Ewaluacja w polityce społecznej

Transkrypt

1 Ewaluacja w polityce społecznej Ewaluacja w cyklu publicznej Dr hab. Ryszard Szarfenberg Instytut Polityki Społecznej UW rszarf.ips.uw.edu.pl/ewalps/dzienne/ Rok akademicki 2018/2019

2 Motto Celem publicznej* jest rozwiązanie określonego problemu czy choćby zredukowanie jego negatywnych skutków * Polityka społeczna jest rodzajem publicznej Cytat pochodzi z podręcznika Dawida Sześciło i in. Administracja i zarządzanie publiczne. Nauka o współczesnej administracji, 2014

3 Ogólny schemat społecznej jako interwencji publicznej na poziomie makro i mikro Poziom makro (całe społeczeństwo, społeczność) Problem społeczny przed interwencją Tworzenie społecznej, decyzje o rozwiązaniach Polityka społeczna (interwencja publiczna) Implementacja rozwiązań Wpływ społecznej na problem społeczny Problem społeczny po interwencji Hipoteza: interwencja zmniejszyła problem, czyli problem po interwencji jest znacząco mniejszy niż przed nią Poziom mikro (mała grupa odbiorców projektu) Problem grupy przed interwencją Tworzenie projektu społecznego, decyzje o rozwiązaniach Projekt społeczny (interwencja publiczna) Implementacja rozwiązań Wpływ projektu społecznego na problem grupy Problem grupy po interwencji

4 Rozwiązywanie problemów praktycznych a proces publicznej (w tym społecznej) Skąd wzięła się idea, że polityka służy do rozwiązywania problemów społecznych? Z zastosowania modelu rozwiązywania problemów praktycznych do myślenia o polityce rozumianej jako działanie polityków poprzez państwo (administrację publiczną) na rzecz dobra wspólnego Fazy praktycznego rozwiązywania problemów Diagnoza problemu Propozycje rozwiązań Wybór rozwiązań Wdrażanie rozwiązania Fazy kształtowania publicznej Ustalanie agendy Formułowanie Podejmowanie decyzji Implementacja Monitoring wyników Ewaluacja M. Howlett, Designing Public Policies, 2011

5 Ewaluacja w cyklu interwencji publicznej Ewaluacja po realizacji interwencji sprawdza jaki wpływ na sytuację miało zastosowanie instrumentów interwencji na tle innych czynników wpływających na tę sytuację, a także bada stosunek nakładów do osiągniętego wpływu Ewaluacja przed realizacją interwencji sprawdza jakość diagnozy sytuacji, dopasowanie instrumentów interwencji do wyników diagnozy Ewaluacja w trakcie realizacji interwencji sprawdza jej zgodność z planem, a także bezpośredni wpływ na tych, którzy biorą udział w interwencji K. Olejniczak, Mechanizmy wykorzystania ewaluacji. Studium ewaluacji średniookresowych INTERREG III, 2008, s. 91

6 Monitoring i ewaluacja w procesie publicznej Ustalanie celów publicznej Stosowanie instrumentów Rozumienie problemów publicznych Tworzenie (projektowanie) publicznej Projektowanie instrumentów realizacji Rozwijanie systemu wdrażania instrumentów Szkolenie personelu Implementacja publicznej Monitoring i ewaluacja Monitoring, ewaluacja, doskonalenie Politykę społeczną projektują jej interesariusze. Polityka ta zapisana jest w aktach prawnych, strategiach, programach. Jej instrumenty to sposoby oddziaływania na sytuacje i zachowania obywateli, np. regulacje, usługi, świadczenia. Ewaluacja exante (przed implementacją) poprawia jakość tworzonej w tym cyklu Racjonalizacja Na podstawie obserwacji, interakcji, refleksji, monitoringu, ewaluacji i badań wynikających z implementacji następuje uczenie się i przekazywanie informacji o problemach, sukcesach, porażkach do podsystemu projektowania Uczenie się i doskonalenie Politykę społeczną realizuje jej personel (kierownicy, pracownicy, zleceniobiorcy). Realizacja społecznej polega na stosowaniu instrumentów, które zapisano w aktach prawnych. Ocena wpływu tych instrumentów jest zadaniem ewaluacji ex-post D. Swanson, S. Bhadwal, Creating Adaptive Policies: A Guide for Policy-making in an Uncertain World, 2009, s. 14 (zmiany R.S.)

7 Problemy publiczne i polityka publiczna jako ich rozwiązywanie poprzez wpływ na czynniki zależne od Czynniki wpływające na problem Czynniki powiększające niezależne od Czynniki powiększające zależne od Prawo Polityka publiczna Wzajemne oddziaływania między czynnikami Implementacja, realizacja Czynniki zmniejszające niezależne od Czynniki zmniejszające zależne od Wpływ i prawa na czynniki zależne Dedykowane prawo Dedykowana polityka społeczna Wpływ czynników na problem Problem społeczny Ewaluacja wpływu na problem Uczenie się, poprawianie, usprawnianie publicznej na podstawie wyników ewaluacji

8 Przykład Programu 500 Plus Co powoduje, co się przyczynia, co zwiększa? Co zapobiega, co zmniejsza? Niska dzietność Jak powoduje, jak się przyczynia, jak zwiększa? Jak zapobiega, jak zmniejsza? Ubóstwo rodzin Problemy społeczne Teorie problemów społecznych Jeżeli wiemy co i jak powoduje i zwiększa, oraz co i jak zapobiega i zmniejsza niską dzietność i ubóstwo rodzin, to co zmienić w ofercie społecznej, aby te problemy zmniejszyły się? Na przykład, 60% rodzin twierdzi, że nie decydują się na kolejne dzieci ze względu na niepewność pracy i dochodów. Załóżmy, że mamy pewne niedoskonałe instrumenty wpływu na niepewność pracy i dochodów. Długookresowe i stałe świadczenia pieniężne na dzieci może zmniejszą niepewność dochodu rodzin z dziećmi Inne czynniki Inne czynniki Zasadnicze pytania Czy i w jakim zakresie teoria przyczynowa problemu społecznego jest prawdziwa? Zadanie naukowców Czy i w jakim zakresie interwencje publiczne wpływają na przyczyny problemu społecznego? Zadanie naukowców Czy warto uruchamiać interwencje publiczne, aby uzyskać określony wpływ? Zadanie ewaluatorów Praca Dochód Decyzje prokreacyjne 500+ Niska dzietność

9 Od idei oparcia społecznej na ewaluacji do jej realizacji polityka ewaluacji 1. Ogólna idea: uzasadnianie nowej, zmienianie już istniejącej społecznej poprzez odwoływanie się do wyników badań i ewaluacji 2. Problem: jak wprowadzić w życie ogólną ideę uzasadnienia nowej, zmieniania już istniejącej społecznej poprzez odwoływanie się do wyników badań i ewaluacji? 3. Rozwiązanie: należy stworzyć politykę ewaluacji, która będzie wymagała od każdej propozycji nowej lub zmiany publicznej uzasadnień przywołujących wyniki ewaluacji 4. Realizacja: należy wspierać dobrej jakości ewaluacje interwencji publicznych, aby wyniki ewaluacji były aktualne i łatwo dostępne