KOPIA ARMATY 6-FUNTOWEJ LEKKIEJ ARTYLERII PIESZEJ Z LAWETĄ (systemu Arakczejewa, wzór 1805)

Transkrypt

1 Załącznik nr 8 - A1 KOPIA ARMATY 6-FUNTOWEJ LEKKIEJ ARTYLERII PIESZEJ Z LAWETĄ (systemu Arakczejewa, wzór 1805) DZIAŁO Odlew żeliwny w części zasadniczej składający się z: części dennej, czopowej, wylotowej, dna, kanału oraz: grona, zadenka, obręczy dennych, pola zapałowego, zapału, obrączek zapałowych, obręczy pierwszego spadku, czopów (z opaskami), uszów (delfiny), obręczy drugiego spadku, obrączek szyjowych, szyi, głowy, celika, obrączek wylotowych). 1. długość działa (bez grona) - w wagomiarach 17 - w stopach i calach angielskich 5 stóp, 3,954 cala (162,5 cm) 2. wagomiar (kaliber) działa w calach angielskich 3,767 (95,5 mm) 3. [średnica pocisku w calach angielskich 3,634 (92,3 mm)] Tabela wymiarów działa 6-funtowego lekkiej artylerii pieszej Nazwa części Jednostka miary wagomiar części. długość działa bez grona 17 sztuki wylotowej 8 12 czopowej 3 12 dennej 6 kanału z komorą 16 6 komory grona 1 12 ½ grubość w początku sztuki wylotowej 8 ¾ ścian w końcu sztuki wylotowej 11 w początku sztuki czopowej 1 w końcu sztuki czopowej 13 ½ w początku sztuki dennej 14 ¼ w końcu sztuki dennej 16 ½ środek czopów oddalony jest od wylotu na 9 9 długość czopów 19 ¼ średnica czopów 20 ¾ Środek czopów znajduje się równo pomiędzy osią i spodnią linią kanału Średnica zapału jest na 2 ½ linii. Wysokość celu (kręglika) jest równa różnicy grubości ścian dna i wylotu w tym miejscu, w którym się go umieszcza. LAWETA 1

2 ŁOŻE (według systemu Zollersa) Ściany łoża powinny być wykonane z desek dębowych, które w kilku miejscach mają być powiązane ze sobą szponami, w takiej odległości, aby mogła się w nich zmieścić denna część działa. Ściany powinny mieć widoczny załomek, tj. miejsce od którego następuje zwężenie w kierunku ogona łoża. Ogon, na którym część łoża opiera się na ziemi powinien być zaokrąglony. Szpony (4 sztuki) łoża 1. szpona czołowa powinna być usytuowana pomiędzy gniazdami, w których działo leży na czopach i przodem łoża. Szpona ta powinna być ścięta ukośnie. 2 i 3. szpony spoczynkowa i celownicza (tzw. średnie) powinny być pomiędzy załomkiem łożowym i gniazdami czopowymi. Na szponach tych powinna leżeć poduszka z klinem celowniczym, za pomocą którego działo podnosi się i opuszcza. 4. szpona ogonowa, w której powinien być otwór do zasadzenia sworzenia przodka (w celu transportu). W szponie ogonowej należy osadzić czworoboczną skuwkę drążkową, w którą są włożone drążki celownicze służące do kierowania łoża. Gniazda czopowe łoża Usytuowane powinny być w ścianach łozowych nad samą osią. Stanowią je półokrągłe, adekwatne do średnicy czopów, wycięcia. Okucia łoża 1. strzemiona do przytwierdzenia osi do ścian łożowych 2. panwie spodnie, osadzone w gniazdach czopowych 3. panwie wierzchnie pokrywające czopy leżące na panwiach spodnich 4. blacha wierzchnia i spodnia pokrywająca grzbiety ścian łożowych 5. opaski opasujące w poprzek ściany łożowe 6. blacha pokrywająca wierzch i spód szpony ogonowej 7. skuwki drążkowe na szponie ogonowej, w które zakłada się drążki celownicze 8. sierdzenie, gwoździe, śruby mocujące ściany łożowe w różnych miejscach 9. mutry do przykręcania sierdzeni 10. płatki (różyczki) do podłożenia pod główki 11. haki i kółka do zakładania narzędzi i szelek do transportu Tabela wymiarów łoża dla armaty 6-funtowej Nazwa części łoża Jednostki miary długości stopy cale długość 8 Ściana łoża szerokość 11 grubość 2 ¾ Od czoła łoża do załamku 3 7 do środka czopów 9 ½ spodem do wpustu na osi 6 1/8 Wpust w ścianie na oś 1 ¼ w osi na ścianę 1 ¼ 2

3 Długość pozioma ogona 1 Szerokość na początku 6 ogona na końcu 7 Promień zaokrąglenia łuku ogona 1 6 Od załamku z wierzchu ze spodu Od ogona z wierzchu ze spodu Od załomku do skrzynki ogonowej 1 8 Długość skrzynki 1 6 Wysokość w wierzchniej części 8 skrzynki w spodniej części 6 bez wieka Wysokość w środku wieka po brzegach 1 ¾ Skrzynka wpuszcza się w ściany na: 4 ¾ Grubość ścian skrzynki ¼ Szpona szerokość czołowa grubość 3 Średnie szerokość szpony grubość 3 Odległość pomiędzy średnimi szponami Grubość szpony ogonowej 3 Opaski u czołowej i średnich szpon dają ½ się ze spodu i z boku na u ogonowej szpony z boku ku końcowi łoża na 2 Średnie szpony wpuszczają się w ściany łoża ½ na Szpony czołowa i ogonowa wpuszczają się w ¾ ściany łoża na Waga łoża z kołami, klinem i drążkami pudy funty celowniczymi Uwaga: odległość pomiędzy ścianami oznacza odległość od opasek czopowych do powierzchni dna. Długość wszystkich szpon jest równa oddaleniu pomiędzy ścianami, gdzie mają być wpuszczone szpony. KLIN CELOWNICZY 1. opaski z blachy, obejmujące poduszkę klinową po obydwu jej końcach 2. żłobkowate blachy, zagięte pod katem prostym, wzdłuż klina po obu jego bokach 3. listwy przymocowane wzdłuż poduszki klinowej po obu stronach fugi, w której porusza się klin 4. śruba z czworograniastą głową, aby klin poruszał się w przód i w tył 5. kółko zębate, które osadza się na czworograniastej głowie śruby 6. korba osadzona na głowie śruby 7. macica miedziana, w której chodzi śruba 8. gniazdo z łapkami, w którym obraca się śruba 9. listwa przypierająca do powyższego gniazda, pokrywająca wierzch klina 3

4 10. zasuwka osadzona w klinie, zapadająca w zęby kółka, dla utrzymania klina w należytym położeniu Tabela wymiarów klinów celowniczych Rozmiar klinów celowniczych stopy cale długość klina 1 7 i 1/4 wysokość klina z wierzchu do karnesu 5 i 1/2 od karnesu do ustępu 1 i 1/4 od ustępu do spodu 1 i 1/4 grubość klina z wierzchu 1 i 3i1/2 przez 10 w karnesie 2 i 4/10 w fudze 3 i 1/2 od zadniego końca do prostopadłej opuszczonej z wierzchołka kąta 2 i 8/4 długość poduszki klinowej 1 6 grubość poduszki w przednim końcu 3 i 1/2 w zadnim 3 i 3/4 szerokość poduszki klinowej jest równa odległości pomiędzy ścianami u średnich szpon łoża OSIE KÓŁ Powinny być wykonane z drewna dębowego. Ich środek (pośrodek) winien być czworoboczny. Wrzeciona osi, czyli części, na które nakładane są koła mają być w kształcie uciętych stożków. Oś, pośrodkiem powinna być osadzona w łożu, albo naprzeciwko środków gniazd czopowych lub też blisko tego miejsca. Dla jej osadzenia powinny być użyte wchodzące w siebie wpusty. Okowy osi: 1. podosek, czyli pręt żelazny wpuszczony wzdłuż spodu całej osi 2. blachy do tarcia, którymi z wierzchu obite są wrzeciona 3. obręcze, osadzone na końcach osi, dla zapobieżenia rozłupaniu osi 4. klamerki wbite w końce osi dla przywiązania lontu. Tabela wymiarów osi kół Oś stopy cale długość pośrodka z wierzchu 3 3 szerokość pośrodka ze spodu 4 ¾ wysokość pośrodka 6 ½ długość wrzeciona 5 ½ (?) średnica wrzeciona w grubym końcu w cienkim końcu 2 ¾ 4

5 KOŁA Koła powinny być wykonane z dębu, tzw. dzwoniaste. Każdy krąg koła dzwoniastego powinien mieć sześć części (dzwonów), w każdym dzwonie osadzone mają być dwie szprychy (razem 12 szprych). Szprychy nie mogą być osadzone w piaście pod kątem 90 stopni w stosunku do osi koła. Koło powinno wykazywać się szybistością. Okowy koła: 1. szyny składające się z trzech części, z których każda przybita jest na kole w ten sposób, aby koniec każdej części znalazł się na środku dzwonu. 2. śruby z mutrami przytwierdzające szyny do dzwonu 3. ryfy opasujące piasty zewnątrz 4. buxy osadzone wewnątrz piasty 5. blachy do tarcia, przybite do obu końców piast Tabela wymiarów kół Koło stopa cale długość piasty 1 3 grubość piasty w środku 9 ½ w przodzie w tyle 6 ¾ 8 ¾ promień koła 2 wysokość dzwon szerokość dzwon z wierzchu 2 ¼ ze spodu 3 długość dzwon jest równa szóstej części okręgu koła grubość szprych 1 ½ szerokość szprych u góry w środku u spodu 2 ¼ Waga okutego koła wynosi 3 pudy 10 funtów. Jednostki miar długości 1 stopa 304,8 mm; 0,3048 m 1 cal 25,4 mm; 0,0254 m Jednostki wagi 1 pud 16,38 kg 1 funt 0, kg 5