Sposoby sprawdzania osiągnięć edukacyjnych uczniów język polski (IV-VI)

Transkrypt

1 Sposoby sprawdzania osiągnięć edukacyjnych uczniów język polski (IV-VI) 1. Oceniając, nauczyciel bierze pod uwagę możliwości intelektualne ucznia, jego stosunek do przedmiotu, zaangażowanie i wkład pracy oraz zalecenia poradni psychologiczno-pedagogicznych. 2. Ocenianiu (w skali 1-6) podlegają: a) praca na lekcji: - aktywność, - odpowiedzi ustne, b) czytanie: - tekstu przygotowanego, - tekstu nowego, c) prace domowe (o bardzo zróżnicowanym charakterze), d) zadania warsztatowe (w klasach V i VI), e) sprawdziany pisemne: - wypracowania klasowe, - sprawdziany gramatyczne, - sprawdziany z lektur obowiązkowych, - dyktanda (do dziennika jest wpisywana średnia z trzech dyktand), - badania wyników nauczania, - kartkówki, f) recytacja tekstów literackich, g) znajomość i rozumienie lektur uzupełniających, h) zeszyt przedmiotowy i ćwiczenia, i) inne. 3. Wymagania na poszczególne stopnie znajdują się na stronie internetowej szkoły. 4. Wypracowania klasowe i domowe są oceniane według osobnych kryteriów (odpowiednich dla danej formy i tematu), wśród których jednak wymagane są zawsze: zrozumienie tematu (nadkryterium), logiczność i wewnętrzna spójność wypowiedzi, trafność i przejrzystość układu graficznego, sprawność stylistyczna, poprawność frazeologiczna, gramatyczna, interpunkcyjna, ortograficzna, czytelność i estetyka zapisu oraz zastosowanie odpowiedniej formy. 5. Sprawdziany pisemne są punktowane według oddzielnego schematu, w zależności od złożoności zagadnienia. Punkty są przeliczane na oceny wg zasad pomiaru dydaktycznego: 0-33% - niedostateczny, 34-49% - dopuszczający, 50-74% - dostateczny, 75-89% - dobry, 90-99% - bardzo dobry, 100% (lub więcej, jeżeli jest zadanie dodatkowe) - celujący. Liczba i częstotliwość sprawdzianów jest zależna od poziomu i możliwości intelektualnych klasy oraz od realizowanego materiału. 6. Podczas poprawy nauczyciel stosuje następujące oznaczenia:? - niezrozumiałość treści, nieczytelne pismo rzecz. - błąd rzeczowy (nieprawda) jęz. - błąd gramatyczny, leksykalny, frazeologiczny, stylistyczny ort. - błąd ortograficzny i. - błąd interpunkcyjny V - brak, opuszczenie wyrazu lub liter w wyrazie 7. Sprawdziany pisemne są obowiązkowe. W razie absencji uczeń musi napisać je w ciągu dwóch tygodni od powrotu do szkoły. Konkretny termin i miejsce ustala nauczyciel (dla wszystkich chętnych ustala się jeden termin poprawy). 8. Sprawdziany pisemne są zapowiadane co najmniej tydzień przed ich terminem (nie dotyczy to dyktand i kartkówek). 9. Uczeń ma obowiązek poprawić ocenę niedostateczną ze sprawdzianu (może też poprawić inną, niezadowalającą go ocenę). Poprawa jest jednorazowa, odbywa się w terminie i miejscu ustalonym przez nauczyciela (nieprzekraczającym dwóch tygodni). 10. Wszystkie sprawdziany pisemne uczeń ma obowiązek pokazać rodzicom/opiekunom prawnym (i uzyskać podpis), poprawić w zeszycie i oddać nauczycielowi w ciągu trzech dni po otrzymaniu. 11. Uczeń ma obowiązek samodzielnie odrabiać prace domowe i przynosić je do szkoły w wyznaczonym terminie. Zadanie uznaje się za odrobione, jeżeli jest czytelnie i estetycznie zapisane (uczeń potrafi odczytać na głos własną pracę), wykonane w całości, zgodnie z poleceniem (tematem). 12. Praca, która została w całości lub częściowo skopiowana (z książki, Internetu, od kolegi) nie zostaje zaliczona. Uczeń, za przedstawienie cudzej pracy jako własnej, otrzymuje ocenę niedostateczną bez możliwości poprawy. 13. Uczeń ma prawo trzy razy w semestrze zgłosić nieprzygotowanie do lekcji lub brak zadania bez podania przyczyny - o każdym następnym braku nauczyciel informuje rodziców (opiekunów prawnych) przez dziennik elektroniczny. Nieprzygotowania do lekcji wpływają na ocenę z zachowania. Uczeń ma obowiązek na początku lekcji zgłosić nieprzygotowanie do zajęć (brak zeszytu, ćwiczeń, podręcznika, wymaganych przyborów, pomocy naukowych lub brak zadania). Nieprzygotowania nie można zgłosić w wypadku sprawdzianów (zaplanowanych tydzień wcześniej), długoterminowych prac domowych oraz recytacji, prezentacji/referatów i lekcji powtórzeniowych.

2 14. Uczeń, który ma trudności w nauce, może uzupełniać i wyrównywać braki, korzystając z pomocy nauczyciela przedmiotu, kolegi (koleżanki) z klasy lub uczestnicząc w dodatkowych zajęciach. 15. Uczniowie, u których stwierdzono dysleksję i/lub dysortografię, nie są oceniani za ortografię w wypadku wypracowań klasowych pisanych bez słownika ortograficznego oraz dyktand, jeżeli systematycznie wykonują poprawy błędów i znają zasady ortograficzne. Nie wymaga się też od nich głośnego czytania nowego tekstu w obecności całej klasy. 16. Uczniowie, u których stwierdzono dysgrafię, mogą pisać drukowanymi literami, a dłuższe prace domowe wykonywać, korzystając z komputera. 17. Indywidualne zasady pracy z uczniami o specyficznych trudnościach w uczeniu się (dysleksja, dysortografia, dysgrafia itp.) ustala nauczyciel z zainteresowanymi rodzicami (opiekunami prawnymi), biorąc pod uwagę dobro dziecka, opinię poradni psychologiczno-pedagogicznej oraz możliwości szkoły. 18. Uczeń ma obowiązek uzupełniać wszystkie braki wynikające z nieobecności na lekcji. 19. Uczeń ma obowiązek na każdą lekcję przynosić zeszyt przedmiotowy (60 kartek, margines, miękka oprawa), podręcznik i ćwiczenia oraz wymagane przybory: pióro z czarnym lub granatowym atramentem, długopis lub cienkopis piszący na zielono, kredki w ośmiu podstawowych kolorach, linijkę, ołówek i gumkę. 20. Wszystkie oceny są jawne i podawane uczniom oraz rodzicom przez dziennik elektroniczny. Wpisanie oceny do dziennika jest równoznaczne z poinformowaniem o niej ucznia i rodziców (opiekunów prawnych). 21. Podczas wystawiania oceny semestralnej lub rocznej większą wagę mają stopnie zdobywane przez ucznia za pracę wykonaną samodzielnie w szkole. Decyzję, jaka jest waga danej oceny, podejmuje nauczyciel. 22. Ocenę semestralną/roczną ustala nauczyciel na podstawie ocen uzyskanych przez ucznia w ciągu semestru/roku oraz własnych obserwacji. 23. Na koniec semestru/roku nie przewiduje się zaliczania materiału.

3 Sposoby sprawdzania osiągnięć edukacyjnych uczniów język polski (VII-VIII) 1. Oceniając, nauczyciel bierze pod uwagę możliwości intelektualne ucznia, jego stosunek do przedmiotu, zaangażowanie i wkład pracy oraz zalecenia poradni psychologiczno - pedagogicznych. 2. Ocenianiu (w skali 1-6) podlegają: a) praca na lekcji: - aktywność, inwencja twórcza ucznia, - odpowiedzi ustne, - praca w grupie, b) czytanie: - tekstu przygotowanego, - tekstu nowego, c) prace domowe (o bardzo zróżnicowanym charakterze), d) sprawdziany pisemne: - wypracowania klasowe, - testy, - sprawdziany gramatyczne, - sprawdziany z lektur obowiązkowych, - dyktanda (do dziennika jest wpisywana średnia z trzech dyktand), - badania wyników nauczania, - kartkówki, - egzaminy próbne, e) kultura żywego słowa (recytacja, prezentacje teatralne), f) znajomość i rozumienie lektur uzupełniających, g) zeszyt przedmiotowy i ćwiczenia, kalendarz ósmoklasisty. h) inne formy (wśród nich dodatkowe): - projekty, - udział w konkursach polonistycznych, artystycznych, - prezentacje, referaty itp. 3. Wymagania na poszczególne stopnie znajdują się na stronie internetowej szkoły. Kontrola i ocena osiągnięć uczniów 1. Uczeń ma obowiązek na każdą lekcję przynosić zeszyt przedmiotowy (60 kartek, margines, miękka oprawa), podręcznik i ćwiczenia oraz wymagane przybory: pióro z czarnym lub granatowym atramentem, długopis lub cienkopis piszący na zielono, kredki w ośmiu podstawowych kolorach, linijkę, ołówek i gumkę. 2. Sprawdziany pisemne są obowiązkowe. W razie absencji uczeń musi napisać je w ciągu dwóch tygodni od powrotu do szkoły. Konkretny termin i miejsce ustala nauczyciel (dla wszystkich chętnych ustala się jeden termin poprawy). 3. Sprawdziany pisemne są zapowiadane co najmniej tydzień przed ich terminem (nie dotyczy to dyktand i kartkówek). 4. Sprawdziany pisemne są oceniane i oddawane w ciągu dwóch tygodni, natomiast ocena z kartkówki powinna być przekazana na najbliższych lekcjach. 5. Wypracowania klasowe (i domowe) są oceniane według osobnych kryteriów (odpowiednich dla danej formy i tematu), wśród których jednak wymagane są zawsze: zrozumienie tematu (nadkryterium), kompozycja, logiczność i wewnętrzna spójność wypowiedzi, trafność i przejrzystość układu graficznego, sprawność stylistyczna, poprawność frazeologiczna, gramatyczna, interpunkcyjna, ortograficzna, czytelność i estetyka zapisu oraz zastosowanie odpowiedniej formy. 6. Uczeń ma obowiązek poprawić ocenę niedostateczną ze sprawdzianu (może też poprawić inną, niezadowalającą go ocenę). Poprawa jest jednorazowa, odbywa się w terminie i miejscu ustalonym przez nauczyciela (nieprzekraczającym dwóch tygodni). 7. Kartkówki organizowane są bez zapowiedzi i nie podlegają poprawie. 8. Uczeń, wracający do szkoły po dłuższej (trwającej co najmniej tydzień) usprawiedliwionej nieobecności, zgłasza się do nauczyciela i ustala z nim czas na nadrobienie zaległego materiału. 9. Uczeń ma obowiązek uzupełnienia notatek (także zadań domowych) za czas swojej nieobecności jak najszybciej po powrocie do szkoły (w uzasadnionych przypadkach nauczyciel ma prawo zwolnić go z tego obowiązku lub określić, które partie notatek mogą być pominięte). 10. Uczeń ma obowiązek samodzielnie odrabiać prace domowe i przynosić je do szkoły w wyznaczonym terminie. Zadanie pisemne uznaje się za odrobione, jeżeli jest czytelnie i estetycznie zapisane (uczeń potrafi odczytać na głos własną pracę), wykonane w całości, zgodnie z poleceniem (tematem). Nie każde zadanie domowe będzie oceniane. Zadaniem domowym jest również przeczytanie tekstu. 11. Praca, która została w całości lub częściowo skopiowana (z książki, Internetu, od kolegi) nie zostaje zaliczona. Uczeń, za przedstawienie cudzej pracy jako własnej, otrzymuje ocenę niedostateczną bez możliwości poprawy. 12. Uczeń ma prawo trzy razy w semestrze zgłosić nieprzygotowanie do lekcji lub brak zadania bez podania przyczyny - o każdym następnym braku nauczyciel informuje rodziców (opiekunów prawnych) przez dziennik elektroniczny. Nieprzygotowania do lekcji wpływają na ocenę z zachowania. Uczeń ma obowiązek na początku lekcji zgłosić nieprzygotowanie do zajęć

4 (brak zeszytu, ćwiczeń, podręcznika, wymaganych przyborów, pomocy naukowych lub brak zadania). Nieprzygotowania nie można zgłosić w wypadku sprawdzianów (zaplanowanych tydzień wcześniej), długoterminowych prac domowych oraz recytacji, prezentacji/referatów i lekcji powtórzeniowych. 13. Oceny są wpisywane do dziennika elektronicznego Vulcan. 14. Większą wagę mają stopnie zdobywane przez ucznia za pracę wykonaną samodzielnie w szkole. Decyzję, jaka jest waga danej oceny, podejmuje nauczyciel. 15. Ocenę semestralną/roczną ustala nauczyciel na podstawie ocen uzyskanych przez ucznia w ciągu semestru/roku oraz własnych obserwacji. 16. Na koniec semestru/roku nie przewiduje się zaliczania materiału. Ocenianie sprawdzianów pisemnych 1. Sprawdziany pisemne są punktowane według oddzielnego schematu, w zależności od złożoności zagadnienia. Punkty są przeliczane na oceny wg zasad pomiaru dydaktycznego: 0-33% - niedostateczny, 34-49% - dopuszczający, 50-74% - dostateczny, 75-89% - dobry, 90-99% - bardzo dobry, 100% (lub więcej, jeśli jest zadanie dodatkowe) - celujący. Liczba i częstotliwość sprawdzianów jest zależna od poziomu i możliwości intelektualnych klasy oraz od realizowanego materiału. 2. Podczas poprawy nauczyciel stosuje następujące oznaczenia:? - niezrozumiałość treści, nieczytelne pismo rzecz. - błąd rzeczowy (nieprawda) jęz. - błąd gramatyczny, leksykalny, frazeologiczny, stylistyczny ort. - błąd ortograficzny i. - błąd interpunkcyjny V - brak, opuszczenie wyrazu lub liter w wyrazie lub po uprzednim umówieniu się z nauczycielem (nie dotyczy to kartkówek i dyktand). Sprawdzian może być wypożyczony uczniowi do domu na prośbę rodziców (opiekunów prawnych). 3. O zagrożeniu oceną niedostateczną nauczyciel informuje ucznia i rodziców (opiekunów prawnych) miesiąc przed klasyfikacją śródroczną/roczną. 4. W razie zastrzeżeń rodziców (opiekunów prawnych) do oceny śródrocznej/rocznej obowiązuje procedura określona przez statut szkoły. Działania wspierające 1. Uczeń, który ma trudności w nauce, może uzupełniać i wyrównywać braki, korzystając z pomocy nauczyciela przedmiotu, kolegi (koleżanki) z klasy lub uczestnicząc w dodatkowych zajęciach. 2. Uczniowie, u których stwierdzono dysleksję i/lub dysortografię, nie są oceniani za ortografię w wypadku wypracowań klasowych pisanych bez słownika ortograficznego oraz dyktand, jeżeli systematycznie wykonują poprawy błędów i znają zasady ortograficzne. Nie wymaga się też od nich głośnego czytania nowego tekstu w obecności całej klasy. 3. Uczniowie, u których stwierdzono dysgrafię, mogą pisać drukowanymi literami, a dłuższe prace domowe wykonywać, korzystając z komputera. 4. Uczniowie, którzy zostali zapisani przez rodziców (opiekunów prawnych) na zajęcia dydaktyczno-wyrównawcze, mają obowiązek uczestniczyć w tych zajęciach. 5. Indywidualne zasady pracy z uczniami o specyficznych trudnościach w uczeniu się (dysleksja, dysortografia, dysgrafia itp.) ustala nauczyciel z zainteresowanymi rodzicami (opiekunami prawnymi), biorąc pod uwagę dobro dziecka, opinię poradni psychologiczno-pedagogicznej oraz możliwości szkoły. Zasady informowania o wymaganiach i postępach w nauce 1. Wszystkie oceny są jawne i podawane uczniom oraz rodzicom przez dziennik elektroniczny. Wpisanie oceny do dziennika jest równoznaczne z poinformowaniem o niej ucznia i rodziców (opiekunów prawnych). 2. Z wynikami prac pisemnych uczeń zapoznaje się na lekcji, a rodzice tylko w kontaktach indywidualnych podczas dyżuru konsultacyjnego nauczyciela

5 Wymagania edukacyjne niezbędne do otrzymywania przez ucznia poszczególnych śródrocznych i rocznych ocen klasyfikacyjnych Język polski klasy IV-VI OCENA CELUJĄCA opanował umiejętności zapisane w podstawie programowej, samodzielnie rozwiązuje problemy i ćwiczenia o dużym stopniu trudności, czyta ze zrozumieniem teksty kultury przewidziane w programie, potrafi analizować i interpretować je w sposób pogłębiony i wnikliwy, posługując się terminologią z podstawy programowej, posługuje się bogatym i różnorodnym słownictwem oraz poprawnym językiem zarówno w mowie, jak i w piśmie, aktywnie uczestniczy w lekcjach (np. pełni funkcję asystenta nauczyciela) i zajęciach pozalekcyjnych, tworzy wypowiedzi pisemne zgodnie z wyznacznikami gatunkowymi, poprawne pod względem kompozycji, spójności wypowiedzi, językowym, ortograficznym i interpunkcyjnym, odznacza się samodzielnością i dojrzałością sądów, wzorowo wykonuje prace domowe i zadania dodatkowe (np. z powodzeniem bierze udział w konkursach tematycznie związanych z językiem polskim), jest zawsze przygotowany do lekcji, współpracuje w zespole, często odgrywając rolę lidera, wykorzystuje wiedzę, umiejętności i zdolności twórcze (kreatywność) przy odbiorze i analizie tekstów oraz tworzeniu wypowiedzi. OCENA BARDZO DOBRA opanował umiejętności zapisane w podstawie programowej, samodzielnie rozwiązuje problemy i ćwiczenia o znacznym stopniu trudności, czyta ze zrozumieniem teksty kultury przewidziane w programie, potrafi analizować je samodzielnie, podejmuje próby interpretacji, posługuje się bogatym słownictwem i poprawnym językiem zarówno w mowie, jak i w piśmie, aktywnie uczestniczy w lekcjach i zajęciach pozalekcyjnych, tworzy wypowiedzi pisemne zgodnie z wyznacznikami gatunkowymi, w większości poprawne pod względem kompozycji, spójności wypowiedzi, językowym, ortograficznym i interpunkcyjnym, aktywnie uczestniczy w lekcjach, wykonuje prace domowe, często angażuje się w zadania dodatkowe (np. bierze udział w konkursach tematycznie związanych z językiem polskim), jest przygotowany do zajęć. OCENA DOBRA w większości opanował umiejętności zapisane w podstawie programowej, samodzielnie rozwiązuje zadania o niewielkim lub średnim stopniu trudności, a z pomocą nauczyciela trudne, czyta ze zrozumieniem teksty kultury przewidziane w programie, samodzielnie odnajduje w nich informacje, w wypowiedziach ustnych i pisemnych popełnia niewiele błędów językowych, ortograficznych i stylistycznych, bierze czynny udział w lekcji, wykonuje prace domowe, czasem także nieobowiązkowe, jest przygotowany do lekcji.

6 OCENA DOSTATECZNA częściowo opanował umiejętności zapisane w podstawie programowej, samodzielnie wykonuje tylko zadania łatwe; trudniejsze problemy i ćwiczenia rozwiązuje przy pomocy nauczyciela, odnajduje w tekście informacje podane wprost, rozumie dosłowne znaczenie większości wyrazów w tekstach dostosowanych do poziomu edukacyjnego, w wypowiedziach ustnych i pisemnych popełnia błędy językowe, ortograficzne i stylistyczne; wypowiedzi cechuje ubogie słownictwo, wypowiada się krótko, ale wypowiedź jest na ogół uporządkowana, niekiedy popełnia rażące błędy językowe zakłócające komunikację, rzadko aktywnie uczestniczy w lekcjach, wykonuje obowiązkowe prace domowe, ale popełnia w nich błędy, na ogół jest przygotowany do lekcji. OCENA DOPUSZCZAJĄCA opanował w niewielkim stopniu umiejętności zapisane w podstawie programowej, większość zadań, nawet bardzo łatwych, wykonuje jedynie przy pomocy nauczyciela, czyta niezbyt płynnie, niewłaściwie akcentuje wyrazy, nie stosuje odpowiedniej intonacji, ma problemy z czytaniem tekstów kultury, ale podejmuje próby ich odbioru, nie potrafi samodzielnie analizować i interpretować tekstów, w wypowiedziach ustnych i pisemnych popełnia rażące błędy utrudniające komunikację, ma ubogie słownictwo i trudności z formułowaniem nawet prostych zdań, nie jest aktywny na lekcjach, ale wykazuje chęć do pracy, stara się wykonywać polecenia nauczyciela, pracuje niesystematycznie, wymaga stałej zachęty do pracy, często nie potrafi samodzielnie wykonać pracy domowej, ale podejmuje próby, często jest nieprzygotowany do zajęć. OCENA NIEDOSTATECZNA nie opanował nawet podstawowych wiadomości, ma bardzo duże braki w wiedzy i umiejętnościach z zakresu podstawy programowej, ma kłopoty z techniką czytania, nie odnajduje w tekście informacji podanych wprost, nie rozumie dosłownego znaczenia wielu wyrazów w tekstach dostosowanych do poziomu edukacyjnego, nie wykonuje zadań ani poleceń nauczyciela, wykazuje się niechęcią do nauki, zaniedbuje wykonywanie prac domowych, nie angażuje się w pracę grupy. Szczegółowe wymagania na poszczególne oceny znajdują się w dokumentacji nauczyciela.

7 Wymagania edukacyjne niezbędne do otrzymywania przez ucznia poszczególnych śródrocznych i rocznych ocen klasyfikacyjnych Język polski klasy VII-VIII CELUJĄCY Dotyczy kształcenia literacko-kulturalnego, kształcenia językowego, tworzenia wypowiedzi, samokształcenia. Ocenę celującą otrzymuje uczeń, którego praca cechuje się samodzielnością i kreatywnością. Prezentuje wysoki poziom wiedzy i erudycji interdyscyplinarnej. Świadomie i funkcjonalnie posługuje się bogatym słownictwem terminologicznym. Samodzielnie analizuje i interpretuje teksty literatury pięknej, literatury faktu. Czyta, rozumie i wykorzystuje w swojej pracy teksty popularnonaukowe i naukowe. Potrafi analizować i interpretować dzieła malarskie z uwzględnieniem specyfiki środków języka malarskiego. Formułuje problemy, proponuje sposoby ich rozwiązania. Z zaangażowaniem podejmuje się realizacji projektów edukacyjnych, występuje w roli lidera grupy. Tworzy bezbłędne wypowiedzi ustne i pisemne. Odnosi sukcesy w konkursach przedmiotowych. Dotyczy kształcenia literacko-kulturalnego, kształcenia językowego, tworzenia wypowiedzi, samokształcenia. BARDZO DOBRY 1. KSZTAŁCENIE LITERACKIE I KULTUROWE spełnia wymagania na ocenę dopuszczającą, dostateczną, dobrą oraz wyjaśnia różnice między poszczególnymi rodzajami, omawia cechy utworów synkretycznych, poprawnie posługuje się terminologią związaną z analizą i interpretacją utworów epickich, lirycznych i dramatycznych, poprawnie posługuje się nazwami gatunków, omawia cechy gatunkowe czytanych utworów, wskazuje funkcję użytych w tekście literackim środków językowych, wyjaśnia rolę środków języka malarskiego w tworzeniu znaczeń obrazu, interpretuje dzieło sztuki, określa wartości estetyczne tekstów kultury, twórczo wykorzystuje informacje z tekstu we własnej pracy, funkcjonalnie włącza cytaty do wypowiedzi, samodzielnie określa cechy gatunków dziennikarskich, określa w poznawanych tekstach problematykę egzystencjalną i poddaje ją refleksji, w interpretacji utworów odwołuje się do wartości uniwersalnych. 2. KSZTAŁCENIE JĘZYKOWE spełnia wymagania na ocenę dopuszczającą, dostateczną, dobrą oraz rozumie zjawiska fonetyczne związane z różnicami między wymową a pisownią wyrazów, stosuje w wypowiedzi odpowiednią intonację zdaniową, odróżnia rdzeń od podstawy słowotwórczej, tworzy rozbudowane rodziny wyrazów i analizuje strukturę wyrazów pochodnych, wyjaśnia zasady tworzenia i odmiany imiesłowów, poprawnie stosuje imiesłowowy równoważnik zdania i rozumie jego funkcje, określa funkcję skrótów i skrótowców, poprawnie ich używa, poprawnie stosuje różne style wypowiedzi i je rozpoznaje, pisze poprawnie, zauważa popełnione błędy językowe, ortograficzne i interpunkcyjne oraz dokonuje ich autokorekty. 3. TWORZENIE WYPOWIEDZI spełnia wymagania na ocenę dopuszczającą, dostateczną, dobrą oraz tworzy rozbudowaną wypowiedź, funkcjonalnie wykorzystuje środki retoryczne w celu oddziałania na odbiorcę, tworzy szczegółowy plan wypowiedzi, samodzielnie pisze poznane formy wypowiedzi, w tym: recenzję, rozprawkę, przemówienie, wywiad oraz pisma użytkowe, stosując odpowiednie zasady kompozycji i zachowując zasady spójności językowej, stosuje rytm akapitowy, samodzielnie formułuje tezę i hipotezę, podaje celne i różnorodne przykłady ilustrujące argumenty, podsumowuje rozważania, samodzielnie formułuje wnioski, parafrazuje tekst cudzy, rozpoznaje w tekstach reklamowych środki perswazji i manipulacji, wskazuje ich funkcję, interpretuje głosowo utwór. 4. SAMOKSZTAŁCENIE spełnia wymagania na ocenę dopuszczającą, dostateczną, dobrą oraz pogłębia swoją wiedzę przedmiotową, rozwija nawyk krytycznego myślenia i formułowania opinii, bierze udział w konkursach, wykładach itp. DOBRY 1. KSZTAŁCENIE LITERACKIE I KULTUROWE spełnia wymagania na ocenę dopuszczającą, dostateczną oraz określa cechy charakterystyczne rodzajów literackich, wskazuje je w czytanych utworach, posługuje się terminologią związaną z analizą utworów epickich, lirycznych i dramatycznych, wymienia cechy gatunkowe omawianych utworów, nazywa gatunki, rozpoznaje w tekście literackim użyte środki językowe (w tym: neologizm, eufemizm, porównanie homeryckie, inwokację, symbol, alegorię), próbuje określić ich funkcję, zna pojęcie ironii, zauważa wartości estetyczne poznawanych utworów, rozpoznaje znaczenia naddane dzieła sztuki, wskazuje elementy symboliczne, wskazuje różnice między literaturą piękną a innymi rodzajami piśmiennictwa, interpretując utwory wykorzystuje elementy wiedzy o historii i kulturze oraz potrzebne konteksty, znajduje we współczesnych tekstach kultury popularnej nawiązania do tradycyjnych wątków literackich i kulturowych. 2. KSZTAŁCENIE JĘZYKOWE spełnia wymagania na ocenę dopuszczającą, dostateczną oraz poprawnie stosuje różne sposoby zapisywania głosek, rozpoznaje podstawowe rodzaje zjawisk fonetycznych (udźwięcznienia, ubezdźwięcznienia), poprawnie akcentuje wszystkie wyrazy, rozpoznaje i stosuje różne rodzaje formantów, poprawnie analizuje budowę słowotwórczą wyrazu, zna zasady tworzenia wyrazów złożonych, rozróżnia ich typy, przekształca imiesłowowy równoważnik zdania na zdanie złożone i odwrotnie, używa poprawnych form skrótów i skrótowców, rozpoznaje różne style, różnicuje stylistycznie swoje wypowiedzi, pisze zgodnie z normami poprawności językowej, ortograficznej i interpunkcyjnej, stara się poprawiać błędy. 3. TWORZENIE WYPOWIEDZI spełnia wymagania na ocenę dopuszczającą, dostateczną oraz wykorzystuje środki retoryczne, gromadzi i porządkuje materiał rzeczowy potrzebny do stworzenia pracy, tworzy poprawnie plan wypowiedzi, pisze poznane formy wypowiedzi, w tym: recenzję, rozprawkę, przemówienie, wywiad oraz pisma użytkowe, stosując odpowiednią dla danej formy kompozycję, formułuje tezę i hipotezę, wyraża i uzasadnia własne zdanie, używając właściwych argumentów, formułuje wnioski wynikające z argumentacji, rozpoznaje w tekstach reklamowych użyte środki perswazji i manipulacji, głośno czyta i recytuje teksty, dobierając odpowiednie tempo i intonację. 4. SAMOKSZTAŁCENIE spełnia wymagania na ocenę dopuszczającą, dostateczną oraz rozwija swoje uzdolnienia i zainteresowania poprzez udział w konkursach przedmiotowych, stara się myśleć krytycznie, wyraża opinie, aktywnie realizuje projekty, prezentuje efekty pracy indywidualnej lub grupowej. DOSTATECZNY 1. KSZTAŁCENIE LITERACIE I KULTUROWE spełnia wymagania na ocenę dopuszczającą oraz wskazuje podstawowe cechy tekstów epickich, lirycznych i dramatycznych, odnajduje je w czytanych utworach, stara się posługiwać terminologią związaną z utworami epickimi, lirycznymi i dramatycznymi, stara się posługiwać nazwami gatunków literackich, wskazuje utwory należące do tych gatunków, wyszukuje w tekście literackim użyte środki językowych, stara się je nazwać, zna pojęcie komizmu, potrafi zinterpretować utwór literacki, wyszukuje w tekście informacje różnego typu, cytuje fragmenty tekstu, klasyfikuje poznawany tekst jako literacki, publicystyczny lub popularnonaukowy, rozpoznaje gatunki dziennikarskie (w tym: reportaż, felieton, wywiad i artykuł). 2. KSZTAŁCENIE JĘZYKOWE spełnia wymagania na ocenę dopuszczającą oraz poprawnie zapisuje wyrazy, w których występują różnice między wymową a pisownią, poprawnie akcentuje większość wyrazów, dzieli proste wyrazy na podstawę słowotwórczą i formant, rozpoznaje wyrazy

8 pokrewne, rozumie realne i słowotwórcze znaczenie wyrazu, rozpoznaje rodzaje imiesłowów, tworzy imiesłowowy równoważnik zdania, odróżnia mowę zależną i niezależną, podaje znaczenie powszechnie używanych skrótów i skrótowców, poprawnie ich używa, pisze zgodnie z podstawowymi normami poprawności językowej, ortograficznej i interpunkcyjnej. 3. TWORZENIE WYPOWIEDZI spełnia wymagania na ocenę dopuszczającą oraz w wypowiedzi, używa środków retorycznych, gromadzi materiał rzeczowy potrzebny do tworzenia wypowiedzi, pisze plan wypowiedzi, pisze poznane formy wypowiedzi, w tym: recenzję, rozprawkę, przemówienie, wywiad oraz pisma użytkowe, starając się zachować wyznaczniki gatunku, stosuje akapity, formułuje tezę, wie, czym jest hipoteza, wyraża i uzasadnia własne zdanie, używając prostej argumentacji, przedstawia rzeczowe i emocjonalne argumenty, podaje przykłady ilustrujące argumenty, formułuje proste wnioski, rozpoznaje w tekstach reklamowych podstawowe środki perswazji i manipulacji, stosuje zasady etyki wypowiedzi, przekształca tekst cudzy (skraca, streszcza, rozbudowuje), głośno, płynnie czyta i recytuje teksty, przestrzega zasad intonacji zdaniowej 4. SAMOKSZTAŁCENIE spełnia wymagania na ocenę dopuszczającą oraz uczy się systematycznie, uczestniczy w projektach edukacyjnych, podejmuje próby prezentowania przygotowanego materiału, rozwija umiejętność krytycznego myślenia, wyraża swoje zdanie. DOPUSZCZAJĄCY 1. KSZTAŁCENIE LITERACIE I KULTUROWE klasyfikuje czytany utwór jako należący do epiki, liryki lub dramatu, zna podstawowe pojęcia związane z utworami epickimi, lirycznymi i dramatycznymi, wie, że istnieją gatunki literackie (w tym: pamiętnik, komedia, fraszka, sonet, pieśń, tren, ballada, epopeja, tragedia), odróżnia je od rodzajów literackich, wie, że język utworu literackiego cechuje się obecnością różnych środków stylistycznych, wymienia elementy warstwy przedstawieniowej dzieła sztuki, wyszukuje w tekście wskazane informacje, stara się porządkować zgromadzony materiał, czyta fragmenty tekstów publicystycznych i popularnonaukowych, rozpoznaje wskazany przez nauczyciela tekst jako artykuł prasowy, recytuje utwór literacki, odpowiednio go interpretując, czyta wszystkie lektury, prowadzi zeszyt przedmiotowy, prowadzi notatki z lekcji, wykonuje wszystkie zadania domowe i terminowo oddaje wszystkie projekty i obowiązkowe prace pisemne. 2. KSZTAŁCENIE JĘZYKOWE komunikuje się z innymi w sposób werbalny i niewerbalny, zauważa różnice między wymową a pisownią wyrazów, poprawnie akcentuje wyrazy ze stałym akcentem, rozpoznaje wyrazy podstawowe i pochodne, rodzinę wyrazów, tworzy wyrazy pochodne według wzoru, rozróżnia odmienne i nieodmienne części mowy, w tym imiesłowy, tworzy według wzoru imiesłowowy równoważnik zdania, rozróżnia wypowiedzenia wielokrotnie złożone, zna podstawowe skróty i skrótowce, używa ich w wypowiedzi, stara się dostosować styl do tworzonej wypowiedzi, nie popełnia błędów w wypowiedziach ustnych, stara się pisać poprawnie pod względem ortograficznym i interpunkcyjnym. 3. TWORZENIE WYPOWIEDZI wypowiada się ustnie na podany temat, stara się używać prostych środków retorycznych, redaguje plan wypowiedzi, pisze poznane formy wypowiedzi, w tym: recenzję, rozprawkę, przemówienie, wywiad oraz pisma użytkowe z pomocą nauczyciela, stosuje akapity, formułuje prostą tezę, wyraża własne zdanie i stara się je uzasadnić, przedstawia rzeczowe argumenty w dyskusji na temat problemów znanych z codziennego życia, stara się podać przykłady ilustrujące argumenty, podejmuje próby wnioskowania, rozpoznaje w tekstach reklamowych niektóre środki perswazji i manipulacji, przekształca tekst cudzy (skraca, streszcza), głośno czyta i recytuje teksty, zachowując podstawowe zasady wymowy. 4. SAMOKSZTAŁCENIE korzysta, z poszanowaniem praw autorskich, z różnych źródeł informacji, systematycznie się uczy, uczestniczy w pracy grupowej, współpracuje z innymi w realizacji projektów edukacyjnych, uczestniczy w programowych wyjściach o charakterze kulturalnym, systematycznie pracuje z,,kalendarzem ósmoklasisty".