Pomiary dwuenergetycznej tomografii (Dual Energy CT) w celu badania skał
|
|
- Wacław Karpiński
- 5 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Nafta-Gaz Przegląd 2019, wiadomości nr 2, s , / News DOI: review /NG Pomiary dwuenergetycznej tomografii (Dual Energy CT) w celu badania skał Calibration of dual energy CT scans for rock core examination Marek Dohnalik Instytut Nafty i Gazu Państwowy Instytut Badawczy Jan Kaczmarczyk STRESZCZENIE: Jedno z pierwszych zastosowań rentgenowskiej tomografii komputerowej w geologii miało miejsce w 1974 roku. Tomografia rentgenowska (CT) umożliwia nieinwazyjne obrazowanie badanych przedmiotów. Wynikiem pomiaru tomograficznego jest przestrzenny obraz, przedstawiający zmiany absorpcji promieniowania rentgenowskiego. Powstaje on poprzez wyliczenie, podczas procesu rekonstrukcji, wartości absorpcji dla każdego punktu badanego przedmiotu. Istotną zaletą tomografów komputerowych jest możliwość przebadania dużych obiektów (metrowych odcinków rdzenia) w bardzo krótkim czasie. Ich wadą jest natomiast względnie niska rozdzielczość pomiaru. Każdy woksel na obrazie tomograficznym ma przypisaną konkretną wartość zaczernienia proporcjonalną do liniowego współczynnika tłumienia, zależną od gęstości elektronowej i efektywnej liczby atomowej, uśrednionych w obrazowanej przestrzeni (zakres uśredniania określa rozdzielczość obrazu tomograficznego). Dysponując dwoma obrazami, zarejestrowanymi przy dwóch różnych energiach pomiaru, można podjąć próbę rozdziału obrazu na dwie składowe: pierwszą zależną od gęstości elektronowej i drugą zależną od efektywnej liczby atomowej. Celem opisanych prac jest pokazanie możliwości wykorzystania dwuenergetycznej tomografii komputerowej (DECT) do charakterystyki litologiczno-gęstościowej rdzeni wiertniczych. Aby wykorzystać obrazy tomograficzne do otrzymania wymienionych wielkości fizykochemicznych konieczna jest standaryzacja obrazów. W pracy przedstawiono proces wyznaczania współczynników kalibracyjnych, które są niezbędne do przeliczania wartości współczynników absorpcji, będących bezpośrednim wynikiem rekonstrukcji pomiaru tomograficznego na wartości gęstości elektronowej oraz efektywnej liczby atomowej Z. W artykule zaprezentowano proces kalibracji z wykorzystaniem wzorcowych minerałów. Wyliczone z analizy obrazów wartości próbek wzorcowych, porównano z wartościami wyznaczonymi metodami laboratoryjnymi. Przykład zastosowania wyników przedstawiono na przebadanym fragmencie obrazu rdzenia piaskowca, zawierającego szczelinę wypełniona kalcytem. Słowa kluczowe: tomografia komputerowa, Dual Energy CT, DECT, dwuenergetyczna tomografia. ABSTRACT: One of the first applications of X-ray computed tomography in geology took place in X-ray tomography (CT) allows non-invasive imaging of the examined objects. The result of a tomographic measurement is a spatial image, showing the changes in X-ray absorption value for each point of the examined object, which are a result of calculations during the reconstruction process. An important advantage of computer tomographs is the ability to test large objects (meter sections of the core) in a very short time, while the disadvantage is the relatively low resolution of the measurement. Each voxel in the tomographic image has a specific grey value, proportional to the linear attenuation coefficient, depending on the electron density and the effective atomic number averaged in the imaged space (the averaging range is determined by the resolution of the tomographic image). Two tomographic images registered at two different energies, allows the deconvolution of the images into two components: the first dependent on the electron density and the second dependent on the effective atomic number. The aim of this study is to show the possibility of using dual energy computed tomography (DECT) to litho-density characterization of rock cores. In order to use tomographic images to obtain the above-mentioned physicochemical values, it is necessary to standardize CT images. The paper presents the process of determining calibration coefficients, which are necessary to convert the values of absorption coefficients, which are a direct result of CT reconstruction, into density values and effective Z atomic number. The article presents the calibration process with the use of reference rock fragments. The values of the standard samples computed from the analysis of images were compared with the values determined by laboratory methods. An example of the application of results is presented on the examined part of the image of the sandstone core, containing a calcite-filled fracture. Key words: computed tomography, dual energy CT, DECT, dual energy computed tomography. Autor do korespondencji: M. Dohnalik, marek.dohnalik@inig.pl Artykuł nadesłano do Redakcji r. Zatwierdzono do druku r. 83
2 Wstęp Celem pracy jest analiza wykorzystania potencjału pomiarów tomograficznych w trybie dwuenergetycznym (Dual Energy CT, DECT) do określania charakterystyki gęstościowo-litologicznej rdzeni wiertniczych. Dotychczasowe badania tomograficzne (CT) rdzeni wiertniczych ograniczały się do obrazowania struktury rdzenia (Baker et al., 2012; Cnudde i Boone, 2013; Kaczmarek et al., 2017; Urbaniec et. al., 2018); ewentualnie w przypadku skał węglanowych, zawierających znacznych rozmiarów kawerny, stosowane one były do analizy porowatości (Zalewska et al., 2010; Guo J. et al., 2012; Galkin et al., 2015; Krakowska et al., 2016; Wang et al., 2016). Niezależnie od litologii, możliwe było także wygenerowanie profili reprezentujących zmienność porowatości i gęstości objętościowej wzdłuż rdzenia (Wolański et al., 2016; Skupio i Dohnalik, 2017; Drabik et al., 2018). Niestety, wymienione jako ostatnie zastosowanie CT do oceny porowatości i gęstości jest z założenia obarczone błędem. W tym przypadku zakłada się, że wartości zaczernienia obrazu, wyrażone w jednostkach Hounsfielda (HU), zależą tylko od gęstości objętościowej badanego fragmentu rdzenia. Jak wynika z poniższego wzoru (1), liniowy współczynnik tłumienia µ, na podstawie którego wyznacza się skalibrowane wartości HU (Victor et al., 2017), zależy od gęstości elektronowej (ρ) i efektywnej liczby atomowej (Z eff ) uśrednionych w obrazowanej przestrzeni (zakres uśredniania określa rozdzielczość obrazu tomograficznego): (1) gdzie: E energia promieniowania rentgenowskiego, a współczynnik Kleina Nishina, b stała, n wykładnik Z eff. W praktyce, bardziej przydatna jest informacja o gęstości objętościowej (ρ b ), a nie elektronowej. Do przeliczenia wartości gęstości elektronowej, na wartości gęstości objętościowej, wykorzystano poniższe równanie (Gardner i Dumanoir, 1980): = 0,9 0,9342 Pojedynczy obraz tomograficzny niesie więc w sobie sprzężoną informację o gęstości elektronowej i efektywnej liczbie atomowej próbki przedstawioną w postaci liniowych współczynników tłumienia. Dysponując dwoma obrazami, można podjąć próbę rozdzielenia obrazu na dwie składowe: pierwszą zależną od gęstości elektronowej i drugą zależną od efektywnej liczby atomowej dzięki układowi równań: (2) (3) gdzie indeksy 1 i 2 odnoszą się do obrazu 1 i 2. Aby taki układ równań posiadał sens fizyczny należy mieć pewność, że pierwsze i drugie równanie nie są ze sobą tożsame. Oznacza to, że na jednym z wykorzystanych obrazów powinny dominować efekty związane z gęstością elektronową, a na drugim z efektywną liczbą atomową. W praktyce można to zrealizować przez wykonanie pierwszego i drugiego pomiaru tomograficznego przy dwóch różnych energiach wiązki promieniowania X. Parametrem pomiarowym, który zapewnia takie warunki, jest napięcie przyspieszające na lampie rentgenowskiej, od którego zależy energia wiązki. Granicznym napięciem przyspieszającym oddzielającym obrazy o dominującym udziale ρ b i Z eff jest 100 kv (Siddiqui i Khamees, 2004). Wykorzystując podane dane, można ułożyć układ równań (równanie 4) pozwalający na bezpośrednie obliczenie gęstości objętościowej, o ile dla danego woksela znana jest wartość HU przy energii wiązki rentgenowskiej znacznie powyżej 100 kv (CT high ) i znacznie poniżej 100 kv (CT low ). = + + = + + 0,9 + 0,1759 (4) Parametry m, p, q, r, s i t są stałymi wyznaczonymi dla danego układu pomiarowego, a wyznacza się je na podstawie pomiarów dla trzech wzorców o znanym ρ b i Z eff. Metodyka badawcza W celu otrzymania niezbędnych współczynników, wykonano serię pomiarów DECT dla wcześniej przygotowanych próbek wzorcowych, mającą na celu kalibrację danych. Gęstość objętościowa i efektywna liczba atomowa wzorców użytych do kalibracji zostały wyznaczone laboratoryjnie. Gęstość wyliczono z pomiaru masy próbki oraz pomiaru objętości otrzymanego poprzez ważenie próbki w rtęci. Wartości Z eff próbek wzorcowych zostały pomierzone przy użyciu spektrometru fluorescencji rentgenowskiej (XRF-EDS) Bruker S1Titan. Pomiary Badania przeprowadzono przy użyciu medycznego tomografu rentgenowskiego. Zestaw próbek wzorcowych, składający się z czystych minerałów: 84 Nafta-Gaz, nr 2/2019
3 artykuły kwarc, kalcyt, piryt, korund, ortoklaz, chloryt, został zobrazowany dwukrotnie. W czasie pierwszego pomiaru napięcie przyspieszające na lampie rentgenowskiej wynosiło 80 kv, a w czasie drugiego 140 kv. Na podstawie zarejestrowanych obrazów, przy użyciu funkcji Histogram w programie FIJI (licencja: ImageJ 1.51u), obliczono średnią wartość zaczernienia dla poszczególnych minerałów wzorcowych przy niskiej (CT low ) i wysokiej (CT high ) energii wiązki rentgenowskiej. Wartości zestawiono w tabeli 1. Ponieważ dysponowano pełnymi danymi dla sześciu wzorców to w celu zwiększenia dokładności kalibracji zastosowano metodę kombinatoryczną polegającą na tym, że: wzorce podzielono na dwadzieścia różnych grup po trzy próbki wzorcowe; dla każdej z grup rozwiązano równania (5) i (6), uzyskując wartości parametrów m, p, q, r, s i t; każdy minerał wzorcowy podczas wyznaczania parametrów kalibracyjnych został wykorzystany dokładnie sześć razy; ostateczne wartości każdego z parametrów kalibracyjnych uzyskano przez obliczenie wartości średniej z 20 wyznaczonych wartości. Uzyskane wartości parametrów kalibracyjnych przedstawiono w tabeli 2. Tabela 1. wartości tabelaryczne i eksperymentalne parametrów zobrazowanych wzorców Table 1. Tabulated and experimental data of scanned standards Średnia Średnia Gęstość (ρ b ) Minerał Z CT low CT high eff [g cm 1 ] [HU] Kwarc 2,62 11, Kalcyt 2,68 15, Piryt 4,76 21, Korund 3,78 11, Ortoklaz 2,33 12, Chloryt 2,59 11, Na podstawie danych przedstawionych w tabeli 1 (wartości pomierzone i średnie wartości zaczernienia) ułożono macierzowe układy równań pozwalające wyznaczyć parametry kalibracyjne m, p, q, r, s i t potrzebne do rozwiązania układu równań (4): 1 1 = (5) 1,, 1,, 1,, 1,,,,,, 0,9, + 0,1759 0,9, + 0,1759 = 0,9, + 0,1759 (6) gdzie indeksy 1, 2 i 3 odnoszą się do trzech minerałów wykorzystanych do kalibracji. Trzecią kolumnę macierzy parametrów uzupełniono liczbą 1, aby uzyskać niezerowy wyznacznik macierzy. Przyjęto współczynnik n = 3,6 (Siddiqui i Khamees, 2004). Do rozwiązania równań (5) i (6) wystarczyłby zestaw danych laboratoryjnych i pomiarowych dla trzech minerałów. Tabela 2. Wyznaczone wartości parametrów kalibracyjnych DECT Table 2. Determined DECT images calibration factors Parametr Wartość m 1,339 p 2,646 q 950,6 r 58006,4 s 53004,8 t ,5 Aby sprawdzić poprawność wykonanej kalibracji, do równania (4) jako wartości CT low i CT high podstawiono średnie zaczernienie obrazu każdego z minerałów przedstawione w tabeli 1. Obliczone wartości gęstości objętościowej (gęstość CT, ρ CT ) i efektywnej liczby atomowej (Z eff CT) przedstawiono w tabeli 3. Dla kwarcu, kalcytu, ortoklazu i chlorytu, błąd pomiaru gęstości objętościowej, z analizy obrazu, nie przekracza 5%. Jedynie dla pirytu i korundu wartości błędu są wyższe i wynoszą odpowiednio 11% i 8%. Większy błąd zarejestrowano dla pomiarów efektywnej liczby atomowej. Zadowalającą wartość, poniżej 5%, otrzymano dla kwarcu, kalcytu i ortoklazu. W przypadku pirytu błąd wynosi 15%, a dla korundu 24%. Piryt jest minerałem, którego obecność w analizowanych rdzeniach jest wysoce prawdopodobna. Pomimo znacznej wartości błędu względnego analizy obrazu dla pirytu, jego identyfikacja nie powinna dostarczać większych trudności, gdyż charakteryzuje się największymi wartościami obydwu analizowanych parametrów. Przeprowadzono także analizę czułości kalibracji polegającą na usuwaniu kilku minerałów z zestawu wzorców kalibracyjnych i powtórzeniu obliczeń. Testy te wykazały, że usunięcie dowolnego ze wzorców z kombinacji pogarsza jakość wyznaczonych wyników, dlatego w dalszych obliczeniach postanowiono wykorzystać pełny zestaw wzorców kalibracyjnych i parametry podane w tabeli 2. Nafta-Gaz, nr 2/
4 Tabela 3. Wartości gęstości objętościowej i efektywnej liczby atomowej dla minerałów wzorcowych wyznaczone na podstawie średniego zaczernienia obrazu (podanego w tabeli 1) Table 3. Bulk density and effective atomic number (Z eff ) values calculated from DECT images porcessing Błąd względny Błąd względny Gęstość (ρ b ) Gęstość CT Minerał Z eff Z eff CT gęstości Z eff [g cm 1 ] [g cm 1 ] [%] Kwarc 2,62 11,53 2,69 12, Kalcyt 2,68 15,71 2,59 16, Piryt 4,76 21,95 5,30 18, Korund 3,78 11,18 3,48 13, Ortoklaz 2,33 12,60 2,22 12, Chloryt 2,59 11,67 2,61 10, Analiza obrazu tomograficznego metodą DECT W celu sprawdzenia współczynników kalibracyjnych, przetworzono (przy użyciu programu FIJI) oryginalne obrazy zestawu próbek kalibracyjnych w sposób, w jaki metoda ma być docelowo wykorzystana w analizie rdzeni wiertniczych. Do programu FIJI wczytano dwa obrazy zestawu próbek kalibracyjnych. W pierwszym kroku, usunięto tło obrazów przez ustawienie wartości nienumerycznej (NaN not a number) na wszystkich wokselach o wartościach CT mniejszych lub równych 0. W przypadku obrazu rdzenia wiertniczego, etap ten wykonywany jest przez przycięcie obrazu tak, aby analizowany obszar nie obejmował powietrza dookoła rdzenia. Należy pamiętać o tym, aby po przycięciu, obrazy zarejestrowane przy różnych energiach przedstawiały dokładnie taki sam fragment przestrzeni. Następnie wykorzystano funkcję Process/Image Expression Parse w celu przeliczenia współczynników µ dla każdego woksela na wartości ρ CT i Z eff CT. Definiując obraz zarejestrowany przy wysokiej energii wiązki (140 kv) jako A, a przy energii niskiej (80 kv) jako B, wprowadzono do FIJI następujące wyrażenie na gęstość objętościową (g/m 3 ): 1,3391 B + 2,646 A + 950,6 (7) oraz na efektywną liczbę atomową: 500, , ,5 0,9342 1, , , + 0,1759, Wyniki badań W celu sprawdzenia poprawności przyjętych założeń przeprowadzono badanie testowe na fragmencie rdzenia piaskowca, zawierającego szczelinę wypełnioną kalcytem. Dane (8) odniesienia zostały otrzymane z pomiarów ręcznym spektrometrem fluorescencji rentgenowskiej (XRF). Wartości gęstości objętościowej przyjęto natomiast z pomiarów próbek wzorcowych. Na poniższym rysunku (rysunek 1) przedstawiono cztery obrazy reprezentujące przekrój tego samego fragmentu rdzenia. Obraz 1a) przedstawia przekrój otrzymany na podstawie pomiaru CT z zastosowaniem 80 kv napięcia przyspieszającego, 1b) obraz otrzymany po rekonstrukcji pomiaru CT z zastosowaniem 140 kv napięcia przyspieszającego, 1c) wyliczony obraz gęstościowy i 1d) wyliczony obraz Z eff. W górnej, odciętej części rdzenia można zauważyć jaśniejszy fragment (rysunki 1a, 1b). Jest to szczelina wypełniona kalcytem. Zarówno na obrazie 80 kv, jak i 140 kv jest ona wyraźnie widoczna, ze względu na podwyższoną absorpcję w porównaniu do piaskowcowej matrycy. Praktycznie monotonny obraz gęstościowy wyraźnie pokazuje, że w tym przypadku główna różnica absorpcji wynika z różnicy w efektywnej liczbie atomowej pomiędzy kalcytem i kwarcem, co znajduje potwierdzenie w danych uzyskanych metodą XRF (tabela 4). Na obrazie Z eff różnica pomiędzy analizowanymi obszarami jest wyraźnie widoczna. W tabeli 4 przedstawiono błąd względny dla obydwu minerałów, którego wartość nie przekracza 6%, co można uznać za zadowalający wynik. Większy błąd sumaryczny pomiaru otrzymano dla efektywnej liczby atomowej Z eff, dla kwarcu 4%, a dla kalcytu 12% w odniesieniu do próbki wzorcowej. Powyższe wyniki można uznać za zadowalające. Nawet w przypadku większego błędu (12%) otrzymanego dla kalcytu, można tę wartość zaakceptować. Istotną zaletą pomiarów DECT jest fakt otrzymania dwóch obrazów: gęstościowego i Z eff. Nawet jeżeli, jak to ma miejsce dla przebadanej szczeliny z kalcytem, wartość efektywnej liczby atomowej nie daje precyzyjnej odpowiedzi, koniunkcja informacji o niskiej gęstości minerału i podwyższonej wartości Z eff pozwala wnioskować, że będzie to kalcyt. 86 Nafta-Gaz, nr 2/2019
5 artykuły 3767 HU 2581 HU 2075 HU 1617 HU a) Obraz surowy 80 kv b) Obraz surowy 140 kv 2,68 g/cm 3 17,0 2,46 g/cm 3 12,0 c) Obraz gęstościowy d) Obraz Z eff Rys. 1. Obraz przekroju przez rdzeń piaskowca z podanymi wartościami HU oraz gęstości objętościowej i Z eff. Obraz 1a) przedstawia przekrój otrzymany na podstawie pomiaru CT z zastosowaniem 80 kv napięcia przyspieszającego. 1b) to obraz otrzymany po rekonstrukcji pomiaru CT z zastosowaniem 140 kv napięcia przyspieszającego. 1c) to wyliczony obraz gęstościowy, a 1d) wyliczony obraz Z eff Fig. 1. Illustration of sandstone cross section, presenting HU values, bulk density and Z eff. Image 1a) presents low voltage CT scan (80 kv) cross section, 1b) high voltage CT scan (140 kv) cross section, 1c) calculated bulk density values, 1d) Z eff values Tabela 4. Wyniki wartości gęstości objętościowej i Z eff dla kwarcu i kalcytu, otrzymane metodami laboratoryjnymi i z analizy obrazu Table 4. Results of bulk density and Z eff for quartz and calcite determined by laboratory measurement and image analysis Minerał Błąd względny Błąd względny Gęstość (ρ b ) Gęstość CT Z eff Z eff CT gęstość Z eff [g cm 1 ] [g cm 1 ] [%] Kwarc 2,62 11,53 2,46 12,0 6 4 Kalcyt 2,68 15,71 2,68 17, Podsumowanie i wnioski 1. Wykonane pomiary pozwoliły na wyznaczenie parametrów kalibracyjnych, umożliwiających określenie zmian gęstości objętościowej i efektywnej liczby atomowej, na podstawie obrazów tomograficznych fragmentów rdzenia, wykonanych przy napięciu przyspieszającym na lampie rentgenowskiej wynoszącej 80 kv i 140 kv. 2. Wartości gęstości, przedstawione na rysunku 1c) odniesione są do właściwości próbek wzorcowych, a nie do rzeczywistych parametrów badanego fragmentu rdzenia. Dlatego w celu dokładnej weryfikacji jakości metody, istotne jest wykonanie badań na pełnym fragmencie rdzenia a następnie pobranie próbek do określenia rzeczywistych wartości analizowanej próbki. Przy krytycznym rozważaniu otrzymanych wyników, należy mieć na Nafta-Gaz, nr 2/
6 uwadze fakt, że pomiar DECT trwa około 60 sekund dla każdej energii. 3. Kluczowym elementem przy obliczaniu wartości jest bardzo dokładne dopasowanie obrazów DECT tak, aby analizowany obszar rdzenia posiadał te same współrzędne na obrazie 80 kv oraz 140 kv. Podczas porównywania obrazów, zauważono, że dla niektórych pomiarów występowały znaczne przesunięcia pomiędzy obrazami, dochodzące do 10 wokseli. W przypadku analizowania obszaru o dużej objętości, będącego przedmiotem tej pracy, może to nie mieć istotnego znaczenia. Jednakże w przypadku analizowania szczelin o niewielkiej rozwartości, będzie to kluczowy czynnik decydujący o poprawności otrzymywanych wyników badań. 4. Metoda DECT zdecydowanie posiada wysoki potencjał do wyznaczania charakterystyki gęstościowo-litologicznej rdzeni wiertniczych. Przedstawione dane pokazują, że metoda powinna działać w zakresie rdzeni skał najczęściej badanych dla przemysłu poszukiwawczego. 5. Ze względu na niską rozdzielczość obrazów otrzymanych z pomiarów tomografem medycznym, kluczowe do poprawy jakości danych, może być wykonanie pomiarów z wyższą rozdzielczością, urządzenie takie będzie dostępnie w Zakładzie Geofizyki Wiertniczej INiG PIB od początku 2019 roku. Artykuł powstał na podstawie pracy statutowej pt.: Ocena możliwości wykorzystania pomiaru dual energy CT (DECT) w badaniu skał praca INiG PIB na zlecenie MNiSW; nr zlecenia 38/SW, nr archiwalny SW /18. Literatura Baker D.R., Mancini L., Polacci M., Higgins M.D., Gualda G.A.R., Hill R.J., Rivers M.L., An introduction to the application of X-ray microtomography to the three-dimensional study of igneous rocks. Lithos, 148: DOI: /j.lithos Cnudde V., Boone M.N., High-resolution X-ray computed tomography in geosciences: A review of the current technology and applications. Earth-Science Reviews, 123:1 17. DOI: /j. earscirev Drabik K., Urbaniec A., Mikołajewski Z., Dohnalik M., Przykłady zastosowania metody rentgenowskiej tomografii komputerowej (CT) rdzeni wiertniczych w analizie skał węglanowych. Wiadomości Naftowe i Gazownicze, 5: Galkin S.V., Efimov A.A., Krivoshchekov S.N., Savitskiy Y.V., Cherepanov S.S., X-ray tomography in petrophysical studies of core samples from oil and gas fields. Russian Geology and Geophysics, 56: DOI: /j.rgg Gardner J.S., Dumanoir J.L., Litho Density Log Interpretation. Annual Logging Symposium Transactions, Paper N: Guo J.-Ch., Nie R.-S., Jia Y.-L., Dual permeability flow behavior for modeling horizontal well production in fractured-vuggy carbonate reservoirs. Journal of Hydrology, 464: DOI: /j.jhydrol Kaczmarek Ł., Kozłowska A., Maksimczuk M., Wejrzanowski T., The use of X-ray computed microtomography for graptolite detection in rock based on core internal structure visualization. Acta Geologica Polonica, 67: DOI: / agp Krakowska P.I., Dohnalik M., Jarzyna J.A., Wawrzyniak-Guz K., Computed X-ray microtomography as the useful tool in petrophysics: a case study of tight carbonates Modryn formation from Poland. Journal of Natural Gas Science and Engineering, 31: DOI: /j.jngse Siddiqui S., Khamees A.A., Dual-energy CT-Scanning application in rock characterization. SPE MS. DOI: /90520-MS. Skupio R., Dohnalik M., Pomiar gamma-gamma oraz komputerowa tomografia rentgenowska na rdzeniach wiertniczych skał osadowych. Nafta-Gaz, 8: DOI: /NG Urbaniec A., Drabik K., Dohnalik M., Selected features of carbonate rocks based on the X-ray computed tomography method (CT). Nafta-Gaz, 3: DOI: /NG Victor R.A., Prodanović M., Torres Verdín C., Monte Carlo approach for estimating density and atomic number from dual-energy computed tomography images of carbonate rocks. Journal of Geophysical Research: Solid Earth, 122: DOI: /2017JB Wang F., Li Y., Tang X., Chen J., Gao W., Petrophysical properties analysis of a carbonate reservoir with natural fractures and vugs using X-ray computed tomography. Journal of Natural Gas Science and Engineering, 28: DOI: /j. jngse Wolański K., Zarudzki W., Kiersnowski H., Dohnalik M., Drabik K., Wykorzystanie tomografii komputerowej w badaniu rdzeni skał. Nafta-Gaz, 12: DOI: /NG Zalewska J., Kaczmarczyk J., Dohnalik M., Cebulski D., Poszytek A., Analiza własności zbiornikowych skał węglanowych z wykorzystaniem mikrotomografii rentgenowskiej. Nafta-Gaz, 8: Dr inż. Marek DOHNALIK Kierownik Zakładu Geofizyki Wiertniczej Instytut Nafty i Gazu Państwowy Instytut Badawczy ul. Lubicz 25 A Kraków marek.dohnalik@inig.pl Mgr Jan KACZMARCZYK Analityk w sektorze bankowym. Autor bloga janek@operator-paramedyk.pl 88 Nafta-Gaz, nr 2/2019
Rentgenowska mikrotomografia komputerowa w badaniu skał węglanowych
NAFTA-GAZ czerwiec 2010 ROK LXVI Jadwiga Zalewska, Grażyna Łykowska, Jan Kaczmarczyk Instytut Nafty i Gazu, Kraków Rentgenowska mikrotomografia komputerowa w badaniu skał węglanowych Wstęp W artykule przedstawiono
NAFTA-GAZ listopad 2009 ROK LXV
NAFTA-GAZ listopad 2009 ROK LXV Jadwiga Zalewska, Marek Dohnalik Instytut Nafty i Gazu, Kraków Ilościowa ocena porowatości metodą mikrotomografii rentgenowskiej* Ważnym aspektem prowadzenia badań metodą
NAPRĘŻENIA ŚCISKAJĄCE PRZY 10% ODKSZTAŁCENIU WZGLĘDNYM PRÓBEK NORMOWYCH POBRANYCH Z PŁYT EPS O RÓŻNEJ GRUBOŚCI
PRACE INSTYTUTU TECHNIKI BUDOWLANEJ - KWARTALNIK 1 (145) 2008 BUILDING RESEARCH INSTITUTE - QUARTERLY No 1 (145) 2008 Zbigniew Owczarek* NAPRĘŻENIA ŚCISKAJĄCE PRZY 10% ODKSZTAŁCENIU WZGLĘDNYM PRÓBEK NORMOWYCH
Interpretacja jakościowa i ilościowa przestrzeni porowej piaskowca karbońskiego na podstawie wyników rentgenowskiej tomografii komputerowej
NAFTA-GAZ, ROK LXXIV, Nr 7 / 218 DOI: 1.18668/NG.218.7.1 Piotr Gołda, Paulina Krakowska AGH Akademia Górniczo-Hutnicza im. St. Staszica w Krakowie Wydział Geologii, Geofizyki i Ochrony Środowiska Katedra
Trójwymiarowa wizualizacja szczelin metodą mikrotomografii rentgenowskiej
NAFTA-GAZ grudzień 2012 ROK LXVIII Grażyna Łykowska Instytut Nafty i Gazu, Kraków Trójwymiarowa wizualizacja szczelin metodą mikrotomografii rentgenowskiej Wstęp Najbardziej interesującym typem porowatości
Wykorzystanie tomografii komputerowej w badaniu rdzeni skał
NAFTA-GAZ, ROK LXXII, Nr 12 / 2016 DOI: 10.18668/NG.2016.12.04 Krzysztof Wolański PGNiG SA, Oddział Geologii i Eksploatacji Wojciech Zarudzki ORLEN Upstream Sp. z o.o. Hubert Kiersnowski Państwowy Instytut
ANALiZA WPŁYWU PARAMETRÓW SAMOLOTU NA POZiOM HAŁASU MiERZONEGO WEDŁUG PRZEPiSÓW FAR 36 APPENDiX G
PRACE instytutu LOTNiCTWA 221, s. 115 120, Warszawa 2011 ANALiZA WPŁYWU PARAMETRÓW SAMOLOTU NA POZiOM HAŁASU MiERZONEGO WEDŁUG PRZEPiSÓW FAR 36 APPENDiX G i ROZDZiAŁU 10 ZAŁOżEń16 KONWENCJi icao PIotr
NAFTA-GAZ, ROK LXXIV, Nr 11 / Paulina Krakowska, Edyta Puskarczyk, Magdalena Habrat. Paweł Madejski. Mariusz Jędrychowski
NAFTA-GAZ, ROK LXXIV, Nr 11 / 2018 DOI: 10.18668/NG.2018.11.01 Paulina Krakowska, Edyta Puskarczyk, Magdalena Habrat AGH w Krakowie Wydział Geologii, Geofizyki i Ochrony Środowiska Paweł Madejski AGH w
BADANIE 3D STRUKTURY PRZESTRZENI POROWEJ CEMENTÓW METODĄ MIKROTOMOGRAFII RENTGENOWSKIEJ (MICRO-CT) 1. Wstęp
Górnictwo i Geoinżynieria Rok 34 Zeszyt 4 2010 Marek Dohnalik*, Jadwiga Zalewska*, Łukasz Kut**, Jan Kaczmarczyk* BADANIE 3D STRUKTURY PRZESTRZENI POROWEJ CEMENTÓW METODĄ MIKROTOMOGRAFII RENTGENOWSKIEJ
Charakterystyka przestrzeni porowej utworów czerwonego spągowca na podstawie rentgenowskiej mikrotomografii komputerowej
NAFTA-GAZ styczeń 2010 ROK LXVI Jadwiga Zalewska, Marek Dohnalik Instytut Nafty i Gazu, Kraków Anna Poszytek Uniwersytet Warszawski Charakterystyka przestrzeni porowej utworów czerwonego spągowca na podstawie
WPŁYW SZYBKOŚCI STYGNIĘCIA NA WŁASNOŚCI TERMOFIZYCZNE STALIWA W STANIE STAŁYM
2/1 Archives of Foundry, Year 200, Volume, 1 Archiwum Odlewnictwa, Rok 200, Rocznik, Nr 1 PAN Katowice PL ISSN 1642-308 WPŁYW SZYBKOŚCI STYGNIĘCIA NA WŁASNOŚCI TERMOFIZYCZNE STALIWA W STANIE STAŁYM D.
Ocena właściwości zbiornikowych i sprężystych w aspekcie szczelinowatości skał
NAFTA-GAZ, ROK LXX, Nr 8 / 214 Grażyna Łykowska Instytut Nafty i Gazu Państwowy Instytut Badawczy Ocena właściwości zbiornikowych i sprężystych w aspekcie szczelinowatości skał Zasadniczymi celami charakterystyki
Pomiar gamma-gamma oraz komputerowa tomografia rentgenowska na rdzeniach wiertniczych skał osadowych
NAFTA-GAZ, ROK LXXIII, Nr 8 / 217 DOI: 1.18668/NG.217.8.4 Rafał Skupio, Marek Dohnalik Instytut Nafty i Gazu Państwowy Instytut Badawczy Pomiar gamma-gamma oraz komputerowa tomografia rentgenowska na rdzeniach
ZALEŻNOŚĆ WSPÓŁCZYNNIKA DYFUZJI WODY W KOSTKACH MARCHWI OD TEMPERATURY POWIETRZA SUSZĄCEGO
Inżynieria Rolnicza 5(13)/211 ZALEŻNOŚĆ WSPÓŁCZYNNIKA DYFUZJI WODY W KOSTKACH MARCHWI OD TEMPERATURY POWIETRZA SUSZĄCEGO Marian Szarycz, Krzysztof Lech, Klaudiusz Jałoszyński Instytut Inżynierii Rolniczej,
Numeryczna symulacja rozpływu płynu w węźle
231 Prace Instytutu Mechaniki Górotworu PAN Tom 7, nr 3-4, (2005), s. 231-236 Instytut Mechaniki Górotworu PAN Numeryczna symulacja rozpływu płynu w węźle JERZY CYGAN Instytut Mechaniki Górotworu PAN,
Spis treści. Przedmowa... XI. Rozdział 1. Pomiar: jednostki miar... 1. Rozdział 2. Pomiar: liczby i obliczenia liczbowe... 16
Spis treści Przedmowa.......................... XI Rozdział 1. Pomiar: jednostki miar................. 1 1.1. Wielkości fizyczne i pozafizyczne.................. 1 1.2. Spójne układy miar. Układ SI i jego
Charakterystyka parametrów termicznych skał mezopaleozoicznych z rejonu Kraków-Dębica
NAFTA-GAZ sierpień 2010 ROK LXVI Irena Gąsior, Anna Przelaskowska Instytut Nafty i Gazu, Kraków Charakterystyka parametrów termicznych skał mezopaleozoicznych z rejonu Kraków-Dębica Wstęp Współczynnik
WPŁYW TECHNICZNEGO UZBROJENIA PROCESU PRACY NA NADWYŻKĘ BEZPOŚREDNIĄ W GOSPODARSTWACH RODZINNYCH
Inżynieria Rolnicza 4(102)/2008 WPŁYW TECHNICZNEGO UZBROJENIA PROCESU PRACY NA NADWYŻKĘ BEZPOŚREDNIĄ W GOSPODARSTWACH RODZINNYCH Sławomir Kocira Katedra Eksploatacji Maszyn i Zarządzania w Inżynierii Rolniczej,
Strukturalna analiza mioceńskich piaskowców z zapadliska przedkarpackiego za pomocą wysokorozdzielczej mikrotomografii komputerowej
NAFTA-GAZ, ROK LXXI, Nr 9 / 2015 Łukasz Kaczmarek Politechnika Warszawska, Wydział Inżynierii Materiałowej Uniwersytet Warszawski, Wydział Geologii Grzegorz Machowski AGH Akademia Górniczo-Hutnicza im.
WZORCOWANIE MOSTKÓW DO POMIARU BŁĘDÓW PRZEKŁADNIKÓW PRĄDOWYCH I NAPIĘCIOWYCH ZA POMOCĄ SYSTEMU PRÓBKUJĄCEGO
PROBLEMS AD PROGRESS METROLOGY PPM 18 Conference Digest Grzegorz SADKOWSK Główny rząd Miar Samodzielne Laboratorium Elektryczności i Magnetyzmu WZORCOWAE MOSTKÓW DO POMAR BŁĘDÓW PRZEKŁADKÓW PRĄDOWYCH APĘCOWYCH
Do obliczeń można wykorzystywać rozmaite algorytmy wykorzystujące najprostszych należą przedstawione niżej:
II.1.2.1. Obliczenie krzywych parametrów geologiczno złożowych Najprostsza forma interpretacji geologiczno złożowej krzywych geofizyki wiertniczej obejmuje interpretacje krzywych zailenia (VCL) i porowatości
NIEPEWNOŚĆ POMIARÓW POZIOMU MOCY AKUSTYCZNEJ WEDŁUG ZNOWELIZOWANEJ SERII NORM PN-EN ISO 3740
PRACE INSTYTUTU TECHNIKI BUDOWLANEJ - KWARTALNIK BUILDING RESEARCH INSTITUTE - QUARTERLY 2 (162) 2012 ARTYKUŁY - REPORTS Anna Iżewska* NIEPEWNOŚĆ POMIARÓW POZIOMU MOCY AKUSTYCZNEJ WEDŁUG ZNOWELIZOWANEJ
Analiza związków prędkości propagacji fal sprężystych z przestrzenią porową skały odzwierciedloną w obrazie 3D
NAFTA-GAZ wrzesień 2012 ROK LXVIII Dariusz Cebulski Instytut Nafty i Gazu, Kraków Paweł Madejski AGH w Krakowie, Wydział Inżynierii Mechanicznej i Robotyki Analiza związków prędkości propagacji fal sprężystych
Wskaźnik szybkości płynięcia termoplastów
Katedra Technologii Polimerów Przedmiot: Inżynieria polimerów Ćwiczenie laboratoryjne: Wskaźnik szybkości płynięcia termoplastów Wskaźnik szybkości płynięcia Wielkością która charakteryzuje prędkości płynięcia
Tytuł pracy w języku angielskim: Microstructural characterization of Ag/X/Ag (X = Sn, In) joints obtained as the effect of diffusion soledering.
Dr inż. Przemysław Skrzyniarz Kierownik pracy: Prof. dr hab. inż. Paweł Zięba Tytuł pracy w języku polskim: Charakterystyka mikrostruktury spoin Ag/X/Ag (X = Sn, In) uzyskanych w wyniku niskotemperaturowego
Badanie zależności pomiędzy właściwościami zbiornikowymi piaskowców czerwonego spągowca a wymiarem fraktalnym struktury porowej
NAFTA-GAZ sierpień 2012 ROK LXVIII Marek Dohnalik, Jadwiga Zalewska Instytut Nafty i Gazu, Kraków Badanie zależności pomiędzy właściwościami zbiornikowymi piaskowców czerwonego spągowca a wymiarem fraktalnym
Automatyka i pomiary wielkości fizykochemicznych. Instrukcja do ćwiczenia III. Pomiar natężenia przepływu za pomocą sondy poboru ciśnienia
Automatyka i pomiary wielkości fizykochemicznych Instrukcja do ćwiczenia III Pomiar natężenia przepływu za pomocą sondy poboru ciśnienia Sonda poboru ciśnienia Sonda poboru ciśnienia (Rys. ) jest to urządzenie
WSKAZÓWKI DO WYKONANIA SPRAWOZDANIA Z WYRÓWNAWCZYCH ZAJĘĆ LABORATORYJNYCH
WSKAZÓWKI DO WYKONANIA SPRAWOZDANIA Z WYRÓWNAWCZYCH ZAJĘĆ LABORATORYJNYCH Dobrze przygotowane sprawozdanie powinno zawierać następujące elementy: 1. Krótki wstęp - maksymalnie pół strony. W krótki i zwięzły
Przykłady wykorzystania mikroskopii elektronowej w poszukiwaniach ropy naftowej i gazu ziemnego. mgr inż. Katarzyna Kasprzyk
Przykłady wykorzystania mikroskopii elektronowej w poszukiwaniach ropy naftowej i gazu ziemnego mgr inż. Katarzyna Kasprzyk Mikroskop skaningowy Pierwszy mikroskop elektronowy transmisyjny powstał w 1931r
na ścieżce nr 3, od lewej strony do prawej, przedstawiono
Wyniki pomiarów NMR dostarczają wiele ważnych informacji na temat porowatości, rozkładu nasycenia przestrzeni porowej i przepuszczalności, dzięki ścisłemu powiązaniu pomiędzy wielkością porów a rozkładem
MATEMATYCZNY MODEL PĘTLI HISTEREZY MAGNETYCZNEJ
ELEKTRYKA 014 Zeszyt 1 (9) Rok LX Krzysztof SZTYMELSKI, Marian PASKO Politechnika Śląska w Gliwicach MATEMATYCZNY MODEL PĘTLI ISTEREZY MAGNETYCZNEJ Streszczenie. W artykule został zaprezentowany matematyczny
Wizualizacja kanalików robaczkowych, wywołanych zabiegiem kwasowania rdzeni wiertniczych, uzyskana metodą mikrotomografii rentgenowskiej
NAFTA-GAZ wrzesień 2010 ROK LXVI Jadwiga Zalewska, Marek Dohnalik, Jan Kaczmarczyk Instytut Nafty i Gazu, Kraków Mateusz Masłowski, Elżbieta Biały Instytut Nafty i Gazu, Oddział Krosno Wizualizacja kanalików
WPŁYW OBRÓBKI TERMICZNEJ ZIEMNIAKÓW NA PRĘDKOŚĆ PROPAGACJI FAL ULTRADŹWIĘKOWYCH
Wpływ obróbki termicznej ziemniaków... Arkadiusz Ratajski, Andrzej Wesołowski Katedra InŜynierii Procesów Rolniczych Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie WPŁYW OBRÓBKI TERMICZNEJ ZIEMNIAKÓW NA PRĘDKOŚĆ
BADANIA ZRÓŻNICOWANIA RYZYKA WYPADKÓW PRZY PRACY NA PRZYKŁADZIE ANALIZY STATYSTYKI WYPADKÓW DLA BRANŻY GÓRNICTWA I POLSKI
14 BADANIA ZRÓŻNICOWANIA RYZYKA WYPADKÓW PRZY PRACY NA PRZYKŁADZIE ANALIZY STATYSTYKI WYPADKÓW DLA BRANŻY GÓRNICTWA I POLSKI 14.1 WSTĘP Ogólne wymagania prawne dotyczące przy pracy określają m.in. przepisy
WYBÓR PUNKTÓW POMIAROWYCH
Scientific Bulletin of Che lm Section of Technical Sciences No. 1/2008 WYBÓR PUNKTÓW POMIAROWYCH WE WSPÓŁRZĘDNOŚCIOWEJ TECHNICE POMIAROWEJ MAREK MAGDZIAK Katedra Technik Wytwarzania i Automatyzacji, Politechnika
DOKUMENTACJA SYSTEMU ZARZĄDZANIA LABORATORIUM. Procedura szacowania niepewności
DOKUMENTACJA SYSTEMU ZARZĄDZANIA LABORATORIUM Procedura szacowania niepewności Szacowanie niepewności oznaczania / pomiaru zawartości... metodą... Data Imię i Nazwisko Podpis Opracował Sprawdził Zatwierdził
SPRAWOZDANIE Z BADAŃ
POLITECHNIKA ŁÓDZKA ul. Żeromskiego 116 90-924 Łódź KATEDRA BUDOWNICTWA BETONOWEGO NIP: 727 002 18 95 REGON: 000001583 LABORATORIUM BADAWCZE MATERIAŁÓW I KONSTRUKCJI BUDOWLANYCH Al. Politechniki 6 90-924
ĆWICZENIE 3 REZONANS AKUSTYCZNY
ĆWICZENIE 3 REZONANS AKUSTYCZNY W trakcie doświadczenia przeprowadzono sześć pomiarów rezonansu akustycznego: dla dwóch różnych gazów (powietrza i CO), pięć pomiarów dla powietrza oraz jeden pomiar dla
Obliczanie niepewności rozszerzonej metodą analityczną opartą na splocie rozkładów wielkości wejściowych
Obliczanie niepewności rozszerzonej metodą analityczną opartą na splocie rozkładów wejściowych Paweł Fotowicz * Przedstawiono ścisłą metodę obliczania niepewności rozszerzonej, polegającą na wyznaczeniu
Parametry krytyczne podczas walidacji procedur analitycznych w absorpcyjnej spektrometrii atomowej. R. Dobrowolski
Parametry krytyczne podczas walidacji procedur analitycznych w absorpcyjnej spektrometrii atomowej. R. Dobrowolski Wydział Chemii Uniwersytet Marii Curie Skłodowskiej pl. M. Curie Skłodowskiej 3 0-03 Lublin
PROGNOZOWANIE CENY OGÓRKA SZKLARNIOWEGO ZA POMOCĄ SIECI NEURONOWYCH
InŜynieria Rolnicza 14/2005 Sławomir Francik Katedra InŜynierii Mechanicznej i Agrofizyki Akademia Rolnicza w Krakowie PROGNOZOWANIE CENY OGÓRKA SZKLARNIOWEGO ZA POMOCĄ SIECI NEURONOWYCH Streszczenie W
NATĘŻENIE POLA ELEKTRYCZNEGO PRZEWODU LINII NAPOWIETRZNEJ Z UWZGLĘDNIENIEM ZWISU
POZNAN UNIVE RSITY OF TE CHNOLOGY ACADE MIC JOURNALS No 85 Electrical Engineering 016 Krzysztof KRÓL* NATĘŻENIE POLA ELEKTRYCZNEGO PRZEWODU LINII NAPOWIETRZNEJ Z UWZGLĘDNIENIEM ZWISU W artykule zaprezentowano
Ćwiczenie 3++ Spektrometria promieniowania gamma z licznikiem półprzewodnikowym Ge(Li) kalibracja energetyczna i wydajnościowa
Ćwiczenie 3++ Spektrometria promieniowania gamma z licznikiem półprzewodnikowym Ge(Li) kalibracja energetyczna i wydajnościowa Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest zapoznanie się - z metodyką pomiaru aktywności
OPTYMALIZACJA PARAMETRÓW PRACY PNEUMATYCZNEGO SEPARATORA KASKADOWEGO
InŜynieria Rolnicza 7/2006 Zbigniew Oszczak Katedra InŜynierii i Maszyn SpoŜywczych Akademia Rolnicza w Lublinie OPTYMALIZACJA PARAMETRÓW PRACY PNEUMATYCZNEGO SEPARATORA KASKADOWEGO Streszczenie W pracy
Procedura szacowania niepewności
DOKUMENTACJA SYSTEMU ZARZĄDZANIA LABORATORIUM Procedura szacowania niepewności Stron 7 Załączniki Nr 1 Nr Nr 3 Stron Symbol procedury PN//xyz Data Imię i Nazwisko Podpis Opracował Sprawdził Zatwierdził
WPŁYW ODKSZTAŁCENIA WZGLĘDNEGO NA WSKAŹNIK ZMNIEJSZENIA CHROPOWATOŚCI I STOPIEŃ UMOCNIENIA WARSTWY POWIERZCHNIOWEJ PO OBRÓBCE NAGNIATANEM
Tomasz Dyl Akademia Morska w Gdyni WPŁYW ODKSZTAŁCENIA WZGLĘDNEGO NA WSKAŹNIK ZMNIEJSZENIA CHROPOWATOŚCI I STOPIEŃ UMOCNIENIA WARSTWY POWIERZCHNIOWEJ PO OBRÓBCE NAGNIATANEM W artykule określono wpływ odkształcenia
METODA MACIERZOWA OBLICZANIA OBWODÓW PRĄDU PRZEMIENNEGO
POZNAN UNIVERSITY OF TECHNOLOGY ACADEMIC JOURNALS No 93 Electrical Engineering 2018 DOI 10.21008/j.1897-0737.2018.93.0026 Piotr FRĄCZAK METODA MACIERZOWA OBLICZANIA OBWODÓW PRĄDU PRZEMIENNEGO W pracy przedstawiono
BADANIA PORÓWNAWCZE PAROPRZEPUSZCZALNOŚCI POWŁOK POLIMEROWYCH W RAMACH DOSTOSOWANIA METOD BADAŃ DO WYMAGAŃ NORM EN
PRACE INSTYTUTU TECHNIKI BUDOWLANEJ - KWARTALNIK nr 1 (137) 2006 BUILDING RESEARCH INSTITUTE - QUARTERLY No 1 (137) 2006 ARTYKUŁY - REPORTS Anna Sochan*, Anna Sokalska** BADANIA PORÓWNAWCZE PAROPRZEPUSZCZALNOŚCI
Ćwiczenie nr 2. Pomiar energii promieniowania gamma metodą absorpcji
Ćwiczenie nr (wersja_05) Pomiar energii gamma metodą absorpcji Student winien wykazać się znajomością następujących zagadnień:. Promieniowanie gamma i jego własności.. Absorpcja gamma. 3. Oddziaływanie
OKREŚLENIE PRĘDKOŚCI PORUSZANIA SIĘ SZKODNIKÓW Z WYKORZYSTANIEM KOMPUTEROWEJ ANALIZY OBRAZU
Inżynieria Rolnicza 2(90)/2007 OKREŚLENIE PRĘDKOŚCI PORUSZANIA SIĘ SZKODNIKÓW Z WYKORZYSTANIEM KOMPUTEROWEJ ANALIZY OBRAZU Joanna Rut, Katarzyna Szwedziak, Marek Tukiendorf Zakład Techniki Rolniczej i
4. EKSPLOATACJA UKŁADU NAPĘD ZWROTNICOWY ROZJAZD. DEFINICJA SIŁ W UKŁADZIE Siła nastawcza Siła trzymania
3 SPIS TREŚCI Przedmowa... 11 1. WPROWADZENIE... 13 1.1. Budowa rozjazdów kolejowych... 14 1.2. Napędy zwrotnicowe... 15 1.2.1. Napęd zwrotnicowy EEA-4... 18 1.2.2. Napęd zwrotnicowy EEA-5... 20 1.3. Współpraca
Knovel Math: Jakość produktu
Knovel Math: Jakość produktu Knovel jest agregatorem materiałów pełnotekstowych dostępnych w formacie PDF i interaktywnym. Narzędzia interaktywne Knovel nie są stworzone wokół specjalnych algorytmów wymagających
BADANIA SYMULACYJNE PROCESU HAMOWANIA SAMOCHODU OSOBOWEGO W PROGRAMIE PC-CRASH
BADANIA SYMULACYJNE PROCESU HAMOWANIA SAMOCHODU OSOBOWEGO W PROGRAMIE PC-CRASH Dr inż. Artur JAWORSKI, Dr inż. Hubert KUSZEWSKI, Dr inż. Adam USTRZYCKI W artykule przedstawiono wyniki analizy symulacyjnej
Wykorzystanie testu t dla pojedynczej próby we wnioskowaniu statystycznym
Wiesława MALSKA Politechnika Rzeszowska, Polska Anna KOZIOROWSKA Uniwersytet Rzeszowski, Polska Wykorzystanie testu t dla pojedynczej próby we wnioskowaniu statystycznym Wstęp Wnioskowanie statystyczne
WPŁYW TEMPERATURY NA CECHY DIELEKTRYCZNE MIODU
Inżynieria Rolnicza 9(134)/2011 WPŁYW TEMPERATURY NA CECHY DIELEKTRYCZNE MIODU Deta Łuczycka, Antoni Szewczyk, Krzysztof Pruski Instytut Inżynierii Rolniczej, Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu Streszczenie:
NAFTA-GAZ grudzień 2009 ROK LXV
NAFTA-GAZ grudzień 2009 ROK LXV Jadwiga Zalewska, Marek Dohnalik Instytut Nafty i Gazu, Kraków Wyznaczanie krętości kanałów porowych metodą rentgenowskiej mikrotomografii komputerowej Rentgenowska mikrotomografia
DOZYMETRIA I BADANIE WPŁYWU PROMIENIOWANIA X NA MEDIA BIOLOGICZNE
X3 DOZYMETRIA I BADANIE WPŁYWU PROMIENIOWANIA X NA MEDIA BIOLOGICZNE Tematyka ćwiczenia Promieniowanie X wykazuje właściwości jonizujące. W związku z tym powietrze naświetlane promieniowaniem X jest elektrycznie
BADANIA WYTRZYMA OŒCI NA ŒCISKANIE PRÓBEK Z TWORZYWA ABS DRUKOWANYCH W TECHNOLOGII FDM
dr in. Marek GOŒCIAÑSKI, dr in. Bart³omiej DUDZIAK Przemys³owy Instytut Maszyn Rolniczych, Poznañ e-mail: office@pimr.poznan.pl BADANIA WYTRZYMA OŒCI NA ŒCISKANIE PRÓBEK Z TWORZYWA ABS DRUKOWANYCH W TECHNOLOGII
Kontrola i zapewnienie jakości wyników
Kontrola i zapewnienie jakości wyników Kontrola i zapewnienie jakości wyników QA : Quality Assurance QC : Quality Control Dobór systemu zapewnienia jakości wyników dla danego zadania fit for purpose Kontrola
OCENA PORÓWNAWCZA WYNIKÓW OBLICZEŃ I BADAŃ WSPÓŁCZYNNIKA PRZENIKANIA CIEPŁA OKIEN
PRACE INSTYTUTU TECHNIKI BUDOWLANEJ - KWARTALNIK nr 1 (137) 2006 BUILDING RESEARCH INSTITUTE - QUARTERLY No 1 (137) 2006 Zbigniew Owczarek* Robert Geryło** OCENA PORÓWNAWCZA WYNIKÓW OBLICZEŃ I BADAŃ WSPÓŁCZYNNIKA
Wyniki laboratoryjnych badań właściwości elektrycznych skał
NAFTA-GAZ kwiecień 2010 ROK LXVI Jadwiga Zalewska, Dariusz Cebulski Instytut Nafty i Gazu, Kraków Wyniki laboratoryjnych badań właściwości elektrycznych skał Wprowadzenie Analiza rdzeni wiertniczych, mająca
ANALIZA WŁAŚCIWOŚCI FILTRU PARAMETRYCZNEGO I RZĘDU
POZNAN UNIVE RSITY OF TE CHNOLOGY ACADE MIC JOURNALS No 78 Electrical Engineering 2014 Seweryn MAZURKIEWICZ* Janusz WALCZAK* ANALIZA WŁAŚCIWOŚCI FILTRU PARAMETRYCZNEGO I RZĘDU W artykule rozpatrzono problem
CZTEROKULOWA MASZYNA TARCIA ROZSZERZENIE MOŻLIWOŚCI BADAWCZYCH W WARUNKACH ZMIENNYCH OBCIĄŻEŃ
Artur MACIĄG, Wiesław OLSZEWSKI, Jan GUZIK Politechnika Radomska, Wydział Mechaniczny CZTEROKULOWA MASZYNA TARCIA ROZSZERZENIE MOŻLIWOŚCI BADAWCZYCH W WARUNKACH ZMIENNYCH OBCIĄŻEŃ Słowa kluczowe Czterokulowa
WYKAZ PRÓB / SUMMARY OF TESTS. mgr ing. Janusz Bandel
Sprawozdanie z Badań Nr Strona/Page 2/24 WYKAZ PRÓB / SUMMARY OF TESTS STRONA PAGE Próba uszkodzenia przy przepięciach dorywczych TOV failure test 5 Próby wykonał / The tests were carried out by: mgr ing.
JAK WYZNACZYĆ PARAMETRY WALIDACYJNE W METODACH INSTRUMENTALNYCH
JAK WYZNACZYĆ PARAMETRY WALIDACYJNE W METODACH INSTRUMENTALNYCH dr inż. Agnieszka Wiśniewska EKOLAB Sp. z o.o. agnieszka.wisniewska@ekolab.pl DZIAŁALNOŚĆ EKOLAB SP. Z O.O. Akredytowane laboratorium badawcze
WPŁYW GĘSTOŚCI SUROWCA NA BILANSOWANIE PRODUKTÓW KLASYFIKACJI HYDRAULICZNEJ W HYDROCYKLONACH W OPARCIU O WYNIKI LASEROWYCH ANALIZ UZIARNIENIA**
Górnictwo i Geoinżynieria Rok 34 Zeszyt 4/1 2010 Damian Krawczykowski*, Aldona Krawczykowska* WPŁYW GĘSTOŚCI SUROWCA NA BILANSOWANIE PRODUKTÓW KLASYFIKACJI HYDRAULICZNEJ W HYDROCYKLONACH W OPARCIU O WYNIKI
PRZEGLĄD KONSTRUKCJI JEDNOFAZOWYCH SILNIKÓW SYNCHRONICZNYCH Z MAGNESAMI TRWAŁYMI O ROZRUCHU BEZPOŚREDNIM
51 Maciej Gwoździewicz, Jan Zawilak Politechnika Wrocławska, Wrocław PRZEGLĄD KONSTRUKCJI JEDNOFAZOWYCH SILNIKÓW SYNCHRONICZNYCH Z MAGNESAMI TRWAŁYMI O ROZRUCHU BEZPOŚREDNIM REVIEW OF SINGLE-PHASE LINE
Problem testowania/wzorcowania instrumentów geodezyjnych
Problem testowania/wzorcowania instrumentów geodezyjnych Realizacja Osnów Geodezyjnych a Problemy Geodynamiki Grybów, 25-27 września 2014 Ryszard Szpunar, Dominik Próchniewicz, Janusz Walo Politechnika
METODYKA BADAŃ MAŁYCH SIŁOWNI WIATROWYCH
Inżynieria Rolnicza 2(100)/2008 METODYKA BADAŃ MAŁYCH SIŁOWNI WIATROWYCH Krzysztof Nalepa, Maciej Neugebauer, Piotr Sołowiej Katedra Elektrotechniki i Energetyki, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie
LABORATORIUM: ROZDZIELANIE UKŁADÓW HETEROGENICZNYCH ĆWICZENIE 1 - PRZESIEWANIE
LABORATORIUM: ROZDZIELANIE UKŁADÓW HETEROGENICZNYCH ĆWICZENIE 1 - PRZESIEWANIE CEL ĆWICZENIA Celem ćwiczenia jest wykonanie analizy sitowej materiału ziarnistego poddanego mieleniu w młynie kulowym oraz
Zadanie Cyfryzacja grida i analiza geometrii stropu pułapki w kontekście geologicznym
Zadanie 1 1. Cyfryzacja grida i analiza geometrii stropu pułapki w kontekście geologicznym Pierwszym etapem wykonania zadania było przycięcie danego obrazu tak aby pozostał tylko obszar grida. Obrobiony
Wpływ promieniowania na wybrane właściwości folii biodegradowalnych
WANDA NOWAK, HALINA PODSIADŁO Politechnika Warszawska Wpływ promieniowania na wybrane właściwości folii biodegradowalnych Słowa kluczowe: biodegradacja, kompostowanie, folie celulozowe, właściwości wytrzymałościowe,
NAFTA-GAZ, ROK LXXII, Nr 10 / 2016
NAFTA-GAZ, ROK LXXII, Nr 1 / 216 DOI: 1.18668/NG.216.1.3 Irena Gąsior, Rafał Skupio, Anna Przelaskowska, Mateusz Orzechowski, Urszula Zagórska, Marek Dohnalik, Sylwia Kowalska Wykorzystanie pomiarów naturalnej
Sprawdzenie narzędzi pomiarowych i wyznaczenie niepewności rozszerzonej typu A w pomiarach pośrednich
Podstawy Metrologii i Technik Eksperymentu Laboratorium Sprawdzenie narzędzi pomiarowych i wyznaczenie niepewności rozszerzonej typu A w pomiarach pośrednich Instrukcja do ćwiczenia nr 4 Zakład Miernictwa
wyznaczenie zasięgu efektywnego, energii maksymalnej oraz prędkości czastek β o zasięgu maksymalnym,
1 Część teoretyczna 1.1 Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest zbadanie absorpcji promieniowania β w ciałach stałych poprzez: wyznaczenie krzywej absorpcji, wyznaczenie zasięgu efektywnego, energii maksymalnej
WPŁYW TEMPERATURY W POMIESZCZENIACH POMOCNICZYCH NA BILANS CIEPŁA W BUDYNKACH DLA BYDŁA
Inżynieria Rolnicza 8(96)/2007 WPŁYW TEMPERATURY W POMIESZCZENIACH POMOCNICZYCH NA BILANS CIEPŁA W BUDYNKACH DLA BYDŁA Tadeusz Głuski Katedra Melioracji i Budownictwa Rolniczego, Akademia Rolnicza w Lublinie
KOMPUTEROWA ANALIZA PRACY UKŁADÓW PROSTOWNICZYCH WYKORZYSTANYCH W PRZEMYŚLE ROLNO-SPOŻYWCZYM
Inżynieria Rolnicza 7(125)/2010 KOMPUTEROWA ANALIZA PRACY UKŁADÓW PROSTOWNICZYCH WYKORZYSTANYCH W PRZEMYŚLE ROLNO-SPOŻYWCZYM Marek Ścibisz, Piotr Ścibisz Katedra Podstaw Techniki, Uniwersytet Przyrodniczy
Streszczenie. Słowa kluczowe: towary paczkowane, statystyczna analiza procesu SPC
Waldemar Samociuk Katedra Podstaw Techniki Akademia Rolnicza w Lublinie MONITOROWANIE PROCESU WAśENIA ZA POMOCĄ KART KONTROLNYCH Streszczenie Przedstawiono przykład analizy procesu pakowania. Ocenę procesu
WPŁYW WIELKOŚCI WYDZIELEŃ GRAFITU NA WYTRZYMAŁOŚĆ ŻELIWA SFEROIDALNEGO NA ROZCIĄGANIE
15/12 ARCHIWUM ODLEWNICTWA Rok 2004, Rocznik 4, Nr 12 Archives of Foundry Year 2004, Volume 4, Book 12 PAN Katowice PL ISSN 1642-5308 WPŁYW WIELKOŚCI WYDZIELEŃ GRAFITU NA WYTRZYMAŁOŚĆ ŻELIWA SFEROIDALNEGO
Odchudzamy serię danych, czyli jak wykryć i usunąć wyniki obarczone błędami grubymi
Odchudzamy serię danych, czyli jak wykryć i usunąć wyniki obarczone błędami grubymi Piotr Konieczka Katedra Chemii Analitycznej Wydział Chemiczny Politechnika Gdańska D syst D śr m 1 3 5 2 4 6 śr j D 1
BŁĘDY OKREŚLANIA MASY KOŃCOWEJ W ZAKŁADACH SUSZARNICZYCH WYKORZYSTUJĄC METODY LABORATORYJNE
Inżynieria Rolnicza 5(103)/2008 BŁĘDY OKREŚLANIA MASY KOŃCOWEJ W ZAKŁADACH SUSZARNICZYCH WYKORZYSTUJĄC METODY LABORATORYJNE Zbigniew Zdrojewski, Stanisław Peroń, Mariusz Surma Instytut Inżynierii Rolniczej,
NOWE METODY BADANIA KONSYSTENCJI MIESZANKI BETONOWEJ
PRACE INSTYTUTU TECHNIKI BUDOWLANEJ - KWARTALNIK nr 3 (127) 2003 BUILDING RESEARCH INSTITUTE - QUARTERLY No 3 (127) 2003 ARTYKUŁY - REPORTS Edward Kon* NOWE METODY BADANIA KONSYSTENCJI MIESZANKI BETONOWEJ
INFILTRACJA POWIETRZA WSPÓŁCZYNNIK a
www.ltb.org.pl strona 1 / 5 INFILTRACJA POWIETRZA WSPÓŁCZYNNIK a Wymagania krajowe a norma PN-EN 14351-1:2006 mgr inż. Andrzej Żyła Norma europejska PN-EN 14351-1:2006 Okna i drzwi. Norma wyrobu, właściwości
Nazwisko i imię: Zespół: Data: Ćwiczenie nr 96: Dozymetria promieniowania gamma
Nazwisko i imię: Zespół: Data: Ćwiczenie nr 96: Dozymetria promieniowania gamma Cel ćwiczenia: Zapoznanie się z podstawami dozymetrii promieniowania jonizującego. Porównanie własności absorpcyjnych promieniowania
Trening: Modyfikacja potencjału elektrycznego rejestrowanego na powierzchni skóry, a pochodzącego od aktywności neuronów kory mózgowej (protokół)
Neurofeedback-EEG Metoda terapeutyczna polegająca na podawaniu pacjentowi sygnałów zwrotnych o zmianach stanu aktywności elektrycznej mózgu, dzięki czemu może on nauczyć się świadomie modyfikować funkcje,
EXAMPLES OF CABRI GEOMETRE II APPLICATION IN GEOMETRIC SCIENTIFIC RESEARCH
Anna BŁACH Centre of Geometry and Engineering Graphics Silesian University of Technology in Gliwice EXAMPLES OF CABRI GEOMETRE II APPLICATION IN GEOMETRIC SCIENTIFIC RESEARCH Introduction Computer techniques
Dr inż. Paweł Fotowicz. Przykłady obliczania niepewności pomiaru
Dr inż. Paweł Fotowicz Przykłady obliczania niepewności pomiaru Stężenie roztworu wzorcowego 1. Równanie pomiaru Stężenie masowe roztworu B m V P m masa odważki P czystość substancji V objętość roztworu
WPŁYW METODY DOPASOWANIA NA WYNIKI POMIARÓW PIÓRA ŁOPATKI INFLUENCE OF BEST-FIT METHOD ON RESULTS OF COORDINATE MEASUREMENTS OF TURBINE BLADE
Dr hab. inż. Andrzej Kawalec, e-mail: ak@prz.edu.pl Dr inż. Marek Magdziak, e-mail: marekm@prz.edu.pl Politechnika Rzeszowska Wydział Budowy Maszyn i Lotnictwa Katedra Technik Wytwarzania i Automatyzacji
OCENA NIEPEWNOŚCI POMIARU NATĘŻENIA OŚWIETLENIA Z UŻYCIEM TEMPERATUROWYCH ŹRÓDEŁ ŚWIATŁA O TEMPERATURZE BARWOWEJ NAJBLIŻSZEJ RÓŻNEJ OD 2856 K
Jerzy PIETRZYKOWSKI OCENA NIEPEWNOŚCI POMIARU NATĘŻENIA OŚWIETLENIA Z UŻYCIEM TEMPERATUROWYCH ŹRÓDEŁ ŚWIATŁA O TEMPERATURZE BARWOWEJ NAJBLIŻSZEJ RÓŻNEJ OD 2856 K STRESZCZENIE Przedstawiono metodę oceny
MASA WŁAŚCIWA NASION ZBÓś W FUNKCJI WILGOTNOŚCI. Wstęp. Materiał i metody
InŜynieria Rolnicza 3/2006 Bronisława Barbara Kram Instytut InŜynierii Rolniczej Akademia Rolnicza we Wrocławiu MASA WŁAŚCIWA NASION ZBÓś W FUNKCJI WILGOTNOŚCI Wstęp Streszczenie Określono wpływ wilgotności
Formularz recenzji magazynu. Journal of Corporate Responsibility and Leadership Review Form
Formularz recenzji magazynu Review Form Identyfikator magazynu/ Journal identification number: Tytuł artykułu/ Paper title: Recenzent/ Reviewer: (imię i nazwisko, stopień naukowy/name and surname, academic
Tutaj powinny znaleźć się wyniki pomiarów (tabelki) potwierdzone przez prowadzacego zajęcia laboratoryjne i podpis dyżurujacego pracownika obsługi
Tutaj powinny znaleźć się wyniki pomiarów (tabelki) potwierdzone przez prowadzacego zajęcia laboratoryjne i podpis dyżurujacego pracownika obsługi technicznej. 1. Wstęp Celem ćwiczenia jest wyznaczenie
IDENTYFIKACJA I ANALIZA PARAMETRÓW GEOMETRYCZNYCH I MECHANICZNYCH KOŚCI MIEDNICZNEJ CZŁOWIEKA
POLITECHNIKA ŚLĄSKA ZESZYTY NAUKOWE Nr 1651 Antoni JOHN SUB Gottingen 7 217 780 458 2005 A 3012 IDENTYFIKACJA I ANALIZA PARAMETRÓW GEOMETRYCZNYCH I MECHANICZNYCH KOŚCI MIEDNICZNEJ CZŁOWIEKA Gliwice 2004
Ćw. 18: Pomiary wielkości nieelektrycznych II
Wydział: EAIiE Kierunek: Imię i nazwisko (e mail): Rok:. (2010/2011) Grupa: Zespół: Data wykonania: Zaliczenie: Podpis prowadzącego: Uwagi: LABORATORIUM METROLOGII Ćw. 18: Pomiary wielkości nieelektrycznych
ACTA UNIVERSITATIS LODZIENSIS KSZTAŁTOWANIE SIĘ WIELKOŚCI OPADÓW NA OBSZARZE WOJEWÓDZTWA MIEJSKIEGO KRAKOWSKIEGO
ACTA UNIVERSITATIS LODZIENSIS FOLIA GEOGRAPHICA PHYSICA 3, 1998 Elżbieta Cebulak KSZTAŁTOWANIE SIĘ WIELKOŚCI OPADÓW NA OBSZARZE WOJEWÓDZTWA MIEJSKIEGO KRAKOWSKIEGO THE PRECIPITATION ON THE AREA OF CRACOW
ANALIZA OBCIĄŻEŃ JEDNOSTEK NAPĘDOWYCH DLA PRZESTRZENNYCH RUCHÓW AGROROBOTA
Inżynieria Rolnicza 7(105)/2008 ANALIZA OBCIĄŻEŃ JEDNOSTEK NAPĘDOWYCH DLA PRZESTRZENNYCH RUCHÓW AGROROBOTA Katedra Podstaw Techniki, Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie Streszczenie. W pracy przedstawiono
Statystyczna analiza awarii pojazdów samochodowych. Failure analysis of cars
Wydawnictwo UR 2016 ISSN 2080-9069 ISSN 2450-9221 online Edukacja Technika Informatyka nr 1/15/2016 www.eti.rzeszow.pl DOI: 10.15584/eti.2016.1.1 ROMAN RUMIANOWSKI Statystyczna analiza awarii pojazdów
KALIBRACJA. ważny etap procedury analitycznej. Dr hab. inż. Piotr KONIECZKA
KALIBRAJA ważny etap procedury analitycznej 1 Dr hab. inż. Piotr KONIEZKA Katedra hemii Analitycznej Wydział hemiczny Politechnika Gdańska ul. G. Narutowicza 11/12 8-233 GDAŃK e-mail: piotr.konieczka@pg.gda.pl
PARAMETRY TECHNICZNE DEKLAROWANE PRZEZ PRODUCENTA POTWIERDZONE BADANIAMI / RATINGS ASSIGNED BY THE MANUFACTURER AND PROVED BY TESTS
Sprawozdanie z Strona/Page 2/24 PARAMETRY TECHNICZNE DEKLAROWANE PRZEZ PRODUCENTA POTWIERDZONE BADANIAMI / RATINGS ASSIGNED BY THE MANUFACTURER AND PROVED BY TESTS Typ Type Napięcie trwałej pracy Continuous
6. KALIBRACJA. Okno FUNC zawiera następujące pola umożliwiające zaprogramowanie parametrów i sposobu przeprowadzenia kalibracji przyrządu: SVANTEK
SVANTEK 6. KALIBRACJA W tym trybie pracy można przeprowadzić kalibrację toru pomiarowego dla dźwięku i drgań. Można zapamiętać współczynniki kalibracji dla różnych mikrofonów lub przetworników drgań. Są