Ćwiczenia aparatu artykulacyjnego

Transkrypt

1 Ćwiczenia aparatu artykulacyjneg Sprawnść aparatu artykulacyjneg jest bardz ważna dla wyrazistści naszych wypwiedzi. Wymawianiu pszczególnych dźwięków mwy twarzyszy pruszanie się warg, języka, pdniebienia miękkieg i żuchwy. Ruchy te muszą być bardz dkładne, tzn. pwinny być wyknane w ściśle kreślny spsób, a także w danym miejscu jamy ustnej. Na przykład przy realizacji głski s niezbędne jest zbliżenie siekaczy d siebie, c mżliwe jest tylk przy prawidłwym zgryzie. Tak więc dla pprawneg artykułwania dźwięków mwy knieczna jest zarówn sprawnść, jak i prawidłwa budwa aparatu artykulacyjneg. Ćwiczenia aparatu artykulacyjneg mają na celu: usprawnianie języka, warg, pdniebienia miękkieg i żuchwy (dlnej ruchmej szczęki), panwanie umiejętnści świadmeg kierwania ruchami narządów artykulacyjnych, wyrbienie wrażliwści miejsc i ruchów w jamie ustnej, isttnych dla prawidłweg wymawiania dźwięków, usprawnienie krdynacji ruchwej w zakresie aparatu artykulacyjneg, wyuczenie prawidłweg płykania. Zestaw i prprcje ćwiczeń uzależniamy d realizacji kreślneg celu. Ćwiczenia pwinny być prwadzne cdziennie (kilka razy w ciągu dnia) przez 5-10 minut. Trzeba jednak pamiętać, że czas trwania i liczbę pwtórzeń należy dstswać d indywidualnych mżliwści dziecka. Ćwiczenia staramy się urzmaicać, prwadzić w frmie zabawwej, szczególnie dla dzieci młdszych. Na pczątku ćwiczymy z dzieckiem przed lustrem, kiedy ptrafi już wyknać je bez kntrli, mżna wykrzystywać każdą nadarzająca się kazję: spacer, jazdę samchdem czy drgę d przedszkla. Ćwiczenia artykulacyjne pwinny być wyknane dkładnie, dlateg nie jest wskazany pśpiech, ani zbyt duża liczba ćwiczeń w ciągu jednych zajęć. Krzystniej jest pwtarzać je przy różnych kazjach, aż zstanie siągnięta precyzja i szybkść ruchów narządów artykulacyjnych. PAMIĘTAJMY! Efektywnść ćwiczeń mżliwa jest tylk pprzez wielkrtne pwtarzanie. Gimnastykę aparatu mwy rzpczynamy d ćwiczeń najprstszych stpniw zwiększajšc ich trudnść. Na pczątku mżemy wykrzystać naturalne sytuacje:

2 P psiłku pzwólmy dziecku wylizać talerz językiem jak ktek. T ćwiczenie mniej eleganckie, za t bardz skutecznie gimnastykuje śrdkwą część języka. P śniadaniu psmarujmy dziecku wargi midem, kremem czekladwym lub mlekiem w prszku i pprśmy, aby zlizał je dkładnie jak miś czy ktek. Kiedy dzieck ziewa nie gańmy g, lecz pprśmy, aby ziewnęł jeszcze kilka razy, zasłaniając usta. Jeśli dzieck dstał lizaka zaprpnujmy mu, aby lizał g unsząc czubek języka ku górze. Przy prannym i wieczrnym myciu zębów zaprpnujmy dziecku liczenie zębów lub witanie się z nimi w ten spsób, aby czubek języka dtknął każdeg zęba sbn. Pdczas ryswania pprśmy dzieck, aby naryswał językiem kółk (dkła warg) lub kreseczki (d jedneg d drugieg kącika ust). Dmuchanie na talerz z grącą zupą, chuchanie na zmarznięte dłnie, cmkanie, żucie pkarmów a nawet wystawianie języka t też ćwiczenia aparatu artykulacyjneg. Z małymi dziećmi ćwiczenia prwadzimy w frmie zabawwej. Skuteczną i atrakcyjną frmą ćwiczeń aparatu mwy są zabawy fabularyzwane w czasie których dzieci naśladują za pmcą warg i języka ruchy zwierząt czy różne czynnści. Ćwiczenia usprawniające wargi Balnik - nadymanie pliczków, usta ściągnięte (dla urzmaicenia bawimy się w balniki, które pękają przekłute palcami ). Całuski - usta układamy w "ciup" i cmkamy psyłając d siebie buziaki. Niejadek - usta wciągamy w głąb jamy ustnej. Zmęczny knik - parskanie wargami. Pdwieczrek pieska - chwytanie ustami drbnych cukierków, chrupek, kawałków skórki chleba, itp. Kt silniejszy? - napinanie warg w pzycji rzciągniętej. Dwie sby siedzące naprzeciw siebie trzymają ustami kartkę papieru i każdy ciągnie w swją strnę. Uwaga - dajmy dziecku szansę wygrania zawdów. Rybka - pwlne twieranie i zamykanie warg twrzących kształt kła, zęby "zamknięte" Świnka - wysuwanie bu warg d przdu, udając ryjek świnki. Wąsy - wysuwanie warg jak przy wymawianiu u, płżenie na górnej wardze słmki lub łówka i próby jak najdłuższeg utrzymania. Drzwi d dmu - buzia t dmek krasnludka, a wargi t drzwi d dmku. Pkaż jak wargi ściągnięte d przdu, twierają się i zamykają.

3 Straż pżarna - wyraźne wymawianie samgłsek w parach: e, i u, a u Suszarka - utrzymywanie przy pmcy warg słmki, wciąganie pwietrza nsem, wydychanie przez słmkę na dłń (dczuwanie ciepłeg pwietrza). Pjazdy - naśladwanie pprzez wibrację warg warktu mtru, helikptera.itp. Ćwiczenia usprawniające język (pinizacja) Dtykamy palcem lub zimną łyżeczką pdniebienia tuż za górnymi zębami, nazywając je zaczarwanym miejscem, parkingiem itp.. w którym język (krasnludek, samchód) pwinien przebywać, gdy mamy zamkniętą buzię. Przytrzymywanie czubkiem języka przy pdniebieniu rdzynek, pastylek pudrwych, cukierków halls (z wgłębieniem w śrdku) itp. Zlizywanie nutelli, mleka w prszku itp. z pdniebienia przy szerk twartych ustach. Knik jedzie na przejażdżkę - naśladwanie knika stukając czubkiem języka pdniebienie, wydając przy tym charakterystyczny dgłs kląskania. Winda - twórz szerk buzię, pruszaj językiem tak, jakby był windą - raz d góry, raz d dłu. Karuzela - dzieci bardz lubiš kręcić się w kł, twój język także. Włóż język między wargi a dziąsła i zakręć nim raz w prawą, raz w lewą strnę. Chmik - wypycha pliczki jedzeniem, a ty pkaż jak mżna wypchnąć pliczki językiem, raz z prawej raz z lewej strny. Malarz - maluje sufit dużym pędzlem. Pmaluj pędzlem (językiem) swje pdniebienie, zaczynając d zębów w strnę gardła. Młtek - wbijamy gwździe w ścianę. Spróbuj zamienić język w młtek i uderzaj dziąsła tuż za górnymi zębami, naśladując wbijanie gwździa. Żyrafa - ma długą szyję, wyciąga mcn szyję d góry. Otwórz szerk usta i spróbuj wyciągnąć język d góry, najdalej jak ptrafisz. Słń - ma długą trąbę i ptrafi nią wszędzie dsięgnąć. Ciekawe czy ptrafisz dsięgnąć językiem d statnieg zęba na górze i na dle, z prawej i lewej strny. Ćwiczenia żuchwy Zamykanie i twieranie dmku - szerkie twieranie ust, jak przy wymawianiu głski a, zęby są widczne dzięki rzchylnym wargm. Grzebień - wysuwnie żuchwy, zakładanie i pruszanie dlnymi zębami p górnej wardze. Cfanie żuchwy, zakładanie i pruszanie górnymi zębami p dlnej wardze i brdzie. Krwa - naśladwanie przeżuwania.

4 Guma d żucia - żucie gumy lub naśladwanie. Ćwiczenia pdniebienia miękkieg Zmęczny piesek - język wysunięty z szerk twartych ust, wdychanie i wydychanie pwietrza ustami. Chry krasnludek - kaszlenie z językiem wysuniętym z ust. Balnik - nabieranie pwietrza ustami, zatrzymanie w pliczkach, następnie wypuszczanie nsem. Biedrnka, parasl, sukienka itp. - przysysanie klrwych kółeczek pprzez wciąganie pwietrza przez rurkę i przenszenie na brazek biedrnki... Śpich - chrapanie na wdechu i wydechu. Kukułka i kurka - wymawianie sylab: ku - k, ku -k, uku - k, uku - k, kuku - kk, kuku - kk. Chry krasnludek - zabawa fabularyzwana Krasnalek był chry i leżał w łóżeczku i przyszedł pan dktr Jak się masz krasnalku? Krasnalek kaprysi, ziewa, nie chce jeść, nie chce pić. Chyba się przeziębił: Ziewa szerk z puszczną nisk dlną szczęką: aaaaaaaaaa Nie chce jeść i bardz chudnie: wciąganie pliczków Kaszle: z wysuniętym na zewnątrz językiem Chętnie ssie smczek: naśladwanie druchu ssania Bardz marudzi: mmmm (murmurand) Wzywamy pgtwie, pgtwie jedzie: e, e, au, au, ay, ay, iu, iu,yu, yu Pan dktr zaleca: Płukanie gardełka (gulgtanie) Płykanie pastylek (naśladwanie płykania) Oglądanie gardła w lusterku (pdczas wymawiania samgłsek) Krasnalek zmęczny zabiegami ziewa (szerk), ziewa i usypia: Chrapie (na wdechu) Chrapie (na wydechu) Budzi się. Będzie brał inhalacje:

5 Zaciska na przemian dziurki nsa (w tym czasie ddycha wlną dziurką) Wdycha pwietrze nsem - wydycha ustami. Krasnalek czuje się już lepiej - sprawdza czy gardł g jeszcze bli Trzyma ręką gardł i wymawia sylaby (przy szerk twartych ustach): ga g ge gu gy ka k ke ku ky k eke uku aku ag eg ugu g ga g ge gu gy Zdrwy krasnludek ma apetyt, zamyka usta i żuje cś smaczneg (naśladwanie żucia).p psiłku krasnal dstał czkawki: Ap-ap, p-p, up-up, ep-ep, yp-yp, ip-ip. Kiedy czkawka minęła pstanwił pbawić się klrwymi skrawkami papieru, które zdmuchiwał z blatu stłu. Papierki frunęły dalek, b krasnal dmuchając na nie mówił: pa, p, pe, pi, pu, py (mment zwarcia przy p przedłużyć). Kiedy buzia mu się zmęczyła pstanwił dmuchać na papierki przez ns.