PODSTAWY LABORATORIUM PRZEMYSŁOWEGO. ĆWICZENIE 3a

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "PODSTAWY LABORATORIUM PRZEMYSŁOWEGO. ĆWICZENIE 3a"

Transkrypt

1 PODSTAWY LABORATORIUM PRZEMYSŁOWEGO ĆWICZENIE 3a Analiza pierwiastkowa podstawowego składu próbek z wykorzystaniem techniki ASA na przykładzie fosforanów paszowych 1

2 I. CEL ĆWICZENIA Zapoznanie studentów z metodami analizy pierwiastków z wykorzystaniem Spektrometrii Atomowej na aparacie Aanalist 300 firmy Perkin Elmer. Absorpcyjnej II. WSTĘP Obowiązujący wstęp teoretyczny i symulacja znajduje się na stronie modułu: Absorpcyjna Spektrometria Atomowa (Atomic Absorption Spektrometry - AAS), jest metodą instrumentalną, opartą na zjawisku absorpcji promieniowania elektromagnetycznego przez wolne atomy przy określonej długości fali. Otrzymane w ten sposób widmo absorpcyjne jest charakterystyczne dla danego rodzaju atomów. W ćwiczeniu zastosowano płomieniową Absorpcyjną Spektrometrię Atomową (Flame Atomic Absorption Spectrometry F-AAS). W metodzie tej podstawowym założeniem jest proporcjonalność ilości wolnych atomów, powstałych w wyniku atomizacji w płomieniu palnika, do stężenia badanej próbki wprowadzanej w postaci roztworu. Jako źródło promieniowania, emitującego stabilne linie rezonansowe o dużym natężeniu i małej szerokości połówkowej, w stosowanym spektrometrze wykorzystuje się lampy z katodą wnękową (HCLhollow cathode lamp), emitujące wiązkę światła o ściśle określonej długości fali, charakterystycznej dla poszczególnych pierwiastków. Podawana próbka w postaci roztworu w trakcie pomiaru zostaje poddana nebulizacji, czyli rozproszeniu i rozprowadzeniu w sposób jednorodny w płomieniu, a następnie atomizacji w płomieniu palnika. W płomieniu następuje szereg reakcji chemicznych i procesów fizykochemicznych. Wytworzone i wzbudzone atomy absorbują tylko linie promieniowania rezonansowego wytworzone przez lampę, a skierowane przez szczelinę wejściową do detektora poprzez monochromator. W następnej kolejności detektor, w postaci fotopowielacza mierzy natężenie promieniowania. Absorpcja promieniowania zależy od liczby wolnych atomów w środowisku absorbującym, a ich liczba z kolei jest proporcjonalna do stężenia analizowanego pierwiastka, stąd techniki analizy ilościowej tą metodą wykorzystują zależność absorbancji od stężenia analizowanego pierwiastka. Sygnał z detektora sprzężony jest bezpośrednio z komputerem podającym wyniki przeprowadzonej analizy. Ponieważ metoda ASA jest typową metodą porównawczą, w stosowanym aparacie wykorzystuje się metodę krzywej wzorcowej, sporządzając ja każdorazowo przed wykonaniem analizy danego pierwiastka. Zalety metody, jak bardzo dobra czułość, niska granica wykrywalności, selektywność i powtarzalność oznaczeń powodują, że jest ona szeroko stosowana, jednak jej ograniczenia związane z licznymi interferencjami zasadniczo wpływają na dokładność oznaczeń. 2

3 III. WYKONANIE ĆWICZENIA Zadania do wykonania: 1. Pobranie średniej próbki laboratoryjnej 2. Mineralizacja próbki 3. Wykonanie oznaczenia zawartości pierwiastków przy pomocy ASA 4. przygotowanie wzorców Ca, Cd i Pb 5. Ustawienie i kalibracja aparatu ASA dla oznaczeń Ca, Cd i Pb 1. Pobranie średniej próbki laboratoryjnej Metoda pobierania próbek powinna zapewniać, żeby próbka zbiorcza była reprezentatywna dla całej kontrolowanej partii. Próbka zbiorcza powinna być nie mniejsza niż 0,5 kg z wyjątkiem przypadków, gdy nie jest to możliwe, np. jeżeli pobiera się próbkę pojedynczego opakowania. Do utworzenia próbki zbiorczej należy pobrać z partii trzy próbki pierwotne. Próbki pierwotne powinny mieć zbliżoną masę. Masa próbki pierwotnej powinna wynosić co najmniej 180 g, natomiast próbki zbiorczej co najmniej 0,5 kg. Odstępstwo od podanej procedury musi być odnotowane w sprawozdaniu. W celu pobrania próbki laboratoryjnej należy wstrząsnąć energicznie pojemnikiem przed odkorkowaniem lub otwarciem, następnie otworzyć i pobrać próbkę w ilości 200 g z dokładnością do 0,1 g. Należy sporządzić etykietę próbki laboratoryjnej opisując według PN-93 C punkt MINERALIZACJA PRÓBKI i OZNACZENIE Naczynia laboratoryjnej pomiarowe należy przepłukać dwukrotnie wodą redestylowaną. Podczas analizy należy używać wyłącznie: - odczynniki o stopniu czystości cz.d.a. - wodę redestylowaną 2 a.odczynniki i aparatura: a) Kwas solny stężony o d = 1,19 g/ml. b) Kwas azotowy stężony o d= 1,4 g/ml, oraz roztwór (1 + 1). aparatura: 3 zlewki 250 ml, 3 szkiełka zegarkowe, 3 kolby miarowe na 100 ml, 2 cylindry stożkowe, 2 lejki i sączki kuchenka 3

4 2b. Wykonanie mineralizacji próbki i ślepej próby: Odważyć dwukrotnie około 5 g próbki z dokładnością do 0,001 g, dokładną masę zapisać w tabeli poniżej odważkę przenieść do zlewki o pojemności 250 ml, próbkę zwilżyć wodą dolać 10 ml kwasu solnego stężonego (d= 1,19) cylindrem miarowym dodać 35 ml kwas azotowego stężonego o d= 1,4 g/ml zlewkę z roztworem przykryć szkiełkiem zegarkowym i ogrzać do wrzenia aż do całkowitego odbarwienia (60 min) po czym pozostawić do ostygnięcia. roztwór przenieść ilościowo do kolby pomiarowej pojemności 100 ml, dopełnić wodą redestylowaną do kreski, wymieszać i przesączyć przez sączek do cylindra stożkowego. Równolegle, w ten sam sposób, przygotować roztwór ślepej próby przy użyciu tych samych odczynników, z tą różnicą że nie wymagane jest jego sączenie. Roztwory po przesączeniu w cylindrach są gotowe do oznaczeń na aparacie ASA 3. Wykonanie oznaczenia Wykonać oznaczenie dla danego pierwiastka oraz roztworu badanego i roztworu ślepej próby a pomiary zestawić w tabeli: UWAGA: w przypadku oznaczenia Ca rozcieńczyć próbkę oraz ślepą próbę w nastęujący sposób: 0,1 ml próbki po przeączeniu (ślepej próby) do kolby na 250 ml, uzupełnić wodą redestylowaną do kreski. Pomiary próbek: Nr. próbki 0 ślepa próba 1 2 Naważka produktu [g] rozcieńc zenie Wynik z aparatu Ca [mg/l] rozcieńc zenie Wynik z aparatu Cd [mg/l] rozcieńc zenie Wynik z aparatu Pb [mg/l] Wynik analizy Przeliczyć wynik analizy przez naważkę wziętą do mineralizacji oraz rozcieńczenie próbki (jeżeli próbka była rozcieńczana bezpośrednio podczas analizy) według wzorów poniżej: dla analizy bez rozcieńczania próbki zawartość metalu (X) obliczyć w procentach masowychwg wzoru: X = ( 1 0 m m ) 100% w którym: m 1 masa pierwiastka w objętości roztworu badanego czyli przeliczona na 100 ml, [mg] m 0 masa pierwiastka w objętości roztworu badanej ślepej próby czyli przeliczona na 100 ml, [mg] m masa naważki produktu, [mg] m dla analizy z z rozcieńczeniem próbki zawartość metalu (X) obliczyć w procentach masowychz uwzględnieniem rozcieńczenia próbki 4

5 wyniki analizy próbek : Nr. próbki 1 zawartość Ca [%] zawartość Cd [%] zawartość Pb [%] 2 średnia 4. WYKONANIE ROZTWORÓW WZORCOWYCH 3a. Odczynniki i aparatura: Kwas azotowy stężony o d= 1,4 g/ml, Wzorzec Ca 1,00 mg/ml Wzorzec Cd 1,00 mg/ml Wzorzec Pb 1,00 mg/ml aparatura: 7 kolb miarowych na 100 ml, pipety 4b. Wykonanie wzorców Należy przygotować roztwory wzorcowe dla oznaczeń trzech pierwiastków: Cu, Zn i Pb wykorzystując roztwory podstawowe o stężeniu 1,00 mg/ml W tym celu należy: przygotować roztwór zerowy, nie zawierający próbki. W przypadku stosowanej analizy będzie to: woda redestylowana + 4 ml kwasu azotowego stężonego w kolbce na 200 ml ROZTWÓR O z roztworu roboczego o stężeniu 1,00 mg/ml przygotować dla każdego oznaczanego pierwiastka roztwory wzorcowe o stężeniach według tabeli poniżej: - do kolbek na 100ml dodać odpowiednią ilosć roztworu wzorcowego + 2ml kwasu azotowego stężonego pierwia stek Ca Cd Pb roztwór Stężenie roztworu wzorcowego [mg/l] V roztworu podstawowego [ml] Ca 2 0,2 2 Ca 6 0,6 1 Cd 0,5 0,05 2 Cd 1 0,1 1 Pb 5 0,5 2 Pb 10 1,0 ABSORBANCJ A wzorca stężenie zmierzyć wartości absorbancji roztworów wzorcowych (zgłosić się do prowadzącego!!!) 5

6 5. KALIBRACJA APARATU, sala 424 Aparatura. Spektrometr absorpcji atomowej ze źródłem promieniowania charakterystycznego dla danych pierwiastków; płomień acetylen-powietrze. OSTRZEŻENIE Praca z płomieniem powietrze--acetylen jest niebezpieczna. Podczas manipulacji z acetylenem należy ściśle przestrzegać zasad bezpieczeństwa pracy, zalecanych w instrukcji obsługi spektrometru i przy użytkowaniu butli z gazami sprężonymi. Spektrometr powinien być użytkowany w pomieszczeniu o wentylacji wymuszonej pod włączonym, sprawnym wyciągiem. OBSŁUGĘ APARATU WYKONUJE PROWADZĄCY ĆWICZENIE! Kalibrację wykonuje się dla każdego wzorca w obecności prowadzącego. IV. OPRACOWANIE WYNIKÓW I WNIOSKI Porównać wyniki analizy produktów z wytycznymi normy dla fosforanów paszowych oraz produktem handlowym (tabela na końcu instrukcji). Z ĆWICZENIA 2a I 3a OBOWIĄZUJE JEDNO SPRAWOZDANIE V. OBOWIĄZUJĄCY ZAKRES MATERIAŁU DO ODPOWIEDZI USTNEJ 1. Podstawy teoretyczne analizy ASA 2. Źródła promieniowania stosowane w analizie 3. Zakłócenia i interferencje pomiarów 6

7

8

ABSORPCYJNA SPEKTROMETRIA ATOMOWA

ABSORPCYJNA SPEKTROMETRIA ATOMOWA ABSORPCYJNA SPEKTROMETRIA ATOMOWA Ćwiczenie 1. Badanie wpływu warunków pomiaru na absorbancję oznaczanego pierwiastka Ustalenie składu gazów płomienia i położenia palnika Do dwóch kolbek miarowych o pojemności

Bardziej szczegółowo

ANALIZA INSTRUMENTALNA

ANALIZA INSTRUMENTALNA ANALIZA INSTRUMENTALNA TECHNOLOGIA CHEMICZNA STUDIA NIESTACJONARNE Sala 522 ul. Piotrowo 3 Studenci podzieleni są na cztery zespoły laboratoryjne. Zjazd 5 przeznaczony jest na ewentualne poprawy! Możliwe

Bardziej szczegółowo

Metody spektroskopowe:

Metody spektroskopowe: Katedra Chemii Analitycznej Metody spektroskopowe: Absorpcyjna Spektrometria Atomowa Fotometria Płomieniowa Gdańsk, 2010 Opracowała: mgr inż. Monika Kosikowska 1 1. Wprowadzenie Spektroskopia to dziedzina

Bardziej szczegółowo

Tlenek magnezu. metoda oznaczania UWAGI WSTĘPNE

Tlenek magnezu. metoda oznaczania UWAGI WSTĘPNE Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy 2010, nr 1(63), s. 221 226 dr EWA GAWĘDA Centralny Instytut Ochrony Pracy Państwowy Instytut Badawczy 00-701 Warszawa ul. Czerniakowska 16 Tlenek magnezu metoda

Bardziej szczegółowo

Wodorotlenek sodu. metoda oznaczania UWAGI WSTĘPNE

Wodorotlenek sodu. metoda oznaczania UWAGI WSTĘPNE mgr JOLANTA SURGIEWICZ Centralny Instytut Ochrony Pracy Państwowy Instytut Badawczy 00-701 Warszawa ul. Czerniakowska 16 Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy 2009, nr 1(59), s. 189 194 Wodorotlenek

Bardziej szczegółowo

Miedź i jej związki. metoda oznaczania UWAGI WSTĘPNE

Miedź i jej związki. metoda oznaczania UWAGI WSTĘPNE Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy 2011, nr 1(67), s. 149 153 Miedź należy do metali szlachetnych. Ma barwę łososioworóżową, która na powietrzu zmienia się na czerwonawą wskutek tworzenia się cienkiej

Bardziej szczegółowo

OZNACZANIE ŻELAZA METODĄ SPEKTROFOTOMETRII UV/VIS

OZNACZANIE ŻELAZA METODĄ SPEKTROFOTOMETRII UV/VIS OZNACZANIE ŻELAZA METODĄ SPEKTROFOTOMETRII UV/VIS Zagadnienia teoretyczne. Spektrofotometria jest techniką instrumentalną, w której do celów analitycznych wykorzystuje się przejścia energetyczne zachodzące

Bardziej szczegółowo

ĆWICZENIE 4. Oczyszczanie ścieków ze związków fosforu

ĆWICZENIE 4. Oczyszczanie ścieków ze związków fosforu ĆWICZENIE 4 Oczyszczanie ścieków ze związków fosforu 1. Wprowadzenie Zbyt wysokie stężenia fosforu w wodach powierzchniowych stojących, spiętrzonych lub wolno płynących prowadzą do zwiększonego przyrostu

Bardziej szczegółowo

ABSORPCYJNA SPEKTROMETRIA ATOMOWA ( AAS )

ABSORPCYJNA SPEKTROMETRIA ATOMOWA ( AAS ) Pracownia Analizy Instrumentalnej - Absorbcyjna Spektrometria Atomowa str. 1 ABSORPCYJNA SPEKTROMETRIA ATOMOWA ( AAS ) Oznaczanie Fe, Ni, Zn lub Cd w próbce metodą krzywej wzorcowej. Zakład Chemii Analitycznej

Bardziej szczegółowo

PODSTAWY LABORATORIUM PRZEMYSŁOWEGO. Ćwiczenie 2a. Przygotowanie próbek do analizy i analiza sitowa na przykładzie fosforanów paszowych

PODSTAWY LABORATORIUM PRZEMYSŁOWEGO. Ćwiczenie 2a. Przygotowanie próbek do analizy i analiza sitowa na przykładzie fosforanów paszowych PODSTAWY LABORATORIUM PRZEMYSŁOWEGO Ćwiczenie 2a Przygotowanie próbek do analizy i analiza sitowa na przykładzie fosforanów paszowych WSTĘP TEORETYCZNY I Ogólne zasady pobierania próbek do badań Przy pobieraniu

Bardziej szczegółowo

OZNACZANIE ZAWARTOŚCI MANGANU W GLEBIE

OZNACZANIE ZAWARTOŚCI MANGANU W GLEBIE OZNACZANIE ZAWARTOŚCI MANGANU W GLEBIE WPROWADZENIE Przyswajalność pierwiastków przez rośliny zależy od procesów zachodzących między fazą stałą i ciekłą gleby oraz korzeniami roślin. Pod względem stopnia

Bardziej szczegółowo

Tlenek cynku. metoda oznaczania

Tlenek cynku. metoda oznaczania Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy 2009, nr 1(59), s. 175 180 dr EWA GAWĘDA Centralny Instytut Ochrony Pracy Państwowy Instytut Badawczy 00-701 Warszawa ul. Czerniakowska 16 Tlenek cynku metoda oznaczania

Bardziej szczegółowo

Analiza środowiskowa, żywności i leków CHC l

Analiza środowiskowa, żywności i leków CHC l Analiza środowiskowa, żywności i leków CHC 0307 l Ćwiczenie : Analiza próbek pochodzenia roślinnego - metale; analiza statystyczna Dobra Praktyka Laboratoryjna w analizie śladowej Oznaczanie całkowitych

Bardziej szczegółowo

Opracował dr inż. Tadeusz Janiak

Opracował dr inż. Tadeusz Janiak Opracował dr inż. Tadeusz Janiak 1 Uwagi dla wykonujących ilościowe oznaczanie metodami spektrofotometrycznymi 3. 3.1. Ilościowe oznaczanie w metodach spektrofotometrycznych Ilościowe określenie zawartości

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenie 3: Ocena fizykochemiczna nawozów stałych fosforowych różne formy P 2 O 5

Ćwiczenie 3: Ocena fizykochemiczna nawozów stałych fosforowych różne formy P 2 O 5 ZAKŁAD TECHNOLOGII I PROCESÓW CHEMICZNYCH Wydział Chemiczny Politechnika Wrocławska Technologia chemiczna - surowce i procesy przemysłu nieorganicznego Ćwiczenie 3: Ocena fizykochemiczna nawozów stałych

Bardziej szczegółowo

Kadm i jego związki nieorganiczne

Kadm i jego związki nieorganiczne Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy 2011, nr 1(67), s. 123 128 JOLANTA SURGIEWICZ Centralny Instytut Ochrony Pracy Państwowy Instytut Badawczy 00-701 Warszawa ul. Czerniakowska 16 Kadm i jego związki

Bardziej szczegółowo

chrom, związki chromu, metoda analityczna, narażenie zawodowe. chromium, chromium compounds, analytical method, occupational exposure.

chrom, związki chromu, metoda analityczna, narażenie zawodowe. chromium, chromium compounds, analytical method, occupational exposure. mgr JOLANTA SURGIEWICZ Centralny Instytut Ochrony Pracy Państwowy Instytut Badawczy 00-701 Warszawa ul. Czerniakowska 16 Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy 2009, nr 1(59), s. 113 118 Chrom i jego

Bardziej szczegółowo

Instrukcja do ćwiczeń laboratoryjnych

Instrukcja do ćwiczeń laboratoryjnych UNIWERSYTET GDAŃSKI WYDZIAŁ CHEMII Pracownia studencka Katedry Analizy Środowiska Instrukcja do ćwiczeń laboratoryjnych Ćwiczenie nr 3 Oznaczanie chlorków metodą spektrofotometryczną z tiocyjanianem rtęci(ii)

Bardziej szczegółowo

1. PRZYGOTOWANIE ROZTWORÓW KOMPLEKSUJĄCYCH

1. PRZYGOTOWANIE ROZTWORÓW KOMPLEKSUJĄCYCH 1. PRZYGOTOWANIE ROZTWORÓW KOMPLEKSUJĄCYCH 1.1. przygotowanie 20 g 20% roztworu KSCN w wodzie destylowanej 1.1.1. odważenie 4 g stałego KSCN w stożkowej kolbie ze szlifem 1.1.2. odważenie 16 g wody destylowanej

Bardziej szczegółowo

Beryl i jego związki. metoda oznaczania UWAGI WSTĘPNE

Beryl i jego związki. metoda oznaczania UWAGI WSTĘPNE Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy 2011, nr 1(67), s. 45 49 Beryl należy do tzw. pierwiastków deficytowych, czyli występujących w globie ziemskim w bardzo małych ilościach. Beryl jest kruchym, stalowoszarym

Bardziej szczegółowo

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA 1)

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA 1) ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA 1) z dnia 6 listopada 2002 r. w sprawie metodyk referencyjnych badania stopnia biodegradacji substancji powierzchniowoczynnych zawartych w produktach, których stosowanie

Bardziej szczegółowo

Wodorotlenek potasu. metoda oznaczania UWAGI WSTĘPNE

Wodorotlenek potasu. metoda oznaczania UWAGI WSTĘPNE Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy 2010, nr 1(63), s. 237 242 Wodorotlenek potasu jest stosowany w wielu gałęziach przemysłu. W przemyśle mydlarskim do wytwarzania mydeł miękkich, w przemyśle włókienniczym

Bardziej szczegółowo

WAGI I WAŻENIE. ROZTWORY

WAGI I WAŻENIE. ROZTWORY Ćwiczenie 2 WAGI I WAŻENIE. ROZTWORY Obowiązujące zagadnienia: Dokładność, precyzja, odtwarzalność, powtarzalność pomiaru; Rzetelność, czułość wagi; Rodzaje błędów pomiarowych, błąd względny, bezwzględny

Bardziej szczegółowo

EGZAMIN POTWIERDZAJĄCY KWALIFIKACJE W ZAWODZIE Rok 2018 CZĘŚĆ PRAKTYCZNA

EGZAMIN POTWIERDZAJĄCY KWALIFIKACJE W ZAWODZIE Rok 2018 CZĘŚĆ PRAKTYCZNA Arkusz zawiera informacje prawnie chronione do momentu rozpoczęcia egzaminu Układ graficzny CKE 2018 Nazwa kwalifikacji: Przygotowywanie sprzętu, odczynników chemicznych i próbek do badań analitycznych

Bardziej szczegółowo

Techniki atomowej spektroskopii absorpcyjnej (AAS) i możliwości ich zastosowania do analizy próbek środowiskowych i geologicznych

Techniki atomowej spektroskopii absorpcyjnej (AAS) i możliwości ich zastosowania do analizy próbek środowiskowych i geologicznych Zn Fe Cu Techniki atomowej spektroskopii absorpcyjnej (AAS) i możliwości ich zastosowania do analizy próbek środowiskowych i geologicznych Dr Artur Michalik Artur.Michalik@ujk.edu.pl Podstawy teoretyczne,

Bardziej szczegółowo

Słowa kluczowe: wapń, tlenek wapnia, metoda analityczna, narażenie zawodowe. calcium, calcium oxide, analytical method, occupational exposure.

Słowa kluczowe: wapń, tlenek wapnia, metoda analityczna, narażenie zawodowe. calcium, calcium oxide, analytical method, occupational exposure. Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy 2012, nr 1(71), s. 129 133 Tlenek wapnia metoda oznaczania dr JOLANTA SURGIEWICZ Centralny Instytut Ochrony Pracy Państwowy Instytut Badawczy 00-701 Warszawa ul.

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenie 1. Technika ważenia oraz wyznaczanie błędów pomiarowych. Ćwiczenie 2. Sprawdzanie pojemności pipety

Ćwiczenie 1. Technika ważenia oraz wyznaczanie błędów pomiarowych. Ćwiczenie 2. Sprawdzanie pojemności pipety II. Wagi i ważenie. Roztwory. Emulsje i koloidy Zagadnienia Rodzaje wag laboratoryjnych i technika ważenia Niepewność pomiarowa. Błąd względny i bezwzględny Roztwory właściwe Stężenie procentowe i molowe.

Bardziej szczegółowo

EGZAMIN POTWIERDZAJĄCY KWALIFIKACJE W ZAWODZIE Rok 2018 CZĘŚĆ PRAKTYCZNA

EGZAMIN POTWIERDZAJĄCY KWALIFIKACJE W ZAWODZIE Rok 2018 CZĘŚĆ PRAKTYCZNA Arkusz zawiera informacje prawnie chronione do momentu rozpoczęcia egzaminu Układ graficzny CKE 2018 Nazwa kwalifikacji: Przygotowywanie sprzętu, odczynników chemicznych i próbek do badań analitycznych

Bardziej szczegółowo

Mangan i jego związki

Mangan i jego związki Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy 2012, nr 1(71), s. 111 116 Mangan i jego związki metoda oznaczania dr JOLANTA SURGIEWICZ Centralny Instytut Ochrony Pracy Państwowy Instytut Badawczy 00-701 Warszawa

Bardziej szczegółowo

Deuterowa korekcja tła w praktyce

Deuterowa korekcja tła w praktyce Str. Tytułowa Deuterowa korekcja tła w praktyce mgr Jacek Sowiński jaceksow@sge.com.pl Plan Korekcja deuterowa 1. Czemu służy? 2. Jak to działa? 3. Kiedy włączyć? 4. Jak/czy i co regulować? 5. Jaki jest

Bardziej szczegółowo

BADANIE SPECJACJI WAPNIA I MAGNEZU W GLEBIE

BADANIE SPECJACJI WAPNIA I MAGNEZU W GLEBIE BADANIE SPECJACJI WAPNIA I MAGNEZU W GLEBIE 1. WSTĘP Jednym z ważnych elementów lądowego środowiska przyrodniczego jest gleba. Gleba dostarcza składników mineralnych, a przy współudziale wody, powietrza

Bardziej szczegółowo

CHEMIA ŚRODKÓW BIOAKTYWNYCH I KOSMETYKÓW PRACOWNIA CHEMII ANALITYCZNEJ. Ćwiczenie 9

CHEMIA ŚRODKÓW BIOAKTYWNYCH I KOSMETYKÓW PRACOWNIA CHEMII ANALITYCZNEJ. Ćwiczenie 9 CHEMIA ŚRODKÓW BIOAKTYWNYCH I KOSMETYKÓW PRACOWNIA CHEMII ANALITYCZNEJ Ćwiczenie 9 Zastosowanie metod miareczkowania strąceniowego do oznaczania chlorków w mydłach metodą Volharda. Ćwiczenie obejmuje:

Bardziej szczegółowo

ELEMENTY ANALIZY INSTRUMENTALNEJ. SPEKTROFOTOMETRII podstawy teoretyczne

ELEMENTY ANALIZY INSTRUMENTALNEJ. SPEKTROFOTOMETRII podstawy teoretyczne ELEMENTY ANALZY NSTRUMENTALNEJ Ćwiczenie 3 Temat: Spektrofotometria UV/ViS SPEKTROFOTOMETR podstawy teoretyczne SPEKTROFOTOMETRA jest techniką instrumentalną, w której do celów analitycznych wykorzystuje

Bardziej szczegółowo

Pracownia analizy ilościowej dla studentów II roku Chemii specjalność Chemia podstawowa i stosowana. Argentometryczne oznaczanie chlorków w mydłach

Pracownia analizy ilościowej dla studentów II roku Chemii specjalność Chemia podstawowa i stosowana. Argentometryczne oznaczanie chlorków w mydłach Pracownia analizy ilościowej dla studentów II roku Chemii specjalność Chemia podstawowa i stosowana Argentometryczne oznaczanie chlorków w mydłach Ćwiczenie obejmuje: 1. Oznaczenie miana roztworu AgNO

Bardziej szczegółowo

Spektrofotometryczne wyznaczanie stałej dysocjacji czerwieni fenolowej

Spektrofotometryczne wyznaczanie stałej dysocjacji czerwieni fenolowej Spektrofotometryczne wyznaczanie stałej dysocjacji czerwieni fenolowej Metoda: Spektrofotometria UV-Vis Cel ćwiczenia: Celem ćwiczenia jest zapoznanie studenta z fotometryczną metodą badania stanów równowagi

Bardziej szczegółowo

SPEKTROSKOPIA SPEKTROMETRIA

SPEKTROSKOPIA SPEKTROMETRIA SPEKTROSKOPIA Spektroskopia to dziedzina nauki, która obejmuje metody badania materii przy użyciu promieniowania elektromagnetycznego, które może być w danym układzie wytworzone (emisja) lub może z tym

Bardziej szczegółowo

Laboratorium 3 Toksykologia żywności

Laboratorium 3 Toksykologia żywności Laboratorium 3 Toksykologia żywności Literatura zalecana: Orzeł D., Biernat J. (red.) 2012. Wybrane zagadnienia z toksykologii żywności. Wydawnictwo Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu. Wrocław. Str.:

Bardziej szczegółowo

III A. Roztwory i reakcje zachodzące w roztworach wodnych

III A. Roztwory i reakcje zachodzące w roztworach wodnych III A. Roztwory i reakcje zachodzące w roztworach wodnych III-A Przygotowywanie roztworów o różnym stężeniu III-A.1. Przygotowanie naważki substancji III-A.2. Przygotowanie 70 g 10% roztworu NaCl III-A.3.

Bardziej szczegółowo

SPRAWOZDANIE Z ĆWICZEŃ Z HIGIENY, TOKSYKOLOGII I BEZPIECZEŃSTWA ŻYWNOŚCI

SPRAWOZDANIE Z ĆWICZEŃ Z HIGIENY, TOKSYKOLOGII I BEZPIECZEŃSTWA ŻYWNOŚCI Data.. Imię, nazwisko, kierunek, grupa SPRAWOZDANIE Z ĆWICZEŃ Z HIGIENY, TOKSYKOLOGII I BEZPIECZEŃSTWA ŻYWNOŚCI OCENA JAKOŚCI WODY DO PICIA Ćwiczenie 1. Badanie właściwości fizykochemicznych wody Ćwiczenie

Bardziej szczegółowo

Metale we frakcjach pyłu

Metale we frakcjach pyłu Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy 2011, nr 1(67), s. 129 135 mgr inż. DOROTA KONDEJ dr EWA GAWĘDA Centralny Instytut Ochrony Pracy Państwowy Instytut Badawczy 00-701 Warszawa ul. Czerniakowska 16

Bardziej szczegółowo

SurTec 684 Chromiting HP

SurTec 684 Chromiting HP SurTec 684 Chromiting HP Grubowarstwowa pasywacja dla powłok cynkowych i cynk/żelazo Właściwości Nie zawierająca chromu VI pasywacja grubo powłokowa, Temperatura pracy 20 30 C Na bazie chromu III Do zastosowania

Bardziej szczegółowo

Otrzymywanie siarczanu(vi) amonu i żelaza(ii) soli Mohra (NH 4 ) 2 Fe(SO 4 ) 2 6H 2 O

Otrzymywanie siarczanu(vi) amonu i żelaza(ii) soli Mohra (NH 4 ) 2 Fe(SO 4 ) 2 6H 2 O Otrzymywanie siarczanu(vi) amonu i żelaza(ii) soli Mohra (NH 4 ) 2 Fe(SO 4 ) 2 6H 2 O Odczynniki: stały Fe(SO) 4 7H 2 O, stały (NH 4 ) 2 SO 4, H 2 O dest. Sprzęt laboratoryjny: elektryczna płyta grzewcza,

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenie 1. Sporządzanie roztworów, rozcieńczanie i określanie stężeń

Ćwiczenie 1. Sporządzanie roztworów, rozcieńczanie i określanie stężeń Ćwiczenie 1 Sporządzanie roztworów, rozcieńczanie i określanie stężeń Stężenie roztworu określa ilość substancji (wyrażoną w jednostkach masy lub objętości) zawartą w określonej jednostce objętości lub

Bardziej szczegółowo

Regulamin BHP pracowni chemicznej. Pokaz szkła. Technika pracy laboratoryjnej

Regulamin BHP pracowni chemicznej. Pokaz szkła. Technika pracy laboratoryjnej I. Regulamin BHP pracowni chemicznej. Pokaz szkła. Technika pracy laboratoryjnej Zagadnienia Regulamin bezpieczeństwa i higiena pracy w laboratorium chemicznym Organizacja stanowiska pracy Ochrona przeciwpożarowa

Bardziej szczegółowo

ĆWICZENIE B: Oznaczenie zawartości chlorków i chromu (VI) w spoiwach mineralnych

ĆWICZENIE B: Oznaczenie zawartości chlorków i chromu (VI) w spoiwach mineralnych ĆWICZEIE B: znaczenie zawartości chlorków i chromu (VI) w spoiwach mineralnych Cel ćwiczenia: Celem ćwiczenia jest oznaczenie zawartości rozpuszczalnego w wodzie chromu (VI) w próbce cementu korzystając

Bardziej szczegółowo

Oznaczanie żelaza i miedzi metodą miareczkowania spektrofotometrycznego

Oznaczanie żelaza i miedzi metodą miareczkowania spektrofotometrycznego Oznaczanie żelaza i miedzi metodą miareczkowania spektrofotometrycznego Oznaczanie dwóch kationów obok siebie metodą miareczkowania spektrofotometrycznego (bez maskowania) jest możliwe, gdy spełnione są

Bardziej szczegółowo

Oznaczanie Mg, Ca i Zn we włosach techniką atomowej spektrometrii absorpcyjnej z atomizacją w płomieniu (FAAS)

Oznaczanie Mg, Ca i Zn we włosach techniką atomowej spektrometrii absorpcyjnej z atomizacją w płomieniu (FAAS) Oznaczanie Mg, Ca i Zn we włosach techniką atomowej spektrometrii absorpcyjnej z atomizacją w płomieniu (FAAS) Oznaczanie zawartości pierwiastków śladowych oraz substancji organicznych we włosach znane

Bardziej szczegółowo

EGZAMIN POTWIERDZAJĄCY KWALIFIKACJE W ZAWODZIE Rok 2017 ZASADY OCENIANIA

EGZAMIN POTWIERDZAJĄCY KWALIFIKACJE W ZAWODZIE Rok 2017 ZASADY OCENIANIA Układ graficzny CKE 2016 EGZAMIN POTWIERDZAJĄCY KWALIFIKACJE W ZAWODZIE Rok 2017 ZASADY OCENIANIA Arkusz zawiera informacje prawnie chronione do momentu rozpoczęcia egzaminu Nazwa kwalifikacji: Przygotowywanie

Bardziej szczegółowo

Nowoczesne metody analizy pierwiastków

Nowoczesne metody analizy pierwiastków Nowoczesne metody analizy pierwiastków Techniki analityczne Chromatograficzne Spektroskopowe Chromatografia jonowa Emisyjne Absorpcyjne Fluoroscencyjne Spektroskopia mas FAES ICP-AES AAS EDAX ICP-MS Prezentowane

Bardziej szczegółowo

Jod. Numer CAS:

Jod. Numer CAS: Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy 2009, nr 1(59), s. 153 157 dr EWA GAWĘDA Centralny Instytut Ochrony Pracy Państwowy Instytut Badawczy 00-701 Warszawa ul. Czerniakowska 16 Jod metoda oznaczania

Bardziej szczegółowo

EGZAMIN POTWIERDZAJĄCY KWALIFIKACJE W ZAWODZIE Rok 2017 ZASADY OCENIANIA

EGZAMIN POTWIERDZAJĄCY KWALIFIKACJE W ZAWODZIE Rok 2017 ZASADY OCENIANIA Układ graficzny CKE 2016 EGZAMIN POTWIERDZAJĄCY KWALIFIKACJE W ZAWODZIE Rok 2017 ZASADY OCENIANIA Arkusz zawiera informacje prawnie chronione do momentu rozpoczęcia egzaminu Nazwa kwalifikacji: Przygotowywanie

Bardziej szczegółowo

Problemy z korygowaniem tła w technice absorpcyjnej spektrometrii atomowej

Problemy z korygowaniem tła w technice absorpcyjnej spektrometrii atomowej Problemy z korygowaniem tła w technice absorpcyjnej spektrometrii atomowej Ewa Górecka, Dorota Karmasz, Jacek Retka* Wprowadzenie Technika absorpcyjnej spektrometrii atomowej (AAS) jest jedną z najczęściej

Bardziej szczegółowo

ABSORPCYJNA SPEKTROMETRIA ATOMOWA (AAS) - INTERFERENCJE

ABSORPCYJNA SPEKTROMETRIA ATOMOWA (AAS) - INTERFERENCJE Pracownia Analizy Instrumentalnej - Absorbcyjna Spektrometria Atomowa - Interferencje str. 1 ABSORPCYJNA SPEKTROMETRIA ATOMOWA (AAS) - INTERFERENCJE Oznaczanie wapnia w próbce zawierającej glin. Dr Dorota

Bardziej szczegółowo

Spektrofotometria ( SPF I, SPF II ) Spektralna analiza emisyjna ( S ) Fotometria Płomieniowa ( FP )

Spektrofotometria ( SPF I, SPF II ) Spektralna analiza emisyjna ( S ) Fotometria Płomieniowa ( FP ) Spektrofotometria ( SPF I, SPF II ) 1. Rodzaje energii opisujące całkowity stan energetyczny cząsteczki. 2. Długości fal promieniowania elektromagnetycznego odpowiadające zakresom: UV, VIS i IR. 3. Energia

Bardziej szczegółowo

Glin i jego związki. metoda oznaczania UWAGI WSTĘPNE

Glin i jego związki. metoda oznaczania UWAGI WSTĘPNE Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy 2011, nr 1(67), s.115 121 JOLANTA SURGIEWICZ Centralny Instytut Ochrony Pracy Państwowy Instytut Badawczy 00-701 Warszawa ul. Czerniakowska 16 Glin i jego związki

Bardziej szczegółowo

Srebro i jego związki nierozpuszczalne

Srebro i jego związki nierozpuszczalne Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy 2012, nr 1(71), s. 123 127 Srebro i jego związki nierozpuszczalne metoda oznaczania dr EWA GAWĘDA Centralny Instytut Ochrony Pracy Państwowy Instytut Badawczy 00-701

Bardziej szczegółowo

EGZAMIN POTWIERDZAJĄCY KWALIFIKACJE W ZAWODZIE Rok 2017 ZASADY OCENIANIA

EGZAMIN POTWIERDZAJĄCY KWALIFIKACJE W ZAWODZIE Rok 2017 ZASADY OCENIANIA Układ graficzny CKE 2016 EGZAMIN POTWIERDZAJĄCY KWALIFIKACJE W ZAWODZIE Rok 2017 ZASADY OCENIANIA Arkusz zawiera informacje prawnie chronione do momentu rozpoczęcia egzaminu Nazwa kwalifikacji: Przygotowywanie

Bardziej szczegółowo

CHEMIA ŚRODKÓW BIOAKTYWNYCH I KOSMETYKÓW PRACOWNIA CHEMII ANALITYCZNEJ. Ćwiczenie 7

CHEMIA ŚRODKÓW BIOAKTYWNYCH I KOSMETYKÓW PRACOWNIA CHEMII ANALITYCZNEJ. Ćwiczenie 7 CHEMIA ŚRODKÓW BIOAKTYWNYCH I KOSMETYKÓW PRACOWNIA CHEMII ANALITYCZNEJ Ćwiczenie 7 Wykorzystanie metod jodometrycznych do miedzi (II) oraz substancji biologicznie aktywnych kwas askorbinowy, woda utleniona.

Bardziej szczegółowo

KATALITYCZNE OZNACZANIE ŚLADÓW MIEDZI

KATALITYCZNE OZNACZANIE ŚLADÓW MIEDZI 6 KATALITYCZNE OZNACZANIE ŚLADÓW MIEDZI CEL ĆWICZENIA Zapoznanie studenta z zagadnieniami katalizy homogenicznej i wykorzystanie reakcji tego typu do oznaczania śladowych ilości jonów Cu 2+. Zakres obowiązującego

Bardziej szczegółowo

Selen i jego związki

Selen i jego związki Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy 2014, nr 1(79), s. 141 149 Selen i jego związki Metoda oznaczania w powietrzu na stanowiskach pracy 1 Selenium and its compounds Method of determining selenium

Bardziej szczegółowo

EGZAMIN POTWIERDZAJĄCY KWALIFIKACJE W ZAWODZIE Rok 2017 CZĘŚĆ PRAKTYCZNA

EGZAMIN POTWIERDZAJĄCY KWALIFIKACJE W ZAWODZIE Rok 2017 CZĘŚĆ PRAKTYCZNA Arkusz zawiera informacje prawnie chronione do momentu rozpoczęcia egzaminu Układ graficzny CKE 2016 Nazwa kwalifikacji: Przygotowywanie sprzętu, odczynników chemicznych i próbek do badań analitycznych

Bardziej szczegółowo

ĆWICZENIE 2. Usuwanie chromu (VI) z zastosowaniem wymieniaczy jonowych

ĆWICZENIE 2. Usuwanie chromu (VI) z zastosowaniem wymieniaczy jonowych ĆWICZENIE 2 Usuwanie chromu (VI) z zastosowaniem wymieniaczy jonowych Część doświadczalna 1. Metody jonowymienne Do usuwania chromu (VI) można stosować między innymi wymieniacze jonowe. W wyniku przepuszczania

Bardziej szczegółowo

Otrzymywanie siarczanu(vi) amonu i żelaza(ii) woda (1/6) soli Mohra (NH4)2Fe(SO4)2 6H2O

Otrzymywanie siarczanu(vi) amonu i żelaza(ii) woda (1/6) soli Mohra (NH4)2Fe(SO4)2 6H2O Otrzymywanie siarczanu(vi) amonu i żelaza(ii) woda (1/6) soli Mohra (NH4)2Fe(SO4)2 6H2O Odczynniki: stały Fe(SO) 4 7H 2O, stały (NH 4) 2SO 4, H 2O dest. Sprzęt laboratoryjny: zlewki (50, 100 cm 3 ), cylinder

Bardziej szczegółowo

Efekty interferencyjne w atomowej spektrometrii absorpcyjnej

Efekty interferencyjne w atomowej spektrometrii absorpcyjnej Uniwersytet w Białymstoku Wydział Biologiczno-Chemiczny Efekty interferencyjne w atomowej spektrometrii absorpcyjnej Beata Godlewska-Żyłkiewicz Elżbieta Zambrzycka Ślesin 26-28.IX.2014 Jak oznaczyć zawartość

Bardziej szczegółowo

EGZAMIN POTWIERDZAJĄCY KWALIFIKACJE W ZAWODZIE Rok 2017 CZĘŚĆ PRAKTYCZNA

EGZAMIN POTWIERDZAJĄCY KWALIFIKACJE W ZAWODZIE Rok 2017 CZĘŚĆ PRAKTYCZNA Arkusz zawiera informacje prawnie chronione do momentu rozpoczęcia egzaminu Układ graficzny CKE 2016 Nazwa kwalifikacji: Przygotowywanie sprzętu, odczynników chemicznych i próbek do badań analitycznych

Bardziej szczegółowo

ĆWICZENIE 2 WSPÓŁOZNACZANIE WODOROTLENKU I WĘGLANÓW METODĄ WARDERA. DZIAŁ: Alkacymetria

ĆWICZENIE 2 WSPÓŁOZNACZANIE WODOROTLENKU I WĘGLANÓW METODĄ WARDERA. DZIAŁ: Alkacymetria ĆWICZENIE 2 WSPÓŁOZNACZANIE WODOROTLENKU I WĘGLANÓW METODĄ WARDERA DZIAŁ: Alkacymetria ZAGADNIENIA Prawo zachowania masy i prawo działania mas. Stała równowagi reakcji. Stała dysocjacji, stopień dysocjacji

Bardziej szczegółowo

Atomowa spektrometria absorpcyjna i emisyjna

Atomowa spektrometria absorpcyjna i emisyjna Nowoczesne techniki analityczne w analizie żywności Zajęcia laboratoryjne Atomowa spektrometria absorpcyjna i emisyjna Cel ćwiczenia: Celem ćwiczenia jest oznaczenie zawartości sodu, potasu i magnezu w

Bardziej szczegółowo

Instrukcja do ćwiczeń laboratoryjnych

Instrukcja do ćwiczeń laboratoryjnych UNIWERSYTET GDAŃSKI WYDZIAŁ CHEMII Pracownia studencka Katedra Analizy Środowiska Instrukcja do ćwiczeń laboratoryjnych Ćwiczenie nr 3 OZNACZANIE CHLORKÓW METODĄ SPEKTROFOTOMETRYCZNĄ Z TIOCYJANIANEM RTĘCI(II)

Bardziej szczegółowo

PRACOWNIA ANALIZY ILOŚCIOWEJ. Analiza substancji biologicznie aktywnej w preparacie farmaceutycznym kwas acetylosalicylowy

PRACOWNIA ANALIZY ILOŚCIOWEJ. Analiza substancji biologicznie aktywnej w preparacie farmaceutycznym kwas acetylosalicylowy PRACOWNIA ANALIZY ILOŚCIOWEJ Analiza substancji biologicznie aktywnej w preparacie farmaceutycznym kwas acetylosalicylowy Ćwiczenie obejmuje: 1. Oznaczenie jakościowe kwasu acetylosalicylowego 2. Przygotowanie

Bardziej szczegółowo

Kobalt i jego związki

Kobalt i jego związki Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy 2010, nr 1(63), s. 163 167 dr EWA GAWĘDA Centralny Instytut Ochrony Pracy Państwowy Instytut Badawczy 00-701 Warszawa ul. Czerniakowska 16 Kobalt i jego związki

Bardziej szczegółowo

CHEMIA ŚRODKÓW BIOAKTYWNYCH I KOSMETYKÓW PRACOWNIA CHEMII ANALITYCZNEJ. Ćwiczenie 6. Manganometryczne oznaczenia Mn 2+ i H 2 O 2

CHEMIA ŚRODKÓW BIOAKTYWNYCH I KOSMETYKÓW PRACOWNIA CHEMII ANALITYCZNEJ. Ćwiczenie 6. Manganometryczne oznaczenia Mn 2+ i H 2 O 2 CHEMIA ŚRODKÓW BIOAKTYWNYCH I KOSMETYKÓW PRACOWNIA CHEMII ANALITYCZNEJ Ćwiczenie 6 Manganometryczne oznaczenia Mn 2+ i H 2 O 2 Ćwiczenie obejmuje: 1. Oznaczenie miana roztworu KMnO 4 2. Manganometryczne

Bardziej szczegółowo

Metoda oznaczania tlenków żelaza na stanowisku pracy 1

Metoda oznaczania tlenków żelaza na stanowisku pracy 1 Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy 2013, nr 1(75), s. 89 99 Metoda oznaczania tlenków żelaza na stanowisku pracy 1 mgr JOLANTA SURGIEWICZ Centralny Instytut Ochrony Pracy Państwowy Instytut Badawczy

Bardziej szczegółowo

NADTLENEK WODORU ROZTWÓR 35% - STABILIZOWANY, ROZTWÓR WODNY. DO FORMULACJI PREPARATÓW UŻYWANYCH JAKO ŚRODKI DEZYNFEKUJĄCE i KONSERWUJĄCE

NADTLENEK WODORU ROZTWÓR 35% - STABILIZOWANY, ROZTWÓR WODNY. DO FORMULACJI PREPARATÓW UŻYWANYCH JAKO ŚRODKI DEZYNFEKUJĄCE i KONSERWUJĄCE 1. PRZEDMIOT WARUNKÓW TECHNICZNYCH Przedmiotem Warunków Technicznych jest nadtlenek wodoru stosowany do formulacji preparatów używanych jako środki dezynfekujące funkcjonujące w dziedzinie żywności i pasz,

Bardziej szczegółowo

MIANOWANE ROZTWORY KWASÓW I ZASAD, MIARECZKOWANIE JEDNA Z PODSTAWOWYCH TECHNIK W CHEMII ANALITYCZNEJ

MIANOWANE ROZTWORY KWASÓW I ZASAD, MIARECZKOWANIE JEDNA Z PODSTAWOWYCH TECHNIK W CHEMII ANALITYCZNEJ 4 MIANOWANE ROZTWORY KWASÓW I ZASAD, MIARECZKOWANIE JEDNA Z PODSTAWOWYCH TECHNIK W CHEMII ANALITYCZNEJ CEL ĆWICZENIA Poznanie podstawowego sprzętu stosowanego w miareczkowaniu, sposoby przygotowywania

Bardziej szczegółowo

CHEMIA ŚRODOWISKA. MOBILNOŚĆ JONÓW METALI W GLEBIE SYMULACJA WYMYWANIA PRZEZ DESZCZE O RÓŻNYM ph

CHEMIA ŚRODOWISKA. MOBILNOŚĆ JONÓW METALI W GLEBIE SYMULACJA WYMYWANIA PRZEZ DESZCZE O RÓŻNYM ph CHEMIA ŚRODOWISKA MOBILNOŚĆ JONÓW METALI W GLEBIE SYMULACJA WYMYWANIA PRZEZ DESZCZE O RÓŻNYM ph mgr inż. Anna Dańczak, dr inż. Katarzyna Grudniewska Wstęp teoretyczny Zawartość poszczególnych pierwiastków

Bardziej szczegółowo

EGZAMIN POTWIERDZAJĄCY KWALIFIKACJE W ZAWODZIE Rok 2019 CZĘŚĆ PRAKTYCZNA

EGZAMIN POTWIERDZAJĄCY KWALIFIKACJE W ZAWODZIE Rok 2019 CZĘŚĆ PRAKTYCZNA Arkusz zawiera informacje prawnie chronione do momentu rozpoczęcia egzaminu Układ graficzny CKE 2018 Nazwa kwalifikacji: Przygotowywanie sprzętu, odczynników chemicznych i próbek do badań analitycznych

Bardziej szczegółowo

ARKUSZ EGZAMINACYJNY ETAP PRAKTYCZNY EGZAMINU POTWIERDZAJĄCEGO KWALIFIKACJE ZAWODOWE CZERWIEC 2010

ARKUSZ EGZAMINACYJNY ETAP PRAKTYCZNY EGZAMINU POTWIERDZAJĄCEGO KWALIFIKACJE ZAWODOWE CZERWIEC 2010 Zawód: technik analityk Symbol cyfrowy zawodu: 311[02] Numer zadania: Arkusz zawiera informacje prawnie chronione do momentu rozpoczęcia egzaminu 311[02]-0-102 Czas trwania egzaminu: 240 minut ARKUSZ EGZAMINACYJNY

Bardziej szczegółowo

GOSPODARKA ODPADAMI. Oznaczanie metodą kolumnową wskaźników zanieczyszczeń wymywanych z odpadów

GOSPODARKA ODPADAMI. Oznaczanie metodą kolumnową wskaźników zanieczyszczeń wymywanych z odpadów GOSPODARKA ODPADAMI Ćwiczenie nr 5 Oznaczanie metodą kolumnową wskaźników zanieczyszczeń wymywanych z odpadów I. WPROWADZENIE Nieodpowiednie składowanie odpadków na wysypiskach stwarza możliwość wymywania

Bardziej szczegółowo

LABORATORIUM Z KATALIZY HOMOGENICZNEJ I HETEROGENICZNEJ WYZNACZANIE STAŁEJ SZYBKOŚCI REAKCJI UTLENIANIA POLITECHNIKA ŚLĄSKA WYDZIAŁ CHEMICZNY

LABORATORIUM Z KATALIZY HOMOGENICZNEJ I HETEROGENICZNEJ WYZNACZANIE STAŁEJ SZYBKOŚCI REAKCJI UTLENIANIA POLITECHNIKA ŚLĄSKA WYDZIAŁ CHEMICZNY POLITECHNIKA ŚLĄSKA WYDZIAŁ CHEMICZNY KATEDRA FIZYKOCHEMII I TECHNOLOGII POLIMERÓW WYZNACZANIE STAŁEJ SZYBKOŚCI REAKCJI UTLENIANIA JONÓW TIOSIARCZANOWYCH Miejsce ćwiczenia: Zakład Chemii Fizycznej, sala

Bardziej szczegółowo

RSM ROZTWÓR SALETRZANO-MOCZNIKOWY

RSM ROZTWÓR SALETRZANO-MOCZNIKOWY 1. PRZEDMIOT WARUNKÓW TECHNICZNYCH Przedmiotem Warunków Technicznych jest wodny roztwór saletrzano-mocznikowy (typ nawozu C.1.2. wg załącznika I Rozporządzenia 2003/2003), w którym stosunek molowy azotanu

Bardziej szczegółowo

Wysokosprawna chromatografia cieczowa w analizie jakościowej i ilościowej

Wysokosprawna chromatografia cieczowa w analizie jakościowej i ilościowej Wysokosprawna chromatografia cieczowa w analizie jakościowej i ilościowej W analizie ilościowej z zastosowaniem techniki HPLC wykorzystuje się dwa możliwe schematy postępowania: kalibracja zewnętrzna sporządzenie

Bardziej szczegółowo

TEMAT ĆWICZENIA: OZNACZANIE METALI W WODZIE WODOCIĄGOWEJ TECHNIKĄ PŁOMIENIOWEJ ATOMOWEJ SPEKTROMETRII ABSORPCYJNEJ

TEMAT ĆWICZENIA: OZNACZANIE METALI W WODZIE WODOCIĄGOWEJ TECHNIKĄ PŁOMIENIOWEJ ATOMOWEJ SPEKTROMETRII ABSORPCYJNEJ PROBLEMATYKA: Kalibracja metody analitycznej Badanie i eliminacja efektów interferencyjnych TEMAT ĆWICZENIA: OZNACZANIE METALI W WODZIE WODOCIĄGOWEJ TECHNIKĄ PŁOMIENIOWEJ ATOMOWEJ SPEKTROMETRII ABSORPCYJNEJ

Bardziej szczegółowo

GOSPODARKA ODPADAMI. Oznaczanie metodą kolumnową wskaźników zanieczyszczeń wymywanych z odpadów

GOSPODARKA ODPADAMI. Oznaczanie metodą kolumnową wskaźników zanieczyszczeń wymywanych z odpadów GOSPODARKA ODPADAMI Ćwiczenie nr 5 Oznaczanie metodą kolumnową wskaźników zanieczyszczeń wymywanych z odpadów I. WPROWADZENIE: Nieodpowiednie składowanie odpadków na wysypiskach stwarza możliwość wymywania

Bardziej szczegółowo

II. ODŻELAZIANIE LITERATURA. Zakres wiadomości obowiązujących do zaliczenia przed przystąpieniem do wykonania. ćwiczenia:

II. ODŻELAZIANIE LITERATURA. Zakres wiadomości obowiązujących do zaliczenia przed przystąpieniem do wykonania. ćwiczenia: II. ODŻELAZIANIE LITERATURA 1. Akty prawne: Aktualne rozporządzenie dotyczące jakości wody do picia i na potrzeby gospodarcze. 2. Chojnacki A.: Technologia wody i ścieków. PWN, Warszawa 1972. 3. Hermanowicz

Bardziej szczegółowo

ANALIZA INSTRUMENTALNA W PRZEMYŚLE BUDOWLANYM

ANALIZA INSTRUMENTALNA W PRZEMYŚLE BUDOWLANYM ANALIZA INSTRUMENTALNA W PRZEMYŚLE BUDOWLANYM Spis treści Spis treści... 3 Literatura... 5 ATOMOWA SPEKTROMETRIA ABSORPCYJNA (AAS) Walidacja metody oznaczania wapnia techniką F-AAS. Oznaczanie jonów wapnia

Bardziej szczegółowo

Pomiar zawartości krzemionki w pyle w środowisku miejsca pracy

Pomiar zawartości krzemionki w pyle w środowisku miejsca pracy Pomiar zawartości krzemionki w pyle w środowisku miejsca pracy Prowadzący: Dr Paweł Miśkowiec Miejsce wykonywania ćwiczenia: Zakład Chemii Środowiska, Wydział Chemii UJ ul. Gronostajowa 3 (III Kampus UJ),

Bardziej szczegółowo

Bar i jego związki rozpuszczalne

Bar i jego związki rozpuszczalne Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy 2011, nr 1(67), s. 29 34 dr JOLANTA SURGIEWICZ Centralny Instytut Ochrony Pracy Państwowy Instytut Badawczy 00-701 Warszawa ul. Czerniakowska 16 Bar i jego związki

Bardziej szczegółowo

Analiza ilościowa Mg, Zn i Cu metodą ASA w próbkach osocza krwi optymalizacja parametrów oznaczania

Analiza ilościowa Mg, Zn i Cu metodą ASA w próbkach osocza krwi optymalizacja parametrów oznaczania Agata Krakowska 1, Witold Reczyński 1, Joanna Kudyba 1 AGH w Krakowie Analiza ilościowa Mg, Zn i Cu metodą ASA w próbkach osocza krwi optymalizacja parametrów oznaczania Wprowadzenie Istotny element podczas

Bardziej szczegółowo

Utylizacja i neutralizacja odpadów Międzywydziałowe Studia Ochrony Środowiska

Utylizacja i neutralizacja odpadów Międzywydziałowe Studia Ochrony Środowiska Utylizacja i neutralizacja odpadów Międzywydziałowe Studia Ochrony Środowiska Instrukcja do Ćwiczenia 14 Zastosowanie metod membranowych w oczyszczaniu ścieków Opracowała dr Elżbieta Megiel Celem ćwiczenia

Bardziej szczegółowo

Molibden i jego związki

Molibden i jego związki Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy 2014, nr 1(79), s. 131 140 Molibden i jego związki Metoda oznaczania w powietrzu na stanowiskach pracy 1,2 Molybdenum and its compounds Method of determining molybdenum

Bardziej szczegółowo

Kolorymetryczne oznaczanie stężenia Fe 3+ metodą rodankową

Kolorymetryczne oznaczanie stężenia Fe 3+ metodą rodankową Kolorymetryczne oznaczanie stężenia Fe 3+ metodą rodankową (opracowanie: Barbara Krajewska) Celem ćwiczenia jest zapoznanie się z podstawami spektrofotometrii absorpcyjnej w świetle widzialnym (kolorymetrią)

Bardziej szczegółowo

Oznaczanie SO 2 w powietrzu atmosferycznym

Oznaczanie SO 2 w powietrzu atmosferycznym Ćwiczenie 6 Oznaczanie SO w powietrzu atmosferycznym Dwutlenek siarki bezwodnik kwasu siarkowego jest najbardziej rozpowszechnionym zanieczyszczeniem gazowym, występującym w powietrzu atmosferycznym. Głównym

Bardziej szczegółowo

Instrukcja do ćwiczeń laboratoryjnych

Instrukcja do ćwiczeń laboratoryjnych UNIWERSYTET GDAŃSKI Pracownia studencka Katedry Analizy Środowiska Instrukcja do ćwiczeń laboratoryjnych Ćwiczenie nr 2 Oznaczanie benzoesanu denatonium w skażonym alkoholu etylowym metodą wysokosprawnej

Bardziej szczegółowo

Oznaczanie chlorowodoru w powietrzu atmosferycznym

Oznaczanie chlorowodoru w powietrzu atmosferycznym Ćwiczenie 4 Oznaczanie chlorowodoru w powietrzu atmosferycznym Chlorowodór jest bezbarwnym gazem, dobrze rozpuszczalnym w wodzie. StęŜony roztwór tego gazu w wodzie (kwas solny) dymi na powietrzu. Dymiący

Bardziej szczegółowo

Ślepa próba. GBC Rodzinnie Zakopane Jacek Sowiński GBC Polska

Ślepa próba. GBC Rodzinnie Zakopane Jacek Sowiński GBC Polska Ślepa próba GBC Rodzinnie Zakopane 2010 Jacek Sowiński GBC Polska js@gbcpolska.pl www.gbcpolska.pl Problem narasta Tendencje / oczekiwania > obniżanie granic wykrywalności i oznaczalności Pojawiają się

Bardziej szczegółowo

Katedra Chemii Fizycznej Uniwersytetu Łódzkiego. Spektrofotometryczne oznaczanie stężenia jonów żelaza(iii) opiekun mgr K. Łudzik

Katedra Chemii Fizycznej Uniwersytetu Łódzkiego. Spektrofotometryczne oznaczanie stężenia jonów żelaza(iii) opiekun mgr K. Łudzik Katedra Chemii Fizycznej Uniwersytetu Łódzkiego Spektrofotometryczne oznaczanie stężenia jonów żelaza(iii) opiekun mgr K. Łudzik ćwiczenie nr 26 Zakres zagadnień obowiązujących do ćwiczenia 1. Prawo Lamberta

Bardziej szczegółowo

TEMAT ĆWICZENIA: OZNACZANIE CYNKU W WODZIE WODOCIĄGOWEJ

TEMAT ĆWICZENIA: OZNACZANIE CYNKU W WODZIE WODOCIĄGOWEJ PROBLEMATYKA: Kalibracja metody analitycznej TEMAT ĆWICZENIA: OZNACZANIE CYNKU W WODZIE WODOCIĄGOWEJ METODA: Płomieniowa atomowa spektrometria absorpcyjna WPROWADZENIE W większości metod analitycznych

Bardziej szczegółowo

ROZPORZĄDZENIA. (4) Środki przewidziane w niniejszym rozporządzeniu są zgodne z opinią Komitetu ds. Wspólnej Organizacji Rynków Rolnych, Artykuł 1

ROZPORZĄDZENIA. (4) Środki przewidziane w niniejszym rozporządzeniu są zgodne z opinią Komitetu ds. Wspólnej Organizacji Rynków Rolnych, Artykuł 1 8.10.2016 L 273/5 ROZPORZĄDZENIA ROZPORZĄDZENIE WYKONAWCZE KOMISJI (UE) 2016/1784 z dnia 30 września 2016 r. zmieniające rozporządzenie (EWG) nr 2568/91 w sprawie właściwości oliwy z oliwek i oliwy z wytłoczyn

Bardziej szczegółowo

SPEKTROMETRIA FLUORESCENCYJNA CZĄSTECZKOWA. Spektrofluorymetryczne oznaczanie ryboflawiny.

SPEKTROMETRIA FLUORESCENCYJNA CZĄSTECZKOWA. Spektrofluorymetryczne oznaczanie ryboflawiny. SPEKTROMETRIA FLUORESCENCYJNA CZĄSTECZKOWA Spektrofluorymetryczne oznaczanie ryboflawiny. Dr Dorota Sieńko, Zakład Chemii Analitycznej i Analizy Instrumentalnej, Wydział Chemii UMCS w Lublinie A. Cel ćwiczenia:

Bardziej szczegółowo

Numer sprawy DP/2310/123/11 ZAŁĄCZNIK NR 1 do formularza ofertowego SPECYFIKACJA TECHNICZNA. Wartość wymagana, graniczna TAK/NIE

Numer sprawy DP/2310/123/11 ZAŁĄCZNIK NR 1 do formularza ofertowego SPECYFIKACJA TECHNICZNA. Wartość wymagana, graniczna TAK/NIE ZAŁĄCZNIK NR 1 do formularza ofertowego SPECYFIKACJA TECHNICZNA Spektrometr absorpcji atomowej (AAS) z atomizacją płomieniową oraz piecem grafitowym wraz z autosamplerem do pieca grafitowego oraz z integralnym

Bardziej szczegółowo