Koszty pracy i transportu to główne zmartwienie polskich firm w 2019 r. [BADANIE CFO]

Transkrypt

1 Koszty pracy i transportu to główne zmartwienie polskich firm w 2019 r. [BADANIE CFO] data aktualizacji: Koszty siły roboczej i transportu największymi wyzwaniami dla polskich firm w 2019 r. wynika z badania Central Europe CFO Survey 2019 przygotowanego przez firmę doradczą Deloitte. Prawie połowa ankietowanych dyrektorów finansowych (CFO) w Polsce deklaruje wysoki poziom niepewności finansowej i gospodarczej w firmie. To o 14 p.p. więcej niż w Europie Środkowej. Dyrektorzy finansowi w Polsce mają mniejszą skłonność do podejmowania ryzyka niż CFO z regionu. Częściej spodziewają się także wzrostu kosztów, spadku rentowności i marż operacyjnych. Jak zauważają autorzy badania Central Europe CFO Survey 2019 przygotowanego przez firmę doradczą Deloitte, opinie dotyczące rozwoju gospodarczego i niepewności finansowej firm w Polsce są spolaryzowane wysoki poziom niepewności w firmach deklaruje 49 proc. CFO, a niski 33 proc. Większość dyrektorów uważa sztuczną inteligencję za przydatną lub bardzo przydatną, jednak wprowadziło ją zaledwie 25 proc. firm w Polsce. Dyrektorzy finansowi mają podzielone opinie na temat rozwoju polskiej gospodarki. 40 proc.

2 ankietowanych przez Deloitte spodziewa się w 2019 roku wzrostu PKB powyżej 2,6 proc., podczas gdy aż 44 proc. przewiduje bardzo niewielkie zmiany na poziomie maksymalnie 0,5 proc. W Europie Środkowej opinie są bardziej wypośrodkowane 35 proc. spodziewa się wzrostu PKB na poziomie 1,6-2,5 proc., a jedynie 8 proc. oczekuje podwyżki ponad 3,5 proc. Rok 2019 prawdopodobnie przyniesie spowolnienie rozwoju gospodarczego w Polsce. Wskazują na to pogorszenie światowej koniunktury i spadająca konsumpcja gospodarstw domowych. Z drugiej strony zbliżające się wybory mogą wpłynąć na przyspieszenie inwestycji publicznych, a zapowiedź dodatkowych transferów z budżetu może odsunąć moment spowolnienia mówi Julia Patorska, Lider zespołu ds. analiz ekonomicznych Deloitte. Dużą różnicę widać także w opiniach polskich CFO na temat niepewności gospodarczej i finansowej firm jedynie 18 proc. określa swój poziom niepewności jako normalny, podczas gdy w krajach regionu jest to ponad 54 proc. CFO w Polsce częściej niż inni dyrektorzy finansowi oceniają poziom niepewności jako wysoki (49 proc. vs 35 proc.), ale również częściej oceniają go jako niski (33 proc. vs 11 proc.). W konsekwencji polskich dyrektorów wyróżnia niższa skłonność do podejmowania ryzyka. Według nich największym zagrożeniem dla rozwoju lub stabilności finansowej firm jest wzrost kosztów prowadzenia działalności, w szczególności związanych z siłą roboczą oraz transportem. Firmy coraz częściej stawiają na doświadczonych pracowników z wiedzą techniczną. Takich też kandydatów poszukują, a to wiąże się z większym wynagrodzeniem. Z niedoborem pracowników liderzy radzą sobie próbując zatrzymać obecnych, między innymi poprzez poprawę pakietów wynagrodzeń i szkolenia mówi Piotr Świętochowski, Partner w Dziale Audit & Assurance, Lider Programu CFO w Polsce, Deloitte. - Nasi badani spodziewają się również wzrostu kosztów dla firm w obszarze podatków. Największe różnice oczekiwań dotyczą kosztów związanych z podatkami oraz rezerwami na należności nieściągalne. Dodatkowo podwyżek CIT obawia się 39 proc. dyrektorów aż o 23 p.p. więcej niż w regionie, a podwyżek VAT 21 proc. dyrektorów, czyli o 10 p.p. więcej dodaje Robert Nowak, partner w dziale Doradztwa Podatkowego, lider Programu CFO w Polsce, Deloitte. CFO w Polsce są również mniej optymistyczni w ocenie perspektyw finansowych spółek, przewidywanej rentowności i marż operacyjnych. Aż 42 proc. dyrektorów w Polsce i jedynie 21 proc. w regionie Europy Środkowej uważa, że perspektywa finansowa ich firm pogorszyła się w ciągu ostatniego półrocza. Wzrostu poziomu zadłużenia firmy obawia się 47 proc. dyrektorów w Polsce. Są oni jednak bardziej optymistyczni w kwestiach możliwości obsługi zadłużenia aż 46 proc. oczekuje wzrostu (vs 37 proc. w regionie). Restrukturyzacja i wzrost przychodów poprzez przejęcia to dwie najczęściej wskazywane kluczowe strategie na najbliższe 12 miesięcy zarówno przez CFO z Polski, jak i ogółem z regionu Europy Środkowej. Dyrektorzy finansowi dostrzegają duży potencjał w implementacji AI szczególnie w księgowości, planowaniu finansowym i analizie oraz kontrolingu. Nowe technologie pomogą obniżyć koszty i zwiększą efektywność w produkcji, obsłudze klienta i działach operacyjnych. Mimo tak pozytywnych opinii jedynie 25 proc. CFO z Polski i 37 proc. z Europy Środkowej deklaruje, że ich firmy wprowadziły rozwiązania związane ze sztuczną inteligencją. Stan przygotowań do wdrożenia nowych technologii jest najczęściej określany jako niezbyt dobry lub zerowy (65 proc.). CFO w Polsce rzadziej niż w Europie Centralnej angażują się we wdrażanie rozwiązań technologicznych. W przedsiębiorstwach, które wdrożyły sztuczną inteligencję, najczęściej wykorzystują ją do zadań rutynowych (23 proc. w Polsce i 30 proc. w regionie). Świadomość technologiczna dyrektorów finansowych nie jest wysoka. Większość z nich nie jest,

3 bądź nie wie czy jest przygotowana na zmiany spowodowane nadejściem nowych technologii. Co trzeci dyrektor deklaruje, że wie jak zmienią one sposób dostarczania towarów i usług oraz jak wpłyną na personel i strukturę organizacyjną. Tylko 7 proc. CFO z Polskijest przekonanych, że nie ma problemu z wdrażaniem nowych technologii. Najczęstszym problemem jest brak jednolitej strategii działania mówi Robert Nowak. Co czwarty CFO przyznaje, że jego organizacja nie korzysta z rozwiązań opartych na chmurze. Do głównych przyczyn należą obawy o bezpieczeństwo krytycznych danych i niejasne implikacje prawne. Najczęściej czynnikami decydującymi o wdrożeniu zaawansowanych technologii są oczekiwany zwrot z inwestycji, możliwość integracji z już posiadanymi rozwiązaniami oraz długofalowy wpływ na firmę. Deloitte CFO Survey to badanie opinii dyrektorów finansowych (CFO) największych firm w Europie. W tej edycji Deloitte przebadał blisko 674 osób z 17 krajów Europy Centralnej: Albanii, Bośni i Hercegowiny, Bułgarii, Chorwacji, Czech, Estonii, Węgier, Kosowa, Łotowy, Litwy, Czarnogóry, Polski, Rumunii, Serbii, Słowacji, Słowenii i Ukrainy. Deloitte CFO Survey Najważniejsze wnioski z raportu Perspektywy gospodarcze Na tle krajów Europy Środkowej Polskę wyróżnia duża polaryzacja opinii w kwestii wzrostu PKB w 2019 roku. Z jednej strony, zdecydowanie wyższy odsetek respondentów uważa, że będzie on bardzo niski (44% vs 11% w regionie CE). Z drugiej strony, udział badanych, którzy są zdania, że będzie on wysoki lub bardzo wysoki, jest taki sam jak w regionie (40%). Znacznie mniej osób natomiast wskazało na opcję pośrednią wzrost między 1,6% a 2,5%. Może to wskazywać na niepewność gospodarczą wynikającą z zapowiedzi spowolnienia przy jednoczesnej wciąż dobrej koniunkturze. Choć oczekiwania Polskich CFO odnośnie zmian CPI są takie same jak w regionie (82% ankietowanych oczekuje wzrostu), przewidywania odnośnie wskaźnika inflacji są niższe niż średnie szacunki CFO z regionu Europy Środkowej. Odzwierciedla to paradoks wciąż relatywnie niskiej inflacji przy zwiększających się kosztach wynagrodzeń i niepewności na rynku cen energii.

4 Sytuacja na rynku pracy Respondenci z Polski wykazują się nieco większym optymizmem względem zmian poziomu bezrobocia w kraju niż przeciętnie badani w regionie Europy Środkowej. Co prawda zbliżony odsetek oczekuje spadku (39% w Polsce vs 38% w regionie), jednak nieco mniejszy przewiduje wzrost (14% w Polsce vs 21% w regionie). Niezbędne doświadczenie i wiedza techniczna to dwa rodzaje najbardziej poszukiwanych kompetencji, zarówno wśród polskich CFO, jak i z regionu Europy Środkowej. CFO z Polski znacznie częściej deklarują także, że brakuje im pracowników w ogóle (37% vs 23% w regionie). Fakt ten nie dziwi przy najniższym w ostatnich trzech dekadach poziomie bezrobocia na rynku. Rzadziej natomiast zgłaszają problem ze znalezieniem pracowników o wysokiej świadomości etyki w biznesie (5% vs 21% w regionie) oraz rozwiniętych kompetencjach miękkich (21% vs 34% w regionie). Poprawa pakietów wynagrodzeń i utrzymywanie/przeszkalanie obecnych pracowników to dwie najczęstsze taktyki radzenia sobie z niedoborem pracowników. Kładzie na nie nacisk średnio 1/3 CFO z regionu i ponad połowa z Polski. Polscy CFO rzadziej natomiast niż średnio w regionie zwracają się w kierunku automatyzacji (19% vs 29% w regionie) oraz uatrakcyjniania środowiska pracy (26% vs 31% w regionie). Niestety potwierdza to zjawisko istnienia barier w szybszym rozwoju Przemysłu 4.0 w Polsce. Perspektywy biznesowe Dyrektorzy finansowi z Polski częściej oczekują wzrostów różnorodnych kosztów dla firm. Najczęściej wymieniane są koszty siły roboczej (88% vs 90% w regionie Europy Środkowej) oraz transportu (86% w Polsce vs 82% w regionie). Największe różnice względem regionu występują jednak w przypadku obaw o wzrost podatków (CIT o 23 p.p. częściej niż w regionie 39%, VAT od 10 p.p. częściej niż w regionie 21%) oraz rezerw na należności nieściągalne (o 20 p.p. częściej 54%). Sytuację tę możemy odbierać jako niepewność regulacyjną przedsiębiorstw funkcjonujących na rynku polskim. Wzrost kosztów prowadzenia działalności to z kolei najczęściej wskazywane ryzyko dla rozwoju lub stabilności finansowej firmy, zarówno w Polsce, jak i w regionie. W Polsce jest ono jednak o 19 p.p. częściej wskazywane niż w regionie (75% w Polsce vs 57% w regionie). Fakt ten nie powinien dziwić przy tak dynamicznie rosnących wynagrodzeniach w Polsce. Sztuczna inteligencja (AI) i technologie kognitywne Większość CFO z Polski uważa rozwiązania z obszaru AI w funkcji finansowej za przydatne lub bardzo przydatne (53%), ale jednocześnie 75% Polskich CFO deklaruje, że w chwili obecnej, rozwiązania z zakresu sztucznej inteligencji nie są w firmie wykorzystywane. Ponadto, stan przygotowania funkcji finansowej na wdrożenie AI jest najczęściej określany jako niezbyt dobry lub wcale nieprzygotowany (65%). Potwierdza to ogólnie słabe przygotowanie zasobów pracowniczych w Polsce do czerpania korzyści z toczącej się globalnie rewolucji przemysłowej czwartej generacji. Polscy CFO rzadziej niż średnio w regionie Europy Środkowej angażują się we wdrażanie rozwiązań z obszaru AI w firmie 1/3 (32%) uważa, że nie jest to istotny element zakresu obowiązków dyrektora finansowego. Być może wciąż niska świadomość na temat możliwych zmian, które AI może spowodować w firmie jest przyczyną tego zjawiska. Czwarta rewolucja przemysłowa Większość respondentów nie jest bądź nie wie czy jest przygotowana na zmiany powodowane przez nadejście nowych technologii. 1/3 respondentów deklaruje, że wie jak nowe technologie

5 zmienią sposób dostarczania towarów/usług oraz jak wpłyną na personel i strukturę organizacyjną. 1/4 wie jak zintegrować posiadane rozwiązania z infrastrukturą zewnętrzną, a 1/5 ma opracowane uzasadnienia biznesowe przyjętych rozwiązań technologicznych. Tylko 7% CFO z Polski deklaruje, że nie ma problemu z wdrażaniem nowych technologii. Najczęstszymi problemami są krótkowzroczność (53% wskazań) i brak jednolitej strategii działania (42%). Wyniki te wskazują na wciąż istniejące bariery stojące na drodze implementacji zdobyczy technologicznych Przemysłu 4.0, z których część niewątpliwe dotyczy braku przygotowania zasobów ludzkich na daleko idące zmiany. Rozwiązania w chmurze są równie często stosowane w przypadku aplikacji kluczowych (44%), co niekrytycznych (39%). 1/4 CFO deklaruje (23%), że ich organizacja w ogóle nie korzysta z rozwiązań opartych na chmurze. Wyniki te mogą zaskakiwać biorąc pod uwagę korzyści płynące z zastosowania tej technologii. Obawy o bezpieczeństwo krytycznych danych i niejasne implikacje prawne/regulacyjne to główne bariery w stosowaniu rozwiązań w chmurze, wskazywane przez 36% badanych. Tym samym uwidacznia się rola regulatora w możliwości dalszego rozwoju technologii wynikających z czwartej rewolucji przemysłowej. Źródło: