Tym, którzy w poznawaniu problemów jakości odkrywają NOWE

Transkrypt

1

2 Tym, którzy w poznawaniu problemów jakości odkrywają NOWE

3

4 Projekt okładki: Aleksandra Olszewska Redakcja: Leszek Plak Copyright by Wydawnictwo Placet 2008 Wydanie Wydawca: Wydawnictwo PLACET ul. Mickiewicza 18a/ Warszawa tel.: (0-22) Wszelkie prawa zastrzeżone. Publikacja ani jej części nie mogą być w żadnej formie i za pomocą jakichkolwiek środków technicznych reprodukowane bez zgody właściciela copyright. ISBN Skład i łamanie: PLACET

5 Spis treści Od autora ROZDZIAŁ 1. Wprowadzenie Jakość na co dzień Rys historyczny ROZDZIAŁ 2. Encyklopedia jakości ROZDZIAŁ 3. Podstawy teoretyczne Wiedza o jakości Kwalitologia ROZDZIAŁ 4. Wartościowanie jakości Uwagi ogólne Ranga stanu względnego Wzorzec interpretacji stanów Zasada relatywności Relatywizacja maksymentu Relatywizacja minimentu Relatywizacja optymentu Metody relatywizacji Metryzacja Segregacja szczegółowa Segregacja przybliżona Porównanie stopniowane Rozstrzyganie alternatywne Ocena uwarunkowana Taksacja ROZDZIAŁ 5. Przemiany jakościowe Wprowadzenie Przyroda ożywiona Ludzie Zwierzęta i rośliny Przyroda nieożywiona Porządkowanie problematyki Elementy porządkowe Obserwowanie przemian Analizy przemian jakościowych Środowisko przemian Struktura przemian Uwarunkowania realizacji przemian...125

6 5.5. Odmiany przemian jakościowych Wartościowanie przemian jakościowych Wyróżniki rozpoznawcze Metodyka oceny przemian Wykorzystywanie przemian jakościowych Uwagi ogólne Zalecenia ROZDZIAŁ 6. Jakość życia Wstęp Przegląd dziejowy Wybrane określenia Elementy przemian życiowych Sfery jakości życia Życie rodzinne Przeżycia psychiczne Życie funkcjonalne Stan zdrowia Mieszkanie Otoczenie Zalecenia doskonalące Analizy jakości życia ROZDZIAŁ 7. Problematyka gospodarcza Wprowadzenie Przedsiębiorstwo Kadra Poprawa efektów gospodarowania ROZDZIAŁ 8. Zarządzanie projakościowe Rozwój Normy polskie Odmiany systemów zarządzania Problematyka wdrożeniowa Jakość procesu zarządzania ROZDZIAŁ 9. Podstawy inżynierii jakości Wstęp Uwagi ogólne Struktura inżynierii jakości Zadania inżynierii jakości Obszary zastosowań Znaczenie praktyczne Kryteria jakości Odmiany kryteriów Dobór kryteriów jakości

7 Katalog kryteriów jakości Wykorzystywanie kryteriów Ważność kryteriów jakości ROZDZIAŁ 10. Metody inżynierii jakości Optymalizacja wielokryterialna Optymalizacja relatywna zwykła Optymalizacja relatywna różnicowana Niektóre przykłady zastosowań Wzorce jakości Uwagi ogólne Projektowanie wzorca kryterialnego Struktura kryterialnego wzorca jakości Możliwości wykorzystania wzorców kryterialnych Analizy jakości Metoda uśrednionych znamion jakości Analiza kwalitonomiczna Struktura jakości Odbiory jakościowe Elementy kontroli jakości Różnicowa modyfikacja średniej Grupowa selekcja stanów Punktacja sformalizowana Przyspieszona ocena trzystopniowa Porównania jakości Zastosowanie metody grupowej selekcji stanów Zastosowanie metody uśrednionych znamion jakości ROZDZIAŁ 11. Inżynieria jakości w projektowaniu Wprowadzenie Informacja o jakości Zbiornice informacji Obiegi informacji Nowoczesność wyrobów Obliczanie poziomu nowoczesności Umowny wzorzec nowoczesności Metoda okresowego przyrostu jakości Porównania nowoczesności Standardy jakości Jakość organizacji Jakość w procesach konstruowania Nowoczesność rozwiązań konstrukcyjnych Racjonalny dobór materiałów konstrukcyjnych Doskonalenie rozwiązań konstrukcyjnych...317

8 Jakość projektowa Zagadnienia technologiczne Technologiczność konstrukcji Obrabialność materiałów Racjonalny proces technologiczny ROZDZIAŁ 12. Inżynieria jakości w wytwarzaniu Wstęp Przygotowanie projakościowe Kształtowanie jakości Jakość bazy wytwórczej i sprzętu Jakość procesów Modelowanie procesu Wykorzystanie wzorców kryterialnych Jakość pracy Zagadnienia podstawowe Relacja między pracą a płacą Przemysłowe badania jakości pracy Jakość wyrobów Jakość obróbki Jakość montażu Jakość produktu finalnego Służby jakości Informacja o jakości wytwarzania ROZDZAŁ 13. Inżynieria jakości w usługach Uwagi ogólne System jakości usług Elementy systemu jakości usług Dokumentacja systemu Kryteria jakości usług Diagnozowanie systemu jakości usług Elementy świadczenia usług Pętla jakości Utrwalanie informacji Aspekty ekologiczne Procesy realizacji Nadzorowanie jakości usług Usługi transportowe Usługi lekarskie ROZDZIAŁ 14. Inżynieria jakości w użytkowaniu Jakość eksploatacyjna Zagadnienia ogólne Przykłady analiz

9 14.4. Jakość obiektów i procesów nietechnicznych Jakość użytkowania Racjonalna gospodarka remontowa Informacja o jakości ze sfery użytkowania Potrzeby eksportu Podsystem informacji w sferze poprodukcyjnej Faza unicestwienia Wykorzystanie metod inżynierii jakości ROZDZIAŁ 15. Ekonomia jakości Wartość jakości Koszty jakości Metody analiz ekonomicznych Analiza kosztowo-jakościowa Analiza cenowo-jakościowa ROZDZIAŁ 16. Kwalitologia konsumencka Wprowadzenie Klient Postępowanie z klientami Satysfakcja klienta Wartość konsumencka Obrót towarowy Wolny rynek Charakterystyka wytworu Możliwości analiz Kierunki doskonalenia wymiany towarowej Rozwój kwalitologii konsumenckiej Procesy projektowania Procesy wytwarzania Handel Propozycje unowocześnienia Wszystko dla konsumenta Wnioski ROZDZIAŁ 17. Modelowanie jakości Ujęcia graficzne Histogramy jakości Wykresy liniowe Wykresy blokowe Wykresy kołowe Chronogramy jakości ROZDZIAŁ 18. Doradztwo projakościowe Ważne decyzje Racjonalne rozstrzyganie...451

10 18.3. Wzorce postępowania Wzorce przemian jakościowych ROZDZIAŁ 19. Propozycje badań Podstawy kwalitologii Przemiany jakościowe (PJ) Inżynieria jakości Jakość życia ROZDZIAŁ 20. Perspektywy rozwojowe Kierunki działań Przemiany jakościowe Komputeryzacja Doskonalenie systemów gospodarczych Wykorzystanie metod inżynierii jakości Poprawa efektów gospodarowania Zadania na przyszłość Bibliografia Indeks

11 Od autora Mam satysfakcję przynależności do tej (już niestety nie istniejącej) grupy Pionierów Jakości w Polsce, którzy w latach przekonywali ówczesne władze o potrzebach: wszechstronnego poznawania, popularyzowania, propagowania, szkolenia, opanowywania, jakości, jako problemu życiowego obywateli oraz problemu społeczno-gospodarczego państwa. Stosunek ówczesnych władz do tych problemów (oględnie mówiąc) był bierny, przy argumentowaniu, że w produkcji są przecież działy kontroli jakości. A państwo ponosiło ogromne straty materialne spowodowane złą jakością pracy i wyrobów. Potrzeby życiowe społeczeństwa były ogromne, lecz niestety zaspokajane w znikomym stopniu. I tu pragnę wyrazić swą ogromną satysfakcję. Czasy się zmieniły! Trud Pionierów Jakości nie poszedł na marne. Obserwujemy coraz większe zainteresowanie problematyką jakości. Pojawiają się publikacje na różne tematy jakościowe w czasopismach. Ukazują się specjalistyczne książki. Organizowane są okresowo konferencje międzynarodowe i krajowe o hasłach projakościowych (Lublin prof. Elżbieta Skrzypek, Poznań prof. Zbigniew Kłos, Gdańsk prof. Włodzimierz Przybylski, Warszawa prof. Stefan Doroszewicz, Kraków prof. Tadeusz Wawak). Potrzeby gospodarcze związane z problematyką jakości są coraz to większe: weszły w życie międzynarodowe normy serii ISO 9000, jednostki gospodarcze we własnym interesie starają się o certyfikaty systemów zarządzania jakościowego, nasze członkostwo w Unii Europejskiej zmusza do prezentowania konkurencyjnie wysokiej jakości polskich wyrobów i usług, kandydaci do pracy, szukając zatrudnienia za granicą, muszą prezentować bezspornie wysoką jakość swych kwalifikacji. Potwierdza się tym samym realistyczne stwierdzenie, że jakość stanowi problem społeczno-gospodarczy dla każdej państwowości.

12 Pamiętajmy: Wyłaniają się więc następujące kwestie: należy popularyzować jak najszerzej znaczenie jakości dla każdego członka społeczeństwa przy pełnym zaangażowaniu prasy, radia i telewizji (a tego się niestety nie robi), należy realizować rozmaite formy szkoleń, dla osób zatrudnionych na różnych szczeblach we wszystkich gałęziach gospodarki, powinny być wdrożone programy obowiązkowego szkolenia o jakości w szkolnictwie średnim i wyższym różnych kierunków nauczania (robi to aktualnie prof. Władysław Mantura, wykładając kwalitologię w Politechnice Poznańskiej i publikując jej elementy), aktualnie rozległy tematycznie obszar wiedzy o jakości powinien być możliwie szczegółowo opracowany i usystematyzowany (do czego staram się zdążać). Składam podziękowanie tym wszystkim Osobom i Instytucjom, które przyczyniły się do wydania tej książki. Za pośrednictwem Wydawcy, chętnie przyjmę uwagi i nowe propozycje dotyczące treści niniejszej książki. Romuald Kolman Gdańsk, 2008