STRUKTURA ZATRUDNIENIA W GRUPIE PIELĘGNIARSKIEJ A POTRZEBY SPOŁECZNE W POLSCE
|
|
- Maja Łucja Czech
- 8 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Danuta Kunecka Pomorski Uniwersytet Medyczny w Szczecinie STRUKTURA ZATRUDNIENIA W GRUPIE PIELĘGNIARSKIEJ A POTRZEBY SPOŁECZNE W POLSCE Wprowadzenie Ze względu na znaczenie jakie odgrywa sprawnie funkcjonujący system opieki zdrowotnej dla każdej dziedziny naszego życia, szczególną wagę należy przywiązywać do systematycznego monitorowania stanu posiadanych zasobów, w tym przede wszystkim zasobów ludzkich. Ze względu na to, iż pielęgniarstwo to najliczniej reprezentowana grupa zawodów stricte medycznych w każdym systemie opieki zdrowotnej, to właśnie na niej skupiono uwagę badawczą. Nie podlega dyskusji fakt, iż najistotniejszą rolę w procesie zmian zachodzących w sektorze ochrony zdrowia w Polsce w ostatnim dwudziestoleciu odegrała transformacja ustrojowa, która nastąpiła po 1989 roku. Początkowo zmiany w strukturze zatrudnienia w grupie zawodowej pielęgniarek/pielęgniarzy w Polsce dotyczyły znaczących redukcji stanowisk pracy w różnego typu zakładach opieki zdrowotnej. Działania te były najczęściej wynikiem nie wnikliwej analizy stanu zatrudnienia, a postrzegania redukcji zatrudnienia, jako swoistego panaceum na wszystkie ówczesne problemy. W ostatnim dziesięcioleciu nastąpiło zatrzymanie się tego zjawiska i odnotowywane są nieznaczne już tylko różnice w stanie zatrudnienia w kolejnych latach, w tej grupie zawodów medycznych. Podejmując tę tematykę chciano uzyskać odpowiedź na pytanie, czy utrzymanie się liczby posiadanych zasobów w najbliższych latach w Polsce pozwoli na zabezpieczenie potrzeb społecznych w tej materii czy raczej powinny skłonić do niepokoju. Chcąc uzyskać na nie odpowiedź za cel poniższego opracowania przyjęto: dokonanie analizy i ocenę struktury zatrudnienia, zmian w niej zachodzących na przełomie lat , w kontekście przewidywanych, rosnących potrzeb społecznych nie tylko w Polsce, będących wynikiem przede wszystkim
2 74 Danuta Kunecka prognoz demograficznych i przewidywanego w najbliższych dekadach starzenia się społeczeństwa 1 (w perspektywie do 2035 roku). Dominującą metodą badawczą była analiza materiałów źródłowych, w tym danych statystycznych, zarówno w ujęciu prospektywnym, jak i retrospektywnym. Nie bez znaczenia dla kompletności analizy w zakresie poruszanej tematyki było uwzględnienie faktu przystąpienia Polski do Unii Europejskiej, a tym samym konieczność zaistnienia pewnych zmian, jako wynik zobowiązań akcesyjnych, np. dostosowanie systemu kształcenia zawodowego pielęgniarek/pielęgniarzy w Polsce do poziomu akademickiego, dominującego w krajach europejskich czy też otwarcie się, dla osób już posiadających uprawnienia zawodowe, rynków pracy w krajach Europy Zachodniej oraz sytuacji demograficznej ogólnoeuropejskiej. 1. Potrzeby społeczne w zakresie opieki pielęgniarskiej w Polsce Charakteryzując potrzeby zdrowotne warto pamiętać o klasyfikacji Bradshawa 2, który wyróżnił potrzeby: normatywne, odczuwane oraz wyrażane. Zakres każdej z nich może się diametralnie różnić. Dlatego też przyjmuje się, iż ilekroć chcemy określić rzeczywiste potrzeby zdrowotne danej grupy czy populacji, możemy jedynie starać się je obiektywizować. Spośród metod szacowania potrzeb zdrowotnych 3, a zatem i potrzeb w zakresie opieki pielęgniarskiej, za względnie obiektywne uznaje się przede wszystkim te, które opierają się na analizie danych epidemiologicznych, np. przeciętne dalsze trwanie życia (w Polsce w okresie od wydłużyło się z 71,01 lat do 75,73 lat) 4 czy umieralność spowodowana najistotniejszymi z punktu widzenia skutków dla ogólnego stanu zdrowia populacji grupami chorób (chorobami układu krążenia, nowotworami, chorobami układu oddechowego, czy chorobami zakaźnymi) 5. Szczególnie na znaczeniu w kontekście określania potrzeb społecznych na tego typu usługi zyskują dane opierające się na wskaźnikach demograficznych. W Polsce, podobnie jak w większości krajów Unii Europejskiej, obserwuje się wzrost udziału w populacji ogólnej osób, które ukończyły 60 rok życia 6, co określa się mianem sta K. Krajewski-Siuda, P. Romaniuk: Zdrowie publiczne. Stan obecny, reformy ostatnich 20 lat, model docelowy. Instytut Sobieskiego, Warszawa 2011, s. 7. R. Topór-Mądry, A. Gilis-Januszewska, J. Kurkiewicz, A. Pająk: Szacowanie potrzeb zdrowotnych. Uniwersyteckie Wydawnictwo Medyczne Vesalius, Kraków 2002, s. 16. Ibid., s Raporty Głównego Urzędu Statystycznego ( ). ( ). K. Krajewski-Siuda, P. Romaniuk: Op. cit., s Raporty Głównego Urzędu Statystycznego ( ). ( ).
3 STRUKTURA ZATRUDNIENIA W GRUPIE PIELĘGNIARSKIEJ 75 rzenia się społeczeństwa 7. Jest to wynikiem przede wszystkim zmniejszania się liczby urodzeń w danym społeczeństwie oraz wzrostem długości życia ludności 8. Dynamika zjawisk odpowiadających za ten proces 9 przyczyni się do wzrostu średniego wieku mieszkańca Polski (z obecnie wynoszącego około 37 lat, do ponad 45 lat, już w 2030 roku). Największy przyrost liczby ludności następować będzie w grupie osób w wieku ponadprodukcyjnym (z obecnie wynoszącym 6 mln do ponad 9,5 mln w 2030 roku) 10. Powodować to będzie wzrost zapotrzebowania na usługi pielęgniarskie, które z uwagi na uwarunkowania kulturowe, w chwili obecnej są w dużej mierze zaspokajane przez rodziny (wielopokoleniowość). Niemniej jednak model funkcjonowania rodziny w Polsce zaczyna się zmieniać 11. Ponadto, wpływ na to będzie miał fakt coraz wyższej świadomości społecznej w zakresie szeroko rozumianych potrzeb zdrowotnych. W analizie zapotrzebowania na pracę pielęgniarską nie bez znaczenia są wymagania, które powinien stawiać płatnik wobec obsad etatowych w grupie pielęgniarskich stanowisk pracy, w każdej placówce świadczącej usługi tego typu, co w odniesieniu do stanu obecnego (poziomu jakości tych usług) jest mocno dyskusyjne. Brak jasnych wytycznych w zakresie norm obsad skutkuje tym, iż obecnie Polska wypada najgorzej na tle innych krajów europejskich w ocenie sytuacji posiadanych zasobów pielęgniarskich na liczbę 1000 mieszkańców 12, wykazując tendencją spadkową 13. Średnio uzyskuje 50% wartości wskaźników w innych krajach, zaś na tle najlepiej w tym względzie wypadającej Skandynawii (Finlandia, Norwegia) uzyskujemy jedynie poziom ok. 30%. Dlatego też planowanie zasobów w pielęgniarstwie powinno następować przy uwzględnieniu przede wszystkim dwóch elementów, tzn. odpowiedniej liczby kształconych w uczelniach wyższych absolwentów tego kierunku, pozwalającej nie tylko na płynne uzupełnienie zasobów kadrowych, ale również uwzględniającej już istniejące braki oraz poprawie szeroko rozumianych warunków pracy, w tym także uwzględniając zjawisko starzenia się samych pracowników. 7 8 Komisja Europejska. Aktualności. ( ); M. Kautsch: Możliwości zaspokojenia zapotrzebowania na pracę pielęgniarską w systemie opieki zdrowotnej w Polsce. Studia i Materiały PSZW 2011, nr 39, s. 89; D. Kunecka: Usługi pielęgniarskie jako przykład branży przyszłości. W: Współczesne modele biznesu. Diagnoza i perspektywy. Red. P. Antonowicz. UG, Gdańsk 2011, s Raporty Głównego Urzędu Statystycznego ( ). Op. cit. 9 A. Gębska-Kuczerowska, M. Miller: Analiza sytuacji epidemiologicznej w Polsce w zakresie głównych problemów zdrowotnych. Postępy Nauk Medycznych 2009, nr 4, s D. Kunecka: Usługi pielęgniarskie, op. cit., s M. Kautsch: Op. cit., s G. Dykowska: Jakość, ekonomika zdrowia a personel medyczny. Zarządzanie personelem a jakość w pielęgniarstwie. Materiały konferencyjne. FRPP, Warszawa 2010, s M. Kautsch: Op. cit., s. 95.
4 76 Danuta Kunecka 2. Obecna struktura zatrudnienia w grupie pielęgniarskiej w Polsce Charakterystyka stanu obecnego struktury zatrudnienia w pielęgniarskiej grupie zawodowej w Polsce odnosić się będzie do stanu z końca 2010 roku. Aktualnie zatrudnionych jest w Polsce około 214 tys. pielęgniarek/pielęgniarzy. Trudno jednak jednoznacznie wskazać dane mówiące o liczbie osób wykonujących ten zawód, a nie zajmowanych stanowiskach, co z uwagi na to, iż nie uwzględnia obecnego dość powszechnie w tej grupie zawodowej zjawiska wieloetatowości lub zatrudnienia w ponad etatowym wymiarze godzin czasu pracy, może zniekształcać nieco obraz. Średnia wieku w tej grupie zawodowej wynosi ok. 45 lat i na przełomie ostatnich lat wykazuje tendencję wzrostową. Grupa w wieku poniżej tej średniej stanowi ok. 62% ogółu zatrudnionych (to jednak najliczniej reprezentowana jest przez grupę w wieku lat, która stanowi ponad 19%). Powyżej średniej wieku uzyskiwanej w populacji pielęgniarek/pielęgniarzy w Polsce jest ok. 38% (w tym do 2020 roku wiek emerytalny osiągnie ponad 29%, z czego ponad 15% już do 2015). Osoby do 30 roku życia (najmłodsze) stanowią jedynie ok. 7% ogółu czynnych zawodowo pielęgniarek/pielęgniarzy w Polsce 14. Nadal dominuje wykształcenie na poziomie średnim. Prawie 80% ogółu pielęgniarek/pielęgniarzy w Polsce to absolwenci liceum medycznego lub policealnego/pomaturalnego studium medycznego. W wyniku zmiany systemu kształcenia w Polsce na obecnie odbywający się już tylko na poziomie studiów wyższych (konsekwencja przystąpienia Polski do struktur UE), obserwuje się znaczący wzrost liczby osób legitymujących się tytułem licencjata czy magistra pielęgniarstwa. Tak znaczący wzrost liczby osób z wyższym wykształceniem (w 2000 roku osoby z wyższym wykształceniem stanowiły niecałe 2% ogółu zatrudnionych na stanowiskach pielęgniarskich) to przede wszystkim wynik realizowanego w latach przez Ministerstwo Zdrowia projektu systemowego Pielęgniarka zawód z przyszłością 15, w ramach którego ponad 19 tys. pielęgniarek/pielęgniarzy podniesie kwalifikacje zawodowe do poziomu licencjata. Nie wpłynie to jednak na wzrost liczebności grupy zawodowej, ponieważ uczestnikami tego projektu mogą być wyłącznie osobowy już wcześniej posiadające dyplom. Wpływa to jednak na wzrost poziomu posiadanych kwalifikacji, a tym samym może przyczynić się do podniesienia jakości opieki nad pacjentami. Ponadto, na zmiany w poziomie wykształcenia mają tak- 14 Naczelna Izba Pielęgniarek i Położnych: Analizy i Raporty statystyczne, stan na ( ). 15 Ministerstwo Zdrowia: Projekt systemowy PN Kształcenie pielęgniarek i położnych w ramach studiów pomostowych. ( ).
5 STRUKTURA ZATRUDNIENIA W GRUPIE PIELĘGNIARSKIEJ 77 że pomyślnie kończone kursy kwalifikacyjne czy specjalizacyjne. W samym tylko 2011 roku kursy kwalifikacyjne ukończyło ponad 44 tys. pielęgniarek, zaś ponad 13 tys., zdając egzamin państwowy, uzyskało tytuł specjalisty w różnorodnych dziedzinach pielęgniarstwa. W tej grupie zawodowej w chwili obecnej ponad 200 osób posiada stopień naukowy 16. Są to dane szczególnie imponujące w odniesieniu do znikomego zainteresowania pracodawców w partycypowaniu w jakikolwiek sposób w procesie szkolenia 17. Wpływ na zmiany w strukturze zatrudnienia w tej grupie zawodowej miał także proces restrukturyzacji sektora zdrowia i towarzysząca jej dość powszechnie zwłaszcza w latach ostatnich, zmiana form organizacyjno-prawnych skutkując wzrostem liczby praktyk pielęgniarskich. Obecnie w Polsce zarejestrowanych jest prawie 400 praktyk grupowych pielęgniarskich oraz ponad 16 tys. praktyk indywidualnych 18. Wszystkie te elementy przekładają się na wzrost samodzielności i autonomii zawodowej. Tym samym, pozwalają przedstawicielom tzw. wolnych zawodów, regulowanych ustawowo 19, na wpisanie się nie tylko w wymiarze teoretycznym, ale i w praktycznym w realia współczesnego rynku pracy, w którym to już tylko od nich samych tak naprawdę zależeć będzie dostrzeżenie i wykorzystanie korzyści tego przywileju. Aspekty determinujące rzeczywistą samodzielność czy autonomię zawodową zazwyczaj pojawiają się jako konsekwencja podnoszenia swoich kwalifikacji, dość często są również wynikiem nabywanej pewności zawodowej, ściśle związanej z posiadanymi umiejętnościami, zdobywanymi w przebiegu dotychczasowej pracy zawodowej czy wręcz identyfikowane ze stażem zawodowym, a tym samym wzrostem kompetencji. Niemniej nie można zapominać, iż równolegle z każdą z nich zazwyczaj pojawia się wzrost oczekiwań zawodowych, opartych na szacunku, uznaniu czy satysfakcjonującym wynagrodzeniu. W ostatnich latach w Polsce niekiedy można odnieść wrażenie, że w przypadku tej grupy zawodowej nie jest to już tak oczywiste. Analizując dane dotyczące kadr medycznych w Polsce należy pamiętać, iż istnieją dość istotne różnice w uzyskiwanych wartościach, będące wynikiem problemów związanych ze sposobem i rzetelnością ich gromadzenia 20. Dlatego posiłkowano się tu ograniczoną liczbą źródeł, powołując się jedynie na te najczęściej wykorzystywane w obecnej sprawozdawczości. 16 Naczelna Izba Pielęgniarek i Położnych. Op. cit. 17 D. Kunecka: Rozwój potencjału pracy w sektorze zdrowia na przykładzie personelu pielęgniarskiego. Studia i Materiały PSZW 2011, nr 38, s Naczelna Izba Pielęgniarek i Położnych. Op. cit. 19 Ustawa o samorządzie pielęgniarek i położnych z dnia 1 lipca 2011 r. Dz.U. 2011, nr 174, poz A. Domagała: Kadry medyczne w ochronie zdrowia. Tendencje zmian w kraju i na świecie. Polityka Społeczna 2008, nr 7, s. 6.
6 78 Danuta Kunecka 3. Wyniki analizy zmian zachodzących w strukturze zatrudnienia w grupie pielęgniarskiej w Polsce, w kontekście potrzeb zdrowotnych społeczeństwa polskiego Na przełomie ostatnich dwudziestu lat w sektorze ochrony zdrowia w Polsce odnotowuje się jeden z najwyższych wskaźników spadku zatrudnienia 21. Co w odniesieniu do wcześniej scharakteryzowanych, przewidywanych, rosnących potrzeb społecznych może co najmniej dziwić. W wymiarze zasadniczym spadek ten dotyczył stanowisk pielęgniarskich (ponad połowa ogółu zredukowanych stanowisk w sektorze) 22. Chcąc zilustrować pewne trendy zachodzące w strukturze zatrudnienia w grupie zawodowej pielęgniarek/pielęgniarzy w Polsce, z jednoczesnym ich odniesieniem do potrzeb społecznych w zakresie zdrowia, oparto się na danych dotyczących: ogólnej liczby ludności w Polsce, odsetku osób w wieku powyżej 65 roku życia wśród mieszkańców Polski, przeciętnej długości trwania życia w Polsce, a także liczbie pielęgniarek/pielęgniarzy, odsetku osób z wykształceniem wyższym w tej grupie zawodowej oraz liczbie pielęgniarek/pielęgniarzy osiągających w danym roku wiek emerytalny. Wyniki analizy zmian zachodzących na przełomie lat , na podstawie wybranych danych statystycznych oraz zakładanych prognoz demograficznych zilustrowano na rys liczba ludności (mln) odsetek mieszkańców w wieku powyżej 65 r.ż. (%) przeciętne trwanie życia (w latach) 100 wykształcenie wyższe (%) 50 liczba zatrudnionych pielęgniarek/rzy (tys.) *2020 *2035 liczba pielęgniarek/rzy przechodzących na emeryturę (x100) Rys. 1. Struktura zatrudnienia w grupie pielęgniarskiej, a potrzeby zdrowotne społeczeństwa polskiego Źródło: Główny Urząd Statystyczny: Prognoza ludności na lata rde/xbcr/gus/l_prognoza_ludnosci_na_lata2008_2035.pdf ( ); Naczelna Izba Pielęgniarek i Położnych: Raporty z lat 2000, 2005, 2010 oraz Prognoza na rok A. Adamczyk: Strukturalne zmiany zatrudnienia w Polsce. publication_files/202/original/8.pdf? ( ). 22 M. Majewski, J. Nowomiejski: Analiza zatrudnienia w zakładzie opieki zdrowotnej. y/analiza_zatrudnienia_w_zak adzie_op ieki_zdrowotnej.pdf ( ).
7 STRUKTURA ZATRUDNIENIA W GRUPIE PIELĘGNIARSKIEJ 79 Za punkty odniesienia w czasie do analizy posłużyły kolejno lata: 2000 oraz 2010, zaś w odniesieniu do perspektywy prognostycznej lata: 2020 (w materiale przygotowanym przez Naczelną Izbę Pielęgniarek i Położnych 23 ) oraz Świadomie zdecydowano się na przedstawienie wyników analizy w formie graficznej uznając, iż ułatwi to czytelnikowi ich interpretację. Krótko charakteryzując uzyskane wyniki warto podkreślić, iż czynnikami zmian (spośród wszystkich analizowanych) charakteryzujących się najwyższym stopniem dynamiki są: liczba zatrudnionych w Polsce pielęgniarek/pielęgniarzy (z silną tendencją spadkową, mająca negatywny wpływ na funkcjonowanie systemu ochrony zdrowia, a tym samym bezpieczeństwo zdrowotne społeczeństwa polskiego), odsetek osób z wyższym wykształceniem w grupie pielęgniarek/pielęgniarzy (charakteryzujący się tendencją rosnącą, co jest pozytywnym przejawem zmian, mającym korzystny wpływ na funkcjonowanie systemu ochrony zdrowia) oraz liczba pielęgniarek/pielęgniarzy osiągających wiek emerytalny (wykazujący tendencję wzrostową, tym samym negatywny wpływ na funkcjonowanie systemu ochrony zdrowia ze względu na to, iż świadczy o starzeniu się tej grupy zawodowej, a w odniesieniu do prognozowanej liczby absolwentów kierunku pielęgniarstwo, o znacznym kurczeniu się zasobów tej grupy zawodowej w Polsce). Dynamika negatywnych zjawisk charakteryzujących posiadane zasoby kadrowe świadczy jednoznacznie o spadku liczby kadr pielęgniarskich w Polsce. Jest zdecydowanie wyższa, aniżeli ta obserwowana w zakresie czynników, które mogą determinować wzrost potrzeb zdrowotnych społeczeństwa w przyszłości. Zatem należy się spodziewać lawinowo narastających, już obecnie akcentowanych lokalnie, braków kadry pielęgniarskiej. Potwierdza to konieczność podjęcia już w chwili obecnej zdecydowanych kroków mających na celu zahamowanie tego niebezpiecznego trendu. Tymczasem działania takie nie są podejmowane w ogóle lub ograniczają się jedynie do czysto teoretycznych rozważań, nie mając zupełnie przełożenia na wymiar praktyki. Nader często są to dość optymistyczne prognozy minimum. Za przykład mogą posłużyć te z 1999 roku, które w zestawieniu z uzyskanymi w rzeczywistości wynikami w 2010 okazały się dalekie od tych uzyskanych, a tym samym podważają ich wartość. Zakładano zatrudnienie w tej grupie na poziomie tys. osób (ujęcie w szacunku łącznie grupy pielęgniarek/pielęgniarzy i położnych). W rzeczywistości w 2010 roku uzyskano jedynie nieznacznie ponad 200 tys. (w obu grupach zawodowych łącznie) 24. Dlatego też dość sceptycznie podchodzi się tu do prognoz przyjmowanych 23 Naczelna Izba Pielęgniarek i Położnych. Op. cit. 24 Ibid.
8 80 Danuta Kunecka w odstępie czasu do 2020 roku dla tej grupy zawodowej w Polsce. Są one także zbyt optymistyczne ze względu na to, iż zakładają utrzymanie się na stosunkowo stałym poziomie zainteresowania tym kierunkiem studiów wśród młodych osób, zbieżnym z możliwościami ich finansowania w ramach corocznego limitu przyjęć na uczelnie wyższe. To, jak wskazują dane z ostatnich lat, dotyczące już nie tylko podjęcia studiów, ale również podjęcia pracy w zawodzie, nie są tak oczywiste. Ponadto, jedynie 43,3% absolwentów kierunków pielęgniarstwo i położnictwo z lat zgłosiło się do okręgowych izb po wydanie zaświadczenia o prawie wykonywania zawodu. Należy zatem przyjąć, iż nie podjęło pracy w zawodzie. Tym samym, może się okazać niemożliwym do osiągnięcia w praktyce przyjęte założenie utrzymania pewnej, względnie stałej w tym zakresie. Realność tego typu prognoz, przy braku jednoczesnych zdecydowanych kroków czy wręcz rozwiązań systemowych jest wątpliwa. Także z uwagi na to, iż w Polsce w ostatnich latach nastąpił znaczący spadek zainteresowania wśród absolwentów szkół ponadgimnazjalnych kierunkami studiów medycznych, w tym w dużym stopniu także pielęgniarstwem, co pogłębia jeszcze zjawisko niżu demograficznego w grupie osób kończących szkoły ponadgimnazjalne, przez co następuje spadek liczby osób podejmujących studia wyższe w ogóle. Nie bez znaczenia w przypadku spadku zainteresowania wśród młodych osób kierunkiem studiów pielęgniarstwo jest także to, iż studia na tym kierunku są dla przeciętnego młodego człowieka postrzegane w kategorii trudnych czy wręcz bardzo trudnych. Świadczą o tym chociażby przewidywana w toku kształcenia liczba godzin czy zakres wiedzy i umiejętności określony w standardzie kształcenia dla tego kierunku 25. W zestawieniu z dającym się od lat obserwować klimatem, stworzonym wokół tego zawodu w Polsce, np. przekazem medialnym, niskim prestiżem grupy zawodowej, postrzeganym przez pryzmat niskiego wynagrodzenia czy niezadowalających warunków zatrudnienia i pracy, wysokim stopniem trudności pracy, może jedynie zjawisko to pogłębić czy wręcz utrwalić. Dlatego też dziwi fakt braku działań mających na celu poprawę stanu zatrudnienia w tej grupie zawodowej czy nieskorzystanie z gotowych pomysłów, rozwiązań samego środowiska, np. propozycji Polskiego Towarzystwa Pielęgniarskiego, związanej z umieszczeniem kierunku studiów pielęgniarstwo wśród kierunków zamawianych Biuletyn Informacji Publicznej MniSW: Standardy kształcenia dla kierunku: Pielęgniarstwo. ( ). 26 Polskie Towarzystwo Pielęgniarskie: Stanowisko w sprawie umieszczenia na liście kierunków studiów objętych Programem Kierunki zamawiane, kierunku pielęgniarstwo. pliki/ptp_stanowiska/04_ptp_stan_01_12_2009.pdf ( ).
9 STRUKTURA ZATRUDNIENIA W GRUPIE PIELĘGNIARSKIEJ 81 Podsumowanie Liczne zmiany dokonujące się we współczesnym pielęgniarstwie w Polsce to wynik przede wszystkim trwającego od kilkunastu lat procesu transformacji gospodarczej. Bez wątpienia najsilniejszy wpływ na te, które związane są ze strukturą zatrudnienia miał fakt przystąpienia Polski do struktur Unii Europejskiej oraz czynniki demograficzne, ekonomiczno-kulturowe czy chociażby zmiany legislacyjne dotyczące systemu ochrony zdrowia. Niemniej jednak ten nieco przedłużający się proces nie może przyczynić się do przeoczenia tak istotnego elementu, jakim jest zapewnienie odpowiedniej liczby kadr medycznych. Tymczasem, pomimo że problem niedoboru kadry pielęgniarskiej jest już mocno akcentowany na polu międzynarodowym, w Polsce przy już lokalnie odnotowywanych brakach niekiedy zupełnie pomijany. Dziwi to z uwagi na znaczenie, jakie odgrywa sprawnie funkcjonujący sektor ochrony zdrowia dla powodzenia każdej gospodarki, a w obecnej sytuacji Polski, przy stale malejącym stanie zatrudnienia w grupie zawodowej pielęgniarek/pielęgniarzy, taka bierność powinna wręcz niepokoić. Analiza zmian zachodzących w strukturze zatrudnienia w tej grupie zawodowej w Polsce w kontekście przewidywanych potrzeb zdrowotnych społeczeństwa polskiego pozwoliła na sformułowanie następującego wniosku końcowego: dynamika zjawiska kurczenia się zasobów kadrowych w pielęgniarskiej grupie zawodowej w Polsce wymaga natychmiastowych działań mających na celu co najmniej zatrzymanie go, a następnie wzrost, przynajmniej w stopniu odpowiadającym dynamice zjawiska starzenia się społeczeństwa. W tym celu za najbardziej pilne należy uznać wdrożenie rozwiązań na poziomie ogólnokrajowym, mających na celu poprawę warunków pracy na stanowiskach pielęgniarskich, od lat postulowanych przez środowisko pielęgniarskie, polegających na m.in. ustaleniu zasad i reguł optymalnego czasu pracy, w tym także ograniczeniu i/lub wyeliminowaniu zjawiska wieloetatowości, ustaleniu i bezwzględnym przestrzeganiu minimalnych norm zatrudnienia (minimalnych obsad na pielęgniarskich stanowiskach pracy) oraz godziwym wynagradzaniu za pracę, wzbudzaniu zainteresowania wśród młodych osób kierunkiem studiów, stworzeniu optymalnych warunków kształcenia z jednoczesnym zapewnieniem optymalnych warunków pracy. Jest to swoista lista życzeń środowiska pielęgniarskiego, tyle tylko, że każdy z nas najprawdopodobniej kiedyś będzie pacjentem, a wówczas zapewnienie odpowiedniej opieki stanie się także naszą sprawą. Może w tym przypadku warto byłoby podjąć trud, aby dowieść, że Polak mądry jest przed szkodą?
10 82 Danuta Kunecka STRUCTURE OF EMPLOYMENT IN NURSING GROUP AND SOCIAL NEEDS IN POLAND Summary Health care sector restructuring process that Poland is undergoing during last few years, extensively determines changes seen in whole health care sector. This applies also to nursing professionals. Direction of those, in relation to coming and anticipated dynamic growth of social needs in quantity and quality of health services not only in Poland, but a whole World, may and should be of concern. A need for an answer to a question, if it truly happens in practice and therefore formulate a proper conclusion, was a reason for following aim of this paper: an analysis and evaluate of changes in the structure of employment among nursing professionals, most of all in the context of increasing health care needs of Polish society.
APEL XXXI Okręgowego Zjazdu Okręgowej Izby Pielęgniarek i Położnych w Łodzi z dnia 6 marca 2015 r.
Ministra Zdrowia Departamentu Pielęgniarek i Położnych Naczelnej Rady Pielęgniarek i Położnych Okręgowych Izb Pielęgniarek i Położnych w sprawie podmiotów uprawnionych do organizowania kształcenia podyplomowego
Zasoby pracy dla ochrony zdrowia - deficyty kadrowe i metody ich przezwyciężania
Zasoby pracy dla ochrony zdrowia - deficyty kadrowe i metody ich przezwyciężania Warszawa, 24 maja 2018 Dr Alicja Domagała Instytut Zdrowia Publicznego, Wydział Nauk o Zdrowiu UJ CM Kryzys kadr medycznych
Sytuacja demograficzna a szkolnictwo wyższe w Polsce
Sytuacja demograficzna a szkolnictwo wyższe w Polsce Od 1990 roku polskie szkolnictwo wyższe było w okresie stałego i dynamicznego wzrostu. W ciągu 15 lat liczba studentów osiągnęła rekordowy poziom 1,9
Pozycja zawodowa i społeczna pielęgniarek, położnych w opinii przedstawicieli tych zawodów
Pozycja zawodowa i społeczna pielęgniarek, położnych w opinii przedstawicieli tych zawodów Centrum Kształcenia Podyplomowego Pielęgniarek i Położnych na przełomie czerwca i lipca 2009r. przeprowadziło
Regulacje prawne dotyczące zawodu dietetyka
POLSKIE TOWARZYSTWO DIETETYKI Regulacje prawne dotyczące zawodu dietetyka Danuta Gajewska Sylwia Gudej www.ptd.org.pl Warszawa, 9 kwietnia 2015 Tematyka wystąpienia Międzynarodowa definicja zawodu dietetyka
Sprawozdanie z funkcjonowania zawodu położnej w województwie zachodniopomorskim
Dr n. med. Dorota Ćwiek Konsultant Wojewódzki w dziedzinie pielęgniarstwa ginekologiczno-położniczego Sprawozdanie z funkcjonowania zawodu położnej w województwie zachodniopomorskim 1. Informacje ogólne
KSZTAŁCENIE PIELĘGNIAR ĘGNIAREK CO DALEJ? Luty 2008 rok
KSZTAŁCENIE PIELĘGNIAR ĘGNIAREK CO DALEJ? Luty 2008 rok 1 HISTORIA Kształcenie pielęgniarek w systemie szkolnictwa średniego 5-letnie licea pielęgniarskie (ostatni nabór w roku 1991), 2 letnie szkoły policealne/pomaturalne
STUDIA TZW. POMOSTOWE LICENCJAT PIELĘGNIARSTWA / POŁOŻNICTWA. Przewodnik dla organizatorów kształcenia. 2004r.
STUDIA TZW. POMOSTOWE LICENCJAT PIELĘGNIARSTWA / POŁOŻNICTWA Przewodnik dla organizatorów kształcenia 2004r. 1 SPIS TREŚCI Wstęp 1. Charakterystyka studiowania zindywidualizowanego 1.1. Organizacja kształcenia
Wyzwania pielęgniarstwa
Wyzwania pielęgniarstwa dr n. med. Grażyna Rogala-Pawelczyk Naczelna Rada Pielęgniarek i Położnych Uniwersytet Medyczny w Lublinie Medyczny Uprawniający do udzielania świadczeń zdrowotnych Samodzielny
Wstępna ocena zasobów kadrowych. pielęgniarek i położnych w Polsce, do roku 2020
Wstępna ocena zasobów kadrowych pielęgniarek i położnych w Polsce, do roku 2020 Warszawa, czerwiec 2010 Spis treści Wstęp... 3 I. Analiza niedoborów kadry pielęgniarek i położnych w poszczególnych regionach
Szanowna Pani Marszałek! W związku z interpelacją pana posła Jarosława Jagiełły, otrzymaną przy piśmie znak: SPS /12, z dnia 10 lipca 2012
Szanowna Pani Marszałek! W związku z interpelacją pana posła Jarosława Jagiełły, otrzymaną przy piśmie znak: SPS-023-6457/12, z dnia 10 lipca 2012 r., w sprawie sytuacji pielęgniarek i położnych w Polsce,
Małgorzata Kołpak-Kowalczuk. Stacjonarna opieka zdrowotna w realizacji potrzeb zdrowotnych populacji województwa podlaskiego w latach
Małgorzata Kołpak-Kowalczuk Stacjonarna opieka zdrowotna w realizacji potrzeb zdrowotnych populacji województwa podlaskiego w latach 2007-2012 Streszczenie Poprawa zdrowia i związanej z nim jakości życia
Sprawozdanie dotyczące pielęgniarstwa rodzinnego na terenie województwa zachodniopomorskiego.
Sprawozdanie dotyczące pielęgniarstwa rodzinnego na terenie województwa zachodniopomorskiego. Działając na podstawie Rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 25 października 2002 roku, w sprawie konsultantów
Elżbieta Ciepucha kierownik Obserwatorium Rynku Pracy dla Edukacji w ŁCDNiKP
Elżbieta Ciepucha kierownik Obserwatorium Rynku Pracy dla Edukacji w ŁCDNiKP Zmiany w edukacji w kontekście perspektyw rozwoju sektora odnawialnych źródeł energii na przykładzie wyników badań Obserwatorium
Sprawozdanie dotyczące pielęgniarstwa rodzinnego na terenie województwa zachodniopomorskiego
Sprawozdanie dotyczące pielęgniarstwa rodzinnego na terenie województwa zachodniopomorskiego Sprawozdanie dotyczące pielęgniarstwa rodzinnego na terenie województwa zachodniopomorskiego. Działając na podstawie
stanu na koniec okresu Bezrobotni według Osoby do 12 miesięcy nauki ogółem od dnia ukończenia
INFORMACJA LOKALNA O ZAWODZIE NAUCZYCIEL JĘZYKA NIEMIECKIEGO (KOD 233011) ANALIZA SYTUACJI NA RYNKU PRACY Zawód Nauczyciel języka niemieckiego to jeden z 2360 zawodów ujętych w obowiązującej od 1 lipca
RAPORT O STANIE ZDROWIA MIESZKAŃCÓW BIAŁEGOSTOKU W LATACH 2004 2013
RAPORT O STANIE ZDROWIA MIESZKAŃCÓW BIAŁEGOSTOKU W LATACH 2004 2013 Opracowanie przygotowane dla: Urzędu Miejskiego w Białymstoku Autor opracowania: dr nauk o zdrowiu Agnieszka Genowska 2015 1 Spis treści
październik 2014 r. Projekt badawczy: Konferencji Przedsiębiorstw Finansowych w Polsce oraz Krajowego Rejestru Długów Informacja sygnalna
październik 2014 r. Projekt badawczy: Konferencji Przedsiębiorstw Finansowych w Polsce oraz Krajowego Rejestru Długów Informacja sygnalna PORTFEL NALEŻNOŚCI POLSKICH PRZEDSIĘBIORSTW dr Piotr Białowolski
Jedynym stałym elementem współczesnych organizacji jest. zmiana
PROCEDURA USTALANIA LIMITÓW W PRZYJĘĆ NA STUDIA MEDYCZNE, W TYM NA KIERUNKACH PIELĘGNIARSTWO I POŁOŻNICTWO Projekt systemowy Kształcenie zawodowe pielęgniarek i położnych w ramach studiów pomostowych współfinansowany
Prognozy demograficzne
Trzeci Lubelski Konkurs Statystyczno-Demograficzny z okazji Dnia Statystyki Polskiej Prognozy demograficzne Demografia Projekt dofinansowany ze środków Narodowego Banku Polskiego Urząd Statystyczny w Lublinie
Ocena zapotrzebowania na kwalifikacje rynkowe w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy. Podsumowanie wyników badania.
Ocena zapotrzebowania na kwalifikacje rynkowe w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy. Podsumowanie wyników badania. Autor: dr Beata Taradejna-Nawrath 2018 r. W 2018 r. w CIOP-PIB przeprowadzono badanie,
Wsparcie rozwoju kadry medycznej
Wsparcie rozwoju kadry medycznej Kierunki zmian zwiększenie liczby rezydentur finansowanych z budżetu państwa dedykowane szkolenia w POZ wsparcie kształcenia przed- i podyplomowego wzmacnianie potencjału
URZĄD MARSZAŁKOWSKI WOJEWÓDZTWA OPOLSKIEGO. Ryzyko ograniczenia liczby świadczeń i inne skutki regulacji prawnych dotyczących personelu medycznego
Ryzyko ograniczenia liczby świadczeń i inne skutki regulacji prawnych dotyczących personelu medycznego Polityka Państwa prowadzi do obciążania podmiotów leczniczych dodatkowymi - istotnymi, a także nie
Podstawa prawna: Kształcenie ustawiczne - szanse i zagroŝenia
dr n. biol. Elżbieta Buczkowska Prezes Naczelnej Rady Pielęgniarek i Położnych Kształcenie ustawiczne - szanse i zagroŝenia 8-99 kwietnia 2011 r., Warszawa: Konferencja Naukowo-Szkoleniowa Nowoczesne zarządzanie
Analiza perspektyw demograficznych w kolejnych pięciu latach w grupie wiekowej do lat 16 w kontekście istniejącej bazy oświatowej
Analiza perspektyw demograficznych w kolejnych pięciu latach w grupie wiekowej do lat 16 w kontekście istniejącej bazy oświatowej 20 sierpnia 2012 r. 1 1. Wprowadzenie Jednym z najistotniejszych zadań
5 poziom PRK a potrzeby gospodarki i społeczeństwa wiedzy
5 poziom PRK a potrzeby gospodarki i społeczeństwa wiedzy Seminarium Poziom 5 Polskiej Ramy Kwalifikacji: rynek pracy i regulacje ustawowe Prof. Ewa Chmielecka (na podstawie prezentacji I. Kotowskiej i
Narodowy Plan Rozwoju ; Część: Ochrona Zdrowia. Strategia rozwoju ochrony zdrowia w Polsce Warszawa, listopad 2004
Narodowy Plan Rozwoju 2007-2013; Część: Ochrona Zdrowia Strategia rozwoju ochrony zdrowia w Polsce Warszawa, listopad 2004 Diagnoza demograficzny i epidemiologiczny punkt wyjścia W latach 1999 2001 po
NACZELNA IZBA PIELĘGNIAREK I POŁOŻNYCH
NACZELNA IZBA PIELĘGNIAREK I POŁOŻNYCH Zasady uznawania kwalifikacji zawodowych pielęgniarek i położnych będących obywatelami państw członkowskich Unii Europejskiej na podstawie ogólnego systemu uznawania
Zabezpieczenie społeczeństwa w świadczenia udzielane przez pielęgniarki i położne w Polsce. Departament Pielęgniarek i Położnych, sierpień 2016 r.
Zabezpieczenie społeczeństwa w świadczenia udzielane przez pielęgniarki i położne w Polsce Departament Pielęgniarek i Położnych, sierpień 2016 r. 2 Podstawa prawna wykonywania zawodów pielęgniarki i położnej
2. Egzamin dyplomowy licencjata pielęgniarstwa albo egzamin dyplomowy licencjata położnictwa zwany dalej jest egzaminem dyplomowym.
Regulamin egzaminu dyplomowego licencjata pielęgniarstwa albo licencjata położnictwa Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego w Szczecinie Wydział Nauk o Zdrowiu obowiązuje od roku akademickiego 2013/2014 Podstawa
Analiza potrzeb rynku pracy dla kierunku POŁOŻNICTWO
Analiza potrzeb rynku pracy dla kierunku POŁOŻNICTWO Opracowanie: Zespół ds. Rekrutacji, Oceny Jakości Kształcenia i Absolwentów Marzec 2013 1. Cel i przedmiot badania. 1 czerwca 2004r. weszła w życie
Warszawa, 09 lipca 2019 PPWA KW. Pan Marek Kuchciński Marszalek Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej
Warszawa, 09 lipca 2019 PPWA.070.7.2019.KW Pan Marek Kuchciński Marszalek Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej Szanowny Panie Marszalku, W odpowiedzi na Interpelację nr 32061 Pani Aldony Młyńczak oraz Pani
Uchwała nr 54/VI/2012 Naczelnej Rady Pielęgniarek i Położnych z dnia 28 marca 2012 r.
Uchwała nr 54/VI/2012 Naczelnej Rady Pielęgniarek i Położnych z dnia 28 marca 2012 r. w sprawie określenia wzoru zaświadczenia o kwalifikacjach do pielęgniarki/pielęgniarza lub położnej/położnego potwierdzającego
Rozpoczęcie studiów semestr zimowy rekrutacja luty 2013/2014
K r a k o w s k a A k a d e m i a im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego W yd z i a ł Z d r o w i a i N a u k M e d y c z n y c h K i e r u n e k P i e l ę g n i a r s t w o PRZEWODNIK DLA STUDENTA LICENCJAT
Analiza praktyk zarządczych i ich efektów w zakładach opieki zdrowotnej Województwa Opolskiego ROK 2008 STRESZCZENIE.
Analiza praktyk zarządczych i ich efektów w zakładach opieki zdrowotnej Województwa Opolskiego ROK 2008 STRESZCZENIE Marcin Kautsch Opracowanie dla Urzędu Marszałkowskiego Województwa Opolskiego Kraków,
z dnia r. zmieniające rozporządzenie w sprawie warunków prowadzenia studiów
R O Z P O R Z Ą D Z E N I E Projekt z dnia 30 maja 2017 r. M I N I S T R A N A U K I I S Z K O L N I C T WA W Y Ż S Z E G O 1) z dnia. 2017 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie warunków prowadzenia
EFEKTY KSZTAŁCENIA PRZEDMIOT
CECHA PRZEDMIOTU KARTA PRZEDMIOTU OPIS INFORMACJE OGÓLNE O PRZEDMIOCIE Nazwa przedmiotu PRAWO Poziom realizacji Studia pierwszego stopnia stacjonarne przedmiotu Jednostka realizująca Instytut Nauk o Zdrowiu
Dr Jakub Berezowski Dyrektor w Departamencie Nauki i Szkolnictwa Wyższego Ministerstwa Zdrowia
Dr Jakub Berezowski Dyrektor w Departamencie Nauki i Szkolnictwa Wyższego Ministerstwa Zdrowia Nowelizacja rozporządzenia Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dnia 11 maja 1999 r. w sprawie szczegółowych
mgr Jarosława Belowska
mgr Jarosława Belowska BADANIA NAUKOWE W PRAKTYCE PIELĘGNIARSKIEJ - OCENA WPŁYWU KSZTAŁCENIA NA ODLEGŁOŚĆ NA WIEDZĘ I POSTAWY PIELĘGNIAREK WOBEC PRAKTYKI ZAWODOWEJ OPARTEJ NA DOWODACH NAUKOWYCH Streszczenie
3) różnicowanie podmiotów podobnych musi znajdować podstawę w wartościach, zasadach lub normach konstytucyjnych.
UZASADNIENIE Po dokonaniu analizy funkcjonowania ustawy z dnia 8 czerwca 2017 r. o sposobie ustalania najniższego wynagrodzenia zasadniczego pracowników wykonujących zawody medyczne zatrudnionych w podmiotach
2. Egzamin dyplomowy licencjata pielęgniarstwa albo egzamin dyplomowy licencjata położnictwa zwany dalej jest egzaminem dyplomowym.
Regulamin egzaminu dyplomowego licencjata pielęgniarstwa albo licencjata położnictwa Pomorski Uniwersytet Medyczny w Szczecinie Wydział Nauk o Zdrowiu obowiązuje od roku akademickiego 2015/2016 Podstawa
INFORMACJA O SYTUACJI NA RYNKU PRACY W POWIECIE OPOLSKIM I MIEŚCIE OPOLU ZA ROK 2002
POWIATOWY URZĄD PRACY W OPOLU ul. mjr Hubala 21, 45-266 Opole tel. 44 22 929, fax 44 22 928, e-mail: opop@praca.gov.pl INFORMACJA O SYTUACJI NA RYNKU PRACY W POWIECIE OPOLSKIM I MIEŚCIE OPOLU ZA ROK 2002
IV posiedzenie Konwentu Marszałków Województw RP 28-29 luty 2008r. Rybnik
IV posiedzenie Konwentu Marszałków Województw RP 2829 luty 2008r. Rybnik temat: SYSTEM KSZTAŁCENIA PIELĘGNIAREK W ASPEKCIE UREGULOWAŃ PRAWNYCH SYSTEM KSZTAŁCENIA PIELĘGNIAREK RYS HISTORYCZNY SYSTEM KSZTAŁCENIA
SENAT RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ IV KADENCJA. Warszawa, dnia 15 czerwca 2001 r. SPRAWOZDANIE KOMISJI ZDROWIA, KULTURY FIZYCZNEJ I SPORTU
SENAT RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ IV KADENCJA Warszawa, dnia 15 czerwca 2001 r. Druk nr 645 A SPRAWOZDANIE KOMISJI ZDROWIA, KULTURY FIZYCZNEJ I SPORTU o uchwalonej przez Sejm w dniu 25 maja 2001 r. ustawie
Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Nowym Sączu INSTYTUT ZDROWIA EFEKTY KSZTAŁCENIA dla KIERUNKU PIELĘGNIARSTWO
Załącznik do Uchwały Nr Senatu PWSZ w Nowym Sączu z dnia... 2012 r. Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Nowym Sączu INSTYTUT ZDROWIA EFEKTY KSZTAŁCENIA dla KIERUNKU PIELĘGNIARSTWO Nowy Sącz, 2012 1 EFEKTY
STUDENCI UCZELNI PUBLICZNYCH I NIEPUBLICZNYCH
STUDENCI UCZELNI PUBLICZNYCH I NIEPUBLICZNYCH Analiza dotychczasowej sytuacji i prognoza liczby studentów uczelni publicznych i niepublicznych w latach 1999-2030 W latach 1999 2009 liczba absolwentów szkół
Raport z działalności Konsultanta Krajowego w dziedzinie pielęgniarstwa anestezjologicznego i intensywnej opieki w 2010 roku.
Raport z działalności Konsultanta Krajowego w dziedzinie pielęgniarstwa anestezjologicznego i intensywnej opieki w 2010 roku. I. Na podstawie art. 10 ust. 1 pkt 7 ustawy z dnia 6 listopada 2008r. o konsultantach
SENAT RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ IV KADENCJA. Warszawa, dnia 21 czerwca 2001 r. SPRAWOZDANIE KOMISJI ZDROWIA, KULTURY FIZYCZNEJ I SPORTU
SENAT RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ IV KADENCJA Warszawa, dnia 21 czerwca 2001 r. Druk nr 645 Z SPRAWOZDANIE KOMISJI ZDROWIA, KULTURY FIZYCZNEJ I SPORTU (wraz z zestawieniem wniosków) Komisja na posiedzeniu
Trutnov CZ /0.0/0.0/15_005/000051
Trutnov 9.11.2016 Zawód regulowany, medyczny i samodzielny, wymagający ciągłego ustawicznego kształcenia i doskonalenia. Polegający na spełnianiu ról zawodowych wyznaczonych funkcjami zawodowymi, które
Badanie aktywności zawodowej studentów Warszawskiej Wyższej Szkoły Informatyki
Badanie aktywności zawodowej studentów Warszawskiej Wyższej Szkoły Informatyki Listopad 2016 Wstęp Warszawska Wyższa Szkoła Informatyki (WWSI) prowadzi cykliczne badania, których celem są ocena pozycji
SIGMA KWADRAT. Prognozy demograficzne. Statystyka i demografia CZWARTY LUBELSKI KONKURS STATYSTYCZNO-DEMOGRAFICZNY POLSKIE TOWARZYSTWO STATYSTYCZNE
SIGMA KWADRAT CZWARTY LUBELSKI KONKURS STATYSTYCZNO-DEMOGRAFICZNY Prognozy demograficzne Statystyka i demografia PROJEKT DOFINANSOWANY ZE ŚRODKÓW NARODOWEGO BANKU POLSKIEGO URZĄD STATYSTYCZNY W LUBLINIE
Oburzenie środowiska budzi tryb prac Zespołu, w którym uczestnictwo największej liczebnie grupy zawodowej w opiece zdrowotnej jest zmarginalizowane. N
List otwarty Będąc pielęgniarkami i położnymi podstawowej opieki zdrowotnej wyrażamy swoje zaniepokojenie kierunkiem i trybem prac nad nowa ustawą o podstawowej opiece zdrowotnej. Rok 1989 był w Polsce
ZESZYTY NAUKOWE UNIWERSYTETU SZCZECIŃSKIEGO ANALIZA ZBIEŻNOŚCI STRUKTUR ZATRUDNIENIA W WYBRANYCH KRAJACH WYSOKOROZWINIĘTYCH
ZESZYTY NAUKOWE UNIWERSYTETU SZCZECIŃSKIEGO NR 32 PRACE KATEDRY EKONOMETRII I STATYSTYKI NR 11 21 BARBARA BATÓG JACEK BATÓG Uniwersytet Szczeciński Katedra Ekonometrii i Statystyki ANALIZA ZBIEŻNOŚCI STRUKTUR
RANKING ZAWODÓW DEFICYTOWYCH I NADWYŻKOWYCH W POWIECIE ZAWIERCIAŃSKIM W 2013 ROKU
POWIATOWY URZĄD PRACY W ZAWIERCIU RANKING ZAWODÓW DEFICYTOWYCH I NADWYŻKOWYCH W POWIECIE ZAWIERCIAŃSKIM W 2013 ROKU CZĘŚĆ II PROGNOSTYCZNA Zawiercie, lipiec 2014 r. Ranking zawodów deficytowych i nadwyżkowych
Minimalne wymogi z dyrektywy
Na przełomie kilku ostatnich lat zwiększyła się liczba cudzoziemców spoza Unii Europejskiej wykonujących zawód lekarza i lekarza dentysty na terytorium RP. Pod koniec 2013 r. było ich 686, a pod koniec
2. Egzamin dyplomowy licencjata pielęgniarstwa albo egzamin dyplomowy licencjata położnictwa zwany dalej jest egzaminem dyplomowym.
Regulamin egzaminu dyplomowego licencjata pielęgniarstwa albo licencjata położnictwa Pomorski Uniwersytet Medyczny w Szczecinie Wydział Nauk o Zdrowiu obowiązuje od roku akademickiego 2015/2016 1 1. Regulamin
Biznes i naukaperspektywy. przyszłość. Stan obecny. Warszawa, 26.06.2012r. Współpraca biznesu i nauki. Absolwenci i absolwentki na polskim rynku pracy
Współpraca biznesu i nauki Biznes i naukaperspektywy na przyszłość Absolwenci i absolwentki na polskim rynku pracy Stan obecny Jakość szkolnictwa wyższego Warszawa, 26.06.2012r. Młodzi na polskim rynku
Analiza absolwentów według szkół i zawodów w powiecie ryckim w 2010 r. oraz przewidywani absolwenci w roku 2011.
Analiza absolwentów według szkół i zawodów w powiecie ryckim w 2010 r. oraz przewidywani absolwenci w roku 2011. Przyszła sytuacja na rynku pracy młodzieży uczącej się, najczęściej rozstrzyga się już na
Ścieżka: A -absolwenci pięcioletniego liceum medycznego
K r a k o w s k a A k a d e m i a im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego W yd z i a ł Z d r o w i a i N a u k M e d y c z n y c h K i e r u n e k P i e l ę g n i a r s t w o PRZEWODNIK DLA STUDENTA LICENCJAT
Beata Cholewka. Warszawa, 29 października 2014 r.
Studia pomostowe współfinansowane z EFS i ich rola w procesie doskonalenia zawodowego i rozwoju osobistego pielęgniarek i położnych zatrudnionych w systemie ochrony zdrowia Beata Cholewka Warszawa, 29
Analiza potrzeb rynku pracy dla kierunku KIERUNEK LEKARSKO - DENTYSTYCZNY
Analiza potrzeb rynku pracy dla kierunku KIERUNEK LEKARSKO - DENTYSTYCZNY Opracowanie: Zespół ds. Rekrutacji, Oceny Jakości Kształcenia i Absolwentów Marzec 2013 1. Wprowadzenie 1 czerwca 2004r. weszła
POLSKA KOMISJA AKREDYTACYJNA. Kryterium 1. Koncepcja kształcenia i jej zgodność z misją oraz strategią uczelni
Projekt szczegółowych kryteriów oceny programowej Polskiej Komisji Akredytacyjnej ze wskazówkami Profil ogólnoakademicki Profil praktyczny Kryterium 1. Koncepcja kształcenia i jej zgodność z misją oraz
I POSTANOWIENIA OGÓLNE. 1) Studia wyższe studia pierwszego stopnia, studia drugiego stopnia lub jednolite studia magisterskie.
Załącznik do uchwały nr 53/2016 z dnia 27 kwietnia 2016 r. WYTYCZNE DLA RAD WYDZIAŁÓW DOTYCZĄCE SPOSOBU USTALANIA PROGRAMÓW KSZTAŁCENIA, W TYM PLANÓW I PROGRAMÓW STUDIÓW, STUDIÓW DOKTORANCKICH, STUDIÓW
Sprawozdanie z realizacji zadań wynikających z pełnienia funkcji Konsultanta wojewódzkiego w dziedzinie pielęgniarstwa rodzinnego za rok 2008.
Sprawozdanie z realizacji zadań wynikających z pełnienia funkcji Konsultanta wojewódzkiego w dziedzinie pielęgniarstwa rodzinnego za rok 2008. Działając na podstawie Rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia
Analiza absolwentów według szkół i zawodów w powiecie ryckim w 2012 r. oraz przewidywani absolwenci w roku 2013.
Analiza absolwentów według szkół i zawodów w powiecie ryckim w 2012 r. oraz przewidywani absolwenci w roku 2013. Przyszła sytuacja na rynku pracy młodzieży uczącej się, najczęściej rozstrzyga się już na
Krok 1: Weryfikacja złożonych dokumentów. Krok 2: Weryfikacja poziomu kwalifikacji określonego w zaświadczeniu
Zasady uznawania kwalifikacji zawodowych pielęgniarek i położnych będących obywatelami państw członkowskich Unii Europejskiej na podstawie ogólnego systemu uznawania kwalifikacji zawodowych Krok 1: Weryfikacja
MONITORING ZAWODÓW DEFICYTOWYCH LESKIM
POWIATOWY URZĄD PRACY W LESKU MONITORING ZAWODÓW DEFICYTOWYCH I NADWYŻKOWYCH W POWIECIE LESKIM Część II Oparta na wynikach badań GUS oraz danych o absolwentach z Systemu Informacji Oświatowej MEN.:: Lipiec
Joanna Korpas Magdalena Wojtkowska Jakub Sarbiński. Informacja o wypłacie zasiłków z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych
Joanna Korpas Magdalena Wojtkowska Jakub Sarbiński Informacja o wypłacie zasiłków z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych 1 Niniejsze opracowanie omawia problematykę znacznych wzrostów wypłat zasiłku chorobowego
ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA 1
Kształcenie podyplomowe pielęgniarek i położnych. Dz.U.2016.1761 z dnia 2016.10.26 Status: Akt obowiązujący Wersja od: 26 października 2016 r. ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA 1 z dnia 30 września 2016
Raport Konsultanta Wojewódzkiego w dziedzinie Psychologia Kliniczna za rok 2015
Aleksandra Kühn-Dymecka Instytut Psychiatrii i Neurologii 02-957 Warszawa Al. Sobieskiego 9 Email dymecka@ipin.edu.pl tel., 224582534 Warszawa 01-02-2016 r Raport Konsultanta Wojewódzkiego w dziedzinie
płodność, umieralność
Konferencja naukowa Społeczno-ekonomiczne następstwa rozwoju procesów demograficznych do 2035 roku Biuro Rzecznika Praw Obywatelskich Założenia prognozy ludności płodność, umieralność Warszawa, 25 czerwca
ZASADY PRZEPROWADZANIA EGZAMINU DYPLOMOWEGO NA KIERUNKU PIELĘGNIARSTWO
ZASADY PRZEPROWADZANIA EGZAMINU DYPLOMOWEGO NA KIERUNKU PIELĘGNIARSTWO. Nauka w Państwowej Wyższej Szkole Zawodowej na kierunku pielęgniarstwo kończy się napisaniem pracy dyplomowej oraz zdaniem egzaminu
Sprawozdanie z pracy Ośrodka Studiów, Analiz i Informacji Naczelnej Rady Lekarskiej w latach 2011-2013
Sprawozdanie z pracy Ośrodka Studiów, Analiz i Informacji Naczelnej Rady Lekarskiej w latach 2011-2013 Ośrodek Studiów, Analiz i Informacji Naczelnej Rady Lekarskiej został powołany uchwałą Nr 27/10/VI
projekt z dnia 26 lutego 2018 r. z dnia 2018 r.
projekt z dnia 26 lutego 2018 r. ROZPORZĄDZENIE PREZESA RADY MINISTRÓW z dnia 2018 r. w sprawie wykazu podmiotów o szczególnym znaczeniu dla państwa, w których może być podniesiona maksymalna kwota wynagrodzenia
Or.A.0713/2041/16 UWAGI W RAMACH UZGODNIEŃ Z KOMISJĄ WSPÓLNĄ RZĄDU I SAMORZĄDU TERYTORIALNEGO
Or.A.0713/2041/16 UWAGI W RAMACH UZGODNIEŃ Z KOMISJĄ WSPÓLNĄ RZĄDU I SAMORZĄDU TERYTORIALNEGO Informacja o projekcie: Tytuł Projekt ustawy o sposobie ustalania najniższego wynagrodzenia zasadniczego pracowników
KODY SPECJALIZACJI. Załącznik nr 2
Załącznik nr 2 KODY SPECJALIZACJI Nazwa dziedziny Kod specjalizacji Laboratoryjna diagnostyka medyczna 020 Laboratoryjna genetyka medyczna 021 Laboratoryjna hematologia medyczna 022 Laboratoryjna immunologia
Badanie aktywności zawodowej studentów Warszawskiej Wyższej Szkoły Informatyki
Badanie aktywności zawodowej studentów Warszawskiej Wyższej Szkoły Informatyki Listopad 2017 Wstęp Warszawska Wyższa Szkoła Informatyki (WWSI) prowadzi cykliczne badania, których celem są ocena pozycji
Strategie zarządzania wiekiem w przedsiębiorstwach województwa pomorskiego na podstawie badań Pomorski barometr zawodowy 2014
Strategie zarządzania wiekiem w przedsiębiorstwach województwa pomorskiego na podstawie badań Pomorski barometr zawodowy 2014 Słupsk, 2 października 2015 r. Metodologia PBZ 2014 Badanie jest merytoryczną
Wykorzystanie wyników projektu badawczego MIR i OECD. w województwie łódzkim
Wykorzystanie wyników projektu badawczego MIR i OECD w województwie łódzkim Zbigniew Gwadera Departament ds. PO Kapitał Ludzki Urząd Marszałkowski Województwa Łódzkiego Instytucja Pośrednicząca PO KL Warszawa,
Raport dotyczący usług psychologicznych w szkołach i placówkach oświatowych za rok 2014-2015
Raport dotyczący usług psychologicznych w szkołach i placówkach oświatowych za rok 2014-2015 Przygotował: Tomasz Bednarowicz Spis treści Ogólna liczba zatrudnionych w szkołach i placówkach oświatowych
Program Operacyjny Kapitał Ludzki
4 marca 2009 Priorytet IV Szkolnictwo wyższe i nauka Program Operacyjny Kapitał Ludzki Paulina Gąsiorkiewicz-Płonka Zastępca Dyrektora Departament Wdrożeń i Innowacji Priorytet IV Szkolnictwo wyższe i
Warszawa, 01.02.2015. Lidia Popek. Klinika Psychiatrii Dzieci i Młodzieży Instytut Psychiatrii i Neurologii 02 957 Warszawa, ul.
Lidia Popek Warszawa, 01.02.2015 Klinika Psychiatrii Dzieci i Młodzieży Instytut Psychiatrii i Neurologii 02 957 Warszawa, ul. Sobieskiego 9 tel. 22 4582806; fax22 6421272 ; email. lpopek@ipi.edu.pl Raport
Szczegółowe kryteria oceny programowej Polskiej Komisji Akredytacyjnej ze wskazówkami
Szczegółowe kryteria oceny programowej Polskiej Komisji Akredytacyjnej ze wskazówkami Profil ogólnoakademicki Profil praktyczny 1.1. Koncepcja kształcenia Kryterium 1. Koncepcja kształcenia i jej zgodność
Sposób ustalania najniższego wynagrodzenia zasadniczego pracowników wykonujących zawody medyczne zatrudnionych w podmiotach leczniczych.
Sposób ustalania najniższego wynagrodzenia zasadniczego pracowników wykonujących zawody medyczne zatrudnionych w podmiotach leczniczych. Dz.U.2017.1473 z dnia 2017.08.01 Status: Akt oczekujący Wersja od:
REGULAMIN PROJEKTU. NOWE KWALIFIKACJE I UPRAWNIENIA PODSTAWĄ DO POPRAWY USŁUG MEDYCZNYCH w POLSCE
REGULAMIN PROJEKTU NOWE KWALIFIKACJE I UPRAWNIENIA PODSTAWĄ DO POPRAWY USŁUG MEDYCZNYCH w POLSCE 1 Postanowienia ogólne 1. Projekt jest realizowany przez Okręgową Izbę Pielęgniarek i Położnych w Częstochowie
Ocena potrzeb szkoleniowych oraz wiedzy lekarzy i lekarzy dentystów w zakresie kompetencji miękkich oraz organizacji systemu ochrony zdrowia
Ocena potrzeb szkoleniowych oraz wiedzy lekarzy i lekarzy dentystów w zakresie kompetencji miękkich oraz organizacji systemu ochrony zdrowia Raport z badania ilościowego realizowanego wśród lekarzy i lekarzy
ANALIZA SYTUACJI DOTYCZĄCEJ OPIEKI NAD DZIEĆMI I MŁODZIEŻĄ Z CHWILĄ WEJŚCIA W ŻYCIE PROPONOWANEJ USTAWY O ZDROWIU DZIECI I MŁODZIEŻY
ANALIZA SYTUACJI DOTYCZĄCEJ OPIEKI NAD DZIEĆMI I MŁODZIEŻĄ Z CHWILĄ WEJŚCIA W ŻYCIE PROPONOWANEJ USTAWY O ZDROWIU DZIECI I MŁODZIEŻY Gdańsk 2018 Opracowanie Jolanta Zając Przewodnicząca Komisji ds. Pielęgniarek
4. Analiza porównawcza potencjału Ciechanowa
4. Analiza porównawcza potencjału Ciechanowa Analiza potencjału rozwojowego powinna się odnosić między innymi do porównywalnych danych z miast o zbliżonych parametrach. Dlatego też do tej części opracowania
Raport Konsultanta Wojewódzkiego w dziedzinie pielęgniarstwa anestezjologicznego i intensywnej opieki za rok 2016
Melania Butrym Warszawa, 01.02.2017r. Centrum Onkologii - Instytut im. Mari Skłodowskiej - Curie ul. Wawelska 15B 608067910 melabutrym@op.pl Fax 225709109 Raport Konsultanta Wojewódzkiego w dziedzinie
Umiejętności Polaków wyniki Międzynarodowego Badania Kompetencji Osób Dorosłych
Umiejętności Polaków wyniki Międzynarodowego Badania Kompetencji Osób Dorosłych (PIAAC - The Programme for the International Assessment of Adult Competencies) Międzynarodowe Badanie Kompetencji Osób Dorosłych
CBOS CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ OPINIE O WIEKU EMERYTALNYM KOBIET I MĘŻCZYZN BS/171/99 KOMUNIKAT Z BADAŃ WARSZAWA, LISTOPAD 99
CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ SEKRETARIAT ZESPÓŁ REALIZACJI BADAŃ 629-35 - 69, 628-37 - 04 621-07 - 57, 628-90 - 17 UL. ŻURAWIA 4A, SKR. PT.24 00-503 W A R S Z A W A TELEFAX 629-40 - 89 INTERNET: http://www.cbos.pl
zmieniające zarządzenie w sprawie trybu i sposobu postępowania dotyczącego nadawania osobom uprawnionym unikalnych numerów identyfikujących recepty;
INFORMACJA DLA PIELĘGNIAREK I POŁOŻNYCH UPRAWNIONYCH DO WYSTAWIANIA RECEPT NA LEKI, ŚRODKI SPOŻYWCZE SPECJALNEGO PRZEZNACZENIA ŻYWIENIOWEGO ORAZ WYROBY MEDYCZNE REFUNDOWANE PODSTAWY PRAWNE: Ustawa z dnia
październik 2016 r. Projekt badawczy: Konferencji Przedsiębiorstw Finansowych w Polsce oraz Krajowego Rejestru Długów Informacja sygnalna
październik 2016 r. Projekt badawczy: Konferencji Przedsiębiorstw Finansowych w Polsce oraz Krajowego Rejestru Długów Informacja sygnalna PORTFEL NALEŻNOŚCI POLSKICH PRZEDSIĘBIORSTW dr Piotr Białowolski
Forum Specjalistów Fizjoterapii. 30.V r. odbyło się w Opolu I FORUM SPECJALISTÓW FIZJOTERAPII
Forum Specjalistów Fizjoterapii 30.V. 2014 r. odbyło się w Opolu I FORUM SPECJALISTÓW FIZJOTERAPII Program I Forum specjalistów fizjoterapii 18.00-18.15 Przywitanie 18.15-18.30 Losy projektu ustawy o zawodzie
W A R S Z A W A
W A R S Z A W A 2 0 3 0 PRACA ANALIZA NA POTRZEBY OPRACOWANIA DIAGNOZY STRATEGICZNEJ Urząd m.st. Warszawy sierpień 2016 Opracowanie przygotowane na potrzeby aktualizacji Strategii Rozwoju m.st. Warszawy
ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA 1)
Bezpieczeństwo i higiena pracy przy wykonywaniu prac związanych z narażeniem na zranienie ostrymi narzędziami używanymi przy udzielaniu świadczeń zdrowotnych. Dz.U.2013.696 z dnia 2013.06.19 Status: Akt
CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ
CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ SEKRETARIAT OŚRODEK INFORMACJI 629-35 - 69, 628-37 - 04 693-46 - 92, 625-76 - 23 UL. ŻURAWIA 4A, SKR. PT.24 00-503 W A R S Z A W A TELEFAX 629-40 - 89 INTERNET http://www.cbos.pl
Część I. Kryteria oceny programowej
Część I Kryteria oceny programowej 1. Jednostka formułuje koncepcję rozwoju ocenianego kierunku. 1) Koncepcja kształcenia nawiązuje do misji Uczelni oraz odpowiada celom określonym w strategii jednostki,
Prognoza zapotrzebowania na kadry z wyższym wykształceniem
Prognoza zapotrzebowania na kadry z wyższym wykształceniem w województwie kujawskopomorskim do roku 2020 Seminarium podsumowujące projekt Rynek Pracy pod Lupą Toruń, 17 grudnia 2013 Informacja o badaniu
PROGNOZA ZABEZPIECZENIA OPIEKI PIELĘGNIARSKIEJ MIESZKAŃCÓW WOJEWÓDZTWA ŚLĄSKIEGO W LATACH NA TLE RAPORTU POLSKA 2030
PROGNOZA ZABEZPIECZENIA OPIEKI PIELĘGNIARSKIEJ MIESZKAŃCÓW WOJEWÓDZTWA ŚLĄSKIEGO W LATACH 2011 2031 NA TLE RAPORTU POLSKA 2030 Luboń Dariusz, Caus Wozniak Irena, Sałaniewski Adam Wydział Opieki Zdrowotnej