PIONY, PIONOWNIKI, CENTROWNIKI PRZYRZĄDY SŁUŻĄCE DO CENTROWANIA INSTRUMENTÓW I SYGNAŁÓW

Wielkość: px

Rozpocząć pokaz od strony:

Download "PIONY, PIONOWNIKI, CENTROWNIKI PRZYRZĄDY SŁUŻĄCE DO CENTROWANIA INSTRUMENTÓW I SYGNAŁÓW"

Jan Sowa
8 lat temu
Przeglądów:

1 PIONY, PIONOWNIKI, CENTROWNIKI PRZYRZĄDY SŁUŻĄCE DO CENTROWANIA INSTRUMENTÓW I SYGNAŁÓW

2 ZADANIE PIONÓW: ustawienie instrumentu i sygnału centrycznie nad punktem. ZADANIE PIONOWNIKOW: badanie pionowości, realizacja osi pionowej. RÓŻNICA POMIĘDZY PIONEM A PIONOWNIKIEM 1 A 2 CELOWE.

3 RODZAJE PIONÓW: sznurkowe, drążkowe, optyczne, laserowe. PIONOWNIKI: optyczne, laserowe. CENTROWNIKI: podstawki, spodarki centrujące.

4 sznurkowe PIONY drążkowe optyczne, laserowe

5 PIONOWNIKI: optyczne, laserowe. PZL 100 dokładność 1 mm/100 m powiększenie 31,5x średnica obiektywu 40 mm pole widzenia na 100 m 2,3 m minimalna ogniskowa (celowa dolna) 0,5 m

6 PION SZNURKOWY Warunki: 1. Oś symetrii zawieszonego pionu powinna stanowić przedłużenie sznurka obciążonego tym pionem, tj. górny punkt zaczepu sznurka oraz ostrze pioniu powinny leżeć na jednej pionowej. 2. Punkt zaczepu sznurka przy samym pionie powinien leżeć powyżej środka ciężkości pionu. 3. Sznurek pionu powinien być dostatecznie cienki, dobrze skręcony, bez węzłów i nierówności. 4. Ciężar pionu powinien być właściwie dobrany - w zależności od długość roboczej linki i warunków pracy (ruchu powietrza).

Punkt zaczepu sznurka przy samym pionie powinien leżeć powyżej środka ciężkości pionu. 3.

7 PION DRĄŻKOWY Składa się z 2 rur (jedna porusza się wewnątrz drugiej), wewnętrzna posiada podziałkę do określenia wysokości głowicy statywu nad punktem. Posiada libelę sferyczną. Może być podwieszany lub sprzęgany z instrumentem. Stosowany jest tam, gdzie warunki pracy nie pozwalają na zastosowanie pionów sznurkowych. Warunki: 1. ostrze pionu powinno zawsze leżeć na osi geometrycznej drążka, 2. ostrze pionowo ustawionego drążka powinno leżeć na przedłużeniu pionowej osi obrotu instrumentu vv.

Stosowany jest tam, gdzie warunki pracy nie pozwalają na zastosowanie pionów sznurkowych. Warunki: 1.

8 Pion drążkowy sprawdzenie i rektyfikacja (wyznaczenie punktu przecięcia się śladów dwóch wzajemnie prostopadłych płaszczyzn kolimacyjnych - z wykorzystaniem teodolitu lub tachimetru)

9 PION OPTYCZNY/LASEROWY Może to być samodzielny przyrząd lub może być wbudowany w instrument (w spodarkę lub w alidadę). Jest to zwykła luneta łamana, której ogniskowanie przeprowadza się za pomocą wyciągu okularowego, zwykle najmniejsza odległość ogniskowania nie przekracza 0.5 m.

Jest to zwykła luneta łamana, której ogniskowanie przeprowadza się za

10 Pion optyczny/laserowy umieszczony w alidadzie: Warunki: 1. dolna część osi optycznej powinna pokrywać się z osią vv, 2. dolna część osi celowej powinna przebijać dowolną płaszczyznę w jednym punkcie. Pion optyczny/laserowy umieszczony w spodarce: Warunki: 1. pionowa część osi celowej pionu optycznego spodarki powinna stanowić przedłużenie osi pionowej instrumentu umieszczonego w tej spodarce, 2. płaszczyzna pozioma wyznaczona przez zrektyfikowane libele alidadowe instrumentu musi być prostopadła do pionowej części osi pionu optycznego.

Pion optyczny/laserowy umieszczony w spodarce: Warunki: 1.

11 Pion optyczny/laserowy umieszczony w spodarce sprawdzenie i rektyfikacja (1. sposób) (wyznaczenie punktu przecięcia się śladów dwóch wzajemnie prostopadłych płaszczyzn kolimacyjnych - z wykorzystaniem teodolitu lub tachimetru)

12 Pion optyczny/laserowy umieszczony w spodarce sprawdzenie i rektyfikacja (2. sposób)

13 Pion optyczny/laserowy umieszczony w spodarce sprawdzenie i rektyfikacja (2. sposób)

14 Pion optyczny/laserowy umieszczony w spodarce sprawdzenie i rektyfikacja (2. sposób)

15 Pion optyczny/laserowy umieszczony w spodarce sprawdzenie i rektyfikacja (2. sposób)

16 DWUSTRONNY NIEZALEŻNY PIONOWNIK OPTYCZNY G Schemat: 1 okular, 2 - płytka ogniskowa z wygrawerowanym krzyżem lub okręgiem, 3 - soczewka ogniskująca, 4 - pokrętło soczewki ogniskującej, 5 - pryzmat pentagonalny, 6 - obiektyw dolny, 7 - obiektyw górny, 8 - śruby rektyfikacyjne płytki ogniskowej, 9 - śruby mocujące obiektyw górny, S - środek znaczka celowniczego krzyża lub okręgu, 10 - przełącznik pryzmatu.

pentagonalny, 6 - obiektyw dolny, 7 - obiektyw górny, 8 - śruby rektyfikacyjne płytki ogniskowej, 9 -

17 2 celowe: górna i dolna prosta łącząca środek znaczka celowniczego i środek optyczny obiektywu górnego lub dolnego, przełączenie obserwowanej celowej następuje dzięki przełącznikowi, ostry obraz uzyskuje się ruchem soczewki ogniskującej Warunki: 1. pionowa część osi celowej podczas obrotu o 360º przebija dowolną płaszczyznę prostopadłą do osi pionownika w jednym punkcie, 2. płaszczyzna pozioma wyznaczona przez osie 2 zrektyfikowanych libeli rurkowych musi być prostopadła do pionowych części górnej i dolnej osi celowej pionownika.

pionowa część osi celowej podczas obrotu o 360º przebija dowolną płaszczyznę prostopadłą do osi pionownika w jednym punkcie, 2.

18 RL-25 niwelator laserowy, laser obrotowy, poziomowany libelami Parametry: - dokładność 4.4mm/30m, - zasięg bez czujnika 60m, z czujnikiem 200m, - szybkość pracy - 3 tryby - ilość obrotów/minutę 0/80/300, -waga 1.8 kg. Funkcje dodatkowe: - promień widzialny, - wyznaczanie płaszczyzny pionowej, - wyznaczanie linii poziomej, - wyznaczanie linii pionowej, - wyznaczanie płaszczyzny pochylonej. Akcesoria: - płytka z magnesem, - detektor, - podstawka, - łata do pomiaru i tyczenia spadków.

19 Wykorzystanie teodolitu do realizacji osi pionowej: koło pionowe i system odczytowy teodolitu, oraz okular zenitalny łamiący. Wykorzystanie różnego rodzaju nasadek/pryzmatów na obiektywy teodolitów, niwelatorów.

20 Dokładność centrowania (średni błąd centrowania przy h=1.5 m teoretycznie a w warunkach terenowych): pion sznurkowy ± 1.5 mm pion drążkowy ± 1 mm pion optyczny ± mm pion laserowy ± 1-2 mm realnie ± 2 5 mm realnie ± 1 2 mm realnie ± mm realnie ± 2 3 mm mechaniczne przyrządy centrujące ± mm a nawet od ± 0.03 mm

5 mm pion drążkowy ± 1 mm pion optyczny ± 0.2 0.

21 Literatura Tatarczyk J., Wybrane zagadnienia z instrumentoznawstwa geodezyjnego, Wyd. AGH, Kraków, Wanic A., Instrumentoznawstwo geodezyjne i elementy technik pomiarowych, Wyd. UWM, Olsztyn, Szymoński J.: Instrumentoznawstwo geodezyjne, cz. 1. PPWK, Warszawa (dostęp dn ) (dostęp dn ) (dostęp dn ) (dostęp dn ) (dostęp dn ) (dostęp dn ) (dostęp dn ) (dostęp dn ) (dostęp dn ) (dostęp dn ) (dostęp dn )

Podobne dokumenty

NIWELATORY TECHNICZNE

NIWELATORY TECHNICZNE NIWELATORY TECHNICZNE Niwelatory służą też do wyznaczania kierunku poziomego lub pomiaru małych kątów odchylenia osi celowej cc od poziomu. Podział niwelatorów: ze względu na zasadę