Fizyko-chemiczne badania. w zabytkach rękopiśmiennych
|
|
- Halina Dobrowolska
- 4 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Fizyko-chemiczne badania atramentów metalo-garbnikowych w zabytkach rękopiśmiennych
2 Atrament żelazowo-galusowy FeSO 4 [vitrol] ekstrakt z galusówek guma Arabska Brannahl i Gramse stwierdzili, że stosowane atramenty zawierały znaczny nadmiar FeSO 4, Brannahl, C., Cramse, M., "Untersuchungen an Tinten, Archivalische Zeitschrift 70 (1974) 79-98
3 Atrament żelazowo-galusowy Składniki ekstraktu: Gallotanniny; kwas galusowy Kwas galusowy + FeSO 4 atrament
4 Korozja atramentowa?? Fe 2+ - katalizuje utlenianie celulozy 1. Tworzenie się rodników Fe 2+ + O 2 Fe 3+ + O 2 R + O 2 ROO Fe 3+ + O 2 + RH R + HOO + Fe 2+ ROO + R'H RCOOH + R' 2. Powstawanie nadtlenku wodoru (Reakcja Fentona) Fe 2+ + HOO + H + Fe 3+ + H 2 O 2 Fe 2+ + H 2 O 2 Fe 3+ + HO + OH -
5 Cel: jak najwięcej informacji na temat składu atramentu (badania fizyko-chemiczne)
6 SEM ED XRF EPMA Spektroskopia Mössbauera XANES LA ICP-MS ICP-MS GF AAS B.Wagner, Badania fizyko chemiczne procesów degradacji celulozy pod wpływem atramentów żelazowo galusowych w zabytkach rękopiśmiennych, praca doktorska 2002 r., Uniwersytet Warszawski, Wydział Chemii
7 SEM ED XRF Analiza elementarna METODA NIENISZCZĄCA Zróżnicowane EPMA sygnały: Fe, Cu, Pb, Zn, S, Ca, Mg Spektroskopia Mössbauera XANES LA ICP-MS ICP-MS GF AAS B.Wagner, E.Bulska, A.Hulanicki, M.Heck, H.M.Ortner, Topochemical investigations of ancient manuscripts, Fresenius Journal of Analytical Chemistry (2001) 369:
8 Spektroskopia Mössbauera Oznaczenie Fe(II)/Fe(III) METODA NIENISZCZĄCA Co(Rh) 30 mci CEMS Conversion Electrons Mössbauer Spectroscopy TMS Transmission Mössbauer Spectroscopy Rudolph Mössbauer Nagroda Nobla z Fizyki (1961 r.)
9 Spektroskopia Mössbauera M1 M2 M1 M2 M M % 40 % 40 % CEMS TMS 0 CEMS TMS 0 CEMS TMS potwierdzenie wyników inną metodą instrumentalną...
10 X-ray Absorption Near Edge Spectroscopy (µ-xanes) Hasylab Beamline L, Hamburg, Germany
11 X-ray Absorption Near Edge Spectroscopy (µ-xanes) Hasylab Beamline L, Hamburg, Germany FeSO 4 Fe 2 (SO 4 ) 3 Przesunięcie Fe 2+ Fe 3+ XANES (Spektroskopia absorpcji promieniowania X w obszarze bliskim progu absorpcji)
12 XANES (Spektroskopia absorpcji promieniowania X w obszarze bliskim progu absorpcji) M1 M2 M3 Fe 2+ Fe 3+ potwierdzenie wyników otrzymanych metodą spektroskopii Mössbauera... Fe 2+ Fe 3+ Fe 2+ Fe 3+
13 XANES i Spektroskopia Mössbauera % Fe (II) M1 M1 M2 M M M % 40 % 40 % CEMS XANES TMS CEMS TMS 0 CEMS XANES TMS CEMS TMS 0 CEMS XANES TMS CEMS TMS
14 LA ICP MS (Spektrometria mas z jonizacją w plazmie indukcyjnie sprzężonej próbki uzyskanej w wyniku ablacji laserowej) M M M3 intensywność sygnału, cps Fe Cu Mn intensywność sygnału, cps Fe Cu Mn intensywność sygnału, cps Fe Cu Mn ,00 20,00 40,00 60,00 80,00 100,00 0,00 20,00 40,00 60,00 80,00 100,00 0,00 20,00 40,00 60,00 80,00 100,00 czas analizy, s` czas analizy, s czas analizy, s B.Wagner, E.Bulska, On the use of Laser Ablation Inductively Coupled Plasma Mass Spectrometry for the investiation of the written heritage, Journal of Analytical Atomic Spectrometry (2004) 19:
15 ICP MS (Spektrometria mas z jonizacją w plazmie indukcyjnie sprzężonej) GF AAS (Atomowa Spektrometria Absorpcyjna z Atomizacją w Kuwecie Grafitowej) Meditationes... Próbki modelowe mg*g -1 mg*g -1 16,00 14,00 12,00 10,00 8,00 6,00 4,00 2,00 0,00 8,00 7,00 6,00 5,00 4,00 3,00 2,00 1,00 0,00 B.Wagner, Badania fizyko chemiczne procesów degradacji celulozy pod wpływem atramentów żelazowo galusowych w zabytkach rękopiśmiennych, praca doktorska 2002 r., Uniwersytet Warszawski, Wydział Chemii Fe Fe Cu Cu Model sample (FeCl3) Fe Fe Fe A Cu Obszar Non-written niezapisany area Obszar Written zapisany area Cu Model sample (iron-gall ink)
16 Procedura ekstrakcji: wymagania stałe kompleksy z jonami Fe(II) i Fe(III) mniejsza trwałość vs. barwnych związków Fe(III) efektywność ekstrakcji jonów żelaza nie wpływa na kolor atramentu nie wpływa na trwałość papieru bezbarwne ph roztworu >7
17 Ligand Atom centralny Log β: β: DTPA Fe Fe 2+ FeL=16,0 Fe Fe FeL=27,5 Desferioksamina Fe Fe FeL=10,0 Fe Fe FeL=30,7 Kwas fitynowy Fe Fe FeL=18,2 Fe Fe FeL=29,3
18 GF AAS : mała objętość Ekstrakcja Fe, Cu, Mn 5 ul 0,005 mol/l DTPA 100 Efektywność, % Czas, min
19 GF AAS % i XANES 8 0 % FFe(III) e 3 + FFe(II) e % 4 0 % 2 0 % 0 % ~40% <1% PRZED konserwacją PO konserwacji " A " " A " / D T P A
20 Badania wytrzymałościowe po starzeniu.. Liczba zgięć (PN-66/P-50134) Zerwanie (PN-66/P-50133) Przedarcie (PN-66/P-50136
Bezinwazyjne badania specjacji
Uniwersytet Warszawski Wydział Chemii Bezinwazyjne badania specjacji prof. dr hab. Ewa Bulska rok akademicki 214 / 215 Przykład I Korozja atramentowa atramenty żelazowo-galusowe w zabytkach rękopiśmiennych
Bardziej szczegółowoKorozja atramentowa?? Fe 2+ - katalizuje utlenianie celulozy. Bezinwazyjne badania specjacji. atramenty żelazowo-galusowe w zabytkach rękopiśmiennych
26/11/216 Uniwersytet Warszawski Wydział Chemii Bezinwazyjne badania specjacji prof. dr hab. Ewa Bulska rok akademicki 216 / 217 Przykład I Korozja atramentowa atramenty żelazowo-galusowe w zabytkach rękopiśmiennych
Bardziej szczegółowoNowoczesne metody analizy pierwiastków
Nowoczesne metody analizy pierwiastków Techniki analityczne Chromatograficzne Spektroskopowe Chromatografia jonowa Emisyjne Absorpcyjne Fluoroscencyjne Spektroskopia mas FAES ICP-AES AAS EDAX ICP-MS Prezentowane
Bardziej szczegółowoZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 274
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 274 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa, ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 13 Data wydania: 25 sierpnia 2016 r. Nazwa i adres INSTYTUT
Bardziej szczegółowoZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 274
``` ``` ``` `` ``` `` ``` `` ``` ``` `` ``` `` ``` ``` `` ``` `` ``` `` ``` ``` `` ``` `` ``` ``` `` ``` `` ``` `` ``` ``` `` ``` `` ``` `` ``` ``` `` ``` `` ``` ``` `` ``` `` ``` `` ``` ``` `` ``` ``
Bardziej szczegółowoZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 274
``` ``` ``` `` ``` `` ``` `` ``` ``` `` ``` `` ``` ``` `` ``` `` ``` `` ``` ``` `` ``` `` ``` ``` `` ``` `` ``` `` ``` ``` `` ``` `` ``` `` ``` ``` `` ``` `` ``` ``` `` ``` `` ``` `` ``` ``` `` ``` ``
Bardziej szczegółowoProblemy z korygowaniem tła w technice absorpcyjnej spektrometrii atomowej
Problemy z korygowaniem tła w technice absorpcyjnej spektrometrii atomowej Ewa Górecka, Dorota Karmasz, Jacek Retka* Wprowadzenie Technika absorpcyjnej spektrometrii atomowej (AAS) jest jedną z najczęściej
Bardziej szczegółowoSPEKTROSKOPIA ATOMOWA ATOMOWA SPEKTROMETRIA ABSORPCYJNA ATOMOWA SPEKTROMETRIA EMISYJNA FLUORESCENCJA ATOMOWA ATOMOWA SPEKTROMETRIA MAS
SPEKTROSKOPIA ATOMOWA ATOMOWA SPEKTROMETRIA ABSORPCYJNA ATOMOWA SPEKTROMETRIA EMISYJNA FLUORESCENCJA ATOMOWA ATOMOWA SPEKTROMETRIA MAS PROMIENIOWANIE ELEKTROMAGNETYCZNE Promieniowanie X Ultrafiolet Ultrafiolet
Bardziej szczegółowoZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 1525
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 1525 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa, ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 3 Data wydania: 27 maja 2016 r. AB 1525 Nazwa i adres UNIWERSYTET
Bardziej szczegółowometale ważne w biologii i medycynie
metale ważne w biologii i medycynie 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 Ia IIa H Li Be Na Mg IIIb IV b V b V Ib V IIb V III Ib IIb K Ca Sc Ti V Cr Mn Fe Co Ni Cu Zn Rb Sr Y Zr Nb Mo Tc Ru Rh Pd Ag Cd Cs Ba La Hf
Bardziej szczegółowoZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 1525
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 1525 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa, ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 5 Data wydania: 11 grudnia 2017 r. AB 1525 Kod identyfikacji
Bardziej szczegółowoGeochemia analityczna. KubaM
Geochemia analityczna KubaM Algorytm geochemicznego procesu badawczego: 1. Koncepcyjne przygotowanie badań 2. Opróbowanie pobór r próbek 3. Analiza 4. Interpretacja wyników 5. Wnioski 1. Koncepcyjne przygotowanie
Bardziej szczegółowoJonizacja plazmą wzbudzaną indukcyjnie (ICP)
Jonizacja plazmą wzbudzaną indukcyjnie (ICP) Inductively Coupled Plasma Ionization Opracowane z wykorzystaniem materiałów dr Katarzyny Pawlak z Wydziału Chemicznego PW Schemat spektrometru ICP MS Rozpylacz
Bardziej szczegółowoZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 274
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 274 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa, ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 12 Data wydania: 10 grudnia 2015 r. Nazwa i adres INSTYTUT
Bardziej szczegółowoSpektrometria atomowa i spektrometria mas w badaniach kryminalistycznych Ewa Bulska
Uniwersytet Warszawski Spektrometria atomowa i spektrometria mas w badaniach kryminalistycznych Ewa Bulska Pracownia Teoretycznych Podstaw Chemii Analitycznej kryminalistyka to sztuka znalezienia dowodów
Bardziej szczegółowoStrona1. Wydział Chemii Prof. dr hab. Danuta Barałkiewicz.
Strona1 Recenzja pracy doktorskiej mgr Jarosława OSTROWSKIEGO pt: Badanie nawozów mineralnych i podłoży ogrodniczych na zawartość wybranych pierwiastków z zastosowaniem techniki absorpcji i emisji atomowej
Bardziej szczegółowoMożliwości i ograniczenia
Barbara Wagner barbog@chem.uw.edu.pl Pracownia Teoretycznych Podstaw Chemii Analitycznej Wydział Chemii Uniwersytet Warszawski Możliwości i ograniczenia metody Metoda LA ICP MS w badaniach obiektów zabytkowych
Bardziej szczegółowoMetody spektroskopowe:
Katedra Chemii Analitycznej Metody spektroskopowe: Absorpcyjna Spektrometria Atomowa Fotometria Płomieniowa Gdańsk, 2010 Opracowała: mgr inż. Monika Kosikowska 1 1. Wprowadzenie Spektroskopia to dziedzina
Bardziej szczegółowoTechniki atomowej spektroskopii absorpcyjnej (AAS) i możliwości ich zastosowania do analizy próbek środowiskowych i geologicznych
Zn Fe Cu Techniki atomowej spektroskopii absorpcyjnej (AAS) i możliwości ich zastosowania do analizy próbek środowiskowych i geologicznych Dr Artur Michalik Artur.Michalik@ujk.edu.pl Podstawy teoretyczne,
Bardziej szczegółowoBadanie utleniania kwasu mrówkowego na stopach trójskładnikowych Pt-Rh-Pd
Badanie utleniania kwasu mrówkowego na stopach trójskładnikowych Pt-Rh-Pd Kamil Wróbel Pracownia Elektrochemicznych Źródeł Energii Kierownik pracy: prof. dr hab. A. Czerwiński Opiekun pracy: dr M. Chotkowski
Bardziej szczegółowoMetody desorpcyjne: DESIi DART. Analizator masy typu Orbitrap. Spektrometry typu TOF-TOF. Witold Danikiewicz. Copyright 2012
SPEKTROMETRIA MAS W CHEMII ORGANICZNEJ, ANALITYCZNEJ I BIOCHEMII WYKŁAD 15 NOWE ZASTOSOWANIA I KIERUNKI ROZWOJU SPEKTROMETRII MAS Instytut Chemii Organicznej PAN, Warszawa Podstawowe kierunki rozwoju spektrometrii
Bardziej szczegółowoWiktor Lorenc, Danuta Barałkiewicz
Technical Issues 3/2016 pp. 67-73 ISSN 2392-3954 OPTYMALIZACJA PARAMETRÓW PRACY APARATURY POMIAROWEJ W ANALIZIE PIERWIASTKOWEJ TKANEK MIĘKKICH TECHNIKĄ ABLACJI LASEROWEJ Z DETEKCJĄ W SPEKTROMETRZE MAS
Bardziej szczegółowoPrzygotowanie próbki do wykonania oznaczeń zawartości metali ciężkich w produktach technicznych.
Przygotowanie próbki do wykonania oznaczeń zawartości metali ciężkich w produktach technicznych. Instrukcja do ćwiczeń laboratoryjnych - ćwiczenie nr 9 przedmiot: Metody Analizy Technicznej kierunek studiów:
Bardziej szczegółowoInstytutu Ceramiki i Materiałów Budowlanych
Instytutu Ceramiki i Materiałów Budowlanych Scientific Works of Institute of Ceramics and Building Materials Nr 26 (lipiec wrzesień) Prace są indeksowane w BazTech i Index Copernicus ISSN 1899-3230 Rok
Bardziej szczegółowoET AAS 1 - pierwiastkowa, GW ppb. ICP OES n - pierwiastkowa, GW ppm n - pierwiastkowa, GW <ppb
Analiza instrumentalna Spektrometria mas F AAS 1 - pierwiastkowa, GW ppm ET AAS 1 - pierwiastkowa, GW ppb ICP OES n - pierwiastkowa, GW ppm ICP MS n - pierwiastkowa, GW
Bardziej szczegółowo2. Metody, których podstawą są widma atomowe 32
Spis treści 5 Spis treści Przedmowa do wydania czwartego 11 Przedmowa do wydania trzeciego 13 1. Wiadomości ogólne z metod spektroskopowych 15 1.1. Podstawowe wielkości metod spektroskopowych 15 1.2. Rola
Bardziej szczegółowoZASTOSOWANIA SPEKTROMETRII MAS W CHEMII ORGANICZNEJ I BIOCHEMII WYKŁAD 15 NOWE ZASTOSOWANIA I KIERUNKI ROZWOJU SPEKTROMETRII MAS
ZASTOSOWANIA SPEKTROMETRII MAS W CHEMII ORGANICZNEJ I BIOCHEMII WYKŁAD 15 NOWE ZASTOSOWANIA I KIERUNKI ROZWOJU SPEKTROMETRII MAS Instytut Chemii Organicznej PAN, Warszawa Podstawowe kierunki rozwoju spektrometrii
Bardziej szczegółowoSPEKTROSKOPIA SPEKTROMETRIA
SPEKTROSKOPIA Spektroskopia to dziedzina nauki, która obejmuje metody badania materii przy użyciu promieniowania elektromagnetycznego, które może być w danym układzie wytworzone (emisja) lub może z tym
Bardziej szczegółowoZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 950
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 950 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01382 Warszawa, ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 3, Data wydania: 5 maja 2011 r. Nazwa i adres INSTYTUT PODSTAW
Bardziej szczegółowoZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 1050
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 1050 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 7, Data wydania: 14 lipca 2015 r. Nazwa i adres AB 1050 AKADEMIA
Bardziej szczegółowoRECENZJA. 1. Ocena prac przedstawionych jako osiągnięcia będące podstawą do nadania stopnia doktora habilitowanego.
Prof. dr hab. Marek Trojanowicz Wydział Chemii Uniwersytetu Warszawskiego Pasteura 1, 02-093 Warszawa trojan@chem.uw.edu.pl RECENZJA osiągnięć naukowo-dydaktycznych oraz organizacyjnych Dr Barbary Wagner
Bardziej szczegółowo8. MANGANOMETRIA. 8. Manganometria
8. MANGANOMETRIA 5 8. Manganometria 8.1. Oblicz ile gramów KMnO 4 zawiera 5 dm 3 roztworu o stężeniu 0,0285 mol dm 3. Odp. 22,5207 g 8.2. W jakiej objętości 0,0205 molowego roztworu KMnO 4 znajduje się
Bardziej szczegółowoZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 610
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 610 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 12 Data wydania: 16 maja 2016 r. Nazwa i adres AQUA Spółka Akcyjna
Bardziej szczegółowoMETODY PRZYGOTOWANIA PRÓBEK DO POMIARU STOSUNKÓW IZOTOPOWYCH PIERWIASTKÓW LEKKICH. Spektrometry IRMS akceptują tylko próbki w postaci gazowej!
METODY PRZYGOTOWANIA PRÓBEK DO POMIARU STOSUNKÓW IZOTOPOWYCH PIERWIASTKÓW LEKKICH Spektrometry IRMS akceptują tylko próbki w postaci gazowej! Stąd konieczność opracowania metod przeprowadzania próbek innych
Bardziej szczegółowoWYKAZ METOD BADAWCZYCH w WBJ-2 (emisja, imisja)
L.p. 1 2 3 4 Badany obiekt Oznaczany składnik lub parametr Stężenie tlenków azotu (NO x ) WYKAZ METOD BADAWCZYCH w WBJ-2 (emisja, imisja) badawcza Sposób wykonania (nr instrukcji operacyjnej, nr normy
Bardziej szczegółowouczeń opanował wszystkie wymagania podstawowe i ponadpodstawowe
1 Agnieszka Wróbel nauczyciel biologii i chemii Plan pracy dydaktycznej na chemii w klasach pierwszych w roku szkolnym 2015/2016 Poziom wymagań Ocena Opis wymagań podstawowe niedostateczna uczeń nie opanował
Bardziej szczegółowoRentgenowska spektroskopia absorpcyjna
FOTON 134, Jesień 2016 15 Rentgenowska spektroskopia absorpcyjna Aleksandra Drzewiecka-Antonik, Marcin T. Klepka, Anna Wolska Instytut Fizyki Polskiej Akadami Nauk, Warszawa Rentgenowska spektroskopia
Bardziej szczegółowoZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 950
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 950 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01382 Warszawa, ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 5, Data wydania: 21 września 2012 r. Nazwa i adres INSTYTUT
Bardziej szczegółowoANEKS 2 Zalecane metody analiz chemicznych wody, pobieranie, przechowywanie i utrwalanie próbek
ANEKS 2 Zalecane metody analiz chemicznych wody, pobieranie, przechowywanie i utrwalanie próbek Tabela 1. Zalecane metody analiz chemicznych wody parametr metoda podstawowa metoda alternatywna ph metoda
Bardziej szczegółowoWYKAZ METOD BADAWCZYCH w WBJ-2 (emisja, imisja)
L.p. 1 2 3 4 5 Badany obiekt Oznaczany składnik lub parametr Stężenie tlenków azotu (NO x ) WYKAZ METOD BADAWCZYCH w WBJ-2 (emisja, imisja) badawcza Sposób wykonania (nr instrukcji operacyjnej, nr normy
Bardziej szczegółowoZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 1401
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 1401 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa, ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 7 Data wydania: 21 grudnia 2016 r. Nazwa i adres AB 1401 Kod
Bardziej szczegółowoWYKAZ METOD BADAWCZYCH w WBJ-2 (emisja, imisja)
L.p. 1 2 3 4 Badany obiekt Oznaczany składnik lub parametr Stężenie tlenków azotu (NO x ) badawcza Sposób wykonania (nr instrukcji operacyjnej, nr normy itp.) WBJ-2/IB/71 wydanie 6 z dnia 24.10.2018 r.
Bardziej szczegółowoSkład zespołu (imię i nazwisko): (podkreślić dane osoby piszącej sprawozdanie):
Wydział Chemii Katedra Chemii Ogólnej i Nieorganicznej pracownia studencka prowadzący:.. ĆWICZENIE 5 RÓWNOWAGI W ROZTWORACH ZWIĄZKÓW KOMPLEKSOWYCH Data wykonania ćwiczenia: Skład zespołu (imię i nazwisko):
Bardziej szczegółowoSzczegółowy opis treści programowych obowiązujących na etapie szkolnym konkursu przedmiotowego z chemii 2018/2019
Szczegółowy opis treści programowych obowiązujących na etapie szkolnym konkursu przedmiotowego z chemii 2018/2019 I. Eliminacje szkolne (60 minut, liczba punktów: 30). Wymagania szczegółowe. Cele kształcenia
Bardziej szczegółowoWYKAZ METOD BADAWCZYCH w WBJ-2 (woda, ścieki) 1 Woda, ścieki ph potencjometryczna PN-EN ISO 10523:2012 RF1, RF2 A (JK-2,JS-2)
L.p. Badany obiekt Oznaczany składnik lub parametr badawcza Sposób wykonania (nr instrukcji operacyjnej, nr normy itp.) Wymaganie prawne (informacja o metodzie referencyjnej) Uwagi 1, ph potencjometryczna
Bardziej szczegółowoSpektroskopia. mössbauerowska
Spektroskopia Spektroskopia Mӧssbauerowska mössbauerowska Adrianna Rokosa Maria Dawiec 1. Zarys historyczny 2. Podstawy teoretyczne 3. Efekt Mössbauera 4. Spektroskopia mössbauerowska 5. Zastosowanie w
Bardziej szczegółowoOczekiwana odpowiedź. Magnetyczna liczba kwantowa m
Odpowiedzi do zadań z zestawu zadań maturalnych Chemia oólna i nieoraniczna Numer zadania 1. [Kr] 5s 1 4d 10 2. a) Oczekiwana odpowiedź Atom srebra ma 1 niesparowany elektron. 5s b) Liczby kwantowe Wartości
Bardziej szczegółowoZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 1401
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 1401 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa, ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 9 Data wydania: 20 listopada 2018 r. Nazwa i adres AB 1401
Bardziej szczegółowoPODSTAWY LABORATORIUM PRZEMYSŁOWEGO. ĆWICZENIE 3a
PODSTAWY LABORATORIUM PRZEMYSŁOWEGO ĆWICZENIE 3a Analiza pierwiastkowa podstawowego składu próbek z wykorzystaniem techniki ASA na przykładzie fosforanów paszowych 1 I. CEL ĆWICZENIA Zapoznanie studentów
Bardziej szczegółowoZAKRES AKREDYTACJI OiB Nr 53/MON/2016
Grupa 15 ZAKRES AKREDYTACJI OiB Nr 53/MON/2016 Wydanie 1 LABORATORIUM J.S. HAMILTON POLAND S.A. 81-571 Gdynia, ul. Chwaszczyńska 180 Załącznik do Decyzji Nr 46 Ministra Obrony Narodowej z dnia 20 października
Bardziej szczegółowoZNACZENIE ATOMOWEJ SPEKTROSKOPII ABSORPCYJNEJ W MINERALOGII I GEOCHEMII
ZNACZENIE ATOMOWEJ SPEKTROSKOPII ABSORPCYJNEJ W MINERALOGII I GEOCHEMII 1 Technika Atomowej Spektroskopii Absorpcyjnej jest ilościową, bardzo czułą metodą analityczną umożliwiającą oznaczenie w roztworach
Bardziej szczegółowoKalibracja w spektrometrii atomowej - marzenia, a rzeczywistość Z. Kowalewska
Kalibracja w spektrometrii atomowej - marzenia, a rzeczywistość Z. Kowalewska Ośrodek Badawczo-Rozwojowy Przemysłu Rafineryjnego S.A., ul. Chemików 5, 09-411 Płock, zofia.kowalewska@obr.pl Marzenia chemika
Bardziej szczegółowoZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 432
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 432 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 14 Data wydania: 6 lipca 2016 r. Nazwa i adres: AB 432 PRZEDSIĘBIORSTWO
Bardziej szczegółowoZagadnienia. Budowa atomu a. rozmieszczenie elektronów na orbitalach Z = 1-40; I
Nr zajęć Data Zagadnienia Budowa atomu a. rozmieszczenie elektronów na orbitalach Z = 1-40; I 9.10.2012. b. określenie liczby cząstek elementarnych na podstawie zapisu A z E, również dla jonów; c. określenie
Bardziej szczegółowoCHARAKTERYSTYKI SPEKTRALNE UTLENIONEJ I ZREDUKOWANEJ FORMY CYTOCHROMU C
Ćwiczenie 4 CHARAKTERYSTYKI SPEKTRALNE UTLENIONEJ I ZREDUKOWANEJ FORMY CYTOCHROMU C REAKTYWNE FORMY TLENU DEGRADACJA NUKLEOTYDÓW PURYNOWYCH TWORZENIE ANIONORODNIKA PONADTLENKOWEGO W REAKCJI KATALIZOWANEJ
Bardziej szczegółowoŚwiat chemii cz. 1, rok szkolny 2016/17 Opis założonych osiągnięć ucznia
Świat chemii cz. 1, rok szkolny 2016/17 Opis założonych osiągnięć ucznia Osiągnięcia podstawowe Rodzaje i przemiany materii wymienia powtarzające się elementy podręcznika i wskazuje rolę, jaką odgrywają;
Bardziej szczegółowoZapytanie ofertowe nr 1/2014 ( dotyczy zamówienia badań )
Zdrochem Sp. z o.o. Warszawa, 27 stycznia 2014 r. tel. +48 223900990, 609 019 283 fax. +48 223507490 info@zdrochem.pl www.zdrochem.pl I. ZAMAWIAJĄCY Zdrochem Sp. z o.o. NIP: 7010333468 REGON: 145983792
Bardziej szczegółowoObliczenia chemiczne. Zakład Chemii Medycznej Pomorski Uniwersytet Medyczny
Obliczenia chemiczne Zakład Chemii Medycznej Pomorski Uniwersytet Medyczny 1 STĘŻENIA ROZTWORÓW Stężenia procentowe Procent masowo-masowy (wagowo-wagowy) (% m/m) (% w/w) liczba gramów substancji rozpuszczonej
Bardziej szczegółowoAnaliza środowiskowa, żywności i leków CHC l
Analiza środowiskowa, żywności i leków CHC 0307 l Ćwiczenie : Analiza próbek pochodzenia roślinnego - metale; analiza statystyczna Dobra Praktyka Laboratoryjna w analizie śladowej Oznaczanie całkowitych
Bardziej szczegółowoVI Podkarpacki Konkurs Chemiczny 2013/2014
VI Podkarpacki Konkurs Chemiczny 01/01 ETAP I 1.11.01 r. Godz. 10.00-1.00 KOPKCh Uwaga! Masy molowe pierwiastków podano na końcu zestawu. Zadanie 1 1. Znając liczbę masową pierwiastka można określić liczbę:
Bardziej szczegółowoChemia - laboratorium
Chemia - laboratorium Wydział Geologii, Geofizyki i Ochrony Środowiska Studia stacjonarne, Rok I, Semestr zimowy 01/1 Dr hab. inż. Tomasz Brylewski e-mail: brylew@agh.edu.pl tel. 1-617-59 Katedra Fizykochemii
Bardziej szczegółowoEfekty interferencyjne w atomowej spektrometrii absorpcyjnej
Uniwersytet w Białymstoku Wydział Biologiczno-Chemiczny Efekty interferencyjne w atomowej spektrometrii absorpcyjnej Beata Godlewska-Żyłkiewicz Elżbieta Zambrzycka Ślesin 26-28.IX.2014 Jak oznaczyć zawartość
Bardziej szczegółowoSpektroskopia. Spotkanie pierwsze. Prowadzący: Dr Barbara Gil
Spektroskopia Spotkanie pierwsze Prowadzący: Dr Barbara Gil Temat rozwaŝań Spektroskopia nauka o powstawaniu i interpretacji widm powstających w wyniku oddziaływań wszelkich rodzajów promieniowania na
Bardziej szczegółowoWYKAZ METOD BADAWCZYCH w WBJ-2 (woda, ścieki) 1 Woda, ścieki ph potencjometryczna PN-EN ISO 10523:2012 RW1, RF2 A (JK-2,JS-2)
L.p. Badany obiekt Oznaczany składnik lub parametr badawcza Sposób wykonania (nr instrukcji operacyjnej, nr normy itp.) Wymaganie prawne (informacja o metodzie referencyjnej) Uwagi 1, ph potencjometryczna
Bardziej szczegółowoI. Substancje i ich przemiany
NaCoBeZU z chemii dla klasy 1 I. Substancje i ich przemiany 1. Pracownia chemiczna podstawowe szkło i sprzęt laboratoryjny. Przepisy BHP i regulamin pracowni chemicznej zaliczam chemię do nauk przyrodniczych
Bardziej szczegółowoABSORPCYJNA SPEKTROMETRIA ATOMOWA ( AAS )
Pracownia Analizy Instrumentalnej - Absorbcyjna Spektrometria Atomowa str. 1 ABSORPCYJNA SPEKTROMETRIA ATOMOWA ( AAS ) Oznaczanie Fe, Ni, Zn lub Cd w próbce metodą krzywej wzorcowej. Zakład Chemii Analitycznej
Bardziej szczegółowoBiałystok, 8 września 2014 r. Prof. dr hab. Anatol Kojło Uniwersytet w Białymstoku Instytut Chemii 15-399 Białystok ul. Hurtowa 1 RECENZJA ROZPRAWY DOKTORSKIEJ MGR ANNY JULII PĘKAL pt. WPŁYW DOBORU PROCEDURY
Bardziej szczegółowoZWIĄZKI KOMPLEKSOWE SOLE PODWÓJNE
ZWIĄZKI KOMPLEKSOWE SOLE PODWÓJNE Sole podwójne - to sole zawierające więcej niż jeden rodzaj kationów lub więcej niż jeden rodzaj anionów. Należą do nich m. in. ałuny, np. ałun glinowo-potasowy K 2 Al
Bardziej szczegółowoFragmenty Działu 7 z Tomu 1 REAKCJE UTLENIANIA I REDUKCJI
Fragmenty Działu 7 z Tomu 1 REAKCJE UTLENIANIA I REDUKCJI Zadanie 726 (1 pkt.) V/2006/A1 Konfigurację elektronową atomu glinu w stanie podstawowym można przedstawić następująco: 1s 2 2s 2 2p 6 3s 2 3p
Bardziej szczegółowoWYKAZ METOD BADAWCZYCH w WBJ-2 (woda, ścieki) 1 Woda, ścieki ph potencjometryczna PN-EN ISO 10523:2012 RF1, RF2 A (JK-2,JS-2) PN-EN ISO 11885:2009
WYKAZ METOD BADAWCZYCH w WBJ-2 (woda, ) Badany obiekt Oznaczany składnik lub parametr badawcza Sposób wykonania (nr instrukcji operacyjnej, nr normy itp.) Wymaganie prawne (informacja o metodzie referencyjnej)
Bardziej szczegółowoZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 610
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 610 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 13 Data wydania: 31 maja 2017 r. Nazwa i adres AQUA Spółka Akcyjna
Bardziej szczegółowoBADANIA SKŁADU PIERWIASTKOWEGO PALIW I BIOPALIW
Joanna FABER, Krzysztof BRODZIK, Joanna SZARY BADANIA SKŁADU PIERWIASTKOWEGO PALIW I BIOPALIW Streszczenie W artykule przedstawiono znormalizowane metody oznaczania zawartości pierwiastków w paliwach i
Bardziej szczegółowoMetodyki referencyjne
Metodyki referencyjne Spektrometria UV-Vis Spektrometria IR Absorpcyjna/Emisyjna spektrometria atomowa Chromatografia gazowa Chromatografia jonowa Elektrody jonoselektywne Ekstrakcja Metody spektroskopowe
Bardziej szczegółowoKONKURS CHEMICZNY DLA UCZNIÓW GIMNAZJÓW
POUFNE Pieczątka szkoły 16 styczeń 2010 r. Kod ucznia Wpisuje uczeń po otrzymaniu zadań Imię Wpisać po rozkodowaniu pracy Czas pracy 90 minut Nazwisko KONKURS CHEMICZNY DLA UCZNIÓW GIMNAZJÓW ROK SZKOLNY
Bardziej szczegółowoZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 610
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 610 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 14 Data wydania: 20 kwietnia 2018 r. Nazwa i adres AQUA Spółka
Bardziej szczegółowoPODSTAWOWE POJĘCIA I PRAWA CHEMICZNE
PODSTAWOWE POJĘCIA I PRAWA CHEMICZNE Zadania dla studentów ze skryptu,,obliczenia z chemii ogólnej Wydawnictwa Uniwersytetu Gdańskiego 1. Jaka jest średnia masa atomowa miedzi stanowiącej mieszaninę izotopów,
Bardziej szczegółowoX Konkurs Chemii Nieorganicznej i Ogólnej rok szkolny 2011/12
ŁÓDZKIE CENTRUM DOSKONALENIA NAUCZYCIELI I KSZTAŁCENIA PRAKTYCZNEGO X Konkurs Chemii Nieorganicznej i Ogólnej rok szkolny 2011/12 Imię i nazwisko Szkoła Klasa Nauczyciel Uzyskane punkty Zadanie 1. (10
Bardziej szczegółowoWymagania edukacyjne na poszczególne śródroczne oceny klasyfikacyjne z przedmiotu chemia dla klasy 7 w r. szk. 2019/2020
Wymagania edukacyjne na poszczególne śródroczne oceny klasyfikacyjne z przedmiotu chemia dla klasy 7 w r. szk. 209/2020 Ocenę niedostateczną otrzymuje uczeń, który nie opanował wymagań na ocenę dopuszczającą.
Bardziej szczegółowoSzanowne koleżanki i koledzy nauczyciele chemii!
Szanowne koleżanki i koledzy nauczyciele chemii! Chciałabym podzielić się z Wami moimi spostrzeżeniami dotyczącymi poziomu wiedzy z chemii uczniów rozpoczynających naukę w Liceum Ogólnokształcącym. Co
Bardziej szczegółowoTest kompetencji z chemii do liceum. Grupa A.
Test kompetencji z chemii do liceum. Grupa A. 1. Atomy to: A- niepodzielne cząstki pierwiastka B- ujemne cząstki materii C- dodatnie cząstki materii D- najmniejsze cząstki pierwiastka, zachowujące jego
Bardziej szczegółowoMODEL ODPOWIEDZI I SCHEMAT OCENIANIA ARKUSZA EGZAMINACYJNEGO II
MODEL ODPOWIEDZI I SCEMAT OCENIANIA ARKUSZA EGZAMINACYJNEGO II Zdający otrzymuje punkty tylko za poprawne rozwiązania, precyzyjnie odpowiadające poleceniom zawartym w zadaniach. Gdy do jednego polecenia
Bardziej szczegółowoCHEMIA klasa 1 Wymagania programowe na poszczególne oceny do Programu nauczania chemii w gimnazjum. Chemia Nowej Ery.
CHEMIA klasa 1 Wymagania programowe na poszczególne oceny do Programu nauczania chemii w gimnazjum. Chemia Nowej Ery. Dział - Substancje i ich przemiany WYMAGANIA PODSTAWOWE stosuje zasady bezpieczeństwa
Bardziej szczegółowoOznaczanie żelaza i miedzi metodą miareczkowania spektrofotometrycznego
Oznaczanie żelaza i miedzi metodą miareczkowania spektrofotometrycznego Oznaczanie dwóch kationów obok siebie metodą miareczkowania spektrofotometrycznego (bez maskowania) jest możliwe, gdy spełnione są
Bardziej szczegółowonazywa wybrane elementy szkła i sprzętu laboratoryjnego oraz określa ich przeznaczenie (4)
Wymagania na poszczególne oceny z chemii w klasie I Uczeń: I. Substancje i ich właściwości stosuje zasady bezpieczeństwa obowiązujące w pracowni chemicznej (2) zalicza chemię do nauk przyrodniczych (2)
Bardziej szczegółowoanalogicznie: P g, K g, N g i Mg g.
Zadanie 1 Obliczamy zawartość poszczególnych składników w 10 m 3 koncentratu: Ca: 46 g Ca - 1 dm 3 roztworu x g Ca - 10000 dm 3 roztworu x = 460000 g Ca analogicznie: P 170000 g, K 10000 g, N 110000 g
Bardziej szczegółowoWojewódzki Konkurs Przedmiotowy z Chemii dla uczniów gimnazjów województwa śląskiego w roku szkolnym 2014/2015
Wojewódzki Konkurs Przedmiotowy z Chemii dla uczniów gimnazjów województwa śląskiego w roku szkolnym 2014/2015 PRZYKŁADOWE ROZWIĄZANIA WRAZ Z PUNKTACJĄ Maksymalna liczba punktów możliwa do uzyskania po
Bardziej szczegółowoODPOWIEDZI I SCHEMAT PUNKTOWANIA POZIOM ROZSZERZONY
ODPOWIEDZI I SCHEMAT PUNKTOWANIA POZIOM ROZSZERZONY Zdający otrzymuje punkty tylko za poprawne rozwiązania, precyzyjnie odpowiadające poleceniom zawartym w zadaniach. Poprawne rozwiązania zadań, uwzględniające
Bardziej szczegółowoAnaliza i monitoring środowiska
Analiza i monitoring środowiska CHC 017003L (opracował W. Zierkiewicz) Ćwiczenie 1: Analiza statystyczna wyników pomiarów. 1. WSTĘP Otrzymany w wyniku przeprowadzonej analizy ilościowej wynik pomiaru zawartości
Bardziej szczegółowoCHEMIA. Wymagania szczegółowe. Wymagania ogólne
CHEMIA Wymagania ogólne Wymagania szczegółowe Uczeń: zapisuje konfiguracje elektronowe atomów pierwiastków do Z = 36 i jonów o podanym ładunku, uwzględniając rozmieszczenie elektronów na podpowłokach [
Bardziej szczegółowoCHEMIA I GIMNAZJUM WYMAGANIA PODSTAWOWE
WYMAGANIA PODSTAWOWE wskazuje w środowisku substancje chemiczne nazywa sprzęt i szkło laboratoryjne opisuje podstawowe właściwości substancji będących głównymi składnikami stosowanych na co dzień produktów
Bardziej szczegółowoWYMAGANIA EDUKACYJNE z chemii dla klasy siódmej
Lucyna Krupa Rok szkolny 2017/2018 WYMAGANIA EDUKACYJNE z chemii dla klasy siódmej Wyróżnia się wymagania na: ocenę dopuszczającą ocenę dostateczną (obejmują wymagania na ocenę dopuszczającą) ocenę dobrą
Bardziej szczegółowoZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 1050
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 1050 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 11 Data wydania: 27 maja 2019 r. Nazwa i adres AB 1050 AKADEMIA
Bardziej szczegółowoKRYTERIA OCENIANIA ODPOWIEDZI Próbna Matura z OPERONEM. Chemia Poziom podstawowy
KRYTERIA OCENIANIA ODPOWIEDZI Próbna Matura z OPERONEM Chemia Poziom podstawowy Listopad 03 W niniejszym schemacie oceniania zadań otwartych są prezentowane przykładowe poprawne odpowiedzi. W tego typu
Bardziej szczegółowoJednostki Ukadu SI. Jednostki uzupełniające używane w układzie SI Kąt płaski radian rad Kąt bryłowy steradian sr
Jednostki Ukadu SI Wielkość Nazwa Symbol Długość metr m Masa kilogram kg Czas sekunda s Natężenie prądu elektrycznego amper A Temperatura termodynamiczna kelwin K Ilość materii mol mol Światłość kandela
Bardziej szczegółowoPLATYNOWCE ZASTOSOWANIE I METODY OZNACZANIA. Beaty Godlewskiej-Żyłkiewicz i Krystyny Pyrzyńskiej. Opracowanie monograficzne pod redakcją
PLATYNOWCE ZASTOSOWANIE I METODY OZNACZANIA Opracowanie monograficzne pod redakcją Beaty Godlewskiej-Żyłkiewicz i Krystyny Pyrzyńskiej Warszawa 2012 Monika Asztemborska Ewa Bulska Ewelina Chajduk Instytut
Bardziej szczegółowoInstrukcja do ćwiczeń laboratoryjnych
UNIWERSYTET GDAŃSKI WYDZIAŁ CHEMII Pracownia studencka Katedra Analizy Środowiska Instrukcja do ćwiczeń laboratoryjnych Ćwiczenie nr 2 ZASTOSOWANIE SPEKTROFOTOMETRII W NADFIOLECIE I ŚWIETLE WIDZIALNYM
Bardziej szczegółowoWymagania programowe na poszczególne oceny chemia kl. I
I. Substancje i ich przemiany Wymagania programowe na poszczególne oceny chemia kl. I Ocena dopuszczająca [1] zalicza chemię do nauk przyrodniczych stosuje zasady bezpieczeństwa obowiązujące w pracowni
Bardziej szczegółowo