj ce w asno ci elektryczne tworzyw, antystatyki i dodatki ESD, EMI, przewodz ce, zasady wyboru optymalnych modyfikatorów 8. Poprawa w asno ci mechanicznych, wype niacze i w ókna, charakterystyka wype niaczy i nanowype niaczy niorganicznych, rodzaje i w asno ci w okien. Zasady doboru nape niaczy i w okien. 9. Poprawa w asno ci mechanicznych, mechanizm dzia ania,przyk ady zastosowania dla wybranych termoplastów 10. Dodatki poprawiaj ce wygl d wyrobów, koloranty rodzaje, metody wprowadzania, wska niki decyduj ce o wyborze ilo ci i rodzaju

15 Forma i warunki zaliczenia i uzupe niaj ca kolorantów. Efekt nukleacji i klarowno. 11. Modyfikatory powierzchni wyrobów, dodatki antymg owe, bakterobójcze, biocydy, likwiduj ce brzydkie zapachy, 12. rodki poprawiaj ce przetwórstwo, poprawa p yni cia termoplastów, wyt aczania, poprawa procesu odformowania, rodzaje dodatków, dzia anie 13. rodki sieciuj ce, podwy szaj c odporno na degradacje podczas procesów sterylizacji, rodki spieniaj ce, formowanie pianek. 14. Dodatki do polimerów, zagadnienia jednorodno ci mieszanin, papiery powlekane polimerami, 15. Recykling polimerów, rola addytywów w kompatybilizacji i stabilizacji podczas przetwórstwa granulatów z recyklingu. Surfaktanty 16. wiatowy rynek dodatków i komponentów do produkcji tworzyw sztucznych, wybrane przyk ady komercyjnych tworzyw sztucznych o w asno ciach modyfikowanych zawarto ci addytywów. Wyk ad kolokwium zaliczeniowe Wyk ad prezentacje multimedialne Technologia tworzyw sztucznych Pielichowski Jan, Puszy ski Andrzej, WNT. Palno polimerów i, Janowska Gra yna, Przygocki W adys aw, W ochowicz Andrzej, WNT Plastics Additives, Geoffrey Pritchard CHAPMAN & HALL 1998 Additives for polyolefins, Tolinski M., Elsevier 2009.

16 Kod LICZBA PUNKTÓW 3 DEGRADACJA POLIMERÓW Jednostka prowadz ca Instytut Chemii, Ochrony rodowiska i Biotechnologii Kierunek studiów Chemia 3,5 letnie studia stacjonarne I stopnia (in ynierskie) chemia formy zaj i liczba godzin Rok Semestr wyk ad konwersatorium/ laboratorium wiczenia III Kierownik i realizatorzy dr Piotr Rychter Przedmioty wprowadzaj ce i wymagania wst pne Chemia polimerów Za enia i cele nauczania Celem prowadzenia jest zapoznanie studentów z zagadnieniami degradacji polimerów Ramowy program Przedmiot obejmuje nast puj ce zagadnienia: Wyk ad: Podstawowe zagadnienia zwi zane z degradacj polimerów (depolimeryzacja, degradacja, typy degradacji, starzenie polimerów, energia dysocjacji wi zania). Dysproporcjonowanie, sieciowanie, stopie degradacji. Zagadnienia prawne zwi zane z procesami recyklingu w Polsce i UE. Degradacja termiczna polimerów, fotodegradacja (uv, fotoliza, fotoinicjatory, fotostabilizatory, reakcja przeniesienia cucha). Degradacja radiacyjna (charakterystyka promieniowania radiacyjnego, radioliza). Utlenianie polimerów. Biodegradacja polimerów. Laboratorium Chemiczne i fizyczne aspekty degradacji. Degradacja termoutleniaj ca polimerów. Mechanizm procesu termo utleniania. Wp ywa stopnia krystaliczno ci i struktury morfologicznej polimeru na proces termo utleniania. Fotodegradacja polimerów. Absorpcja promieniowania przez polimery. Fotoutlenianie polimerów. Kinetyka fotodegradacji. Wp ywa parametrów fizycznych polimerów na jego fotodegradacj. Termograwimetryczne badanie degradacji termicznej. Metody badania biodegradacji polimerów. Forma i warunki zaliczenia i uzupe niaj ca Wyk ad zaliczenie Laboratorium - zaliczenie na ocen w oparciu o kolokwium Wyk ad prezentacje multimedialne Laboratorium studenci samodzielnie przeprowadzaj zaplanowane oznaczenia. Technologia tworzyw sztucznych, Pielichowski Jan, Puszy ski Andrzej, WN-T., Warszawa, Chemia Polimerów, Pielichowski Jan, Puszy ski Andrzej, WN-T., Warszawa, Artyku y z czasopism