mieszczą się zwykle w przedziale C. Olejki wytwarzane są w wyspecjalizowanych tkankach wydzielniczych roślin. W komórce

Transkrypt

1 Olejki eteryczne to zawarte w roślinach mieszaniny różnych związków chemicznych, które mogą występować we wszystkich częściach rośliny (kwiatach, liściach, łodygach, korzeniach, owocach). Są to bardzo lotne i niezwykle wonne substancje, które mają kilka dość ciekawych właściwości. Ponadto tym eksperymentem możemy udowodnić współ domownikom, że chemia to nie tylko nieprzyjemne zapachy :) O olejkach eterycznych słów kilka W skład olejków wchodzą najczęściej terpenowane węglowodory, alkohole, fenole, ich estry lub dalsze pochodne. Gęstość właściwa większości olejków jest mniejsza niż wody. W temperaturze pokojowej olejki mają zwykle konsystencję płynną, rzadziej mazistą, a wyjątkowo zestalają się (olejek anyżowy). Najczęściej są bezbarwne, ale mogą być lekko żółte, brunatnawe, błękitne i zielone. Bardzo słabo rozpuszczają się w wodzie, natomiast stosunkowo łatwo rozpuszczają się w tłuszczach, rozpuszczalnikach organicznych oraz innych olejkach eterycznych. Olejki są optycznie czynne - prawo- i lewoskrętne. Temperatury wrzenia o mieszczą się zwykle w przedziale C. Olejki wytwarzane są w wyspecjalizowanych tkankach wydzielniczych roślin. W komórce powstają tylko w cytoplaźmie i są one uważane za końcowe produkty przemiany materii. Separacja z tkanek roślinnych By móc korzystać z dobrodziejstw danych nam przez naturę w postaci pięknie pachnących olejków musimy je jakimś sposobem wydobyć ze struktur roślinnych. Sposobów na to jest conajmniej kilka ale w tym eksperymencie zajmę się metodą: destylacji z parą wodną. Wiele związków chemicznych, w tym właśnie olejki podczas normalnej destylacji uległo by rozkładowi w zbyt wysokiej temperaturze. Aby możliwe było ich oddestylowanie, należy wykonywać ten proces w niższej temperaturze, co jest możliwe w metodzie z parą wodną. Opiera się ona na prawie Daltona, które mówi, że całkowita prężność pary nad mieszaniną niejednorodną stanowi sumę prężności par składników mieszaniny, niezależnie od ilościowego stosunku składników. Z tego wynika, że dopóki istnieją obie fazy ciekłe, destylat będzie miał stały skład, a temperatura wrzenia będzie niższa niż każdego ze składników osobno. Stosuje się więc tę metodę do destylacji cieczy lub ciał stałych (niskotopliwych) o wysokich temperaturach wrzenia lub do wydzielania lotnego z parą wodną składnika ze złożonych mieszanin. Praktyczne wykonanie By przeprowadzić destylację musimy zestawić aparaturę wg. schematu poniżej: 1 / 24

2 rurką Wydzielone (nr W zbiorniku 3) do gdzie kolby ulegają zoznaczonym materiału nr 2 skropleniu w której pary numerem będzie wraz i zbierają z znajdował nie 1 będziemy skondensowaną się w się odbieralniku wytwarzać przygotowany parą (nr parę wodną 4). materiał wodną, przechodzą roślinny którą podamy zdowodą. chłodnicy szklaną 2 / 24

3 wodą, Na zdjęciu płaszcza powyżej grzejnego przedstawiłem i regulatora moją mocy wytwornicę grzałki. pary składającą się z kolby napełnionej 3 / 24

4 gotowa przygotowaliśmy A tu zdjęcie możemy prawie rozpocząć materiał kompletnego roślinny. grzaniezestawu kolby z bez wodą odbieralnika pod warunkiem, skroplin. że wcześniej Kiedy aparatura odpowiednio jest już 4 / 24

5 jeolejki pod skórkę należyte umożliwi stamtąd nóż są z cytryny całej oddestylowanie przygotowanie zamknięte usunąć, cytryny i jako musimy wna żestrukturze materiału, zwykłej akurat przynajmniej więctego tarce najpierw tkanki alednia części na kuchennej. roślinnej pewno nie mechanicznie pożądanej miałem duża i samym zbyt część rozbić substancji. podgrzaniem wiele komórek tkanki. czasuzostała Na po bardzo Co prostu początek prawda uszkodzona trudno starłem wziąłem nie było jest co byto 5 / 24

6 o wodą Następną ojaźródłem temperaturze czynnością ok. jest 70 przeniesienie już mocno pachnącego materiału kolby izzalanie temperaturę. oddzielnym kolby. materiału będącej na by płaszczu raziepary. uprościłem grzejnym W dalszej C. aparaturę zeoptymalnym fazie sterownikiem niedestylacji skropliło wstępnie rozwiązaniem mocy się strumień ogrzewając tu oraz na początku pary kontrolą jest wodę powinien umieszczenie zbyt dodaną temperatury dużo jużdo do utrzymać wody rozdrobnionego tej wewnątrz kolby kolby właściwą w go 6 / 24

7 cytrynowych do Wprowadzana chłodnicywgdzie wodzie. do kolby ulegają Wypłukane gorąca skropleniu para olejki energicznie i spływają odparowują do miesza odbieralnika. i razem i ogrzewa z pozostałą zawiesinę parą skórek wodną trafiają 7 / 24

8 gęstość. substancję czynnika pary We wstępie wodnej. Jest pomocniczego nie napisałem towymagającą dla nas już, rewelacyjna czyliże szczególnych wody. olejkinasz właściwość eteryczne olejek zabiegów nie bo tworzy mieszają wmających odbieralniku warstewkę sięnaz wodą celu mamy na powierzchni oddzielenie i mają już gotową od niej skroplonej jej mniejszą od 8 / 24

9 3 otrzymanego Po przelaniu cieczy z jest odbieralnika Z więcej jednej dużej docytryny menzurki otrzymałem dokładniedość widać granicę faz oraz ilość 0,5 cm więc pewno i efekt jest go naproduktu. tam pewno sporo mocno ale zaniżony. jak już wspomniałem znacząco olejku uprościłem eterycznego. proces Na 9 / 24

10 wody. Na tym z kolei zdjęciu możemy zaobserwować znaczną różnicę gęstości otrzymanego olejku i 10 / 24

11 łatwopalnych. jasnym IOlejek jeszcze ipomarańczowy mocno mały Nasączony test kopcącym palności papierek płomieniem. - olejki zapalił eteryczne sięsię natychmiast należą do grupy iaspalił substancji wdo ułamku wysoce sekundy bardzo - proces destylacji "bez uproszczeń". zewnętrzną jest witaminę wyrzucamy Na początku zima C. więc oddzielamy jej Wzajmiemy warstwą. wiadomy zakup kilku od się sposób pomarańczy gąbczastej pozyskaniem pozbywamy substancji, będzie odpowiedniego bardzo ich która wnętrz dobrym znajduje materiału skórki, pomysłem się pomiędzy które eksperymentu, bo normalnie sąmiąższem one bogate akurat a w 11 / 24

12 mrozimy. pomarańczy skórek. NastępnieJest ogolone :). to Dodobry pojemnika skórki pomysł kroimy możemy tymnabardziej, desce sukcesywnie wżemałą nie musimy kostkę, dosypywać wsypujemy spożywać nową jednocześnie porcję do małego pokrojonych pojemnika kilku i 12 / 24

13 pomarańczy mrożonka miksujemy Celem mojego jest blenderem jest. już eksperymentu Zamroziłem gotowa na rzadką, przesypujemy więc jestjednolitą skórki oprócz jątylko destylacji do papkę. dużej z dwóch zlewki, olejku dużych także dolewamy pomarańczy. określenie trochęilegdy ciepłej go w nasza jednej wody i 13 / 24

14 rozdrobnić otworzymy. Wydajność materiał destylacji- im będzie bardziej w bardzo będziedużym rozdrobniony stopniutym zależała więcejodkomórek tego jakzmocno olejkiem uda nam się 14 / 24

15 15 / 24

16 zlewce. zajmujemy Po potraktowaniu Taksięprzygotowane aparaturą blenderem destylacyjną. skórki raczej nadają nikt nie się był już by do w destylacji stanie rozpoznać więc odstawiamy co znajduje je nasiębok w i dodałem Sam układ jedynie nie różni sondy dokonujące niczym od tego pomiaru temperatury przy zawiesiny destylacji skórek w przystąpieniem wodzie cytrynowych, (T1 ) i par przy wylocie zpozwolą kolby (się T2 wdmuchiwania ). destylacja zapewni Pomiary równomierny dobiegnie te pary. końca. rozkład nam naocznie Dodałem temperatury zaobserwować teżzastosowanego mieszadło oraz podgrzeję magnetyczne Prawo mieszaninę Daltona z skórek oraz płytą przed pokażą grzejną, kiedy które do 16 / 24

17 płyn Pamiętajmy kolbie Ładujemy miejsca. wypełnił i może wcześniej by kolbę dojść nie wlewać w do2/3 przygotowaną tego jejwięcej że objętości będziemy cieczy papkę i zaczynamy bo musieli do w trakcie kolby przerwać mieszanie i dolewamy destylacji destylacje oraz spora niewielką wstępne bo część wilość kolbie ogrzewanie. pary wrzątku skropli nie będzie tak sięby w już 17 / 24

18 Gdy temperatura w kolbiepodgrzewanie. przekroczyła 70 o C rozpocząłem wdmuchiwanie pary wodnej i wyłączyłem bezpośrednie 18 / 24

19 postanowiłem Niestety olejki trochę zaczęłyjąsię zaizolować. skraplać w nieodpowiednim miejscu i wracały do kolby, 19 / 24

20 olejki zaobserwowałem zatrzymała Po wykonaniu wykraplały się na prowizorycznej się wspomniane poziomie we właściwym 94 owcześniej izolacji miejscu termicznej prawo czyli-w sytuacja temperatura chłodnicy. W zmieniła rosła, tym właśnie ale - nawet temperatura w pewnym miejscu momencie wzrosła a C i nie podniosła się przez się dłuższy czas trochę. 20 / 24

21 zaczęła Dopierowzrastać. gdy prawie cały olejek został oddestylowany i znalazł się w odbieralniku temperatura 21 / 24

22 olejki olejku dostarczali mieszaniny Okazuje eteryczne temperatura się, byśmy i rozpad że temperatura Dalton dużo dalej olejków. energii naprawdę zaczęła pozostawała wwzrastać. jednostce miał rację, stała Gdybyśmy czasu dopóki na niższym a to w zastosowali mieszaninie spowodowało poziomie. tu istniały zwykłe by Dopiero szybkie dwie podgrzewanie pofazy: przegrzanie usunięciu woda i 22 / 24

23 do W pipety odbieralniku dołączyłem olejek strzykawkę pływa po wodzie, by ustami by go nieoddzielić zasysać ipar. zmierzyć jego objętość w menzurce 3 Przypomnę tylko, że do eksperymentu użyłem,2,2 czyli pomarańczy możemy uzyskać ok.skórek 1,1 cmz jednej pięknie pachnącego olejku. z dwóch pomarańczy, uzyskałem z nich 23 / 24

24 naprawdę mi wysokie. Gdy bardzo przymierzałem bardzo tych mało, siędodałem wszystkich do prawdę mówiąc eksperymentu wyrzuconych topomarańczy. myślałem, myślałem, do kosza że uzyskam skórek, że jednym tym choć bardziej owocu kilka kropel. tych że ich olejków Teraz ceny jest to całym oddestylowałem. Ponadto domu toszkoda co byłkupujemy wyczuwalny Gdy w tego większości silny kilka zapach kropel sklepów do ultradźwiękowego naprawdę niewmoże nawilżacza się równać natychmiast z tym co wsą 24 / 24