ZMR MODULARNY SYSTEM NISKONAPIĘCIOWYCH ROZDZIELNIC I STEROWNIC

Transkrypt

1 5-060 Rzeszów, ul. Słowackiego 20, tel fax ZMR MODULARNY SYSTEM NISKONAPIĘCIOWYCH ROZDZIELNIC I STEROWNIC Rzeszów, Maj 0

2 ROZDZIELNICE ZMR KATALOG Spis treści 2 1. Opis techniczny rozdzielnicy 2. Budowa rozdzielnicy 4. Wyposażenie rozdzielnicy 7 4. Projektowanie rozdzielnicy Człony wysuwne Zasady oznaczania szaf i bloków Karty katalogowe Tabele doboru członów wysuwnych 7 9. Tabele doboru członów ruchomych Posadowienie i doprowadzenia zewnętrzne Opakowanie i transport Zamawianie i informacja 99

3 1. OPIS TECHNICZNY ROZDZIELNICY 1.1. Wstęp Niniejszy katalog zawiera informacje i dane techniczne serii niskonapięciowych urządzeń rozdzielczych, jakie mogą być wytwarzane w systemie ZMR. Główne cechy systemu ZMR to jego modułowość, otwartość, wysoka elastyczność i zwartość. Oznacza to, że podstawową jednostką budowy urządzenia rozdzielczego jest blok funkcjonalny - pole, a nie segment ( szafa ). W ramach systemu można zrealizować każdą rozdzielnicę lub sterownicę o dowolnych wymiarach i konfiguracji przestrzennej pól, o dowolnym wyposażeniu i układzie elektrycznym. Te cechy ( zalety ) systemu ZMR umożliwiają przystosowanie rozdzielnicy do indywidualnych potrzeb klienta, czego nie zapewniają inne rozdzielnice. W porównaniu z innymi rozwiązaniami, system ZMR wyróżnia się następującymi zaletami: - bezpieczna i prosta obsługa, - łatwość modyfikacji: przebudowy i rozbudowy, dającej możliwość przystosowania urządzenia do zmienionych potrzeb, - wysoka niezawodność, - łatwy serwis i konserwacja. - zwarta modułowa konstrukcja, umożliwiająca optymalne wykorzystanie przestrzeni, - możliwość umieszczania w jednym urządzeniu, nawet w jednym segmencie ( szafie ) różnych bloków funkcjonalnych, - możliwość zestawiania w szafie bloków funkcjonalnych wysuwnych, ruchomych ( wtykowych ) i stałych, - stosowanie bloków odbiorczych z polem sterowniczo - napędowym, zainstalowanych wtykowo, jako człony wysuwne ( kasety ) lub jako człony ruchome wtykowe ( wkłady aparatowe na wspornikach ), - stosowanie rozłączników z bezpiecznikami w postaci członów ruchomych ( wtykowych ) w układzie poziomym lub pionowym oraz instalowanie rozłączników bezpiecznikowych stacjonarnie w układzie pionowym. Przedstawione w katalogu standardowe bloki stanowią podstawowy pakiet, który będzie uzupełniany dalszymi kartami katalogowymi w kolejnych edycjach katalogu. Rozdzielnice i sterownice wytwarzane w systemie ZMR są urządzeniami sprawdzonymi w pełnym zakresie badań typu ( TTA ) i spełniają wymagania norm PN- IEC49-1+AC ( PN-91/E-05160/01) a każdy egzemplarz wykonanej rozdzielnicy jest poddawany badaniom wyrobu Zastosowanie rozdzielnicy Rozdzielnice systemu ZMR przeznaczone są do rozdziału energii elektrycznej, sterowania i zabezpieczania urządzeń elektrycznych przed skutkami zwarć i przeciążeń. Mogą być stosowane jako rozdzielnice główne, oddziałowe lub manewrowo-stycznikowe oraz do montażu baterii kondensatorów, zapewniając użytkownikom wysoki stopień bezpieczeństwa oraz komfort obsługi. 1.. Warunki środowiskowe pracy rozdzielnicy Rozdzielnica może być instalowana w pomieszczeniach zamkniętych, przewidzianych dla urządzeń elektrycznych, zgodnie z ich stopniem ochrony ( do IP40 ), spełniających normalne warunki pracy określone przez normę PN-IEC49-1+AC1: Temperatura otoczenia: - szczytowa krótkotrwała +40 o C - najwyższa średnia w ciągu doby +5 o C - najniższa -5 o C Wilgotność względna - nie wyższa niż 50% przy temperaturze +40 o C Wysokość miejsca zainstalowania - nie powinna przekraczać 0 m n.p.m. Atmosfera w pomieszczeniu zainstalowania rozdzielnicy wolna od par, gazów i pyłów chemicznie aktywnych. ELEKTROMONTAŻ RZESZÓW SA

4 1.4. Wykonanie specjalne Wykonanie specjalne rozdzielnicy o parametrach technicznych innych niż podane w katalogu należy uzgodnić z producentem. Jako wykonanie specjalne traktuje się również rozdzielnice na napięcie znamionowe łączeniowe 110V i 220V prądu stałego Dane techniczne rozdzielnicy Napięcie znamionowe izolacji: obwodów głównych obwodów pomocniczych Napięcie znamionowe łączeniowe Częstotliwość znamionowa Prąd znamionowy ciągły: głównych szyn zbiorczych 660V do 500V 400V, 500V, 660V 50Hz, 60Hz 400A, 1000A, 1600A, 2500A, A ( w opracowaniu 4000A ) pionowych szyn zbiorczych szaf odbiorczych 400A, 60A, 800A, 1000A, 1250A bloków odbiorczych 6!1600A Prąd znamionowy 1-sekundowy wytrzymywany: głównych szyn zbiorczych do 60kA pionowych szyn zbiorczych szaf odbiorczych do 60kA Prąd znamionowy szczytowy: głównych szyn zbiorczych do 105kA pionowych szyn zbiorczych szaf odbiorczych do 105kA Stopień ochrony przy całkowitym osłonięciu wg PN-92/E IP40 ( podstawowe wykonanie IP20 ) Warunki pracy normalne wg. PN-IEC49-1+AC( PN-91/E-05160/01) Układ głównych szyn zbiorczych L1, L2, L, N,PE lub L1, L2, L, PEN 2. BUDOWA ROZDZIELNICY 2.1. Konstrukcja szaf rozdzielnicy Wszystkie typy szaf rozdzielnicy zbudowane są na bazie kształtownika ANKO produkcji Elektromontaż Rzeszów S A i skręcane za pomocą wkrętów samogwintujących i śrub. Kształtowniki tworzące podstawowy szkielet szafy są łączone ze sobą przy pomocy śrub z zastosowaniem specjalnych narożników. W zależności od przeznaczenia i funkcji danej szafy, podstawowy szkielet szafy jest uzupełniany w miarę potrzeb odpowiednimi elementami konstrukcyjnymi: kształtownikami, poprzeczkami łączonymi łącznikami prostymi i kątowymi śrubami i wkrętami samogwintującymi Podział szaf na przedziały Zależnie od potrzeb, szafa rozdzielnicy może być podzielona na następujące przedziały ( rys.1 ) : - przedział aparatowy, zawierający wyposażenie poszczególnych bloków funkcjonalnych ( pól ), - przedział szynowy - przestrzeń w tylnej lub górnej części szafy dla jednego lub dwóch systemów głównych szyn zbiorczych rozdzielnicy oraz dla pionowych szyn zbiorczych poszczególnych szaf, - przedział przyłączowy - przestrzeń, gdzie usytuowane są zaciski przyłączowe poszczególnych bloków funkcjonalnych ( pól ) oraz doprowadzone do nich kable siłowe i sterownicze lub mosty szynowe. Poszczególne przedziały są oddzielone od siebie metalowymi przegrodami. Również pomiędzy poszczególnymi szafami rozdzielnicy zabudowane są pionowe przegrody. ELEKTROMONTAŻ RZESZÓW SA 4

5 a) b) c) W W W G S G G S S d) e) W W G G S S przedział aparatowy przedział szynowy przedział przyłączowy Rys. 1 Konfiguracje szaf rozdzielnicy ZMR ELEKTROMONTAŻ RZESZÓW SA 5

6 Podział szaf na przedziały zapewnia: - zwiększenie stopnia bezpieczeństwa obsługi, - zredukowanie do minimum rozprzestrzeniania się skutków zwarć, ograniczając je praktycznie do miejsca ich powstania, - wyodrębnienie przedziału przyłączowego, co ułatwia montaż kabli. System ZMR jest systemem otwartym - daje więc możliwość tworzenia konstrukcji o różnych wymiarach, uwzględniających modułowość perforacji. Jedynie względy ekonomiczne i organizacyjne są przyczyną ograniczeń w tym zakresie przez wprowadzenie preferowanych wymiarów szaf. W tabeli 1 przedstawiono preferowane wymiary szaf dla poszczególnych konfiguracji szaf rozdzielnicy. Tabela 1 Wysokość H [mm] 2240 Preferowane wymiary szaf Szerokość Głębokość Możliwe standardowo wymiary wg. rysunku S [mm] G [mm] 1a 1b 1c 1d 1e X - - X X - - X X X - X X - - X X - - X X - - X X X X X X X X X - X X X X X X X X X X X - - X X X X X X X X X X X X X X X X X X 2.. Ochrona przeciwporażeniowa 2..1 Ochrona przed dotykiem bezpośrednim Ochronę przed dotykiem bezpośrednim zapewniono przez zastosowanie izolacji roboczej i osłon zewnętrznych w postaci drzwi i osłon frontowych z przodu rozdzielnicy, drzwi z tyłu rozdzielnicy, osłon bocznych i górnych, zapewniających stopień ochrony do IP40 ( ewentualnie IP41 po zastosowaniu dodatkowego daszka) Po wyjęciu z szafy członu wysuwnego bloku odbiorczego ( kasety ) zapewniony jest stopień ochrony IP20. Natomiast w przypadku wymontowania z szafy członu ruchomego ( np. rozłącznika z bezpiecznikami typu SLM-MNS lub SR ) wymagany stopień ochrony uzyskuje się przez zamontowanie odpowiedniej osłony maskującej. Części czynne doprowadzeń zewnętrznych ( mosty szynowe ) powinny być osłonięte do wysokości nie mniejszej niż 2,5m od podłogi. ELEKTROMONTAŻ RZESZÓW SA 6

7 2..2 Ochrona przed dotykiem pośrednim W rozdzielnicach systemu ZMR ochrona przed dotykiem pośrednim realizowana jest przez zastosowanie sieci ochronnej, utworzonej przez przewodzące części konstrukcyjne albo przez przewody ochronne i przewodzące części konstrukcyjne równocześnie. W rozdzielnicach pracujących w układzie TN-S, sieć ochronna jest utworzona przez przewodzące części konstrukcyjne i przewód - szynę ochronną PE o odpowiednim przekroju, połączoną bezpośrednio z konstrukcjami szaf. W rozdzielnicach pracujących w układzie TN-C rolę przewodu ochronnego pełni wspólny przewód - szyna ochronno-neutralna PEN, połączona bezpośrednio z konstrukcjami szaf. Do szyny ochronnej PE lub ochronno-neutralnej PEN są przyłączone przewody ochronne linii odbiorczych i zasilających oraz główny przewód ochronny ( uziemiający ). W rozdzielnicach pracujących w układzie TT lub IT, sieć ochronna jest utworzona przez przewodzące części konstrukcyjne. Połączenie konstrukcji rozdzielnicy z przewodem uziemiającym wykonuje się poprzez specjalny zacisk, umieszczony na konstrukcji urządzenia. W przypadku większych prądów znamionowych rozdzielnic ( > 1000A ) sieć ochronną tworzą przewodzące części konstrukcyjne i przewód - szyna wyrównawcza połączona z konstrukcjami szaf, do której to szyny przyłącza się przewód uziemiający. 2.. Ochrona w blokach wysuwnych Człony wysuwne - kasety wsuwane są do rozdzielnicy po prowadnicach, wykonanych z blachy ocynkowanej. Zapewnia to metaliczne połączenie z chronioną obudową. Człon ruchomy jest połączony z przewodem ochronnym poprzez zestyk rozłączny obwodów pomocniczych. Dodatkowo stosuje się zacisk rozłączny, wysokoprądowy, łączący kasetę z szyną ochronną. W zależności od rodzajów zestyków połączenia poprzez zaciski następują przed lub w tym samym czasie co połączenia obwodów siłowych z szynami poszczególnych faz ( dla pojedynczo montowanych zestyków np. ZA-1 połączenie zestyku ochronnego następuje przed połączeniem zestyków faz). Gdy przemieszczamy kasetę z położenia pracy do położenia próby, zestyki ochronne są rozłączane po rozłączeniu zestyków fazowych.. WYPOSAŻENIE ROZDZIELNICY.1. Szyny zbiorcze i doprowadzające ( zasilające ).1.1. Szyny zbiorcze W rozdzielnicach systemu ZMR mogą występować następujące szyny zbiorcze : - główne szyny zbiorcze rozdzielnicy ( GS ), składające się z jednego lub dwóch trójfazowych torów prądowych z szyn miedzianych, usytuowanych z tyłu lub w górnej części szafy. Dla wykonania przyściennego rozdzielnicy stosowne jest wyłącznie szynowanie górne. ( rys. 2), - pionowe szyny zbiorcze segmentu ( szafy ) ( PS ), umieszczone w przedziale szynowym, doprowadzające energię elektryczną z głównych szyn zbiorczych rozdzielnicy do bloków funkcjonalnych, usytuowanych na różnych poziomach w danej szafie ( rys. i 4 ), - poziome szyny zbiorcze ( BS ), umieszczone w przedziale aparatowym, występujące w szafach odbiorczych do rozłączników bezpiecznikowych w układzie rzędowym pionowym typu SLBM, RBL-400, ARS i do rozłączników z bezpiecznikami w układzie rzędowym pionowym typu SLM-FM oraz SR ( rys. 5 ), - główne szyny - neutralna N i ochronna PE dla układu 5-przewodowego lub główna szyna ochronno-neutralna PEN dla układu 4-przewodowego. Szyny te usytuowane są w dolnej części szaf wzdłuż frontu rozdzielnicy ( rys. 2 ). Główne szyny zbiorcze ( GS ) Główne szyny zbiorcze rozdzielnicy umieszczone są poziomo w tylnej lub w górnej części szaf ( w przedziale szynowym ). Podwójny system szyn zbiorczych umieszczony jest na górnym ( tor GS2 ) i dolnym ( tor GS1 ) poziomie, podczas gdy pojedynczy system szyn może być umieszczony, zależnie od wymagań, na jednym z obu poziomów lub w górnej części szafy (GS). Szyny obu poziomów (GS1 i GS2) mogą posiadać jednakowe lub różne przekroje poprzeczne. Mogą być łączone ze sobą równolegle, połączone poprzecznie pionowymi szynami zbiorczymi szaf ( PSr ) lub też mogą pracować niezależnie. Każdy z trójfazowych torów prądowych składa się z trzech biegunów fazowych o budowie dwupaskowej ( jedynie dla rozdzielnic o prądzie znamionowym ciągłym szyn zbiorczych do 400A o budowie jednopaskowej ). ELEKTROMONTAŻ RZESZÓW SA 7

8 Szyny zbiorcze górne (GS) składają się z jednego toru prądowego, zbudowanego z jednego lub dwu płaskowników miedzianych, ustawionych krawędziowo. Dopuszcza się montaż szyn w systemie GS w pozycji płaskiej ( dłuższy wymiar przekroju poprzecznego ułożony poziomo), lecz wtedy należy odpowiednio zwiększyć przekroje podane w tabeli 2. Podstawowym przekrojem szyny miedzianej stanowiącej jeden pasek bieguna szyn GS1 i GS2 jest 40x10mm. Przekroje szyn GS przedstawiono w tabeli 2. Wysokość zainstalowania w rozdzielnicy trójfazowych torów prądowych głównych szyn zbiorczych GS1 i GS2 ( wysokość zainstalowania dolnego i górnego poziomu ) zależna jest od typu i ewentualnie prądu znamionowego ciągłego wyłącznika, zastosowanego w szafie zasilającej ( zasilająco-sprzęgłowej ). W rozdzielnicach z układem szyn GS1 i GS2, o prądzie znamionowym do 1600A główne szyny zbiorcze stanowi jeden trójfazowy tor prądowy umieszczony, zależnie od wymagań, na dolnym lub górnym poziomie. W rozdzielnicach tego typu, o prądzie znamionowym powyżej 1600A ( do 2500A) główne szyny zbiorcze składają się zawsze z dwóch trójfazowych torów prądowych, umieszczonych na dolnym i górnym poziomie, połączonych równolegle pionowymi szynami zbiorczymi ( PSr ) w poszczególnych szafach. W rozdzielnicach z układem szyn GS, szyny zbiorcze umieszczone są w górnej części szafy, w izolatorach grzebieniowych. Główne szyny zbiorcze są dzielone na odcinki zgodnie z podziałem rozdzielnicy na zestawy transportowe. Poszczególne odcinki szyn zbiorczych GS1 i (lub) GS2 są łączone specjalnymi złączami nie wymagającymi otworów w końcówkach szyn. System szyn GS ma tą zaletę w stosunku do systemy szyn GS1+GS2, że w systemie tym wysokość zamontowania wyłączników zależy tylko od życzenia klienta i jest ograniczona przepisami budowy urządzeń. W systemie tym możliwe jest także zmniejszenie głębokości rozdzielnicy. Wadą tego systemu jest pewne ograniczenie przestrzeni przeznaczonej dla podłączenia doprowadzeń z góry oraz przestrzeni czołowej do montażu aparatów, jak również nieznaczne pogorszenie się warunków chłodzenia. Z tego też względu, zasadniczo wymiary rozdzielnicy w obu systemach szyn zbiorczych pozostają niezmienione. W tabeli 2 przedstawiono rodzaje i przekroje głównych szyn zbiorczych w zależności od prądu znamionowego ciągłego i warunków zwarciowych w miejscu zainstalowania rozdzielnicy. Pionowe szyny zbiorcze ( PS ) Rozróżnia się tu: - szyny zasilające ( PSr ) - łączące wyłączniki, umieszczone na różnych poziomach w szafie, z głównymi szynami zbiorczymi urządzenia ( GS ). Każdy biegun fazowy tych szyn może składać się z jednego lub dwóch ( najczęściej z dwóch ) pasków miedzianych o przekroju 40 ( 60, 80, 100 )x10mm lub 40 ( 60, 80) x5mm. Pionowe szyny zasilające ( PSr ) łączy się bezpośrednio z zaciskami przyłączowymi wyłącznika i z głównymi szynami zbiorczymi przy pomocy specjalnych łączników i nakładek lub połączeń śrubowych. - szyny rozdzielcze ( PS ) - do których przyłączone są bloki odbiorcze danej szafy odbiorczej ( człony wysuwne, człony ruchome, człony stałe ). Każdy z trzech biegunów fazowych tych szyn stanowi szyna miedziana o przekroju 40 ( 50, 60, 80, 100 )x5mm. Szyny są osadzone w specjalnych wspornikach izolacyjnych w kształcie grzebieni. Połączenie pionowych szyn rozdzielczych ( PS ) szaf odbiorczych z głównymi szynami zbiorczymi wykonuje się przy pomocy szyn łączeniowych jednopaskowych lub dwupaskowych. Do połączenia szyn łączeniowych z głównymi szynami zbiorczymi GS1 i GS2 stosowane są specjalne nakładki, eliminujące wykonywanie otworów w szynach. W przypadku szyn zbiorczych GS wykonujemy połączenia śrubowe. W tabeli przedstawiono rodzaje i przekroje pionowych szyn zbiorczych rozdzielczych ( PS ) w zależności od prądu znamionowego ciągłego i warunków zwarciowych w miejscu zainstalowania rozdzielnicy. Poziome szyny zbiorcze szaf odbiorczych ( BS ) Poziome szyny zbiorcze ( BS ) występują w szafach odbiorczych, przeznaczonych wyłącznie do instalowania rozłączników bezpiecznikowych w układzie rzędowym pionowym typu SLBM, ARS i RBL-400 i rozłączników z bezpiecznikami w układzie rzędowym pionowym typu SLM-FM oraz SR. Każdy z trzech biegunów fazowych tych szyn stanowi szyna miedziana o przekroju 40x10mm do 80x10mm. ELEKTROMONTAŻ RZESZÓW SA 8

9 W przypadku rozłączników z bezpiecznikami typu SLM-FM oraz SR ( człony ruchome wtykowe ) szyny te stanowią styk stały złącza międzyczłonowego, natomiast w przypadku rozłączników bezpiecznikowych typu SLBM, ARS i RBL-400 ( człony stałe ) szyny dopływowe rozłączników przykręcone są bezpośrednio śrubami do tych szyn. Połączenie poziomych szyn zbiorczych szafy odbiorczej ( BS ) z głównymi szynami zbiorczymi rozdzielnic ( GS ) wykonuje się przy pomocy szyn łączeniowych jednopaskowych. Szyny zbiorcze neutralne ( N ), ochronne ( PE ) i ochronno-neutralne ( PEN ) W podstawowym wykonaniu rozdzielnic systemu ZMR, tj. w układzie 5-przewodowym szyn zbiorczych ( układ sieci TN-S ) funkcję głównej szyny neutralnej ( N ) pełni szyna miedziana prowadzona na izolatorach, zaś funkcję głównej szyny ochronnej ( PE ) - szyna miedziana, ułożona bezpośrednio na konstrukcjach szaf rozdzielnicy. Na życzenie odbiorcy, rozdzielnica może być wykonana w układzie 4-przewodowym szyn zbiorczych ( układ sieci TN-C ). W tym przypadku główną szynę ochronno-neutralną ( PEN ) wykonuje się jako miedzianą, ułożoną bezpośrednio na konstrukcjach szaf. W tabeli 2 i przedstawiono rodzaje i przekroje głównych szyn neutralnych N i ochronnych PE..1.2 Szyny doprowadzające ( zasilające ) - ZS Są to szyny doprowadzające energię elektryczną do pola zasilającego rozdzielnicy. Usytuowanie tych szyn w szafie zasilającej rozdzielnicy zależne jest od sposobu zasilania rozdzielnicy: kablowego lub szynowego; miejsca wprowadzenia kabli lub mostu szynowego: od dołu lub z góry; jak również usytuowania wyłącznika pola zasilającego względem głównych szyn zbiorczych ( rys. 6 i 7 ). W zależności od prądu znamionowego ciągłego rozdzielnicy, szyny te wykonuje się w układzie jednopaskowym lub dwupaskowym ( na każdą fazę ), osadzając je w specjalnych wspornikach izolacyjnych w kształcie grzebieni, lub na izolatorach wsporczych dla systemu szyn GS. Rodzaj i przekrój szyn doprowadzających uzależniony jest od wartości prądu znamionowego ciągłego, warunków zwarciowych i rodzaju łączonego aparatu. Zasadniczo przekroje te nie mogą być mniejsze niż te przedstawione w tabeli 2. W przypadku mostów szynowych pionowych, o długości powyżej m należy stosować współczynnik zwiększający. Tabela 2 Rodzaje i przekroje głównych szyn zbiorczych ( GS ) Prąd znam. ciągły Prąd znam. 1-sek. Prąd znam. szczyt. Rodzaj i przekrój szyn [mm x mm] Szyny fazowe L1, L2, L Szyna N (1) Szyna PE [A] [ka] [ka] xp40x5 GS1 lub GS2 (GS) P0x5 P0x ,5 xp50x5 GS1 lub GS2 (GS) P0x5 P0x ,5 x(2xp40x5) xp60x10 GS1 lub GS2 GS P40x5 P40x10 P40x5 P40x x(2xp40x10) xp100x10) GS1 lub GS2 GS P40x10 P60x10 P40x5 P40x x(2xp40x10) GS1 i GS2 2xP40x10 P40x10 x(2xp80x10) x2xp125x10 (xxp100x10) GS P100x10 P40x10 GS P125x10 P80x10 (1) - przekrój szyny neutralnej N dobierać zawsze indywidualnie, kierując się rodzajem odbiorników. Przekrój podany w tabeli należy traktować jako minimalny. ELEKTROMONTAŻ RZESZÓW SA 9

10 Tabela Rodzaje i przekroje pionowych szyn zbiorczych rozdzielczych ( PS ) Prąd znam. Prąd znam. Prąd znam. Rodzaj i przekrój szyn [mm x mm] ciągły 1-sek. szczyt. Szyny fazowe L1, L2, L Szyna N (1) Szyna PE [A] [ka] [ka] ,5 xp40x5 P0x5 P25x ,5 xp50x5 P0x5 P25x xp40x10 P50x5 P40x xp60x10 P40x10 P40x xp80x10 P60x10 P40x5 (1) podobnie jak w tabeli 2.2. Bloki funkcjonalne - pola.2.1 Schematy strukturalne Standardowe schematy strukturalne podstawowych pól rozdzielczych i pól sterowniczo-napędowych przedstawiono w kartach katalogowych Rodzaje członów bloków funkcjonalnych Człony wysuwne Człony wysuwne (rys 9,10), spełniające określone normą PN-IEC49-1+AC wymagania, mogą zajmować następujące położenia: - położenie pracy, w którym człon wysuwny jest całkowicie połączony z rozdzielnicą realizując określoną funkcję, - położenie lub stan próby, w którym obwody główne członu wysuwnego są otwarte, a obwody pomocnicze połączone i pozwalają na wykonanie prób działania bloku wysuwnego, związanego mechanicznie z rozdzielnicą, - położenie odłączenia, w którym obwody główne i pomocnicze członu wysuwnego są odłączone i istnieje bezpieczna przerwa biegunowa ( izolacyjna ), choć człon pozostaje mechanicznie związany z rozdzielnicą, - położenie rozdzielenia, w którym człon wysuwny znajduje się na zewnątrz rozdzielnicy, będąc od niej oddzielony mechanicznie i elektrycznie. Człon wysuwny może być usunięty z rozdzielnicy i zastąpiony innym członem nawet wtedy, gdy obwód, do którego jest przyłączony, pozostaje pod napięciem. Członem wysuwnym może być wyłącznik w wykonaniu wysuwnym lub wyposażenie bloku odbiorczego z polem sterowniczo-napędowym, zainstalowane w kasecie. Człony wtykowe ( ruchome ) Człony wtykowe mogą zajmować tylko dwa położenia: - położenie pracy, - położenie rozdzielenia. Człon wtykowy może być usunięty z rozdzielnicy i zastąpiony innym członem nawet wtedy, gdy obwód, do którego jest przyłączony, pozostaje pod napięciem (przy braku obciążenia). Członem wtykowym może być wyłącznik w wykonaniu wtykowym, rozłącznik z bezpiecznikami typu SLM-MNS, SLM-FM i SR w wykonaniu wtykowym lub też blok aparatowy wtykowy z jednym lub kilkoma polami sterowniczo-napędowymi albo rozdzielczymi. Człony stałe Są to człony ze stacjonarnie zabudowaną aparaturą, mocowaną na wspornikach - kształtownikach lub też na wspornikach płaszczyznowych perforowanych. Zalicza się tu również rozłączniki bezpiecznikowe typu SLBM, ARS i RBL-400. ELEKTROMONTAŻ RZESZÓW SA 10

11 GS a) b) GS2 GS1 N PE N PE c) d) GS2 GS1 N PE N PE Rys. 2 Główne szyny zbiorcze GS rozdzielnicy a) tor GS1 dolny poziom b) tor GS2 górny poziom c) tor GS1 i GS2 - dolny i górny poziom d) tor GS szynowanie górne ELEKTROMONTAŻ RZESZÓW SA 11

12 a) b) PSr GS2 PSr GS1 N PE N PE górne zaciski przyłączowe wyłącznika c) d) PSr GS1 GS2 GS1 (GS2) PSr N PE N PE górne zaciski przyłączowe wyłącznika dolne zaciski przyłączowe wyłącznika Rys. Pionowe szyny zbiorcze, zasilające PSr szaf z wyłącznikami a) zasilanie wyłącznika z toru GS1 dolnego poziomu głównych szyn zbiorczych b) zasilanie wyłącznika z toru GS2 górnego poziomu głównych szyn zbiorczych c) zasilanie wyłącznika z połączonych równolegle torów GS1 i GS2 głównych szyn zbiorczych d) zasilanie wyłącznika z toru GS1(GS2) głównych szyn zbiorczych wyłącznik w górnej części szafy ELEKTROMONTAŻ RZESZÓW SA 12

13 a) b) GS1 GS2 GS1 GS2 N N PS PE PS PE c) d) GS1 GS2 GS1 GS2 N N PS PE PS PE Rys. 4 Pionowe szyny zbiorcze PS dla szaf odbiorczych a) zasilanie z toru GS1 głównych szyn zbiorczych b) zasilanie z toru GS2 głównych szyn zbiorczych c) zasilanie z torów GS1 i GS2 głównych szyn zbiorczych d) pionowe szyny PS dzielone, zasilane: górne z toru GS2, dolne z toru GS1głównych szyn zbiorczych ELEKTROMONTAŻ RZESZÓW SA 1

14 a) b) GS2 GS2 BS BS N PE N PE Rys. 5 Poziome szyny zbiorcze BS szaf odbiorczych do rozłączników a) do rozłączników bezpiecznikowych SLBM, RBL-400, ARS b) do rozłączników bezpiecznikowych SLM-FM, SR a) b) PSr PSr GS2 GS1 GS1 ZS ZS N PE N PE górne i dolne zaciski przyłączowe wyłącznika Rys. 6 Szyny doprowadzające (zasilające) ZS zasilanie kablowe a) doprowadzenie kabli od dołu lub z góry w obrębie przedziału przyłączowego b) doprowadzenie kabli od dołu w obrębie przedziału aparatowego ELEKTROMONTAŻ RZESZÓW SA 14

15 a) b) PSr PSr GS1 GS2 GS2 PEN GS1 PEN ZS ZS N PE N PE c) d) ZS PSr GS2 GS1 GS1 PEN PSr N PE N PE ZS Rys. 7 Szyny doprowadzające (zasilające) ZS zasilanie szynowe a) doprowadzenie mostu szynowego z góry w obrębie przedziału przyłączowego b) doprowadzenie mostu szynowego z góry w obrębie przedziału przyłączowego, dla szafy zasilająco-odbiorczej c) doprowadzenie mostu szynowego od dołu w obrębie przedziału szynowego. d) doprowadzenie mostu szynowego z góry w obrębie przedziału szynowego. ELEKTROMONTAŻ RZESZÓW SA 15

16 GS GS GS GS a) b) ZS ZS N PE N PE c) d) ZS N PE PS N PE Rys. 8 Przykłady pól z szynami głównymi GS a) pole zasilające z dopływem kablowym od dołu, w obrębie przedziału aparatowego b) pole zasilające z dopływem szynowym górnym c) pole zasilające z dopływem kablowym dolnym w obrębie przedziału przyłączowego d) pole odbiorcze z układem szyn pionowych PS do montażu bloków wtykowych ELEKTROMONTAŻ RZESZÓW SA 16

17 .2.. Rodzaje pól Pola zasilające i sprzęgłowe W rozdzielnicach systemu ZMR, pola zasilające i sprzęgłowe są wyposażone przeważnie w samoczynne wyłączniki zwarciowe. W przypadku standardowych urządzeń ZMR będą to wyłączniki typu DSb, DS prod. Apeny i Isomax S, Emax prod. ABB SACE. Z uwagi na walory eksploatacyjne preferuje się stosowanie wyłączników w wykonaniu wysuwnym lub co najmniej w wykonaniu wtykowym, choć nie wykluczone jest stosowanie wyłączników w wykonaniu stałym. Wyposażenie pola, składające się z wyłącznika (wyłączników) z niezbędnymi wyzwalaczami nadprądowymi i napięciowymi, podstawy wyłącznika, przekładników prądowych, zestawu mierników i wskaźników, jest zainstalowane w jednej szafie, zajmując ją całkowicie lub częściowo. Pola odbiorcze Pola odbiorcze: rozdzielcze i sterowniczo-napędowe mogą występować jako: - pola wyłącznikowe analogiczne do pól zasilających, przy czym w jednej szafie może się mieścić nawet kilka pól w zależności od wielkości ( prądu znamionowego ciągłego ) wyłącznika, - pola rozłącznikowe w wykonaniu wtykowym w postaci rozłączników z bezpiecznikami typu SLM-MNS, SLM-FM i SR. Pola z rozłącznikami wtykowymi mogą być zainstalowane w odrębnej szafie lub w części szafy o szerokości 1000mm wraz z innymi polami odbiorczymi. Rozłączniki typu SLM-FM instaluje się w układzie pionowym lub poziomym w odrębnej szafie, przeznaczonej wyłącznie do tych aparatów, lub w dolnej części innej szafy odbiorczej, - pola rozłącznikowe w wykonaniu stałym w postaci rozłączników bezpiecznikowych typu SLBM, ARS, RBL-400. Pola te instaluje się w dolnej części szafy odbiorczej lub w szafie przeznaczonej wyłącznie dla tych aparatów - pola sterowniczo-napędowe w wykonaniu wysuwnym w postaci członów wysuwnych ( kaset ), w których jest zainstalowana aparatura danego pola. Wtykowe połączenie obwodów głównych od strony zasilania i odbioru, a także obwodów pomocniczych, usprawniają eksploatację. Odpowiednie blokady i ryglowania zapewniają możliwość ustawienia członu wysuwnego w położeniach wymaganych normą. Podstawową zasadą przy budowie kaset jest zasada modułowości stosowana w całym systemie ZMR. Polega ona na tym, że wymiary (szerokość, wysokość, itp.) są wielokrotnością modułu M=25mm. Kasety produkowane są zasadniczo w trzech wysokościach: 8M = mm 14M = 50mm 20M = 500mm W zależności od szerokości kasety dzielimy na: 1. Kasety na pełną szerokość pola (pełne)-kaseta o szerokości równej szerokości przedziału aparatowego przeznaczonego do montażu kaset tj. 600mm i wysokości 8M,14M, 20M (w oznaczeniu cyfra 1np. 8M/1, 14M/1) - rys Kasety o szerokości równej połowie szerokości przedziału przyłączowego 600mm (połówkowe) o wysokości 8M i 14M (w oznaczeniu cyfra 2 np. 8M/2) - rys.9.. Kasety o szerokości równej 1/4 szerokości przedziału przyłączowego 600mm i wysokości 8 M (w oznaczeniu cyfra 4 np. 8M/4) - rys. 10. Kasety montowane są, w szafach o szerokości 1000mm i szerokości przedziału aparatowego 600mm, który sąsiaduje z przedziałem przyłączowym 400mm. Wyjątek stanowią szafy do montażu baterii kondensatorów z członami wysuwnymi z zasilaniem kablowym dolnym lub górnym i które nie posiadają przedziału przyłączowego. Kable zasilające w tych szafach, łączone są bezpośrednio na zaciski na szynach zbiorczych pionowych w dolnej lub górnej części szafy, zaś przewody sterownicze prowadzone są wewnątrz szafy w wydzielonym przedziale, w korytkach kablowych (przykłady szaf odbiorczych przedstawiono na rys.11 i 12). Oznaczenie kasety składa się z członu określającego wysokość oraz liczby określającej szerokość. Przykładowo oznaczenie 14M/1 oznacza kasetę pełną o wysokości 50mm. - pola sterowniczo-napędowe w wykonaniu wtykowym (ruchome) w postaci wkładu aparatowego, przykręcanego śrubami do konstrukcji wewnątrz szafy. Wkład, którego konstrukcję stanowi płaski wspornik, ma wtykowe połączenie obwodów głównych od strony zasilania z pionowymi szynami zbiorczymi ( PS ) oraz zaciski odbiorcze obwodów głównych do bezpośredniego przyłączania ELEKTROMONTAŻ RZESZÓW SA 17

18 kabli. Obwody pomocnicze są wyprowadzone z boku przez listwę zaciskową, ewentualnie poprzez złącze wtykowe. W przypadku odbiorów o prądzie znamionowym ciągłym przekraczającym 100A, pola te posiadają także wtykowe połączenie siłowych obwodów prądowych. Mierniki i wskaźniki, aparatura sterownicza i sygnalizacyjna umieszczona jest na drzwiach frontowych, zamykających ten blok. Aparatura dostosowana jest do indywidualnych potrzeb odbiorcy.( patrz rozdział: Człony ruchome) Bloki aparatowe wtykowe mogą być instalowane w szafie o szerokości 1000mm wraz z innym wyposażeniem, - pola sterowniczo-napędowe w wykonaniu stałym. Pola te są wykonywane w postaci bloków aparatowych, podobnie jak bloki wtykowe, lecz bez połączeń wtykowych obwodów głównych. W przypadku bloku aparatowego z łącznikiem głównym o prądzie powyżej 100A, lub bardziej rozbudowanych pól, blok aparatowy jednego pola może być o wyższej wysokości lub też składać się z kilku członów konstrukcyjnych ( wsporników ), osłoniętych oddzielnymi drzwiami. Bloki stałe mogą być instalowane w szafie wraz z innym wyposażeniem... Wyposażenie obwodów głównych rozdzielnicy Urządzenia rozdzielcze systemu ZMR są wyposażone w aparaturę rozdzielczą krajową i importowaną. Asortyment podstawowych aparatów obwodów głównych podano poniżej. Zastosowanie aparatów innych firm, obecnych na naszym rynku, wymaga uzgodnienia z producentem rozdzielnicy. Szczegółowe dane techniczne stosowanych w rozdzielnicach ZMR aparatów zawarte są w katalogach poszczególnych producentów. Wykaz ważniejszej aparatury zastosowanej w rozdzielnicy ZMR: Wyłączniki: - Samoczynne wyłączniki zwarciowe DS...b, produkowane przez f-mę. APENA, o prądach znamionowych ciągłych 1600A do 4000A i napięciu znamionowym do 690V. Prąd znamionowy wyłączalny zwarciowy 45kA do 70kA ( w zależności od wielkości wyłącznika DS4...b lub DS6...b i od napięcia łączeniowego ), zaś prąd znamionowy załączalny odpowiednio 12kA lub 154kA. Wyłączniki produkowane są w wykonaniu stacjonarnym i wysuwnym. Wykonanie standardowe rozdzielnic ZMR przewiduje stosowanie wyłączników wysuwnych. Wyłączniki wyposażone są w elektroniczne lub mikroprocesorowe wyzwalacze nadprądowe. Po zamontowaniu w rozdzielnicy wyłącznika DS...b, elementy sterowania, regulacji i sygnalizacji, umieszczone na płycie czołowej wyłącznika, są dostępne przez otwór w drzwiach szafy rozdzielnicy. - Samoczynne wyłączniki zwarciowe DS, produkowane przez f-mę APENA, o prądach znamionowych ciągłych 1600A do 4000A i napięciu łączeniowym do 660V. Prąd znamionowy wyłączalny wynosi odpowiednio 40kA do 65kA, natomiast prąd znamionowy załączalny 115kA lub 145kA. Wykonania wyłączników jak i wyposażenie identyczne jak dla wyłączników DS...b. - Samoczynne wyłączniki zwarciowe Isomax S firmy ABB SACE o prądach znamionowych ciągłych 160A do 1600A, napięciu znamionowym 690V, prądzie znamionowym wyłączalnym 5kA do 100kA ( przy napięciu 80V ), prądzie znamionowym załączanym 74kA do 220kA ( przy napięciu 80V ). Wyłączniki produkowane są w wersji stacjonarnej, wtykowej i wysuwnej. - Samoczynne wyłączniki zwarciowe SACE LIMITOR firmy ABB SACE o prądach znamionowych ciągłych 2A do 1000A, napięciu znamionowym 690V, prądzie znamionowym wyłączalnym od 50kA do ka ( przy napięciu 80V ) i odpowiednio prądzie znamionowym załączalnym od 105kA do 440kA. Wyłączniki produkowane są w wersji stacjonarnej, wtykowej i wysuwnej. - Samoczynne wyłączniki zwarciowe LA i HLA firmy ZAE Elester o prądzie znamionowym ciągłym 60A, napięciu znamionowym 660V, znamionowej zwarciowej zdolności wyłączania w cyklu P1 przy napięciu 80V 22kA ( LA ) lub 5kA ( HLA ). Wyłączniki produkowane są jako stacjonarne lub wtykowe. - Samoczynne wyłączniki zwarciowe ELA ( compact ) firmy ZAE Elester o prądzie znamionowym ciągłym 60A, napięciu znamionowym 80V, znamionowej zwarciowej zdolności wyłączania w cyklu P1 przy napięciu 80V 18kA. Wyłączniki produkowane są jako stacjonarne lub wtykowe. ELEKTROMONTAŻ RZESZÓW SA 18

19 - Samoczynne wyłączniki zwarciowe FB150 ( compact ) firmy ZAE Elester o prądzie znamionowym ciągłym 160A, napięciu znamionowym 500V, znamionowej zwarciowej zdolności wyłączania w cyklu P1 przy napięciu 80V 12kA. Wyłączniki produkowane są tylko jako stacjonarne. - Samoczynne wyłączniki zwarciowe EMAX...F5 firmy ABB SACE o prądach znamionowych ciągłych od 1250A do 4000A, napięciu znamionowym 690V, prądzie znamionowym wyłączalnym przy napięciu 80V od 40kA do 100kA i odpowiednio prądzie znamionowym załączalnym od kA. Wyłączniki produkowane są w wersji stacjonarnej i wysuwnej. - Samoczynne wyłączniki zwarciowe Masterpact firmy Merlin-Gerin o prądach znamionowych ciągłych A, napięciu znamionowym 690V, i prądzie załączalnym od 121 do 165kA. - Samoczynne wyłączniki zwarciowe NS firmy Merlin-Gerin, o prądzie znamionowym ciagłym od 100A do 60A napięciu znamionowym 690V, i zdolności wyłączalnej od 25kA do 65kA. W uzgodnieniu z producentem rozdzielnicy mogą być zastosowane wyłączniki innych firm, np. WN6 firmy SIEMENS Rozłączniki - Rozłączniki izolacyjne z bezpiecznikami rzędowe z przestawianiem ręcznym skokowym SLM-MNS, stosowane w układzie poziomym oraz SLM-FM, stosowane w układzie pionowym lub poziomym. Rozłączniki te produkowane są przez APATOR na licencji firmy ABB-EB w czterech wielkościach 00, 1, 2 i o prądach znamionowych odpowiednio 125, 250,400 i 60A i napięciu znamionowym 660V. - Rozłączniki izolacyjne z bezpiecznikami rzędowe z przestawianiem ręcznym skokowym SR, stosowane w układzie poziomym. Rozłączniki te produkowane są przez firmę ABB ELWY w czterech wielkościach 00, 1, 2 i o prądach znamionowych odpowiednio 160, 250, 400 i 60A i napięciu znamionowym 660V. - Rozłączniki izolacyjne bezpiecznikowe rzędowe z przestawianiem ręcznym zależnym SLBM, stosowane w układzie pionowym. Rozłączniki produkowane są przez APATOR w dwóch wielkościach o prądach znamionowych 400A i 60A i napięciu znamionowym 660V. - Rozłączniki izolacyjne bezpiecznikowe rzędowe z przestawianiem ręcznym zależnym RBL-400, stosowane w układzie pionowym. Rozłączniki produkowane są przez Elektromontaż Lublin o prądzie znamionowym ciągłym 400A ( 250A ) i napięciu znamionowym 660V. - Rozłączniki izolacyjne z bezpiecznikami do łączenia silników, z przestawianiem ręcznym skokowym SMP. Rozłączniki produkowane są przez APATOR w czterech wielkościach 00, 1, 2 i o prądach znamionowych ciągłych odpowiednio 125, 250, 400 i 60A i napięciu znamionowym 660V. - Rozłączniki izolacyjne z bezpiecznikami do łączenia silników, z przestawianiem ręcznym skokowym OS i OESA. Rozłączniki produkowane są przez firmę ABB o prądach znamionowych ciągłych od 20A do 800A i napięciu znamionowym 1000V ( 750V ). Główne zastosowanie tych rozłączników ( z napędem bocznym o prądach znamionowych od 6A do 400A ) przewiduje się w blokach odbiorczych z członami wysuwnymi z polem sterowniczo-napędowym ( człony wysuwne 8M/2, 8M/1, 14M/1 i 20M/1 ). - Rozłączniki izolacyjne firmy ABB o prądach znamionowych ciągłych od 25A do 150A i napięciu znamionowym 690V, z bogatym wyposażeniem dodatkowym. - Rozłączniki izolacyjne SLP firmy Apator o prądach od125a do60a, i napięciu zn. 660V. - Rozłączniki bezpiecznikowe Fuserbloc (2-400) i Fusomat ( )A - SOCOMEC - Przełączniki Sircover 125A do 150A firmy SOCOMEC Styczniki - Styczniki SLA, SLC, LS, SV7 produkowane przez ZAE Elester. - Styczniki próżniowe SV400, SV500, SV550 i SV60 produkowane przez OBR ORAM. - Styczniki SA produkowane przez ZME Aparel. - Styczniki serii OKYM firmy ABB Stromberg. Przekaźniki termobimetalowe - Przekaźniki termobimetalowe TSA i FP400 oraz typu b produkowane przez ZAE Elester. - Przekaźniki termobimetalowe innych firm w zależności od zastosowanych styczników. Przekładniki prądowe - Małogabarytowe przekładniki prądowe ISN 0 do 00A, ISN 1 do 800A, ISN 2 do 1250A ISN do 0A, ISN 1... do 000A, ISN 4 do 000A, ELA0 do 00A, ELA 1 do 600A, ELA 2 do 1000A, produkowane przez firmę POLCONTACT w Łodzi. - Przekładniki prądowe ISZOTA do 4000A produkowane przez ZWAR. ELEKTROMONTAŻ RZESZÓW SA 19

20 Kondensatory -Kondensator Modulo5, firmy Ducati, 2,5-20kVAr, 400V. -Kondensator MKP, firmy Electronicon(Olmex), 2,5-20kVAr, 400V. -Kondensator CLMD1 4, 5, firmyabb,15-40kvar, 400V, Łączniki instalacyjne Łączniki instalacyjne typu S firmy Fael lub inne dostępne na rynku krajowym wg. żądań klienta. Styki rozłączne -Zestyki ZA-1, produkcji Elektromontaż Rzeszów S.A. - A, 2xZA-1-20A -Zespół styków 2A Walther. -Zestyk zaspolony, -biegunowy typu ZA-2()M, -400A, prod. Elektromontaż Rzeszów SA, o rozstawie biegunów 60mm. Aparatura pomocnicza (zaciski, wyłączniki przeciwporażeniowe, przyciski, lampki, przekaźniki pomocnicze, akcesoria przewodów itp ) mogą być różnych producentów, jednakże jako preferowane należy uważać produkty producentów krajowych oraz Doepke Norden i Merlin Gerin (wyłączniki różnicowoprądowe), Swisstac (przyciski i lampki dla kaset ułamkowych). 4. PROJEKTOWANIE ROZDZIELNICY 4.1. Uwagi ogólne Przy projektowaniu rozdzielnic i sterownic w systemie ZMR należy kierować się ogólnie obowiązującymi zasadami budowy niskonapięciowych rozdzielnic i sterownic, wynikającymi z norm PN, a w szczególności PN-IEC49-1+AC. Należy również uwzględnić specyficzne dla systemu ZMR właściwości i wymagania jak: - możliwość zestawiania w tej samej szafie różnych bloków funkcjonalnych, pól z członami wysuwnymi, ruchomymi i stałymi, - zaleca się stosowanie pól z członami wysuwnymi lub ruchomymi jako najwygodniejszych w eksploatacji, - obwody główne zaleca się wyposażać w aparaturę łączeniową podaną w katalogu rozdzielnic ZMR, - liczbę pól odbiorczych w szafach z rozłącznikami z bezpiecznikami typu SLM-MNS i SR lub z blokami odbiorczymi z członami wysuwnymi ( kasetami ) dobierać tak, aby rzeczywiste ( robocze ) obciążenie nie przekroczyło prądu znamionowego ciągłego pionowych szyn zbiorczych szafy odbiorczej, - w przypadku stosowania bezpieczników topikowych ich obciążalność należy korygować współczynnikiem o wartości 0,8 do 0,9 z uwagi na podwyższoną temperaturę wewnątrz urządzenia, zależną od stopnia ochrony ( szczelności ) oraz od stopnia wypełnienia urządzenia aparaturą emitującą ciepło. W przypadku szaf odbiorczych z rozłącznikami z bezpiecznikami typu SLM-MNS lub SR, przy określaniu dopuszczalnej obciążalności długotrwałej tych rozłączników można wspierać się charakterystykami zamieszczonymi w katalogu fabrycznym tych rozłączników, - zestawy transportowe rozdzielnicy powinny składać się z 2- szaf tak, aby długość zestawu nie przekraczała m, a masa 500kg, - ramy nośne z ceownika stalowego umożliwiają transport miejscowy na rolkach lub wózkiem widłowym oraz są przydatne przy ustawianiu rozdzielnicy, - przykręcane uchwyty transportowe umożliwiają przemieszczanie dźwigiem lub suwnicą Dobór szaf skatalogowanych Rodzaje bloków funkcjonalnych i szafy, w których mogą być zabudowane, przedstawione są w kartach katalogowych, stanowiących dalszą część katalogu. Szafy są produkowane jako wolnostojące, dostępne od frontu i od tyłu lub szafy przyścienne dostępne tylko od frontu. Dwustronne rozmieszczanie aparatury ( bloki odbiorcze montowane od frontu i od tyłu rozdzielnicy ) powinno być uzgodnione z producentem. Przy zastosowaniu członów wysuwnych, preferowanych w rozdzielnicach ZMR, nie jest zalecane projektowanie szaf przyściennych lub z dwu- stronnym rozmieszczaniem aparatury ( utrudniony dostęp do przedziału szynowego w trakcie przeglądów i prac konserwacyjnych ). ELEKTROMONTAŻ RZESZÓW SA 20

21 W oparciu o schemat strukturalny rozdzielnicy należy w pierwszej kolejności dobrać typ i wyposażenie szaf zasilających i sprzęgłowych. Następnie należy dobrać pozostałe szafy rozdzielnicy o tej samej głębokości i wysokości co szafy zasilające. Zestawiając wyposażenie szaf odbiorczych należy korzystać z informacji zawartych w rozdziałach i 4 katalogu i w kartach katalogowych. Rysunki 9 i 10 przedstawiają widoki podstawowych bloków odbiorczych wysuwnych stosowanych w rozdzielnicach ZMR. W przypadku bloków aparatowych stałych z łącznikiem głównym o prądzie znamionowym ciągłym większym niż 100A, lub bardziej rozbudowanych pól, blok aparatowy jednego pola może składać się z kilku członów konstrukcyjnych ( aparatura montowana na wspornikach perforowanych lub na poprzeczkach wsporczych ), osłoniętych oddzielnymi drzwiami i ewentualnie oddzielonych poziomymi przegrodami. Szafy do zabudowania członami wysuwnymi-kasetami i członami ruchomymi są produkowane jako wolnostojące, dostępne z przodu i z tyłu. W porozumieniu z producentem możliwe jest, w niektórych przypadkach, wykonanie tego typu szaf jako przyścienne lub dwustronne. Dobierając szafy do tego typu zabudowy należy kierować się wymiarami preferowanymi (tabela 1) oraz tabelami doboru, zamieszczonymi w końcowej części katalogu. Tabele te umożliwiają dobór wielkości członów w zależności od funkcji członów i parametrów obciążeniowych. Wartości przestrzeni wolnej do zabudowania, np. aparaturą sterowniczą, podano dla szaf o głębokości 1000mm, szynowaniu tylnym i szerokości przedziału aparatowego 600mm. Należy zaznaczyć, że o ile głębokość członów może ulegać zmianom w zależności od głębokości szaf, o tyle szerokość jest w zasadzie stała dla danego typu, co wynika z faktu, że szerokość przedziału aparatowego dla montażu kaset jest stała i wynosi 600mm. Wyjątek stanowią kasety dla baterii kondensatorów, montowane w przedziale o szerokości 750mm. 4.. Projektowanie szaf nieskatalogowanych System ZMR jest systemem otwartym, umożliwiającym budowę szaf o różnych wymiarach i parametrach, o różnym wyposażeniu i układzie elektrycznym. Szafy skatalogowane stanowią podstawowy pakiet, który będzie z czasem powiększany i uzupełniany w kolejnych edycjach katalogu. Aby zaprojektować szafę nie znajdującą się w katalogu, należy skontaktować się z wytwórcą, który na podstawie przedłożonych danych skonstruuje niezwłocznie niezbędną, nową szafę, udostępniając projektującemu zwymiarowaną elewację szafy i schemat strukturalny. 5. CZŁONY WYSUWNE 5.1 Zgodność z normami Człony wysuwne wykonane w postaci kaset odpowiadają wymaganiom normy PN-IEC-49-1+AC. Zgodnie z tym mogą przyjmować, następujące położenia: 1. Pozycja pracy. Kaseta wsunięta do wyczuwalnego oporu. Łącznik główny załączony. Kaseta mechanicznie zablokowana. Styki obwodów siłowych i pomocniczych załączone. 2. Położenie próby. Pozycję próby uzyskujemy przekręcając pokrętło łącznika w pozycję "Wył". W pozycji tej następuje odblokowanie mechaniczne kasety. Zasilanie jest rozłączone przy pomocy łącznika, natomiast styki obwodów pomocniczych pozostają załączone umożliwiając sprawdzenie obwodów sterowania. Powrót do pozycji pracy jest możliwy po przestawieniu łącznika w pozycję Zał.. Położenie odłączenia. Wysuwamy kasetę do przodu. Następuje rozłączenie zestyków siłowych i obwodów pomocniczych. We wszystkich obwodach istnieje bezpieczna przerwa izolacyjna. Kasetę przesuwamy do przodu aż do momentu gdy nastąpi mechniczne zablokowanie zabezpieczające kasetę przed wypadnięciem. 4. Położenie rozdzielenia. Pozycję całkowitego rozdzielenia członu wysuwnego uzyskujemy naciskając dźwignię blokady położenia kasety i wysuwając kasetę na zewnątrz zestawu. ELEKTROMONTAŻ RZESZÓW SA 21

22 Uwagi: a/ W przypadku gdy w położeniu pracy kaseta nie daje się wyciągnąć do położenia próby pomimo wyłącznika ustawionego w poz. "Wył", należy energicznie docisnąć ją do oporu (przy otwartym wyłączniku), a następnie ponowić próbę wyciągania. b/ Kasety z drzwiczkami ( np. z rozłącznikami SMP) mogą być wykonane z blokadą otwarcia tych drzwiczek lub bez tej blokady. c/ W przypadku członów z kondensatorami, należy pomiędzy momentem otwarcia wyłącznika głównego a przejściem do położenia rozdzielenia zachować czas samorozładowania podany przez producenta kondensatorów. W stanie rozdzielenia, przed przystąpieniem do jakichkolwiek czynności, kondensatory należy uziemić. d/ Pozycje kaset zgodne są z wymaganiami PN-IEC 49-1+AC (pkt.2.2.9do2.2.12) 5.2 Przykłady członów wysuwnych. Przykłady rozwiązań członów wysuwnych przedstawiono na rys. 9 i 10, zaś przykład szafy z członami wysuwnymi na rysunku ZASADY OZNACZANIA SZAF I BLOKÓW DLA KART KATALOGOWYCH Oznaczanie zestawu szafowego ZMR. Oznaczenie składa się kolejno z następujących członów: Symbolu oznaczającego rodzaje szaf: Zn - zasilająca On - odbiorcza Sn - sprzęgowa Pn - pomiarowa Kn - kondensatorów ZSn- zasilająco sprzęgowa n - oznacza kolejny numer rozwiązania, Symbolu liczbowego oznaczającego szerokość, odpowiednio: 4-400mm 6-600mm 7,5-750mm 9-900mm mm 12-1mm Symbolu liczbowego oznaczającego głębokość, odpowiednio: 6-600mm 7,5-750mm 9-900mm mm Symbolu liczbowego określającego wariant budowy Symbolu określającego rodzaj szyn zbiorczych Przykład oznaczenia: K S1 pojedynczy układ szyn zbiorczych tylnych wariant budowy głębokość szerokość - 900mm szafa kondensatorów, rozwiązanie pierwsze ELEKTROMONTAŻ RZESZÓW SA 22

23 6.2. Oznaczanie bloku funkcjonalnego. Oznaczenie składa się z następujących członów: Symbolu oznaczającego rodzaje bloków (członów): W - wysuwny R - ruchomy S - stały Symbolu oznaczającego wyposażenie torów głównych: W - wyłącznik R - rozłącznik P - podstawy bezpiecznikowe S - stycznik C - kondensator T - transformator 20 - symbol cyfrowy oznaczający kolejne rozwiązanie bloku funkcjonalnego n - liczby porządkowe:1,2,,4. Symbol literowy oznaczający dodatkowe wyposażenie: p - przekładnik prądowy a - amperomierz t - przekaźnik termiczny b - bezpiecznik instalacyjny l - lampka sygnalizacyjna s - sterowanie Przykład oznaczenia: R. RSC. n. s sterowanie rozwiązanie n-te wyposażenie torów głównych w rozłącznik, stycznik i kondensator blok ruchomy 6.. Tworzenie numeru karty katalogowej. Numer składa się z następujących członów: Cyfry na pierwszej pozycji oznaczającej rodzaj szafy: 1 - zasilająca 2 - kondensatorów - sprzęgłowa 4 - odbiorcza 5 - zasilająco sprzęgłowa 6 - pomiarowa i automatyki Cyfry na drugiej pozycji oznaczającej kolejne karty katalogowe. Cyfry na trzeciej pozycji oznaczającej kolejny numer arkusza. ELEKTROMONTAŻ RZESZÓW SA 2

24 a) ,12 b) , Płyta czołowa 2. Część ruchoma (kaseta) członu. Obudowa członu (kasety) 4. Blokada stanu wył. - zał. 5. Blokada położenia kasety 6. Szyny zasilające pionowe PS 7. Szyna ochronna 8. Zacisk ochronny 9. Szyny odpływowe 10. Zestyki wejściowe 11. Zestyki wyjściowe 12. Gniazdo obwodów pomocniczych 1. Wtyczka obwodów pomocniczych 14. Osłona ruchoma szyn 15. Zaciski wyjściowe w przedziale przyłączowym Rys. 9 Przykłady członów wysuwnych (kaset) a) Kaseta K8M/1 b) Kaseta K8M/2 ELEKTROMONTAŻ RZESZÓW SA 24

25 Płyta czołowa 2. Blokada stanu zał-wył.. Część ruchoma - kaseta 4. Wtyczka obwodów pomocniczych 5. Obudowa kasety 6. Przewody obwodów pomocniczych 7. Zespół zacisków wyjściowych (siłowych i pomocniczych) w przedziale kablowym 8. Przewody siłowe odływowe 9. Szyny zasilające zbiorcze pionowe 10. Zespół styków siłowych odpływowych 11. Gniazdo dla obwodów pomocniczych 12. Blokada położenia kasety 1. Zespół styków siłowych 14. Rozłącznik bezpiecznikowy 15. Przycisk sterujący 16. Lampka sygnalizacyjna 17. Kaseta K8M/2 Rys. 10 Przykład członu wysuwnego (kasety ) K8M/4 ELEKTROMONTAŻ RZESZÓW SA 25

26 K8M/2 2xK8M/ K8M/1 K14M/1 K14M/1 K20M/ Rys.11 Przykład szafy odbiorczej z członami wysuwnymi K20M/1, K14M/1 2szt, K8M/1, K8M/2, K8M/4 2 szt. ELEKTROMONTAŻ RZESZÓW SA 26

27 Rys. 12 Przykładowa elewacja i schemat strukturalny rozdzielnicy ZMR 1 pole zasilające, 2 szafa z członami wysuwnymi, szafa z członami ruchomymi i stałym ELEKTROMONTAŻ RZESZÓW SA 27

28 7. KARTY KATALOGOWE numery katalogowe 1. Szafy zasilające Szafy sprzęgłowe Szafy zasilająco-sprzęgłowe Szafy odbiorcze Szafy do montażu kondensatorów ELEKTROMONTAŻ RZESZÓW SA

29 Rozdzielnice ZMR Szafa zasilająca Karta katalogowa Nr 1-1/1 Schemat strukturalny Elewacja GS1+GS2(GS) P1 P T Oznaczenie zestawu szafowego Z S Z S Z S Z Prąd znamionowy ciągły [A] Prąd znamionowy szczytowy [ka] Blok funkcjonalny Głębokość [mm] Wysokość [mm] Wyposażenie W.W.1.pa W.W.2.pa W.W..pa W.W.51.pa Wyłącznik [] DS416W DS420W DS425W DS62W Przekładniki prądowe [ T] typ szt. ISN ISN ISN ISN Głębokość szafy [mm] Uwagi: Szyny zbiorcze GS1+GS2 (GS+PS) GS+PS Wyprowadzenie: kablowe szynowe G,D (D) G,D (G,D) D G,D Ciężar [kg] Nr katalogowy 1 2 a

30 Rozdzielnice ZMR Szafa zasilająca Karta katalogowa Nr 1-1/2 Schemat strukturalny Elewacja Oznaczenie zestawu szafowego Z S Z S Z S Z S Prąd znamionowy ciągły [A] Prąd znamionowy szczytowy [ka] Blok funkcjonalny Głębokość [mm] Wysokość [mm] Wyposażenie W.W.12.pa W.W.1.pa W.W.14.pa W.W.52.pa Wyłącznik [] M16 M20 M25 M2 Przekładniki prądowe [ T] typ szt. ISN ISN ISN ISN Głębokość szafy [mm] Uwagi: Wyłączniki Masterpact firmy Merlin Gerin Szyny zbiorcze GS1+GS2 (GS) GS+PS Wyprowadzenie: kablowe szynowe G,D (D) G,D (G,D) D G,D Ciężar [kg] Nr katalogowy a