ZIELONA INFRASTRUKTURA WARSZAWY

Transkrypt

1 Barbara Szulczewska Katedra Architektury Krajobrazu, Wydział Ogrodnictwa, Biotechnologii i Architektury Krajobrazu, SGGW w Warszawie ZIELONA INFRASTRUKTURA WARSZAWY (badanie potencjału rozwojowego) Warszawa w świetle badań naukowych. Implikacje dla realizacji Strategii #Warszawa marca 2019 r. Centrum Kreatywności Targowa.

2 ZIELONA INFRASTRUKTURA - stare wino w nowej butelce.? Davies C., MacFarlane R., McGloin C., Roe M Green Infrastructure Planning Guide

3 ZIELONE KONCEPCJE ZWIĄZANE Z KSZTAŁTOWANIEM STRUKTURY PRZESTRZENNEJ MIAST Osnowa ekologiczna Zielone Kliny System Przyrodniczy Miasta Parki Kultury i Wypoczynku Standardy/ Normatywy XX wiek System Parków Rzecznych 90. XXI wiek Wielofunkcyjne Ośrodki Wypoczynkowo Rozrywkowe Ekologiczny System Obszarów Chronionych Zielona infrastruktura Zielone pierścienie Maksymiuk G., Szulczewska B., Giedych R., Cieszewska A From green wedges to green infrastructure. Back to the Future? In: Niin G. Mishra H.S. (eds.) Landscape in Flux.Estonian University of Life Sciences, Tartu: System terenów otwartych Sieć Stabilności Ekologicznej Terenów Otwartych

4 CO JEST W NOWEJ BUTELCE? (1) integracja (2) wielofunkcyjność (3) spójność (4) podejście hierarchiczne (wielo-skalowe) (5) podejście wieloobiektowe Hansen, R. & Pauleit S. (2014). From Multifunctionality to Multiple Ecosystem Services? A Conceptual Framework for Multifunctionality in Green Infrastructure Planning for Urban Areas. AMBIO, 43,

5 PODEJŚCIA sieciowe: reinterpretacja koncepcji sieci ekologicznych (płatów i korytarzy) hydrologiczne: rozwiązania sprzyjające gospodarowaniu wodami opadowymi na miejscu zintegrowane: powiązane przestrzennie i funkcjonalnie obszary pokryte roślinnością lub/ i wodami oraz struktury (np. zielone dachy), pełniące ważne funkcje klimatyczne, hydrologiczne, biologiczne, ekologiczne, społeczne. sposób gospodarowania obszarami /strukturami pokrytymi roślinnością Pirowski A Zielona infrastruktura w największych miastach Europy porównanie i ocena potencjału. Praca doktorska wykonana na Wydziale Ogrodnictwa, Biotechnologii i Architektury Krajobrazu, SGGW. Szulczewska B Zielona infrastruktura czy koniec historii? Studia KPZK PAN, T. CLXXXIX, Warszawa.

6 WYNIKI BADAŃ Potencjał do kształtowania zielonej infrastruktury w Warszawie - na zlecenie Biura Architektury i Planowania Przestrzennego Urzędu M. St. Warszawy, 2016 Zespół Katedry Architektury Krajobrazu WOBiAK, SGGW Atlas ekofizjograficzny Warszawy - na zlecenie Biura Architektury i Planowania Przestrzennego Urzędu M. St. Warszawy, 2018 Opracowanie koordynowane przez Krajowy Instytut Polityki Przestrzennej i Mieszkalnictwa z udziałem Katedry Architektury Krajobrazu WOBiAK, SGGW, Narodowej Fundacji Ochrony Środowiska, Aqua Geo, Centrum Badań Kosmicznych PAN

7 ZAŁOŻENIA: PROPONOWANE PODEJŚCIE I DEFINICJA ZIELONEJ INFRASTRUKTURY Podejście: zintegrowane Definicja: system powiązanych przestrzennie lub/i funkcjonalnie: obiektów i obszarów, w zagospodarowaniu których dominują (udział powyżej 65%) tereny pokryte roślinnością i/ lub wodami, a obiekty te i obszary pełnią lub mogą pełnić w przyszłości ważne funkcje społeczne i przyrodnicze zielonych elementów zagospodarowania sprzyjających zrównoważonemu gospodarowaniu wodami opadowymi i/lub zachowaniu różnorodności biologicznej i/lub poprawie jakości życia Hierarchia: miasto dzielnica miejsce System Przyrodniczy Warszawy punkt wyjścia do identyfikacji ZIW

8 ZAŁOŻENIA: IDENTYFIKACJA ZASOBU JAKO PUNKT WYJŚCIA (SKŁADOWE ZIW)

9 ZIW - KONSTRUKCJA BAZY DANYCH

10 ZAŁOŻENIA: BADANY POTENCJAŁ ilościowy przestrzenny jakościowy instytucjonalny i wdrożeniowy

11 POTENCJAŁ ILOŚCIOWY ZIW w powierzchni miasta/dzielnicy ZIW na mieszkańca miasta/dzielnicy ZIW o funkcji rekreacyjnej w powierzchni miasta/dzielnicy ZIW o funkcji rekreacyjnej na mieszkańca miasta/dzielnicy

12 POTENCJAŁ PRZESTRZENNY HIERARCHIZACJA OBIEKTÓW Składowe: powiązane w obiekty oraz obszary ZIW Obiekty ZIW Poziom miejski: tereny zieleni urządzonej o pow. > 20 ha formy ochrony przyrody kluczowe tereny wód największe cmentarze obiekty istotne dla tożsamości miasta inne silnie powiązane przestrzennie i funkcjonalnie Poziom dzielnicowy: pozostałe wyodrębnione tereny o funkcjach istotnych dla ZI posiadające zarządzającego Obszary ZIW: zintegrowane przestrzennie mozaiki: terenów rolnych z zabudową jednorodzinną oraz innymi elementami zagospodarowania

13 POTENCJAŁ PRZESTRZENNY STABILNOŚĆ OBIEKTÓW ZIW Atlas ekofizjograficzny Warszawy 2018

14 POTENCJAŁ JAKOŚCIOWY - FUNKCJE OBIEKTÓW ZIW wypoczynkowa budowa tożsamości edukacyjna przyrodnicza (SPM) integracji społecznej zachowania dziedzictwa przyrodniczego zachowania dziedzictwa kulturowego produkcji żywności

15 POTENCJAŁ JAKOŚCIOWY WIELOFUNKCYJNOŚĆ

16 POTENCJAŁ INSTYTUCJONALNY I WDROŻENIOWY TERENY ZIELENI PARKI HISTORYCZNE ZIELEŃ OSIEDLOWA Biuro Ochrony Środowiska m.st. Warszawy; WOŚ w dzielnicach; Zarząd Terenów Publicznych; Zarząd Praskich Terenów Publicznych Zarząd Oczyszczania Miasta; Biuro Stołecznego Konserwatora Zabytków Spółdzielnie i Wspólnoty Mieszkaniowe; Zakład Gospodarowania Nieruchomościami ZIELEŃ ULICZNA OGRODY DZIAŁKOWE Zarząd Oczyszczania Miasta; WOŚ w dzielnicach Polski Związek Działkowców ZARZĄD ZIELENI WARSZAWY 2016 LASY Lasy Miejskie - Warszawa TERENY SPORTOWE Biuro Sportu i Rekreacji m.st. Warszawy

17 POTENCJAŁ INSTYTUCJONALNY I WDROŻENIOWY Miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego jako instrumenty wdrażania koncepcji zielonej infrastruktury Przykład: ZI w 50 mpzp Śródmieścia Funkcjonalnego Warszawy ogrody na dachach 21 planów ogrody wertykalne 3 plany nawierzchnie przepuszczalne 8 planów zbiorniki retencyjne 10 planów urządzenia do bioretencji 7 planów zielone estakady 1 plan wodne place zabaw 1 wykorzystanie wód opadowych do podlewania 1

18 KONSULTACJE SPOŁECZNO - INSTYTUCJONALNE Priorytety rozwoju ZI Warszawy Problemy rozwoju ZI Warszawy 42 osoby: urzędnicy (miasto, dzielnice) + kilku przedstawicieli organizacji pozarządowych

19 WNIOSKI Duży potencjał ilościowy (powierzchniowy) choć mocno zróżnicowany w odniesieniu do poszczególnych dzielnic. Zróżnicowany potencjał przestrzenny: możliwości wytworzenia spójnych struktur przestrzennych ZIW na poziomie miejskim ale zagrożenie dla spójności w obrębie obiektów o niestabilnym przeznaczeniu i zagospodarowaniu terenu. Mniejszy, choć jeszcze niedostatecznie zbadany potencjał jakościowy największa różnorodność funkcji w obrębie parków zlokalizowanych w centralnych dzielnicach Warszawy (stan faktyczny czy problem rozpoznania?) Potencjał instytucjonalno-wdrożeniowy widoczne tendencje rozwojowe

20 CO DALEJ? Wyznaczenie ZIW na poziomie miejskim: zwłaszcza w obrębie obiektów o nieustabilizowanym przeznaczeniu i zagospodarowaniu, zapewnienie powiazań miedzy obiektami oraz z obiektami zielonej infrastruktury Obszaru Metropolitalnego Warszawy zwiększenie wielofunkcyjności obiektów poprzez wprowadzenie nowych funkcji społecznych oraz wzmocnienie funkcji przyrodniczych Opracowanie wskazań do rozwoju ZIW na poziomie poszczególnych dzielnic; uwzględnienie zróżnicowanych potrzeb i uwarunkowań Opracowanie zasad (WSKAŹNIKÓW?) zagospodarowania przestrzeni w nowopowstającej zabudowie oraz dla terenów podlegających rewitalizacji/modernizacji (ZIW w skali miejsca ) Atlas ekofizjograficzny Warszawy 2018

21 WSTĘPNA KONCEPCJA SPW+ (ZIELONEJ INFRASTUKTURY WARSZAWY) Atlas ekofizjograficzny Warszawy 2018

22 Dziękuję za uwagę