Rok akademicki: 2019/2020 Semestr: letni Punkty ECTS: 2. dr inż. Garbacz-Klempka Aldona

Transkrypt

1 Kod: HS-327 Nazwa modułu zajęć: Archeometalurgia Rok akademicki: 2019/2020 Semestr: letni Punkty ECTS: 2 Program: Przedmioty humanistyczne i społeczne Strona www: Język wykładowy: Polski Prowadzący moduł: dr inż. Garbacz-Klempka Aldona (agarbacz@agh.edu.pl) Treści programowe zapewniające uzyskanie efektów uczenia się dla modułu zajęć Archeometalurgia jako nauka interdyscyplinarna. Rozwój i transfer technologii, trwałość i innowacyjność rozwiązań produkcji metalurgicznej i odlewniczej. Nowoczesne metody badawcze w archeometalurgii. Opis efektów uczenia się dla modułu zajęć Kod MEU Wiedza M_W001 M_W002 M_W003 M_W004 Student, który zaliczył moduł zajęć zna i rozumie/potrafi/jest gotów do Ma wiedzę z zakresu surowców naturalnych, metali i stopów Ma wiedzę z zakresu dawnych technologii metalurgicznych i technik wytwarzania Ma wiedzę z zakresu rozwoju i transferu technologii, trwałości i innowacyjności rozwiązań produkcji metalurgicznej i odlewniczej Ma wiedzę o metodach i aparaturze badawczej stosowanych w analizie pradziejowych tworzyw i technologii. Sposób weryfikacji i oceny efektów uczenia się osiągniętych przez studenta w ramach poszczególnych form zajęć i dla całego modułu zajęć 1 / 5

2 Liczba godzin zajęć w ramach poszczególnych form zajęć Forma zajęć dydaktycznych Suma audytoryjne laboratoryjne projektowe Konwersatorium seminaryjne praktyczne terenowe warsztatowe Prace kontrolne i przejściowe Lektorat Matryca kierunkowych efektów uczenia się w odniesieniu do form zajęć i sposobu zaliczenia, które pozwalają na ich uzyskanie Kod MEU Student, który zaliczył moduł zajęć zna i rozumie/potrafi/jest gotów do Forma zajęć dydaktycznych audytoryjne laboratoryjne projektowe Konwersatorium seminaryjne praktyczne terenowe warsztatowe Prace kontrolne i przejściowe Lektorat Wiedza: zna i rozumie M_W001 M_W002 M_W003 M_W004 Ma wiedzę z zakresu surowców naturalnych, metali i stopów Ma wiedzę z zakresu dawnych technologii metalurgicznych i technik wytwarzania Ma wiedzę z zakresu rozwoju i transferu technologii, trwałości i innowacyjności rozwiązań produkcji metalurgicznej i odlewniczej Ma wiedzę o metodach i aparaturze badawczej stosowanych w analizie pradziejowych tworzyw i technologii / 5

3 Nakład pracy studenta (bilans punktów ECTS) Forma aktywności studenta Udział w zajęciach dydaktycznych/praktyka przygotowanie projektu, prezentacji, pracy pisemnej, sprawozdania Samodzielne studiowanie tematyki zajęć Dodatkowe godziny kontaktowe Sumaryczne obciążenie pracą studenta Punkty ECTS za moduł Obciążenie studenta 30 godz 15 godz 5 godz 5 godz 55 godz 2 ECTS Pozostałe informacje Szczegółowe treści kształcenia w ramach poszczególnych form zajęć (szczegółowy program wykładów i pozostałych zajęć) Archeometalurgia Archeometalurgia jako nauka interdyscyplinarna, łącząca kwestie historii kultury z zagadnieniami metalurgicznymi w badaniach z zakresu archeologii, etnologii, historii gospodarczej, historii techniki, mineralogii, petrologii, górnictwa, metalurgii, odlewnictwa, kowalstwa, złotnictwa, a także chemii, inżynierii materiałowej i in. Rozwój i transfer technologii, trwałość i innowacyjność rozwiązań produkcji metalurgicznej i odlewniczej. Metody analityczne nauk ścisłych w archeometalurgii. Badania produkcji poprzez wieloaspektową analizę jej pozostałości: rud i półproduktów metalurgicznych, narzędzi i urządzeń w tym pieców, tygli, łyżek odlewniczych i form, paliwa w postaci węgla drzewnego, odpadów produkcyjnych jak żużle, zgary, pozostałości układów wlewowych i wadliwe produkty przeznaczone do ponownego przetopienia. Badania finalnego produktu pod kątem surowca i procesów przeróbki którym był poddany. seminaryjne Archeometalurgia zajęcia seminaryjne Pokaz zabytków związanych z pradziejowymi technikami wytwórczymi. Prezentacja wybranych analitycznych metod badawczych. Prezentacja prac własnych i dyskusja w zakresie surowców oraz technik powstania gotowych produktów jak również rekonstrukcje technologii metalurgicznych. Metody i techniki kształcenia: : Treści prezentowane na wykładzie są przekazywane w formie prezentacji multimedialnej w połączeniu z klasycznym wykładem tablicowym wzbogaconymi o pokazy odnoszące się do prezentowanych zagadnień. seminaryjne: Na zajęciach seminaryjnych podstawą jest prezentacja multimedialna oraz ustna prowadzona przez studentów. Kolejnym ważnym elementem kształcenia są odpowiedzi na powstałe pytania, a także dyskusja studentów nad prezentowanymi treściami. 3 / 5

4 Warunki i sposób zaliczenia poszczególnych form zajęć, w tym zasady zaliczeń poprawkowych, a także warunki dopuszczenia do egzaminu: Obowiązkowy jest udział w 50% zajęć. Zalecany jest: udział w zajęciach seminaryjnych, przygotowanie pracy pisemnej lub prezentacji, wygłoszenie referatu lub pokaz prezentacji, udział w dyskusji w zakresie przygotowanego tematu. Zasady udziału w poszczególnych zajęciach, ze wskazaniem, czy obecność studenta na zajęciach jest obowiązkowa: : Obecność obowiązkowa: Nie Zasady udziału w zajęciach: Studenci uczestniczą w zajęciach poznając kolejne treści nauczania zgodnie z syllabusem przedmiotu. Studenci winni na bieżąco zadawać pytania i wyjaśniać wątpliwości. Rejestracja audiowizualna wykładu wymaga zgody prowadzącego. seminaryjne: Obecność obowiązkowa: Tak Zasady udziału w zajęciach: Studenci prezentują na forum grupy temat wskazany przez prowadzącego oraz uczestniczą w dyskusji nad tym tematem. Ocenie podlega zarówno wartość merytoryczna prezentacji, jak i tzw. kompetencje miękkie. Sposób obliczania oceny końcowej 50% obecności ocena 3,0 75% obecności ocena 3,5 100% obecności ocena 4,0 100% obecności oraz praca pisemna lub prezentacja ocena 5,0 Sposób i tryb wyrównywania zaległości powstałych wskutek nieobecności studenta na zajęciach: Przygotowanie pracy pisemnej lub prezentacji, wygłoszenie referatu lub pokaz prezentacji. Wymagania wstępne i dodatkowe, z uwzględnieniem sekwencyjności modułów Nie podano wymagań wstępnych lub dodatkowych. Zalecana literatura i pomoce naukowe 1. Metals and metalworking: A research framework for archaeometallurgy, BAYLEY J., CROSSLEY D., PONTING M. (EDS.) The Historical Metallurgy Society Occasional Publication 6, Skarby przedmiotów metalowych z epoki brązu i wczesnej epoki żelaza na ziemiach polskich. BLAJER W., 2001 Kraków. 3. Constraints, iteration schemes and convergence criteria for concentration calculations in X ray fluorescence spectrometry with the use of fundamental parameter methods. BOS M., VRIELINK J.A.M. Analytica Chimica Acta 1998, 373, 2 3, Metalurgia brązu w świetle źródeł archeologicznych. In: A. Cofta Broniewska (ed.), Metalurgia brązu pradziejowych społeczeństw Kujaw. Studia i materiały do dziejów Kujaw Poznań, Archeologiczne aspekty badania początków zawodów. DĄBROWSKI J. Wiadomości Archeologiczne XLII, 1977, z. 2, A note on the analysis of crucibles and moulds. DUNGWORTH D. Historical Metallurgy 2000, 34, 2, Kupfer und Bronze in der Fruhen Metallzeit Europas. Studien zu den Anfängen der Metallurgie JUNGHANS S., SANGMEISTER E., SCHRÖDER M , 1 3. Berlin. 8. Metal to mould: alloy identification inexperimental casting moulds using XRF. KEARNS T., MARTINÓN TORRES M., REHREN T. Historical Metallurgy. 2010, 44, 1, Archaeometallurgy as Archaeology. A key note lecture. KILLICK D.A. Hauptmann, D. Modaressi Tehrani (eds.), Archaeometallurgy in Europe III Proceedings of the 3rd International Conference, Der Anschnitt Beiheft 26, 2015, Bochum, Studien zur kupfer und frühbronzezeitlichen Metallurgie zwischen Karpatenbecken und Ostsee. KRAUSE, R. Vorgeschichtliche Forschungen , Rahden/Westfalien. 11. Pamiętnik Muzeum Miedzi Legnica, 4 / 5

5 12. Portable XRF on Prehistoric Bronze Artefacts: Limitations and Use for the Detection of Bronze Age Metal Workshops, NØRGAARD H. W.Open Archaeology 2017, 3, Prähistorische Archäometallurgie. OTTAWAY B. S., Espelkamp. 14. Innovation, production, and specialization in early prehistoric copper metallurgy. OTTAWAY B. S., European Journal of Archaeology , Archaeology and archaeometallurgy: some unresolved areas in the interpretation of analytical data,pearce M. STAR: Science & Technology of Archaeological Research 2016, 2, 1, Technika odlewnictwa w grodzie kultury łużyckiej w Biskupinie, PIASKOWSKI J Kraków. 17. Analytical Chemistry in Archaeology. POLLARD A. M., BATT C. M., STERN B., YOUNG S. M. M.2006Cambridge. 18. The anatomy of innovation. RENFREW C. In: D. Green, C. Haselgrove, M. Spriggs (eds.), Social organisation and settlement: Contributions from anthropology, archaeology, and geography. British Archaeological Reports, International Series (Supplementary) , Oxford, Metallography and microstructure of ancient and historic metals. SCOTT D. A California. 20. Ancient metals: microstructure and metallurgy. SCOTT D. A Los Angeles. 21. Archaeometallurgy in Global Perspective. Methods and Syntheses. THORNTON CH. P., ROBERTS B. W. (EDS.) 2014 NewYork Heidelberg Dordrecht London. Publikacje naukowe osób prowadzących zajęcia związane z tematyką modułu 1. Stopy modelowe: charakterystyka brązów cynowych z antymonem i ołowiem w kontekście badań stopów historycznych. GARBACZ KLEMPKA A., KOZANA J., PIĘKOŚ M., CIEŚLAK W. In: A. Garbacz Klempka, J. Kozana, M. Piękoś (eds.) Nauka i technologia: odlewnictwo metali nieżelaznych. Kraków 2015, Analiza technologii odlewania z epoki brązu i wczesnej epoki żelaza na podstawie form odlewniczych z osady kultury łużyckiej w Grzybianach. GARBACZ KLEMPKA A., RZADKOSZ S., In: T. Stolarczyk, J. Baron (eds.), Osada kultury pól popielnicowych w Grzybianach koło Legnicy Legnica Wrocław, Charakterystyka składu chemicznego i struktury zabytków metalowych z osady kultury łużyckiej w Grzybianach GARBACZ KLEMPKA A., RZADKOSZ S., In: T. Stolarczyk, J. Baron (eds.), Osada kultury pól popielnicowych w Grzybianach koło Legnicy Legnica Wrocław, Metallographic and corrosion research of copper from archaeological sites. GARBACZ KLEMPKA A., RZADKOSZ S., KLEMPKA R., OSSOWSKI W. Metalurgija , 1, Computer modelling in visualisation and reconstruction of archeological relicts. GARBACZ KLEMPKA, A. SZUCKI M., Archives of Metallurgy and Materials 2009, 54, 2, Metallographic studies of selected Eneolithic and Bronze Age artifacts from Poland. SUCHY J. S, GARBACZ KLEMPKA A., ADAMCZAK K., KOWALSKI Ł., KOZANA J., PEREK NOWAK M., SZUCKI M., PIĘKOŚ M. Key Engineering Materials , Nowoczesne metody badawcze i ich zastosowanie w archeologii. SUCHY J. S., GARBACZ KLEMPKA A., WARDAS LASOŃ M., RZADKOSZ S. In: M. Wardas Lasoń (ed.)nawarstwienia historyczne miast Europy Środkowej, 2016 Kraków, Informacje dodatkowe Po uzgodnieniu z grupą możliwe zajęcia w terenie. Możliwość łączenia zajęć. 5 / 5