Porządek obrad przewiduje:

Transkrypt

1 XVI sesja V kadencji Sejmiku Województwa Podkarpackiego odbędzie się w dniu 30 listopada 2015 roku, (poniedziałek) o godzinie w sali audytoryjnej Urzędu Marszałkowskiego Województwa Podkarpackiego przy al. Łukasza Cieplińskiego 4 w Rzeszowie. Porządek obrad przewiduje: 1. Otwarcie sesji. 2. Przyjęcie protokołów XIV i XV sesji Sejmiku Województwa Podkarpackiego. 3. Złożenie ślubowania radnych Anny Huk, Ewy Leniart, Jacka Kotuli i Sławomira Miklicza. 4. Debata nad projektem budżetu Województwa Podkarpackiego na 2016 r. 5. Podjęcie uchwały w sprawie zmian w budżecie Województwa Podkarpackiego na 2015 r. 6. Podjęcie uchwały w sprawie zmian w Wieloletniej Prognozie Finansowej Województwa Podkarpackiego na lata Podjęcie uchwały w sprawie zmiany Uchwały Nr VI/73/11 Sejmiku Województwa Podkarpackiego z dnia 28 lutego 2011 r. w sprawie ustalenia maksymalnej wysokości pożyczek oraz udzielenia pożyczki długoterminowej Specjalistycznemu Zespołowi Gruźlicy i Chorób Płuc w Rzeszowie. 8. Podjęcie uchwały w sprawie wyboru podmiotu uprawnionego do badania sprawozdania finansowego Województwa Podkarpackiego za 2015 i 2016 rok 9. Podjęcie uchwały w sprawie zmiany uchwały numer II/15/14 z dnia 15 grudnia 2014 roku w sprawie powołania składu osobowego Komisji Głównej Sejmiku Województwa Podkarpackiego. 10. Podjęcie uchwały w sprawie zmiany uchwały numer II/17/14 z dnia 15 grudnia 2014 roku w sprawie wyboru delegatów do Zgromadzenia Ogólnego Związku Województw Rzeczypospolitej Polskiej. 11. Podjęcie uchwały w sprawie pozbawienia kategorii drogi wojewódzkiej ulic na terenie miasta Rzeszowa. 12. Podjęcie uchwały w sprawie pozbawienia kategorii drogi wojewódzkiej dróg wojewódzkich na terenie powiatu rzeszowskiego. 13. Podjęcie uchwały w sprawie pozbawienia kategorii drogi wojewódzkiej odcinków dróg wojewódzkich na terenie powiatu rzeszowskiego. 14. Podjęcie uchwały w sprawie pozbawienia kategorii drogi wojewódzkiej drogi wojewódzkiej na terenie powiatu leżajskiego. 15. Podjęcie uchwały w sprawie pozbawienia kategorii drogi wojewódzkiej dróg wojewódzkich na terenie powiatu leżajskiego. 16. Podjęcie uchwały w sprawie udzielenia pomocy finansowej Powiatowi Sanockiemu z budżetu Województwa Podkarpackiego w roku Podjęcie uchwały w sprawie udzielenia pomocy finansowej Gminie Zarszyn z budżetu Województwa Podkarpackiego w roku Podjęcie uchwały w sprawie wyrażenia zgody na dokonanie darowizny nieruchomości na rzecz Gminy Krosno. 19. Podjęcie uchwały w sprawie zmian w Statucie Wojewódzkiego Podkarpackiego Szpitala Psychiatrycznego im. prof. Eugeniusza Brzezickiego w Żurawicy. 20. Podjęcie uchwały w sprawie zmian w Statucie Podkarpackiego Centrum Chorób Płuc w Rzeszowie.

2 21. Podjęcie uchwały w sprawie uchwalenia Wojewódzkiego Programu Pomocy Społecznej na lata Podjęcie uchwały w sprawie zmiany uchwały nr VI/107/15 Sejmiku Województwa Podkarpackiego z dnia 30 marca 2015 r. w sprawie przyjęcia Programu Rozwoju Bazy Sportowej Województwa Podkarpackiego na rok 2015, zmienionej uchwałą nr XII/216/15 Sejmiku Województwa Podkarpackiego z dnia 31 sierpnia 2015 r. i zmienionej uchwałą nr XIII/234/15 Sejmiku Województwa Podkarpackiego z dnia 28 września 2015 r Podjęcie uchwały w sprawie udzielenia dla Gminy Rymanów dotacji na zadanie własne służące zachowaniu funkcji leczniczych uzdrowiska Rymanów Zdrój. 24. Podjęcie uchwały w sprawie zmiany Uchwały Nr XXV/451/12 Sejmiku Województwa Podkarpackiego z dnia 24 września 2012 r. w sprawie poprawy bezpieczeństwa przeciwpowodziowego w województwie podkarpackim. 25. Podjęcie uchwały w sprawie przystąpienia Regionalnego Ośrodka Polityki Społecznej w Rzeszowie do naboru wniosków o dofinansowanie projektów pozakonkursowych w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Podkarpackiego , Oś Priorytetowa VIII - Integracja społeczna, Działanie Koordynacja sektora ekonomii społecznej w województwie podkarpackim. 26. Podjęcie uchwały w sprawie zmiany uchwały w sprawie programu stypendialnego pn. Stypendia Marszałka Województwa Podkarpackiego. 27. Podjęcie uchwały w sprawie Programu Współpracy Województwa Podkarpackiego z organizacjami pozarządowymi i innymi podmiotami prowadzącymi działalność pożytku publicznego na rok Podjęcie uchwały w sprawie udzielenia pomocy finansowej z budżetu Województwa Podkarpackiego dla JST na terenie województwa podkarpackiego. 29. Informacja nt. projektów pozakonkursowych planowanych do realizacji w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Podkarpackiego na lata Informacja o stanie wdrażania Osi I Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Podkarpackiego na lata oraz na lata Sprawozdanie z wyjazdów zagranicznych pracowników Urzędu Marszałkowskiego Województwa Podkarpackiego oraz przyjmowanych osób i delegacji przez Urząd Marszałkowski Województwa Podkarpackiego III kwartał 2015 r. 32. Informacja na temat realizacji Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Podkarpackiego na lata stan na dzień 30 września 2015 r. 33. Informacja o realizacji Strategii rozwoju województwa Podkarpackie 2020 (SRW). 34. Informacja z działalności Zarządu Województwa Podkarpackiego V kadencji w okresie od 14 października 2015 r. do 17 listopada 2015 r. 35. Informacja Zarządu Województwa Podkarpackiego o realizacji uchwał Sejmiku Województwa Podkarpackiego podjętych na XIV sesji w dniu 26 października 2015 r. i XV sesji w dniu 30 października 2015 r. 36. Interpelacje i zapytania radnych. 37. Wnioski i oświadczenia radnych. 38. Zamknięcie sesji. Przewodniczący Sejmiku Województwa Podkarpackiego

3 Jerzy Borcz

4 UCHWAŁA NR./ / 15 SEJMIKU WOJEWÓDZTWA PODKARPACKIEGO z dnia r. - projekt - w sprawie zmian w budżecie Województwa Podkarpackiego na 2015 r. Na podstawie art. 18 pkt 6 i art. 61 ustawy z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie województwa (Dz. U. z 2015 r. poz j.t.), art. 211 i art. 212 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. z 2013 poz. 885 z późn. zm.) oraz Uchwały Nr IV/56/15 Sejmiku Województwa Podkarpackiego z dnia 26 stycznia 2015 r. w sprawie budżetu Województwa Podkarpackiego na 2015 r. Sejmik Województwa Podkarpackiego uchwala, co następuje: 1 1. Zmniejsza się plan dochodów budżetu Województwa Podkarpackiego na 2015 r. o kwotę ,-zł, w tym: 1) dochodów bieżących o kwotę ,-zł, 2) dochodów majątkowych o kwotę ,-zł. 2. W ramach zmniejszenia, o którym mowa w ust. 1 zmniejsza się plan dochodów: 1) w dziale 720 Informatyka w rozdziale Pozostała działalność z tytułu zwrotu podatku VAT związanego z realizacją projektu pn. Sieć Szerokopasmowa Polski Wschodniej - Województwo Podkarpackie" w ramach Programu Operacyjnego Rozwój Polski Wschodniej na lata o kwotę ,-zł (dochody bieżące). 2) w dziale 758 Różne rozliczenia o kwotę ,-zł, z tego: a) w rozdziale Regionalne Programy Operacyjne o kwotę ,-zł (dochody majątkowe), w tym z tytułu: aa) środków pochodzących z budżetu Unii Europejskiej jako refundacja wydatków poniesionych ze środków własnych na realizację projektów własnych w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Podkarpackiego na lata o kwotę ,-zł, 1

5 ab) dotacji celowej z budżetu państwa jako refundacja wydatków poniesionych ze środków własnych na realizację projektów własnych w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Podkarpackiego na lata o kwotę ,-zł, b) w rozdziale Program Operacyjny Kapitał Ludzki o kwotę ,-zł, w tym z tytułu: ba) środków pochodzących z budżetu Unii Europejskiej na realizację projektów własnych w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki o kwotę ,-zł (dochody bieżące), bb) dotacji celowej z budżetu państwa na współfinansowanie projektów w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki o kwotę ,-zł (w tym dochody bieżące: ,-zł, dochody majątkowe: 2.391,-zł). 3. Zwiększa się plan dochodów budżetu Województwa Podkarpackiego na 2015 r. o kwotę ,-zł, w tym: 1) dochodów bieżących o kwotę ,-zł, 2) dochodów majątkowych o kwotę ,-zł. 4. W ramach zwiększenia, o którym mowa w ust. 3 zwiększa się plan dochodów: 1) w dziale 750 Administracja publiczna w rozdziale Pozostała działalność związanych z realizacją projektu pn. Wsparcie jednostek samorządu terytorialnego w opracowaniu lub aktualizacji programów rewitalizacji" w ramach Programu Operacyjnego Pomoc Techniczna o kwotę ,-zł (dochody bieżące), w tym z tytułu: a) środków pochodzących z budżetu Unii Europejskiej o kwotę ,-zł, b) dotacji celowej z budżetu państwa o kwotę 8.222,-zł. 2) w dziale 758 Różne rozliczenia w rozdziale Regionalne Programy Operacyjne o kwotę ,-zł (dochody majątkowe), w tym z tytułu: a) środków pochodzących z budżetu Unii Europejskiej na realizację projektów własnych w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Podkarpackiego na lata o kwotę ,-zł, b) dotacji celowej z budżetu państwa na realizację projektów własnych w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Podkarpackiego na lata o kwotę ,-zł. 2

6 5. Zmiany planu dochodów w szczegółowości dział, rozdział, paragraf określa załącznik Nr 1 do niniejszej uchwały. 6. Zmniejsza się plan wydatków budżetu Województwa Podkarpackiego na 2015 r. o kwotę ,-zł, w tym: 1) wydatków bieżących o kwotę ,-zł, 2) wydatków majątkowych o kwotę ,-zł. 7. W ramach zmniejszenia, o którym mowa w ust. 6 zmniejsza się plan wydatków: 1) w dziale 150 Przetwórstwo przemysłowe o kwotę ,-zł, z tego: a) w rozdziale Rozwój przedsiębiorczości o kwotę ,-zł, w tym: aa) wydatki bieżące ,-zł w tym dotacje na zadania bieżące ,-zł ab) wydatki majątkowe - b) w rozdziale Rozwój kadr nowoczesnej gospodarki i przedsiębiorczości o kwotę ,-zł, w tym: ba) wydatki bieżące ,-zł w tym dotacje na zadania bieżące ,-zł bb) wydatki majątkowe - 2) w dziale 750 Administracja publiczna o kwotę ,-zł, z tego: a) w rozdziale Promocja jednostek samorządu terytorialnego o kwotę ,-zł, w tym: aa) wydatki bieżące ,-zł wydatki jednostek budżetowych ,-zł z tego na: - wynagrodzenia i składki od nich naliczane - - wydatki związane z realizacją ich statutowych zadań ,-zł ab) wydatki majątkowe - b) w rozdziale Pozostała działalność o kwotę ,-zł, w tym: ba) wydatki bieżące - bb) wydatki majątkowe ,-zł w tym inwestycje i zakupy inwestycyjne ,-zł z tego na programy finansowane z udziałem środków UE i źródeł zagranicznych ,-zł 3

7 3) w dziale 801 Oświata i wychowanie o kwotę ,-zł, z tego: a) w rozdziale Szkoły podstawowe specjalne o kwotę 9.488,-zł, w tym: aa) wydatki bieżące 9.488,-zł aaa) wydatki jednostek budżetowych 8.488,-zł z tego na: - wynagrodzenia i składki od nich naliczane 6.614,-zł - wydatki związane z realizacją ich statutowych zadań 1.874,-zł aab) świadczenia na rzecz osób fizycznych 1.000,-zł ab) wydatki majątkowe - b) w rozdziale Gimnazja specjalne o kwotę ,-zł, w tym: ba) wydatki bieżące ,-zł wydatki jednostek budżetowych ,-zł z tego na: - wynagrodzenia i składki od nich naliczane ,-zł - wydatki związane z realizacją ich statutowych zadań - bb) wydatki majątkowe - c) w rozdziale Licea ogólnokształcące specjalne o kwotę 7.856,-zł, w tym: ca) wydatki bieżące 7.856,-zł caa) wydatki jednostek budżetowych 7.282,-zł z tego na: - wynagrodzenia i składki od nich naliczane 7.282,-zł - wydatki związane z realizacją ich statutowych zadań - cab) świadczenia na rzecz osób fizycznych 574,-zł cb) wydatki majątkowe - d) w rozdziale Dokształcanie i doskonalenie nauczycieli o kwotę ,-zł, w tym: da) wydatki bieżące ,-zł w tym wydatki na programy finansowane z udziałem środków UE i źródeł zagranicznych ,-zł db) wydatki majątkowe - e) w rozdziale Biblioteki pedagogiczne o kwotę ,-zł, w tym: ea) wydatki bieżące ,-zł wydatki jednostek budżetowych ,-zł 4

8 z tego na: - wynagrodzenia i składki od nich naliczane ,-zł - wydatki związane z realizacją ich statutowych zadań - eb) wydatki majątkowe - f) w rozdziale Pozostała działalność o kwotę ,-zł, w tym: fa) wydatki bieżące ,-zł w tym dotacje na zadania bieżące ,-zł fb) wydatki majątkowe 2.391,-zł w tym inwestycje i zakupy inwestycyjne 2.391,-zł z tego na programy finansowane z udziałem środków UE i źródeł zagranicznych - 4) w dziale 851 Ochrona zdrowia w rozdziale Szpitale ogólne o kwotę ,-zł, w tym: a) wydatki bieżące - b) wydatki majątkowe ,-zł w tym inwestycje i zakupy inwestycyjne ,-zł z tego na programy finansowane z udziałem środków UE i źródeł zagranicznych - 5) w dziale 852 Pomoc społeczna o kwotę ,-zł, z tego: a) w rozdziale Powiatowe centra pomocy rodzinie o kwotę 1.942,-zł, w tym: aa) wydatki bieżące 1.942,-zł w tym dotacje na zadania bieżące 1.942,-zł ab) wydatki majątkowe b) w rozdziale Ośrodki pomocy społecznej o kwotę ,-zł, w tym: ba) wydatki bieżące ,-zł w tym dotacje na zadania bieżące ,-zł bb) wydatki majątkowe - c) w rozdziale Pozostała działalność o kwotę ,-zł, w tym: ca) wydatki bieżące ,-zł w tym dotacje na zadania bieżące ,-zł cb) wydatki majątkowe - 6) w dziale 853 Pozostałe zadania w zakresie polityki społecznej w rozdziale Pozostała działalność o kwotę ,-zł, w tym: 5

9 a) wydatki bieżące ,-zł w tym: aa) dotacje na zadania bieżące ,-zł ab) wydatki na programy finansowane z udziałem środków UE i źródeł zagranicznych ,-zł b) wydatki majątkowe - 7) w dziale 854 Edukacyjna opieka wychowawcza o kwotę ,-zł, z tego: a) w rozdziale Pomoc materialna dla uczniów o kwotę ,-zł, w tym: aa) wydatki bieżące ,-zł w tym wydatki na programy finansowane z udziałem środków UE i źródeł zagranicznych ,-zł ab) wydatki majątkowe - b) w rozdziale Pozostała działalność o kwotę ,-zł, w tym: ba) wydatki bieżące ,-zł w tym dotacje na zadania bieżące ,-zł bb) wydatki majątkowe - 8) w dziale 900 Gospodarka komunalna i ochrona środowiska w rozdziale Ochrona powietrza atmosferycznego i klimatu o kwotę 3.826,-zł, w tym: a) wydatki bieżące - b) wydatki majątkowe 3.826,-zł w tym inwestycje i zakupy inwestycyjne 3.826,-zł z tego na programy finansowane z udziałem środków UE i źródeł zagranicznych - 9) w dziale 921 Kultura i ochrona dziedzictwa narodowego o kwotę ,-zł, z tego: a) w rozdziale Filharmonie, orkiestry, chóry i kapele o kwotę ,-zł, w tym: aa) wydatki bieżące - ab) wydatki majątkowe ,-zł w tym inwestycje i zakupy inwestycyjne ,-zł z tego na programy finansowane z udziałem środków UE i źródeł zagranicznych - b) w rozdziale Muzea o kwotę ,-zł, w tym: 6

10 ba) wydatki bieżące - bb) wydatki majątkowe ,-zł w tym inwestycje i zakupy inwestycyjne ,-zł z tego na programy finansowane z udziałem środków UE i źródeł zagranicznych - 8. Zwiększa się plan wydatków bieżących budżetu Województwa Podkarpackiego na 2015 r. o kwotę ,-zł. 9. W ramach zwiększenia, o którym mowa w ust. 8 zwiększa się plan wydatków: 1) w dziale 750 Administracja publiczna w rozdziale Pozostała działalność o kwotę ,-zł, w tym: a) wydatki bieżące ,-zł w tym wydatki na programy finansowane z udziałem środków UE i źródeł zagranicznych ,-zł b) wydatki majątkowe - 2) w dziale 900 Gospodarka komunalna i ochrona środowiska w rozdziale Ochrona powietrza atmosferycznego i klimatu o kwotę 2.760,-zł, w tym: a) wydatki bieżące 2.760,-zł wydatki jednostek budżetowych 2.760,-zł z tego na: - wynagrodzenia i składki od nich naliczane - - wydatki związane z realizacją ich statutowych zadań 2.760,-zł b) wydatki majątkowe - 3) w dziale 921 Kultura i ochrona dziedzictwa narodowego o kwotę ,-zł, z tego: a) w rozdziale Filharmonie, orkiestry, chóry i kapele o kwotę ,-zł, w tym: aa) wydatki bieżące ,-zł w tym dotacje na zadania bieżące ,-zł ab) wydatki majątkowe - b) w rozdziale Muzea o kwotę ,-zł, w tym: ba) wydatki bieżące ,-zł w tym dotacje na zadania bieżące ,-zł 7

11 bb) wydatki majątkowe - 4) w dziale 926 Kultura fizyczna w rozdziale Zadania w zakresie kultury fizycznej o kwotę ,-zł, w tym: a) wydatki bieżące ,-zł w tym dotacje na zadania bieżące ,-zł b) wydatki majątkowe Zmiany planu wydatków w szczegółowości dział, rozdział, paragraf określa załącznik Nr 2 do niniejszej uchwały Dotacje określone w: 1) 1 ust. 7 pkt 1 lit. a stanowią dotacje celowe dla beneficjentów realizujących projekty w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki w kwocie ,-zł, w tym dla: a) jednostek sektora finansów publicznych w kwocie 875,-zł, b) jednostek spoza sektora finansów publicznych w kwocie ,-zł, 2) 1 ust. 7 pkt 1 lit. b stanowią dotacje celowe dla beneficjentów realizujących projekty w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki - jednostek spoza sektora finansów publicznych w kwocie ,-zł, 3) 1 ust. 7 pkt 3 lit. f stanowią dotacje celowe dla beneficjentów realizujących projekty w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki w kwocie ,-zł, w tym dla: a) jednostek sektora finansów publicznych w kwocie ,-zł, b) jednostek spoza sektora finansów publicznych w kwocie ,-zł, 4) 1 ust. 7 pkt 5 lit. a stanowią dotacje celowe dla beneficjentów realizujących projekty w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki - jednostek sektora finansów publicznych w kwocie 1.942,-zł, 5) 1 ust. 7 pkt 5 lit. b stanowią dotacje celowe dla beneficjentów realizujących projekty w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki - jednostek sektora finansów publicznych w kwocie ,-zł, 8

12 6) 1 ust. 7 pkt 5 lit. c stanowią dotacje celowe dla beneficjentów realizujących projekty w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki w kwocie ,-zł, w tym dla: a) jednostek sektora finansów publicznych w kwocie ,-zł, b) jednostek spoza sektora finansów publicznych w kwocie ,-zł, 7) 1 ust. 7 pkt 6 stanowią dotacje celowe dla beneficjentów realizujących projekty w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki w kwocie ,-zł, w tym dla: a) jednostek sektora finansów publicznych w kwocie ,-zł, b) jednostek spoza sektora finansów publicznych w kwocie ,-zł, 8) 1 ust. 7 pkt 7 lit. b stanowią dotacje celowe dla beneficjentów realizujących projekty w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki w kwocie ,-zł, w tym dla: a) jednostek sektora finansów publicznych w kwocie ,-zł, b) jednostek spoza sektora finansów publicznych w kwocie ,-zł, 9) 1 ust. 9 pkt 3 lit. a stanowią dotację celowa dla jednostki sektora finansów publicznych - Filharmonii Podkarpackiej im. A. Malawskiego w Rzeszowie przeznaczonej na realizację zadania pn. Zakup instrumentów muzycznych niezbędnych w działalności statutowej Filharmonii Podkarpackiej" w kwocie ,-zł, 10) 1 ust. 9 pkt 3 lit. b stanowią dotację podmiotową dla jednostki sektora finansów publicznych - Muzeum Marii Konopnickiej w Żarnowcu w kwocie ,-zł, 11) 1 ust. 9 pkt 4 stanowią dotacje celowe dla jednostek spoza sektora finansów publicznych - organizacji pozarządowych na wspieranie zadań publicznych oraz na cele publiczne w zakresie kultury fizycznej i sportu w kwocie ,-zł. 2. Wydatki bieżące na programy finansowane z udziałem środków UE i źródeł zagranicznych określone w: 1) 1 ust. 7 pkt 3 lit. d stanowią wydatki Podkarpackiego Centrum Edukacji Nauczycieli w Rzeszowie przeznaczone na realizację projektu pn. Technologie cyfrowe jako systemowe narzędzie wspomagające realizację programów rozwojowych oraz podnoszące jakość i atrakcyjność oferty edukacyjnej szkół Podkarpacia" w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki w kwocie 9

13 ,-zł (wydatki finansowane: ze środków pochodzących z budżetu UE ,-zł, dotacji celowej z budżetu państwa ,-zł), w tym: a) dotacje dla partnerów projektu jednostek sektora finansów publicznych w kwocie ,-zł, b) pozostałe wydatki związane z realizacją projektu ,-zł, 2) 1 ust. 7 pkt 6 stanowią wydatki Regionalnego Ośrodka Polityki Społecznej w Rzeszowie przeznaczone na realizację projektu pn. Szkolenia i specjalistyczne doradztwo dla kadr instytucji pomocy społecznej działających na terenie województwa podkarpackiego powiązane z potrzebami oraz ze specyfiką realizowanych zadań" w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki w kwocie ,-zł (wydatki finansowane z dotacji celowej z budżetu państwa), 3) 1 ust. 7 pkt 7 stanowią wydatki Urzędu Marszałkowskiego Województwa Podkarpackiego w Rzeszowie związane z realizacją projektu pn. Program stypendialny dla uczniów szczególnie uzdolnionych z terenu województwa podkarpackiego w roku szkolnym 2014/2015" w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki w kwocie ,-zł (wydatki finansowane: ze środków pochodzących z budżetu UE ,-zł, dotacji celowej z budżetu państwa ,-zł), 4) 1 ust. 9 pkt 1 stanowią wydatki Urzędu Marszałkowskiego Województwa Podkarpackiego w Rzeszowie związane z realizacją projektu pn. Projekt wsparcia jednostek samorządu terytorialnego w opracowaniu lub aktualizacji programów rewitalizacji" w ramach Programu Operacyjnego Pomoc Techniczna (wydatki finansowane: środków pochodzących z budżetu UE ,-zł, dotacji celowej z budżetu państwa ,-zł, środków własnych Samorządu Województwa ,-zł). 3. Wydatki majątkowe na inwestycje i zakupy inwestycyjne określone w: 1) 1 ust. 7 pkt 3 lit. f stanowią dotacje celowe dla beneficjentów realizujących projekty w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki - jednostek sektora finansów publicznych w kwocie 2.391,-zł, 2) 1 ust. 7 pkt 4 stanowią dotację celową dla sektora finansów publicznych - Klinicznego Szpitala Wojewódzkiego Nr 2 im. Św. Jadwigi Królowej w Rzeszowie przeznaczonej na realizację zadania pn. Utworzenie kliniki Pediatrii, 10

14 Endokrynologii i Diabetologii Dziecięcej w Klinicznym Szpitalu Wojewódzkim Nr 2 im. Św. Jadwigi Królowej w Rzeszowie" w kwocie ,-zł, 3) 1 ust. 7 pkt 8 stanowią wydatki Urzędu Marszałkowskiego Województwa Podkarpackiego w Rzeszowie przeznaczone na zakup elektronicznego systemu informacyjnego w związku z realizacją zadania pn. Stworzenie i utrzymanie systemu informowania mieszkańców o aktualnym stanie zanieczyszczenia powietrza oraz o jego wpływie na zdrowie" w kwocie 3.826,-zł, 4) 1 ust. 7 pkt 9 lit. a stanowią dotację celową dla jednostki sektora finansów publicznych - Filharmonii Podkarpackiej im. A. Malawskiego w Rzeszowie przeznaczonej na realizację zadania pn. Zakup instrumentów muzycznych niezbędnych w działalności statutowej Filharmonii Podkarpackiej" w kwocie ,-zł, 5) 1 ust. 7 pkt 9 lit. b stanowią dotację celową dla jednostki sektora finansów publicznych - Muzeum - Zamku w Łańcucie na realizację zadania pn. Budowa Muzeum Polaków ratujących Żydów na Podkarpaciu im. Rodziny Ulmów w Markowej" w kwocie ,-zł. 4. Wydatki majątkowe na inwestycje i zakupy inwestycyjne finansowane z udziałem środków UE i źródeł zagranicznych określone w 1 ust. 7 pkt 2 lit. b stanowią wydatki Urzędu Marszałkowskiego Województwa Podkarpackiego w Rzeszowie przeznaczone na realizację projektu pn. Budowa Centrum Wystawienniczo - Kongresowego Województwa Podkarpackiego" w ramach Programu Operacyjnego Rozwój Polski Wschodniej na lata w kwocie ,-zł (wydatki niekwalifikowalne ze środków własnych Samorządu Województwa). 11

15 3 1. Zmniejsza się planowany deficyt budżetu Województwa na koniec 2015 r. o kwotę ,- zł. 2. Zmniejsza się przychody na finansowanie planowanego deficytu budżetu województwa z tytułu spłaty pożyczek udzielonych z budżetu o kwotę ,-zł. 3. Określa się klasyfikację przychodów, o których mowa w ust. 2 w 951 Przychody ze spłat pożyczek i kredytów ze środków publicznych. 4 W Uchwale Nr XIV/238/15 Sejmiku Województwa Podkarpackiego z dnia 26 października 2015 r. w sprawie zmian w budżecie Województwa Podkarpackiego na 2015 r. w 1 ust. 2 pkt 4 lit. b otrzymuje brzmienie: b) dotacji celowej z budżetu państwa na realizację projektów własnych w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Podkarpackiego na lata o kwotę ,-zł. 5 Wykonanie uchwały powierza się Zarządowi Województwa. 6 Uchwała wchodzi w życie z dniem podjęcia, a w zakresie określonym w 4 z mocą od dnia 26 października 2015 r. i podlega ogłoszeniu w Dzienniku Urzędowym Województwa Podkarpackiego. 12

16 UZASADNIENIE do projektu Uchwały Sejmiku Województwa Podkarpackiego w Rzeszowie w sprawie zmian w budżecie Województwa Podkarpackiego na 2015 r. Projekt uchwały został opracowany na podstawie wniosków złożonych przez dyrektorów departamentów zaakceptowanych przez Członków Zarządu nadzorujących realizację zadań budżetowych oraz na podstawie decyzji Zarządu Województwa DOCHODY Dział Rozdział Zmniejszenia /kwota w zł/ Zwiększenia /kwota w zł/ Źródło Jednostka realizująca Uwagi Zwrot podatku VAT z tytułu realizacji projektu pn. "Sieć Szerokopasmowa Polski Wschodniej - Województwo Podkarpackie" w ramach Programu Operacyjnego Rozwój Polski Wschodniej na lata ( 0970). Dep. SI Dochody związane z realizacja projektu pn. "Projekt wsparcia jednostek samorządu terytorialnego w opracowaniu lub aktualizacji programów rewitalizacji" w ramach Programu Operacyjnego Pomoc Techniczna , w tym z tytułu: 1) środków pochodzących z budżetu UE ,-zł, 2) dotacji celowej z budżetu państwa ,-zł. Dep. RR Wraz ze zwiększeniem planu wydatków w dziale 750 w rozdziale Zmiana dotyczy przedsięwzięcia ujętego w WPF Zmiana źródeł finansowania zadania pn. "Budowa wschodniej obwodnicy miasta Brzozowa w ciągu drogi wojewódzkiej Nr 886 Domaradz - Brzozów - Sanok" w ramach RPO WP na lata Zmiana polega na: 1) zmniejszeniu: - środków pochodzących z budżetu UE jako refundacja wydatków poniesionych ze środków własnych ,-zł, - dotacji celowej z budżetu państwa jako refundacja wydatków poniesionych ze środków własnych ,-zł, 2) zwiększeniu: - środków pochodzących z budżetu UE ,-zł, - dotacji celowej z budżetu państwa ,-zł. PZDW Strona 1 z 6

17 Dochody z tytułu dotacji celowej z budżetu państwa na współfinansowanie projektów realizowanych w ramach PO KL ( 2009). WUP Wraz ze zmniejszeniem planu dotacji w dziale 150, 801, 852, 853 i 854. Zmiana dotyczy przedsięwzięcia ujętego w WPF Dochody związane z realizacją projektu pn. "Technologie cyfrowe jako systemowe narzędzie wspomagające realizację programów rozwojowych oraz podnoszące jakość i atrakcyjność oferty edukacyjnej szkół Podkarpacia" w ramach PO KL, w tym z tytułu: 1) środków pochodzących z budżetu UE na realizację projektu ,-zł, 2) dotacji celowej z budżetu państwa na współfinansowanie projektu ,-zł. PCEN Wraz ze zmniejszeniem planu wydatków w dziale 801 w rozdziale Zmiana dotyczy przedsięwzięcia ujętego w WPF Dochody z tytułu dotacji celowej z budżetu państwa związane z realizacją projektu pn. "Szkolenia i specjalistyczne doradztwo dla kadr instytucji pomocy społecznej działających na terenie województwa podkarpackiego powiązane z potrzebami oraz ze specyfiką realizowanych zadań" w ramach PO KL ( 2009). ROPS Wraz ze zmniejszeniem planu wydatków w dziale 853 w rozdziale Zmiana dotyczy przedsięwzięcia ujętego w WPF Dochody związane z realizacją projektu pn. "Program stypendialny dla uczniów szczególnie uzdolnionych z terenu województwa podkarpackiego w roku szkolnym 2014/2015" w ramach PO KL, w tym z tytułu: 1) środków pochodzących z budżetu UE na realizację projektu ,-zł, 2) dotacji celowej z budżetu państwa na współfinansowanie projektu ,-zł. Dep. EN Wraz ze zmniejszeniem planu wydatków w dziale 854 w rozdziale Zmiana dotyczy przedsięwzięcia ujętego w WPF. Suma Ogółem plan dochodów Strona 2 z 6

18 WYDATKI Dział Rozdział Zmniejszenia /kwota w zł/ Zwiększenia /kwota w zł/ Przeznaczenie Jednostka realizująca Uwagi Zmniejszenie planu dotacji celowych dla beneficjentów realizujących projekty w ramach PO KL ( 2009), w tym dla: 1) jednostek sektora finansów publicznych - 875,-zł, 2) jednostek spoza sektora finansów publicznych ,-zł. Zmniejszenie planu dotacji celowych dla beneficjentów realizujących projekty w ramach PO KL - jednostek spoza sektora finansów publicznych ( 2009). WUP Wraz ze zmniejszeniem planu dochodów w dziale 758 w rozdziale Zmiana dotyczy przedsięwzięcia ujętego w WPF Zmniejszenie planu wydatków Urzedu Marszałkowskiego przeznaczonych na sfinansowanie kosztów dostępu do baz danych potencjalnych kontrahentów zagranicznych i krajowych ( 4300). Zmniejszenie planu wydatków Urzedu Marszałkowskiego przeznaczonych na realizację zadania pn. "Budowa Centrum Wystawienniczo - Kongresowego Województwa Podkarpackiego" w ramach PO RPW na lata ( wydatki niekwalifikowalne ze środków własnych Samorządu Województwa). Ustalenie planu wydatków Urzedu Marszałkowskiego z przeznaczeniem na realizację projektu pn. "Projekt wsparcia jednostek samorządu terytorialnego w opracowaniu lub aktualizacji programów rewitalizacji" w ramach Programu Operacyjnego Pomoc Techniczna (wydatki finansowane: środków pochodzących z budżetu UE ,-zł, dotacji celowej z budżetu państwa ,-zł, środków własnych Samorządu Województwa ,-zł). Zmniejszenie planu wydatków Zespołu Szkół Specjalnych w Rymaniowe Zdroju związanych z bieżących funkcjonowaniem jednostki, w tym: - wydatki osobowe niezaliczane do wynagrodzeń ,-zł ( 3020), - dodatkowe wynagrodzenie roczne - 114,-zł ( 4040), - wynagrodzenia osobowe pracowników ,-zł ( 4010), - składki na ubezpieczenia społeczne ,-zł ( 4110), - składki na Fundusz Pracy ,-zł ( 4120), - opłaty za administrowanie i czynsze zabudynki, lokale i pomieszczenia garażowe ,-zł ( 4400). Urząd Marszałkowski/ Dep. RR Urząd Marszałkowski/ Dep. RR Dep. EN/ jednostki oświatowe Oszczędności. Zmiana dotyczy przedsięwzięcia ujętego w WPF. Przeniesienie wydatków na 2016 rok. Wraz ze zwiększeniem planu dochodów w dziale 750 w rozdziale Zmiana dotyczy przedsięwzięcia ujętego w WPF. Oszczędności. Strona 3 z 6

19 WYDATKI Dział Rozdział Zmniejszenia /kwota w zł/ Zwiększenia /kwota w zł/ Przeznaczenie Jednostka realizująca Uwagi Zmniejszenie planu wydatków Podkarpackiego Centrum Edukacji Nauczycieli związanych z realizacją projektu pn. "Technologie cyfrowe jako systemowe narzędzie wspomagające realizację programów rozwojowych oraz podnoszące jakość i atrakcyjność oferty edukacyjnej szkół Podkarpacia" w ramach PO KL, (wydatki finansowane: ze środków pochodzących z budżetu UE ,- zł, dotacji celowej z budżetu państwa ,-zł). Zmniejszenie planu wydatków Biblioteki Pedagogicznej w Tarnobrzegu związanych z bieżących funkcjonowaniem jednostki, w tym: - wynagrodzenia osobowe pracowników ,-zł ( 4010), - składki na ubezpieczenia społeczne ,-zł ( 4110), - składki na Fundusz Pracy ,-zł ( 4120). WUP Dep. EN/ jednostki oświatowe Wraz ze zmniejszeniem planu Wraz dochodów ze zmniejszeniem w dziale 758 w planu rozdziale dochodów w dziale 758 w rozdziale Zmiana dotyczy przedsięwzięcia Zmiana ujętego w dotyczy WPF. przedsięwzięcia ujętego w WPF. Oszczędności Zmniejszenie planu dotacji celowych dla beneficjentów realizujących projekty w ramach PO KL ( 2009), w tym dla: 1) jednostek sektora finansów publicznych ,-zł ( ,-zł, ,-zł), 2) jednostek spoza sektora finansów publicznych ,-zł ( 2009). WUP Wraz ze zmniejszeniem planu dochodów w dziale 758 w rozdziale Zmiana dotyczy przedsięwzięcia ujętego w WPF Zmniejszenie planu dotacji celowej dla Klinicznego Szpitala Wojewódzkiego Nr 2 im. Św. Jadwigi Królowej w Rzeszowie przeznaczonej na realizację zadania pn. "Utworzenie kliniki Pediatrii, Endokrynologii i Diabetologii Dziecięcej w Klinicznym Szpitalu Wojewódzkim Nr 2 im. Św. Jadwigi Królowej w Rzeszowie" ( 6220). Urząd Marszałkowski/ Dep. OZ Zmniejszenie planu dotacji celowych dla beneficjentów realizujących projekty w ramach PO KL - jednostek sektora finansów publicznych ( 2009). Zmniejszenie planu dotacji celowych dla beneficjentów realizujących projekty w ramach PO KL - jednostek sektora finansów publicznych ( 2009). WUP Wraz ze zmniejszeniem planu dochodów w dziale 758 w rozdziale Zmiana dotyczy przedsięwzięcia ujętego w WPF. Strona 4 z 6

20 WYDATKI Dział Rozdział Zmniejszenia /kwota w zł/ Zwiększenia /kwota w zł/ Przeznaczenie Jednostka realizująca Uwagi Zmniejszenie planu dotacji celowych dla beneficjentów realizujących projekty w ramach PO KL ( 2009), w tym dla: 1) jednostek sektora finansów publicznych ,-zł, 2) jednostek spoza sektora finansów publicznych ,-zł. Zmniejszenie planu wydatków jednostki związanych z realizacją projektu pn. "Szkolenia i specjalistyczne doradztwo dla kadr instytucji pomocy społecznej działających na terenie województwa podkarpackiego powiązane z potrzebami oraz ze specyfiką realizowanych zadań" w ramach PO KL ( wydatki finansowane z dotacji celowej z budżetu państwa). WUP WUP ROPS Wraz ze zmniejszeniem planu dochodów w dziale 758 w rozdziale Zmiana dotyczy przedsięwzięcia ujętego w WPF. Wraz ze zmniejszeniem planu dochodów w dziale 758 w rozdziale Zmiana dotyczy przedsięwzięcia ujętego w WPF Zmniejszenie planu dotacji celowych dla beneficjentów realizujących projekty w ramach PO KL ( 2009), w tym dla: 1) jednostek sektora finansów publicznych ,-zł, 2) jednostek spoza sektora finansów publicznych ,-zł. WUP Wydatki Urzędu Marszałkowskiego związane z realizacją projektu pn. "Program stypendialny dla uczniów szczególnie uzdolnionych z terenu województwa podkarpackiego w roku szkolnym 2014/2015" w ramach PO KL (wydatki finansowane: ze środków pochodzących z budżetu UE ,-zł, dotacji celowej z budżetu państwa ,-zł). Zmniejszenie planu dotacji celowych dla beneficjentów realizujących projekty w ramach PO KL ( 2009), w tym dla: 1) jednostek sektora finansów publicznych ,-zł, 2) jednostek spoza sektora finansów publicznych ,-zł. Dep. EN WUP Wraz ze zmniejszeniem planu dochodów w dziale 758 w rozdziale Zmiana dotyczy przedsięwzięcia ujętego w WPF Zmiana w planie wydatków Urzędu Marszałkowskiego związanych z realizacją zadania pn. "Stworzenie i utrzymanie systemu informowania mieszkańców o aktualnym stanie zanieczyszczenia powietrza oraz o jego wpływie na zdrowie" poprzez: 1) zmniejszenie planu wydatków majątkowych przeznaczonych na zakup elektronicznego systemu informacyjnego ( 6060), 2) zwiększenie planu wydatków bieżących ( 4300). Urząd Marszałkowski /OS Strona 5 z 6

21 WYDATKI Dział Rozdział Zmniejszenia /kwota w zł/ Zwiększenia /kwota w zł/ Przeznaczenie Jednostka realizująca Uwagi Zmiana klasyfikacji budżetowej dotacji celowej dla Filharmonii Podkarpackiej im. A. Malawskiego w Rzeszowie przeznaczonej na realizację zadania pn. "Zakup instrumentów muzycznych niezbędnych w działalności statutowej Filharmonii Podkarpackiej" poprzez: 1) zmniejszenie planu dotacji majątkowej , 2) zwiększenie planu dotacji bieżącej Zwiększenie planu dotacji podmiotowej dla Muzeum Marii Konopnickiej w Żarnowcu na dofinansowanie bieżącej działalności w zakresie realizowanych zadań statutowych ( 2480). WUP Dep. DO/instytucje kultury Wraz ze zmniejszeniem planu dochodów w dziale 758 w rozdziale Zmiana dotyczy przedsięwzięcia ujętego w WPF Zmniejszenie planu dotacji celowej dla Muzeum - Zamku w Łańcucie na realizację zadania pn. "Budowa Muzeum Polaków ratujących Żydów na Podkarpaciu im. Rodziny Ulmów w Markowej" ( 6220). Zmiana dotyczy przedsięwzięcia ujętego w WPF Zwiększenie planu dotacji celowych na finansowanie lub dofinansowanie zadań zleconych do realizacji stowarzyszeniom w ramach sportu kwalifikowalnego ( 2820). Dep. EN Suma Ogółem plan wydatków Wnioskowane zmiany powodują: 1) zmniejszenie deficytu budżetu Województwa na 2015 r. o kwotę ,-zł, 2) zmniejszenie przychodów na finansowanie planowanego deficytu budżetu z spłaty pożyczek udzielonych z budżetu o kwotę ,-zł. Ponadto dokonuje się zmiany 1 ust. 2 pkt 4 lit. b w Uchwale Nr XIV/238/15 Sejmiku Województwa Podkarpackiego z dnia 26 października 2015 r. w sprawie zmian w budżecie Województwa Podkarpackiego na 2015 r.. Plan dochdów ujęty w dziale 758 w rozdziale z tytułu dotacji celowej z budżetu państwa jako refundacja wydatków poniesionych ze środków własnych na realizację projektów własnych w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Podkarpackiego na lata w kwocie ,-zł zastępuje się dochodami z tytułu " dotacji celowej z budżetu państwa na realizację projektów własnych w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Podkarpackiego na lata ". Strona 6 z 6

22 Załącznik Nr 1 do Uchwały.../.../ 15 Sejmiku Województwa Podkarpackiego z dnia.. w sprawie zmian w budżecie Województwa Podkarpackiego na 2015 r. Zmiana planu dochodów w szczegółowości dział, rozdział, paragraf Dział Rozdział PLAN DOCHODÓW zmniejszenia zwiększenia kwota kwota Razem w tym: dochody bieżące dochody majątkowe

23 Załącznik Nr 2 do Uchwały /.../ 15 Sejmiku Województwa Podkarpackiego z dnia. w sprawie zmian w budżecie Województwa Podkarpackiego na 2015 r. Zmiana planu wydatków w szczegółowości dział, rozdział, paragraf Dział Rozdział PLAN WYDATKÓW zmniejszenia zwiększenia kwota kwota

24 Dział Rozdział PLAN WYDATKÓW zmniejszenia zwiększenia kwota kwota Razem w tym: wydatki bieżące wydatki majątkowe

25 UCHWAŁA Nr / / SEJMIKU WOJEWÓDZTWA PODKARPACKIEGO z dnia 2015 r. - projekt- w sprawie zmian w Wieloletniej Prognozie Finansowej Województwa Podkarpackiego na lata Na podstawie art. 18 pkt 20 ustawy z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie województwa (Dz. U. z 2015 r. poz. 1392), art. 228 i art. 231 ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. z 2013 r. poz. 885 z późn. zm.) oraz rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie wieloletniej prognozy finansowej jednostki samorządu terytorialnego z dnia 10 stycznia 2013 r. (Dz. U. z 2015r. poz. 92 ). Sejmik Województwa Podkarpackiego uchwala, co następuje: 1 W załączniku Nr 2 do uchwały Nr IV/57/15 Sejmiku Województwa Podkarpackiego z dnia 26 stycznia 2015 r. w sprawie uchwalenia Wieloletniej Prognozy Finansowej Województwa Podkarpackiego na lata : 1) dodaje się przedsięwzięcia: a) o których mowa w art. 226 ust. 4 pkt 1 ustawy o finansach publicznych pn. Projekt wsparcia jednostek samorządu terytorialnego w opracowaniu lub aktualizacji programów rewitalizacji, b) stanowiące program, projekt lub zadanie inne niż wskazane w art. 226 ust. 4 pkt 1 i 2 ustawy o finansach publicznych pn.: Utrzymanie trwałości projektu Centrum Obsługi Inwestorów i Eksporterów w Województwie Podkarpackim, Utrzymanie projektu "Trasy rowerowe w Polsce Wschodniej - promocja", Rewitalizacja elewacji i dachu oraz wymiana systemów bezpieczeństwa ppoż., antywłamaniowego oraz CCTV w zabytkowym budynku Muzeum Podkarpackiego w Krośnie, Muzeum Dziedzictwa Kresów Dawnej Rzeczypospolitej, 2) skreśla się przedsięwzięcie pn. Podkarpacki System Informacji Medycznej "PSIM" - w związku z zakończeniem jego realizacji. 1

26 2 1. Zmienia się zakres wykonywania wieloletniego przedsięwzięcia pn. Pomoc techniczna w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich o którym mowa w art. 226 ust. 4 pkt 1 ustawy o finansach publicznych, określonego w załączniku Nr 2 do uchwały Nr IV/57/15 Sejmiku Województwa Podkarpackiego z dnia 26 stycznia 2015r. w sprawie uchwalenia Wieloletniej Prognozy Finansowej Województwa Podkarpackiego na lata Zmiana polega na urealnieniu zakresu wykonanego do końca 2014 r. 2. Zmniejsza się łączne nakłady finansowe na przedsięwzięcie, o którym mowa ust. 1 o kwotę ,-zł (w tym: wydatki bieżące o kwotę ,-zł i wydatki majątkowe o kwotę ,-zł) Zmienia się zakres wykonywania wieloletniego przedsięwzięcia pn. Centrum Obsługi Inwestorów i Eksporterów w Wojew. Podkarpackim, Program Operacyjny Innowacyjna Gospodarka, Działanie 6.2 Rozwój sieci centrów obsługi inwestorów i eksporterów oraz powstanie nowych terenów inwestycyjnych o którym mowa w art. 226 ust. 4 pkt 1 ustawy o finansach publicznych, określonego w załączniku Nr 2 do uchwały Nr IV/57/15 Sejmiku Województwa Podkarpackiego z dnia 26 stycznia 2015r. w sprawie uchwalenia Wieloletniej Prognozy Finansowej Województwa Podkarpackiego na lata Zmiana polega na wyłączeniu z przedsięwzięcia limitów wydatków bieżących przeznaczonych na utrzymanie projektu. 2. Zmienia się okres realizacji przedsięwzięcia, o którym mowa w ust. 1. Przedsięwzięcie będzie realizowane w latach Zmniejsza się łączne nakłady finansowe na przedsięwzięcie, o którym mowa ust. 1 o kwotę ,-zł (wydatki bieżące). 4. Zmniejsza się limit wydatków bieżących związanych z realizacją przedsięwzięcia, o którym mowa w ust. 1 w latach w następujący sposób: 1) w roku 2015 o kwotę ,-zł, 2) w roku 2016 o kwotę ,-zł, 3) w roku 2017 o kwotę ,-zł, 4) w roku 2018 o kwotę ,-zł, 5) w roku 2019 o kwotę ,-zł, 2

27 6) w roku 2020 o kwotę ,-zł. 5. Zmniejsza się limit zobowiązań bieżących związanych z realizacją przedsięwzięcia, o którym mowa w ust. 1,o kwotę ,-zł Zmienia się zakres wykonywania wieloletniego przedsięwzięcia pn. Projekt pn: Technologie cyfrowe jako systemowe narzędzie wspomagające realizację programów rozwojowych oraz podnoszące jakość i atrakcyjność oferty edukacyjnej szkół Podkarpacia realizowany w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki, Priorytet IX Rozwój wykształcenia i kompetencji w regionach, działanie 9.1. Wyrównywanie szans edukacyjnych i zapewnienie jakości usług edukacyjnych świadczonych w systemie oświaty, Poddziałanie Wyrównywanie szans edukacyjnych uczniów z grup o utrudnionym dostępie do edukacji oraz zmniejszanie różnic w jakości usług edukacyjnych o którym mowa w art. 226 ust. 4 pkt 1 ustawy o finansach publicznych, określonego w załączniku Nr 2 do uchwały Nr IV/57/15 Sejmiku Województwa Podkarpackiego z dnia 26 stycznia 2015r. w sprawie uchwalenia Wieloletniej Prognozy Finansowej Województwa Podkarpackiego na lata Zmiana polega na zmniejszeniu części zakresu planowanego do wykonania w roku 2015 na skutek oszczędności. 2. Zmniejsza się łączne nakłady finansowe na przedsięwzięcie, o którym mowa ust. 1 o kwotę ,-zł (wydatki bieżące). 3. Zmniejsza się limit wydatków bieżących związanych z realizacją przedsięwzięcia, o którym mowa w ust. 1 w roku 2015 o kwotę ,-zł Zmienia się zakres wykonywania wieloletniego przedsięwzięcia pn. Szkolenie i specjalistyczne doradztwo dla kadr instytucji pomocy społecznej działających na terenie województwa podkarpackiego powiązane z potrzebami oraz specyfiką realizowanych zadań. Program Operacyjny Kapitał Ludzki WND-PO KL /09, o którym mowa w art. 226 ust. 4 pkt 1 ustawy o finansach publicznych, określonego w załączniku Nr 2 do uchwały Nr IV/57/15 Sejmiku Województwa Podkarpackiego z dnia 26 stycznia 2015r. w sprawie uchwalenia Wieloletniej Prognozy Finansowej Województwa Podkarpackiego na 3

28 lata Zmiana polega na zmniejszeniu zakresu planowanego do wykonania w roku 2015 na skutek oszczędności. 2. Zmniejsza się łączne nakłady finansowe na przedsięwzięcie, o którym mowa ust. 1 o kwotę ,-zł (wydatki bieżące). 3. Zmniejsza się limit wydatków bieżących na przedsięwzięciu, o którym mowa w ust. 1 w roku 2015 o kwotę ,-zł Zmienia się zakres wykonywania wieloletniego przedsięwzięcia pn. Trasy rowerowe w Polsce Wschodniej - promocja o którym mowa w art. 226 ust. 4 pkt 1 ustawy o finansach publicznych, określonego w załączniku Nr 2 do uchwały Nr IV/57/15 Sejmiku Województwa Podkarpackiego z dnia 26 stycznia 2015r. w sprawie uchwalenia Wieloletniej Prognozy Finansowej Województwa Podkarpackiego na lata Zmiana polega na wyłączeniu z przedsięwzięcia limitów wydatków bieżących przeznaczonych na utrzymanie projektu oraz urealnieniu nakładów poniesionych do końca 2014r. 2. Zmienia się okres realizacji przedsięwzięcia, o którym mowa w ust. 1. Przedsięwzięcie będzie realizowane w latach Zmniejsza się łączne nakłady finansowe na przedsięwzięcie, o którym mowa ust. 1 o kwotę ,-zł (wydatki bieżące). 4. Zmniejsza się limit wydatków bieżących związanych z realizacją przedsięwzięcia, o którym mowa w ust. 1 w latach w następujący sposób: 1) w roku 2016 o kwotę ,-zł, 2) w roku 2017 o kwotę ,-zł, 3) w roku 2018 o kwotę ,-zł, 4) w roku 2019 o kwotę ,-zł, 5) w roku 2020 o kwotę ,-zł. 5. Zmniejsza się limit zobowiązań bieżących związanych z realizacją przedsięwzięcia, o którym mowa w ust. 1 o kwotę ,-zł Zmienia się zakres wykonywania wieloletniego przedsięwzięcia pn. Projekt pn. Program stypendialny dla uczniów szczególnie uzdolnionych z terenu 4

29 województwa podkarpackiego w roku szkolnym 2014/2015 realizowany w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki, Priorytet IX Rozwój wykształcenia i kompetencji w regionach, działanie 9.1 Wyrównywanie szans edukacyjnych i zapewnienie wysokiej jakości usług edukacyjnych świadczonych w systemie oświaty, poddziałanie Pomoc stypendialna dla uczniów szczególnie uzdolnionych o którym mowa w art. 226 ust. 4 pkt 1 ustawy o finansach publicznych, określonego w załączniku Nr 2 do uchwały Nr IV/57/15 Sejmiku Województwa Podkarpackiego z dnia 26 stycznia 2015r. w sprawie uchwalenia Wieloletniej Prognozy Finansowej Województwa Podkarpackiego na lata Zmiana polega na zmniejszeniu zakresu planowanego do wykonania w 2015r. na skutek oszczędności. 2. Zmniejsza się łączne nakłady finansowe na przedsięwzięcie, o którym mowa ust. 1 o kwotę ,-zł (wydatki bieżące). 3. Zmniejsza się limit wydatków bieżących związanych z realizacją przedsięwzięcia, o którym mowa w ust. 1 w roku 2015 o kwotę ,-zł Zmienia się zakres wykonywania wieloletniego przedsięwzięcia pn. Budowa Centrum Wystawienniczo - Kongresowego Województwa Podkarpackiego o którym mowa w art. 226 ust. 4 pkt 1 ustawy o finansach publicznych, określonego w załączniku Nr 2 do uchwały Nr IV/57/15 Sejmiku Województwa Podkarpackiego z dnia 26 stycznia 2015r. w sprawie uchwalenia Wieloletniej Prognozy Finansowej Województwa Podkarpackiego na lata Zmiana polega na przeniesieniu części zakresu planowanego do wykonania z roku 2015 na rok Zmienia się okres realizacji przedsięwzięcia, o którym mowa w ust. 1. Przedsięwzięcie będzie realizowane w latach Zmienia się limit wydatków majątkowych związanych z realizacją przedsięwzięcia, o którym mowa ust. 1 w latach w następujący sposób: 1) w roku 2015 zmniejsza się limit wydatków o kwotę ,-zł, 2) w roku 2016 ustala się limit wydatków w kwocie ,-zł. 4. Ustala się limit zobowiązań majątkowych związanych z realizacją przedsięwzięcia, o którym mowa w ust. 1, w kwocie ,-zł. 5

30 9 1. Zmienia się zakres wykonywania wieloletniego przedsięwzięcia pn. Budowa północnej obwodnicy miasta Sokołowa Małopolskiego w ramach rozbudowy drogi wojewódzkiej nr 875 Mielec Kolbuszowa Leżajsk Sokołów Małopolski o którym mowa w art. 226 ust. 4 pkt 1 ustawy o finansach publicznych, określonego w załączniku Nr 2 do uchwały Nr IV/57/15 Sejmiku Województwa Podkarpackiego z dnia 26 stycznia 2015r. w sprawie uchwalenia Wieloletniej Prognozy Finansowej Województwa Podkarpackiego na lata Zmiana polega na zmniejszeniu części zakresu planowanego do wykonania w latach Zmniejsza się łączne nakłady finansowe na przedsięwzięcie, o którym mowa w ust. 1 o kwotę ,-zł (wydatki majątkowe). 3. Zmniejsza się limit wydatków majątkowych związanych z realizacją przedsięwzięcia, o którym mowa w ust. 1 w latach w następujący sposób: 1) w roku 2016 o kwotę ,-zł, 2) w roku 2017 o kwotę ,-zł. 4. Zmniejsza się limit zobowiązań majątkowych związanych z realizacją przedsięwzięcia, o którym mowa w ust. 1, o kwotę ,-zł Zmienia się zakres wykonywania wieloletniego przedsięwzięcia pn. Przebudowa/ rozbudowa drogi wojewódzkiej nr 835 Lublin Przeworsk Grabownica Starzeńska na odcinku od skrzyżowania z droga wojewódzką Nr 870 w m. Sieniawa do łącznika drogi wojewódzkiej z węzłem Przeworsk w miejscowości Gorliczyna o którym mowa w art. 226 ust. 4 pkt 1 ustawy o finansach publicznych, określonego w załączniku Nr 2 do uchwały Nr IV/57/15 Sejmiku Województwa Podkarpackiego z dnia 26 stycznia 2015r. w sprawie uchwalenia Wieloletniej Prognozy Finansowej Województwa Podkarpackiego na lata Zmiana polega na przeniesieniu części zakresu planowanego do wykonania z roku 2016 na lata Zmienia się limit wydatków majątkowych związanych z realizacją przedsięwzięcia, o którym mowa w ust. 1, w latach w następujący sposób: 6

31 1) w roku 2016 zmniejsza się limit wydatków o kwotę ,-zł, 2) w roku 2017 zwiększa się limit wydatków o kwotę ,-zł, 3) w roku 2018 zwiększa się limit wydatków o kwotę ,-zł, Zmienia się zakres wykonywania wieloletniego przedsięwzięcia pn. Budowa drogi wojewódzkiej nr 886 na odcinku pomiędzy planowaną obwodnicą miasta Sanoka a drogą krajową nr 28 o którym mowa w art. 226 ust. 4 pkt 1 ustawy o finansach publicznych, określonego w załączniku Nr 2 do uchwały Nr IV/57/15 Sejmiku Województwa Podkarpackiego z dnia 26 stycznia 2015r. w sprawie uchwalenia Wieloletniej Prognozy Finansowej Województwa Podkarpackiego na lata Zmiana polega na przeniesieniu części zakresu planowanego do wykonania z roku 2016 na rok Zmienia się limit wydatków majątkowych związanych z realizacją przedsięwzięcia, o którym mowa w ust. 1, w latach w następujący sposób: 1) w roku 2016 zmniejsza się limit wydatków o kwotę ,-zł, 2) w roku 2017 zwiększa się limit wydatków o kwotę ,-zł Zmienia się zakres wykonywania wieloletniego przedsięwzięcia pn. Przebudowa/rozbudowa drogi wojewódzkiej nr 988 Babica Strzyżów Warzyce na odcinku od końca obwodnicy m. Czudec do początku obwodnicy m. Strzyżów o którym mowa w art. 226 ust. 4 pkt 1 ustawy o finansach publicznych, określonego w załączniku Nr 2 do uchwały Nr IV/57/15 Sejmiku Województwa Podkarpackiego z dnia 26 stycznia 2015r. w sprawie uchwalenia Wieloletniej Prognozy Finansowej Województwa Podkarpackiego na lata Zmiana polega na przeniesieniu części zakresu planowanego do wykonania z roku 2016 na lata Zmienia się limit wydatków majątkowych związanych z realizacją przedsięwzięcia, o którym mowa w ust. 1, w latach w następujący sposób: 1) w roku 2016 zmniejsza się limit wydatków o kwotę ,-zł, 2) w roku 2017 zwiększa się limit wydatków o kwotę ,-zł, 7

32 3) w roku 2018 zwiększa się limit wydatków o kwotę ,-zł Zmienia się zakres wykonywania wieloletniego przedsięwzięcia pn. Budowa obwodnicy m. Kolbuszowa i Werynia w ciągu drogi wojewódzkiej nr 875 Mielec Leżajsk o którym mowa w art. 226 ust. 4 pkt 1 ustawy o finansach publicznych, określonego w załączniku Nr 2 do uchwały Nr IV/57/15 Sejmiku Województwa Podkarpackiego z dnia 26 stycznia 2015r. w sprawie uchwalenia Wieloletniej Prognozy Finansowej Województwa Podkarpackiego na lata Zmiana polega na przeniesieniu części zakresu planowanego do wykonania z roku 2016 na lata Zmienia się limit wydatków majątkowych związanych z realizacją przedsięwzięcia, o którym mowa w ust. 1, w latach w następujący sposób: 1) w roku 2016 zmniejsza się limit wydatków o kwotę ,-zł, 2) w roku 2017 zwiększa się limit wydatków o kwotę ,-zł, 3) w roku 2018 zwiększa się limit wydatków o kwotę ,-zł Zmienia się zakres wykonywania wieloletniego przedsięwzięcia pn. Budowa obwodnicy m. Dynów w ciągu drogi wojewódzkiej nr 835 Lublin Przeworsk Grabownica Starzeńska o którym mowa w art. 226 ust. 4 pkt 1 ustawy o finansach publicznych, określonego w załączniku Nr 2 do uchwały Nr IV/57/15 Sejmiku Województwa Podkarpackiego z dnia 26 stycznia 2015r. w sprawie uchwalenia Wieloletniej Prognozy Finansowej Województwa Podkarpackiego na lata Zmiana polega na przeniesieniu części zakresu planowanego do wykonania z roku 2016 na rok Zmienia się limit wydatków majątkowych związanych z realizacją przedsięwzięcia, o którym mowa w ust. 1, w latach w następujący sposób: 1) w roku 2016 zmniejsza się limit wydatków o kwotę ,-zł, 2) w roku 2017 zwiększa się limit wydatków o kwotę ,-zł. 8

33 15 1. Zmienia się zakres wykonywania wieloletniego przedsięwzięcia pn. Budowa drogi wojewódzkiej nr 992 Jasło Granica Państwa na odcinku pomiędzy drogą krajową Nr 28 a drogą krajową Nr 73 o którym mowa w art. 226 ust. 4 pkt 1 ustawy o finansach publicznych, określonego w załączniku Nr 2 do uchwały Nr IV/57/15 Sejmiku Województwa Podkarpackiego z dnia 26 stycznia 2015r. w sprawie uchwalenia Wieloletniej Prognozy Finansowej Województwa Podkarpackiego na lata Zmiana polega na przeniesieniu części zakresu planowanego do wykonania z roku 2016 na rok Zmienia się limit wydatków majątkowych związanych z realizacją przedsięwzięcia, o którym mowa w ust. 1, w latach w następujący sposób: 1) w roku 2016 zmniejsza się limit wydatków o kwotę ,-zł, 2) w roku 2017 zwiększa się limit wydatków o kwotę ,-zł Zmienia się zakres wykonywania wieloletniego przedsięwzięcia pn. Budowa obwodnicy m. Oleszyce i m. Cieszanów w ciągu drogi wojewódzkiej nr 865 Jarosław Oleszyce Cieszanów Bełżec o którym mowa w art. 226 ust. 4 pkt 1 ustawy o finansach publicznych, określonego w załączniku Nr 2 do uchwały Nr IV/57/15 Sejmiku Województwa Podkarpackiego z dnia 26 stycznia 2015r. w sprawie uchwalenia Wieloletniej Prognozy Finansowej Województwa Podkarpackiego na lata Zmiana polega na przeniesieniu części zakresu planowanego do wykonania z roku 2016 na lata Zmienia się limit wydatków majątkowych związanych z realizacją przedsięwzięcia, o którym mowa w ust. 1, w latach w następujący sposób: 1) w roku 2016 zmniejsza się limit wydatków o kwotę ,-zł, 2) w roku 2017 zwiększa się limit wydatków o kwotę ,-zł, 3) w roku 2018 zwiększa się limit wydatków o kwotę ,-zł Zmienia się zakres wykonywania wieloletniego przedsięwzięcia pn. Przebudowa/rozbudowa drogi wojewódzkiej 867 na odcinku od Oleszyc do 9

34 Lubaczowa wraz z budową obwodnicy Oleszyc o którym mowa w art. 226 ust. 4 pkt 1 ustawy o finansach publicznych, określonego w załączniku Nr 2 do uchwały Nr IV/57/15 Sejmiku Województwa Podkarpackiego z dnia 26 stycznia 2015r. w sprawie uchwalenia Wieloletniej Prognozy Finansowej Województwa Podkarpackiego na lata Zmiana polega na przeniesieniu części zakresu planowanego do wykonania z roku 2016 na rok Zmienia się limit wydatków majątkowych związanych z realizacją przedsięwzięcia, o którym mowa w ust. 1, w latach w następujący sposób: 1) w roku 2016 zmniejsza się limit wydatków o kwotę ,-zł, 2) w roku 2017 zwiększa się limit wydatków o kwotę ,-zł Zmienia się zakres wykonywania wieloletniego przedsięwzięcia pn. Budowa obwodnicy m. Lubaczów w ciągu drogi wojewódzkiej nr 866 Dachnów - Lubaczów- Granica Państwa o którym mowa w art. 226 ust. 4 pkt 1 ustawy o finansach publicznych, określonego w załączniku Nr 2 do uchwały Nr IV/57/15 Sejmiku Województwa Podkarpackiego z dnia 26 stycznia 2015r. w sprawie uchwalenia Wieloletniej Prognozy Finansowej Województwa Podkarpackiego na lata Zmiana polega na przeniesieniu części zakresu planowanego do wykonania z roku 2016 na rok Zmienia się limit wydatków majątkowych związanych z realizacją przedsięwzięcia, o którym mowa w ust. 1, w latach w następujący sposób: 1) w roku 2016 zmniejsza się limit wydatków o kwotę ,-zł, 2) w roku 2017 zwiększa się limit wydatków o kwotę ,-zł Zmienia się zakres wykonywania wieloletniego przedsięwzięcia pn. Przebudowa/rozbudowa drogi wojewódzkiej nr 861 Bojanów Jeżowe Kopki na odcinku od skrzyżowania drogi krajowej 19 w m. Jeżowe do węzła S-19 Podgórze o którym mowa w art. 226 ust. 4 pkt 1 ustawy o finansach publicznych, określonego w załączniku Nr 2 do uchwały Nr IV/57/15 Sejmiku Województwa Podkarpackiego z dnia 26 stycznia 2015r. w sprawie uchwalenia 10

35 Wieloletniej Prognozy Finansowej Województwa Podkarpackiego na lata Zmiana polega na przeniesieniu części zakresu planowanego do wykonania z roku 2016 na lata Zmienia się limit wydatków majątkowych związanych z realizacją przedsięwzięcia, o którym mowa w ust. 1, w latach w następujący sposób: 1) w roku 2016 zmniejsza się limit wydatków o kwotę ,-zł, 2) w roku 2017 zwiększa się limit wydatków o kwotę ,-zł, 3) w roku 2018 zwiększa się limit wydatków o kwotę ,-zł Zmienia się zakres wykonywania wieloletniego przedsięwzięcia pn. Program Operacyjny Kapitał Ludzki, Priorytety VI-IX (z wyłączeniem projektu własnego WUP w ramach Poddziałania PO KL oraz działania 9.2 PO KL) stanowiącego program, projekt lub zadanie inne niż wskazane w art. 226 ust. 4 pkt 1 i 2 ustawy o finansach publicznych, określonego w załączniku Nr 2 do uchwały Nr IV/57/15 Sejmiku Województwa Podkarpackiego z dnia 26 stycznia 2015r. w sprawie uchwalenia Wieloletniej Prognozy Finansowej Województwa Podkarpackiego na lata Zmiana polega na zmniejszeniu części zakresu planowanego do wykonania w roku 2015 na skutek oszczędności. 2. Zmniejsza się łączne nakłady finansowe na przedsięwzięcie, o którym mowa w ust. 1, o kwotę ,-zł (w tym: wydatki bieżące o kwotę ,-zł i wydatki majątkowe o kwotę 2.391,-zł). 3. Zmniejsza się limit wydatków związanych z realizacją przedsięwzięcia, o którym mowa w ust. 1, w roku 2015 o kwotę ,-zł (w tym: wydatki bieżące o kwotę ,-zł i wydatki majątkowe o kwotę 2.391,-zł) Zmienia się zakres wykonywania wieloletniego przedsięwzięcia pn. Opracowanie dokumentacji projektowych i uzyskanie decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowych stanowiącego program, projekt lub zadanie inne niż wskazane w art. 226 ust. 4 pkt 1 i 2 ustawy o finansach publicznych, określonego w załączniku Nr 2 do uchwały Nr IV/57/15 Sejmiku Województwa Podkarpackiego z dnia 26 stycznia 2015r. w sprawie uchwalenia Wieloletniej 11

36 Prognozy Finansowej Województwa Podkarpackiego na lata Zmiana polega na zwiększeniu zakresu planowanego do wykonania w latach Zwiększa się łączne nakłady finansowe na przedsięwzięcie, o którym mowa w ust. 1, o kwotę ,-zł (wydatki majątkowe). 3. Zwiększa się limit wydatków majątkowych związanych z realizacją przedsięwzięcia, o którym mowa w ust. 1, w latach w następujący sposób: 1) w roku 2016 o kwotę ,-zł, 2) w roku 2017 o kwotę ,-zł. 4. Zwiększa się limit zobowiązań majątkowych związanych z realizacją przedsięwzięcia, o którym mowa w ust. 1, o kwotę ,-zł Zmienia się zakres wykonywania wieloletniego przedsięwzięcia pn. Muzeum Polaków ratujących Żydów na Podkarpaciu im. Rodziny Ulmów w Markowej stanowiącego program, projekt lub zadanie inne niż wskazane w art. 226 ust. 4 pkt 1 i 2 ustawy o finansach publicznych, określonego w załączniku Nr 2 do uchwały Nr IV/57/15 Sejmiku Województwa Podkarpackiego z dnia 26 stycznia 2015r. w sprawie uchwalenia Wieloletniej Prognozy Finansowej Województwa Podkarpackiego na lata Zmiana polega na przeniesieniu części zakresu planowanego do wykonania z roku 2015 na rok Zmienia się limit wydatków majątkowych związanych z realizacją przedsięwzięcia, o którym mowa w ust. 1, w latach w następujący sposób: 1) w roku 2015 zmniejsza się limit wydatków o kwotę ,-zł, 2) w roku 2016 zwiększa się limit wydatków o kwotę ,-zł Zwiększa się upoważnienie Zarządu Województwa Podkarpackiego do zaciągania zobowiązań związanych z realizacją przedsięwzięć, o których mowa w art. 226 ust. 4 pkt 1 ustawy o finansach publicznych, określonych w załączniku Nr 2 do uchwały Nr IV/57/15 Sejmiku Województwa Podkarpackiego z dnia 26 stycznia 2015 r. w sprawie uchwalenia Wieloletniej Prognozy Finansowej 12

37 Województwa Podkarpackiego na lata , ogółem o kwotę ,- zł w tym: 1) obciążających budżet roku 2016 zmniejsza się o kwotę ,-zł, 2) obciążających budżet roku 2017 zwiększa się o kwotę ,-zł, 3) obciążających budżet roku 2018 zwiększa się o kwotę ,-zł, 4) obciążających budżet roku 2019 zmniejsza się o kwotę ,-zł, 5) obciążających budżet roku 2020 zmniejsza się o kwotę ,-zł. 2. Zwiększa się upoważnienie Zarządu Województwa Podkarpackiego do zaciągania zobowiązań związanych z realizacją programów, projektów lub zadań innych niż wskazane w art. 226 ust. 4 pkt 1 i 2 ustawy o finansach publicznych, określonych w załączniku Nr 2 do uchwały Nr IV/57/15 Sejmiku Województwa Podkarpackiego z dnia 26 stycznia 2015 r. w sprawie uchwalenia Wieloletniej Prognozy Finansowej Województwa Podkarpackiego na lata , ogółem o kwotę ,-zł w tym: 1) obciążających budżet roku 2016 o kwotę ,-zł, 2) obciążających budżet roku 2017 o kwotę ,-zł, 3) obciążających budżet roku 2018 o kwotę ,-zł, 4) obciążających budżet roku 2019 o kwotę ,-zł, 5) obciążających budżet roku 2020 o kwotę ,-zł. 3. Zwiększa się upoważnienie Zarządu Województwa Podkarpackiego do zaciągania zobowiązań z tytułu umów, których realizacja w roku budżetowym i w latach następnych jest niezbędna do zapewnienia ciągłości działania jednostki i z których wynikające płatności wykraczają poza rok budżetowy ogółem o kwotę ,-zł, w tym: 1) obciążających budżet roku 2016 o kwotę ,-zł, 2) obciążających budżet roku 2017 o kwotę ,-zł, 3) obciążających budżet roku 2018 o kwotę ,-zł, 4) obciążających budżet roku 2019 o kwotę ,-zł. 5) obciążających budżet roku 2020 o kwotę ,-zł. 6) obciążających budżet roku 2021 o kwotę ,-zł Zmniejsza się upoważnienie Zarządu Województwa Podkarpackiego do przekazania uprawnień kierownikom jednostek organizacyjnych Województwa 13

38 Podkarpackiego do zaciągania zobowiązań związanych z realizacją przedsięwzięć, o których mowa w art. 226 ust. 4 pkt 1 ustawy o finansach publicznych, określonych w załączniku Nr 2 do uchwały Nr IV/57/15 Sejmiku Województwa Podkarpackiego z dnia 26 stycznia 2015 r. w sprawie uchwalenia Wieloletniej Prognozy Finansowej Województwa Podkarpackiego na lata , ogółem o kwotę ,-zł w tym: 1) obciążających budżet roku 2016 zmniejsza się o kwotę ,-zł, 2) obciążających budżet roku 2017 zwiększa się o kwotę ,-zł, 3) obciążających budżet roku 2018 zwiększa się o kwotę ,-zł. 2. Zwiększa się upoważnienie Zarządu Województwa Podkarpackiego do przekazania uprawnień kierownikom jednostek organizacyjnych Województwa Podkarpackiego do zaciągania zobowiązań związanych z realizacją programów, projektów lub zadań innych niż wskazane w art. 226 ust. 4 pkt 1 i 2 ustawy o finansach publicznych, określonych w załączniku Nr 2 do uchwały Nr IV/57/15 Sejmiku Województwa Podkarpackiego z dnia 26 stycznia 2015 r. w sprawie uchwalenia Wieloletniej Prognozy Finansowej Województwa Podkarpackiego na lata , ogółem o kwotę ,-zł w tym: 1) obciążających budżet roku 2016 o kwotę ,-zł, 2) obciążających budżet roku 2017 o kwotę ,-zł. 3. Zwiększa się upoważnienie Zarząd Województwa Podkarpackiego do przekazania uprawnień kierownikom jednostek organizacyjnych Województwa Podkarpackiego do zaciągania zobowiązań z tytułu umów, których realizacja w roku budżetowym i w latach następnych jest niezbędna do zapewnienia ciągłości działania jednostki i z których wynikające płatności wykraczają poza rok budżetowy, ogółem o kwotę ,-zł, w tym: 1) obciążających budżet roku 2016 o kwotę ,-zł; 2) obciążających budżet roku 2017 o kwotę ,-zł, 3) obciążających budżet roku 2018 o kwotę ,-zł, 4) obciążających budżet roku 2019 o kwotę ,-zł, 5) obciążających budżet roku 2020 o kwotę ,-zł, 6) obciążających budżet roku 2021 o kwotę ,-zł. 14

39 25 W związku ze zmianami zawartymi w 1 22 oraz zmianami w budżecie w okresie październik - listopad 2015 r. wynikającymi z uchwał: Zarządu Województwa Podkarpackiego oraz Sejmiku Województwa Podkarpackiego dokonuje się zmiany załączników Nr 1a i Nr 2 do uchwały Nr IV/57/15 Sejmiku Województwa Podkarpackiego z dnia 26 stycznia 2015r. w sprawie uchwalenia Wieloletniej Prognozy Finansowej Województwa Podkarpackiego na lata Załączniki Nr 1a i Nr 2 otrzymują brzmienie jak załączniki Nr 1 i Nr 2 do niniejszej uchwały. 26 Wykonanie uchwały powierza się Zarządowi Województwa Podkarpackiego. 27 Uchwała wchodzi w życie z dniem podjęcia. 15

40 Uzasadnienie do projektu Uchwały Sejmiku Województwa Podkarpackiego w sprawie zmian w Wieloletniej Prognozie Finansowej Województwa Podkarpackiego na lata Projekt Uchwały Sejmiku opracowano na podstawie wniosków Dyrektorów: Departamentu Programów Rozwoju Obszarów Wiejskich Departamentu Rozwoju Regionalnego, Departamentu Dróg i Publicznego Transportu Zbiorowego, Departamentu Kultury i Ochrony Dziedzictwa Narodowego, Departamentu Edukacji, Nauki i Sportu, Departamentu Ochrony Zdrowia i Polityki Społecznej o dokonanie zmian w Wieloletniej Prognozie Finansowej. Zmiany WPF dotyczą: 1. Ujęcia w wykazie przedsięwzięć nowych przedsięwzięć pn. 1) Projekt wsparcia jednostek samorządu terytorialnego w opracowaniu lub aktualizacji programów rewitalizacji. Przedsięwzięcie realizowane w ramach Programu Operacyjnego Pomoc Techniczna na lata ) Utrzymanie trwałości projektu Centrum Obsługi Inwestorów i Eksporterów w Województwie Podkarpackim. Zmiana polega na wyłączeniu z przedsięwzięcia limitów wydatków bieżących przeznaczonych na utrzymanie projektu. 3) Utrzymanie projektu "Trasy rowerowe w Polsce Wschodniej - promocja" - Zmiana polega na wyłączeniu z przedsięwzięcia limitów wydatków bieżących przeznaczonych na utrzymanie projektu. 4) Rewitalizacja elewacji dachu oraz wymiana systemów bezpieczeństwa ppoż., antywłamaniowego oraz CCTV w zabytkowym budynku Muzeum Podkarpackiego w Krośnie. Przedsięwzięcie realizowane ze środków własnych. 5) Muzeum Dziedzictwa Kresów Dawnej Rzeczypospolitej wkład własny do przedsięwzięcia planowanego do realizacji w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Podkarpackiego Skreślenia przedsięwzięcia pn. Podkarpacki System Informacji Medycznej "PSIM" - w związku z zakończeniem okresu jego realizacji. 16

41 3. Zmian wartości, zakresu i terminów realizacji przedsięwzięć wymienionych w tabelarycznym zestawieniu zmian stanowiącym załącznik Nr 1 do niniejszego uzasadnienia. Na skutek zmian limitów wydatków na przedsięwzięcia wieloletnie nastąpi: 1) przesunięcie wydatków finansowanych ze środków własnych na inwestycje drogowe w ramach perspektywy finansowej UE na lata ( poz z załącznika nr 1 do uzasadnienia) w latach , które dokonywane jest wraz ze zmiana wysokości kredytów długoterminowych planowanych do zaciągnięcia w tych latach w tym: w roku 2016 zmniejsza się wydatki na inwestycje drogowe oraz kredyt o kwotę ,-zł, w roku 2017 zwiększa się wydatki na inwestycje drogowe oraz kredyt o kwotę ,-zł, w roku 2018 zmniejsza się wydatki na inwestycje drogowe oraz kredyt o kwotę ,-zł, 2) zwiększenie wydatków bieżących i majątkowych finansowanych ze środków własnych w latach na pozostałe przedsięwzięcia wieloletnie (wymienione w poz. 1, 4-13 i załącznika nr 1 do uzasadnienia, które sfinansowane zostaną ze środków dotychczas zaplanowanych w WPF na inwestycje jednoroczne. Ponadto wysokość wydatków na inwestycje jednoroczne w poszczególnych latach zmienia się w związku ze zmianą kosztów obsługi kredytów planowanych do zaciągnięcia w latach Wydzielenia części utrzymaniowej z projektów pn.: Centrum Obsługi Inwestorów i Eksporterów w Wojew. Podkarpackim, Program Operacyjny Innowacyjna Gospodarka, Działanie 6.2 Rozwój sieci centrów obsługi inwestorów i eksporterów oraz powstanie nowych terenów inwestycyjnych, Trasy rowerowe w Polsce Wschodniej. 5. Zmian limitu zobowiązań dla poszczególnych przedsięwzięć, w tym: ustalenia limitów zobowiązań dla nowowprowadzanych przedsięwzięć, zmian limitów zobowiązań dla przedsięwzięć już ujętych w WPF w związku ze zmianą limitów wydatków. 6. Zmian upoważnień dla Zarządu Województwa związanych z: 17

42 1) zaciąganiem zobowiązań na realizację ww. przedsięwzięć oraz przekazania tych upoważnień kierownikom jednostek realizujących przedsięwzięcia, 2) zawieraniem umów, których realizacja w roku budżetowym i w latach następnych jest niezbędna do zapewnienia ciągłości działania jednostki i z których wynikające płatności wykraczają poza rok budżetowy ogółem o kwotę ,-zł, w tym: obciążających budżet roku 2016 o kwotę ,-zł, obciążających budżet roku 2017 o kwotę ,-zł, obciążających budżet roku 2018 o kwotę ,-zł, obciążających budżet roku 2019 o kwotę ,-zł. obciążających budżet roku 2020 o kwotę ,-zł. obciążających budżet roku 2021 o kwotę ,-zł. 7. Zmiany terminu płatności poszczególnych rat pożyczki przyznanej dla Podkarpackiego Centrum Chorób Płuc w Rzeszowie w kwocie ,-zł, z tego: 1) zmniejszenie zaplanowanych przychodów z tytułu spłat udzielonych pożyczek w latach o kwotę ,-zł, z tego: w roku 2015 kwotę ,- zł, w roku 2016 w kwocie ,-zł, w roku 2017 w kwocie ,- zł., 2) ustalenie planu przychodów tytułu spłat udzielonych pożyczek w latach w kwocie ,-zł, z tego: w roku 2018 w kwocie ,- zł, w roku 2019 w kwocie ,-zł. 8. Aktualizacji załącznika Nr 1a do WPF na skutek zmian wykazu przedsięwzięć oraz zmian w budżecie dokonanych w okresie październik - listopad 2015 roku uchwałami Zarządu Województwa oraz Sejmiku Województwa Podkarpackiego. Wraz ze zmianami opisanymi powyżej następuje zmiana relacji wskaźników zadłużenia o których mowa w art. 243 ustawy o finansach publicznych. Zmiany te przedstawiono w załączniku Nr 2 do uzasadnienia. 18

43 L.p. Wyszczególnienie Wykonanie 2012 Wykonanie 2013 Plan 3 kw Wykonanie 2014 Prognoza 2015 Prognoza 2016 Prognoza 2017 Prognoza 2018 Prognoza 2019 Prognoza 2020 Prognoza 2021 Prognoza 2022 Prognoza 2023 Prognoza 2024 Prognoza Dochody ogółem Dochody bieżące, w tym: dochody z tytułu udziału we wpływach z podatku dochodowego od osób fizycznych dochody z tytułu udziału we wpływach z podatku dochodowego od osób prawnych podatki i opłaty z podatku od nieruchomości z subwencji ogólnej z tytułu dotacji i środków przeznaczonych na cele bieżące Dochody majątkowe, w tym: ze sprzedaży majątku z tytułu dotacji oraz środków przeznaczonych na inwestycje Wydatki ogółem Wydatki bieżące, w tym: z tytułu poręczeń i gwarancji w tym: gwarancje i poręczenia polegające wyłączeniu z limitu spłaty zobowiązań, o którym mowa w art. 243 ustawy na spłatę przejętych zobowiązań samodzielnego publicznego zakładu opieki zdrowotnej przekształconego na zasadach określonych w przepisach o działalności leczniczej, w wysokości w jakiej nie podlegają sfinansowaniu dotacją z budżetu państwa wydatki na obsługę długu w tym: odsetki i dyskonto określone w art. 243 ust. 1 ustawy w tym: odsetki i dyskonto podlegające wyłączeniu z limitu spłaty zobowiązań, o którym mowa w art. 243 ustawy, w terminie nie dłuższym niż 90 dni po zakończeniu programu, projektu lub zadania i otrzymaniu refundacji z tych środków (bez odsetek i dyskonta na wkład krajowy) w tym: odsetki i dyskonto podlegające wyłączeniu z limitu spłaty zobowiązań, o którym mowa w art. 243 ustawy, z tytułu zobowiązań zaciągniętych na wkład krajowy Wydatki majątkowe Wynik budżetu Przychody budżetu Nadwyżka budżetowa z lat ubiegłych w tym: na pokrycie deficytu budżetu Wolne środki, o których mowa w art. 217 ust. 2 pkt 6 ustawy w tym: na pokrycie deficytu budżetu Kredyty, pożyczki, emisja papierów wartościowych w tym: na pokrycie deficytu budżetu Inne przychody niezwiązane z zaciągnięciem długu w tym: na pokrycie deficytu budżetu Rozchody budżetu Spłaty rat kapitałowych kredytów i pożyczek oraz wykup papierów wartościowych WIELOLETNIA PROGNOZA FINANSOWA WOJEWÓDZTWA PODKARPACKIEGO NA LATA Załącznik Nr 1 do Uchwały Nr / /15 Sejmiku Województwa Podkarpackiego z dnia 30 listopada 2015r w tym: łączna kwota przypadających na dany rok kwot ustawowych wyłączeń z limitu spłaty zobowiązań, o którym mowa w art. 243 ustawy, z tego: kwota przypadających na dany rok kwot ustawowych wyłączeń określonych w art. 243 ust. 3 ustawy kwota przypadających na dany rok kwot ustawowych wyłączeń określonych w art. 243 ust. 3a ustawy kwota przypadających na dany rok kwot ustawowych wyłączeń innych niż określone w art. 243 ustawy Inne rozchody niezwiązane ze spłatą długu Kwota długu Kwota zobowiązań wynikających z przejęcia przez jednostkę samorządu terytorialnego zobowiązań po likwidowanych i przekształcanych jednostkach zaliczanych do sektora finansów publicznych Relacja zrównoważenia wydatków bieżących, o której mowa w art. 242 ustawy 8.1 Różnica między dochodami bieżącymi a wydatkami bieżącymi Różnica między dochodami bieżącymi, skorygowanymi o środki a wydatkami bieżącymi, pomniejszonymi o wydatki Wskaźnik spłaty zobowiązań 9.1 Wskaźnik planowanej łącznej kwoty spłaty zobowiązań, o której mowa w art. 243 ust. 1 ustawy do dochodów, bez uwzględnienia zobowiązań związku współtworzonego przez jednostkę samorządu terytorialnego i bez uwzględniania ustawowych wyłączeń przypadających na dany rok 0,91% 0,70% 0,53% 0,61% 2,49% 13,28% 6,46% 7,51% 9,23% 7,01% 9,52% 6,84% 6,65% 6,06% 3,62% 9.2 Wskaźnik planowanej łącznej kwoty spłaty zobowiązań, o której mowa w art. 243 ust. 1 ustawy do dochodów, bez uwzględnienia zobowiązań związku współtworzonego przez jednostkę samorządu terytorialnego, po uwzględnieniu ustawowych wyłączeń przypadających na dany rok 0,91% 0,70% 0,53% 0,61% 2,49% 8,19% 6,46% 7,51% 9,23% 7,01% 9,52% 6,84% 6,65% 6,06% 3,62% 9.3 Kwota zobowiązań związku współtworzonego przez jednostkę samorządu terytorialnego przypadających do spłaty w danym roku budżetowym, podlegająca doliczeniu zgodnie z art. 244 ustawy Strona 1 z 20

44 L.p Wyszczególnienie Wykonanie 2012 Wykonanie 2013 Plan 3 kw Wykonanie 2014 Prognoza 2015 Prognoza 2016 Wskaźnik planowanej łącznej kwoty spłaty zobowiązań, o której mowa w art. 243 ust. 1 ustawy do dochodów, po uwzględnieniu zobowiązań związku współtworzonego przez jednostkę samorządu terytorialnego oraz po uwzględnieniu ustawowych wyłączeń przypadających na dany rok 0,91% 0,70% 0,53% 0,61% 2,49% 8,19% 6,46% 7,51% 9,23% 7,01% 9,52% 6,84% 6,65% 6,06% 3,62% Wskaźnik dochodów bieżących powiększonych o dochody ze sprzedaży majątku oraz pomniejszonych o wydatki bieżące, do dochodów budżetu, ustalony dla danego roku (wskaźnik jednoroczny) 14,26% 11,55% 10,62% 14,42% 10,37% 12,23% 11,64% 12,42% 16,98% 17,14% 21,97% 22,08% 23,73% 23,39% 23,30% Dopuszczalny wskaźnik spłaty zobowiązań określony w art. 243 ustawy, po uwzględnieniu ustawowych wyłączeń, obliczony w oparciu o plan 3 kwartału roku poprzedzającego pierwszy rok prognozy (wskaźnik ustalony w oparciu o średnią arytmetyczną z 3 poprzednich lat) 0,00% 0,00% 0,00% 0,00% 12,14% 10,85% 11,07% 11,41% 12,10% 13,68% 15,51% 18,70% 20,40% 22,59% 23,07% Dopuszczalny wskaźnik spłaty zobowiązań określony w art. 243 ustawy, po uwzględnieniu ustawowych wyłączeń, obliczony w oparciu o wykonanie roku poprzedzającego pierwszy rok prognozy (wskaźnik ustalony w oparciu o średnią artytmetyczną z 3 poprzednich lat) 0,00% 0,00% 0,00% 0,00% 13,41% 12,11% 12,34% 11,41% 12,10% 13,68% 15,51% 18,70% 20,40% 22,59% 23,07% Informacja o spełnieniu wskaźnika spłaty zobowiązań określonego w art. 243 ustawy, po uwzględnieniu zobowiązań związku współtworzonego przez jednostkę samorządu terytorialnego oraz po uwzględnieniu ustawowych wyłączeń, obliczonego w oparciu o plan 3 kwartałów roku poprzedzającego rok budżetowy Informacja o spełnieniu wskaźnika spłaty zobowiązań określonego w art. 243 ustawy, po uwzględnieniu zobowiązań związku współtworzonego przez jednostkę samorządu terytorialnego oraz po uwzględnieniu ustawowych wyłączeń, obliczonego w oparciu o wykonanie roku poprzedzającego rok budżetowy Prognoza 2017 Prognoza 2018 TAK TAK TAK TAK TAK TAK TAK TAK TAK TAK TAK TAK TAK TAK TAK TAK TAK TAK TAK TAK TAK TAK TAK TAK TAK TAK TAK TAK TAK TAK 10 Przeznaczenie prognozowanej nadwyżki budżetowej, w tym na: Spłaty kredytów, pożyczek i wykup papierów wartościowych Informacje uzupełniające o wybranych rodzajach wydatków budżetowych 11.1 Wydatki bieżące na wynagrodzenia i składki od nich naliczane Wydatki związane z funkcjonowaniem organów jednostki samorządu terytorialnego Wydatki objęte limitem, o którym mowa w art. 226 ust. 3 pkt 4 ustawy bieżące majątkowe Wydatki inwestycyjne kontynuowane Nowe wydatki inwestycyjne Wydatki majątkowe w formie dotacji Finansowanie programów, projektów lub zadań realizowanych z udziałem środków, o których mowa w art. 5 ust. 1 pkt 2 i 3 ustawy 12.1 Dochody bieżące na programy, projekty lub zadania finansowane z udziałem środków, o których mowa w art. 5 ust. 1 pkt 2 i 3 ustawy w tym środki określone w art. 5 ust. 1 pkt 2 ustawy w tym środki określone w art. 5 ust. 1 pkt 2 ustawy wynikające wyłącznie z zawartych umów na realizację programu, projektu lub zadania Dochody majątkowe na programy, projekty lub zadania finansowane z udziałem środków, o których mowa w art. 5 ust. 1 pkt 2 i 3 ustawy w tym środki określone w art. 5 ust. 1 pkt 2 ustawy w tym środki określone w art. 5 ust. 1 pkt 2 ustawy wynikające wyłącznie z zawartych umów na realizację programu, projektu lub zadania Wydatki bieżące na programy, projekty lub zadania finansowane z udziałem środków, o których mowa w art. 5 ust. 1 pkt 2 i 3 ustawy w tym finansowane środkami określonymi w art. 5 ust. 1 pkt 2 ustawy Wydatki bieżące na realizację programu, projektu lub zadania wynikające wyłącznie z zawartych umów z podmiotem dysponującym środkami, o których mowa w art. 5 ust. 1 pkt 2 ustawy Wydatki majątkowe na programy, projekty lub zadania finansowane z udziałem środków, o których mowa w art. 5 ust. 1 pkt 2 i 3 ustawy w tym finansowane środkami określonymi w art. 5 ust. 1 pkt 2 ustawy Wydatki majątkowe na realizację programu, projektu lub zadania wynikające wyłącznie z zawartych umów z podmiotem dysponującym środkami, o których mowa w art. 5 ust. 1 pkt 2 ustawy Wydatki na wkład krajowy w związku z umową na realizację programu, projektu lub zadania finansowanego z udziałem środków, o których mowa w art. 5 ust. 1 pkt 2 ustawy bez względu na stopień finansowania tymi środkami w tym: w związku z już zawartą umową na realizację programu, projektu lub zadania Wydatki na wkład krajowy w związku z zawartą po dniu 1 stycznia 2013 r. umową na realizację programu, projektu lub zadania finansowanego w co najmniej 60% środkami, o których mowa w art. 5 ust. 1 pkt 2 ustawy w tym: w związku z już zawartą umową na realizację programu, projektu lub zadania Przychody z tytułu kredytów, pożyczek, emisji papierów wartościowych powstające w związku z umową na realizację programu, projektu lub zadania finansowanego z udziałem środków, o których mowa w art. 5 ust. 1 pkt 2 ustawy bez względu na stopień finansowania tymi środkami w tym: w związku z już zawartą umową na realizację programu, projektu lub zadania Przychody z tytułu kredytów, pożyczek, emisji papierów wartościowych powstające w związku z zawartą po dniu 1 stycznia 2013 r. umową na realizację programu, projektu lub zadania finansowanego w co najmniej 60% środkami, o których mowa w art. 5 ust. 1 pkt 2 ustawy w tym: w związku z już zawartą umową na realizację programu, projektu lub zadania Prognoza 2019 Prognoza 2020 Prognoza 2021 Prognoza 2022 Prognoza 2023 Prognoza 2024 Prognoza 2025 Strona 2 z 20

45 13 L.p Wyszczególnienie Kwoty dotyczące przejęcia i spłaty zobowiązań po samodzielnych publicznych zakładach opieki zdrowotnej oraz pokrycia ujemnego wyniku Wykonanie 2012 Wykonanie 2013 Plan 3 kw Wykonanie 2014 Prognoza 2015 Prognoza 2016 Kwota zobowiązań wynikających z przejęcia przez jednostkę samorządu terytorialnego zobowiązań po likwidowanych i przekształcanych samodzielnych zakładach opieki zdrowotnej Dochody budżetowe z tytułu dotacji celowej z budżetu państwa, o której mowa w art. 196 ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej (Dz.U. Nr 112, poz. 654, z późn. zm.) Wysokość zobowiązań podlegających umorzeniu, o którym mowa w art. 190 ustawy o działalności leczniczej Wydatki na spłatę przejętych zobowiązań samodzielnego publicznego zakładu opieki zdrowotnej przekształconego na zasadach określonych w przepisach o działalności leczniczej Wydatki na spłatę przejętych zobowiązań samodzielnego publicznego zakładu opieki zdrowotnej likwidowanego na zasadach określonych w przepisach o działalności leczniczej Wydatki na spłatę zobowiązań samodzielnego publicznego zakładu opieki zdrowotnej przejętych do końca 2011 r. na podstawie przepisów o zakładach opieki zdrowotnej Wydatki bieżące na pokrycie ujemnego wyniku finansowego samodzielnego publicznego zakładu opieki zdrowotnej Dane uzupełniające o długu i jego spłacie 14.1 Spłaty rat kapitałowych oraz wykup papierów wartościowych, o których mowa w pkt. 5.1., wynikające wyłącznie z tytułu zobowiązań już zaciągniętych Kwota długu, którego planowana spłata dokona się z wydatków budżetu Wydatki zmniejszające dług, w tym: spłata zobowiązań wymagalnych z lat poprzednich, innych niż w pkt związane z umowami zaliczanymi do tytułów dłużnych wliczanych do państwowego długu publicznego wypłaty z tytułu wymagalnych poręczeń i gwarancji Wynik operacji niekasowych wpływających na kwotę długu (m.in. umorzenia, różnice kursowe) Prognoza 2017 Prognoza 2018 Prognoza 2019 Prognoza 2020 Prognoza 2021 Prognoza 2022 Prognoza 2023 Prognoza 2024 Prognoza 2025 Strona 3 z 20

46 1 Wydatki na przedsięwzięcia - ogółem ( ) a - wydatki bieżące b - wydatki majątkowe Wydatki na programy, projekty lub zadania związane z programami realizowanymi z udziałem środków, 1.1 o których mowa w art. 5 ust. 1 pkt 2 i 3 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (DZ. U. Nr 157, poz. 1240, z późn. zm.) wydatki bieżące Pomoc techniczna w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich Pomoc techniczna realizowana w ramach Programu Operacyjnego Zrównoważony rozwój sektora rybołówstwa i nadbrzeżnych obszarów rybackich " Centrum Obsługi Inwestorów i Eksporterów w Wojew. Podkarpackim, Program Operacyjny Innowacyjna Gospodarka, Działanie 6.2 Rozwój sieci centrów obsługi inwestorów i eksporterów oraz powstanie nowych terenów inwestycyjnych Departament Programów Rozwoju Obszarów Wiejskich realizuje zadania własne w ramach pomocy technicznej PROW. Celem realizacji PT jest wsparcie systemu wdrażania, zarządzania, promowania i informowania o PROW oraz realizacja Planów Działania. Zabezpieczenie środków na ten cel jest warunkiem niezbędnym do realizacji przez Departament PROW działań związanych z wdrażaniem PROW Oddział wdrażania PO RYBY Departamentu Programów Rozwoju Obszarów Wiejskich realizuje zadania własne w ramach trzech schematów Pomocy technicznej PO RYBY Celem realizacji PT jest wsparcie systemu zarządzania, promowania i informowania o PO RYBY Zabezpieczenie środków na ten cel jest warunkiem niezbędnym do realizacji przez Oddział PO RYBY niezbędnych działań związanych z wdrażaniem PO RYBY Zadania Oddziału w tym zakresie są wynikiem realizacji obowiązków Samorządu Województwa Podkarpackiego zapisanych w Rozporządzeniu Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dn. 29 września 2009r w sprzwie warunków i sposobu wykonywania zadań instytucji zarządzającej przez samorząd województwa Utworzenie Centrum Obsługi Inwestorów i Eksporterów w Województwie Podkarpackim Urząd Marszałkowski Województwa Podkarpackiego Urząd Marszałkowski Województwa Podkarpackiego Urząd Marszałkowski Województwa Podkarpackiego Załącznik Nr 2 do Uchwały Nr / /15 Sejmiku Województwa Podkarpackiego z dnia 30 listopada 2015r. Jednostka Okres Łączne Lp Nazwa przedsięwzięcia Cel przedsięwzięcia odpowiedzialna realizacji nakłady finansowe limit lub koordynująca od do (ujęte w WPF) zobowiązań PSeAP - Podkarpacki System e- Administracji Publicznej Projekty pomocy Technicznej RPO WP Uruchomienie w skali województwa jednorodnego systemu obiegu dokumentów i zarządzania sprawami oraz zdalnych usług Zapewnienie prawidłowej obsługi wdrażania RPO WP Urząd Marszałkowski Województwa Podkarpackiego Urząd Marszałkowski Województwa Podkarpackiego Strona 4 z 20

47 Lp Nazwa przedsięwzięcia Cel przedsięwzięcia System Informacji o Funduszach Europejskich- Program Operacyjny Pomoc Techniczna Realizacja zadania polegająca na prowadzeniu Głównego Punktu Informacyjnego przy Urzędzie Marszałkowskim Województwa Podkarpackiego oraz koordynacja, promocja, monitoring, kontrola oraz ocena działalności sieci Lokalnych Punktów Informacyjnych -Program Operacyjny Pomoc Techniczna Jednostka odpowiedzialna lub koordynująca Urząd Marszałkowski Województwa Podkarpackiego Okres realizacji od do Łączne nakłady finansowe (ujęte w WPF) limit zobowiązań Wzmocnienie atrakcyjności i podniesienie jakości oferty edukacyjnej szkół i placówek oświatowych prowadzących kształcenie "Podkarpacie stawia na zawodowe (z wyłączeniem kształcenia zawodowców" - Projekt systemowy osób dorosłych), służące podniesieniu zdolności uczniów do przyszłego zatrudnienia Wojewódzki Urząd Pracy w Rzeszowie Szwajcarsko Polski Program Współpracy Projekt pn: Technologie cyfrowe jako systemowe narzędzie wspomagające realizację programów rozwojowych oraz podnoszące jakość i atrakcyjność oferty edukacyjnej szkół Podkarpacia realizowany w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki, Priorytet IX Rozwój wykształcenia i kompetencji w regionach, działanie 9.1. Wyrównywanie szans edukacyjnych i zapewnienie jakości usług edukacyjnych świadczonych w systemie oświaty, Poddziałanie Wyrównywanie szans edukacyjnych uczniów z grup o utrudnionym dostępie do edukacji oraz zmniejszanie różnic w jakości usług edukacyjnych Program Operacyjny Kapitał Ludzki - Pomoc Techniczna Zmniejszenie różnic społeczno - gospodarczych istniejących pomiędzy Polską a wyżej rozwiniętymi państwami UE oraz różnic na terytorium Polski pomiędzy ośrodkami miejskimi a regionami słabo rozwiniętymi pod względem strukturalnym Stworzenie warunków równych szans edukacyjnych poprzez udzielenie wsparcia na rzecz instytucji systemu oświaty oraz osób potykających na bariery o charakterze środowiskowym, ekonomicznym, geograficznym i zdrowotnym utrudniające dostęp do usług edukacyjnych Zapewnienie prawidłowej obsługi wdrażania POKL Regionalny Ośrodek Polityki Społecznej w Rzeszowie, ul. Hetmańska 120 Podkarpackie Centrum Edukacji Nauczycieli w Rzeszowie Wojewódzki Urząd Pracy w Rzeszowie Szkolenie i specjalistyczne doradztwo dla kadr instytucji pomocy społecznej działających na terenie województwa podkarpackiego powiązane z potrzebami oraz specyfiką realizowanych zadań. Program Operacyjny Kapitał Ludzki WND-PO KL /09 Szkolenie i specjalistyczne doradztwo dla kadr instytucji pomocy społecznej działających na terenie województwa podkarpackiego Regionalny Ośrodek Polityki Społecznej w Rzeszowie, ul. Hetmańska Strona 5 z 20

48 Lp Nazwa przedsięwzięcia Cel przedsięwzięcia Realizacja projektu: "Wzmocnienie w samorządzie województwa podkarpackiego systemu monitorowania polityk publicznych i wymiany informacji w oparciu o Regionalne Obserwatorium Terytorialne" Projekt pn. "Od przedszkola do dorosłości - kompetentne szkoły w powiecie Jarosławskim" w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki: Priorytet III - Wysoka jakość systemu oświaty, Działanie Kompleksowe wspomaganie rozwoju szkół Projekt pn. "Powiatowe Centrum Rozwoju Edukacji - profesjonalny system doskonalenia nauczycieli w powiecie lubaczowskim" w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki: Priorytet III - Wysoka jakość systemu oświaty, Działanie Kompleksowe wspomaganie rozwoju szkół Celem przedsięwzięcia jest wzmocnienie potencjału instytucjonalnego Regionalnego Obserwatorium Terytorialnego, podniesienia jakości monitorowania polityk publicznych w województwie oraz wzmocnienie współpracy i wymiany informacji w ramach sieci podmiotów odpowiedzialnych za monitorowanie polityk publicznych w województwie podkarpackim. Podniesienia jakości fukcjonowania systemu doskonalenia nauczycieli w powiecie Jarosławskim przez stworzenie i wdrożenie planów wspomagania 34 szkół i 6 przedszkoli spójnych z potrzebami szkół Podniesienie jakości funkcjonowania systemu doskonalenia nauczycieli w powiecie lubaczowskim przez objęcie 64 szkół i 4 przedszkoli kompleksowym wsparciem odpowiadającym ich potrzebom Jednostka odpowiedzialna lub koordynująca Urząd Marszałkowski Województwa Podkarpackiego Podkarpackie Centrum Edukacji Nauczycieli w Rzeszowie Podkarpackie Centrum Edukacji Nauczycieli w Rzeszowie Okres realizacji od do Łączne nakłady finansowe (ujęte w WPF) limit zobowiązań "Zakup taboru kolejowego do obsługi połączeń międzywojewódzkich realizowanych przez województwa: małopolskie, podkarpackie, śląskie, świętokrzyskie", POIiŚ na lata Działanie 7.1 Rozwój Transportu Kolejowego Poprawa dostępności i jakości podróżowania Urząd Marszałkowski Województwa Podkarpackiego Trasy rowerowe w Polsce Wschodniej - promocja Promocja projektu "Trasy rowerowe w Polsce Wschodniej" Urząd Marszałkowski Województwa Podkarpackiego Projekt pn. Program stypendialny dla uczniów szczególnie uzdolnionych z terenu województwa podkarpackiego w roku szkolnym 2014/2015 realizowany w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki, Priorytet IX Rozwój wykształcenia i kompetencji w regionach, działanie 9.1 Wyrównywanie szans edukacyjnych i zapewnienie wysokiej jakości usług edukacyjnych świadczonych w systemie oświaty, poddziałanie Pomoc stypendialna dla uczniów szczególnie uzdolnionych Wypłata stypendiów dla uczniów Urząd Marszałkowski Województwa Podkarpackiego RPO WP na lata Pomoc Techniczna Zapewnienie prawidłowej obsługi wdrażania RPO WP Urząd Marszałkowski Województwa Podkarpackiego Strona 6 z 20

49 Lp Nazwa przedsięwzięcia Cel przedsięwzięcia Projekt pn. Z matematyką przez świat. W poszukiwaniu nowych metod nauczania matematyki i przedmiotów pokrewnych w ramach programu ERASMUS+, Edukacja Szkolna, Akcja 2 "Partnerstwa Strategiczne" Opracowanie i wdrożenie do szkolnej praktyki wspólnego nowoczesnego programu nauczania matematyki Jednostka odpowiedzialna lub koordynująca Podkarpackie Centrum Edukacji Nauczycieli w Rzeszowie Okres realizacji od do Łączne nakłady finansowe (ujęte w WPF) limit zobowiązań Inteligentne specjalizacje - narzędzie wzrostu innowacyjności i konkurencyjności województwa podkarpackiego Upowszechnianie i usprawnienie przedsiębiorczego procesu odkrywania (PPO) Urząd Marszałkowski Województwa Podkarpackiego Pomoc Techniczna Program Operacyjny Wiedza Edukacja Rozwój Realizacja projektów pomocy technicznej dla IP Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój Wojewódzki Urząd Pracy w Rzeszowie Indywidualizacja procesu nauczania z uwzględnieniem wsparcia stypendialnego szansą na dalszy rozwój uczniów ponadgimnazjalnych szkół zawodowych - rok szkolny 2015/2016, realizowany w ramach RPO WP na lata , Działanie Wsparcie stypendialne dla uczniów, Poddziałanie Wsparcie stypendialne dla uczniów zdolnych - szkolnictwo zawodowe Indywidualizacja procesu nauczania z uwzględnieniem wsparcia stypendialnego szansą na dalszy rozwój uczniów szkół gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych prowadzących kształcenie ogólne - rok szkolny 2015/2016, realizowany w ramach RPO WP na lata , Działanie Wsparcie stypendialne dla uczniów, Poddziałanie Wsparcie stypendialne dla uczniów zdolnych - szkolnictwo ogólne Projekt wsparcia jednostek samorządu terytorialnego w opracowaniu lub aktualizacji programów rewitalizacji Wypłata stypendiów dla uczniów Wypłata stypendiów dla uczniów Realizacja zadania polegająca na wsparciu przez Urząd Marszałkowski Województwa Podkarpackiego we współpracy z Ministerstwem Infrastruktury i Rozwoju, jednostek samorządu terytorialnego w opracowaniu lub aktualizacji programów rewitalizacji - Program Operacyjny Pomoc Techniczna na lata Urząd Marszałkowski Województwa Podkarpackiego Urząd Marszałkowski Województwa Podkarpackiego Urząd Marszałkowski Województwa Podkarpackiego Strona 7 z 20

50 Lp Nazwa przedsięwzięcia Cel przedsięwzięcia Jednostka odpowiedzialna lub koordynująca Okres realizacji Łączne nakłady finansowe (ujęte w WPF) od do wydatki majątkowe Wisłoka Boża Wola rozbudowa lewego wału Wisłoki w km oraz w km wraz z budową obustronnych wałów cofkowych na potoku Kiełkowskim o długości 150 m - Etap I Odbudowa potoku Lubcza w km na długości 4,035 km oraz udrożnienie koryta potoku Lubcza w rejonie 4 stopni betonowych w km 0+400; 1+280; 7+050; w mieście Rzeszów Zwięczyca II, oraz w miejscowościach: Racławówka, Niechobrz, Boguchwała, gm. Boguchwała, woj. podkarpackie Nowy Breń II - rozbudowa i przeciwfiltracyjne zabezpieczenie prawego wału rzeki Nowy Breń w km , na długości 1,832 km w miejscowościach: Słupiec, Ziempniów i Otałęż Część I: km , na długości 1,555 km w miejscowości Ziempniów i Otałęż woj. podkarpackie San I Etap I - rozbudowa i przeciwfiltracyjne zabezpieczenie prawego wału rzeki San w km , na długości 7,202 km, na terenie gminy Radomyśl nad Sanem, woj. podkarpackie Zaprojektowanie i budowa suchego zbiornika przeciwpowodziowego (polderu przepływowego) pn. "Kańczuga" na rzece Mleczka Kańczudzka na terenie gminy Jawornik Polski oraz miasta i gminy Kańczuga Rozbudowa (2,622 km) i budowa obustronnego obwałowania lewego wału rzeki Wisłoki na dł. 0,150 km. Zabezpieczenie ludności, mienia i gospodarki przed negatywnymi skutkami powodzi i zapewnienie trwałości projektu. Program Rozwoju Obszarów Wiejskich Odbudowa na dł. 4,035 km. i udrożnienie koryta potoku Lubcza w rejonie 4 stopni betonowych. Zabezpieczenie ludności, mienia i gospodarki przed negatywnymi skutkami powodzi i zapewnienie trwałości projektu. Program Rozwoju Obszarów Wiejskich Rozbudowa i przeciwfiltracyjne zabezpieczenie prawego wału rzeki Nowy Breń na dł. 1,555 km. Zabezpieczenie ludności, mienia i gospodarki przed negatywnymi skutkami powodzi i zapewnienie trwałości projektu. Program Rozwoju Obszarów Wiejskich Rozbudowa i przeciwfiltracyjne zabezpieczenie prawego wału rzeki San na dł. 7,202 km. Zabezpieczenie ludności, mienia i gospodarki przed negatywnymi skutkami powodzi i zapewnienie trwałości projektu. Program Rozwoju Obszarów Wiejskich Zapewnienie ochrony przeciwpowodziowej miejscowościom położonym poniżej planowanego zbiornika suchego wzdłuż rzeki Mleczki Kańczudzkiej a następnie rzeki Mleczki Regionalny Program Operacyjny Województwa Podkarpackiego Podkarpacki Zarząd Melioracji i Urządzeń Wodnych Podkarpacki Zarząd Melioracji i Urządzeń Wodnych Podkarpacki Zarząd Melioracji i Urządzeń Wodnych Podkarpacki Zarząd Melioracji i Urządzeń Wodnych Podkarpacki Zarząd Melioracji i Urządzeń Wodnych limit zobowiązań Pomoc techniczna w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich Departament Programów Rozwoju Obszarów Wiejskich realizuje zadania własne w ramach pomocy technicznej PROW. Celem realizacji PT jest wsparcie systemu wdrażania, zarządzania, promowania i informowania o PROW oraz realizacja Planów Działania. Zabezpieczenie środków na ten cel jest warunkiem niezbędnym do realizacji przez Departament PROW działań związanych z wdrażaniem PROW Urząd Marszałkowski Województwa Podkarpackiego Strona 8 z 20

51 Lp Nazwa przedsięwzięcia Cel przedsięwzięcia Pomoc techniczna realizowana w ramach Programu Operacyjnego Zrównoważony rozwój sektora rybołówstwa i nadbrzeżnych obszarów rybackich " Oddział wdrażania PO RYBY Departamentu Programów Rozwoju Obszarów Wiejskich realizuje zadania własne w ramach trzech schematów Pomocy technicznej PO RYBY Celem realizacji PT jest wsparcie systemu zarządzania, promowania i informowania o PO RYBY Zabezpieczenie środków na ten cel jest warunkiem niezbędnym do realizacji przez Oddział PO RYBY niezbędnych działań związanych z wdrażaniem PO RYBY Zadania Oddziału w tym zakresie są wynikiem realizacji obowiązków Samorządu Województwa Podkarpackiego zapisanych w Rozporządzeniu Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dn. 29 września 2009r w sprzwie warunków i sposobu wykonywania zadań instytucji zarządzającej przez samorząd województwa Jednostka odpowiedzialna lub koordynująca Urząd Marszałkowski Województwa Podkarpackiego Okres realizacji od do Łączne nakłady finansowe (ujęte w WPF) limit zobowiązań "Zakup taboru kolejowego do obsługi połączeń międzywojewódzkich realizowanych przez województwa: małopolskie, podkarpackie, śląskie, świętokrzyskie", POIiŚ na lata Działanie 7.1 Rozwój Transportu Kolejowego Poprawa dostępności i jakości podróżowania Urząd Marszałkowski Województwa Podkarpackiego Rozbudowa drogi wojewódzkiej Nr 869 łączącej węzeł A-4 Rzeszów Zachodni z węzłem S-19 Jasionka, połączonej w sposób bezkolizyjny z istniejącymi drogami krajowymi Nr 9 Radom - Barwinek i Nr 19 Kuźnica - Rzeszów i linią kolejową L-71 Cele "Infrastruktura techniczna i informatyczna" Poprawa dostępności i jakości infrastruktury transportowej Podkarpacki Zarząd Dróg Wojewódzkich w Rzeszowie Budowa drogi obwodowej Mielca w ciągu drogi wojewódzkiej nr 985 Nagnajów - Dębica przebiegającej od miejscowości Tuszów Narodowy w km do ulicy Dębickiej w km wraz z niezbędną infrastrukturą techniczną, budowlami i urządzeniami budowlanymi Stworzenie dogodnych powiązań komunikacyjnych województw Polski Wschodniej Podkarpacki Zarząd Dróg Wojewódzkich w Rzeszowie Trasy rowerowe w Polsce Wschodniej Kompleksowy projekt zakładający utworzenie ponadregionalnej trasy rowerowej w pięciu województwach Polski Wschodniej Podkarpacki Zarząd Dróg Wojewódzkich w Rzeszowie PSeAP - Podkarpacki System e- Administracji Publicznej Projekty pomocy Technicznej RPO WP Uruchomienie w skali województwa jednorodnego systemu obiegu dokumentów i zarządzania sprawami oraz zdalnych usług Zapewnienie prawidłowej obsługi wdrażania RPO WP Urząd Marszałkowski Województwa Podkarpackiego Urząd Marszałkowski Województwa Podkarpackiego Strona 9 z 20

52 Lp Nazwa przedsięwzięcia Cel przedsięwzięcia System Informacji o Funduszach Europejskich- Program Operacyjny Pomoc Techniczna Realizacja zadania polegająca na prowadzeniu Głównego Punktu Informacyjnego przy Urzędzie Marszałkowskim Województwa Podkarpackiego oraz koordynacja, promocja, monitoring, kontrola oraz ocena działalności sieci Lokalnych Punktów Informacyjnych -Program Operacyjny Pomoc Techniczna Funkcjonowanie centrum jako ośrodka Budowa Centrum Wystawienniczo - wspomagającego wdrażanie programów i Kongresowego Województwa projektów służących wzrostowi Podkarpackiego konkurencyjności i atrakcyjności regionów Polski Wschodniej Wzmocnienie atrakcyjności i podniesienie jakości oferty edukacyjnej szkół i placówek oświatowych prowadzących kształcenie "Podkarpacie stawia na zawodowe (z wyłączeniem kształcenia zawodowców" - Projekt systemowy osób dorosłych), służące podniesieniu zdolności uczniów do przyszłego zatrudnienia Szwajcarsko Polski Program Współpracy Zmniejszenie różnic społeczno - gospodarczych istniejących pomiędzy Polską a wyżej rozwiniętymi państwami UE oraz różnic na terytorium Polski pomiędzy ośrodkami miejskimi a regionami słabo rozwiniętymi pod względem strukturalnym Jednostka odpowiedzialna lub koordynująca Urząd Marszałkowski Województwa Podkarpackiego Urząd Marszałkowski Województwa Podkarpackiego Wojewódzki Urząd Pracy w Rzeszowie Regionalny Ośrodek Polityki Społecznej w Rzeszowie, ul. Hetmańska 120 Okres realizacji od do Łączne nakłady finansowe (ujęte w WPF) limit zobowiązań San II - rozbudowa i przeciwfiltracyjne zabezpieczenie lewego wału rzeki San w km , na długości 4,952 km, na terenie gminy Zaleszany Rozbudowa i przeciwfiltracyjne zabezpieczenie lewego wału rzeki San na dł. 4,952 km. Zabezpieczenie ludności, mienia i gospodarki przed negatywnymi skutkami powodzi i zapewnienie trwałości projektu. Program Rozwoju Obszarów Wiejskich. Podkarpacki Zarząd Melioracji i Urządzeń Wodnych Realizacja projektu: "Wzmocnienie w samorządzie województwa podkarpackiego systemu monitorowania polityk publicznych i wymiany informacji w oparciu o Regionalne Obserwatorium Terytorialne" Program Operacyjny Kapitał Ludzki - Pomoc Techniczna Rozbudowa drogi wojewódzkiej Nr 892 Zagórz - Komańcza i drogi wojewódzkiej 897 Tylawa - Komańcza - Radoszyce - Cisna - Ustrzyki Górne - Wołosate - Granica Państwa odcinek Komańcza - Radoszyce Budowa zbiornika retencyjnego w miejscowości Rzeczyca Długa, gm. Radomyśl n/sanem, woj. podkarpackie Celem przedsięwzięcia jest wzmocnienie potencjału instytucjonalnego Regionalnego Obserwatorium Terytorialnego, podniesienia jakości monitorowania polityk publicznych w województwie oraz wzmocnienie współpracy i wymiany informacji w ramach sieci podmiotów odpowiedzialnych za monitorowanie polityk publicznych w województwie podkarpackim. Zapewnienie prawidłowej obsługi wdrażania POKL Cele "Infrastruktura techniczna i informatyczna" Poprawa dostępności i jakości infrastruktury transportowej Budowa 1 zbiornika retencyjnego w rzeczycy Długiej. Zabezpieczenie ludności, mienia i gospodarki przed negatywnymi skutkami powodzi i zapewnienie trwałości projektu. Program Rozwoju obszarów Wiejskich Urząd Marszałkowski Województwa Podkarpackiego Wojewódzki Urząd Pracy w Rzeszowie Podkarpacki Zarząd Dróg Wojewódzkich w Rzeszowie Podkarpacki Zarząd Melioracji i Urządzeń Wodnych Strona 10 z 20

53 Lp Nazwa przedsięwzięcia Cel przedsięwzięcia Trasy rowerowe w Polsce Wschodniej - promocja RPO WP na lata Pomoc Techniczna Przygotowanie i realizacja odcinka drogi wojewódzkiej pomiędzy granicą Rzeszowa a węzłem w Kielanówce drogi ekspresowej S- 19 Budowa północnej obwodnicy miasta Sokołowa Małopolskiego w ramach rozbudowy drogi wojewódzkiej nr 875 Mielec Kolbuszowa Leżajsk Sokołów Małopolski Promocja projektu "Trasy rowerowe w Polsce Wschodniej" Zapewnienie prawidłowej obsługi wdrażania RPO WP Cele "Infrastruktura techniczna i informatyczna" Poprawa dostępności i jakości infrastruktury transportowej Cele "Infrastruktura techniczna i informatyczna" Poprawa dostępności i jakości infrastruktury transportowej Jednostka odpowiedzialna lub koordynująca Urząd Marszałkowski Województwa Podkarpackiego Urząd Marszałkowski Województwa Podkarpackiego Podkarpacki Zarząd Dróg Wojewódzkich w Rzeszowie Podkarpacki Zarząd Dróg Wojewódzkich w Rzeszowie Okres realizacji od do Łączne nakłady finansowe (ujęte w WPF) limit zobowiązań Przebudowa/ rozbudowa drogi wojewódzkiej nr 835 Lublin Przeworsk Grabownica Starzeńska na odcinku od skrzyżowania z droga wojewódzką Nr 870 w m. Sieniawa do łącznika drogi wojewódzkiej z węzłem Przeworsk w miejscowości Gorliczyna Cele "Infrastruktura techniczna i informatyczna" Poprawa dostępności i jakości infrastruktury transportowej Podkarpacki Zarząd Dróg Wojewódzkich w Rzeszowie Budowa drogi wojewódzkiej nr 886 na odcinku pomiędzy planowaną obwodnicą miasta Sanoka a drogą krajową nr 28 Przebudowa/rozbudowa drogi wojewódzkiej nr 988 Babica Strzyżów Warzyce na odcinku od końca obwodnicy m. Czudec do początku obwodnicy m. Strzyżów Cele "Infrastruktura techniczna i informatyczna" Poprawa dostępności i jakości infrastruktury transportowej Cele "Infrastruktura techniczna i informatyczna" Poprawa dostępności i jakości infrastruktury transportowej Podkarpacki Zarząd Dróg Wojewódzkich w Rzeszowie Podkarpacki Zarząd Dróg Wojewódzkich w Rzeszowie Budowa obwodnicy m. Kolbuszowa i Werynia w ciągu drogi wojewódzkiej nr 875 Mielec Leżajsk Cele "Infrastruktura techniczna i informatyczna" Poprawa dostępności i jakości infrastruktury transportowej Podkarpacki Zarząd Dróg Wojewódzkich w Rzeszowie Budowa obwodnicy m. Dynów w ciągu drogi wojewódzkiej nr 835 Lublin Przeworsk Grabownica Starzeńska Budowa drogi wojewódzkiej nr 835 Lublin Przeworsk Grabownica Starzeńska na odcinku od węzła A4 "Przeworsk" do drogi krajowej 94 (Gwizdaj) Budowa drogi wojewódzkiej nr 992 Jasło Granica Państwa na odcinku pomiędzy drogą krajową Nr 28 a drogą krajową Nr 73 Budowa obwodnicy m. Oleszyce i m. Cieszanów w ciągu drogi wojewódzkiej nr 865 Jarosław Oleszyce Cieszanów Bełżec Przebudowa/rozbudowa drogi wojewódzkiej 867 na odcinku od Oleszyc do Lubaczowa wraz z budową obwodnicy Oleszyc Cele "Infrastruktura techniczna i informatyczna" Poprawa dostępności i jakości infrastruktury transportowej Cele "Infrastruktura techniczna i informatyczna" Poprawa dostępności i jakości infrastruktury transportowej Cele "Infrastruktura techniczna i informatyczna" Poprawa dostępności i jakości infrastruktury transportowej Cele "Infrastruktura techniczna i informatyczna" Poprawa dostępności i jakości infrastruktury transportowej Cele "Infrastruktura techniczna i informatyczna" Poprawa dostępności i jakości infrastruktury transportowej Podkarpacki Zarząd Dróg Wojewódzkich w Rzeszowie Podkarpacki Zarząd Dróg Wojewódzkich w Rzeszowie Podkarpacki Zarząd Dróg Wojewódzkich w Rzeszowie Podkarpacki Zarząd Dróg Wojewódzkich w Rzeszowie Podkarpacki Zarząd Dróg Wojewódzkich w Rzeszowie Strona 11 z 20

54 Lp Nazwa przedsięwzięcia Cel przedsięwzięcia Budowa obwodnicy m. Lubaczów w ciągu drogi wojewódzkiej nr 866 Dachnów - Lubaczów- Granica Państwa Przebudowa/rozbudowa drogi wojewódzkiej nr 861 Bojanów Jeżowe Kopki na odcinku od skrzyżowania drogi krajowej 19 w m. Jeżowe do węzła S-19 Podgórze Budowa wschodniej obwodnicy miasta Brzozowa - w ciągu drogi wojewódzkiej Nr 886 Domaradz - Brzozów - Sanok Cele "Infrastruktura techniczna i informatyczna" Poprawa dostępności i jakości infrastruktury transportowej Cele "Infrastruktura techniczna i informatyczna" Poprawa dostępności i jakości infrastruktury transportowej Cele "Infrastruktura techniczna i informatyczna" Poprawa dostępności i jakości infrastruktury transportowej Jednostka odpowiedzialna lub koordynująca Podkarpacki Zarząd Dróg Wojewódzkich w Rzeszowie Podkarpacki Zarząd Dróg Wojewódzkich w Rzeszowie Podkarpacki Zarząd Dróg Wojewódzkich w Rzeszowie Okres realizacji od do Łączne nakłady finansowe (ujęte w WPF) limit zobowiązań Inteligentne specjalizacje - narzędzie wzrostu innowacyjności i konkurencyjności województwa podkarpackiego Upowszechnianie i usprawnienie przedsiębiorczego procesu odkrywania (PPO) Urząd Marszałkowski Województwa Podkarpackiego Ropa Etap 1 budowa lewego obwałowania rzeki Ropy na odcinku od drogi powiatowej w Trzcinicy do mostu kolejowego w Siedliskach Sławęcińskich na terenie miejscowości Trzcinica, gm. Jasło oraz Przysieki, Siedliska Sławęcińskie, Pusta Wola, gm. Skołyszyn, woj. podkarpackie Budowa lewego wału rzeki Ropy na łącznej długości 6,22km Regionalny Program Operacyjny Województwa Podkarpackiego na lata Podkarpacki Zarząd Melioracji i Urządzeń Wodnych Zabezpieczenie przeciwpowodziowe obszarów zalewowych położonych na prawym brzegu rzeki Wisłoki w km na terenie miejscowości Dębica i Kędzierz, woj. Podkarpackie Projekt wsparcia jednostek samorządu terytorialnego w opracowaniu lub aktualizacji programów rewitalizacji Budowa 3 odcinków nowych wałów rzeki Wisłoki na łącznej dł. 2,079 km, rozbudowa 2 odcinków wałów rzeki Wisłoki na dł. 2,339 km na terenie miejscowości Dębica i Kędzierz, Regionalny Program Operacyjny Województwa Podkarpackiego na lata Realizacja zadania polegająca na wsparciu przez Urząd Marszałkowski Województwa Podkarpackiego we współpracy z Ministerstwem Infrastruktury i Rozwoju, jednostek samorządu terytorialnego w opracowaniu lub aktualizacji programów rewitalizacji - Program Operacyjny Pomoc Techniczna na lata Podkarpacki Zarząd Melioracji i Urządzeń Wodnych Urząd Marszałkowski Województwa Podkarpackiego wydatki bieżące Sieć Szerokopasmowa Polski Wschodniej - Województwo Podkarpackie Zbudowanie w województwie podkarpackim nowoczesnej infrastruktury publicznej bazującej na technologiach informatycznych Urząd Marszałkowski Województwa Podkarpackiego wydatki majątkowe Wydatki na programy, projekty lub zadania związane z umowami partnerstwa publiczno - prywatnego; z tego: Sieć Szerokopasmowa Polski Wschodniej - Województwo Podkarpackie Zbudowanie w województwie podkarpackim nowoczesnej infrastruktury publicznej bazującej na technologiach informatycznych Urząd Marszałkowski Województwa Podkarpackiego Strona 12 z 20

55 1.3 Lp Nazwa przedsięwzięcia Cel przedsięwzięcia Jednostka odpowiedzialna lub koordynująca Okres realizacji od do Łączne nakłady finansowe (ujęte w WPF) limit zobowiązań wydatki bieżące Podkarpacki Utrzymanie urządzeń melioracji Zabezpieczenie ludności, mienia i Zarząd Melioracji i wodnych podstawowych - rzek gospodarki przed negatywnymi skutkami Urządzeń Szuwarka - Gołębiówka i powodzi i zapewnienie trwałości projektu Wodnych w Świerkowiec Rzeszowie Program Operacyjny Kapitał Ludzki, Priorytety VI-IX (z Program Operacyjny Kapitał Ludzki, wyłączeniem projektu własnego Priorytety VI-IX - dotacje dla beneficjentów WUP w ramach Poddziałania programu PO KL oraz działania 9.2 PO KL) RPO WP na lata Oś I VII Utrzymanie zespołów trakcyjnych Utrzymanie zespołów trakcyjnych POliŚ RPO WP na lata Oś I VII - dotacje dla beneficjentów programu Poprawa dostępności i jakości podróżowania Poprawa dostępności i jakości podróżowania Zimowe utrzymanie dróg Zimowe utrzymanie dróg Tworzenie opracowań kartograficznych na podstawie bazy danych obiektów topograficznych (BDOT10k) z terenu województwa podkarpackiego Pogram wspierania edukacji uzdolnionej młodzieży "Nie zagubić talentu" - stypendia. Wojewódzki Program Pomocy Społecznej Wojewódzki Program Na Rzecz Wyrównywania Szans Os. Niepełn. i Przeciwdz. Ich Wykluczeniu Społ. Na lata Rekompensata należna przewoźnikowi z tytułu wykonywania kolejowych przewozów osób - w ramach użyteczności publicznej Mapy topograficzne dla obszaru województwa podkarpackiego Wspieranie edukacji młodzieży z województwa podkarpackiego Łagodzenie skutków ubóstwa Wyrównywanie szans osób niepełnosprawnych Poprawa dostępności i jakości podróżowania Remonty cząstkowe nawierzchni Remonty cząstkowe nawierzchni Wydatki na programy, projekty lub zadania pozostałe (inne niż wymienione w pkt 1.1 i 1.2), z tego: Ubezpieczenie pojazdów szynowych Analiza sytuacji rynkowej w krajowym transporcie drogowym Ubezpieczenie pojazdów szynowych stanowiących mienie województwa Wykonanie ustawy o publicznym transporcie drogowym Wojewódzki Urząd Pracy w Rzeszowie Urząd Marszałkowski Województwa Podkarpackiego Urząd Marszałkowski Województwa Podkarpackiego Urząd Marszałkowski Województwa Podkarpackiego Podkarpacki Zarząd Dróg Wojewódzkich w Rzeszowie Wojewódzki Ośrodek Dokumentacji Geodezyjnej i Kartograficznej w Rzeszowie Urząd Marszałkowski Województwa Podkarpackiego Regionalny Ośrodek Polityki Społecznej w Rzeszowie, ul. Hetmańska 120 Regionalny Ośrodek Polityki Społecznej w Rzeszowie, ul. Hetmańska 120 Urząd Marszałkowski Województwa Podkarpackiego Podkarpacki Zarząd Dróg Wojewódzkich w Rzeszowie Urząd Marszałkowski Województwa Podkarpackiego Urząd Marszałkowski Województwa Podkarpackiego Strona 13 z 20

56 Lp Nazwa przedsięwzięcia Cel przedsięwzięcia Ochrona i udostępnienie Zabezpieczenie i wzrost dostepności dziedzictwa kulturowego Ordynacji materialnego (zabytki ruchome i Łańcuckiej poprzez prace nieruchome) oraz niematerialnego remontowo - konserwatorskie i (tradycje i wartości) dziedzictwa cyfryzacja zasobów Muzeum - kulturowego Muzeum - Zamku w Łańcucie Zamku w Łańcucie (OR-KA II) Jednostka odpowiedzialna lub koordynująca Muzeum - Zamek w Łańcucie Okres realizacji od do Łączne nakłady finansowe (ujęte w WPF) limit zobowiązań Promocja Województwa Podkarpackiego za pośrednictwem międzynarodowego przewoźnika lotniczego Promocja Województwa Podkarpackiego Urząd Marszałkowski Województwa Podkarpackiego Program wsparcia leczenia niepłodności mieszkańców Podkarpacia metodą Naprotechnologii na lata Zakup, modernizacja, naprawy, przeglądy i rewizje pojazdów szynowych Czyszczenie nawierzchni ulic i urządzeń odwadniających w ciągu dróg wojewódzkich na terenie województwa podkarpackiego, oraz usuwanie zanieczyszczeń z nawierzchni porowatej Opracowanie aktualizacji Wojewódzkiego Planu Gospodarki Odpadami (WPGO) wraz z Planem Inwestycyjnym Opracowanie Studium wykonalności dla zadania Budowa Podmiejskiej Kolei Aglomeracyjnej - PKA Dotacja celowa na rzecz beneficjentów osi I Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój Dotacja celowa na rzecz beneficjentów osi priorytetowych I-VI RPO WP na lata realizujących projekty o charakterze rewitalizacyjnym Dotacja celowa na rzecz beneficjentów osi priorytetowych VII-IX RPO WP na lata Zapewnienie równego dostępu i możliwości skorzystania mieszkańcom województwa podkarpackiego ze wsparcia i możliwości zapłodnienia metodą Naprotechnologii dla par bezskutecznie starających się o potomstwo Poprawa dostępności i jakości podróżowania Oczyszczenie nawierzchni dróg wojewódzkich oraz usunięcie zebranych zanieczyszczeń Umożliwienie skorzystania ze środków unijnych przedsiębiorcom zajmującym się gospodarką odpadami Poprawa dostępności i jakości podróżowania Współfinansowanie EFS w ramach osi priorytetowej I PO WER Współfinansowanie EFRR w ramach osi priorytetowych I - VI RPO WP Współfinansowanie EFRR w ramach osi priorytetowych VII - IX RPO WP Urząd Marszałkowski Województwa Podkarpackiego Urząd Marszałkowski Województwa Podkarpackiego Podkarpacki Zarząd Dróg Wojewódzkich w Rzeszowie Urząd Marszałkowski Województwa Podkarpackiego Urząd Marszałkowski Województwa Podkarpackiego Wojewódzki Urząd Pracy w Rzeszowie Urząd Marszałkowski Województwa Podkarpackiego Wojewódzki Urząd Pracy w Rzeszowie Utrzymanie projektu pn. PSeAP - Podkarpacki System e- Administracji Publicznej Utrzymanie wytworzonego w ramach projektu jednorodnego systemu obiegu dokumentów i zarządzania sprawami oraz zdalnych usług Urząd Marszałkowski Województwa Podkarpackiego Utrzymanie projektu pn. Podkarpacki System Informacji Medycznej "PSIM" Utrzymanie wytworzonego w ramach projektu spójnego systemu wspierającego zarządzanie i funkcjonowanie opieki zdrowotnej w placówkach służby zdrowia Urząd Marszałkowski Województwa Podkarpackiego Strona 14 z 20

57 Lp Nazwa przedsięwzięcia Cel przedsięwzięcia Jednostka odpowiedzialna lub koordynująca Okres realizacji od do Łączne nakłady finansowe (ujęte w WPF) limit zobowiązań Utrzymanie projektu pn. Sieć Szerokopasmowa Polski Wschodniej - Województwo Podkarpackie Utrzymanie wytworzonej w ramach projektu nowoczesnej infrastruktury publicznej bazującej na technologiach informatycznych Urząd Marszałkowski Województwa Podkarpackiego Utrzymanie trwałości projektu Centrum Obsługi Inwestorów i Eksporterów w Województwie Podkarpackim Utrzymanie trwałości Centrum Obsługi Inwestorów i Eksporterów w Województwie Podkarpackim Urząd Marszałkowski Województwa Podkarpackiego Utrzymanie projektu "Trasy rowerowe w Polsce Wschodniej - promocja" Rewitalizacja elewacji i dachu oraz wymiana systemów bezpieczeństwa ppoż., antywłamaniowego oraz CCTV w zabytkowym budynku Muzeum Podkarpackiego w Krośnie - wydatki majątkowe Utrzymanie Witaczy i Oznakowania oraz Portalu internetowego Zabezpieczenie zabytkowego obiektu przed degradacją, zabezpieczenie zbiorów Muzeum przed włamaniem, kradzieżą i pożarem oraz dostosowanie systemów ochrony do obowiązującego prawa Urząd Marszałkowski Województwa Podkarpackiego Muzeum Podkarpackie w Krośnie Program Operacyjny Kapitał Ludzki, Priorytety VI-IX (z Program Operacyjny Kapitał Ludzki, wyłączeniem projektu własnego Priorytety VI-IX - dotacje dla beneficjentów WUP w ramach Poddziałania programu PO KL oraz działania 9.2 PO KL) Wojewódzki Urząd Pracy w Rzeszowie RPO WP na lata Oś I VII RPO WP na lata Oś I VII - dotacje dla beneficjentów programu Urząd Marszałkowski Województwa Podkarpackiego Zakup, modernizacja, naprawy, przeglądy i rewizje pojazdów szynowych Poprawa dostępności i jakości podróżowania Urząd Marszałkowski Województwa Podkarpackiego Opracowanie dokumentacji projektowych i uzyskanie decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowych Poprawa powiązań komunikacyjnych i systemu komunikacji publicznej w województwie Podkarpacki Zarząd Dróg Wojewódzkich w Rzeszowie Muzeum Polaków ratujących Żydów na Podkarpaciu im. Rodziny Ulmów w Markowej Przygotowanie dokumentacji i terenu pod inwestycje - teren województwa podkarpackiego Muzeum Polaków ratujących Żydów na Podkarpaciu im. Rodziny Ulmów w Markowej Opracowanie dokumentacji projektowych m.in. projektów budowlano - wykonawczych oraz innych niezbędnych dokumentacji, wykup nieruchomości gruntowych Muzeum-Zamek w Łańcucie Podkarpacki Zarząd Melioracji i Urządzeń Wodnych w Rzeszowie Łęg III - rozbudowa lewego wału rzeki Łęg w km na dł. 2,58 km oraz prawego wału w km na dł km na terenie gm. Gorzyce i Zaleszany Rozbudowa lewego wału na dł. 2,58 km oraz prawego wału rzeki Łęg na dł. 5,8 km. Zabezpieczenie ludności, mienia i gospodarki przed negatywnymi skutkami powodzi i zapewnienie trwałości projektu. Podkarpacki Zarząd Melioracji i Urządzeń Wodnych w Rzeszowie Strona 15 z 20

58 Lp Nazwa przedsięwzięcia Cel przedsięwzięcia Zabezpieczenie przed powodzią miasta Rzeszowa i gm. Tyczyn poprzez kształtowanie koryta rzeki Strug, w tym przedsięwzięcie inwestycyjne: Strug-etap I- odcinkowa przebudowakształtowanie przekroju podłużnego i poprzecznego koryta rzeki Strug na długości 8,62 km na terenie miejscowości: Rzeszów, gm. Rzeszów, Tyczyn, gm. Tyczyn, woj. podkarpackie Trześniówka III - rozbudowa lewego wału rzeki Trześniówki w km na dł. 4,852 km oraz prawego wału w km na dł. 5,264 km, na terenie gm. Tarnobrzeg i gm. Grębów Zabezpieczenie przed powodzią osiedla Rzochów - budowa nowego prawego wału rzeki Wisłoki w km na terenie miasta Mielca i gminy Przecław Ochrona przeciwpowodziowa aglomeracji Rzeszów Rozbudowa lewego wału na dł. 4,775 km oraz prawego wału rzeki Trześniówki na dł. 5,24 km. Zabezpieczenie ludności, mienia i gospodarki przed negatywnymi skutkami powodzi i zapewnienie trwałości projektu Budowa nowego prawego obwałowania rzeki Wisłoki na dł. 2,106 km. Zabezpieczenie ludności, mienia i gospodarki przed negatywnymi skutkami powodzi i zapewnienie trwałości projektu. Ochrona i udostępnienie Zabezpieczenie i wzrost dostepności dziedzictwa kulturowego Ordynacji materialnego (zabytki ruchome i Łańcuckiej poprzez prace nieruchome) oraz niematerialnego remontowo - konserwatorskie i (tradycje i wartości) dziedzictwa cyfryzacja zasobów Muzeum - kulturowego Muzeum - Zamku w Łańcucie Zamku w Łańcucie (OR-KA II) Przygotowanie i realizacja budowy nowego odcinka drogi wojewódzkiej Nr 987 Kolbuszowa - Sędziszów Małopolski w m. Sędziszów Małopolski - realizowanego w ramach projektu POIiŚ "Modernizacja linii kolejowej E30/C-E30, odcinek Kraków - Rzeszów, etap III" Przebudowa drogi woj. Nr 986 Tuszyma - Ropczyce - Wiśniowa w km i zabezpieczenie osuwiska w km w miejscowości Wielopole Skrzyńskie Optymalna metoda zarządzania ryzykiem powodziowym potoku Olszynka w km w miejscowości Święcany oraz w km w miejscowości Siepietnica, gm. Skołyszyn, powiat jasielski, woj. podkarpackie Dotacja celowa na rzecz beneficjentów osi I Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój Cele "Infrastruktura techniczna i informatyczna" Poprawa dostępności i jakości infrastruktury transportowej Poprawa infrastruktury technicznej oraz bezpieczeństwa ruchu drogowego Umocnienie koryta potoku Olszynka na długości 0,740 km w miejscowościach Święcany i Siepietnica, woj. Podkarpackie Współfinansowanie EFS w ramach osi priorytetowej I PO WER Jednostka odpowiedzialna lub koordynująca Okres realizacji od do Łączne nakłady finansowe (ujęte w WPF) limit zobowiązań Podkarpacki Zarząd Melioracji i Urządzeń Wodnych Podkarpacki Zarząd Melioracji i Urządzeń Wodnych Podkarpacki Zarząd Melioracji i Urządzeń Wodnych Muzeum - Zamek w Łańcucie Podkarpacki Zarząd Dróg Wojewódzkich w Rzeszowie Podkarpacki Zarząd Dróg Wojewódzkich w Rzeszowie Podkarpacki Zarząd Melioracji i Urządzeń Wodnych Wojewódzki Urząd Pracy w Rzeszowie Strona 16 z 20

59 Lp Nazwa przedsięwzięcia Cel przedsięwzięcia Dotacja celowa na rzecz beneficjentów osi priorytetowych I-VI RPO WP na lata realizujących projekty o charakterze rewitalizacyjnym Dotacja celowa na rzecz beneficjentów osi priorytetowych VII-IX RPO WP na lata Współfinansowanie EFRR w ramach osi priorytetowych I - VI RPO WP Współfinansowanie EFRR w ramach osi priorytetowych VII - IX RPO WP Jednostka odpowiedzialna lub koordynująca Urząd Marszałkowski Województwa Podkarpackiego Wojewódzki Urząd Pracy w Rzeszowie Okres realizacji od do Łączne nakłady finansowe (ujęte w WPF) limit zobowiązań Wisła - etap 1 - rozbudowa prawego wału rzeki Wisły w km na odcinku od Tarnobrzega (Skalna Góra) do Koćmierzowa (granica woj. podkarpackiego i świętokrzyskiego) Rozbudowa prawego wału rzeki Wisły na odcinku od Tarnobrzega (Skalna Góra) do Podkarpacki Koćmierzowa (granica woj. Zarząd Melioracji i podkarpackiego i świętokrzyskiego) na Urządzeń łącznej długości 9,869 km Środki Budżetu Wodnych Państwa - Bank Światowy Nadzór projektowo - konstrukcyjny. Zarządzanie Projektem, pomoc techniczna oraz wsparcie jednostek wdrażania projektu w zakresie wdrażania Projektu Ochrony Przeciwpowodziowej Dorzecza Odry i Wisły Celem realizowanej usługi konsultingowej jest wsparcie PZMiUW w Rzeszowie w skutecznym i terminowym wdrażaniu, monitorowaniu i nadzorowaniu Projektu Ochrony Przeciwpowodziowej Dorzecza Odry i Wisły zgodnie z prawem i międzynarodowymi standardami Podkarpacki Zarząd Melioracji i Urządzeń Wodnych Muzeum Dziedzictwa Kresów Dawnej Rzeczypospolitej Rewitalizacja elewacji i dachu oraz wymiana systemów bezpieczeństwa ppoż., antywłamaniowego oraz CCTV w zabytkowym budynku Muzeum Podkarpackiego w Krośnie Utworzenie Muzeum Dziedzictwa Kresów Dawnej Rzeczypospolitej Zabezpieczenie zabytkowego obiektu przed degradacją, zabezpieczenie zbiorów Muzeum przed włamaniem, kradzieżą i pożarem oraz dostosowanie systemów ochrony do obowiązującego prawa Urząd Marszałkowski Województwa Podkarpackiego Muzeum Podkarpackie w Krośnie Strona 17 z 20

60 Lp. Lp. z zał nr 2 do WPF TABELARYCZNE ZESTAWIENIE WNIOSKÓW O DOKONANIE ZMIAN LIMITÓW WYDATKÓW W WYKAZIE PRZEDSIĘWZIĘĆ DO WIELOLETNIEJ PROGNOZY FINANSOWEJ NA LATA Wartość zadania ogółem razem zmiany w latach razem nakłady poniesione do końca 2014 r. Nazwa przedsięwzięcia Źródło finansowania WPF 2015 wnioskowan e zmiany po zmianach WPF 2015 wnioskowane po zmianach WPF 2014 zmiany wnioskowane po zmianach WPF 2014 zmiany wnioskowane zmiany po zmianach WPF 2014 wnioskowane zmiany po zmianach WPF 2014 wnioskowan e zmiany po zmianach WPF 2015 wnioskowane zmiany po zmianach WPF 2015 wnioskowane zmiany po zmianach Załącznik Nr 1 do uzasadnienia do Uchwały Sejmiku Województwa Podarpackiego w sprawie zmian WPF listopad nakłady poniesione do końca 2014 r. wnioskowane zmiany po zmianach do końca 2014 r. razem nowe RR nowe RR nowe DT nowe DO nowe DO OW RR PCEN Projekt wsparcia jednostek samorządu terytorialnego w opracowaniu lub aktualizacji programów rewitalizacji Utrzymanie trwałości projektu Centrum Obsługi Inwestorów i Eksporterów w Województwie Podkarpackim Utrzymanie projektu "Trasy rowerowe w Polsce Wschodniej - promocja" Rewitalizacja elewacji i dachu oraz wymiana systemów bezpieczeństwa ppoż., antywłamaniowego oraz CCTV w zabytkowym budynku Muzeum Podkarpackiego w Krośnie Muzeum Dziedzictwa Kresów Dawnej Rzeczypospolitej Pomoc techniczna w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich Centrum Obsługi Inwestorów i Eksporterów w Wojew. Podkarpackim, Program Operacyjny Innowacyjna Gospodarka, Działanie 6.2 Rozwój sieci centrów obsługi inwestorów i eksporterów oraz powstanie nowych terenów inwestycyjnych Projekt pn: Technologie cyfrowe jako systemowe narzędzie wspomagające realizację programów rozwojowych oraz podnoszące jakość i atrakcyjność oferty edukacyjnej szkół Podkarpacia realizowany w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki, Priorytet IX Rozwój wykształcenia i kompetencji w regionach, działanie 9.1. Wyrównywanie szans edukacyjnych i zapewnienie jakości usług edukacyjnych świadczonych w systemie oświaty, Poddziałanie Wyrównywanie szans edukacyjnych uczniów z grup o utrudnionym dostępie do edukacji oraz zmniejszanie różnic w jakości usług edukacyjnych środki UE środki własne bieżące majątkowe bieżące majątkowe bieżące budżet państwa majątkowe środki własne środki własne środki własne środki własne środki własne środki własne bieżące bieżące bieżące majątkowe majątkowe bieżące majątkowe bieżące budżet państwa majątkowe budżet UE środki własne bieżące bieżące budżet państwa bieżące budżet UE razem razem razem bieżące majątkowe razem razem razem razem razem razem razem bieżące majątkowe razem razem bieżące budżet państwa bieżące razem ROPS DT Szkolenie i specjalistyczne doradztwo dla kadr instytucji pomocy społecznej działających na terenie województwa podkarpackiego powiązane z potrzebami oraz specyfiką realizowanych zadań. Program Operacyjny Kapitał Ludzki WND-PO KL /09 Trasy rowerowe w Polsce Wschodniej - promocja budżet UE bieżące budżet państwa bieżące budżet UE środki własne razem razem bieżące majątkowe bieżące bieżące budżet państwa majątkowe razem bieżące majątkowe razem EN Projekt pn. Program stypendialny dla uczniów szczególnie uzdolnionych z terenu województwa podkarpackiego w roku szkolnym 2014/2015 realizowany w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki, Priorytet IX Rozwój wykształcenia i kompetencji w regionach, działanie 9.1 Wyrównywanie szans edukacyjnych i zapewnienie wysokiej jakości usług edukacyjnych świadczonych w systemie oświaty, poddziałanie Pomoc stypendialna dla uczniów szczególnie uzdolnionych budżet UE bieżące budżet państwa bieżące razem

61 Lp. Lp. z zał nr 2 do WPF Wartość zadania ogółem razem zmiany w latach razem nakłady poniesione do końca 2014 r. Nazwa przedsięwzięcia Źródło finansowania WPF 2015 wnioskowan e zmiany po zmianach WPF 2015 wnioskowane po zmianach WPF 2014 zmiany wnioskowane po zmianach WPF 2014 zmiany wnioskowane zmiany po zmianach WPF 2014 wnioskowane zmiany po zmianach WPF 2014 wnioskowan e zmiany po zmianach WPF 2015 wnioskowane zmiany po zmianach WPF 2015 wnioskowane zmiany po zmianach nakłady poniesione do końca 2014 r. wnioskowane zmiany po zmianach do końca 2014 r. razem RR 1 nowe RR PZDW PZDW PZDW PZDW PZDW PZDW PZDW PZDW PZDW PZDW PZDW WUP Budowa Centrum Wystawienniczo - Kongresowego Województwa Podkarpackiego środki budżet UE UE środki własne majatkowe majatkowe budżet państwa majątkowe Projekt wsparcia jednostek samorządu budżet UE majątkowe terytorialnego w opracowaniu lub Budowa aktualizacji północnej programów obwodnicy rewitalizacji miasta Sokołowa Małopolskiego w ramach środki własne majątkowe rozbudowy drogi wojewódzkiej nr 875 Mielec Kolbuszowa Leżajsk inne majątkowe Sokołów Małopolski Przebudowa/ rozbudowa drogi wojewódzkiej nr 835 Lublin Przeworsk Grabownica Starzeńska na odcinku od skrzyżowania z droga wojewódzką Nr 870 w m. Sieniawa do łącznika drogi wojewódzkiej z węzłem Przeworsk w miejscowości Gorliczyna budżet UE środki własne budżet UE środki własne budżet UE środki własne budżet UE środki własne budżet UE inne budżet UE środki własne budżet UE środki własne budżet UE środki własne budżet UE środki własne budżet państwa budżet państwa majątkowe majątkowe budżet UE majątkowe Budowa drogi wojewódzkiej nr 886 na odcinku pomiędzy planowaną obwodnicą inne majątkowe miasta Sanoka a drogą krajową nr 28 razem Przebudowa/rozbudowa drogi wojewódzkiej nr 988 Babica Strzyżów Warzyce na odcinku od końca obwodnicy m. Czudec do początku obwodnicy m. Strzyżów Budowa obwodnicy m. Kolbuszowa i Werynia w ciągu drogi wojewódzkiej nr 875 Mielec Leżajsk Budowa obwodnicy m. Dynów w ciągu drogi wojewódzkiej nr 835 Lublin Przeworsk Grabownica Starzeńska Budowa drogi wojewódzkiej nr 992 Jasło Granica Państwa na odcinku pomiędzy drogą krajową Nr 28 a drogą krajową Nr 73 Budowa obwodnicy m. Oleszyce i m. Cieszanów w ciągu drogi wojewódzkiej nr 865 Jarosław Oleszyce Cieszanów Bełżec Przebudowa/rozbudowa drogi wojewódzkiej 867 na odcinku od Oleszyc do Lubaczowa wraz z budową obwodnicy Oleszyc Budowa obwodnicy m. Lubaczów w ciągu drogi wojewódzkiej nr 866 Dachnów - Lubaczów- Granica Państwa Przebudowa/rozbudowa drogi wojewódzkiej nr 861 Bojanów Jeżowe Kopki na odcinku od skrzyżowania drogi krajowej 19 w m. Jeżowe do węzła S-19 Podgórze Program Operacyjny Kapitał Ludzki, Priorytety VI-IX (z wyłączeniem projektu własnego WUP w ramach Poddziałania PO KL oraz działania 9.2 PO KL) razem razem razem razem razem razem razem razem razem razem razem razem majątkowe majątkowe majątkowe majątkowe majątkowe majątkowe majątkowe majątkowe majątkowe majątkowe majątkowe majątkowe majątkowe majątkowe majątkowe majątkowe bieżące majątkowe PZDW Opracowanie dokumentacji projektowych i uzyskanie decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowych środki własne majątkowe inne majątkowe razem DO Muzeum Polaków ratujących Żydów na Podkarpaciu im. Rodziny Ulmów w Markowej środki własne majątkowe razem RAZEM bieżące UE środki własne budżet państwa RAZEM majątkowe OGÓŁEM razem UE środki własne budżet państwa inne razem UE środki własne budżet państwa inne razem

62 Załącznik Nr 2 do uzasadnienia do Uchwały Sejmiku Województwa Podarpackiego w sprawie zmian WPF listopad Zestawienie zmian wskaźników spłaty zadłużenia w latach Lp. Wyszczególnienie Lata WPF Wskaźnik planowanej spłaty zobowiązań wiersz 9.4 z zał. Nr 1 do WPF 2,48% 8,05% 6,55% 7,57% 9,23% 7,01% 9,51% 6,84% 6,62% 6,06% 3,62% 2 październik Dopuszczalny wskaźnik spłaty zobowiązańwiersz z zał. Nr 1 do WPF 13,41% 12,19% 12,36% 11,47% 12,10% 13,74% 15,54% 18,70% 20,40% 22,59% 23,07% 3 Wskaźnik planowanej spłaty zobowiązań wiersz 9.4 z zał. Nr 1 do WPF 2,49% 8,19% 6,46% 7,51% 9,23% 7,01% 9,52% 6,84% 6,65% 6,06% 3,62% WPF listopad 4 Dopuszczalny wskaźnik spłaty zobowiązań wiersz z zał. Nr 1 do WPF 13,41% 12,11% 12,34% 11,41% 12,10% 13,68% 15,51% 18,70% 20,40% 22,59% 23,07% 5 zmiana wskaźnika planowanej spłaty (pozycja 3-1) 0,01% 0,14% -0,09% -0,06% 0,00% 0,00% 0,01% 0,00% 0,03% 0,00% 0,00% 6 zmiana dopuszczalnego wskaźnika spłaty (pozycja 4-2) 0,00% -0,08% -0,02% -0,06% 0,00% -0,06% -0,03% 0,00% 0,00% 0,00% 0,00% 7 relacja przed zmianą (pozycja 2-1) 10,93% 4,14% 5,81% 3,90% 2,87% 6,73% 6,03% 11,86% 13,78% 16,53% 19,45% 8 relacja po zmianie (pozycja 4-3) 10,92% 3,92% 5,88% 3,90% 2,87% 6,67% 5,99% 11,86% 13,75% 16,53% 19,45% zmiana relacji (pozycja 8-7) 9-0,01% -0,22% 0,07% 0,00% 0,00% -0,06% -0,04% 0,00% -0,03% 0,00% 0,00%

63 UCHWAŁA NR../15 SEJMIKU WOJEWÓDZTWA PODKARPACKIEGO z dnia. r. Projekt w sprawie zmiany Uchwały Nr VI/73/11 Sejmiku Województwa Podkarpackiego z dnia 28 lutego 2011 r. w sprawie ustalenia maksymalnej wysokości pożyczek oraz udzielenia pożyczki długoterminowej Specjalistycznemu Zespołowi Gruźlicy i Chorób Płuc w Rzeszowie Na podstawie art. 18 pkt. 19 lit. d ustawy z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie województwa (Dz. U. z 2015 r., poz z późn. zm.); Sejmik Województwa Podkarpackiego uchwala, co następuje: 1 W Uchwale Nr VI/73/11 Sejmiku Województwa Podkarpackiego z dnia 28 lutego 2011 r. w sprawie ustalenia maksymalnej wysokości pożyczek oraz udzielenia pożyczki długoterminowej Specjalistycznemu Zespołowi Gruźlicy i Chorób Płuc w Rzeszowie zmienionej Uchwałą Nr XVIII/313/12 Sejmiku Województwa Podkarpackiego z dnia 27 lutego 2012 r., Uchwałą Nr XXVIII/522/12 Sejmiku Województwa Podkarpackiego z dnia 21 grudnia 2012 r. oraz Uchwałą Nr XXXV/652/13 Sejmiku Województwa Podkarpackiego z dnia 24 czerwca 2013 r. wprowadza się następujące zmiany: 1) Tytuł uchwały otrzymuje brzmienie: w sprawie ustalenia maksymalnej wysokości pożyczek oraz udzielenia pożyczki długoterminowej Podkarpackiemu Centrum Chorób Płuc w Rzeszowie. 2) 2 ust. 2 otrzymuje brzmienie: 2. Pożyczka spłacana będzie w 24 ratach w następujący sposób: a) 23 raty miesięczne w wysokości zł każda, płatnych na koniec każdego miesiąca, w okresie od stycznia 2018 r. do listopada 2019 r. b) ostatnia 24 rata w wysokości zł płatna do 31 grudnia 2019 r. 2 Wykonanie uchwały powierza się Zarządowi Województwa Podkarpackiego. 3 Uchwała wchodzi w życie z dniem podjęcia.

64 Uzasadnienie Do Uchwały Sejmiku Województwa Podkarpackiego w sprawie zmiany terminu spłaty rat pożyczki przez Podkarpackie Centrum Chorób Płuc w Rzeszowie. Uchwałą Nr VI/73/11 Sejmiku Województwa Podkarpackiego z dnia 28 lutego 2011 r. została udzielona Podkarpackiemu Centrum Chorób Płuc w Rzeszowie pożyczka w wysokości zł z przeznaczeniem za spłatę zobowiązań wymagalnych. Pierwotnie spłata otrzymanej pożyczki miała nastąpić w 24 ratach miesięcznych, płatnych na koniec każdego miesiąca w okresie styczeń grudzień Uchwałą Nr XVIII/313/12 Sejmiku Województwa Podkarpackiego z dnia 27 lutego 2012 przesunięto spłatę na okres sierpień 2012-lipiec 2014 r., Uchwałą Nr XXVIII/522/12 Sejmiku Województwa Podkarpackiego z dnia 21 grudnia 2012 r. na okres czerwiec maj 2015 r., natomiast Uchwałą Nr XXXV/652/13 Sejmiku Województwa Podkarpackiego z dnia 24 czerwca 2013 r. na okres sierpień 2015 lipiec 2017 r. Dyrektor Podkarpackiego Centrum Chorób Płuc w Rzeszowie pismem znak EK- F/802/20/2015 z dnia r. zwrócił się z prośbą o przesunięcie terminu rozpoczęcia spłaty pożyczki na dzień 31 stycznia 2018 r. motywując to trudną sytuacją finansową Szpitala oraz brakiem płynności finansowej. Dostawcy często dochodzą swoich należności na drodze sądowej, co dodatkowo obciąża szpital odsetkami i kosztami postępowania sądowego. Jednocześnie Szpital jest w trakcie spłaty pożyczki zaciągniętej we wrześniu 2014 r. w kwocie zł od Skarbiec- Zdrowia Fundusz Inwestycyjny Zamknięty Aktywów Niepublicznych w Warszawie. Okres spłaty tej pożyczki wynosi 5 kolejnych lat a rata miesięczna zł. Do r. Szpital spłacił 8 rat na łączną kwotę zł. Ponadto od lutego 2016 do grudnia 2017 przypada termin spłaty innej pożyczki udzielonej przez Samorząd Województwa w kwocie zł. Zobowiązania wymagalne szpitala na dzień r. wynoszą ,03 zł. W celu poprawy trudnej sytuacji dyrektor jednostki podjął szereg działań poprzez zwiększenie kontraktu z NFZ, ilości procedur medycznych świadczonych dla podmiotów zewnętrznych. Szpital boryka się z odzyskaniem środków od NFZ za nadwykonania z lat , aktualnie roszczenia te dochodzone są na drodze

65 postępowania sądowego. Również wycena jednego punktu (będącego przedmiotem kontraktu z NFZ) jest dla PCChP w Rzeszowie niższa o 1 zł w stosunku do innych szpitali. Dużym problemem jest także wprowadzenie od 2015 r. pakietu onkologicznego oraz sposób rozliczania procedur w zakresie chorób płuc. Sprawa ta ma być w najbliższym czasie przedmiotem rozważań przez Ministerstwo Zdrowia i Radę Ministrów. Odroczenie terminu spłaty pożyczki spowoduje zmniejszenie w roku 2015 planowanych przychodów budżetu województwa o kwotę zł. Mając powyższe na uwadze Departament Ochrony Zdrowia i Polityki Społecznej zwraca się z uprzejmą prośbą o dokonanie stosownych zmian w Uchwale Nr VI/73/11 Sejmiku Województwa Podkarpackiego z dnia 28 lutego 2011 r.

66

67

68

69

70 - Projekt - UCHWAŁA NR.../.../15 SEJMIKU WOJEWÓDZTWA PODKARPACKIEGO z dnia r. w sprawie wyboru podmiotu uprawnionego do badania sprawozdania finansowego Województwa Podkarpackiego za 2015 i 2016 rok Na podstawie art. 18 pkt 20 ustawy z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie województwa ( j.t. Dz. U. z 2015 r. poz. 1392) oraz art. 66 ust. 4 ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości ( j.t. Dz. U. z 2013 r. poz. 330, z późn. zm.), w związku z art. 268 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych ( j.t. Dz. U. z 2013 r. poz. 885, z późn. zm. ) Sejmik Województwa Podkarpackiego uchwala, co następuje: 1 Wybiera się Biuro Audytorskie PROWIZJA Spółka z o.o. z siedzibą w Krakowie, ul. Fatimska 41A, jako podmiot uprawniony do badania sprawozdania finansowego Województwa Podkarpackiego za 2015 i 2016 rok. 2 Wykonanie uchwały powierza się Zarządowi Województwa. 3 Uchwała wchodzi w życie z dniem podjęcia.

71 Uzasadnienie do projektu Uchwały Sejmiku Województwa Podkarpackiego w sprawie wyboru podmiotu uprawnionego do badania sprawozdania finansowego Województwa Podkarpackiego za 2015 i 2016 rok Ustawa o finansach publicznych nakłada na jednostki samorządu terytorialnego, w których liczba mieszkańców ustalona przez GUS na dzień 31 grudnia roku poprzedzającego rok, za który sporządzono roczne sprawozdanie finansowe j.s.t., obowiązek poddania badaniu tego sprawozdania przez biegłego rewidenta. W celu wyłonienia podmiotu do badania sprawozdania finansowego Województwa Podkarpackiego za lata przeprowadzono przetarg nieograniczony. Jako kryteria oceny ofert zastosowano metodę punktową tj. cenę oferty 90 pkt. oraz ilość wybranych przez oferenta jednostek budżetowych do przeprowadzenia badania sprawozdania finansowego 10 pkt. W przetargu złożonych zostało 10 ofert tj: Nr oferty Nazwa i adres wykonawcy 1. Biuro Audytorskie PROWIZJA Sp. z o.o. z siedzibą w Krakowie 2. Biuro rachunkowe TAKS Sp. z o.o. z siedzibą w Stalowej Woli 3. Zespół Biegłych Rewidentów BILANS Sp. z o.o. z siedzibą w Przemyślu 4. KPW Audytor Sp. z o.o. ul. Z siedzibą w Łodzi 5. Continuum Consulting Group Poland Sp. z o.o. z siedzibą w Poznaniu 6. EKO-BILANS Sp. z o.o. Biuro Biegłych Rewidentów z siedzibą w Łodzi 7. EKSPERT Biuro Usług Finansowo-Księgowych i Ekspertyz Sp. z o.o. z siedzibą w Rzeszowie 8. Grupa Gomułka-Audyt Sp. z o.o. z siedzibą w Katowicach 9. AUDSULTING KancelaRIA Audytorsko-Konsultingowa mgr Edward Wolnik z siedzibą w Bydgoszczy 10 Pol-Tax Sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie Cena Ilość wybranych jednostek w 2015 r. Ilość wybranych jednostek w 2016 r , , , , ,00 wszystkie wszystkie , , , , ,00 9 9

72 Najkorzystniejszą ofertę według zastosowanych kryteriów - przedstawiło Biuro Audytorskie PROWIZJA Sp. z o.o. z siedzibą w Krakowie, przy ul. Fatimskiej 41 A. Proponowana cena badania wynosi ,- zł. brutto. Badaniu zostanie poddanych 15 jednostek budżetowych za rok 2015, w tym Urząd Marszałkowski oraz 12 jednostek budżetowych za rok 2016, w tym Urząd Marszałkowski. Zgodnie z art. 66 ust. 4 ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (j.t. Dz. U. z 2013 r., poz. 330 z późn. zm. ), wyboru podmiotu uprawnionego do badania sprawozdań finansowych dokonuje organ zatwierdzający sprawozdanie finansowe jednostki.

73 UCHWAŁA NR.. /../. SEJMIKU WOJEWÓDZTWA PODKARPACKIEGO - Projekt - z dnia listopada 2015 r. zmieniająca uchwałę numer II/15/14 z dnia 15 grudnia 2014 roku w sprawie powołania składu osobowego Komisji Głównej Sejmiku Województwa Podkarpackiego. Na podstawie art. 28 ustawy z dnia 5 czerwca 1998 roku o samorządzie województwa (Dz.U. z 2015 r, poz. 1392) oraz 48 Statutu Województwa Podkarpackiego stanowiącego załącznik do uchwały Nr X/103/99 Sejmiku Województwa Podkarpackiego z dnia 29 września 1999 roku w sprawie uchwalenia Statutu Województwa Podkarpackiego (Dz. Urz. Woj. Podk. z 1999 r. Nr 28, poz.1247 z późn. zm.) Sejmik Województwa Podkarpackiego uchwala, co następuje: 1 Zmianie ulega uchwała numer II/15/14 z dnia 15 grudnia 2014 roku w sprawie powołania składu osobowego Komisji Głównej Sejmiku Województwa Podkarpackiego w ten sposób, że 1 tej uchwały otrzymuje brzmienie: Ustala się następujący skład osobowy Komisji Głównej: 1. Jerzy Borcz - Przewodniczący Komisji Głównej, 2. Maciej Lewicki - Wiceprzewodniczący Sejmiku Województwa Podkarpackiego, 3. Czesław Łączak - Wiceprzewodniczący Sejmiku Województwa Podkarpackiego, 4. Jerzy Cypryś - Przewodniczący Klubu Radnych PiS, 5. Teresa Kubas-Hul - Przewodniczący Klubu Radnych PO, 6. Wiesław Lada - Przewodniczący klubu Radnych PSL. Wykonanie uchwały powierza się Zarządowi Województwa Podkarpackiego. 2 3 Uchwała wchodzi w życie z dniem podjęcia.

74 Uzasadnienie Sejmik powołuje komisje określone w Statucie Województwa, w celu sprawnego i terminowego wykonywania swoich zadań. Zgodnie z 48 ust. 1 Statutu Województwa Podkarpackiego powołuje się komisje stałe Sejmiku, w tym Komisję Główną, w skład której wchodzi Przewodniczący, Wiceprzewodniczący i Przewodniczący Klubów Radnych. Na XII sesji Sejmiku Województwa Podkarpackiego z funkcji wiceprzewodniczącego Sejmiku odwołany został radny Władysław Stępień. Na tej samej sesji na funkcję tę wybrano radnego Macieja Lewickiego. Dodatkowo, na XV sesji Sejmiku Województwa Podkarpackiego przyjęto rezygnację radnego Bogdana Romaniuka z funkcji przewodniczącego Sejmiku. Na tej samej sesji na funkcję przewodniczącego Sejmiku Województwa Podkarpackiego wybrano radnego Jerzego Borcza. Na skutek powyższych decyzji dotyczących zmian personalnych w Prezydium Sejmiku zaistniała potrzeba uregulowania składu osobowego Komisji Głównej Sejmiku, co uzasadnia podjęcie proponowanej uchwały.

75 UCHWAŁA NR.. /../. SEJMIKU WOJEWÓDZTWA PODKARPACKIEGO - Projekt - z dnia listopada 2015 r. zmieniająca uchwałę numer II/17/14 z dnia 15 grudnia 2014 roku w sprawie wyboru delegatów do Zgromadzenia Ogólnego Związku Województw Rzeczypospolitej Polskiej. Na podstawie art. 8b. ustawy z dnia 5 czerwca 1998 roku o samorządzie województwa (Dz.U. z 2015 r, poz. 1392) i art. 11 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 7 kwietnia 1989 r. Prawo o stowarzyszeniach (Dz.U. z 2015, poz. 1393) w związku z 1ust. 1 i 13 ust. 1 Statutu Związku Województw Rzeczypospolitej Polskiej; Sejmik Województwa Podkarpackiego uchwala, co następuje: 1 Zmianie ulega uchwała numer II/17/14 z dnia 15 grudnia 2014 roku w sprawie wyboru delegatów do Zgromadzenia Ogólnego Związku Województw Rzeczypospolitej Polskiej w ten sposób, że: W miejsce radnego Wojciecha Buczaka, na delegata Województwa Podkarpackiego w Zgromadzeniu Ogólnym Związku Województw Rzeczypospolitej wybiera się radnego : 2 Pozostałe postanowienia uchwały numer II/17/14 z dnia 15 grudnia 2014 roku w sprawie wyboru delegatów do Zgromadzenia Ogólnego Związku Województw Rzeczypospolitej Polskiej pozostają bez zmian Wykonanie uchwały powierza się Przewodniczącemu Sejmiku Województwa Podkarpackiego. 3 4 Uchwała wchodzi w życie z dniem podjęcia.

76 Uzasadnienie Zgodnie z 13 ust.1 Statutu Związku Województw Rzeczypospolitej Polskiej członkowie Związku są reprezentowani przez swoich delegatów, którymi są Marszałek Województwa, Przewodniczący Sejmiku Województwa i dwóch radnych województwa wybranych przez Sejmik Województwa. W związku z wyborem na posła do Sejmu RP, w dniu 4 listopada 2015 roku Komisarz Wyborczy w Rzeszowie wygasił panu Wojciechowi Buczakowi mandat radnego województwa podkarpackiego. W związku z powyższym utracił on również możliwość reprezentowania Sejmiku Województwa Podkarpackiego w Związku Województw Rzeczypospolitej Polskiej. Zaistniała zatem konieczność uzupełnienia składu delegacji stałej samorządu województwa podkarpackiego w Związku Województw Rzeczypospolitej Polskiej.

77 UCHWAŁA NR.../.../15 SEJMIKU WOJEWÓDZTWA PODKARPACKIEGO z dnia roku Projekt w sprawie pozbawienia kategorii drogi wojewódzkiej ulic na terenie miasta Rzeszowa Na podstawie art. 18 pkt. 20 ustawy z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie województwa (Dz. U. z 2015 r. poz. 1392) oraz art. 10 ust. 5 a ustawy z dnia 13 marca 1985 roku o drogach publicznych (Dz. U. z 2015r. poz. 460 z późn. zm.), w związku z art. 2 ust. 2ustawy z dnia 13 września 2013 r. o zmianie ustawy o drogach publicznych (Dz. U. z 2015 r., poz. 870) Sejmik Województwa Podkarpackiego uchwala, co następuje: 1 Pozbawia się kategorii dróg wojewódzkich na terenie miasta Rzeszów, odcinki dróg wojewódzkich składających się z ulic określonych w załączniku do niniejszej uchwały. 2 Uchwała wchodzi w życie 14 dni po ogłoszeniu w Dzienniku Urzędowym Województwa Podkarpackiego.

78 Załącznik do Uchwały Sejmiku Województwa Podkarpackiego Nr... z dnia... w sprawie pozbawienia kategorii drogi wojewódzkiej dróg wojewódzkich na terenie miasta Rzeszów Odcinki dróg wojewódzkich zlokalizowane na terenie miasta Rzeszów pozbawiane swojej kategorii w celu przekazania ich Gminie Miasto Rzeszów: 1) ulica Warszawska - na odcinku od al. Wyzwolenia do granicy miasta z wsią Miłocin, 2) aleja Wyzwolenia - na odcinku od ul. Lubelskiej do al. gen. Leopolda Okulickiego, 3) aleja gen. Leopolda Okulickiego - od al. Wyzwolenia do ul. Krakowskiej.

79 UZASADNIENIE do uchwały Sejmiku Województwa Podkarpackiego w sprawie pozbawienia kategorii drogi wojewódzkiej ulic na terenie miasta Rzeszowa Prezydent Miasta Rzeszowa wystąpił do Marszałka Województwa Podkarpackiego z informacją, że będzie korzystał z uprawnień, które nabył w związku z wejściem w życie ustawy z dnia 13 września 2013 roku o zmianie ustawy o drogach publicznych (Dz.U poz.870), podejmując uchwałę Rady Miasta w sprawie pozbawienia kategorii dróg gminnych, odcinka drogi zaliczonego do tej kategorii dróg, na podstawie poprzedniego brzmienia art. 10 ust.5 ustawy o drogach publicznych, który stanowił, że odcinek drogi zastąpiony nowo wybudowanym odcinkiem drogi z chwilą oddania go do użytkowania zostaje pozbawiony dotychczasowej kategorii i zaliczony do kategorii drogi gminnej. Zgodnie z art. 2 ustawy z dnia 13 września 2013roku o zmianie ustawy o drogach publicznych (Dz.U.2015r. poz. 870) Rada Gminy (Miasta) w terminie 90 dni od dnia wejścia w życie nowelizacji tej ustawy może pozbawić kategorii drogi gminnej ten odcinek drogi. Zgodnie z zapisami tej ustawy przedmiotowy odcinek drogi zostaje zaliczony do kategorii drogi wojewódzkiej. Zgodnie z zapisami znowelizowanej ustawy o drogach publicznych Sejmik Województwa może, w drodze uchwały, pozbawić kategorii drogi wojewódzkiej odcinek drogi wojewódzkiej o proporcjonalnej długości do odcinka drogi krajowej, o którym mowa w ust. 5. Po Uchwale Sejmikowej w ww. sprawie odcinek drogi wojewódzkiej zostaje zaliczony do kategorii drogi powiatowej. Przekazywane przez miasto województwu ulice nie korespondują z definicją drogi wojewódzkiej, tj. nie stanowią połączenia miedzy miastami, nie mają znaczenia dla województwa, nie są drogami obronnymi, nie stanowią odcinka drogi niezbędnego do zachowania połączenia sieci dróg wojewódzkich. Zgodnie z zapisem znowelizowanej ustawy po drogach Zarząd Województwa informuje Zarząd Powiatu (Prezydenta Miasta Rzeszowa) o zamiarze podjęcia uchwały przez Sejmik Województwa Podkarpackiego o pozbawieniu ulic swojej kategorii celem zaliczenia go do kategorii powiatowej nie mniej niż 30 dni przed podjęciem Uchwały Sejmiku w przedmiotowej sprawie. Biorąc powyższe pod uwagę podjęcie niniejszej uchwały jest zasadne.

80 UCHWAŁA NR.../.../15 SEJMIKU WOJEWÓDZTWA PODKARPACKIEGO z dnia roku Projekt w sprawie pozbawienia kategorii drogi wojewódzkiej dróg wojewódzkich na terenie powiatu rzeszowskiego Na podstawie art. 18 pkt. 20 ustawy z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie województwa (Dz. U. z 2015r. poz. 1392) oraz art. 10 ust. 5 a ustawy z dnia 13 marca 1985 roku o drogach publicznych (Dz. U. z 2015r. poz. 460 z późn. zm.), w związku z art. 2 ust. 2ustawy z dnia 13 września 2013 r. o zmianie ustawy o drogach publicznych (Dz. U. z 2015 r., poz. 870). Sejmik Województwa Podkarpackiego uchwala, co następuje: 1 Pozbawia się kategorii dróg wojewódzkich na terenie gminy Trzebownisko, odcinek drogi wojewódzkiej składający się z działek określonych w załączniku do niniejszej uchwały. 2 Wykonanie uchwały powierza się Zarządowi Województwa Podkarpackiego. 3 Uchwała wchodzi w życie 14 dni po ogłoszeniu w Dzienniku Urzędowym Województwa Podkarpackiego.

81 Załącznik do Uchwały Sejmiku Województwa Podkarpackiego Nr... z dnia... w sprawie pozbawienia kategorii drogi wojewódzkiej dróg wojewódzkich na terenie gminy Trzebownisko Odcinki dróg wojewódzkich zlokalizowane na terenie gminy Trzebownisko pozbawiane swojej kategorii w celu przekazania ich zarządowi powiatu rzeszowskiego: działki w m. Zaczernie: nr 2535/1 (pow. 1,3 ha), nr 1636 (pow. 1,2 ha), które zostały zaliczone do kategorii dróg wojewódzkich w związku z Uchwałą Rady Gminy Trzebownisko z dnia 21 sierpnia 2015 r. w sprawie pozbawiania dróg kategorii drogi gminnej

82 UZASADNIENIE do uchwały Sejmiku Województwa Podkarpackiego w sprawie pozbawienia kategorii drogi wojewódzkiej dróg wojewódzkich na terenie gminy Trzebownisko Jednostka Samorządu Terytorialnego Gmina Trzebownisko wystąpiła do Marszałka Województwa Podkarpackiego z informacją, że będzie korzystać z uprawnień, które uzyskała w związku z wejściem w życie ustawy z dnia 13 września 2013 roku o zmianie ustawy o drogach publicznych (Dz.U poz.870), podejmując uchwałę Rady Gminy w sprawie pozbawienia kategorii dróg gminnych, odcinka drogi zaliczonego do tej kategorii dróg, na podstawie poprzedniego brzmienia art. 10 ust.5 ustawy o drogach publicznych, który stanowił, że odcinek drogi zastąpiony nowo wybudowanym odcinkiem drogi z chwilą oddania go do użytkowania zostaje pozbawiony dotychczasowej kategorii i zaliczony do kategorii drogi gminnej. Zgodnie z art. 2 ustawy z dnia 13 września 2013roku o zmianie ustawy o drogach publicznych (Dz.U.2015r. poz. 870) Rada Gminy w terminie 90 dni od dnia wejścia w życie nowelizacji tej ustawy może pozbawić kategorii drogi gminnej ten odcinek drogi. Zgodnie z zapisami tej ustawy przedmiotowy odcinek drogi zostaje zaliczony do kategorii drogi wojewódzkiej. Zgodnie z zapisami znowelizowanej ustawy o drogach publicznych Sejmik Województwa może, w drodze uchwały, pozbawić kategorii drogi wojewódzkiej odcinek drogi wojewódzkiej o proporcjonalnej długości do odcinka drogi krajowej, o którym mowa w ust. 5. Po Uchwale Sejmikowej w ww. sprawie odcinek drogi wojewódzkiej zostaje zaliczony do kategorii drogi powiatowej. Przekazywany przez gminę województwu odcinek drogi gminnej nie koresponduje z definicją drogi wojewódzkiej, tj. nie stanowi połączenia miedzy miastami, nie ma znaczenia dla województwa, nie jest drogą obronną, nie stanowi odcinka drogi niezbędnego do zachowania połączenia sieci dróg wojewódzkich. Zgodnie z zapisem znowelizowanej ustawy po drogach Zarząd Województwa informuje Zarząd Powiatu o zamiarze podjęcia uchwały przez Sejmik Województwa Podkarpackiego o pozbawieniu przedmiotowego odcinka drogi wojewódzkiej swojej kategorii celem zaliczenia go do kategorii powiatowej nie mniej niż 30 dni przed podjęciem Uchwały Sejmiku w przedmiotowej sprawie. Biorąc powyższe pod uwagę podjęcie niniejszej uchwały jest zasadne.

83 UCHWAŁA NR.../.../15 SEJMIKU WOJEWÓDZTWA PODKARPACKIEGO z dnia roku Projekt w sprawie pozbawienia kategorii drogi wojewódzkiej odcinków dróg wojewódzkich na terenie powiatu rzeszowskiego Na podstawie art. 18 pkt. 20 ustawy z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie województwa (Dz. U. z 2015r. poz. 1392) oraz art. 10 ust. 5 a ustawy z dnia 13 marca 1985 roku o drogach publicznych (Dz. U. z 2015r. poz. 460 z późn. zm.), w związku z art. 2 ust. 2ustawy z dnia 13 września 2013 r. o zmianie ustawy o drogach publicznych (Dz. U. z 2015 r., poz. 870). Sejmik Województwa Podkarpackiego uchwala, co następuje: 1 Pozbawia się kategorii dróg wojewódzkich na terenie gminy Głogów Młp., odcinek drogi wojewódzkiej składający się z działek określonych w załączniku do niniejszej uchwały. 2 Wykonanie uchwały powierza się Zarządowi Województwa Podkarpackiego. 3 Uchwała wchodzi w życie 14 dni po ogłoszeniu w Dzienniku Urzędowym Województwa Podkarpackiego.

84 Załącznik do Uchwały Sejmiku Województwa Podkarpackiego Nr... z dnia... w sprawie pozbawienia kategorii drogi wojewódzkiej odcinków dróg wojewódzkich na terenie powiatu rzeszowskiego. Odcinki dróg wojewódzkich zlokalizowane na terenie gminy Głogów Młp. pozbawiane swojej kategorii w celu przekazania ich zarządowi powiatu rzeszowskiego: 1) działka w m. Rudna Mała nr 7/1 (pow. 1,89 ha), 2) działka w m. Pogwizdów Nowy: nr 190 (pow. 2,46 ha), 3) działka w m. Miłocin; nr 94 (pow. 1,87 ha)

85 UZASADNIENIE do uchwały Sejmiku Województwa Podkarpackiego w sprawie pozbawienia kategorii drogi wojewódzkiej odcinków dróg wojewódzkich na terenie powiatu rzeszowskiego Jednostka Samorządu Terytorialnego Gmina Głogów Młp. wystąpiła do Marszałka Województwa Podkarpackiego z informacją, że będzie korzystać z uprawnień, które uzyskała w związku z wejściem w życie ustawy z dnia 13 września 2013 roku o zmianie ustawy o drogach publicznych (Dz.U poz.870), podejmując uchwałę Rady Gminy w sprawie pozbawienia kategorii dróg gminnych, odcinka drogi zaliczonego do tej kategorii dróg, na podstawie poprzedniego brzmienia art. 10 ust.5 ustawy o drogach publicznych, który stanowił, że odcinek drogi zastąpiony nowo wybudowanym odcinkiem drogi z chwilą oddania go do użytkowania zostaje pozbawiony dotychczasowej kategorii i zaliczony do kategorii drogi gminnej. Zgodnie z art. 2 ustawy z dnia 13 września 2013roku o zmianie ustawy o drogach publicznych (Dz.U.2015r. poz. 870) Rada Gminy w terminie 90 dni od dnia wejścia w życie nowelizacji tej ustawy może pozbawić kategorii drogi gminnej ten odcinek drogi. Zgodnie z zapisami tej ustawy przedmiotowy odcinek drogi zostaje zaliczony do kategorii drogi wojewódzkiej. Zgodnie z zapisami znowelizowanej ustawy o drogach publicznych Sejmik Województwa może, w drodze uchwały, pozbawić kategorii drogi wojewódzkiej odcinek drogi wojewódzkiej o proporcjonalnej długości do odcinka drogi krajowej, o którym mowa w ust. 5. Po Uchwale Sejmikowej w ww. sprawie odcinek drogi wojewódzkiej zostaje zaliczony do kategorii drogi powiatowej. Przekazywany przez gminę województwu odcinek drogi gminnej nie koresponduje z definicją drogi wojewódzkiej, tj. nie stanowi połączenia miedzy miastami, nie ma znaczenia dla województwa, nie jest drogą obronną, nie stanowi odcinka drogi niezbędnego do zachowania połączenia sieci dróg wojewódzkich. Zgodnie z zapisem znowelizowanej ustawy po drogach Zarząd Województwa informuje Zarząd Powiatu o zamiarze podjęcia uchwały przez Sejmik Województwa Podkarpackiego o pozbawieniu przedmiotowego odcinka drogi wojewódzkiej swojej kategorii celem zaliczenia go do kategorii powiatowej nie mniej niż 30 dni przed podjęciem Uchwały Sejmiku w przedmiotowej sprawie. Biorąc powyższe pod uwagę podjęcie niniejszej uchwały jest zasadne.

86 UCHWAŁA NR.../.../15 SEJMIKU WOJEWÓDZTWA PODKARPACKIEGO z dnia roku Projekt w sprawie pozbawienia kategorii drogi wojewódzkiej drogi wojewódzkiej na terenie powiatu leżajskiego Na podstawie art. 18 pkt. 20 ustawy z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie województwa (Dz. U. z 2015 r. poz. 1392) oraz art. 10 ust. 5 a ustawy z dnia 13 marca 1985 roku o drogach publicznych (Dz. U. z 2015r. poz. 460 z późn. zm.), w związku z art. 2 ust. 2ustawy z dnia 13 września 2013 r. o zmianie ustawy o drogach publicznych (Dz. U. z 2015 r., poz. 870) Sejmik Województwa Podkarpackiego uchwala, co następuje: 1 Pozbawia się kategorii dróg wojewódzkich na terenie gminy Leżajsk, odcinek drogi wojewódzkiej ulicę Jarosławską od skrzyżowania ulic Bocznej Moniuszki i św. Królowej Jadwigi do drogi krajowej nr 77 na terenie gminy Leżajsk. 2 Wykonanie uchwały powierza się Zarządowi Województwa Podkarpackiego. 3 Uchwała wchodzi w życie 14 dni po ogłoszeniu w Dzienniku Urzędowym Województwa Podkarpackiego.

87 UZASADNIENIE do uchwały Sejmiku Województwa Podkarpackiego w sprawie pozbawienia kategorii drogi wojewódzkiej dróg wojewódzkich na terenie miasta i gminy Leżajsk Jednostka Samorządu Terytorialnego Gmina Leżajsk wystąpiła do Marszałka Województwa Podkarpackiego z informacją, że będzie korzystać z uprawnień, które uzyskała w związku z wejściem w życie ustawy z dnia 13 września 2013 roku o zmianie ustawy o drogach publicznych (Dz.U poz.870), podejmując uchwałę Rady Gminy w sprawie pozbawienia kategorii dróg gminnych, odcinka drogi zaliczonego do tej kategorii dróg, na podstawie poprzedniego brzmienia art. 10 ust.5 ustawy o drogach publicznych, który stanowił, że odcinek drogi zastąpiony nowo wybudowanym odcinkiem drogi z chwilą oddania go do użytkowania zostaje pozbawiony dotychczasowej kategorii i zaliczony do kategorii drogi gminnej. Zgodnie z art. 2 ustawy z dnia 13 września 2013roku o zmianie ustawy o drogach publicznych (Dz.U.2015r. poz. 870) Rada Gminy w terminie 90 dni od dnia wejścia w życie nowelizacji tej ustawy może pozbawić kategorii drogi gminnej ten odcinek drogi. Zgodnie z zapisami tej ustawy przedmiotowy odcinek drogi zostaje zaliczony do kategorii drogi wojewódzkiej. Zgodnie z zapisami znowelizowanej ustawy o drogach publicznych Sejmik Województwa może, w drodze uchwały, pozbawić kategorii drogi wojewódzkiej odcinek drogi wojewódzkiej o proporcjonalnej długości do odcinka drogi krajowej, o którym mowa w ust. 5. Po Uchwale Sejmikowej w ww. sprawie odcinek drogi wojewódzkiej zostaje zaliczony do kategorii drogi powiatowej. Przekazywany przez gminę województwu odcinek drogi gminnej nie koresponduje z definicją drogi wojewódzkiej, tj. nie stanowi połączenia miedzy miastami, nie ma znaczenia dla województwa, nie jest drogą obronną, nie stanowi odcinka drogi niezbędnego do zachowania połączenia sieci dróg wojewódzkich. W celu doprowadzenia do ciągłości dw 877 w mieście Leżajsk przejmuje się odcinek drogi, część ul. A. Mickiewicza od ul. Słowackiego (rondo) do ul. Jarosławskiej (rondo). Zgodnie z zapisem znowelizowanej ustawy po drogach Zarząd Województwa informuje Zarząd Powiatu o zamiarze podjęcia uchwały przez Sejmik Województwa Podkarpackiego o pozbawieniu przedmiotowego odcinka drogi wojewódzkiej swojej kategorii celem zaliczenia go do kategorii powiatowej nie mniej niż 30 dni przed podjęciem Uchwały Sejmiku w przedmiotowej sprawie. Biorąc powyższe pod uwagę podjęcie niniejszej uchwały jest zasadne.

88 UCHWAŁA NR.../.../15 SEJMIKU WOJEWÓDZTWA PODKARPACKIEGO z dnia roku Projekt w sprawie pozbawienia kategorii drogi wojewódzkiej dróg wojewódzkich na terenie powiatu leżajskiego Na podstawie art. 18 pkt. 20 ustawy z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie województwa (Dz. U. z 2015r. poz. 1392) oraz art. 10 ust. 5 a ustawy z dnia 13 marca 1985 roku o drogach publicznych (Dz. U. z 2015r. poz. 460 z późn. zm.), w związku z art. 2 ust. 2ustawy z dnia 13 września 2013 r. o zmianie ustawy o drogach publicznych (Dz. U. z 2015 r., poz. 870) Sejmik Województwa Podkarpackiego uchwala, co następuje: 1 Pozbawia się kategorii dróg wojewódzkich na terenie miasta Leżajsk, odcinek drogi wojewódzkiej składający się z ulic określonych w załączniku do niniejszej uchwały. 2 Wykonanie uchwały powierza się Zarządowi Województwa Podkarpackiego. 3 Uchwała wchodzi w życie 14 dni po ogłoszeniu w Dzienniku Urzędowym Województwa Podkarpackiego.

89 Załącznik do Uchwały Sejmiku Województwa Podkarpackiego Nr... z dnia... w sprawie pozbawienia kategorii drogi wojewódzkiej dróg wojewódzkich na terenie miasta i gminy Leżajsk Odcinki dróg wojewódzkich zlokalizowane na terenie miasta i gminy Leżajsk pozbawiane swojej kategorii w celu przekazania ich Zarządowi Powiatu Leżajskiego: 1) ul. Warszawska na odcinku od węzła DK 77 do Placu Mariackiego, 2) Plac Mariacki na odcinku od ul. Warszawskiej do ul. Adama Mickiewicza, 3) ul. Mickiewicza na odcinku od Placu Mariackiego do ul. Słowackiego, 4) ul. Jarosławska na odcinku od skrzyżowania ulic Mickiewicza i Rzeszowskiej do skrzyżowania ulic Bocznej Moniuszki i św. Królowej Jadwigi.

90 UZASADNIENIE do uchwały Sejmiku Województwa Podkarpackiego w sprawie pozbawienia kategorii drogi wojewódzkiej dróg wojewódzkich na terenie miasta i gminy Leżajsk Jednostka Samorządu Terytorialnego Miasto Leżajsk wystąpiła do Marszałka Województwa Podkarpackiego z informacją, że będzie korzystać z uprawnień, które uzyskała w związku z wejściem w życie ustawy z dnia 13 września 2013 roku o zmianie ustawy o drogach publicznych (Dz.U poz.870), podejmując uchwałę Rady Gminy w sprawie pozbawienia kategorii dróg gminnych, odcinka drogi zaliczonego do tej kategorii dróg, na podstawie poprzedniego brzmienia art. 10 ust.5 ustawy o drogach publicznych, który stanowił, że odcinek drogi zastąpiony nowo wybudowanym odcinkiem drogi z chwilą oddania go do użytkowania zostaje pozbawiony dotychczasowej kategorii i zaliczony do kategorii drogi gminnej. Zgodnie z art. 2 ustawy z dnia 13 września 2013roku o zmianie ustawy o drogach publicznych (Dz.U.2015r. poz. 870) Rada Gminy w terminie 90 dni od dnia wejścia w życie nowelizacji tej ustawy może pozbawić kategorii drogi gminnej ten odcinek drogi. Zgodnie z zapisami tej ustawy przedmiotowy odcinek drogi zostaje zaliczony do kategorii drogi wojewódzkiej. Zgodnie z zapisami znowelizowanej ustawy o drogach publicznych Sejmik Województwa może, w drodze uchwały, pozbawić kategorii drogi wojewódzkiej odcinek drogi wojewódzkiej o proporcjonalnej długości do odcinka drogi krajowej, o którym mowa w ust. 5. Po Uchwale Sejmikowej w ww. sprawie odcinek drogi wojewódzkiej zostaje zaliczony do kategorii drogi powiatowej. Przekazywany przez gminę województwu odcinek drogi gminnej nie koresponduje z definicją drogi wojewódzkiej, tj. nie stanowi połączenia miedzy miastami, nie ma znaczenia dla województwa, nie jest drogą obronną, nie stanowi odcinka drogi niezbędnego do zachowania połączenia sieci dróg wojewódzkich. W celu doprowadzenia do ciągłości dw 877 w mieście Leżajsk przejmuje się odcinek drogi, część ul. A. Mickiewicza od ul. Słowackiego (rondo) do ul. Jarosławskiej (rondo). Zgodnie z zapisem znowelizowanej ustawy po drogach Zarząd Województwa informuje Zarząd Powiatu o zamiarze podjęcia uchwały przez Sejmik Województwa Podkarpackiego o pozbawieniu przedmiotowego odcinka drogi wojewódzkiej swojej kategorii celem zaliczenia go do kategorii powiatowej nie mniej niż 30 dni przed podjęciem Uchwały Sejmiku w przedmiotowej sprawie. Biorąc powyższe pod uwagę podjęcie niniejszej uchwały jest zasadne.

91 Projekt UCHWAŁA NR SEJMIKU WOJEWÓDZTWA PODKARPACKIEGO z dnia w sprawie udzielenia pomocy finansowej Powiatowi Sanockiemu z budżetu Województwa Podkarpackiego w roku 2016 Na podstawie art. 216 ust. 2 pkt 5 i art. 220 ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009r. o finansach publicznych (Dz.U. z 2013 r. poz. 885 z późn. zm.) oraz art. 8a i art. 18 pkt 20 ustawy z dnia 5 czerwca 1998r. o samorządzie województwa (Dz.U. z 2013 r. poz. 596 z późn. zm.), Sejmik Województwa Podkarpackiego uchwala, co następuje: 1 Udziela się pomocy finansowej Powiatowi Sanockiemu, celem dofinansowania bieżącej działalności statutowej Muzeum Historycznego w Sanoku w zakresie gromadzenia, przechowywania i udostępniania zbiorów, w wysokości zł (czterysta tysięcy złotych). Wykonanie Uchwały powierza się Zarządowi Województwa Podkarpackiego. 2 3 Uchwała wchodzi w życie z dniem podjęcia.

92 Uzasadnienie do Uchwały Sejmiku Województwa Podkarpackiego w sprawie udzielenia pomocy finansowej Powiatowi Sanockiemu Muzeum Historyczne w Sanoku powstało w 1934 roku jako Muzeum Ziemi Sanockiej. Poza główną siedzibą usytuowaną w gmachu przy ul. Zamkowej (dawny budynek austriackiego Odwachu), częściami muzeum są Zamek Królewski w Sanoku oraz Zajazd na terenie parku zamkowego. Aktualnie gromadzi ponad eksponatów. Pełni rolę nie tylko lokalnej instytucji kultury, ale jest także muzeum o znaczeniu ogólnopolskim. Znaczną część muzealiów stanowi sztuka cerkiewna i ikony Muzeum Historycznego w Sanoku, które są porównywalne jedynie ze zbiorami Muzeum Zamku w Łańcucie i Muzeum Budownictwa Ludowego w Sanoku. Zbiór ten liczy około 1200 eksponatów o unikalnej wartości artystycznej, a ich wartość materialna jest tak wysoka, że trudna do określenia. Stałe ekspozycje średniowieczne, uzupełnione barokowymi zabytkami katolickiej sztuki sakralnej, cennymi znaleziskami archeologicznymi, zbiorami sztuki współczesnej, szczególnie kolekcją prac Zdzisława Beksińskiego, przyciągają niezmiennie tłumy zwiedzających. Ponadto, o atrakcyjności Muzeum stanowi ceramika pokucka dar przekazany przez Aleksandra Rybickiego w latach , ukazujący różnorodność form artystycznych zabytków i specyficzny klimat Pokucia (krainy historycznej, leżącej nad górnym Prutem na obszarze dzisiejszej Ukrainy). W IV kwartale 2011 roku zakończono inwestycję Dobudowa skrzydła do zamku w Sanoku I etap rozbudowy Muzeum Historycznego w Sanoku. W dobudowanej części funkcjonuje od maja 2012 roku Galeria Zdzisława Beksińskiego. Sytuacja finansowa jest nieadekwatna do klasy posiadanych zbiorów, które wymagają systematycznych prac konserwatorskich. Kłopoty finansowe utrudniają poszerzenie działalności statutowej Muzeum. Pomoc finansowa z budżetu województwa podkarpackiego jest przyznawana rokrocznie od 2007 roku. W związku z powyższym, wsparcie finansowe z budżetu Województwa na działalność Muzeum w 2016 roku w wysokości zł jest uzasadnione.

93 Projekt UCHWAŁA NR SEJMIKU WOJEWÓDZTWA PODKARPACKIEGO z dnia w sprawie udzielenia pomocy finansowej Gminie Zarszyn z budżetu Województwa Podkarpackiego w roku 2016 Na podstawie art. 216 ust. 2 pkt 5 i art. 220 ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009r. o finansach publicznych (Dz.U. z 2013 r. poz. 885 z późn. zm.) oraz art. 8a i art. 18 pkt 20 ustawy z dnia 5 czerwca 1998r. o samorządzie województwa (Dz.U. z 2013 r. poz. 596 z późn. zm.), Sejmik Województwa Podkarpackiego uchwala, co następuje: 1 Udziela się pomocy finansowej Gminie Zarszyn, w celu modernizacji Domu Ludowego w Pastwiskach i zaadaptowanie jego części na Regionalne Centrum Pamięci Kardynała Karola Wojtyły w Pastwiskach, w wysokości zł (dwieście tysięcy złotych). Wykonanie Uchwały powierza się Zarządowi Województwa Podkarpackiego. 2 3 Uchwała wchodzi w życie z dniem podjęcia.

94 Uzasadnienie do Uchwały Sejmiku Województwa Podkarpackiego w sprawie udzielenia pomocy finansowej Gminie Zarszyn Na terenie Gminy Zarszyn, w miejscowości Pastwiska znajduje się Dom Ludowy, który aktualnie jest modernizowany, a w jego odnowionej części powstanie Regionalne Centrum Pamięci Kardynała Karola Wojtyły. Idea Centrum nawiązuje do wielokrotnych prywatnych pobytów Karola Wojtyły w Pastwiskach, który pełniąc już funkcję biskupa i kardynała, przebywał w okolicach górnego Wisłoka z zaprzyjaźnionym małżeństwem Wandą i Andrzejem Półtawskimi. W Pastwiskach przyszły papież odpoczywał, zachwycał się beskidzką przyrodą, poznawał przeszłość okolic i czerpał inspirację do wierszy i myśli teologicznej. Regionalne Centrum Pamięci Kardynała Karola Wojtyły w Pastwiskach ma być nie tylko świadectwem związków wielkiego Polaka z tym regionem. Jako ośrodek o charakterze edukacyjno-kulturalnym ma przybliżyć mieszkańcom postać Karola Wojtyły i jego drogę do pełnienia roli zwierzchnika Kościoła Katolickiego. Utworzenie Centrum będzie korzystnie wpływać na umacnianie cywilizacyjnej tożsamości społeczności regionu, tożsamości, której centralnym elementem jest chrześcijaństwo z jego bogatymi europejskimi korzeniami duchowo-artystycznymi. Formułę edukacyjno-kulturalną Centrum wyznaczać będą cztery aspekty: duchowointelektualny (rozwój księdza Wojtyły jako wybitnego katolickiego myśliciela), pasterski (działalność księdza Wojtyły jako biskupa i kardynała, jego podróże po swojej metropolii i trudne czasy kościoła w czasach PRL), turystyczno-przyrodniczy (podróże księdza Wojtyły po Beskidzie i Bieszczadach, jego zamiłowanie do natury, czerpanie z niej inspiracji artystycznych) oraz aspekt papieski (najważniejsze wątki pontyfikatu Świętego Jana Pawła II). Koncepcja Centrum posiada merytoryczne oraz duchowe wsparcie metropolity przemyskiego arcybiskupa Józefa Michalika oraz księdza kardynała Józefa Nycza. Przedsięwzięcie popierają także Państwo Wanda i Andrzej Półtawscy. Wartość kosztorysowa projektu infrastrukturalnego: zł, z budżetu Województwa zostanie przeznaczona kwota zł, zakładając, że pozostałe środki zapewni Gmina Zarszyn z własnego budżetu. Nawiązując do powyższego, wsparcie finansowe z budżetu Województwa Podkarpackiego na rok 2016 w wysokości zł jest uzasadnione.

95 RG-II AO PROJEKT Uchwała Nr / / 2015 SEJMIKU WOJEWÓDZTWA PODKARPACKIEGO z dnia roku w sprawie wyrażenia zgody na dokonanie darowizny nieruchomości na rzecz Gminy Krosno Na podstawie art. 18 pkt 19 lit. a ustawy z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie województwa (Dz. U. z 2015 r. poz j.t.), art. 13 ust. 2 i 2a w związku z art. 6 pkt 1 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 roku o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2015 r. poz 782 z późn. zm.) Sejmik Województwa Podkarpackiego uchwala, co następuje; 1 Wyraża się zgodę na dokonanie darowizny na rzecz Gminy Krosno nieruchomości stanowiących własność Województwa Podkarpackiego, położonych w Krośnie oznaczonych w operacie ewidencji gruntów obrębu Krościenko Niżne jako działki nr 1072/50 o pow. 0,0778 ha, 1072/56 o pow. 0,0718 ha, 1072/58 o pow. 0,0131 ha, 1072/113 o pow.0,0131 ha, 1086/5 o pow. 0,0121 ha i 1072/53 o pow.0,1479 ha, objętych KW Nr KS1K/ /2, z przeznaczeniem na zadania własne Gminy. 2 Wykonanie uchwały powierza się Zarządowi Województwa Podkarpackiego. 3 Uchwała wchodzi w życie z dniem podjęcia

96 UZASADNIENIE Wojewódzki Szpital Podkarpacki im. Jana Pawła II w Krośnie zgłosił zbędność do prowadzenia działalności statutowej drogi przebiegającej przez teren Szpitala. Szpital swoje stanowisko argumentował brakiem środków finansowych na naprawę drogi, która przez lata eksploatacji uległa znacznym zniszczeniom. Prezydent miasta Krosna, wyraził zgodę na nieodpłatne przyjęcie w drodze darowizny przedmiotowych nieruchomości, wchodzących w skład pasa drogowego. Przekazanie w/w nieruchomości na rzecz Gminy Krosna, ( której to już wcześniej przekazano odcinek tej drogi od ulicy Korczyńskiej do wjazdu na parking płatny) ułatwiłoby administrowanie całego odcinka drogi, w tym utrzymywanie jej w stałej sprawności czy prawidłowe oznakowanie. Przez co podjęcie przedmiotowej uchwały uważa się za zasadne. Wartość księgowa przedmiotowych nieruchomości wynosi : 1072/ zł (dwa tysiące sześćset dwadzieścia złotych) 1072/ zł ( piętnaście tysięcy pięćset sześćdziesiąt złotych ) 1072/ zł (dwadzieścia dziewięć tysięcy pięćset osiemdziesiąt złotych ) 1072/ zł (czternaście tysięcy trzysta sześćdziesiąt złotych) 1072/ ( dwa tysiące sześćset dwadzieścia złotych ) 1086/ zł ( trzy tysiące osiemset sześćdziesiąt złotych ) Łączna wartość działek wynosi zł (sześćdziesiąt osiem tysięcy sześćset złotych).

97 Uchwała Nr Sejmiku Województwa Podkarpackiego z dnia -projekt- w sprawie zmian w Statucie Wojewódzkiego Podkarpackiego Szpitala Psychiatrycznego im. prof. Eugeniusza Brzezickiego w Żurawicy Działając na podstawie art. 42 ust. 4 ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej (Dz. U. z 2015 r., poz. 618) i art. 18 pkt 20 ustawy z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie województwa (Dz. U. z 2015 r., poz ) Sejmik Województwa Podkarpackiego uchwala, co następuje: 1 W Statucie Wojewódzkiego Podkarpackiego Szpitala Psychiatrycznego w Żurawicy nadanym uchwalą Nr XXVIII/536/12 Sejmiku Województwa Podkarpackiego z dnia 21 grudnia 2012 r. w sprawie nadania Statutu Wojewódzkiemu Podkarpackiemu Szpitalowi Psychiatrycznemu im. prof. Eugeniusza Brzezickiego w Żurawicy zmienionym uchwałą Nr XXXIII/622/13 z dnia 29 kwietnia 2013 r. wprowadza się następujące zmiany: 1) w 1 ust. 1 otrzymuje brzmienie: 1. Wojewódzki Podkarpacki Szpital Psychiatryczny im. prof. Eugeniusza Brzezickiego w Żurawicy zwany dalej Zakładem jest podmiotem leczniczym niebędącym przedsiębiorcą w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej (Dz. U. z 2015 r., poz. 618). 2) w 3 pkt 1 otrzymuje brzmienie: 1) ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej (Dz. U. z 2015 r., poz. 618), zwanej dalej ustawą o działalności leczniczej ; 3) załącznik nr 1 do Statutu Wojewódzkiego Podkarpackiego Szpitala Psychiatrycznego im. prof. Eugeniusza Brzezickiego w Żurawicy otrzymuje brzmienie jak w załączniku Nr 1 do niniejszej uchwały; 4) załącznik nr 2 do Statutu Wojewódzkiego Podkarpackiego Szpitala Psychiatrycznego im. prof. Eugeniusza Brzezickiego w Żurawicy otrzymuje brzmienie jak w załączniku Nr 2 do niniejszej uchwały; 5) załącznik nr 3 do Statutu otrzymuje brzmienie określone w załączniku Nr 3 do niniejszej uchwały. Wykonanie uchwały powierza się Zarządowi Województwa Podkarpackiego. 2 3 Uchwała wchodzi w życie z dniem jej podjęcia.

98 Uzasadnienie do projektu uchwały Sejmiku Województwa Podkarpackiego w sprawie zmian w Statucie Wojewódzkiego Podkarpackiego Szpitala Psychiatrycznego im. prof. Eugeniusza Brzezickiego w Żurawicy. Pismem z dnia 14 października 2015 r. Pan Mariusz Kwaśny Dyrektor Wojewódzkiego Podkarpackiego Szpitala Psychiatrycznego im. prof. Eugeniusza Brzezickiego w Żurawicy wystąpił z wnioskiem o wprowadzenie zmian w Statucie tego podmiotu leczniczego. Zmiany w Statucie związane są dostosowaniem podmiotu leczniczego do obowiązujących przepisów prawa zmiana nazewnictwa zgonie z aktualnymi kodami resortowymi, ma na celu usprawnienie organizacji pracy w poszczególnych komórkach organizacyjnych Szpitala. Zmiany Statutu polegają na: 1) włączeniu Sekcji Terapii Uzależnienia od Alkoholu w strukturę Oddziału Terapii Uzależnienia od Alkoholu, 2) zmianę nazwy Pracownia Fizykoterapii i EEG na Gabinet Diagnostyczny EEG, 3) w oparciu o obowiązujące rozporządzenie w sprawie systemu resortowych kodów identyfikacyjnych oraz szczegółowego sposobu ich nadawania dostosowanie nazwy następujących komórek organizacyjnych: Izba Przyjęć nowa nazwa Izba Przyjęć Szpitala, Medyczne Laboratorium Diagnostyczne nowa nazwa Pracownia Diagnostyki Laboratoryjnej (laboratorium) Apteka - nowa nazwa Apteka Szpitalna, Poradnia dla Osób Uzależnionych i Współuzależnionych od Alkoholu nowa nazwa Poradnia Terapii Uzależnienia od Alkoholu i Współuzależnienia, Poradnia Zdrowia Psychicznego dla Dzieci i Młodzieży- nowa nazwa Poradnia Zdrowia Psychicznego dla Dzieci 4) podzielenie dotychczasowego Działu Administracyjno Gospodarczego i Zamówień Publicznych na dwie odrębne komórki tj. : Dział Techniczno Administracyjny oraz Dział Zamówień Publicznych. 5) dokonanie zmian w nazewnictwie komórek organizacyjnych z dotychczasowych sekcji na działy tj.: - Dział Żywienia, - Dział Spraw Pracowniczych, - Dział Organizacji i Nadzoru oraz Statystyki Medycznej. Mając na uwadze powyższe podjęcie przedmiotowej uchwały Sejmiku jest w pełni uzasadnione.

99 Załącznik nr 1 do Statutu Wojewódzkiego Podkarpackiego Szpitala Psychiatrycznego im. prof. Eugeniusza Brzezickiego w Żurawicy JEDNOSTKI ORGANIZACYJNE PRZEDSIĘBIORSTW 1. Przedsiębiorstwo p.n.: LECZNICTWO SZPITALNE 1) Izba Przyjęć Szpitala; 2) Oddział Psychiatryczny Ogólny Nr 1; 3) Oddział Psychiatryczny Ogólny Nr 2; 4) Oddział Terapii Uzależnienia od Alkoholu; 5) Oddział Leczenia Alkoholowych Zespołów Abstynencyjnych; 6) Gabinet Diagnostyczny EEG; 7) Pracownia Diagnostyki Laboratoryjnej (laboratorium); 8) Apteka Szpitalna. 2. Przedsiębiorstwo p.n.: PRZYCHODNIA SPECJALISTYCZNA 1) Poradnia Zdrowia Psychicznego; 2) Poradnia Zdrowia Psychicznego dla Dzieci; 3) Poradnia Terapii Uzależnienia od Alkoholu i Współuzależnienia.

100 Załącznik nr 2 do Statutu Wojewódzkiego Podkarpackiego Szpitala Psychiatrycznego im. prof. Eugeniusza Brzezickiego w Żurawicy JEDNOSTKI DZIAŁALNOŚCI POZAMEDYCZNEJ 1) Dział Finansowo-Księgowy; 2) Dział Techniczno Administracyjny; 3) Dział Zamówień Publicznych; 4) Dział Żywienia; 5) Dział Spraw Pracowniczych; 6) Dział Organizacji i Nadzoru oraz Statystyki Medycznej; 7) Samodzielne stanowiska pracy.

101 Załącznik Nr 3 do Statutu Wojewódzkiego Podkarpackiego Szpitala Psychiatrycznego im. prof. Eugeniusza Brzezickiego w Żurawicy S C H E M A T O R G A N I Z A C Y J N Y WOJEWÓDZKIEGO PODKARPACKIEGO SZPITALA PSYCHIATRYCZNEGO im. prof. Eugeniusza Brzezickiego w Żurawicy D Y R E K T O R RADA SPOŁECZNA Z-ca Dyrektora ds. Lecznictwa Naczelna Pielęgniarka Główny Księgowy Przedsiębiorstwo p.n. Lecznictwo szpitalne Przedsiębiorstwo p.n. Przychodnia Specjalistyczna Dział Finansowo -Księgowy Izba Przyjęć Szpitala Oddział Psychiatryczny Ogólny Nr 1 Oddział Psychiatryczny Ogólny Nr 2 Oddział Terapii Uzależnienia od Alkoholu Oddział Leczenia Alkoholowych Zespołów Abstynencyjnych Gabinet Diagnostyczny EEG Pracownia Diagnostyki Laboratoryjnej (laboratorium) Apteka Szpitalna Poradnia Zdrowia Psychicznego Poradnia Zdrowia Psychicznego dla Dzieci Poradnia Terapii Uzależnienia od Alkoholu i Współuzależnienia Dział Techniczno - Administracyjny Dział Zamówień Publicznych Dział Żywienia Dział Spraw Pracowniczych Dział Organizacji i Nadzoru oraz Statystyki Medycznej Samodzielne stanowiska pracy

102

103 Uchwała Nr Sejmiku Województwa Podkarpackiego z dnia -projekt- w sprawie zmian w Statucie Podkarpackiego Centrum Chorób Płuc w Rzeszowie Działając na podstawie art. 42 ust. 4 ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej (Dz. U. z 2015 r., poz. 618) i art. 18 pkt 20 ustawy z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie województwa (Dz. U. z 2015 r., poz ) Sejmik Województwa Podkarpackiego uchwala, co następuje: 1 W Statucie Podkarpackiego Centrum Chorób Płuc w Rzeszowie nadanym uchwalą Nr VI/123/15 Sejmiku Województwa Podkarpackiego z dnia 30 marca 2015 r. w sprawie nadania Statutu Podkarpackiemu Centrum Chorób Płuc w Rzeszowie wprowadza się następujące zmiany: 1) w 1 ust. 1 otrzymuje brzmienie: 1. Podkarpackie Centrum Chorób Płuc w Rzeszowie zwane dalej Zakładem jest podmiotem leczniczym niebędącym przedsiębiorcą w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej (Dz. U. z 2015 r., poz. 618). 2) w 3 pkt 1 otrzymuje brzmienie: 1) ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej (Dz. U. z 2015 r., poz. 618), zwanej dalej ustawą o działalności leczniczej ; 3) załącznik nr 1 do Statutu Podkarpackiego Centrum Chorób Płuc w Rzeszowie pt: Przedsiębiorstwa Podmiotu Leczniczego otrzymuje brzmienie: I. Szpital Podkarpackiego Centrum Chorób Płuc: 1. Oddziały Szpitalne: 1) Klinika Gruźlicy i Chorób Płuc; 2) Klinika Pulmonologii i Chorób Alergicznych Układu Oddechowego; 3) Klinika Pulmonologii i Chemioterapii; 4) Klinika Chirurgii Klatki Piersiowej wraz z Blokiem Operacyjnym; 5) Oddział Anestezjologii i Intensywnej Terapii. 2. Izba Przyjęć. 3. Apteka Szpitalna. 4. Centralna Sterylizatornia. 5. Zakłady i Pracownie Diagnostyczne: 1) Zakład Patomorfologii; a) Pracownia badań cytologicznych, b) Pracownia badań histopatologicznych w tym biopsyjnych,

104 c) Pracownia badań śródoperacyjnych, d) Pracownia badań histochemicznych, e) Pracownia badań autopsyjnych-prosektorium, f) Pracownia badań immunohistochemicznych. 2) Zakład Diagnostyki Laboratoryjnej; a) Pracownia Analityki Laboratoryjnej, b) Pracownia Bakteriologii, 3) Zakład Radiologii; a) Pracownia RTG, b) Pracownia USG, 4) Pracownia Zaburzeń Oddychania w Czasie Snu; 5) Pracownia Bronchoskopii; 6) Pracownia Fizjoterapii. II. Przychodnia Podkarpackiego Centrum Chorób Płuc: 1. Poradnia Gruźlicy i Chorób Płuc. 2. Poradnia Alergologiczna. 3. Poradnia Chirurgii Klatki Piersiowej. 4. Pracownia Badań Czynnościowych. 5. Pracownia EKG. 6. Ośrodek Domowego Leczenia Tlenem. 7. Gabinety Zabiegowe. 8. Rejestracja. 4) załącznik nr 3 do Statutu otrzymuje brzmienie określone w załączniku do niniejszej uchwały. Wykonanie uchwały powierza się Zarządowi Województwa Podkarpackiego. 2 3 Uchwała wchodzi w życie z dniem jej podjęcia.

105 Uzasadnienie do projektu uchwały Sejmiku Województwa Podkarpackiego w sprawie zmian w Statucie Podkarpackiego Centrum Chorób Płuc w Rzeszowie. Pismem z dnia 5 listopada 2015 r. Pan Witold Gimlewicz Dyrektor Podkarpackiego Centrum Chorób Płuc w Rzeszowie zwrócił się z prośbą o dokonanie zmian w Statucie Podkarpackiego Centrum Chorób Płuc w Rzeszowie. Zmiany dotyczą załącznika nr 1 do Statutu. W przedsiębiorstwie Przychodnia Podkarpackiego Centrum Chorób Płuc w Rzeszowie wykreśla się Poradnię Pulmonologiczną. Świadczenia udzielane w Poradni Pulmonologicznej udzielane są również w Poradni Gruźlicy i Chorób Płuc. Wykreślenie Poradni Pulmonologicznej nie spowoduje więc ograniczenia dostępności i ilości udzielanych porad, gdyż zostały one uwzględnione w kontrakcie dla Poradni Gruźlicy i Chorób Płuc i są udzielane przez lekarzy obsługujących wcześniej obie poradnie. Zmiany pozytywnie zaopiniowała Rada Społeczna Uchwałą Nr 168/2015 z dnia 28 października 2015 r. Wyżej wymienione zmiany wprowadza się również w schemacie organizacyjnym stanowiącym załącznik nr 3 do Statutu. Mając na uwadze powyższe podjęcie przedmiotowej uchwały Sejmiku jest w pełni uzasadnione.

106

107

108 Załącznik nr 3 do Statutu Podkarpackiego Centrum Chorób Płuc w Rzeszowie Dyrektor Rada Społeczna Naczelna pielęgniarka Centralna Sterylizatornia Zastępca Dyrektora ds. Klinicznych i Lecznictwa Główny Księgowy Dział Służb Pracowniczych Pielęgniarka epidemiologiczna Szpital PCCHP Oddział Anestezjologii i Intensywnej Terapii Klinika Gruźlicy i Chorób Płuc Klinika Pulmonologii i Chorób Alergicznych Układu Oddechowego Klinika Pulmonologii i Chemioterapii Klinika Chirurgii Klatki Piersiowej wraz z Blokiem Operacyjnym Apteka Szpitalna Izba Przyjęć Dział Organizacji Nadzoru i Dydaktyki Klinicznej Rejestracja Pracownia RTG Pracownia USG Pracownia Analityki Laboratoryjnej Pracownia Bakteriologii Pracownia badań immunohistochemicznych Poradnia Gruźlicy i Chorób Płuc Poradnia Alergologiczna Poradnia Chirurgii Klatki Piersiowej Ośrodek Domowego Leczenia Tlenem Pracownia Badań Czynnościowych Pracownia EKG Dział Ekonomiczno- Finansowy Przychodnia PCCHP Dział Techniczno- Administracyjny Stanowiska Samodzielne -stanowisko ds. BHP -stanowisko ds. P.Poż -stanowisko ds. OC -kapelan -radca prawny -informatyk -pełnomocnik ds. ochrony informacji niejawnych -inspektor ochrony radiologicznej -psycholog Zakład Radiologii Pracownia badań cytologicznych Gabinety Zabiegowe Zakład Diagnostyki Laboratoryjnej Zakład Patomorfologii Pracownia Bronchoskopii Pracownia Zaburzeń Oddychania w Czasie Snu Pracownia Fizjoterapii Pracownia badań histopatologicznych w tym biopsyjnych Pracownia badań śródoperacyjnych Pracownia badań histochemicznych Pracowania badań autopsyjnych - Prosektorium Rejestracja Schemat organizacyjny Podkarpackiego Centrum Chorób Płuc w Rzeszowie

109 UCHWAŁA NR /./. SEJMIKU WOJEWÓDZTWA PODKARPACKIEGO - Projekt - z dnia 2015 r. w sprawie uchwalenia Wojewódzkiego Programu Pomocy Społecznej na lata Na podstawie art. 21 ust.1 ustawy z dnia 12 marca 2004 roku o pomocy społecznej (Dz. U. z 2015 r., poz.1493, z późn. zm.), art. 14 ust.1 pkt.4 oraz art. 18 pkt 2 i 20 ustawy z dnia 5 czerwca 1998r. o samorządzie województwa t.j. ( Dz. U. z 2015 roku poz. 1392) Sejmik Województwa Podkarpackiego uchwala co następuje: 1 Uchwala się Wojewódzki Program Pomocy Społecznej na lata , stanowiący załącznik do niniejszej uchwały. 2 Wykonanie uchwały powierza się Zarządowi Województwa Podkarpackiego i Regionalnemu Ośrodkowi Polityki Społecznej w Rzeszowie. Uchwała wchodzi w życie z dniem podjęcia. 3

110 UZASADNIENIE Samorząd Województwa na mocy art. 21 ust.1 ustawy z dnia 12 marca 2004 roku o pomocy społecznej (Dz. U. z 2015 r., poz.1493, z późn. zm.) zobligowany jest do opracowania i realizacji wojewódzkiego programu pomoc społecznej. Przedstawiony Wojewódzki Program Pomocy Społecznej na lata jest spójny z ustawodawstwem krajowym oraz strategicznymi dokumentami obowiązującymi w województwie podkarpackim, został opracowany w oparciu o aktualnie obowiązujące akty prawne, przez powołaną do tego zadaniową grupę roboczą, w skład której wchodzili: 1. Barbara Krawczyk, p.o. Dyrektora ROPS w Rzeszowie, 2. Adam Koszela, Zastępca dyrektora Regionalnego Ośrodka Polityki Społecznej w Rzeszowie, 3. Ewa Bajger, Dyrektor Domu Pomocy Społecznej w Krośnie, 4. Renata Bomba, Kierownik PKPS Zarząd Miejsko-Gminny Stowarzyszenie Charytatywne w Kolbuszowej, 5. Anna Chlebek, Dyrektor DSS Archidiecezji Przemyskiej w Kąkolówce, 6. Agnieszka Drozd, Dyrektor Kręgu Stowarzyszenia Pomoc Rodzinie im. św. Ks. Z. Gorazdowskiego w Nowosielcu, 7. Edyta Dudzińska, Starszy Inspektor ds. Pomocy Społecznej i Analiz ROPS w Rzeszowie, 8. Piotr Frączek, dr nauk ekonomicznych, Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Sanoku, 9. Marcin Gąsior, Dyrektor Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie w Strzyżowie, 10. Piotr Grzech, Inspektor ds. Pomocy Społecznej i Analiz ROPS w Rzeszowie, 11. Dorota Klich, Główny Specjalista w Oddziale Pomocy Społecznej i Analiz ROPS w Rzeszowie, 12. Alicja Krogulec, Towarzystwo Pomocy im. św. Brata Alberta Koło w Mielcu, 13. Barbara Lew, Kierownik Miejsko-Gminnego Ośrodka Pomocy w Tyczynie, 14. Małgorzata Makarinska, Inspektor ds. Pomocy Społecznej i Analiz ROPS w Rzeszowie, 15. Anna Pakuła Sacharczuk, Członek Rady Działalności Pożytku Publicznego Województwa Podkarpackiego, 16. Anna Witkowska-Paleń, dr nauk humanistycznych, Wyższa Szkoła Inżynieryjno- Ekonomiczna z siedzibą w Rzeszowie,

111 Celem strategicznym Wojewódzkiego Programu Pomoc Społecznej na lata jest Zwiększenie efektywności systemu pomocy i integracji w województwie. W obrębie celu strategicznego sformułowano cele operacyjne, którym przypisano odpowiednie działania. W części opisowej Programu zawarte zostały podstawowe informacje na temat systemu pomocy społecznej oraz jego definicja. W dalszej części Programu przedstawiona została analiza danych zastanych na temat systemu pomocy społecznej tj. ( problem ubóstwa i wykluczenia społecznego, problem bezrobocia, przemoc w rodzinie, pomoc osobom niepełnosprawnym, problem osób starszych, zjawisko bezdomności, wsparcie dzieci i młodzieży, kadry w jednostkach pomocy społecznej) na poziomie ogólnopolskim i regionalnym. Program adresowany jest do osób i rodzin, które znalazły się w trudnej sytuacji życiowej i nie są w stanie same jej pokonać, wykorzystując własne uprawnienia, środki i możliwości. Jak również osób zagrożonych wykluczeniem społecznym przejawiające się brakiem lub niewystarczającym poziomem uczestnictwa w głównym nurcie społeczeństwa i dostępu do rynku pracy, edukacji, opieki medycznej, zabezpieczenia społecznego. Wojewódzki Program Pomocy Społecznej ma charakter długofalowy, obejmuje lata , zakłada uruchomienie monitoringu oraz ewaluacji. Wnioski z monitoringu oraz ewaluacji Wojewódzkiego Programu będą stanowić podstawę do ewentualnej modyfikacji ujętych w nim celów i zadań oraz do opracowania nowych celów i zadań adekwatnych do sytuacji. Projekt Wojewódzkiego Programu Pomocy Społecznej na lata poddany został konsultacjom społecznym. Konsultacje prowadzone były na podstawie 3 Uchwały Nr III/28/10 Sejmiku Województwa Podkarpackiego z dnia 29 grudnia 2010 r. w sprawie określenia szczegółowego sposobu konsultowania z organizacjami pozarządowymi i podmiotami wymienionymi w art. 3 ust. 3 ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie projektów aktów prawa miejscowego ( Dz. Urz. Woj. Podk. z 2011 r. Nr 1, poz. 2), w związku z art. 5, ust. 1 ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (Dz. U. z 2014 r z późn. zm.). Adresatami przedmiotowych konsultacji były organizacje pozarządowe i podmioty wymienione w art. 3 ust. 3 ustawy z dnia 24 kwietnia 2003r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (Dz. U. z 2014 r z późn.zm). W okresie wyznaczonym do konsultacji projekt Wojewódzkiego Programu Pomocy Społecznej na lata dostępny był na stronie internetowej Regionalnego Ośrodka Polityki Społecznej w Rzeszowie, w zakładce Aktualności, oraz w Biuletynie Informacji Publicznej Regionalnego Ośrodka Polityki Społecznej w Rzeszowie.

112 Ponadto informację o trwających konsultacjach społecznych przekazano do Oddziału współpracy z samorządami i organizacjami Urzędu Marszałkowskiego Województwa Podkarpackiego w Rzeszowie oraz za pośrednictwem poczty elektronicznej do: Powiatowych Centrów Pomocy Rodzinie, czterech Miejskich Ośrodków Pomocy Społecznej ( Rzeszów, Krosno, Tarnobrzeg, Przemyśl). Uwagi i wnioski do projektu można było przesłać lub dostarczyć w formie pisemnej na adres: Regionalny Ośrodek Polityki Społecznej w Rzeszowie, ul. Hetmańska 120; Rzeszów lub za pośrednictwem poczty elektronicznej. W okresie wyznaczonym na konsultacje społeczne, tj. od dnia 7 października 2015 r. do dnia 21 października 2015 r. włącznie wpłynęły dwie uwagi, były to: uwaga merytoryczna i uwaga do przedstawionych danych statystycznych. Powyższe uwagi zostały uwzględnione i zapisane w projekcie Wojewódzkiego Programu Pomocy Społecznej na lata

113 Załącznik do Uchwały Nr Sejmiku Województwa Podkarpackiego w Rzeszowie z dnia. Wojewódzki Program Pomocy Społecznej na lata Regionalny Ośrodek Polityki Społecznej Rzeszów 2015 wróć

114 Spis treści Dokumenty regulujące zadania i obowiązki w zakresie pomocy społecznej... 3 Wykaz skrótów... 4 Diagnoza... 5 Osoby i rodziny objęte wsparciem udzielonym w ramach pomocy społecznej. 8 Problem zjawiska ubóstwa i wykluczenia społecznego Problem bezrobocia Problem przemocy w rodzinie Pomoc udzielona osobom niepełnosprawnym Osoby starsze Zjawisko bezdomności Wspieranie dzieci i młodzieży Kadra w jednostkach pomocy społecznej Wnioski i rekomendacje Cele, działania, metody i wskaźniki, źródła finansowania Skład zadaniowej grupy roboczej ds. Wojewódzkiego Programu Pomocy Społecznej na lata Adresaci Programu Miejsce realizacji Programu Bibliografia Spis aktów prawnych Spis stron internetowych Pozostałe źródła danych Spis tabel Spis wykresów Spis map

115 Dokumenty regulujące zadania i obowiązki w zakresie pomocy społecznej: 1. Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz.U. z 1997 r., Nr 78, poz. 483 z późn. zm.). 2. Ustawa z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie wojewódzkim (j.t. Dz.U. z 2015 r., poz z późn. zm.). 3. Ustawa z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 163 z późn. zm.) 4. Ustawa z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (t.j. Dz.U. z 2014 r., poz z późn.zm.). 5. Ustawa z dnia 27 kwietnia 2006 r. o spółdzielniach socjalnych (Dz. U. z 2006 r., Nr 94, poz. 651 z późn. zm.). 6. Strategia Rozwoju Województwa - Podkarpackie 2020, Uchwała Nr XXXVII/697/13 Sejmiku Województwa Podkarpackiego z dnia 26 sierpnia 2013 r. 3

116 Wykaz skrótów CIS centrum integracji społecznej EU-SILC (EU Statistics on Income and Living Condition) badanie dochodów i warunków życia GUS-BDL Główny Urząd Statystyczny, Bank Danych Lokalnych KIS klub integracji społecznej PES - przedsiębiorstwa ekonomii społecznej PS - przedsiębiorstwa społeczne SED - standardowe dokumenty elektroniczne UE28 28 państw członkowskich Unii Europejskiej WUP-Rzeszów Wojewódzki Urząd Pracy w Rzeszowie ZAZ zakład aktywności zawodowej 4

117 Diagnoza Okres transformacji ustrojowej przyniósł ze sobą wiele zmian, zarówno w życiu całego społeczeństwa, społeczności lokalnych, jak i poszczególnych rodzin. Nasilenie bezrobocia oraz związany z tym spadek dochodów wielu rodzin, spowodował szybką degradację ekonomiczną jednostki i rodziny. Obniżenie poziomu życia, poczucie krzywdy, bezsilność, frustracja, a także izolacja społeczna, pogorszenie stanu zdrowia oraz wzrost konfliktów i zachowań patologicznych, to typowe problemy życia codziennego rodzin dotkniętych bezrobociem. W obliczu niemożności lub niepełnych możliwości zaspokojenia podstawowych potrzeb rozwijają się również patologie społeczne 1. Poprawa jakości życia oraz ograniczenie nadmiernych różnic w sytuacji materialnej i społecznej różnych grup ludności stanowi podstawowy cel współczesnych koncepcji rozwoju społeczno-ekonomicznego. Wyrównywanie dysproporcji w szeroko rozumianym poziomie życia i eliminowanie zjawisk związanych z wykluczeniem społecznym stanowi także priorytet polityki społecznej nie tylko w Polsce, ale i w całej Unii Europejskiej. Pomoc społeczna stanowi ważny system wsparcia osób i grup społecznych znajdujących się w trudnych sytuacjach życiowych, których nie są oni w stanie przezwyciężyć wykorzystując własne środki, możliwości i uprawnienia. Ponadto pomoc społeczna wspiera ich w wysiłkach zmierzających do zaspokojenia niezbędnych potrzeb i umożliwia im życie w warunkach odpowiadających godności człowieka. Zadaniem pomocy społecznej jest także zapobieganie trudnym sytuacjom życiowym przez podejmowanie działań zmierzających do usamodzielnienia osób i rodzin oraz ich integracji ze środowiskiem 2. W systemie pomocy i integracji społecznej w Polsce duże znaczenie ogrywają instytucje publiczne, rozmieszczone na poziomie centralnym i na każdym poziomie administracyjnym samorządu terytorialnego 3. Pomoc społeczną organizują organy administracji rządowej (minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego, wojewodowie) i samorządowej (marszałkowie województw, starostowie na poziomie powiatów oraz wójtowie, burmistrzowie (prezydenci miast) na poziomie gmin. Realizując zadania pomocy społecznej współpracują oni, na zasadzie partnerstwa, 1 M. Smoleń, Społeczne skutki procesów transformacji gospodarczej w wymiarze lokalnym, Zakład Organizacji i Zarządzania Uniwersytetu Rzeszowskiego, Rzeszów, Pod red. M. Grewińskiego i J. Krzyszkowskiego, Współczesne tendencje w pomocy społecznej i pracy socjalnej, MCPC, Warszawa

118 z organizacjami społecznymi i pozarządowymi, Kościołem Katolickim, innymi kościołami, związkami wyznaniowymi oraz osobami fizycznymi i prawnym. Głównym celem pomocy społecznej jest: wsparcie osób i rodzin w przezwyciężeniu trudnej sytuacji życiowej, doprowadzenie - w miarę możliwości - do ich życiowego usamodzielniania i umożliwienie im życia w warunkach odpowiadających godności człowieka, zapewnienie dochodu na poziomie interwencji socjalnej dla osób nie posiadających dochodu lub o niskich dochodach, w wieku poprodukcyjnym i osobom niepełnosprawnym, zapewnienie dochodu do wysokości poziomu interwencji socjalnej osobom i rodzinom o niskich dochodach, które wymagają okresowego wsparcia, zapewnienie profesjonalnej pomocy rodzinom dotkniętym skutkami patologii społecznej, w tym przemocą w rodzinie, integracja ze środowiskiem osób wykluczonych społecznie, stworzenie sieci usług socjalnych adekwatnych do potrzeb w tym zakresie 4. W świetle zapisów ustawy o pomocy społecznej 5, pomocy społecznej udziela się osobom i rodzinom m.in. z powodu ubóstwa, sieroctwa, bezdomności, bezrobocia, niepełnosprawności, długotrwałej lub ciężkiej choroby i przemocy w rodzinie, ofiarom handlu ludźmi, potrzeby ochrony macierzyństwa, wielodzietności, bezradności w sprawach opiekuńczo-wychowawczych, braku umiejętności przystosowania się do życia młodzieży opuszczającej całodobowe placówki opiekuńczo-wychowawcze, trudności w integracji cudzoziemców, którzy otrzymali status uchodźcy, trudności w przystosowaniu do życia po zwolnieniu z zakładu karnego, alkoholizmu i narkomanii, zdarzenia losowego i klęski żywiołowej. Pomoc społeczna polega w szczególności na: przyznawaniu i wypłacaniu świadczeń, pracy socjalnej, prowadzeniu i rozwoju niezbędnej infrastruktury socjalnej, analizie i ocenie zjawisk rodzących zapotrzebowanie na świadczenia z pomocy społecznej, realizacji zadań wynikających z rozeznanych potrzeb społecznych oraz rozwijaniu nowych form pomocy społecznej i samopomocy w ramach zidentyfikowanych potrzeb 6. Niniejszy Program stanowi kontynuację Wojewódzkiego Programu Pomocy Społecznej realizowanego w latach i obejmuje obszary związane między innymi z problematyką zjawiska ubóstwa i wykluczenia społecznego, bezdomności, pomocy udzielonej osobom starszym, dzieciom i młodzieży. Pozostała tematyka związana 4 Ustawa z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (t.j. Dz.U z 2015 r., poz. 163 z późn. zm.). 5 Tamże

119 z pomocą społeczną uwzględniona jest w innych programach realizowanych przez Regionalny Ośrodek Polityki Społecznej w Rzeszowie, do których zalicza się: Wojewódzki Program Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie na lata , Wojewódzki Program Przeciwdziałania Narkomanii na lata , Wojewódzki Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych na lata , Wojewódzki Program Na Rzecz Wyrównywania Szans Osób Niepełnosprawnych na lata , Wojewódzki Program Wspierania Rodziny i Systemu Pieczy Zastępczej na lata Ponadto tematyka Wojewódzkiego Programu Pomocy Społecznej na lata spójna jest z kierunkami Strategii Rozwoju Województwa - Podkarpackie

120 Osoby i rodziny objęte wsparciem udzielonym w ramach pomocy społecznej Ośrodki pomocy społecznej i powiatowe centra pomocy rodzinie realizując ustawę o pomocy społecznej wspierają osoby i rodziny w wysiłkach zmierzających do zaspokojenia niezbędnych potrzeb oraz umożliwiają im życie w warunkach odpowiadających godności człowieka. Udzielana pomoc społeczna powinna w miarę możliwości doprowadzić do życiowego usamodzielnienia osób i rodzin oraz ich integracji ze środowiskiem. Rodzaj, forma i rozmiar świadczenia powinny być odpowiednie do okoliczności uzasadniających udzielenie pomocy. Ponadto świadczenie pomocy społecznej powinno służyć również umacnianiu rodziny 7. Poniższa tabela przedstawia dane dotyczące liczby osób i rodzin, którym udzielono pomocy i wsparcia w latach , ponadto ujęta została prognoza na rok Tabela 1. Dane o korzystających z pomocy i wsparcia WYSZCZEGÓLNIENIE Rok 2012 Rok 2013 Rok 2014 Prognoza na rok 2015 OSOBY I RODZINY, KTÓRYM UDZIELONO POMOCY i WSPARCIA Liczba osób OSOBY I RODZINY, KTÓRYM PRZYZNANO ŚWIADCZENIE Liczba osób w tym: osoby długotrwale korzystające Liczba rodzin Liczba osób w rodzinach OSOBY I RODZINY, KTÓRYM PRZYZNANO ŚWIADCZENIE PIENIĘŻNE Liczba osób ogółem Liczba rodzin Liczba osób w rodzinach OSOBY I RODZINY, KTÓRYM PRZYZNANO ŚWIADCZENIE NIEPIENIĘŻNE Liczba osób ogółem Liczba rodzin Liczba osób w rodzinach OSOBY I RODZINY, Z KTÓRYMI PRZEPROWADZONO WYWIAD ŚRODOWISKOWY Liczba osób ogółem Liczba rodzin Liczba osób w rodzinach POWODY UDZIELENIA POMOCY I WSPARCIA UBÓSTWO Liczba rodzin Liczba osób w rodzinach M. Grewiński, A. Zasada-Chorab, System pomocy społecznej w Polsce wyzwania i kierunki, ROPS Toruń

121 BEZROBOCIE Liczba rodzin Liczba osób w rodzinach NIEPEŁNOSPRAWNOŚĆ Liczba rodzin Liczba osób w rodzinach DŁUGOTRWAŁA LUB CIĘŻKA CHOROBA Liczba rodzin Liczba osób w rodzinach BEZRADNOŚĆ W SPRAWACH OPIEKUŃCZO-WYCHOWAWCZYCH Liczba rodzin Liczba osób w rodzinach ALKOHOLIZM Liczba rodzin Liczba osób w rodzinach NARKOMANIA Liczba rodzin Liczba osób w rodzinach POTRZEBA OCHRONY MACIERZYŃSTWA Liczba rodzin W TYM: WIELODZIETNOŚĆ Liczba rodzin BEZDOMNOŚĆ Liczba rodzin Liczba osób w rodzinach TRUDNOŚCI W PRZYSTOSOWANIU DO ŻYCIA PO ZWOLNIENIU Z ZAKŁADU KARNEGO Liczba rodzin Liczba osób w rodzinach ZDARZENIA LOSOWE Liczba rodzin Liczba osób w rodzinach KLĘSKI ŻYWIOŁOWE I EKOLOGICZNE Liczba osób SIEROCTWO Liczba rodzin Liczba osób w rodzinach PRZEMOC W RODZINIE Liczba rodzin Liczba osób w rodzinach OCHRONA OFIAR HANDLU LUDŹMI Liczba rodzin Źródło: Ocena zasobów pomocy społecznej 2014 rok, ROPS Rzeszów. W 2014 roku ośrodki pomocy społecznej oraz powiatowe centra pomocy rodzinie objęły pomocą i wsparciem łącznie osób, tj. o 4,4% mniej niż w roku 9

122 poprzednim. Począwszy od roku 2012 zauważalny jest również spadek liczby osób i rodzin, którym przyznano świadczenie (pieniężne i niepieniężne) ze osób i rodzin w roku 2012 do osób i rodzin w roku Prognozowany jest natomiast wzrost tych wartości w roku Najczęstszymi dysfunkcjami występującymi w rodzinach, którym przyznano pomoc w 2014 roku było: ubóstwo ( rodzin), bezrobocie ( rodzin), niepełnosprawność ( rodzin) oraz długotrwała lub ciężka choroba ( rodzin). Poniższa tabela przedstawia typy rodzin objęte pomocą społeczną w województwie podkarpackim w latach Tabela 2. Typy rodzin objętych pomocą społeczną w województwie podkarpackim Lp. Wyszczególnienie Liczba rodzin 2013 r. Liczba rodzin 2014 r. ogółem w tym: na wsi ogółem w tym: na wsi 1 Rodziny ogółem w tym: o liczbie osób i więcej Rodziny z dziećmi ogółem w tym: o liczbie dzieci i więcej Rodziny niepełne ogółem w tym: o liczbie dzieci i więcej Rodziny emerytów i rencistów ogółem w tym: o liczbie dzieci i więcej Źródło: Sprawozdanie MPIPS-03 za lata 2013,

123 Problem zjawiska ubóstwa i wykluczenia społecznego W Polsce problematyka ubóstwa i wykluczenia społecznego, zarówno w teorii, jak i praktyce, nabrała nowego znaczenia wraz z odchodzeniem od gospodarki centralnie planowanej 8. Zjawiska te stanowią niezwykle istotne, strukturalne problemy współczesnych społeczeństw. Świadczyć o tym może choćby znaczenie, jakie przypisuje im Unia Europejska, w której polityce tzw. strategia integracji, mająca na celu zwalczanie ubóstwa i wykluczenia społecznego, jest jednym z najważniejszych elementów polityki społecznej realizowanej przez kraje Wspólnoty 9. Członkostwo Polski w Unii Europejskiej narzuciło ponadto nowe wymagania w zakresie organizacji badań ubóstwa i wykluczenia społecznego oraz nierówności, jak i wszechstronności prowadzonych analiz, szczególnie w związku z wdrażaniem unijnych dokumentów mających na celu zwiększenie spójności społecznej oraz walkę z ubóstwem. Według wspólnie uzgodnionej i przyjętej przez Eurostat (Urząd Statystyczny Unii Europejskiej) metodologii, za zagrożone ubóstwem uważa się osoby żyjące w gospodarstwach domowych, w których dochód do dyspozycji jest niższy od granicy ubóstwa ustalonej na poziomie 60% mediany dochodu w danym kraju. Przyjęto zatem relatywne podejście do pomiaru ubóstwa 10, w którym próg ubóstwa powiązany jest ze standardem życia w poszczególnych krajach. Miara ta określa zatem grupę ludności będącą w każdym z krajów, w relatywnie najtrudniejszej sytuacji dochodowej (bez odniesienia do poziomu dochodów w pozostałych państwach). W ostatnich latach podstawą prowadzenia systematycznych analiz dotyczących zasięgu i społecznego zróżnicowania ubóstwa w Unii Europejskiej są wyniki prowadzonego przez wszystkie kraje członkowskie europejskiego badania EU-SILC T. Panek, Ubóstwo, wykluczenie społeczne i nierówności teoria i praktyka pomiaru, Oficyna Wydawnicza Szkoła Główna w Warszawie, Warszawa M. Pokrzywa, Zagrożenie wykluczeniem społecznym dzieci i młodzieży z rodzin ubogich w województwie podkarpackim, Acta, Universitatis Lodziensis Folia Sociologica 49, 2014, s Relatywne podejście do pomiaru ubóstwa uznano w warunkach Unii Europejskiej jako bardziej adekwatne od podejścia absolutnego, przynajmniej z dwóch podstawowych powodów. Po pierwsze kluczowym wyzwaniem stawianym przez UE jest stworzenie możliwości korzystania przez wszystkich jej mieszkańców z przeciętnie wysokiego poziomu dobrobytu w krajach Unii. Po drugie to, co jest postrzegane jako minimalny akceptowalny standard życia zależy w dużej mierze od poziomu rozwoju społeczno-ekonomicznego, który jest zróżnicowany w zależności od kraju A. Szukiełojć-Bieńkuńska, Ubóstwo w Polsce na tle krajów Unii Europejskiej podstawowe fakty i dane, GUS-Departament Pracy i Warunków Życia. 11 Badanie EU-SILC (EU Statistics on Income and Living Condition) - z j. ang. badanie dochodów i warunków życia jest instrumentem mającym na celu dostarczenie aktualnych i porównywalnych na poziomie krajów członkowskich danych dotyczących dochodów, ubóstwa, wykluczenia społecznego i warunków życia. Badanie EU-SILC zostało rozpoczęte w 2003 r. w kilku państwach członkowskich UE, a rok później stało się badaniem powszechnym w krajach UE na podstawie wspólnotowego rozporządzenia. W Polsce badanie EU-SILC jest realizowane przez GUS od 2005 r. Wskaźniki pochodzące z badania EU-SILC stanowią instrument do monitorowania postępu realizacji Strategii na rzecz inteligentnego i zrównoważonego rozwoju sprzyjającemu włączeniu społecznemu-europa 2020 w zakresie celu piątego, który zakłada w perspektywie do 2020 r. zmniejszenie liczby osób zagrożonych ubóstwem i wykluczeniem społecznym o co najmniej 20 mln - GUS-Departament Badań Społecznych i Warunków Życia, Europejskie badanie dochodów 11

124 Z aktualnie dostępnych szacunków Eurostatu wynikających z przeprowadzonej w 2013 roku kolejnej edycji badania EU-SILC ocenia się, że łącznie w krajach Unii Europejskiej było około 122,6 mln osób zagrożonych ubóstwem lub wykluczeniem społecznym 12. Polska wśród krajów UE28 należy do państw o nieco wyższym niż średni wskaźniku zagrożenia ubóstwem lub wykluczeniem społecznym (25,8% populacji w Polsce wobec 24,5% dla UE28). Jednak w Polsce notuje się stopniowy spadek wartości tego wskaźnika. W okresie od 2005 r. jego wartość zmniejszyła się o 19,5 pkt proc 13. Mapa 1. Wskaźnik zagrożenia ubóstwem skrajnym w 2013 roku według województw (% osób w gospodarstwach domowych) Źródło: Ubóstwo ekonomiczne w Polsce w 2013 r., GUS-Departament Badań Społecznych i Warunków Życia, Warszawa i warunków życia (EU-SILC) w 2013 r., Materiał na konferencję prasową w dniu 23 grudnia 2014 r Wskaźnik zagrożenia ubóstwem lub wykluczeniem społecznym (wskaźnik zbiorczy trzech podwskaźników): odsetek osób, które są zagrożone ubóstwem lub pogłębioną deprywacją materialną lub żyją w gospodarstwach domowych o bardzo niskiej intensywności pracy. Osoby zlicza się tylko raz, nawet jeśli są one obecne w wielu podwskaźnikach GUS-Departament badań społecznych i warunków życia, Europejskie badanie dochodów i warunków życia (EU-SILC) w 2013 r., Materiał na konferencję prasową w dniu 23 grudnia 2014 r Tamże. 12

125 Od lat dziewięćdziesiątych GUS w sposób regularny publikuje dane dotyczące zasięgu ubóstwa ekonomicznego szacowanego w oparciu o wyniki badania budżetów gospodarstw domowych, przy zastosowaniu różnych granic ubóstwa. Przyjęcie granicy ubóstwa na poziomie minimum egzystencji pozwala na oszacowanie skali ubóstwa skrajnego. Uwzględnienie tzw. granicy ustawowej wskazuje na grupę osób, która zgodnie z obowiązującymi przepisami jest uprawniona do ubiegania się o przyznanie świadczenia pieniężnego z pomocy społecznej. W świetle badań GUS z 2013 roku wskaźnik zagrożenia ubóstwem skrajnym na Podkarpaciu wyniósł 9,4%, co sytuowało województwo podkarpackie (oraz woj. lubelskie) na czwartym miejscu w stosunku do pozostałych województw w Polsce. W dniu 12 sierpnia 2014 roku Rada Ministrów przyjęła Uchwałę w sprawie przyjęcia programu pod nazwą Krajowy Program Przeciwdziałania Ubóstwu i Wykluczeniu Społecznemu Nowy wymiar aktywnej integracji 14. Jest to pierwszy strategiczny program w Polsce, który zawiera kompleksowe działania nakierowane na trwałe zmniejszenie liczby osób zagrożonych ubóstwem i wykluczeniem społecznym. Kluczowe kierunki działań na lata obejmują: zmniejszenie wykluczenia dzieci i młodzieży, stworzenie szansy na bezpieczne wejście na rynek pracy dla osób młodych oraz ułatwienie im godzenia pracy zawodowej z zakładaniem rodziny, aktywną integrację osób wykluczonych społecznie, wsparcie osób starszych, zapobieganie niepewności mieszkaniowej 15. Wykluczenie społeczne powiązane jest w istotny sposób z występowaniem ubóstwa. Nie można jednak mówić zamiennie o zjawisku ubóstwa i wykluczenia społecznego, stawiając pomiędzy nimi znak równości. Wykluczenie społeczne może być przyczyną lub skutkiem zjawiska ubóstwa. Zjawisko zagrożenia wykluczeniem społecznym jest to połączenie braku zasobów ekonomicznych, występowania izolacji społecznej oraz ograniczonego dostępu do praw o charakterze społecznym i obywatelskim. W 2014 roku Instytut Badań i Analiz GRUPA OSB na zlecenie Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Rzeszowie przeprowadził badanie pn. Analiza sytuacji osób wykluczonych i zagrożonych wykluczeniem społecznym, ze szczególnym uwzględnieniem zagrożenia ubóstwem w województwie podkarpackim, w kontekście doboru właściwych instrumentów wsparcia w nowej perspektywie finansowej Wyniki badania 14 M.P. 2014, poz Badaniem objęci zostali przedstawiciele: 13

126 pokazują, że największe zagrożenie wykluczeniem społecznym występuje wśród osób bezdomnych, niepełnosprawnych, rodzin dotkniętych anomią, mieszkańców terenów wiejskich (dawnych rolników, rolników posiadający gospodarstwo rolne do 2 ha i powyżej 2 ha oraz członków ich gospodarstw domowych), matek samotnie wychowujące dzieci, niepracujących: bezrobotnych, biernych zawodowo w wieku produkcyjnym oraz osób w wieku starszym (poprodukcyjnym). Analiza poziomu życia mieszkańców województwa podkarpackiego w latach wskazuje na duże jego zróżnicowanie w powiatach i gminach regionu. Najwyższym poziomem życia mieszkańców w województwie podkarpackim charakteryzowały się powiaty: m. Rzeszów, mielecki, m. Krosno, sanocki, stalowowolski, tarnobrzeski. Z kolei, najniższy poziom życia mieszkańców wystąpił w powiatach: przemyskim, przeworskim, bieszczadzkim, m. Tarnobrzeg, niżańskim, strzyżowskim, m. Przemyśl, brzozowskim. W województwie podkarpackim poziom zagrożenia ubóstwem i izolacją społeczną oraz jego rozmiar na tle innych województw uznać należy za tą kwestię społeczną, która wymaga interwencjonizmu ze strony instytucji i organizacji działających w obszarze pomocy społecznej. Jak wynika z przeprowadzonego badania 17 osoby zagrożone wykluczeniem społecznym stanowią 37,9% w strukturze uczestniczących w badaniu mieszkańców województwa. Oznacza to, że spośród uczestników badania, aż 911 osób zagrożonych jest wykluczeniem społecznym (ubóstwem/izolacją). Z kolei udział osób zagrożonych tylko ubóstwem, w strukturze mieszkańców osiągnął nieznacznie niższy poziom 37,8% (908 osób). Zgodnie z opinią ekspertów w zakresie polityki i pomocy społecznej, najbardziej zagrożone izolacją społeczną są osoby niepełnosprawne, rodziny dotknięte patologią i osoby pobierające zasiłki i świadczenia emerytalno-rentowe, bezdomni, osoby zamieszkujące na obszarach popegeerowskich oraz osoby starsze. Do grupy osób szczególnie zagrożonych izolacją zaliczyć należy również mieszkańców wsi i małych miasteczek, samotne matki, rodziny migracyjne, a także bezrobotnych z niskimi kwalifikacjami 18. Na szczególną uwagę zasługuje ubóstwo i wykluczenie społeczne dzieci i młodzieży zarówno ze względu na szeroki zakres tych zjawisk, jak i ich konsekwencje. Unijna definicja dzieci zagrożonych ubóstwem opiera się na liczbie dzieci wzrastających I. osób zagrożonych wykluczeniem społecznym ze szczególnym uwzględnieniem zagrożenia ubóstwem i izolacją społeczną w województwie podkarpackim. II. instytucji państwowych, samorządowych, związanych z trzecim sektorem, na co dzień zajmujący się problemami ludzi ubogich (MOPS, GOPS, PUP, Caritas, Rzeszowskie Towarzystwo Pomocy im. św. Brata Alberta, Projektodawcy PO KL etc.). Więcej na temat badania na stronie 17 Badanie pn. Analiza sytuacji osób wykluczonych i zagrożonych wykluczeniem społecznym, ze szczególnym uwzględnieniem zagrożenia ubóstwem w województwie podkarpackim, w kontekście doboru właściwych instrumentów wsparcia w nowej perspektywie finansowej Więcej na temat z wyników badania pn. Analiza sytuacji osób wykluczonych i zagrożonych wykluczeniem społecznym, ze szczególnym uwzględnieniem zagrożenia ubóstwem w województwie podkarpackim, w kontekście doboru właściwych instrumentów wsparcia w nowej perspektywie finansowej na stronie 14

127 w rodzinach o niskim dochodzie. Ten aspekt, choć istotny, nie wystarcza, by ująć wszystkie elementy niezbędne do zapewnienia dziecku dobrego startu. Czynniki niekorzystne dla rozwoju dziecka to m.in.: nieodpowiednie warunki mieszkaniowe czy nawet bezdomność, zdewastowane osiedla, wysoki stopień przestępczości, słaby stan zdrowia, niewłaściwe odżywianie, wysokie ryzyko wypadków i urazów, przemoc fizyczna i psychiczna, utrudniony dostęp do żłobków i przedszkoli oraz do sieci świadczeń społecznych i rodzinnych, opóźnienie edukacyjne i niski poziom nauczania, utrudniony dostęp bądź brak dostępu do placów zabaw, ośrodków sportu i rekreacji, imprez kulturalnych. Niektóre dzieci doświadczają więcej niż jednego utrudnienia. Te negatywne czynniki mogą się akumulować i wzajemnie potęgować, jeszcze bardziej pogrążając dziecko w ubóstwie i wykluczeniu społecznym oraz zwiększając ryzyko międzypokoleniowego dziedziczenia biedy i marginalizacji 19. W rodzinach ubogich znacznym problemem staje się zaspokojenie podstawowych potrzeb życia codziennego: zapewnienia odpowiedniego pożywienia, ubrania czy też warunków mieszkaniowych. Wyniki badania pn. Ubóstwo czy zasobność perspektywa poznawcza życia dzieci objętych rocznym obowiązkiem przygotowania przedszkolnego z terenu województwa podkarpackiego przeprowadzonego w 2012 roku na zlecenie Regionalnego Ośrodka Polityki Społecznej, wśród rodziców dzieci objętych rocznym obowiązkiem przygotowania przedszkolnego pokazały, że: 3,6% dzieci ma zapewniony posiłek w przedszkolu lecz nie zawsze w domu, 35,3% dzieci ma zapewnioną używaną odzież na każde warunki pogodowe, zaś 1,4% dzieci ma zapewnioną odzież nie zawsze odpowiadającą warunkom pogodowym, 3% dzieci ma zapewniony dostęp do pomocy dydaktycznych jedynie w miejscu nauki 20. Wśród rodzin uczestniczących w badaniu, co szósta korzystała ze świadczeń instytucji pomocy społecznych. Najczęstszą formą pomocy wymienianą przez ankietowanych były różne formy świadczeń rodzinnych, w tym również dofinansowanie posiłków dla dzieci w przedszkolach oraz pomoc rzeczowa w postaci artykułów żywnościowych. Trudności finansowe, z jakimi borykają się rodziny korzystające z pomocy społecznej, zmuszają często do minimalizowania wydatków gospodarstwa domowego oraz do ograniczania potrzeb tego typu (w tym i potrzeb dzieci). Podczas badania 21 realizowanego w 2010 roku przez Uniwersytet Rzeszowski respondenci deklarowali, że znacznym ograniczeniom podlegają zakupy żywności. Wskazywali, że 19 Opinia Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego w sprawie ubóstwa wśród dzieci i warunków życia dzieci (opinia rozpoznawcza), Bruksela 15 lipiec 2010 r Próba badawcza n= W tekście przeanalizowano sytuację dzieci i młodzieży wychowujących się w rodzinach korzystających ze wsparcia z pomocy społecznej z powodu ubóstwa. Podane dane pochodzą z badania regionalnego dotyczącego wykluczenia społecznego w województwie podkarpackim. Więcej na temat badania na stronie 15

128 często świadomie rezygnują z żywności dobrej jakości, ale droższej, na rzecz żywności gorszego gatunku, która jest tańsza. Zakupy spożywcze zazwyczaj ograniczają się do podstawowych produktów; żywność nie jest urozmaicona. Taki sposób odżywiania powoduje, że organizmowi dostarczana jest niewystarczająca ilość substancji odżywczych i witamin, co może wpływać negatywnie na stan zdrowia dzieci i dorosłych oraz prowadzić do zaburzeń rozwoju. Wyniki z przeprowadzonego badania 22 pokazały również, że 84,7% respondentów korzystających z pomocy społecznej uznało wsparcie, którym jest objęta rodzina, za niewystarczające, zaś około 55% spośród nich dążyło do poprawy sytuacji materialnej swojej rodziny poprzez: podejmowanie dodatkowe pracy oraz pracę w godzinach nadliczbowych, poszukiwanie lepiej płatnej pracy, podnoszenie kwalifikacji zawodowych czy dokształcanie. Osoby uczestniczące w badaniu zostały poproszone również o wyrażenie swojej opinii dotyczącej działań, jakie powinny podjąć władze rządowe oraz pozarządowe w celu niesienia pomocy rodzinom z dziećmi. Największy odsetek odpowiedzi (71,1%) dotyczył pomocy w postaci zwiększenia dotacji na zakup podstawowych dóbr w tym również na podręczniki szkolne. Wydatki te stanowią obecnie duże obciążenie dla budżetu domowego. Konieczność wydania jednorazowo kilkuset złotych na zakup kompletu podręczników stanowi dla niektórych rodzin barierę trudną do pokonania. Należy zaznaczyć, że począwszy od roku 2014 Ministerstwo Edukacji Narodowej wspomaga rodziców dzieci poprzez zapewnienie im bezpłatnych podręczników oraz ćwiczeń do szkół. Jednak w chwili obecnej nie wszystkie roczniki szkolne są objęte tego typu wsparciem. W przypadku posiadania więcej niż jednego dziecka sfinansowanie wydatków związanych z wyprawką szkolną z bieżących wydatków może okazać się niemożliwe i konieczne jest skorzystanie z pomocy rodziny lub pożyczki. Ponadto w warunkach wysokiego wskaźnika bezrobocia, rodzice dzieci niejednokrotnie, aby utrzymać dotychczasowe zatrudnienie, zmuszeni są wykonywać swoją pracę w wymiarze nadliczbowym lub podejmować dodatkowe zatrudnienie. Dlatego też potrzeby, które określali respondenci dotyczyły zapewnienia opieki nad dziećmi w godzinach dostosowanych do potrzeb rodziców, w tym również na zwiększenie liczby miejsc w żłobkach i przedszkolach Badanie pn. Ubóstwo czy zasobność perspektywa poznawcza życia dzieci objętych rocznym obowiązkiem przygotowania przedszkolnego z terenu województwa podkarpackiego. 23 Więcej na temat wyników badania na stronie 16

129 Problem bezrobocia Bezrobocie, w najprostszym ujęciu, jest to brak pracy zarobkowej dla osób zdolnych do pracy i gotowych do jej podjęcia. Przyczyną tego niekorzystnego dla społeczeństwa zjawiska jest z reguły niewystarczająca liczba wolnych miejsc pracy dla ubiegających się o nie. Zgodnie z ustawą o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy 24 za osobę bezrobotną uznaje się osobę, która bezpośrednio przed rejestracją była zatrudniona nieprzerwanie na terytorium Polski przez okres co najmniej 6 miesięcy, niewykonująca innej pracy zarobkowej, zdolna i gotowa do podjęcia zatrudnienia w pełnym wymiarze czasu pracy, zarejestrowana we właściwym dla miejsca zameldowania stałego lub czasowego powiatowym urzędzie pracy oraz poszukująca zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej. Bezrobocie jest nie tylko ważną kwestią społeczną, ale również postrzegane jest jako istotny problem ekonomiczny. jedną z ważnych przyczyn bezrobocia w rejonie jest brak inwestycji, gwarantujących nowe miejsca pracy. Bezrobocie ujawnia się przede wszystkim w skali lokalnej i przeciwdziałanie temu zjawisku wymaga koncentracji działań także w tym obszarze (gmin, powiatów). ( ) Współpraca samorządów z organizacjami pozarządowymi stanowi ważny aspekt współdziałania w skali lokalnej, na rzecz przeciwdziałania bezrobociu 25. Tabela 3. Liczba osób bezrobotnych zarejestrowanych w województwie podkarpackim Lp. Powiat Rok 2012 Rok 2013 Rok Powiat m. Krosno Powiat m. Przemyśl Powiat m. Rzeszów Powiat m. Tarnobrzeg Powiat bieszczadzki Powiat brzozowski Powiat dębicki Powiat jarosławski Powiat jasielski Powiat kolbuszowski Powiat krośnieński Powiat leski Powiat leżajski Ustawa z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 149, z późn. zm.). 25 Instytut Badań i Analiz GRUPA OSB, Badanie na zlecenie Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Rzeszowie pn. Analiza sytuacji osób wykluczonych i zagrożonych wykluczeniem społecznym, ze szczególnym uwzględnieniem zagrożenia ubóstwem w województwie podkarpackim, w kontekście doboru właściwych instrumentów wsparcia w nowej perspektywie finansowej , Olsztyn/Rzeszów

130 14 Powiat lubaczowski Powiat łańcucki Powiat mielecki Powiat niżański Powiat przemyski Powiat przeworski Powiat ropczycko-sędziszowski Powiat rzeszowski Powiat sanocki Powiat stalowowolski Powiat strzyżowski Powiat tarnobrzeski WOJEWÓDZTWO PODKARPACKIE Źródło: opracowanie własne na podstawie danych z GUS BDL. Bezrobocie ponadto wpływa destrukcyjnie na podstawową komórkę społeczną jaką jest rodzina. Zaburza podstawowe funkcje rodziny, rodzi poczucie beznadziejności, niepewności, powoduje jej degradację ekonomiczną, potęguje biedę i rozszerza sferę ubóstwa. Pogarszająca się sytuacja finansowa rodziny jest przyczyną rezygnacji z usług przedszkoli, placówek kulturalno oświatowych, różnych form wypoczynku dla dzieci (np. kolonie, obozy) co powoduje ograniczenie kontaktów z rówieśnikami i wpływa na rozwój dziecka. Rodzina dotknięta problemem bezrobocia nie może zaspokajać swoich aspiracji związanych z rozwijaniem uzdolnień i zainteresowań. Według stanu na dzień 31 grudnia 2014 roku w województwie podkarpackim zarejestrowanych było bezrobotnych, w tym kobiet (51,0% ogółu bezrobotnych) 26. W stosunku do 2012 roku liczba bezrobotnych zmalała o osób (tj. o 10,3%). Duży problem stanowi bezrobocie na terenach wiejskich, gdzie żyje więcej niż połowa podkarpackich bezrobotnych. Z danych Wojewódzkiego Urzędu Pracy wynika, że na koniec grudnia 2014 roku osób, tj. 63,1% bezrobotnych zarejestrowanych w powiatowych urzędach pracy to mieszkańcy terenów wiejskich. Osoby te nie są mobilne na rynku pracy, zaś ich kwalifikacje pozostawiają wiele do życzenia. Tabela 4. Bezrobotni zarejestrowani według poziomu wykształcenia /województwo podkarpackie/ Wykształcenie Rok 2011 Rok 2012 Rok 2013 Rok 2014 Wyższe 12,8% 13,1% 13,7% 13,9% Policealne, średnie zawodowe 25,5% 25,6% 25,3% 25,5% Zasadnicze zawodowe 30,2% 30,5% 30,3% 30,1% Źródło: opracowanie własne na podstawie danych z GUS BDL. 26 Informacja o stanie i strukturze bezrobocia w województwie podkarpackim w grudniu 2014 r., WUP-Rzeszów, styczeń

131 Najbardziej liczną grupę wśród bezrobotnych w województwie podkarpackim stanowiły osoby posiadające wykształcenie zasadnicze zawodowe. Około czwartą część zarejestrowanych bezrobotnych stanowiły osoby z wykształceniem policealnym, średnim zawodowym. Najmniej liczną grupę wśród bezrobotnych na Podkarpaciu stanowiły osoby z wyższym wykształceniem. Stopa bezrobocia rejestrowanego w województwie podkarpackim przyjmuje znacznie wyższe wartości niż średnia obliczana dla całego kraju. Zaobserwować można nieznaczny spadek bezrobocia w roku 2014 (Polska - 11,5%, Podkarpacie 14,8%), jednak stanowi ono nadal poważny problem. Według Głównego Urzędu Statystycznego w 2014 roku bezrobotni pozostający bez pracy: powyżej 12 miesięcy stanowili 44,9% ogółu bezrobotnych na Podkarpaciu (w Polsce 41,6% ogółu bezrobotnych), powyżej 24 miesięcy stanowili 28% ogółu bezrobotnych na Podkarpaciu (w Polsce 23,7% ogółu bezrobotnych). Wykres 1. Stopa bezrobocia rejestrowanego /stan na dzień 31 grudnia 2014 r./ Źródło: opracowanie własne na podstawie danych z GUS BDL. Najwyższą wartość stopy bezrobocia rejestrowanego odnotowano w powiatach: niżańskim (23,3%), brzozowskim (22,6%), leski (22,2%), strzyżowskim (21,9%), bieszczadzkim (20,6%), ropczycko sędziszowskim (19,3%) i przemyskim (18,9%). Ludność na tych terenach utrzymuje się głównie z rolnictwa czy sezonowych wyjazdów do pracy za granicę. Niska wartość wskaźnika występuje od dłuższego czasu w dwóch 19

132 miastach na prawach powiatu, tj. Krośnie (6,7%) i Rzeszowie (7,8%) spowodowane jest to głównie dużą liczbą firm oraz zakładów działających na ich terenie. W Krośnie największym pracodawcą jest Krośnieńska Huta Szkła, która od maja 2015 roku zwiększyła zatrudnienie o ponad 100 osób (obecnie pracuje w niej około osób). W mieście i okolicach działa jeszcze kilka innych hut szkła, w których pracę znajduje setki mieszkańców. Na krośnieńskim lotnisku, zaś budowane są nowe firmy, które w ciągu najbliższych miesięcy lub lat zatrudnią kolejnych mieszkańców powiatu. Poza tym w podrzeszowskich gminach: Trzebownisko oraz Sędziszów Małopolski powstają nowe zakłady pracy, w których zatrudnione są już tysiące ludzi. Relatywnie niski poziom wielkości stopy bezrobocia został odnotowany również w granicach administracyjnych następujących powiatów: stalowowolskiego (12,3%) oraz sanockiego i dębickiego (po 12,6%). Mapa 2. Stopa bezrobocia rejestrowanego w powiatach województwa podkarpackiego /stan na dzień 31 grudnia 2014 r./ Źródło: 20

133 W powiecie mieleckim wskaźnik ten oscyluje w granicach 11%, co spowodowane jest istnieniem w Mielcu i jego okolicach Specjalnej Strefy Ekonomicznej, dzięki której wiele firm otworzyło tam swoje siedziby. Jednym z największych mieleckich pracodawców są Polskie Zakłady Lotnicze (PZL). Firma ta kooperuje z pozostałymi zakładami w strefie, co wpływa na fakt, że w powiecie mieleckim łatwiej jest znaleźć pracę niż w innych powiatach Podkarpacia 27. Niskie wynagrodzenia oraz stosunkowo wysoki poziom bezrobocia powodują, że młode osoby często opuszczają województwo podkarpackie i szukają zatrudnienia w innych rejonach, gdzie łatwiej naleźć pracę. Jak wynika z najnowszego raportu pn. Migracje zarobkowe Polaków realizowanego przez Instytut Millward Brown SA na zlecenie Work Service SA, 19,5% badanych aktywnych lub potencjalnych uczestników rynku pracy (pracujących, bezrobotnych, uczących się, na urlopach macierzyńskich i wychowawczych, bez emerytów i prowadzących dom) rozważa emigrację za pracą w ciągu najbliższych 12 miesięcy, zaś 75% z nich to ludzie poniżej trzydziestego piątego roku życia 28. Wśród wymienianych krajów docelowych dominowały kraje UE. Najważniejszym powodem pozostania w Polsce jest z kolei przywiązanie do rodziny i przyjaciół, atrakcyjna praca w kraju. Badani wskazywali także na istotne powody, które nie tylko skłaniają do pozostania w kraju, ale nawet w przypadku ewentualnych chęci do wyjazdu, mogą stanowić bariery do podjęcia pracy za granicą. Są to przede wszystkim: brak znajomości języków obcych, brak środków na wyjazd i mieszkanie, kłopoty zdrowotne, brak odpowiednich kwalifikacji do pracy za granicą i zbyt duże różnice kulturowe, czy przekonanie o niewielkiej szansie na znalezienie atrakcyjnej pracy 29. Spadek bezrobocia nie tylko w województwie podkarpackim, ale i w Polsce związany z poprawą sytuacji gospodarczej w kraju oraz migracjami zarobkowymi ujawnił, czy raczej potwierdził, istnienie grupy osób znajdujących się w najtrudniejszej sytuacji na rynku pracy, do których klasyczne instrumenty aktywizacji zawodowej (szkolenia, zatrudnienie subsydiowane) stosowane dotychczas przez pracowników urzędów pracy są niewystarczające. Jednocześnie, w ciągu ostatnich lat pojawiły się nowe rozwiązania prawno-organizacyjne wspierające rozwój społeczeństwa obywatelskiego oraz ekonomii społecznej. Takie akty prawne jak ustawa o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie 30, ustawa o zatrudnieniu socjalnym 31 czy ustawa o spółdzielniach 27 Na podstawie Bezrobocie w woj. podkarpackim i powiecie dębickim Badanie zostało przeprowadzone pomiędzy 26 a 30 września 2014 roku. Próba liczyła 636 osób: pracujących, bezrobotnych, uczących się oraz przebywających na urlopach macierzyńskich i wychowawczych 29 Więcej na temat badania 30 Ustawa z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (t.j. Dz.U. z 2014 r., poz z późn. zm.). 31 Ustawa z dnia 13 czerwca 2003 r. o zatrudnieniu socjalnym (t.j. Dz.U. z 2011 r., Nr 43, poz. 225 z późn. zm.). 21

134 socjalnych 32 dały impuls licznym inicjatywom (zarówno obywatelskim, jak i publicznym), mającym na celu, z jednej strony, integrację społeczną osób zagrożonych wykluczeniem społecznym, z drugiej zaś wzmocnienie potencjału sektora obywatelskiego 33. W ramach ekonomii społecznej wyodrębnić można zbiór instytucji nazywany przedsiębiorstwami ekonomii społecznej (PES) lub przedsiębiorstwami społecznymi (PS). W województwie podkarpackim funkcjonuje 10 centrów integracji społecznej oraz 9 klubów integracji społecznej, których usytuowanie w powiatach Podkarpacia prezentuje mapa nr 3. Centrum integracji społecznej (CIS) to jednostka organizacyjna, tworzona przez wójta, burmistrza, prezydenta miasta i organizację pozarządową, która realizuje reintegrację społeczną i zawodową przez takie usługi, jak: kształcenie umiejętności pozwalających na pełnienie ról społecznych i osiąganie pozycji społecznych dostępnych osobom, które nie podlegają wykluczeniu społecznemu, nabywanie umiejętności zawodowych oraz przyuczanie do zawodu, przekwalifikowanie lub podwyższanie kwalifikacji zawodowych, naukę planowania życia i zaspokajania potrzeb własnym staraniem, zwłaszcza przez możliwość osiągnięcia własnych dochodów przez zatrudnienie lub działalność gospodarczą, uczenie umiejętności racjonalnego gospodarowania posiadanymi środkami pieniężnymi. Centrum, w ramach reintegracji zawodowej, może prowadzić działalność wytwórczą, handlową i usługową oraz działalność wytwórczą w rolnictwie. Klub integracji społecznej (KIS) to jednostka organizacyjna zakładana przez gminę lub na jej zlecenie, ośrodek pomocy społecznej albo organizację pożytku publicznego. W klubach można prowadzić w szczególności programy zatrudnienia tymczasowego, mające na celu pomoc w znalezieniu pracy na czas określony lub na czas wykonania określonej pracy, w pełnym lub niepełnym wymiarze czasu pracy, u pracodawców, wykonywania usług na podstawie umów cywilnoprawnych oraz przygotowanie do podjęcia zatrudnienia, poradnictwo prawne czy też działalność samopomocową w zakresie zatrudnienia, spraw mieszkaniowych i socjalnych 34. Warunkiem uczestnictwa w KIS jest realizacja kontraktu socjalnego, zaś okres uczestnictwa jest ustalany indywidualnie z każdym z uczestników. 32 Ustawa z dnia 27 kwietnia 2006 r. o spółdzielniach socjalnych (Dz.U. z 2006 r., Nr 94, poz. 651 z późn. zm.). 33 Pod red. S. Mazura i A. Pacut, Ekonomia społeczna a publiczne służby zatrudnienia w Polsce zasady, perspektywy i kierunki współpracy - poradnik, Fundacja Inicjatyw Społeczno-Ekonomicznych, Warszawa. 34 Pod red. S. Mazura i A. Pacut, Ekonomia społeczna a publiczne służby zatrudnienia w Polsce zasady, perspektywy i kierunki współpracy - poradnik, Fundacja Inicjatyw Społeczno-Ekonomicznych, Warszawa. 22

135 Mapa 3. Umiejscowienie centrów integracji społecznej oraz klubów integracji społecznej funkcjonujących w powiatach województwa podkarpackiego /stan na sierpień 2015 r./ centrum integracji społecznej klub integracji społecznej Źródło: opracowanie własne na podstawie danych z Podkarpackiego Urzędu Wojewódzkiego. Spółdzielnia socjalna to specyficzny rodzaj spółdzielni pracy nie nastawionej na maksymalizację zysku. Spółdzielniom socjalnym przypisano istotną rolę w polityce rynku pracy i systemie zabezpieczenia społecznego wskazując, że ich celem jest przywrócenie na rynek pracy, przez prowadzenie wspólnego przedsiębiorstwa, osób zagrożonych wykluczeniem społecznym, osób o niskiej zatrudnialności oraz umożliwienie osobom bezrobotnym aktywizację zawodową. Spółdzielnia socjalna działa na rzecz: 23

136 społecznej reintegracji członków spółdzielni, przez co należy rozumieć działania mające na celu odbudowanie i podtrzymanie umiejętności uczestniczenia w życiu społeczności lokalnej i pełnienia ról społecznych w miejscu pracy, zamieszkania lub pobytu, zawodowej reintegracji członków spółdzielni, przez co należy rozumieć działania mające na celu odbudowanie i podtrzymanie zdolności do samodzielnego świadczenia pracy na rynku pracy. Zgodnie z danymi pochodzącymi z Raportu z monitoringu wdrażania Regionalnego Planu Działań na Rzecz Rozwoju Ekonomii Społecznej w Województwie Podkarpackim na lata za rok 2014, w województwie podkarpackim zarejestrowanych było 97 spółdzielni socjalnych. Szacuje się, że z tego aktywnie działa jedynie połowa. Mapa 4. Umiejscowienie zarejestrowanych spółdzielni socjalnych w powiatach województwa podkarpackiego Źródło: opracowanie własne na podstawie Raportu z monitoringu wdrażania Regionalnego Planu Działań na Rzecz Rozwoju Ekonomii Społecznej w Województwie Podkarpackim na lata za rok 2014, Rzeszów

137 Konflikty między członkami spółdzielni, brak współpracy między sektorowej i wewnątrz sektorowej, brak umiejętności poszukiwania zleceń, brak reklamy (brak stron internetowych, ulotek) powodują, że spółdzielnie socjalne często nie są w stanie utrzymać się bez zewnętrznych dotacji. Wśród członków spółdzielni socjalnych istnieje mała świadomość na temat zasad prowadzenia przedsiębiorstwa. Obecnie spółdzielnie żyją od dotacji do dotacji. Wśród potencjalnych największych zleceniodawców upatrywany jest samorząd, który nie jest skory do korzystania z klauzul społecznych, które preferują spółdzielnie socjalne w zamówieniach publicznych 35. W celu koordynowania poszczególnych sektorów ekonomii społecznej (przedsiębiorczość społeczna, podmioty reintegracyjne) oraz systemu wsparcia ekonomi społecznej w formie instytucjonalnej w województwie podkarpackim, a także promocji podmiotów ekonomii społecznej oraz upowszechnianie idei ekonomii społecznej w regionie, Regionalny Ośrodek Polityki Społecznej w Rzeszowie w Nowej Perspektywie Finansowej Unii Europejskiej na lata w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Podkarpackiego, począwszy od IV kwartału 2015 roku zaplanował realizację projektu w trybie pozakonkursowym pt.: Koordynacja sektora ekonomii społecznej w województwie podkarpackim (Oś priorytetowa VII, PI 9v). Główne założenia projektu opracowane zostały na podstawie dokumentów programowych Nowej Perspektywy Finansowej na lata , obejmują m.in.: organizację przedsięwzięć służących zwiększeniu widoczności podmiotów ekonomii społecznej jako dostawców produktów i usług oraz wspieranie sprzedaży produktów i usług świadczonych przez podmioty ekonomii społecznej na poziomie regionalnym (targi ekonomii społecznej, kiermasze, portal sprzedaży produktów i usług podmiotów ekonomii społecznej, organizacja konkursu Lider ekonomii społecznej, zakup prospołeczny), tworzenie regionalnych sieci współpracy (regionalna sieć współpracy Ośrodków Wsparcia Ekonomii Społecznej, regionalna sieć współpracy podmiotów ekonomii społecznej, regionalna sieć kooperacji podmiotów ekonomii społecznej o charakterze reintegracyjnym - Centrów Integracji Społecznej, Klubów Integracji Społecznej, Warsztatów Terapii Zajęciowej), utworzenie i zapewnienie funkcjonowania Regionalnego Komitetu Rozwoju Ekonomii Społecznej w regionie, o którym mowa w Krajowym Programie Rozwoju Ekonomii Społecznej (aktualizacja Regionalnego Planu Działań Na Rzecz Rozwoju Ekonomii Społecznej w Województwie Podkarpackim na lata wraz ze 35 Raport z monitoringu wdrażania w latach r. Regionalnego Planu Działań na Rzecz Rozwoju Ekonomii Społecznej w Województwie Podkarpackim na lata , Rzeszów

138 zmianą jego kwalifikacji na Regionalny (wojewódzki) Program Rozwoju Ekonomii Społecznej w Województwie Podkarpackim - analiza i koordynacja jego wdrożenia, wyznaczanie kierunków rozwoju ekonomii społecznej), coroczne przeprowadzenie badań i przygotowanie raportu o stanie rozwoju ekonomii społecznej w regionie, współpracę z jednostkami samorządu terytorialnego oraz innymi lokalnymi podmiotami (seminaria/warsztaty z zakresu: klauzul społecznych, zlecania zadań podmiotom ekonomii społecznej, zakładania i prowadzenia spółdzielni socjalnej osób prawnych, powoływania i prowadzenia KIS, budowania partnerstw na rzecz rozwoju ekonomii społecznej oraz partycypacji w polityce lokalnej). Problem przemocy w rodzinie Przemoc w rodzinie zaliczana jest do kluczowych problemów społecznych, przede wszystkim ze względu na negatywne skutki, jakie wywołuje na poziome funkcjonowania jednostki, rodziny oraz całego społeczeństwa. W obliczu przemocy, dom rodzinny, który kojarzy się z ciepłem, miłością i bezpieczeństwem, staje się miejscem, w którym członkowie rodziny doznają wiele cierpienia, bólu i lęku. Rada Europy zdefiniowała przemoc domową, jako wszelkie akty przemocy fizycznej, seksualnej, psychologicznej lub ekonomicznej zdarzające się w rodzinie lub gospodarstwie domowym, lub między byłymi, lub obecnymi małżonkami, lub partnerami, niezależnie od tego, czy sprawca i ofiara dzielą miejsce zamieszkania, czy nie 36. Przemoc w rodzinie, zwana również przemocą domową, to wszelkie incydenty, groźby lub nękania (psychologicznego, fizycznego, seksualnego, ekonomicznego lub emocjonalnego) między osobami dorosłymi, którzy żyją w związku partnerskim lub są członkami tej samej rodziny, niezależnie od płci i orientacji seksualnej 37. Charakteryzuje się tym, że jest zamierzonym działaniem i ma na celu kontrolowanie ofiary, narusza prawa i dobra osobiste oraz powoduje cierpienie i ból. Jak pokazują wyniki badania pn. Diagnoza zjawiska przemocy w rodzinie na obszarze województwa podkarpackiego 38, przeprowadzonego w 2014 roku na terenie województwa podkarpackiego przemoc w rodzinie jest przez większość mieszkańców województwa podkarpackiego postrzegana przez pryzmat przemocy fizycznej. 36 Konwencja Rady Europy o zapobieganiu i zwalczaniu przemocy wobec kobiet i przemocy domowej, Istanbul, 11 maja 2011 r Ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie (t.j. Dz.U. z 2015 r., poz. 1390). 38 Badanie zostało przeprowadzone na zlecenie Regionalnego Ośrodka Polityki Społecznej w Rzeszowie przez firmę TNS Polska S.A. Więcej na stronie

139 86% wskazuje na definicję przemocy określającą przemoc jako użycie siły fizycznej względem drugiej osoby. Co za tym idzie, prawie tyle samo osób (85%) wymienia ten właśnie rodzaj przemocy (przemoc fizyczną) jako występujący najczęściej. Obok przemocy fizycznej, blisko dwie trzecie badanych (61%) postrzega przemoc poprzez krzywdzenie ofiar przy pomocy oddziaływań psychologicznych. Ponadto, wyniki potwierdzają, że w powszechnej opinii sprawcami przemocy domowej są głównie mężczyźni, najczęściej mężowie (54%), partnerzy i ojcowie (po 12%), a także synowie (2%). Natomiast ofiarami przemocy, zdaniem respondentów są głównie kobiety w wieku produkcyjnym (58%) oraz dzieci do 18 roku życia (24%). Jeśli chodzi o okoliczności, w których najczęściej dochodzi do przemocy, są to konflikty między małżonkami (71%). Przemocy sprzyja spożywanie alkoholu przez sprawców (87%). Spośród instytucji świadczących pomoc ofiarom przemocy w rodzinie mieszkańcy Podkarpacia największym zaufaniem darzą policję. Drugą instytucją wysokiego zaufania społecznego jest pomoc społeczna. Najczęściej wskazywanymi przyczynami niezgłaszania przez ofiary przemocy odpowiednim służbom jest strach bądź lęk oraz wstyd. Mieszkańcy woj. podkarpackiego w zdecydowanej większości deklarują, że w ich rodzinie przemoc nie występowała i nie występuje. Zgodnie z wynikami badania, zjawisko przemocy w rodzinie dotyczy łącznie 11% mieszkańców województwa podkarpackiego. Według deklaracji badanych, najczęściej występującymi formami przemocy są przemoc psychiczna (8%) i fizyczna (7%). Określenie czasu trwania przemocy przysparza respondentom dość dużych problemów. 39% osób nie potrafi powiedzieć, od jak dawna w rodzinie zdarzają się tego typu sytuacje, a 4% odmawia udzielenia odpowiedzi na to pytanie. Generalnie można wysunąć wniosek, że przemoc jest zjawiskiem, które dotyka rodziny przez dłuższy okres czasu. W połowie przypadków (50%) przemoc trwała dłużej niż 5 lat. U pozostałych 7% respondentów przemoc w rodzinie trwa (trwała) krócej niż 5 lat. Z chwilą wejścia w życie ustawy z dnia 29 lipca 2005 roku o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie 39, w gminach rozpoczęto działania w zakresie tworzenia gminnego systemu przeciwdziałania przemocy, na który składają się między innymi zespoły interdyscyplinarne. Utworzenie zespołu ds. przemocy w rodzinie jest obowiązkiem ustawowym każdej gminy, wprowadzonym w 2010 roku. Zespoły interdyscyplinarne w poszczególnych gminach powstawały sukcesywnie. Według stanu na grudzień 2011 roku w województwie podkarpackim powołano 153 zespoły, zaś w chwili obecnej funkcjonuje 160 zespołów interdyscyplinarnych 40. Zgodnie z ustawą o pomocy społecznej 41 interwencja kryzysowa stanowi zespół interdyscyplinarnych działań podejmowanych na rzecz osób i rodzin będących w stanie 39 t.j. Dz.U. z 2015 r., poz Wojewódzki Program Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie na lata Ustawa o pomocy społecznej z dnia 12 marca 2004 r. (tj. Dz.U. z 2015, poz. 163 z późn. zm.). 27

140 kryzysu. Jej celem jest przywrócenie równowagi psychicznej i umiejętności samodzielnego radzenia sobie z kryzysem. Ośrodki interwencji kryzysowej realizują zadania powiatu, w zakresie poradnictwa specjalistycznego oraz interwencji kryzysowej, nałożone przepisami oraz wykonywane na podstawie porozumień z organami administracji rządowej. Ponadto służą wsparciem i specjalistyczną opieką osobom potrzebującym. Pod koniec 2014 roku w województwie podkarpackim działało 16 Ośrodków Interwencji Kryzysowej 42. W zależności od potrzeb oferują one różne formy pomocy: od konsultacji psychologicznych po porady prawne czy terapię indywidualną. Regionalny Ośrodek Polityki Społecznej w Rzeszowie w imieniu Samorządu Województwa Podkarpackiego jest realizatorem i koordynatorem Wojewódzkiego Programu Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie na lata , którego nadrzędnym celem jest zwiększenie skuteczności działań podejmowanych w obszarze przeciwdziałania przemocy w rodzinie oraz zmniejszenie skali tego zjawiska w województwie podkarpackim. Pomoc udzielona osobom niepełnosprawnym W myśl ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 roku o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnieniu osób niepełnosprawnych 43, niepełnosprawność oznacza trwałą lub okresową niezdolność do wypełniania ról społecznych z powodu stałego lub długotrwałego naruszenia sprawności organizmu, w szczególności powodującą niezdolność do pracy. Osobą niepełnosprawną, w Polskim systemie prawnym, jest osoba, której niepełnosprawność została potwierdzona jednym z następujących orzeczeń: zakwalifikowaniu przez organy orzekające do jednego z trzech stopni niepełnosprawności, o całkowitej lub częściowej niezdolności do pracy, o niepełnosprawności, wydanym przed ukończeniem 16. roku życia. Orzeczenia o stopniu niepełnosprawności, niepełnosprawności, a także o wskazaniach do ulg i uprawnień wydają powiatowe/miejskie zespoły do spraw orzekania o niepełnosprawności. Zapisy ww. ustawy ustalają trzy stopnie niepełnosprawności w stosunku do osób dorosłych, tj.: znaczny, do którego zalicza się osobę z naruszoną sprawnością organizmu, niezdolną do pracy albo zdolną do pracy jedynie w warunkach pracy chronionej 42 Ocena zasobów pomocy społecznej 2014 rok, ROPS Rzeszów. 43 t.j. Dz.U. z 2011 r., Nr 127, poz. 721, z późn. zm. 28

141 i wymagającą, w celu pełnienia ról społecznych, stałej lub długotrwałej opieki i pomocy innych osób w związku z niezdolnością do samodzielnej egzystencji, umiarkowany, do którego zalicza się osobę z naruszoną sprawnością organizmu, niezdolną do pracy albo zdolną do pracy jedynie w warunkach pracy chronionej lub wymagającą czasowej albo częściowej pomocy innych osób w celu pełnienia ról społecznych, lekki, do którego zalicza się osobę o naruszonej sprawności organizmu, powodującej w sposób istotny obniżenie zdolności do wykonywania pracy, w porównaniu do zdolności, jaką wykazuje osoba o podobnych kwalifikacjach zawodowych z pełną sprawnością psychiczną i fizyczną, lub mającą ograniczenia w pełnieniu ról społecznych dające się kompensować przy pomocy wyposażenia w przedmioty ortopedyczne, środki pomocnicze lub środki techniczne. Tabela 5. Liczba oraz rodzaj wydanych orzeczeń przez zespoły do spraw orzekania o niepełnosprawności w województwie podkarpackim Lp. Powiat Orzeczenia o niepełnosprawności Orzeczenia o stopniu niepełnosprawności brzozowski dębicki jarosławski (obejmuje powiat lubaczowski) jasielski kolbuszowski m. Krosno i p. krośnieński leżajski łańcucki mielecki niżański m. Przemyśl i p. przemyski przeworski ropczyckosędziszowski m. Rzeszów rzeszowski sanocki (obejmuje powiat: leski, bieszczadzki) stalowowolski strzyżowski m. Tarnobrzeg i p. tarnobrzeski

142 Źródło: opracowanie własne dane z powiatowych zespołów ds. orzekania o niepełnosprawności. Instytucją orzekająca o niezdolności do pracy jest Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Za osobę całkowicie niezdolną do pracy uznaje się osobę, która utraciła zdolność do jakiejkolwiek pracy, a za osobę częściowo niezdolną do pracy uznaje się osobę, która w znaczącym stopniu utraciła zdolność do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji. Zgodnie z danymi Narodowego Spisu Powszechnego przeprowadzonego w 2011 roku w Polsce było osób niepełnosprawnych. Województwo podkarpackie zamieszkuje osób niepełnosprawnych, w tym w wieku przedprodukcyjny , produkcyjnym i poprodukcyjny osób. Obecnie niepełnosprawność w województwie podkarpackim znajduje się w czołówce najczęstszych przyczyn korzystania ze wsparcia pomocy społecznej. Zgodnie z Oceną zasobów pomocy społecznej 2014 rok 44 z pomocy przyznawanej przez ośrodki pomocy społecznej z powodu niepełnosprawności w 2014 roku skorzystało osób w rodzinach (3,16% ogółu mieszkańców województwa). Placówki udzielające pomocy i wsparcia osobom niepełnosprawnym funkcjonujące na terenie województwa podkarpackiego. Tabela 6. Środowiskowe domy samopomocy w województwie podkarpackim Lp. Powiat Rok 2012 Liczba placówek Rok 2013 Rok 2014 Liczba miejsc w placówkach ogółem Rok 2012 Rok 2013 Rok 2014 Rok 2012 Liczba osób korzystających Rok m. Krosno m. Przemyśl m. Rzeszów m. Tarnobrzeg bieszczadzki brzozowski dębicki jarosławski jasielski kolbuszowski krośnieński leski leżajski lubaczowski łańcucki mielecki niżański przemyski Rok Raport dostępny jest na stronie

143 19 przeworski rzeszowski sanocki stalowowolski strzyżowski tarnobrzeski Źródło: opracowanie własne na podstawie Oceny zasobów pomocy społecznej 2014 rok. Tabela 7. Warsztaty terapii zajęciowej w województwie podkarpackim Lp. Powiat Liczba placówek Liczba uczestników zajęć Rok 2012 Rok 2013 Rok 2014 Rok 2012 Rok 2013 Rok m. Krosno m. Przemyśl m. Rzeszów m. Tarnobrzeg bieszczadzki brzozowski dębicki jarosławski jasielski kolbuszowski krośnieński leski leżajski lubaczowski łańcucki mielecki niżański przemyski przeworski ropczyckosędziszowski ropczyckosędziszowski rzeszowski sanocki stalowowolski strzyżowski tarnobrzeski Źródło: opracowanie własne na podstawie danych z Oceny zasobów pomocy społecznej 2014 rok oraz informacji otrzymanych z ośrodków pomocy oraz powiatowych centrów pomocy rodzinie. Zgodnie z art. 35 ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych 45, Samorząd Województwa jest zobowiązany do podejmowania szeregu działań w obszarze rehabilitacji zawodowej i społecznej osób niepełnosprawnych, w tym dofinansowania kosztów tworzenia i działania zakładów aktywności zawodowej. 45 t.j. Dz.U. z 2011 r., Nr 127, poz. 721, z późn. zm. 31

144 Zakład aktywności zawodowej (ZAZ) to jednostka wyodrębniona organizacyjnie lub finansowo z gminy, powiatu, fundacji, stowarzyszenia lub innej organizacji społecznej, której statutowym obowiązkiem są działania na rzecz społecznej i zawodowej reintegracji, m.in. jeżeli co najmniej 70% ogółu zatrudnionych w tej jednostce stanowią osoby niepełnosprawne (w szczególności skierowane do pracy przez powiatowe urzędy pracy), przeznacza wypracowane środki na zakładowy fundusz aktywności czy też uzyska pozytywną opinię starosty 46. W Polsce pierwszy zakład aktywności zawodowej został utworzony w województwie zachodniopomorskim w 2000 roku. W województwie podkarpackim, zaś pierwszy zakład powstał w 2003 roku z inicjatywy Polskiego Stowarzyszenia na Rzecz Osób z Upośledzeniem Umysłowym, Koło w Rymanowie. Do chwili obecnej na terenie województwa podkarpackiego funkcjonuje 11 zakładów aktywności zawodowej zatrudniających łącznie 387 osób niepełnosprawnych. Warto zwrócić uwagę, że stale wzrasta liczba osób niepełnosprawnych zatrudnionych w zakładach do lipca 2015 roku zanotowano wzrost o 52% w stosunku do roku 2013 i przewiduje się dalszy wzrost tej liczby. Samorząd Województwa Podkarpackiego dofinansował koszty utworzenia 9 zakładów aktywności zawodowej ze środków PFRON będących w jego dyspozycji (nie licząc Zakładu w Starych Oleszycach, który powstał w 2010 roku, zaś jego utworzenie i działalność do dnia 31 listopada 2012 roku finansowana była ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki oraz Zakładu nr 2 w Krośnie, który powstał w 2014 roku, jego utworzenie i działalność jest również finansowana ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki do dnia 30 września 2015 roku). Każdy zakład aktywności zawodowej funkcjonujący na Podkarpaciu oprócz działalności obsługowo-rehabilitacyjnej prowadzi działalność gospodarczą. Koszty tej działalności są finansowane ze sprzedaży wyrobów i usług, zaś dochody przekazywane są na zakładowy fundusz aktywności. Zakłady z województwa prowadzą działalność gospodarczą z zakresu działalności usługowej oraz wytwórczej. Do podstawowych profili prowadzonej działalności gospodarczej należy: gastronomia, usługi hotelarskie, prowadzenie turnusów rehabilitacyjnych, usługi drukarskie i poligraficzne, usługi pocztowe, usługi ogrodnicze, usługi stolarskie, wikliniarstwo czy rękodzieło. 46 Pod red. S. Mazura i A. Pacut, Ekonomia społeczna a publiczne służby zatrudnienia w Polsce zasady, perspektywy i kierunki współpracy - poradnik, Fundacja Inicjatyw Społeczno-Ekonomicznych, Warszawa. 32

145 Tabela 8. Zatrudnienie w zakładach aktywności zawodowej funkcjonujących na terenie województwa podkarpackiego ZATRUDNIENIE Lp. SIEDZIBA ROK UTWORZENIA ORGANIZATOR personel /w etatach/ Rok 2013 Rok 2014 liczba osób niepełnosprawnych personel /w etatach/ liczba osób niepełnosprawnych Rok 2015 /stan na r./ personel /w etatach/ liczba osób niepełnosprawnych 1 Rymanów Zdrój Nowa Sarzyna Jarosław Malinie 2007 PSOUU Koło w Rymanowie Stowarzyszenie Dobry dom z Woli Zarczyckiej PSOUU Koło w Jarosławiu Gmina Tuszów Narodowy 16, , , , , , , Wola Dalsza Wola Rafałowska Wola Żyrakowska Stare Oleszyce Krosno ZAZ nr 1 Krosno ZAZ nr Rzeszów 2014 Fundacja Contigo Łańcut Towarzystwo Przeciwdziałania Uzależnieniom Trzeźwa Gmina Chmielnik Stowarzyszenie Rodziców i Przyjaciół Osób Niepełnosprawnych Radość Dębica PSOUU Koło w Jarosławiu PSOUU Koło w Krośnie PSOUU Koło w Krośnie Podkarpacki Związek Organizatorów ZAZ w Jarosławiu 10, , , ,7 18 5,2 18 5, , ,5 30 8, SUMA Źródło: Regionalny Ośrodek Polityki Społecznej w Rzeszowie, Oddział Rehabilitacji Społecznej i Zawodowej Osób Niepełnosprawnych. 33

146 Mieszkanie chronione jest świadczeniem niepieniężnym pomocy społecznej. Pobyt w takim mieszkaniu przyznaje się osobie, która ze względu na trudną sytuację życiową, wiek, niepełnosprawność lub chorobę potrzebuje wsparcia w funkcjonowaniu w codziennym życiu, ale nie wymaga usług w zakresie świadczonym przez jednostkę całodobowej opieki. Mieszkanie chronione jest formą pomocy przygotowującą osoby tam przebywające, pod opieką specjalistów, do prowadzenia samodzielnego życia lub zastępującą pobyt w placówce zapewniającej całodobową opiekę. Ponadto zapewnia warunki samodzielnego funkcjonowania w środowisku, w integracji ze społecznością lokalną. Mieszkanie chronione może być prowadzone przez każdą jednostkę organizacyjną pomocy społecznej lub organizację pożytku publicznego. Tabela 9. Mieszkania chronione w województwie podkarpackim Lp. Powiat Rok 2012 Liczba placówek Rok 2013 Rok 2014 Liczba miejsc w placówkach ogółem Rok 2012 Rok 2013 Rok 2014 Rok 2012 Liczba osób korzystających Rok m. Krosno m. Przemyśl m. Rzeszów m. Tarnobrzeg bieszczadzki brzozowski dębicki jarosławski jasielski kolbuszowski krośnieński leski leżajski lubaczowski łańcucki mielecki niżański przemyski przeworski ropczyckosędziszowski rzeszowski sanocki stalowowolski strzyżowski tarnobrzeski Źródło: opracowanie własne na podstawie Oceny zasobów pomocy społecznej 2014 rok. Rok 2014 W celu przeciwdziałania izolacji osób niepełnosprawnych, stworzenia każdemu dziecku optymalnych warunków rozwoju w sferze procesów poznawczych i intelektualnych oraz wykształcenia u nich postaw tolerancji, akceptacji, szacunku 34

147 i gotowości służenia pomocą, tworzone są klasy integracyjne. Klasy te dają możliwość wspólnego kształcenia się dzieci niepełnosprawnych z dziećmi zdrowymi oraz zdobycia cennych doświadczeń i umiejętności. Liczbę oddziałów integracyjnych w województwie podkarpackim przedstawia poniższa tabela. Tabela 10. Liczba oddziałów integracyjnych wg powiatów i typów szkół w województwie podkarpackim Lp. POWIAT Rok 2012 Rok 2013 Rok 2014 SP GIMNAZJUM SP GIMNAZJUM SP GIMNAZJUM 1 Powiat m. Krosno Powiat m. Przemyśl Powiat m. Rzeszów Powiat m. Tarnobrzeg Powiat bieszczadzki Powiat brzozowski Powiat dębicki Powiat jarosławski Powiat jasielski Powiat kolbuszowski Powiat krośnieński Powiat leski Powiat leżajski Powiat lubaczowski Powiat łańcucki Powiat mielecki Powiat niżański Powiat przemyski Powiat przeworski Powiat ropczycko-sędziszowski Powiat rzeszowski Powiat sanocki Powiat stalowowolski Powiat strzyżowski Powiat tarnobrzeski SUMA Źródło: dane z Kuratorium Oświaty w Rzeszowie. Osoby starsze Obecnie obserwowane jest w Polsce spowolnienie rozwoju demograficznego oraz spowodowane tym zmiany w strukturze wiekowej mieszkańców naszego kraju. W ciągu ostatnich lat obserwujemy stały wzrost liczebności seniorów. Okres starości w naszym społeczeństwie stanowi istotny i coraz dłuższy etap życia. Trwający proces starzenia się 35

148 ludności jest spowodowany wydłużaniem się trwania życia oraz niskim poziomem dzietności. Dodatkowy wpływ na to zjawisko ma zwiększona emigracja zarobkowa młodych osób. Tabela 11. Struktura ludności województwa podkarpackiego Jednostka terytorialna Liczba osób w wieku przedprodukcyjnym Liczba osób w wieku produkcyjnym Liczba osób w wieku poprodukcyjnym Powiat m. Krosno Powiat m. Przemyśl Powiat m. Rzeszów Powiat m. Tarnobrzeg Powiat bieszczadzki Powiat brzozowski Powiat dębicki Powiat jarosławski Powiat jasielski Powiat kolbuszowski Powiat krośnieński Powiat leski Powiat leżajski Powiat lubaczowski Powiat łańcucki Powiat mielecki Powiat niżański Powiat przemyski Powiat przeworski Powiat ropczyckosędziszowski Powiat rzeszowski Powiat sanocki Powiat stalowowolski Powiat strzyżowski Powiat tarnobrzeski SUMA Źródło: opracowanie własne na podstawie danych z GUS BDL. Liczba ludności w wieku przedprodukcyjnym i produkcyjnym województwa podkarpackiego z każdym rokiem maleje. Natomiast w przypadku liczby ludności w wieku poprodukcyjnym obserwujemy, w przeciągu trzech ostatnich lat, stały wzrost. Usługi bytowe, opiekuńcze, wspomagające i edukacyjne m.in. dla osób starszych zapewniają domy pomocy społecznej funkcjonujące na terenie województwa. 36

149 Tabela 12. Domy Pomocy Społecznej WYSZCZEGÓLNIENIE Rok 2012 Rok 2013 Rok 2014 Potrzeby Rok 2015 Rok 2016 Liczba placówek ogółem Liczba placówek prowadzonych przez JST Liczba placówek prowadzonych przez inny podmiot Liczba miejsc w placówkach ogółem Liczba osób korzystających Liczba osób umieszczonych Liczba osób oczekujących (wg stanu na 31 grudnia danego roku) Źródło: Ocena zasobów pomocy społecznej 2014 rok, ROPS Rzeszów W 2012 roku Regionalny Ośrodek Polityki Społecznej w Rzeszowie przeprowadził badanie pn. Diagnoza systemu pomocy i wsparcia osób starszych a potrzeby seniorów w województwie podkarpackim 47. Podstawowym problemem w opinii badanych jest dostępność do świadczeń medycznych. Mimo, iż są one dostępne, to czas oczekiwania na wizytę u specjalisty jest bardzo długi, a zważywszy na wiek badanych, rodzi to niekiedy obawy, czy taka wizyta w ogóle będzie możliwa. Również sanatoria są uważane przez badanych za zbyt niedostępne. Kolejki oczekiwania są bardzo długie, a możliwość wyjazdu raz na dwa lata, to w ich mniemaniu zdecydowanie za rzadko w przypadku niektórych poważnych schorzeń. Najczęściej osoby starsze korzystają z publicznych (raz w miesiącu) i prywatnych (raz na pół roku) usług lekarskich. Częstotliwość korzystania ze świadczeń związanych z badaniami i profilaktyką zdrowotną w przypadku większości osób jest niewielka rzadziej niż raz na rok. W regionie 40,5% seniorów korzysta samodzielnie z komputera i Internetu, ale również wysoki procent - 36,9% w ogóle nie potrafi używać komputera i Internetu. Poziom znajomości działań aktywizujących społecznie osoby starsze rośnie wraz ze wzrostem wielkości miejscowości. Wynika to z faktu, iż tego typu przedsięwzięcia rzadziej są organizowane na wsi, niż w miastach. Zależność ta jest nieznacznie zaburzona w przypadku zajęć edukacyjnych dotyczących problemów starzenia się i starości, wycieczek turystycznych oraz pikników i festynów. Wśród działań aktywizujących społecznie najbardziej dostępnymi w opinii ankietowanych są pikniki i festyny, natomiast najbardziej niedostępnymi - wyjścia do teatru, uniwersytety III wieku oraz możliwość angażowania osób starszych w proces wychowawczy w przedszkolach. Mało jest organizowanych działań pozwalających seniorom poczuć się potrzebnymi. Niezwykle istotne jest nie tylko zaspokajanie potrzeb 47 Raport z badania dostępny jest na stronie

150 osób starszych, ale również możliwość zaspokajania potrzeb innych ludzi przez osoby starsze. Uniwersytety trzeciego wieku powstały w wyniku zmian demograficznych (starzenia się społeczeństwa) oraz ich konsekwencji. Duże znaczenie ma więc włączenie osób starszych do systemu kształcenia ustawicznego, aby ludzie ci mogli aktualizować swoją wiedzę, aktywnie uczestniczyć w każdych procesach zachodzących wokół nich, w środowiskach, w których żyją oraz aby mogli zachować i zwiększyć swoją sprawność intelektualną, psychiczną i fizyczną. Inną formą aktywizacji społecznej osób starszych są powoływane do życia kluby seniora. Kluby prowadzą zajęcia oraz organizują przedsięwzięcia kulturalne, edukacyjne i integrujące zgodnie z oczekiwaniami seniorów oraz ich predyspozycjami. Uczestnicy zajęć to osoby, których sytuacja życiowa z różnych powodów (samotność, spora ilość czasu wolnego, zainteresowania) skłania do zaangażowania się w życie klubowej społeczności 48. Kluby seniora pełnią rolę nie tylko miejsc spotkań. Ich oferta jest coraz szersza i coraz lepiej dopasowana do oczekiwań seniorów. Uczestnicy doceniają zwłaszcza to, że mogą spotkać się z rówieśnikami. Dla wielu z nich przejście na emeryturę nie jest końcem aktywności. całe życie zawodowe byłam aktywna, dlatego nie chciałam zwalniać tempa po przejściu na emeryturę. Z klubem związałam się jeszcze, gdy pracowałam, chodziła tam moja znajoma. Spotkania pozwoliły mi odkryć pasję do rękodzieła oraz śpiewu. Sukces klubu leży nie tylko w ciekawych zajęciach, ale przede wszystkim w ludziach, którzy go tworzą (wypowiedź uczestnika klubu seniora oraz zespołu folkowego Ustronie w Skierniewicach). dzięki zajęciom uczestnicy mogą oderwać się od codzienności, od swojego pustego mieszkania i telewizora. Tutaj mogą podzielić się swoim doświadczeniem, umiejętnościami i spędzić czas w rodzinnej atmosferze. To bardzo ważne nie tylko dla zachowania sprawności fizycznej, ale także pogody ducha (wypowiedź innego uczestnika klubu seniora) 49. Poniższa tabela prezentuje szczegółowe dane dotyczące placówek wsparcia dla osób starszych takie jak: uniwersytety trzeciego wieku, kluby seniora oraz dzienne domy pomocy funkcjonujące w poszczególnych powiatach województwa podkarpackiego

151 Lp. Tabela 13. Zestawienie placówek zapewniających wsparcie dla seniorów funkcjonujących na terenie województwa podkarpackiego Powiat Liczba placówek 1 m. Krosno 1 Uniwersytety trzeciego wieku Kluby seniora Dzienne domy pomocy Liczba miejsc w placówkach ogółem liczba nieograniczona Liczba osób korzystających Liczba placówek Liczba miejsc w placówkach ogółem liczba nieograniczona Liczba osób korzystających Liczba placówek Liczba miejsc w placówkach ogółem Liczba osób korzystających m. Przemyśl m. Rzeszów liczba nieznana liczba nieznana liczba nieznana liczba nieznana liczba nieznana liczba nieznana m. Tarnobrzeg bieszczadzki brzozowski dębicki jarosławski jasielski 1 liczba nieograniczona liczba nieograniczona kolbuszowski krośnieński leski leżajski lubaczowski łańcucki 1 liczba nieograniczona mielecki niżański liczba nieokreślona przemyski przeworski 1 20 ropczyckosędziszowski liczba nieograniczona rzeszowski sanocki stalowowolski strzyżowski 1 25 tarnobrzeski 1 liczba nieograniczona liczba nieograniczona Suma Źródło: opracowanie własne na podstawie danych z ośrodków pomocy społecznej funkcjonujących na terenie województwa podkarpackiego. 39

152 Jak wynika z danych zawartych w powyższej tabeli Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Rzeszowie nie posiadał informacji dotyczących uniwersytetów trzeciego wieku i klubów seniora na swoim terenie. W miejscowościach: Jasło (powiat jasielski), Łańcut (powiat łańcucki), miasto Krosno, Przeworsk (powiat przeworski), Strzyżów (powiat strzyżowski) oraz Gorzyce (powiat tarnobrzeski) uniwersytety trzeciego wieku posiadały nieograniczoną liczbę dostępnych miejsc. Również nieograniczoną liczbę miejsc posiadają kluby seniora w Jaśle (powiat jasielski) i Krośnie. Ośrodek pomocy społecznej w Nisku (powiat niżański) nie posiadał danych dotyczących liczby dostępnych miejsc w klubie seniora działającym w tej gminie. Wykres 2. Potrzeby w zakresie tworzenia placówek dla osób starszych Źródło: opracowanie własne na podstawie danych z ośrodków pomocy społecznej funkcjonujących na terenie województwa podkarpackiego. Wyniki badania przeprowadzonego w ośrodkach pomocy społecznej funkcjonujących na terenie województwa podkarpackiego pokazują, że na terenie większości gmin nie ma potrzeby tworzenia ww. jednostek. Dotyczy to w największym stopniu uniwersytetów III wieku, za potrzebą utworzenia których opowiedziało się tylko 16 podmiotów. Mniejsze dysproporcje pomiędzy potrzebą utworzenia a jej brakiem odnotowano w przypadku dziennych domów pomocy, klubów seniora i mieszkań chronionych. 40

153 Wykres 3. Zestawienie potrzeb, planów oraz podjętych działań w zakresie tworzenia placówek dla osób starszych Źródło: opracowanie własne na podstawie danych z ośrodków pomocy społecznej funkcjonujących na terenie województwa podkarpackiego. Na powyższym wykresie zestawiono plany i podjęte działania odnośnie utworzenia tego typu placówek w tych gminach, w których występuje zapotrzebowanie na ten rodzaj wsparcia. Bardzo często gminy, w których jest zapotrzebowanie na daną placówkę nie planują jej utworzenia. Wiąże się to najprawdopodobniej z brakiem środków finansowych na jej powstanie i utrzymanie. Jeszcze mniejsza część gmin podjęła działania związane z utworzeniem placówki na swoim terenie. W pięciu gminach podjęto konkretne działania związane z utworzeniem uniwersytetu trzeciego wieku na swoim terenie, klubu seniora - 10 ośrodków. Najwięcej powinno powstać dziennych domów pomocy podjęte działania przez 22 jednostki. W celu zapewnienia osobom starszym możliwości korzystania z oferty z zakresu społecznej aktywizacji, w tym oferty prozdrowotnej, obejmującej także usługi w zakresie: aktywności ruchowej lub kinezyterapii, edukacyjnej, kulturalnej, rekreacyjnej i opiekuńczej, w dniu 17 marca 2015 roku Rada Ministrów przyjęła program wieloletni Senior-WIGOR na lata Celem strategicznym Programu jest wsparcie seniorów poprzez dofinansowanie działań jednostek samorządu terytorialnego w rozwoju na ich terenie sieci Dziennych Domów Senior-WIGOR, ze szczególnym uwzględnieniem jednostek samorządu, charakteryzujących się niskimi dochodami lub wysokim odsetkiem seniorów w populacji ogółem lub brakiem infrastruktury pomocy społecznej służącej do realizacji usług opiekuńczych i specjalistycznych usług opiekuńczych dla osób starszych poza miejscem ich zamieszkania. W ramach Programu przewiduje się udostępnienie 41

154 seniorom infrastruktury pozwalającej na aktywne spędzanie czasu wolnego, a także zaktywizowanie i zaangażowanie seniorów w działania samopomocowe i na rzecz środowiska lokalnego 50. Program adresowany jest do osób niepracujących w wieku 60+. W dziennym domu Senior-WIGOR będą mogli spędzić co najmniej 8 godzin dziennie od poniedziałku do piątku. Znajdzie się w nim pomieszczenie m.in. do: wspólnych spotkań, gotowania, ćwiczeń i relaksu (z biblioteką, sprzętem RTV oraz komputerem z dostępem do Internetu). Zapewniony będzie także ciepły posiłek 51. W związku z wyzwaniami jakie stawiają przed Polską procesy demograficzne oraz społeczne opracowany został Rządowy Program na rzecz Aktywności Społecznej Osób Starszych na lata będący jednocześnie kontynuacją jego pierwszej wersji na lata Jego głównym celem jest tworzenie warunków do rozwoju aktywności społecznej osób starszych, które w związku z wyżem demograficznym lat 50. wchodzą lub w najbliższej przyszłości będą wchodzić w wiek 60+, a kończąc aktywność zawodową pozostają nadal w dobrej kondycji psychofizycznej, mają potencjał, kwalifikacje, życiowe doświadczenie i czas wolny, który można i należy zagospodarować dzięki tworzeniu odpowiedniej oferty aktywności społecznej 52. Aktywność jest jednym z niezbędnych warunków starzenia się w zdrowiu. Doniosłą rolę w tym procesie odgrywa współpraca i integracja zarówno wewnątrz, jak i międzypokoleniowa. Dlatego też Program rządowy zakłada działania ujęte w czterech obszarach obejmujących aktywność społeczną seniorów, tj.: edukacja osób starszych, aktywność społeczna promująca integrację wewnątrz i międzypokoleniową, partycypacja społeczna osób starszych oraz usługi społeczne dla osób starszych. Ponadto zakłada także praktyczne włączenie sektora organizacji pozarządowych do działań służących zaangażowaniu seniorów. Zjawisko bezdomności Bezdomność jest kategorią wykluczenia społecznego. Zjawisko to stanowi rzeczywisty problem nawet dla najbogatszych społeczeństw. W Polsce jest ono po części skutkiem przemian społecznoustrojowych 53. Obecnie ma również związek z globalnym kryzysem ekonomicznym. Bezdomność, jako istotny problem społeczny ma wiele Tamże. 53 Informacja o wynikach kontroli, Działania administracji publicznej na rzecz bezdomnych, NIK, 29 kwiecień

155 przyczyn związanych między innymi z bezrobociem, problemami mieszkaniowymi, aktualnym stanem gospodarki, złą kondycją służby zdrowia oraz wyuczonymi postawami roszczeniowymi beneficjentów pomocy społecznej 54. Bezdomność nie jest problemem nowym, ale bardzo trudnym do zbadania, niekiedy także niebezpiecznym dla badacza. Według B. Szluz 55 przeprowadzone badania na temat zjawiska bezdomności pozwalają stwierdzić, że podejmowane przez instytucje działania należy zaliczyć przede wszystkim do tzw. wspomagających i ratowniczo - opiekuńczych, gwarantujących zaspokojenie podstawowych potrzeb, ale nie usamodzielnienie, albowiem w ostatnich kilkunastu latach zbudowany został system placówek, który pozwala podopiecznym na tzw. przeżycie 56. Od 2013 roku z inicjatywy Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej realizowane jest ogólnopolskie badanie liczby osób bezdomnych. Badanie to przeprowadzane jest w wyznaczonym terminie na terenie wszystkich województw kraju, zaś koordynowane przez gminnego oraz wojewódzkiego koordynatora. Intencją podjętych działań spisowych było przeprowadzenie badań w ciągu jednej nocy na terenie całego kraju, we wszystkich województwach. Takie założenie pozwoliło na uniknięcie błędu dublowania się danych osobowych (np. dziś osoba bezdomna może być np. w Dębicy ale jutro może być już w Łodzi - co zostanie uwzględnione w statystykach z obu województw). Sprawne przeprowadzenie ogólnopolskiego badania wymaga zaangażowania wszelkich dostępnych służb: pracowników policji, straży gminnej lub miejskiej, centrów zarządzania kryzysowego, pracowników ośrodków pomocy społecznej, pracowników placówek noclegowych dla osób bezdomnych, pracowników organizacji pozarządowych zajmujących się pomocą dla osób bezdomnych, wolontariuszy oraz wszelkich innych osób dobrej woli - chętnych do współpracy. W trakcie badania niezbędna jest również ścisła współpraca wszystkich ww. służb, stała wymiana informacji odnośnie aktualnych map grupowania się bądź przebywania osób bezdomnych itp. 57 Z przeprowadzonego w nocy z 7 na 8 lutego 2013 roku ogólnopolskiego badania liczby osób bezdomnych pozyskano informację o osobach bezdomnych przebywających na terenie województwa podkarpackiego. Drugą edycję ogólnopolskiego badania liczby osób bezdomnych przeprowadzono w nocy z 21 na 22 stycznia 2015 roku. Z danych pozyskanych od gminnych koordynatorów badania oraz koordynatora wyznaczonego przez Marszałka Województwa Podkarpackiego wynika, iż na terenie województwa podkarpackiego w ww. terminie przebywało osób bezdomnych Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej Departament Pomocy i Integracji Społecznej, Bezdomność w Polsce - diagnoza, Warszawa, lipiec Dr hab. Beata Szluz prof. UR, Prodziekan ds. Nauki Wydziału Socjologiczno-Historycznego UR; wykładowca w Instytucie Teologiczno-Pastoralnym im. Św. J. S. Pelczara w Rzeszowie. 56 B. Szluz, Bezdomność rodzin socjologiczny szkic problemu, Roczniki nauk społecznych tom 3(39), Dane z Podkarpackiego Urzędu Wojewódzkiego w Rzeszowie. 43

156 Liczba osób bezdomnych określona została na podstawie miejsc przebywania osób bezdomnych takich jak: ogrzewalnie, noclegownie, schroniska, domy dla osób bezdomnych, hostele, szpitale, hospicja, ZOL-e, inne placówki zdrowia, zakłady karne, areszty śledcze, izby wytrzeźwień, pogotowia socjalne, miejsca niemieszkalne, pustostany, domki, altany działkowe, inne miejsca. Coroczna realizacja ogólnopolskich badań liczby osób bezdomnych w ramach poszczególnych województw jest okazją do poznania miejsc grupowania się osób bezdomnych na danym terenie oraz może dać sposobność do udzielenia bezpośredniej pomocy osobom bezdomnym (zwłaszcza tym, znajdującym się poza placówkami noclegowymi), do których docierają realizatorzy badania. Ponadto stwarza również możliwość udzielenia osobom bezdomnym natychmiastowej pomocy w postaci dostarczenia posiłku czy ciepłej odzieży. Na podstawie badania przeprowadzonego w 2014 roku przez Regionalny Ośrodek Polityki Społecznej w Rzeszowie pn. Bezdomność w województwie podkarpackim 59 można stwierdzić, że bezdomność to przede wszystkim problem mężczyzn (84%), jedynie 16% wszystkich respondentów to kobiety. Osoby bezdomne to osoby nisko wykształcone, zazwyczaj z wykształceniem zasadniczym zawodowym (41,4%) oraz podstawowym (34,3%). Przeciętny wiek dorosłej osoby bezdomnej w roku 2014 wyniósł 55 lat, zaś dominującym przedziałem wiekowym badanych osób był przedział między 51 a 60 lat, w którym znajduje się 32,2% całej populacji. Średnia liczba lat pozostawania w obszarze bezdomności w roku 2014 wyniosła w badanej grupie 6,5 roku. Kobiety pozostają w bezdomności średnio rok i cztery miesiące krócej niż mężczyźni. Z przeprowadzonych badań wynika, że najczęstszym powodem bezdomności były konflikty rodzinne (22%). Drugim najczęściej wskazywanym powodem bezdomności okazały się eksmisje oraz wymeldowania (18%). Prawie, co dziesiąta osoba bezdomna zadeklarowała, że powodami bezdomności okazały się: utrata małżonka, rozwody, zły stan zdrowia oraz niepełnosprawność. 8% respondentów jako przyczynę bezdomności wskazało na brak pracy. Najważniejszym czynnikiem, który pomógłby zapobiec bezdomności byłaby stała praca (79 wskazań). Drugim co do częstości wskazań czynnikiem było własne 59 Badanie zostało przeprowadzone w schroniskach i noclegowniach funkcjonujących na terenie województwa podkarpackiego. 44

157 mieszkanie (56 wskazań). Rzadziej wskazywano poprawę stanu zdrowia czy stały dochód. Schronisko i wyjście z uzależnień to czynniki, które w mniemaniu ankietowanych w najmniejszym stopniu zapobiegłyby w ich przypadku bezdomności. Formą wsparcia, z której bezdomni najczęściej korzystali był posiłek (67 wskazań). Kolejnymi, co do częstości wskazywania formami pomocy osobom bezdomnym na Podkarpaciu okazało się wsparcie finansowe oraz wsparcie psychologiczne. Głównymi problemami bezdomnych są te, związane ze znalezieniem pracy (31%) oraz brakiem schronienia (30%). Z problemami takimi jak uzależnienia (7%) czy brak pożywienia (2%) zmaga się na Podkarpaciu zdecydowanie mniejszy procent bezdomnych. Brak stałej pracy to najpoważniejszy próg w procesie wychodzenia z bezdomności (31%). Ponadto jak pokazały wyniki badania, równie ważne jest wsparcie bliskich osób (20%) oraz spłata lub umorzenie długów (9%). Niemal połowa badanych osób bezdomnych na Podkarpaciu wskazała, że nie chcieliby już być osobami bezdomnymi (47%) w przypadku możliwości zmiany swojej obecnej sytuacji. Ponadto deklaracje aktywności w kierunku zmiany własnej sytuacji życiowej w postaci określenia myślę, że w niedługim czasie przestanę być bezdomny zaznaczyło 17% ankietowanych. Ponadto jak wynika z przeprowadzonego badania znalezienie stałej pracy bądź pomoc w jej uzyskaniu to nie tylko najważniejsze problemy, ale także i potrzeby osób bezdomnych w województwie podkarpackim. Wyniki kontroli działań administracji publicznej na rzecz bezdomnych 60, przeprowadzonej w 2013 roku przez Najwyższą Izbę Kontroli pokazały, że organy administracji publicznej na ogół prawidłowo wykonywały ustawowe obowiązki, świadcząc doraźną pomoc osobom bezdomnym potrzebującym wsparcia instytucjonalnego. W ocenie NIK, interwencyjne wsparcie udzielane osobom bezdomnym zwłaszcza w okresie jesienno-zimowym, było wystarczające i skuteczne. Działania te nie były jednak w sposób systemowy ukierunkowane na ograniczanie skali zjawiska bezdomności. Nie wypracowano i nie wdrożono jednolitych ogólnopolskich standardów pracy z osobami bezdomnymi, jakkolwiek rozpoczęto prace nad ich przygotowaniem. Brak standardów ogranicza możliwość budowania nowoczesnego i skutecznego systemu wsparcia oraz podejmowania działań zapobiegawczych. Obiektywną trudność stanowi ustalenie rzeczywistej liczby osób bezdomnych, aby prawidłowo zwymiarować i zaplanować potrzeby w zakresie wsparcia instytucjonalnego. NIK jednak pozytywnie ocenił inicjatywy Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej dotyczące realizacji ogólnopolskich badań mające na celu ustalenie liczby osób bezdomnych. Ponadto zwraca uwagę, że przy utrzymującej 60 Kontrola działań administracji publicznej na rzecz bezdomnych, ujęta w uchwalonym przez Kolegium NIK Planie pracy NIK na 2013 rok, została przeprowadzona z inicjatywy Najwyższej Izby Kontroli, w ramach obszaru właściwości dotyczącego wypełniania przez państwo funkcji opiekuńczych. Celem przeprowadzonej kontroli była ocena realizacji zadań oraz współpracy instytucji działających na rzecz bezdomnych, zaś realizowane było w 20 jednostkach: Ministerstwie Pracy i Polityki Społecznej, 6 urzędach miast, 6 miejskich ośrodkach pomocy społecznej oraz 7 organizacjach pozarządowych. 45

158 się na stałym poziomie około 30 tysięcy liczbie bezdomnych 61, kwota środków publicznych na pomoc dla tej grupy osób sukcesywnie rośnie. Wskazuje to na potrzebę zmian o charakterze systemowym, zmieniających kierunki działania państwa z polityki doraźnego radzenia sobie z bezdomnością na interdyscyplinarną, aktywną i spójną działalność ukierunkowaną na rozwiązywanie tego problemu 62. Rozwiązaniem idącym w pożądanym kierunku według raportu NIK jest realizacja Programu Wspierającego Powrót Osób Bezdomnych do Społeczności 63. Głównym celem Programu jest inspirowanie samorządów gmin oraz podmiotów, o których mowa w art. 25 ust.1 ustawy o pomocy społecznej 64 do stosowania wszechstronnych metod pomocy i zwalczania bezdomności w zakresie: pomocy doraźnej w sytuacjach kryzysowych, integracji społecznej i wychodzenia z bezdomności oraz prewencji bezdomności (profilaktyki bezdomności). Realizacja celu głównego Programu następuje poprzez wyznaczanie corocznie kilku celów szczegółowych oraz powierzanie ich realizacji podmiotom, których projekty są wybierane w drodze otwartego konkursu ofert. Lista celów szczegółowych jest uzgadniana z Wojewodami (Wydziałami Polityki Społecznej Urzędów Wojewódzkich) po wcześniejszych konsultacjach. Zgodnie z art. 75 ust. 1 Konstytucji Rzeczpospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 roku 65 władze publiczne prowadzą politykę sprzyjającą zaspokojeniu potrzeb mieszkaniowych obywateli, w szczególności przeciwdziałają bezdomności, wspierają rozwój budownictwa socjalnego oraz popierają działania obywateli zmierzające do uzyskania własnego mieszkania. Ponadto art. 17 ust. 1, pkt 3 ustawy z dnia 12 marca 2004 roku o pomocy społecznej 66 stanowi, że obowiązek udzielenia schronienia, a także zapewnienie posiłku, niezbędnego ubrania osobom tego pozbawionym należy do zadań własnych gminy. Poniższe tabele stanowią zestawienie placówek zapewniających miejsca noclegowe oraz wydawania posiłków na terenie województwa podkarpackiego. 61 W obiegu informacyjnym funkcjonują różne, często odbiegające od siebie, szacunki liczby bezdomnych w Polsce. Za najbardziej miarodajne NIK przyjęła dane uzyskane na podstawie ogólnopolskiego badania liczby osób bezdomnych, koordynowanego w 2010 i 2013 roku przez Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej. 62 Więcej na temat badania 63 W 2000 roku Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej przygotowało resortowy Program bezdomność, zaś od kwietnia 2010 roku realizuje Program wspierający powrót osób bezdomnych do społeczności. 64 t.j. Dz.U. z 2015 r., poz.163 z późn. zm. 65 Dz.U. z 1997 r., Nr 78, poz. 483 z późn. zm. 66 t.j. Dz.U. z 2015 r., poz.163 z późn. zm. 46

159 Tabela 14. Placówki zapewniające miejsca noclegowe w województwie podkarpackim /stan na czerwiec 2015 rok/ Lp. Nazwa placówki Podmiot prowadzący placówkę Powiat Miejscowość Kategoria placówki S,H,N,OW,D* Realizowane usługi Adresaci usługi K, M, Dz** Okres funkcjonowania placówki całoroczna TAK/NIE inna (jaka) Liczba miejsc Dział Interwencji Kryzysowej Miejskiego Ośrodka Pomocy Rodzinie w Krośnie Schronisko dla Bezdomnych Schronisko dla Bezdomnych Mężczyzn 4 Noclegownia dla Kobiet Miejski Ośrodek Pomocy Rodzinie w Krośnie Towarzystwo Pomocy im. Św. Brata Alberta - Koło Krośnieńskie Koło Przemyskie Towarzystwa Pomocy im. Św. Brata Alberta Caritas Archidiecezji Przemyskiej m. Krosno Krosno H m. Krosno Krosno S całodobowa opieka i schronienie dla ofiar przemocy, poradnictwo socjalne, prawne, psychologiczne i rodzinne noclegi, żywienie, prysznic, wydawanie odzieży K, M, Dz TAK - 9 M TAK - 15 m. Przemyśl Przemyśl S całodobowe schronienie M TAK - m. Przemyśl Przemyśl N zapewnienie noclegów od X - IV dla 40 kobiet oraz 1 gorącego posiłku, dodatkowo suchy prowiant na śniadania i kolacje 75 z możliwością ich zwiększenia o 40 w sezonie zimowym K NIE X-IV 40 5 Caritas Dom Matki i Dziecka Archidiecezji Przemyskiej Caritas Archidiecezji Przemyskiej m. Przemyśl Przemyśl D wyżywienie, utrzymanie i schronienie dla kobiet w stanie błogosławionym, bezdomnych matek z dziećmi i osób w ramach interwencji kryzysowej K, Dz TAK Schronisko dla Bezdomnych Mężczyzn Rzeszowskie Towarzystwo Pomocy im. św. Brata Alberta w Rzeszowie m. Rzeszów Rzeszów S nocleg, wyżywienie, zapewnienie niezbędnej odzieży, pomoc w wyrobieniu dokumentów, pomoc lekarska, praca resocjalizacyjna, reintegracja społeczna i zawodowa M Tak - 80 w sytuacji kryzysowej do Hostel dla Bezdomnych Mężczyzn Rzeszowskie Towarzystwo Pomocy im. św. Brata Alberta w Rzeszowie m. Rzeszów Rzeszów H nocleg i dzienny pobyt dla osób wytypowanych przez Rzeszowskie Towarzystwo Pomocy im. św. Brata Alberta (osoby te muszą się same utrzymać) M Tak MOPS Rzeszów - Ośrodek Poradnictwa Specjalistycznego i Interwencji Kryzysowej Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Rzeszowie m. Rzeszów Rzeszów H pokoje interwencyjne, interwencja kryzysowa, poradnictwo specjalistyczne K, Dz Tak

160 Stowarzyszenie "Emaus" Stowarzyszenie "Emaus" m. Rzeszów Rzeszów OW nocleg, wyżywienie, niezbędna odzież, pomoc w wyrobieniu dokumentów, możliwość wykonywania pracy M TAK - 8 z możliwością ich zwiększenia do Dom Bł. Matki Teresy z Kalkuty w Tarnobrzegu Parafia Matki Bożej Nieustającej Pomocy w Tarnobrzegu m. Tarnobrzeg Tarnobrzeg D wyżywienie, odzież, opieka lekarska K, M TAK Ośrodek Interwencji Kryzysowej przy Powiatowym Centrum Pomocy Rodzinie w Ustrzykach Dolnych Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Ustrzykach Dolnych bieszczadzki Ustrzyki Dolne H zapewnienie schronienia dla osób i rodzin będących ofiarami przemocy domowej K, Dz TAK Ośrodek Interwencji Kryzysowej w Dębicy Powiat Dębicki dębicki Dębica H całodobowa opieka, schronienie w sytuacjach kryzysowych K, M, Dz Tak Dom dla Bezdomnych Mężczyzn Koło Dębickie Towarzystwa Pomocy im. Św. Brata Alberta dębicki Dębica D zapewnienia całodobowego schronienia, wyżywienia, pomocy medycznej oraz innych usług M TAK Noclegownia Koło Dębickie Towarzystwa Pomocy im. Św. Brata Alberta dębicki Dębica N zapewnienia całodobowego schronienia, wyżywienia, pomocy medycznej oraz innych usług M NIE Dom dla Bezdomnych Kobiet i Mężczyzn Koło Dębickie Towarzystwa Pomocy im. Św. Brata Alberta dębicki Dębica D zapewnienia całodobowego schronienia, wyżywienia, pomocy medycznej oraz innych usług K, M TAK Mieszkanie chronione Polskie Stowarzyszenie Na Rzecz Osób z Upośledzeniem Umysłowym koło w Jarosławiu (PSOUU) na zlecenie Powiatu Jarosławskiego jarosławski Jarosław OW przygotowanie osób do prowadzenia samodzielnego życia oraz zapewnienie warunków samodzielnego funkcjonowania w środowisku, w integracji ze społecznością lokalną. K, M Tak Schronisko dla Bezdomnych Mężczyzn Fundacja Pomocy Młodzieży im. Jana Pawła II "Wzrastanie" jarosławski Jarosław S całodobowy pobyt dla osób bezdomnych, wyżywienie M TAK - 65 z możliwością ich zwiększenia o 20 w sezonie zimowym 48

161 Schronisko dla Bezdomnych i Samotnych Kobiet Towarzystwo Pomocy im. Św. Brata Alberta Koło w Jarosławiu jarosławski Jarosław S całodobowy pobyt dla osób bezdomnych, wyżywienie K TAK - 32 z możliwością ich zwiększenia o 6 w sezonie zimowym 19 Punkt Interwencji Kryzysowej Powiatowe Centrum Pomocy w Jarosławiu jarosławski Jarosław OW udzielenie schronienia w sytuacjach kryzysowych K, M, Dz TAK Schronisko dla Bezdomnych Mężczyzn w Jaśle Rzeszowskie Towarzystwo Pomocy im. św. Brata Alberta w Rzeszowie jasielski Jasło S dom czasowego pobytu dla bezdomnych mężczyzn pozbawionych wystarczających środków do życia, wzorowany na przytuliskach św. Brata Alberta M Tak - 40 w sytuacji kryzysowej do Ośrodek Interwencji Kryzysowej z siedzibą w Niwiskach Powiat Kolbuszowski kolbuszowski Niwiska H schronienie w sytuacjach kryzysowych, nocleg, poradnictwo K, M, Dz TAK Ośrodek Interwencji Kryzysowej przy Powiatowym Centrum Pomocy Rodzinie w Krośnie Powiat Krośnieński krośnieński Krosno H miejsca hostelowe w sytuacjach kryzysowych oraz poradnictwo specjalistyczne: prawne, psychologiczne, pedagogiczne, socjalne (poradnictwo w godzinach pracy PCPR od 7:30 do 15:30) K, M, Dz TAK Specjalistyczny Ośrodek Wsparcia dla Ofiar Przemocy w Rodzinie "SOS" w Lesku Powiat Leski leski Lesko OW schronienie dla ofiar przemocy, wsparcie psychologiczne, prawne, socjalne, pedagogiczne, grupa wsparcia dla ofiar przemocy w rodzinie K, M, Dz TAK Specjalistyczny Ośrodek Wsparcia dla Ofiar Przemocy w Rodzinie w Nowej Sarzynie Powiat Leżajski leżajski Nowa Sarzyna OW nocleg dla ofiar przemocy, wyżywienie, pomoc psychologiczna, prawna, interwencja kryzysowa K, M, Dz TAK Noclegownia dla Bezdomnych Mężczyzn Caritas Archidiecezji Przemyskiej Oddział Leżajsk leżajski Leżajsk N nocleg, wyżywienie, możliwość skorzystania z zaplecza sanitarnego oraz magazynu odzieży używanej M TAK Punkt Interwencji Kryzysowej Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Mielcu mielecki Mielec OW całodobowe schronienie osobom w sytuacjach kryzysowych, poradnictwo: psychologiczne, prawne, rodzinne K, M, Dz TAK

162 Schronisko dla Bezdomnych Mężczyzn im. św. Brata Alberta Koło Mieleckie Towarzystwa Pomocy im. Św. Brata Alberta mielecki Mielec S udzielanie tymczasowo noclegów dla bezdomnych, wydawanie posiłków i żywności, pomoc w załatwianiu spraw urzędowych, zapewnianie bezdomnym środków sanitarno-higienicznych, dostęp do urządzeń kulturalnooświatowych, odzieży, obuwia, podstawowych leków, przestrzeganie procedury postępowania z osobami bezdomnymi wymagającymi pomocy w okresie zimowym - przyjmowanie na nocleg z zapewnieniem posiłku M TAK Ośrodek Interwencji Kryzysowej Caritas Diecezji Sandomierskiej niżański Rudnik nad Sanem H schronienie w sytuacjach kryzysowych, wyżywienie, odzież, pomoc rzeczowa K, M, Dz TAK Dom Samotnej Matki Caritas Diecezji Sandomierskiej niżański Rudnik nad Sanem OW schronienie, wyżywienie, odzież, pomoc rzeczowa K, Dz TAK Schronisko dla Bezdomnych Kobiet Caritas Diecezji Sandomierskiej niżański Rudnik nad Sanem S schronienie, wyżywienie, odzież, pomoc rzeczowa K, Dz TAK Specjalistyczny Ośrodek Wsparcia dla Ofiar Przemocy w Rodzinie w Korytnikach 32 Dom Rodzinny 33 Schronisko dla Bezdomnych Kobiet w Przeworsku Powiat Przemyski przemyski Korytniki OW Stowarzyszenie Pomagamy Będącym w Potrzebie Fundacja Pomocy Młodzieży im. Jana Pawła II Wzrastanie przemyski Kotów D schronienie dla ofiar przemocy, poradnictwo prawne, psychologiczne, pedagogiczne i socjalne schronienie i wyżywienie dla osób bezdomnych K, M, D TAK - 20 K, M, Dz TAK - 50 przeworski Przeworsk S całodobowe schronienie K TAK Powiatowy Ośrodek Interwencji Kryzysowej w Lubzinie Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Ropczycach ropczyckosędziszowski Lubzina H schronienie w sytuacjach kryzysowych, w tym dla osób doświadczających przemocy w rodzinie, poradnictwo specjalistyczne M, K, Dz TAK Schronisko dla Bezdomnych Kobiet w Racławówce Rzeszowskie Towarzystwo Pomocy im. św. Brata Alberta w Rzeszowie rzeszowski Racławówka S wyżywienie, nocleg, odzież, środki higieny osobistej, pomoc w załatwianiu spraw urzędowych K Tak 38 w sytuacji kryzysowej do 50 50

163 Ośrodek Interwencji Kryzysowej w Górnie Powiat Rzeszowski Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Rzeszowie rzeszowski Górno H udzielanie osobom i rodzinom znajdującym się w trudnej sytuacji kryzysowej spowodowanej np. przemocą, handlem ludźmi, specjalistycznej pomocy psychologicznej, poradnictwa socjalnego i prawnego, a także w sytuacjach uzasadnionych schronienia do 3 miesięcy, bez względu na posiadany dochód; interdyscyplinarne działania podejmowane na rzecz osób i rodzin będących w stanie kryzysu, których celem jest przywrócenie równowagi psychicznej i umiejętności samodzielnego radzenia sobie, prowadzenie działań profilaktycznych K, M, Dz TAK Dom Inwalidy Bezdomnego Towarzystwo Pomocy im. Św. Brata Alberta Koło w Sanoku sanocki Sanok D pomoc bezdomnym, zagrożonym bezdomnością, niepełnosprawnym w zaspokajaniu potrzeb M TAK Chrześcijański Dom "Przystań" Fundacja Latarnia sanocki Wola Piotrowa D nocleg, wyżywienie, ubranie, terapia M TAK Stalowowolski Ośrodek Wsparcia i Interwencji Kryzysowej Stowarzyszenie Ruch Pomocy Psychologicznej "Integracja" stalowowolski Stalowa Wola H, OW, schronienie w sytuacjach kryzysowych, poradnictwo pedagogiczne, prawne, psychologiczne, psychologiczna interwencja kryzysowa, psychoedukacja, psychoterapia, w tym rodzinna K, M, Dz TAK Schronisko dla Bezdomnych Mężczyzn im. Św. Brata Alberta Koło Stalowowolskie Towarzystwa Pomocy im. Św. Brata Alberta stalowowolski Stalowa Wola S schronienie, wyżywienie, odzież, dyżury psychologa i terapeuty M TAK Ośrodek Interwencji Kryzysowej działający przy Powiatowym Centrum Pomocy Rodzinie w Strzyżowie Powiat Strzyżowski strzyżowski Strzyżów H udzielenie całodobowego schronienia dla ofiar przemocy domowej M, K, Dz TAK

164 Centrum Wsparcia i Rehabilitacji Społecznej w Gorzycach- Specjalistyczny Ośrodek Wsparcia dla Ofiar Przemocy w Rodzinie Powiat Tarnobrzeski tarnobrzeski Gorzyce OW całodobowy pobyt dla ofiar przemocy w rodzinie, pomoc psychologiczna, prawna pedagogiczna, socjalną, rodzinną M, K, Dz TAK Schronisko dla Bezdomnych i Biednych Kobiet w Gorzycach Towarzystwo Pomocy im. Św. Brata Alberta Koło Gorzyckie tarnobrzeski Gorzyce S nocleg, wyżywienie, usługi pielęgnacyjno-opiekuńcze K TAK - 16 Źródło: Podkarpacki Urząd Wojewódzki. Legenda: * S - schronisko, H - hostel, D - dom dla bezdomnych, N - noclegownia, OW - ośrodek wsparcia ** K kobiety, M mężczyźni, Dz - dzieci 52

165 Tabela 15. Jadłodajnie funkcjonujące na terenie województwa podkarpackiego /stan na listopad 2014 rok/ Lp. Nazwa placówki Podmiot prowadzący Powiat Miejscowość Forma pomocy Liczba posiłków wydawanych dziennie Towarzystwo Pomocy im. Św. Brata Alberta Koło Krośnieńskie Towarzystwo Pomocy im. Św. Brata Alberta Koło Krosno m. Krosno Krosno gorące posiłki, chleb, odzież 90 2 Kuchnia dla potrzebujących Towarzystwo Pomocy im Św. Brata Alberta Koło Przemyśl m. Przemyśl Przemyśl gorące posiłki Kuchnia dla ubogich Caritas Archidiecezji Przemyskiej m. Przemyśl Przemyśl gorące posiłki Kuchnia dla ubogich Rzeszowskie Towarzystwo Pomocy im. Św. Brata Alberta, Caritas Diecezji Rzeszowskiej m. Rzeszów Rzeszów gorące posiłki, pomoc żywnościowa, odzież, obuwie, środki czystości, pomoc finansowa Jadłodajnia Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Brzozowie MOPS w Brzozowie brzozowski Brzozów gorące posiłki 60 6 Caritas Matki Bożej Anielskiej Parafia pw. Matki Bożej Anielskiej dębicki Dębica żywność, odzież Caritas przy Parafii pw. Miłosierdzia Bożego Parafia pw. Miłosierdzia Bożego dębicki Dębica żywność, sprzęt AGD 60 8 Kuchnia im. Św. Brata Alberta przy kościele NMP Królowej Polski Towarzystwo Pomocy Im. Św. Brata Alberta Koło Jarosław jarosławski Jarosław gorące posiłki Jadłodajnia Caritas Diecezji Rzeszowskiej Caritas Diecezji Rzeszowskiej Okręg Jasło jasielski Jasło gorące posiłki, paczki żywnościowe (w okresie przedświątecznym) Jadłodajnia Caritas Zespół Charytatywny przy Parafii pw. Wszystkich Świętych kolbuszowski Kolbuszowa gorące posiłki, wydawanie żywności, talonów, zakup leków Stołówka dla osób starszych i samotnych przy PKPS Polski Komitet Pomocy Społecznej kolbuszowski Kolbuszowa ciepły posiłek, wydawanie żywności Jadłodajnia dla ubogich Caritas Archidiecezji Przemyskiej leżajski Leżajsk gorące posiłki Punkt wydawania gorącego posiłku Spółdzielnia Socjalna "Azalia" w Nowej Sarzynie leżajski Nowa Sarzyna gorący posiłek, żywność b.d. 14 Stołówka w MOPS w Lubaczowie MOPS w Lubaczowie lubaczowski Lubaczów gorące posiłki 40 53

166 Towarzystwo Pomocy im. Św. Brata Alberta Koło Łańcuckie Towarzystwo Pomocy im. Św. Brata Alberta Koło Łańcuckie łańcucki Łańcut odzież, obuwie, gorące posiłki Jadłodajnia Caritas 17 Jadłodajnia Caritas Caritas przy Parafii pw. Św. Mateusza Caritas przy Parafii pw. MBNP mielecki Mielec gorące posiłki 50 mielecki Mielec gorące posiłki Handel-Gastronomia Alicja Madej Restauracja STYLOWA Jadłodajnia Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Przeworsku GOPS niżański Nisko dożywianie b.d. GOPS niżański Nisko dożywianie b.d. MOPS Przeworsk przeworski Przeworsk gorące zupy, chleb Dzienny Dom Pobytu Emerytów, Rencistów, Inwalidów i Osób Samotnych Urząd Miasta i Gminy Ropczyce ropczyckosędziszowski Ropczyce w okresie zimowym gorące posiłki dla bezdomnych z terenu miasta i gminy b.d Miejsko-Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Sędziszowie Młp. Parafialny Zespół Caritas przy Parafii pw. Trójcy Św. w Głogowie 24 Jadłodajnia M-GOPS w Sędziszowie Młp. ropczyckosędziszowski Sędziszów Młp. gorące posiłki w okresie zimowym (listopad-marzec) od poniedziałku do piątku Caritas rzeszowski Głogów Młp. gorące posiłki 60 Towarzystwo Pomocy im Św. Brata Alberta Koło Sanok b.d. sanocki Sanok gorące posiłki Kuchnia przy klasztorze Klasztor Ojców Franciszkanów sanocki Sanok kanapki b.d. 26 Parafia pod Wezwaniem Zwiastowania Pańskiego w Stalowej Woli Klasztor Braci Mniejszych kapucynów stalowowolski Stalowa Wola ciepły posiłek i suchy prowiant 5 27 Kuchnia dla ubogich Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Strzyżowie strzyżowski Strzyżów gorące posiłki Punkt Wydawania Posiłków Punkt Wydawania Gorącego Posiłku Źródło: MGOPS w Nowej Dębie tarnobrzeski Nowa Dęba gorące posiłki 140 MOPR w Tarnobrzegu tarnobrzeski Tarnobrzeg gorące posiłki, chleb 70 54

167 Wspieranie dzieci i młodzieży Rodzina stanowi jedyną grupę społeczną dającą człowiekowi psychiczne i emocjonalne wsparcie oraz poczucie bezpieczeństwa. Żadna, choćby świetnie zorganizowana instytucja, nie jest w stanie zapewnić dziecku zaspokojenia potrzeb związanych z afiliacją, poczuciem akceptacji, tożsamości i miłości na takim poziomie, jaki realizuje dobrze funkcjonująca rodzina. Niestety, nie wszystkie rodziny funkcjonują prawidłowo. Wiele z nich napotyka trudności finansowe, zdrowotne czy emocjonalne, z którymi nie potrafi sobie samodzielnie poradzić. W takich sytuacjach, gdzie ponadto dochodzi do zaniedbań w sferze opiekuńczo-wychowawczej w stosunku do dzieci, zwykle interweniuje państwo 67. Z analizy danych zawartych w raporcie pn. Ocena zasobów pomocy społecznej 2014 rok 68 wynika, że zjawisko bezradności w sprawach opiekuńczo-wychowawczych występujące w województwie podkarpackim ma tendencję malejącą (w 2014 roku liczba rodzin zmniejszyła się o 6,7% w stosunku do roku poprzedniego), jednak w dalszym ciągu znaczna część rodzin korzystających z pomocy społecznej jest objęta wsparciem z tego powodu. Ponadto prognozowany jest wzrost tego zjawiska w roku Tabela 16. Pomoc udzielana z powodu bezradności w sprawach opiekuńczo-wychowawczych WYSZCZEGÓLNIENIE Rok 2012 Rok 2013 Rok 2014 Prognoza na rok 2015 BEZRADNOŚĆ W SPRAWACH OPIEKUŃCZO-WYCHOWAWCZYCH Liczba rodzin Liczba osób w rodzinach Źródło: Ocena zasobów pomocy społecznej 2014 rok, ROPS Rzeszów. Ustawa o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej 69 określa rodzaje wsparcia udzielanego rodzinie przeżywającej trudności w wypełnianiu funkcji opiekuńczowychowawczych. Rodzina może liczyć na pomoc w formie: konsultacji i poradnictwa specjalistycznego, terapii i mediacji, usług opiekuńczych i specjalistycznych, poradnictwa prawnego, udziału w grupach wsparcia oraz grupach samopomocowych. Jak wynika z danych uzyskanych za pomocą badań ankietowych niewiele gmin świadczy kompleksową, specjalistyczną pomoc dla rodzin w tym zakresie. 67 L. Winogrodzka, Rodziny zastępcze i ich dzieci, Wyd. Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowkiej, Lublin Raport pn. Ocena zasobów pomocy społecznej 2014 rok dostępny jest na stronie 69 t.j. Dz.U. z 2015 r., poz. 332 z póz. zm. 55

168 Tabela 17. Metody pracy z rodziną stosowane na terenie gmin woj. podkarpackiego /dane z ankiet ROPS - stan na maj 2014r./ LP. METODY PRACY Z RODZINĄ LICZBA GMIN 1 Specjalistyczne poradnictwo 51 2 Terapia 17 3 Mediacje 8 4 Specjalistyczne i opiekuńcze usługi Poradnictwo prawne 56 6 Grupy wsparcia 16 7 Inne 27 Źródło: Wojewódzki Program Wspierania Rodziny i Systemu Pieczy Zastępczej na lata Najbardziej rozpowszechnioną formą pracy z rodziną są specjalistyczne i opiekuńcze usługi tę metodę pracy realizuje 102 gminy w regionie. Grupy wsparcia, grupy samopomocowe, mediacje i terapie to metody pracy z rodziną, po które sięga zaledwie kilka lub kilkanaście gmin. Specjalistyczna pomoc oferowana jest głównie przez większe ośrodki pomocy społecznej, usytuowane przede wszystkim w miastach powiatowych 70. Ustawa o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej 71 w 2011 roku wprowadziła funkcję tzw. asystenta rodziny, który pełni inną rolę niż pracownik socjalny. Asystent ma być bliżej rodziny i jej problemów, a jego elastyczny, nienormowany czas pracy powinien być dostosowany do rytmu życia rodziny i jej realnych potrzeb. Ma pomagać nie tylko w problemach wychowawczych, ale również w codziennych sprawach. Ponadto rola asystenta skupiać się powinna również na motywowaniu członków rodzin do podnoszenia swoich kwalifikacji zawodowych w sytuacjach, gdy są one niewystarczające; udzielenia pomocy w poszukiwaniu, podejmowaniu i utrzymywaniu pracy zarobkowej, a także motywowaniu do udziału w zajęciach grupowych dla rodziców oraz udzielaniu wsparcia dzieciom. 70 Wojewódzki Program Wspierania Rodziny i Systemu Pieczy Zastępczej na lata , 71 t.j. Dz.U. z 2015 r., poz. 332 z póz. zm. 56

169 Tabela 18. Zatrudnienie asystenta rodziny Lp. Powiat Rok 2012 Liczba rodzin objęta pracą asystenta rodziny Rok 2013 Rok 2014 Prognoza na rok 2015 Rok 2012 Liczba asystentów rodziny Rok 2013 Rok 2014 Prognoza na rok m. Krosno m. Przemyśl m. Rzeszów m. Tarnobrzeg bieszczadzki brzozowski dębicki jarosławski jasielski kolbuszowski krośnieński leski leżajski lubaczowski łańcucki mielecki niżański przemyski przeworski ropczyckosędziszowski rzeszowski sanocki stalowowolski strzyżowski tarnobrzeski SUMA Źródło: Ocena zasobów pomocy społecznej 2014 rok, ROPS Rzeszów. Począwszy od 2012 roku stale wzrasta liczba rodzin objętych pracą asystenta rodziny. W roku 2014 liczba rodzin wyniosła 1 972, co świadczy o tym, że na jednego asystenta przypadało średnio ponad 10 rodzin. Kolejną formą pomocy w sytuacjach kryzysowych, a także w celu zapewnienia dziecku pomocy w nauce, organizacji czasu wolnego jest funkcjonowanie świetlic socjoterapeutycznych. Z danych uzyskanych z urzędów gmin województwa podkarpackiego wynika, że w 6 powiatach nie funkcjonują tego typu świetlice. Zaznaczyć należy, że największą liczbę świetlic socjoterapeutycznych odnotowano w miastach na prawach powiatu, tj. w Rzeszowie i Krośnie. 57

170 Wykres 4. Liczba świetlic socjoterapeutycznych funkcjonujących na terenie województwa podkarpackiego Źródło: opracowanie własne na podstawie danych z urzędów gmin województwa podkarpackiego. Bezradność jest często wynikiem zaburzenia równowagi systemu rodzinnego przejawiającego się trudnościami we właściwym wypełnianiu ról społecznych przez poszczególnych członków rodziny, często jest również przyczyną złego funkcjonowania rodziny. Wszelka pomoc powinna zmierzać do udzielania rodzinie wsparcia w odbudowie prawidłowych relacji i umacniania prawidłowych postaw rodzicielskich. Warunkiem powodzenia jest możliwie jak najwcześniejsze udzielenie pomocy oraz stosowanie działań profilaktyczno-ochronnych. Jednak w przypadku gdy wyczerpane zostały wszystkie formy pomocy rodzicom lub gdy dobro dziecka przemawia za niezwłocznym zapewnieniem mu opieki poza rodziną biologiczną, wówczas może zostać umieszczone w pieczy zastępczej, której celem jest zapewnienie mu czasowej opieki i wychowania. Umieszczenie w instytucjonalnej pieczy zastępczej następuje w sytuacji, gdy brakuje możliwości umieszczenia dziecka w rodzinnej pieczy zastępczej lub z innych ważnych powodów nie jest to zasadne. Instytucjonalna piecza zastępcza jest sprawowana w formie: 1. Placówek opiekuńczo-wychowawczych - zapewniają dziecku całodobową opiekę i wychowanie oraz zaspokajają jego niezbędne potrzeby, realizują plan pomocy dziecku. Placówki te dzielą się na: socjalizacyjne, interwencyjne, specjalistyczno-terapeutyczne lub rodzinne. 58

171 W placówkach tych (z wyjątkiem placówek typu rodzinnego) umieszczane są dzieci powyżej 10 roku życia, wymagające szczególnej opieki lub mające trudności w przystosowaniu się do życia w rodzinie. W wyjątkowych sytuacjach, szczególnie gdy przemawia za tym stan zdrowia dziecka lub dotyczy to rodzeństwa, w placówkach tych można umieścić dziecko poniżej 10 roku życia. Placówki opiekuńczo-wychowawcze typu rodzinnego zajmują się wychowywaniem dzieci w różnym wieku, w tym dzieci dorastających i usamodzielniających się. Umożliwiają one wspólne wychowanie i opiekę licznemu rodzeństwu. Tabela 19. Placówki opiekuńczo-wychowawcze WYSZCZEGÓLNIENIE Rok 2012 Rok 2013 Rok 2014 PLACÓWKI OPIEKUŃCZO-WYCHOWAWCZE OGÓŁEM Liczba placówek Liczba miejsc w placówkach ogółem Liczba osób korzystających W TYM: PLACÓWKI TYPU RODZINNEGO Liczba placówek Liczba miejsc w placówkach ogółem Liczba osób korzystających Źródło: Ocena zasobów pomocy społecznej 2014 rok, ROPS Rzeszów. 2. Regionalnych placówek opiekuńczo-terapeutycznych, w których umieszczane są dzieci wymagające szczególnej opieki, które ze względu na stan zdrowia wymagający stosowania specjalistycznej opieki i rehabilitacji nie mogą zostać umieszczone w rodzinnej pieczy zastępczej lub w placówce opiekuńczo - wychowawczej. 3. Interwencyjnych ośrodków preadopcyjnych, w których umieszczane są dzieci wymagające specjalistycznej opieki, które w okresie oczekiwania na przysposobienie nie mogą zostać umieszczone w rodzinnej pieczy zastępczej. Ich pobyt w ośrodku nie może trwać dłużej niż do ukończenia pierwszego roku życia. Obecnie wspiera się działania polegające na zastąpieniu, opieki instytucjonalnej, na rzecz tworzenia oraz wspierania rodzinnych form pieczy zastępczej oraz zapewnienia pomocy dla osób usamodzielniających się. Rodzina zastępcza jest podstawową i optymalną formą pomocy dzieciom, które z powodu kryzysu w rodzinie, czy innych zdarzeń traumatycznych, musiały przez jakiś czas przebywać poza domem. 59

172 Do form rodzinnej pieczy zastępczej należą: 1. Rodzina zastępcza zapewnia opiekę i wychowanie dzieciom pozbawionym całkowicie lub częściowo opieki rodzicielskiej; może też być ustanowiona dla dziecka niedostosowanego społecznie. Wyróżniamy następujące typy rodzin zastępczych: rodzina zastępcza spokrewniona tworzona przez małżonków lub osobę nie pozostającą w związku małżeńskim, będący wstępnymi lub rodzeństwem dziecka, którym przysługuje pomoc finansowa na utrzymanie dziecka; rodzina zastępcza niezawodowa tworzona przez małżonków lub osobę nie pozostającą w związku małżeńskim, niebędący wstępnymi lub rodzeństwem dziecka, którym przysługuje świadczenie pieniężne na pokrycie kosztów utrzymania każdego umieszczonego w tej rodzinie dziecka; w rodzinie umieszcza się w tym samym czasie nie więcej niż 3 dzieci (z wyjątkiem licznego rodzeństwa); rodzina zastępcza zawodowa tworzona przez małżonków lub osobę nie pozostającą w związku małżeńskim, niebędący wstępnymi lub rodzeństwem dziecka; oprócz świadczenia pieniężnego na pokrycie kosztów utrzymania każdego umieszczonego w niej dziecka otrzymuje ona także wynagrodzenie z tytułu pełnienia funkcji rodziny zastępczej; w rodzinie tej umieszcza się w tym samym czasie nie więcej niż 3 dzieci (z wyjątkiem licznego rodzeństwa); może działać m.in. jako: rodzina zastępcza zawodowa pełniąca funkcję pogotowia rodzinnego, która przyjmuje dziecko na podstawie orzeczenia sądu, w przypadku gdy dziecko zostało doprowadzone przez Policję lub Straż Graniczną, na wniosek rodziców dziecka lub innej osoby, w przypadku bezpośredniego zagrożenia życia lub zdrowia dziecka w związku z przemocą w rodzinie; rodzina zastępcza zawodowa specjalistyczna umieszcza się w niej w szczególności: dzieci legitymujące się orzeczeniem o niepełnosprawności lub orzeczeniem o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności. 2. Rodzinny dom dziecka - tworzą małżonkowie lub osoba niepozostająca w związku małżeńskim. W tym samym czasie może w nim przebywać nie więcej niż 8 dzieci (z wyjątkiem licznego rodzeństwa). Rodziny zastępcze oraz rodzinne domy dziecka zapewniają dziecku całodobową opiekę i wychowanie, traktują je w sposób sprzyjający poczuciu godności i wartości osobistej, zapewniają kształcenie, rozwój uzdolnień i zainteresowań oraz dostęp do świadczeń zdrowotnych. Ponadto zaspokajają potrzeby emocjonalne dziecka, potrzeby 60

173 bytowe, rozwojowe, społeczne i religijne, a także zapewniają ochronę przed arbitralną i bezprawną ingerencją w życie prywatne dziecka oraz umożliwiają mu kontakt Tabela 20. Rodzinna piecza zastępcza WYSZCZEGÓLNIENIE Rok 2012 Rok 2013 Rok 2014 Prognoza na rok 2015 RODZINY ZASTĘPCZE RODZINY SPOKREWNIONE Liczba rodzin Liczba dzieci umieszczonych w rodzinach RODZINY NIEZAWODOWE Liczba rodzin Liczba dzieci umieszczonych w rodzinach RODZINY ZAWODOWE Liczba rodzin Liczba dzieci umieszczonych w rodzinach W TYM: RODZINY ZASTĘPCZE SPECJALISTYCZNE Liczba rodzin Liczba dzieci umieszczonych w rodzinach RODZINY ZASTĘPCZE PEŁNIĄCE FUNKCJĘ POGOTOWIA RODZINNEGO Liczba rodzin Liczba dzieci umieszczonych w rodzinach RODZINNY DOM DZIECKA Liczba rodzin Liczba dzieci umieszczonych w rodzinach Źródło: Ocena zasobów pomocy społecznej 2014 rok, ROPS Rzeszów. z rodzicami i innymi bliskimi osobami, chyba że z uwagi na dobro dziecka sąd postanowi inaczej. Na rodzinie zastępczej lub prowadzącym rodzinny dom dziecka spoczywa obowiązek, a jednocześnie prawo wykonywania bieżącej pieczy nad dzieckiem, jego wychowania i reprezentowania. Pozostałe obowiązki i prawa wynikające z władzy rodzicielskiej należą do rodziców dziecka 72. Powyższa tabela przedstawia informacje dotyczące liczby rodzin oraz dzieci umieszczonych w pieczy zastępczej na terenie województwa podkarpackiego w latach Z analizy danych wynika, że w przeciwieństwie do roku 2013, w roku 2014 spadła zarówno liczba rodzin spokrewnionych z dzieckiem, jak i rodzin zastępczych niezawodowych. Wzrost zauważalny jest natomiast w przypadku liczby rodzin oraz dzieci umieszczonych w rodzinach zastępczych zawodowych. 72 Pod red. A. Kwaśniewskiej, Poradnik rodzicielstwa zastępczego, Stowarzyszenie Interwencji Prawnej, Warszawa

174 Umieszczenie dziecka poza rodziną naturalną powinno stanowić środek ostateczny, stosowany gdy rodzice zagrażają dobru dziecka. Dziecko umieszcza się w pieczy zastępczej do czasu zaistnienia warunków umożliwiających jego powrót do rodziny albo do czasu umieszczenia go w rodzinie adopcyjnej. W drodze adopcji realizuje się prawo dziecka do wychowania w środowisku rodzinnym. Rodzina adopcyjna stanowi najkorzystniejszą formę opieki nad dzieckiem, które z różnych przyczyn zostało pozbawione możliwości wychowania w rodzinie biologicznej, stwarza bowiem warunki niemal identyczne z warunkami panującymi w rodzinie naturalnej. Adopcja stanowi niejednokrotnie jedyną szansę na zostanie rodzicem, a dla wielu dzieci jest jedyną drogą do posiadania prawdziwego domu. Prowadzenie procedur adopcyjnych oraz przygotowanie kandydatów do przysposobienia dziecka należy do wyłącznej kompetencji ośrodków adopcyjnych. Procedura adopcyjna jest długotrwałym i sformalizowanym procesem, bowiem kandydaci do przysposobienia dziecka muszą spełnić szereg warunków, które są weryfikowane w procesie kwalifikacyjnym. Tabela 21. Adopcja w województwie podkarpackim WYSZCZEGÓLNIENIE Liczba przysposobionych dzieci Liczba prowadzonych preadopcji Liczba kandydatów, którzy zgłosili się do ośrodka w celu przysposobienia dziecka w danym roku Liczba kandydatów (małżeństw i osób samotnych) zakwalifikowanych do przysposobienia dziecka w danym roku Liczba osób przeszkolonych Źródło: dane własne ROPS. Ponadto w ramach działań nakierowanych na rodzinę przeżywającą problemy opiekuńczo-wychowawcze, Regionalny Ośrodek Polityki Społecznej w Rzeszowie w imieniu Samorządu Województwa Podkarpackiego realizuje i koordynuje Wojewódzki Program Wspierania Rodziny i Systemu Pieczy Zastępczej na lata , którego głównym celem jest budowanie i rozwój zintegrowanego systemu wsparcia i pomocy rodzinie oraz pieczy zastępczej w regionie. Rodzina jako najważniejsza grupa społeczna, m.in. przygotowuje dziecko do życia w społeczeństwie, zaspakaja podstawowe potrzeby, dostarcza wzorce zachowania. Jedną z poważnych kwestii mających wpływ na jakość życia rodziny jest jej sytuacja ekonomiczna. Posiadanie dostatecznych zasobów materialnych pozytywnie wpływa na funkcjonowanie rodziny, pozwala na zaspokojenie różnych potrzeb, partycypację w życiu 62

175 kulturalnym, towarzyskim, spełnienie życiowych planów czy aspiracji edukacyjnych dzieci. Wiele rodzin dotyka problem niedostatku. Dążenie do zabezpieczenia potrzeb materialnych, a także zmiana stylu życia rodziny determinują decyzję o rozłące z najbliższymi i podjęciu zawodowej aktywności poza granicami kraju. Migracje zagraniczne nie są zjawiskiem nowym, lecz w ostatnich latach, zwłaszcza po wejściu Polski do Unii Europejskiej, mamy do czynienia ze znacznym wzrostem wyjazdów zagranicznych, przede wszystkim w celach zarobkowych 73. Niepokojącym zjawiskiem społecznym spowodowanym migracją jest dezintegracja współczesnych rodzin. Zaznacza się ona zarówno w wewnętrznym systemie organizacji samej rodziny, jak również w jej zewnętrznych przeobrażeniach społecznych 74. Sytuacja ta powoduje, że najbardziej poszkodowane są przede wszystkim dzieci, albowiem wychowaniem ich coraz częściej muszą zajmować się samotni rodzice: matka lub ojciec albo w ogóle rodzice zostawiają dzieci swoim dziadkom bądź innym opiekunom, co w istocie rodzi problem eurosieroctwa. Według Ministerstwa Edukacji Narodowej pojęcie eurosieroctwa oznacza sytuację, w której emigracja zarobkowa rodziców lub rodzica powoduje burzenie takich funkcji rodziny, jak zapewnienie ciągłości procesu socjalizacji, wsparcia emocjonalnego dziecka i transmisji kulturowej 75. Definicja eurosieroctwa zawarta w Biuletynie Informacyjnym Rzecznika Praw Dziecka natomiast brzmi: mianem eurosieroctwa psychologowie określają zjawisko pozostawiania w kraju dzieci przez rodziców wyjeżdżających za granicę ( ) dzieci pozbawione stałego kontaktu nawet z jednym z rodziców, czują się jak sieroty 76. Zgodnie z wynikami badania przeprowadzonego w 2008 roku, dotyczącego zjawiska eurosieroctwa w województwie podkarpackim 77, liczba uczniów (ze wszystkich typów szkół: podstawowych, gimnazjalnych oraz ponadgimnazjalnych), których przynajmniej jeden rodzic wyjechał za granicę, wyniosła osób. Liczba uczniów, w rodzinach, których oboje rodzice wyjechali za granicę, wyniosła osób. Problem wyjazdu przynajmniej jednego rodzica za granicę widoczny był w 93% badanych szkół podstawowych, 96% szkół ponadgimnazjalnych oraz w 98% szkół ponadgimnazjalnych. Wykazana została również zależność polegająca na tym, że im wyższy etap edukacyjny, tym więcej uczniów miało jednego rodzica pracującego za granicą w celach zarobkowych. Ponadto większość rodziców wyjeżdżających za granicę zamieszkiwała tereny wiejskie K. Tarka, Sytuacja dziecka w rodzinie migracyjnej, Studia i prace pedagogiczne 2014(1) - rozprawy i materiały 74 Ks. J. Młyński, Migracje rodziców jako zjawisko społeczno-wychowawcze w kontekście nowych uwarunkowań pedagogiki dzieci, Roczniki nauk o rodzinie i pracy socjalnej tom 4(59) K. Tarka, Sytuacja dziecka w rodzinie migracyjnej, Studia i prace pedagogiczne 2014(1) - rozprawy i materiały 77 Badanie realizowane było wśród dyrektorów podkarpackich szkół: podstawowych, gimnazjalnych oraz ponadgimnazjalnych. 78 Więcej na temat badania 63

176 W 2014 roku na zlecenie Rzecznika Praw Dziecka, Wyższa Szkoła Nauk Społecznych PEDAGOGIUM przeprowadziła badanie pn. Dziecko, rodzina i szkoła, wobec migracji rodzicielskich: 10 lat po akcesji do Unii Europejskiej, które stanowiło kontynuację badania zainicjowanego w 2008 roku. Badanie zostało przeprowadzone wśród uczniów i nauczycieli (w przypadku klas integracyjnych) wszystkich typów szkół (z wyłączeniem szkół dla dorosłych oraz szkół specjalnych). Wyniki badania wskazują, że rozłąki z przynajmniej jednym z rodziców w ciągu trzech lat poprzedzających badanie doświadczyła jedna piąta uczniów, co świadczy o siedmiopunktowym spadku w stosunku do badań z 2008 roku. Długotrwałej rozłąki z rodzicem, zaś doświadczyło 3,2% ogółu badanych uczniów. Warto jednocześnie zauważyć, że migracja zarobkowa w rodzinach z dziećmi w wieku szkolnym jest częstsza niż w odniesieniu do całej populacji. Wyniki badania uwidoczniły również pewne zaburzenia dyscypliny szkolnej wśród uczniów z rodzin transnarodowych w porównaniu z tymi z rodzin lokalnych. W przypadku migracji ojca zwiększa się częstotliwość spóźnień, zarówno uczniów, jak i uczennic. Z kolei wyjazd matki uprawdopodabnia wzrost liczby nieusprawiedliwionych nieobecności, ale tylko wśród chłopców. Ponadto pochodzące z rodzin transnarodowych uczennice gimnazjów istotnie częściej deklarują sporadyczną konsumpcję alkoholu, zaś wśród uczniów z rodzin transnarodowych w tej grupie wiekowej bardziej powszechne niż wśród ich rówieśników jest sięganie po nikotynę, alkohol i pochodne konopi indyjskich. Dlatego też z punktu widzenia profilaktyki zachowań ryzykownych ważna jest obecność rodzica w okresie eksperymentowania przez młodzież z używkami 79. Zjawisko wzrostu migracji rodziców, którzy pozostawili dzieci w kraju wpływa również na wzrost liczby spraw wnoszonych do Regionalnego Ośrodka Polityki Społecznej w Rzeszowie, ujętych w kwartalnych sprawozdaniach rzeczowo-finansowych, zawierających informacje o realizacji zadań z zakresu koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego dotyczących świadczeń rodzinnych. Wzrost liczby spraw wpływających do ROPS Rzeszów kształtował się następująco: rok spraw, rok spraw, rok spraw, rok spraw 80. Powyższe sprawy, dotyczyły postępowań związanych z ustalaniem koordynacji i prawa do świadczeń rodzinnych w Polsce, uzupełnianiem formularzy, uzupełnianiem dokumentów typu SED na potrzeby instytucji zagranicznych, a także postępowań w sprawie nienależnie pobranych świadczeń rodzinnych. 79 Więcej na temat badania 80 Regionalny Ośrodek Polityki Społecznej w Rzeszowie, Oddział Świadczeń Rodzinnych. 64

177 Emigracja zarobkowa oprócz korzyści, chociażby finansowych, niesie ze sobą także wiele zagrożeń, a czas rozłąki powoduje negatywne skutki. Niezaspokojenie potrzeby miłości, bliskości czy bezpieczeństwa przejawia się u dzieci m.in. buntem, problemami szkolnymi, uzależnieniem od alkoholu czy narkotyków 81. Dzieci źle znoszą rozłąkę i choć mają rodziców, czują się sierotami. Stres i cierpienie okazują w różny sposób. Gorzej się uczą, wagarują, popadają w uzależnienia. W skrajnych przypadkach są agresywne, wchodzą w konflikty z prawem. Nieobecność rodzica w domu (szczególnie ojca) ma ogromny wpływ na proces socjalizacyjno-wychowawczy dzieci i młodzieży. Ważną rolę odgrywają tutaj wzorce osobowe rodziców, postawy, zachowania oraz ich zwyczajna obecność w rodzinie. Badania dowodzą, ze rozłąka z jednym z rodziców może być przyczyną depresji, braku poczucia bezpieczeństwa, lęku lub zaburzeń zachowania, które z czasem się pogłębiają 82. Jednak zdarzają się przypadki, że małe dzieci pozostają pod opieką starszego, ale niepełnoletniego rodzeństwa. Jest to zdecydowanie niewystarczająca forma opieki dla dzieci i młodzieży, szczególnie tych, którzy w tym czasie wchodzą w okres dorastania, dojrzewania psychicznego, fizycznego i emocjonalnego 83. Obecnie problem eurosierostwa jest coraz bardziej dostrzegany przez szkoły oraz przez psychologów, którzy zdają sobie sprawę z konieczności podejmowania działań wspierających rozwój dzieci euromigrantów. W 2011 roku Polska podczas prezydencji w Unii Europejskiej omawiała ten temat na wielu debatach i konferencjach. Mimo coraz większej świadomości tego problemu, brak jest jednak ciągle skutecznego systemu wsparcia, który koncentrowałby się nie tylko na pozostawionych dzieciach, ale i całych rodzinach. Należy również pamiętać, że nie wszyscy rodzice podejmują decyzję o wyjeździe z myślą o poprawie swojej sytuacji materialnej. Dla wielu z nich wyjazd jest warunkiem zdobycia jakiegokolwiek zatrudnienia i utrzymania rodziny. Rozwiązania społeczne i gospodarcze mające na celu zmniejszenie poziomu bezrobocia i zapewniające znalezienie w kraju godnej pracy zapewne umożliwiłyby wielu dzieciom wzrastanie w pełnej rodzinie A. Bińczyk, Akcesja Polski do Unii Europejskiej a eurosieroctwo Ks. J. Młyński, Migracje rodziców jako zjawisko społeczno-wychowawcze w kontekście nowych uwarunkowań pedagogiki dzieci, Roczniki nauk o rodzinie i pracy socjalnej tom 4(59) A. Bińczyk, Akcesja Polski do Unii Europejskiej a eurosieroctwo

178 Kadra w jednostkach pomocy społecznej Efektywność pomocy społecznej oraz realizacja jej głównego celu, jakim jest zaspokajanie niezbędnych potrzeb życiowych i doprowadzenie do życiowego usamodzielnienia się osób i rodzin możliwe jest w przypadku dysponowania zasobami ludzkimi, które stanowią dobrze wykwalifikowaną oraz odpowiednio liczebną w stosunku do zdiagnozowanych potrzeb kadrę. Tabela 22. Zatrudnienie kadry w jednostkach organizacyjnych pomocy i integracji społecznej JEDNOSTKI ORGANIZACYJNE POMOCY I INTEGRACJI SPOŁECZNEJ Wzrost/spadek zatrudnienia w 2013 do 2012 (2012=100%) Służby wojewody realizujące zadania z zakresu pomocy społecznej ,1% Regionalny ośrodek polityki społecznej ,8% Powiatowe centra pomocy rodzinie ,2% z tego: pracownicy socjalni ,1% Ośrodki pomocy społecznej ,0% z tego: pracownicy socjalni ogółem ,3% Domy pomocy społecznej ,1% Placówki specjalistycznego poradnictwa b.d. b.d. - w tym: rodzinnego b.d. b.d. - Ośrodki interwencji kryzysowej ,6% Ośrodki wsparcia ,2% z tego: Ośrodki wsparcia dla osób z zaburzeniami psychicznymi Środowiskowe domy samopomocy ,4% ,4% Dzienne domy pomocy ,4% Domy dla matek z małoletnimi dziećmi i kobiet w ciąży Noclegownie, schroniska, domy dla bezdomnych 2 2 0,0% ,8% Inne ośrodki wsparcia ,2% Źródło: dane z MPiPS-03 za rok 2012,

179 Zapisy ustawy o pomocy społecznej 85 obowiązujące od dnia 1 stycznia 2015 roku nałożyły na ośrodki pomocy społecznej obligatoryjny obowiązek zatrudniania minimalnej liczby pracowników socjalnych zatrudnionych w ośrodku pomocy społecznej. Jeden pracownik socjalny zatrudniony w pełnym wymiarze czasu pracy przypadać ma na 2 tys. mieszkańców lub proporcjonalnie do liczby rodzin i osób samotnie gospodarujących, objętych pracą w stosunku jeden pracownik socjalny zatrudniony w pełnym wymiarze czasu pracy na nie więcej niż 50 rodzin i osób samotnie gospodarujących. Ponadto w myśl art. 110 ust. 12 powyższej ustawy ośrodek pomocy społecznej zatrudnia w pełnym wymiarze czasu pracy nie mniej niż 3 pracowników socjalnych. W 2014 roku w województwie podkarpackim wskaźnik zatrudnienia pracowników socjalnych zatrudnionych na 2 tys. mieszkańców wyniósł 1,1 - spadł o 0,9% w porównaniu z rokiem wcześniejszym. Zaznaczyć należy, że zarówno w ośrodkach pomocy społecznej, jak i powiatowych centrach pomocy rodzinie wielu pracowników socjalnych dotychczas zatrudnionych było w ramach projektów finansowanych ze środków unijnych, zaś w związku z zakończeniem realizacji projektów spodziewać się można spadku zatrudnienia tej grupy pracowniczej. Najwyższa wartość powyższego wskaźnika zatrudnienia pracowników socjalnych odnotowano w południowej części województwa w gminach: Cisna w powiecie leskim, Lutowiska w powiecie bieszczadzkim i Krempna w powiecie jasielskim. Analizując liczbę pracowników socjalnych stwierdza się również znaczne niedobory w niektórych gminach. Dotkliwy brak pracowników socjalnych występuje w gminie Fredropol w powiecie przemyskim. Ponadto znaczne niedobory kadrowe pracowników socjalnych występują także w gminach: Zaleszany w powiecie stalowowolskim, Ropczyce w powiecie ropczycko-sędziszowskim oraz Niebylec w powiecie strzyżowskim. Drugi wskaźnik dotyczący liczby rodzin i osób samotnie gospodarujących objętych pracą socjalną w 2014 roku najwyższe wartości przyjął w gminach Tarnowiec w powiecie jasielskim, Leżajsk (miasto), Wojaszówka w powiecie krośnieńskim. Znaczne niedobory pracowników socjalnych w stosunku do liczby rodzin objętych pracą występują w gminach: Nozdrzec w powiecie brzozowskim, Tarnobrzeg (miasto) i Raniżów w powiecie kolbuszowskim. Uwzględniając powyższe stwierdzić można, że niektóre samorządy gminne zmuszone będą zatrudnić więcej pracowników socjalnych, aby spełnić zapisy aktu prawnego obowiązującego w obszarze pomocy społecznej. Wiązać to się będzie nieodzownie ze zwiększeniem środków finansowych na ten cel Ustawa z dnia 12 marca 2004 roku o pomocy społecznej, (t.j. Dz.U. z 2015 r., poz. 163 z późn. zm.). 86 Ocena zasobów pomocy społecznej 2014 rok, ROPS Rzeszów. 67

180 Specyfika pomocy społecznej nakłada na pracowników wiele obowiązków. Jednym z nich, który daje gwarancję skutecznego działania, wspierania osób, grup i społeczności, jest warunek nieustannego doskonalenia zawodowego. Regionalny Ośrodek Polityki Społecznej w Rzeszowie, zgodnie ze Szczegółowym Opisem Priorytetów Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki, w okresie od 2007 roku do 30 czerwca 2015 roku realizował projekt pn. Szkolenia i specjalistyczne doradztwo dla kadr pomocy społecznej działających na trenie województwa podkarpackiego powiązane z potrzebami oraz specyfiką realizowanych zadań w ramach priorytet VII Działanie 7.1, Poddziałanie Podnoszenie kwalifikacji kadr pomocy społecznej i integracji społecznej. Łączna kwota projektu wyniosła ,08 zł. W latach szkolenia i warsztaty ukończyło osób, w tym kobiet i 680 mężczyzn, które zostały przeprowadzone przez: pedagogów, psychologów, terapeutów, certyfikowanych psychoterapeutów, mediatorów, prawników, ratowników medycznych. W ramach projektu zorganizowanych zostało: 56 tematów szkoleń i konferencji, 83 warsztaty, w tym 40 spotkań dotyczących ekonomii społecznej w gminach, 4 kierunki studiów podyplomowych. Szkolenia odbywały się w 18 hotelach zarówno na terenie Rzeszowa i najbliższych okolic, jak i w powiatach na terenie województwa podkarpackiego. Odbiorcami szkoleń byli: pracownicy i wolontariusze instytucji pomocy i integracji społecznej, pracownicy publicznych służb zatrudnienia w zakresie podnoszenia kwalifikacji na rzecz udzielania kompleksowego wsparcia osobom wykluczonym społecznie, przedstawiciele innych służb społecznych: kuratorzy sądowi, policjanci, pielęgniarki środowiskowe, pracownicy PUP, pedagodzy, asystenci rodziny, pracownicy samorządu terytorialnego, bezpośrednio obsługujący gminne i powiatowe jednostki organizacyjne pomocy społecznej np. księgowe projektu. Zakres tematyczny obejmował szeroki wachlarz zagadnień z zakresu pomocy społecznej, między innymi: Akredytowane szkolenie w Programie uzyskiwania kwalifikacji pracowników socjalnych i pracowników innych instytucji działających obszarze pomocy społecznej - Przeciwdziałanie przemocy w rodzinie, Mediator, Przeciwdziałanie przemocy w rodzinie zespoły interdyscyplinarne, Terapia rodzin. 68

181 Ponadto realizowane są studia podyplomowe pn.: Zamówienia publiczne, Asystent rodziny, Diagnoza dziecka i jego rodziny, Usługi opiekuńcze i specjalistyczne usługi opiekuńcze. 69

182 Wnioski i rekomendacje 1. W 2014 roku łączna liczba rodzin objętych pomocą i wsparciem wyniosła osób, w roku następnym prognozowany jest wzrost tych wartości o 1,2%. 2. Najczęstszymi powodami udzielania pomocy społecznej są: ubóstwo, bezrobocie, niepełnosprawność, długotrwała i ciężka choroba oraz bezradność w sprawach opiekuńczo-wychowawczych. 3. Zjawisko ubóstwa dotyka największej liczby rodzin objętych wsparciem na terenie województwa podkarpackiego. W 2014 roku liczba ta wyniosła i pomimo, że spadła o 4,4% w porównaniu z rokiem 2013, to jednak prognozuje się jej wzrost w roku następnym. Zaznaczyć należy, że na poziom ubóstwa wpływa wiele innych występujących niekorzystnych zjawisk takich jak: bezrobocie, niepełnosprawność, uzależnienia czy bezradność w sprawach opiekuńczo-wychowawczych, które w konsekwencji mogą prowadzić do wykluczenia społecznego nie tylko jednostek, ale również i całych rodzin. 4. Najwyższy poziom życia mieszkańców województwa podkarpackiego występuje w powiatach: m. Rzeszów, mieleckim, m. Krosno, sanockim, stalowowolskim oraz tarnobrzeskim, zaś najniższy w powiatach: przemyskim, przeworskim, bieszczadzkim, m. Tarnobrzeg, niżańskim, strzyżowskim, m. Przemyśl oraz brzozowskim. 5. Największe zagrożenie wykluczeniem społecznym występuje wśród: osób bezdomnych, niepełnosprawnych, mieszkańców terenów wiejskich, matek samotnie wychowujące dzieci, bezrobotnych, biernych zawodowo w wieku produkcyjnym oraz poprodukcyjnym. Osoby zagrożone wykluczeniem społecznym stanowią 37,9% mieszkańców województwa podkarpackiego. 6. W 2014 roku w województwie podkarpackim zarejestrowanych było zarejestrowanych osób bezrobotnych (w tym kobiet), co oznacza, że liczba ta zmalała o osób (tj. o 10,3 %) w porównaniu z rokiem Duży problem stanowi bezrobocie na terenach wiejskich, gdzie żyje więcej niż połowa podkarpackich bezrobotnych. Z danych Wojewódzkiego Urzędu Pracy wynika, że na koniec grudnia 2014 roku 63,1% bezrobotnych zarejestrowanych w powiatowych urzędach pracy stanowili mieszkańcy terenów wiejskich. 7. W dalszym ciągu utrzymuje się duża liczba rodzin otrzymujących pomoc z powodu bezradności w sprawach opiekuńczo-wychowawczych, ponadto 70

183 w 2015 roku przewiduje się wzrost tego zjawiska o 2,4%. Dlatego też bardzo ważna jest realizacja działań prewencyjnych, wzmacniających rodzinę, nakierowanych na pomoc dzieciom i młodzieży wychowujących w rodzinach dysfunkcyjnych poprzez wczesną interwencję oraz profilaktykę, a także wspieranie i promowanie nowych rozwiązań w zakresie wspierania rodziny, organizowanie szkoleń i promocja dobrych praktyk. 8. Niezbędne jest prowadzenie różnego rodzaju działań pomocowych w dziennych placówkach wsparcia dla dzieci i młodzieży oraz wspieranie tworzenia placówek takich jak: świetlice środowiskowe, kluby, ogniska wychowawcze czy placówki specjalistyczne. 9. Dane ujęte w niniejszej diagnozie pokazują, że w każdym roku wzrasta liczba rodzin objętych pracą asystenta rodziny wzrost o 43,3% w roku 2014 w stosunku do roku poprzedniego, dlatego też należy kontynuować zatrudnianie tej grupy zawodowej. 10. Ze względu na utrzymujące się postawy roszczeniowe wśród klientów pomocy społecznej, niezbędne jest wprowadzenie i rozwój nowych rozwiązań, mających na celu zastąpienie dotychczasowych działań interwencyjnych na rzecz profilaktycznych oraz zwiększenie aktywizacji osób objętych pomocą i wsparciem (w tym rozwój pracy socjalnej, asystentury rodzin i inne). Działania te powinny również przyczynić się do wyeliminowania zjawiska tzw. dziedziczenia biedy. 11. Konieczne jest wspieranie rozwoju rodzinnej pieczy zastępczej, w tym rodzin zastępczych zawodowych oraz rodzinnych domów dziecka, rozwijanie idei deinstytucjonalizacji poprzez rozwój usług środowiskowych wspieranych przez placówki opieki całodobowej. 12. Ważnym problemem nasilającym się w ostatnich latach jest eurosieroctwo społeczne. Zjawisko to zakłóca integralność, harmonię oraz prawidłowe funkcjonowanie rodziny. Niezbędne jest podejmowanie opiekuńczych działań wobec rodziny, wczesna interwencja oraz wpieranie rodziców w zakresie rozwiązywania problemów wychowawczych oraz edukacyjnych. Analiza konsekwencji migracji rodzinnej powinna inicjować podjęcie różnorodnych działań profilaktycznych. Z pewnością należą do nich: wzmocnienie akcji informacyjnej, opracowanie broszur informacyjnych o tych problemach, jak również nagłośnienie ich w mediach. 13. Wobec zwiększającej się w ostatnich latach liczby osób w wieku poprodukcyjny (w roku 2014 wzrost o 6% w porównaniu z rokiem 2012), niezbędne jest podejmowanie oraz rozwijanie różnych form pomocy, opieki środowiskowej oraz usług opiekuńczych skierowanych do tej grupy osób, a także tworzenie lokalnych 71

184 sieci wsparcia opartych na działaniach wolontariuszy w celu tworzenia środowiska samopomocy. 14. Z uwagi na potrzebę zapewnienia osobom starszym integracji ze środowiskiem, zachowania jak najdłużej aktywności życiowej i społecznej oraz zwalczania poczucia osamotnienia, która ma negatywny wpływ na zdrowie osób starszych, niezbędne jest tworzenie środowiskowej pomocy półstacjonarnej służącej utrzymaniu osoby w jej naturalnym środowisku. Pomimo, że placówki takie jak: dzienne domy pobytu, kluby seniora oraz inne miejsca spotkań dla seniorów zapewniają pomoc tylko w określonym czasie, niemniej jednak umożliwiają osobom starszym zaspokojenie wielu potrzeb. W placówkach tych oprócz usług bytowych prowadzone są również usługi wspomagające czy zajęcia kulturalno-oświatowe. Ponadto niezbędne jest również podejmowanie działań mających na celu podtrzymanie dobrej kondycji psychicznej i fizycznej, możliwości uczestnictwa w życiu społecznym oraz aktywne spędzenie wolnego czasu. 15. Jak wynika z prowadzonych badań, w 2015 roku wzrosła liczba osób bezdomnych z w roku 2013 do Jednocześnie nie bez znaczenia pozostaje fakt, że badania te prowadzone są w okresie zimowym kiedy liczba osób korzystających z miejsc noclegowych zwiększa się. Zasadniczym zadaniem staje się skierowanie działań na minimalizowanie tendencji wzrostowych tego zjawiska, konstruowanie strategii rozwiązywania problemu, innowacyjnych programów oraz skoncentrowanie się na działaniach prewencyjnych. Ponadto niezbędna jest również aktywizacja osób bezdomnych oraz zwiększenie ich mobilności życiowej. 16. Należy podjąć działania mające na celu zapewnienie opieki dla dzieci osób bezdomnych i bezrobotnych w celu aktywizacji zawodowej i społecznej tych osób. Istotne jest również zorganizowanie opieki dla dzieci, których rodzice ze względu na godziny pracy nie mogą sprawować nad nimi funkcji rodzicielskiej oraz dostosowanie godzin pracy placówek wsparcia dziennego do potrzeb rodziców. 17. W dalszym ciągu należy wspierać powstawanie mieszkań chronionych, szczególnie w gminach, w których nie ma tego rodzaju mieszkań. Ta forma pomocy zapewnia warunki do samodzielnego funkcjonowania w środowisku oraz sprzyja integracji ze społecznością lokalną osobom, które ze względu na trudną sytuację życiową, wiek, niepełnosprawność lub chorobę potrzebują wsparcia w funkcjonowaniu w codziennym życiu. 18. W roku 2014 zwiększyła się liczba utworzonych zakładów aktywności zawodowej oraz liczba zatrudnionych w nich osób niepełnosprawnych - do lipca 2015 roku zanotowano wzrost zatrudnienia tej grupy osób o 52% w stosunku do roku 2013 i przewiduje się dalszy wzrost. Ponadto bardzo istotne jest rozwijanie 72

185 i upowszechnianie różnych aktywnych form integracji i aktywizacji edukacyjnej, zdrowotnej oraz społecznej osób niepełnosprawnych, ma to na celu zwiększenie potencjału społeczno zawodowego tych osób. 19. Wyniki monitoringów prowadzonych podczas realizowanego przez Regionalny Ośrodek Polityki Społecznej w Rzeszowie projektu systemowego pn. Szkolenia i specjalistyczne doradztwo dla kadr pomocy społecznej działających na trenie województwa podkarpackiego powiązane z potrzebami oraz specyfiką realizowanych zadań w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki pokazały, iż pracownicy biorący udział w szkoleniach są zainteresowani ciągłym podnoszeniem swoich kompetencji oraz umiejętności. Ponadto szkolenia są znakomitą okazją do wymiany doświadczeń zawodowych, zaś zajęcia warsztatowe dostarczają wiedzy praktycznej, którą w sposób bardziej efektywny można wykorzystać w codziennej pracy. Dlatego też, niezbędne jest kontynuowanie prowadzonych szkoleń, które poszerzą kompetencje pracowników oraz umożliwią im efektywne wykonywanie obowiązków. 20. Wobec występujących problemów społecznych niezbędne jest prowadzenie analiz i badań na poziomie województwa w obszarze pomocy i integracji społecznej. W Wojewódzkim Programie Pomocy Społecznej na lata uwzględnione zostały rekomendacje z badania pn. Bezdomność w województwie podkarpackim, przeprowadzonego w ramach projektu systemowego pn. Szkolenia i specjalistyczne doradztwo dla kadr instytucji pomocy społecznej działających na terenie województwa podkarpackiego powiązane z potrzebami oraz ze specyfiką realizowanych zadań, współfinansowanego z Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki. 73

186 Cel strategiczny: Zwiększenie efektywności systemu pomocy i integracji w województwie Cel operacyjny I: Ograniczenie zjawiska wykluczenia społecznego w województwie Działania: 1. Wdrażanie nowych rozwiązań w zakresie integracji i reintegracji osób zagrożonych bądź dotkniętych wykluczeniem społecznym. 2. Wspieranie działań na rzecz osób zagrożonych wykluczeniem społecznym. 3. Wspieranie programów i inicjatyw na rzecz pomocy osobom zagrożonym bądź dotkniętym wykluczeniem społecznym. 4. Wzmocnienie i skoordynowanie współpracy podmiotów działających na rzecz osób wykluczonych społecznie. 5. Zwiększenie dostępu do poradnictwa specjalistycznego na rzecz osób wykluczonych społecznie. Metody: - szkolenia, kursy, warsztaty, - prace indywidualne i grupowe (kontrakty, programy usamodzielnienia, umowy itp.), - badania naukowe dotyczące problematyki osób wykluczonych społecznie. Wskaźniki: - liczba rodzin/osób objętych pracą socjalną, - liczba rodzin/osób objętych pomocą społeczną ze względu na poszczególne powody udzielenia pomocy i wsparcia, - liczba opracowanych planów pomocy, - liczba przeprowadzonych szkoleń, warsztatów, kursów, - liczba badań, - liczba osób biorących udział w programach i inicjatywach. Możliwe źródła finansowania: 74

187 - samorządy lokalne, sponsorzy prywatni, PFRON, podmioty trzeciego sektora, fundusze UE np. EOG, RPO, PO WER, organizacje grantodawcze, budżet państwa. Cel operacyjny II: Wspieranie rodzin w realizacji funkcji opiekuńczo-wychowawczej. Działania: 1. Wdrażanie i promowanie różnorodnych form wsparcia rodziny (np. streetworking, asystentura rodziny itp.). 2. Wspieranie działań organizacji prowadzących placówki wsparcia dziennego. 3. Wspieranie działań pomocowych realizowanych w placówkach stacjonarnych i dziennych, ogniskach wychowawczych, świetlicach i klubach środowiskowych dla dzieci, młodzieży. 4. Promowanie zdrowego modelu życia i pozytywnych wzorców rodziny. 5. Wspieranie działań profilaktycznych i wczesnej interwencji w rodzinie. 6. Rozwijanie modelowego systemu poradnictwa i edukacji dla rodziców w zakresie rozpoznawania zagrożeń opiekuńczo-wychowawczych. Metody: - programy kompleksowego wsparcia w formie Indywidualnych Planów dla dzieci z rodzin, które znalazły się w trudnej sytuacji oraz rodzin dysfunkcyjnych i zagrożonych dysfunkcjami (np. obejmujące wsparcie psychologiczne, logopedyczne, pedagogiczne, ekonomiczne, itp.), - organizowanie spotkań, konferencji oraz zaangażowanie lokalnych mediów, - wieloprofilowe wsparcie rodzin, - upowszechnianie informacji o programach i placówkach. Wskaźniki: liczba przeprowadzonych szkoleń, konferencji, liczba przeszkolonych streetworkerów, liczba dzieci objętych pomocą w placówkach wsparcia dziennego, liczba placówek realizujących Indywidualne Plany pomocy dla dzieci i młodzieży, liczba asystentów rodziny, liczba rodzin objętych pracą asystenta rodziny. Możliwe źródła finansowania: 75

188 - budżet jednostek samorządu terytorialnego oraz programu Funduszu Inicjatyw Obywatelskich na lata , sponsorzy prywatni, PFRON, podmioty trzeciego sektora, fundusze UE np. EOG, RPO, PO WER organizacje grantodawcze, budżet państwa. Cel operacyjny III: Zwiększenie i rozwój oferty świadczeń pomocy społecznej dla seniorów Działania: 1. Wspieranie organizowania grup samopomocowych osób starszych oraz inicjowanie pomocy sąsiedzkiej w środowisku lokalnym. 2. Włączenie wolontariuszy i innych grup społecznych w niesienie pomocy osobom starszym. 3. Rozwój form pomocy środowiskowej, dziennej i usług opiekuńczych skierowanych do ludzi starszych. 4. Wspieranie działań wzmacniających więzi międzypokoleniowe. 5. Inicjowanie współpracy instytucji pomocy społecznej i organizacji pozarządowych na rzecz świadczenia usług socjalnych dla osób starszych. 6. Wzbogacenie oferty w zakresie aktywizacji i organizacji czasu wolnego seniorów. 7. Edukacja członków rodzin zajmujących się opieką nad osobami starszymi i przewlekle chorymi. 8. Promowanie zdrowego stylu życia i kreowanie pozytywnego wizerunku starości. 9. Prowadzenie kampanii medialnych i przeciwdziałanie dyskryminacji. Metody: - szkolenia, kursy, warsztaty, festiwale, wystawy itp. - zespoły interdyscyplinarne, - grupy wsparcia, - budowanie lokalnych partnerstw na rzecz wyrównywania szans i przeciwdziałania wykluczeniu społecznemu seniorów - tworzenie powiatowych i lokalnych programów na rzecz osób starszych. Wskaźniki: - liczba osób starszych korzystających ze zorganizowanej pomocy, - liczba osób starszych objętych usługami, - liczba osób korzystających z dziennych placówek wsparcia, - liczba usług opiekuńczych, - liczba zawiązanych partnerstw, przeprowadzonych kampanii, 76

189 - liczba przeszkolonych członków rodzin zajmujących się seniorami. Możliwe źródła finansowania - samorządy lokalne, sponsorzy prywatni, PFRON, podmioty trzeciego sektora, Rządowy Program Senior-WIGOR na lata , Fundusze EU np. RPO, PO WER, EOG. Rządowy Program na rzecz Aktywności Społecznej Osób Starszych na lata Cel operacyjny IV: Promowanie rozwoju infrastruktury pomocy społecznej Działania: 1. Promowanie tworzenia i rozwoju instytucjonalnych i pozainstytucjonalnych form pomocy dziennej. 2. Wspieranie idei budowy i rozbudowy instytucji opiekuńczo-pobytowych, socjalnych poprzez wskazywanie możliwości pozyskiwania środków. 3. Inicjowanie i wspieranie tworzonych placówek pomocy społecznej w szczególności na terenach wiejskich. 4. Wspieranie tworzenia sieci poradnictwa specjalistycznego. Metody: - zwiększenie liczby instytucji i placówek świadczących instytucjonalne i pozainstytucjonalne formy pomocy dziennej, - zwiększenie liczby placówek społecznych w szczególności na obszarach wiejskich, - polepszenie standardów funkcjonowania już istniejących placówek, - szkolenia, kursy, warsztaty, konferencje, - prace indywidualne i grupowe ( kontrakty, programy usamodzielnienia, umowy) Wskaźnik: - liczba placówek objętych wsparciem w budowie infrastruktury pomocy społecznej, - liczba placówek wspartych merytorycznie w planowaniu infrastruktury pomocy społecznej, - liczba utworzonych placówek. 77

190 Możliwe źródła finansowania : - budżet jednostek samorządu terytorialnego, budżetu państwa, Fundusze UE np. RPO, PO WER, EOG, POPW), pozyskiwane przez organizacje pozarządowe. Cel operacyjny V: Doskonalenie kompetencji zawodowych kadry pomocy społecznej i podmiotów działających w obszarze pomocy społecznej Działania: 1. Opracowanie programów szkoleniowych dla kadry pomocy społecznej i podmiotów działających w obszarze pomocy społecznej. 2. Organizowanie szkoleń, kursów, warsztatów w szczególności w zakresie pozyskiwania funduszy. 3. Współpraca ze szkołami, uczelniami. Metody: - szkolenia, kursy, warsztaty, specjalizacje, konferencje, - superwizje. Wskaźniki: - liczba osób, które uczestniczyły w konferencjach, warsztatach, wizytach studyjnych, - liczba uczelni z którymi nawiązano współpracę, - liczba zorganizowanych konferencji, szkoleń i warsztatów. Możliwe źródła finansowania : - budżet jednostek samorządu terytorialnego, sponsorzy prywatni, PFRON, podmioty trzeciego sektora, fundusze UE np. EOG, RPO, PO WER, organizacje grantodawcze, budżet państwa. Monitoring podejmowanych działań oraz zjawisk będzie realizowany w każdym celu operacyjnym 78

191 Program został opracowany przez zadaniową grupę roboczą ds. Wojewódzkiego Programu Pomocy Społecznej na lata w składzie: 1. Barbara Krawczyk, p.o. Dyrektora ROPS w Rzeszowie, 2. Adam Koszela, Zastępca dyrektora Regionalnego Ośrodka Polityki Społecznej w Rzeszowie, 3. Ewa Bajger, Dyrektor Domu Pomocy Społecznej w Krośnie, 4. Renata Bomba, Kierownik PKPS Zarząd Miejsko-Gminny Stowarzyszenie Charytatywne w Kolbuszowej, 5. Anna Chlebek, Dyrektor DSS Archidiecezji Przemyskiej w Kąkolówce, 6. Agnieszka Drozd, Dyrektor Kręgu Stowarzyszenia Pomoc Rodzinie im. św. Ks. Z. Gorazdowskiego w Nowosielcu, 7. Edyta Dudzińska, Starszy Inspektor ds. Pomocy Społecznej i Analiz ROPS w Rzeszowie, 8. Piotr Frączek, dr nauk ekonomicznych, Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Sanoku, 9. Marcin Gąsior, Dyrektor Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie w Strzyżowie, 10. Piotr Grzech, Inspektor ds. Pomocy Społecznej i Analiz ROPS w Rzeszowie, 11. Dorota Klich, Główny Specjalista w Oddziale Pomocy Społecznej i Analiz ROPS w Rzeszowie, 12. Alicja Krogulec, Towarzystwo Pomocy im. św. Brata Alberta Koło w Mielcu, 13. Barbara Lew, Kierownik Miejsko-Gminnego Ośrodka Pomocy w Tyczynie, 14. Małgorzata Makarinska, Inspektor ds. Pomocy Społecznej i Analiz ROPS w Rzeszowie, 15. Anna Pakuła Sacharczuk, Członek Rady Działalności Pożytku Publicznego Województwa Podkarpackiego, 16. Anna Witkowska-Paleń, dr nauk humanistycznych, Wyższa Szkoła Inżynieryjno- Ekonomiczna z siedzibą w Rzeszowie. Adresaci Programu 1. Mieszkańcy województwa podkarpackiego. 2. Jednostki samorządu terytorialnego. 3. Instytucje pomocy społecznej. 4. Instytucje rynku pracy. 5. Podmioty ekonomii społecznej. 6. Organizacje pozarządowe działające w sferze pomocy społecznej. Miejsce realizacji Programu Program swoim zasięgiem będzie obejmował obszar województwa podkarpackiego. 79

192 Bibliografia 1. Pod red. M. Grewińskiego i J. Krzyszkowskiego, Współczesne tendencje w pomocy społecznej i pracy socjalnej, MCPC, Warszawa M. Grewiński, A. Zasada-Chorab, System pomocy społecznej w Polsce wyzwania i kierunki, ROPS Toruń GUS-Departament Badań Społecznych i Warunków Życia, Ubóstwo ekonomiczne w Polsce w 2013 r., Warszawa Informacja o stanie i strukturze bezrobocia w województwie podkarpackim w grudniu 2014 r., WUP-Rzeszów, styczeń Informacja o wynikach kontroli, Działania administracji publicznej na rzecz bezdomnych, NIK, 29 kwiecień Pod red. A. Kwaśniewskiej, Poradnik rodzicielstwa zastępczego, Stowarzyszenie Interwencji Prawnej, Warszawa Pod red. S. Mazura i A. Pacut, Ekonomia społeczna a publiczne służby zatrudnienia w Polsce zasady, perspektywy i kierunki współpracy - poradnik, Fundacja Inicjatyw Społeczno-Ekonomicznych, Warszawa. 8. Ks. J. Młyński, Migracje rodziców jako zjawisko społeczno-wychowawcze w kontekście nowych uwarunkowań pedagogiki dzieci, Roczniki nauk o rodzinie i pracy socjalnej tom 4(59) Ocena zasobów pomocy społecznej 2014 rok, ROPS Rzeszów. 10. Opinia Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego w sprawie ubóstwa wśród dzieci i warunków życia dzieci (opinia rozpoznawcza), Bruksela 15 lipiec 2010 r. 11. T. Panek, Ubóstwo, wykluczenie społeczne i nierówności teoria i praktyka pomiaru, Oficyna Wydawnicza Szkoła Główna w Warszawie, Warszawa M. Pokrzywa, Zagrożenie wykluczeniem społecznym dzieci i młodzieży z rodzin ubogich w województwie podkarpackim, Acta, Universitatis Lodziensis Folia Sociologica 49, Raport z monitoringu wdrażania w latach Regionalnego Planu Działań na Rzecz Rozwoju Ekonomii Społecznej w Województwie Podkarpackim na lata , Rzeszów Raport z monitoringu wdrażania Regionalnego Planu Działań na Rzecz Rozwoju Ekonomii Społecznej w Województwie Podkarpackim na lata za rok 2014, Rzeszów M. Smoleń, Społeczne skutki procesów transformacji gospodarczej w wymiarze lokalnym, Zakład Organizacji i Zarządzania Uniwersytetu Rzeszowskiego, Rzeszów. 16. B. Szluz, Bezdomność rodzin socjologiczny szkic problemu, Roczniki nauk społecznych tom 3(39), A. Szukiełojć-Bieńkuńska, Ubóstwo w Polsce na tle krajów Unii Europejskiej podstawowe fakty i dane, GUS-Departament Pracy i Warunków Życia. 18. K. Tarka, Sytuacja dziecka w rodzinie migracyjnej, Studia i prace pedagogiczne 2014(1) - rozprawy i materiały. 19. L. Winogrodzka, Rodziny zastępcze i ich dzieci, Wyd. Uniwersytetu Marii Curie- Skłodowkiej, Lublin

193 Spis aktów prawnych 1. Konstytucja Rzeczpospolitej Polski z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz.U. z 1997, Nr 78, poz. 483 z późn. zm.). 2. Ustawa z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnieniu osób niepełnosprawnych (t.j. Dz.U. z 2011 r., Nr 127, poz. 721 z późn. zm.). 3. Ustawa z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (t.j. Dz.U. z 2014 r., poz z późn.zm.). 4. Ustawa z dnia 13 czerwca 2003 r. o zatrudnieniu socjalnym (t.j. Dz.U. z 2011 r., Nr 43, poz. 225). 5. Ustawa z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (t.j. Dz.U z 2015 r., poz. 163 z późn. zm.). 6. Ustawa z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (t.j. Dz.U. z 2015 r., poz. 149 z późn. zm.). 7. Ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie (t.j. Dz.U. z 2015 r., poz.1390). 8. Ustawa z dnia 27 kwietnia 2006 r. o spółdzielniach socjalnych (Dz. U. z 2006 r., Nr 94, poz. 651 z późn. zm.). 9. Ustawa z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (t.j. Dz.U. z 2015 r., poz. 332 z pózn. zm.). Spis stron internetowych

194 Pozostałe źródła danych 1. Centra integracji społecznej 2. Kluby integracji społecznej 3. Kuratorium Oświaty w Rzeszowie 4. Ośrodki pomocy społecznej 5. Podkarpacki Urząd Wojewódzki 6. Powiatowe centra pomocy rodzinie 7. Sprawozdania MPiPS Urzędy gmin 9. Zespoły ds. orzekania o niepełnosprawności 82

195 Spis tabel Tabela 1. Dane o korzystających z pomocy i wsparcia... 8 Tabela 2. Typy rodzin objętych pomocą społeczną w województwie podkarpackim Tabela 3. Liczba osób bezrobotnych zarejestrowanych w województwie podkarpackim. 17 Tabela 4. Bezrobotni zarejestrowani według poziomu wykształcenia /województwo podkarpackie/ Tabela 5. Liczba oraz rodzaj wydanych orzeczeń przez zespoły do spraw orzekania o niepełnosprawności w województwie podkarpackim Tabela 6. Środowiskowe domy samopomocy w województwie podkarpackim Tabela 7. Warsztaty terapii zajęciowej w województwie podkarpackim Tabela 8. Zatrudnienie w zakładach aktywności zawodowej funkcjonujących na terenie województwa podkarpackiego Tabela 9. Mieszkania chronione w województwie podkarpackim Tabela 10. Liczba oddziałów integracyjnych wg powiatów i typów szkół w województwie podkarpackim Tabela 11. Struktura ludności województwa podkarpackiego Tabela 12. Domy Pomocy Społecznej Tabela 13. Zestawienie placówek zapewniających wsparcie dla seniorów funkcjonujących na terenie województwa podkarpackiego Tabela 14. Placówki zapewniające miejsca noclegowe w województwie podkarpackim /stan na czerwiec 2015 rok/ Tabela 15. Jadłodajnie funkcjonujące na terenie województwa podkarpackiego /stan na listopad 2014 rok/ Tabela 16. Pomoc udzielana z powodu bezradności w sprawach opiekuńczo-wychowawczych Tabela 17. Metody pracy z rodziną stosowane na terenie gmin woj. podkarpackiego /dane z ankiet ROPS - stan na maj 2014 rok/ Tabela 18. Zatrudnienie asystenta rodziny Tabela 19. Placówki opiekuńczo-wychowawcze Tabela 20. Rodzinna piecza zastępcza Tabela 21. Adopcja w województwie podkarpackim Tabela 22. Zatrudnienie kadry w jednostkach organizacyjnych pomocy i integracji społecznej

196 Spis wykresów Wykres 1. Stopa bezrobocia rejestrowanego /stan na dzień 31 grudnia 2014 rok/ Wykres 2. Potrzeby w zakresie tworzenia placówek dla osób starszych Wykres 3. Zestawienie potrzeb, planów oraz podjętych działań w zakresie tworzenia placówek dla osób starszych Wykres 4. Liczba świetlic socjoterapeutycznych funkcjonujących na terenie województwa podkarpackiego Spis map Mapa 1. Wskaźnik zagrożenia ubóstwem skrajnym w 2013 roku według województw (% osób w gospodarstwach domowych) Mapa 2. Stopa bezrobocia rejestrowanego w powiatach województwa podkarpackiego /stan na dzień 31 grudnia 2014 r./ Mapa 3. Umiejscowienie centrów integracji społecznej oraz klubów integracji społecznej funkcjonujących w powiatach województwa podkarpackiego /stan na sierpień 2015 r./ Mapa 4. Umiejscowienie zarejestrowanych spółdzielni socjalnych w powiatach województwa podkarpackiego

197 UCHWAŁA NR SEJMIKU WOJEWÓDZTWA PODKARPACKIEGO z dnia roku Projekt Zmieniająca uchwałę nr VI/107/15 Sejmiku Województwa Podkarpackiego z dnia 30 marca 2015 r. w sprawie przyjęcia Programu Rozwoju Bazy Sportowej Województwa Podkarpackiego na rok 2015 zmieniona uchwałą nr XII/216/15 Sejmiku Województwa Podkarpackiego z dnia 31 sierpnia 2015 r. i zmieniona uchwałą nr XIII/234/15 Sejmiku Województwa Podkarpackiego z dnia 28 września 2015 r. Na podstawie art.14 ust.1 pkt 11 ustawy z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie województwa z późniejszymi zmianami ( Dz. U. z 2015 r poz ), w związku z 6 ust.1 Rozporządzenia Ministra Sportu i Turystyki z dnia 10 października 2014 r. w sprawie szczegółowych warunków uzyskania dofinansowania realizacji zadań inwestycyjnych oraz zadań z zakresu rozwijania sportu, trybu składania wniosków oraz przekazywania środków z Funduszu Rozwoju Kultury Fizycznej (Dz. U. poz.1391 ), Sejmik Województwa Podkarpackiego uchwala, co następuje: 1 Przyjmuje się Program Rozwoju Bazy Sportowej Województwa Podkarpackiego na rok 2015 (obejmujący zadania kontynuowane z lat ubiegłych i nowe do 2018 roku) w brzmieniu ustalonym w załączniku do niniejszej uchwały. 2 Wykonanie Uchwały powierza się Zarządowi Województwa Podkarpackiego. 3 Uchwała wchodzi w życie z dniem podjęcia.

198 UZASADNIENIE Ministerstwo Sportu i Turystyki pismem z dnia 24 lutego 2015 r. znak: DIS-WIS/4710/8/2014/IB/11 określiło dla Województwa Podkarpackiego limit środków z Funduszu Rozwoju Kultury Fizycznej w wysokości ,0 tys. zł, w tym: ,0 tys. zł na dofinansowanie zadań kontynuowanych zgodnie z zawartymi umowami, ,0 tys. zł na dofinansowanie zadań nowo-wprowadzonych do planu. W listopadzie 2015 r. Województwo Podkarpackie otrzymało dodatkowy limit na 2015 r. w wysokości tys. zł z tego 1 mln na przyśpieszenie dofinansowania i 420 tys. zł na zwiększenie dofinansowania dla dwóch zadań.skorygowany limit wojewódzki na 2015 rok wynosi tys. zł Zgodnie z Programem Rozwoju Regionalnej Infrastruktury Sportowej zatwierdzonym 3 grudnia 2014 r przez Ministra Sportu im Turystyki Andrzeja Biernata został przygotowany i przyjęty przez Sejmik Województwa Podkarpackiego na 2015 rok Program Rozwoju Bazy Sportowej Województwa Podkarpackiego. Zgodnie z zapisem Uchwały Nr VI/107/15 Sejmiku Województwa Podkarpackiego z dnia 30 marca 2015 r. w 1 ust. 2 który brzmi Zarząd Województwa Podkarpackiego może w trakcie roku dokonywać zmian finansowych w zadaniach będących w Programie, nie zwiększając kwoty dofinansowania w przypadku: otrzymania dodatkowego limitu środków z Ministerstwa Sportu i Turystyki, rezygnacji realizatora inwestycji z części lub całości dofinansowania, zmianę terminu wykorzystania przydzielonych środków związanych z przesunięciem zakończenia całego zadania, uchwałą Zarządu Województwa dokonano przesunięcia transz z roku 2016 na rok 2015 na kwotę tys. zł. Pozostała kwota z przydzielonego limitu 401 tys. zł jest na zwiększenia dofinansowania. Z pozostałej kwoty limitu 401 tys. zł proponuje się na zwiększenie dofinansowania dla trzech zadań nowo przyjętych do Programu: -: Gmina Lesko Budowa kompleksu sportowego etap II zwiększenie o kwotę 225 tys. zł.. Łączna kwota dofinansowania wyniesie tys. zł. - Gmina Dębica Budowa sali gimnastycznej i boiska wielofunkcyjnego przy ZS w Głobikowej zwiększenie o kwotę 170 tys. zł. Łączna kwota dofinansowania wyniesie 870 tys. zł. - Gmina Dukla - Bud. boiska do piłki nożnej plażowej i siatkówki plażowej na kompleksie sportowym w Dukli o 6 tys. zł, łączne dofinansowanie wyniesie 156 tys..zł.

199

200 Programu Rozwoju Bazy Sportowej Województwa Podkarpackiego na 2015 rok Załacznik do uchwały Sejmiku Województwa Podkarpackiego nr. (Obejmujący zadania kontunuowane z lat ubiegłych i nowe do 2018 roku) Projekt [tys. zł] Lp. Realizator zadania Rodzaj zadania Nazwa zadania Termin Realizacji Koszt całkowity Udział środk.z dopł. do gier. Ogółem: Gmina Cisna K 2 Gmina Chłopice K Przebudowa sali gimnastycznej 24x12m w Cisnej Budowa sali sportowej 30x15m w Chłopicach Inwestycje kontynuowane ,20 0,00 0,00 900,00 503, ,00 0,00 50,00 750,00 800,00 200,00 3 Gmina Głogów Młp K Bud.sali gimnast. przy S LO w Głogowie Młp.18x30m ,00 200,00 350,00 4 Miasto Jasło K 5 Gmina Kolbuszowa K 5 Miasto Łańcut K 6 Gmina Miejsce Piastowe K Budowa sali gim. 12 x 24 przy SP nr 4 w Jaśle ,00 50,00 550,00 Budowa sali gimnast 12x24m przy SP w Weryni ,00 282,00 218,00 Budowa hali sportowej 24m x44m z zapleczem przy ZS nr ,00 0,00 900,00 497,00 1 w Łańcucie Budowa sali sportowej ,00 100,00 0,00 460, ,00 36x19m przy SP w Głowience 6 Gmina Mielec K 7 Nowa Dęba K Budowa boisk sportowych w miejscowościach: Rzędzianowice, Trześń, Książnice i Chorzelów Bud. sali gimnast. 15x28 przy SP nr 2 w Nowej Dębie ,00 81,00 69, ,00 0,00 600,00 600,00 8 Państwowa WSZ w Sanoku K Budowa hali widowiskowo - sportowej 44x27m w Sanoku ,00 200,00 100,00 300,00 700,00 1

201 Lp. Realizator zadania Rodzaj zadania Nazwa zadania Termin Realizacji Koszt całkowity Udział środk.z dopł. do gier. Ogółem: Gmina Przecław K Budowa sali gimnastycznej 12m x24m przy Szkole Podstawowej w Rzemieniu ,80 194,80 250,00 10 Gmina Roźwienica K Budowa sali gimnastycznej 12x24 przy ZS w Węgierce ,00 50,00 150,00 300,00 11 Miasto Sanok K 12 Gmina Sędziszów Młp. K Bud. sali gimnast.12x24m przy Gimnazjum w Sanoku ,00 80,00 110,00 510,00 Budowa boiska sportowego w Będziemyślu ,00 50,00 150,00 200,00 13 Gmina Tyrawa Wołoska K Budowa sali gimnastycznej 18x36m przy SP w Tyrawie Wołoskiej ,00 100,00 150, , ,00 14 Gmina Wiązownica K Budowa sali gimnastycznej 14m x24m przy SP w Mołodyczu ,00 50,00 150,00 200,00 Razem ,00 400,00 300, , , ,00 2

202 Lp. Realizator zadania Rodzaj zadania Nazwa zadania Termin Realizacji Koszt całkowity Udział środk.z dopł. do gier. Ogółem: Inwestycje noworozpoczynane 1 Gmina Adamówka N Budowa sali gimnastycznej 15x25 przy SP w Majdanie Sieniawskim ,00 500,00 200,00 400,00 2 Gmina Cmolas N 3 Miasto Dębica N Modernizacja krytej plywalni w w Cmolasie Budowa hali sportowej 28 x44 przy Gimn. nr 2 w Dębicy ,00 100, ,00 50,00 300,00 850,00 4 Gmina Głogów Małopolski N Budowa sali gimnast. 12x24 przy SP w Pogwizdowie Nowym ,00 25,00 175,00 200,00 200,00 5 Miasto Jasło N 6 Gmina Krosno N Budowa hali 25x55 Podkarpackiego Centrum Sportów Walki w Jaśle Budowa sali gimnastycznej 30 x17 przy ZS nr 2 w Krośnie ,00 50,00 700,00 700,00 200, ,00 50,00 250,00 600,00 7 Gmina Nowy Żmigród N Budowa hali sportowej 24 x 44 przy ZS w Nowym Żmigrodzie ,00 0,00 500, , ,00 8 Gmina Pruchnik N 9 Gmina Rakszawa N Budowa przewiązki do sali gimnastyczną w Pruchniku Przebudowa sali gim. 14x26 przy ZS Tekstylno - Gosp. w Rakszawie ,00 0,00 250, ,00 600,00 600,00 10 Powiat Rzeszowski N Budowa maneżu przy Zespole Szkół Techniczno - Weterynaryjnych w Trzcianie ,00 600,00 0,00 11 Gmina Wielopole Skrzyńskie N Budowa sali gim. 12x 24 przy SP w Gliniku ,00 150,00 200,00 300,00 350,00 12 Gmina Boguchwała N Rozbudowa i przebudowa basenów w Boguchwale ,00 0,00 600,00 900, ,00 3

203 Lp. Realizator zadania Rodzaj zadania Nazwa zadania Termin Realizacji Koszt całkowity Udział środk.z dopł. do gier. Ogółem: Miasto Dębica N 14 Gmina Haczów N 15 Miasto Jarosław N 16 Gmina Jarosław N Budowa boiska wielofunkcyjnego przy SP nr 11 Dębicy Budowa boiska wielofunkcyjnego przy ZS w Jasionowie Remont kompleksu boisk na os. Kombatantów w Jarosławiu Budowa boiska wielofunkcyjnego przy SP w Makowisku ,00 70,00 50, ,00 137, ,00 68, ,00 120,00 17 Gmina Jedlicze N Wykonanie wielofunkcyjnego lodowiska sztucznie mrożonego w Jedliczu ,00 400,00 100,00 18 Gmina Lesko N Budowa kompleksu sportowego w Lesku - etap II ,00 325,00 200,00 380,00 400,00 19 Miasto Przemyśl N Rozbudowa obiektu lekkoatletycznego "Juwenia" w Przemyślu ,00 0,00 350,00 350,00 200,00 20 Gmina Sędziszów Małopolski N Budowa sali gimnastycznej 12x24 przy SP nr 3 w Sędziszowie Małopolskim ,00 50,00 100,00 450,00 21 Gmina Rymanów N 22 Miasto Rzeszów N Budowa boiska wielofunkcyjnego w Posadzie Górnej Modernizacja boisk w pięciu rzeszowskich placówkach oświatowych ,00 100, ,00 348,00 652,00 23 Gmina Stalowa Wola N Budowa wielof. boiska sportowego przy SP nr 1 w Stalowej Woli ,00 114,00 4

204 Lp. Realizator zadania Rodzaj zadania Nazwa zadania Termin Realizacji Koszt całkowity Udział środk.z dopł. do gier. Ogółem: Gmina Ulanów N Budowa wielofunkcyjnego boiska sportowego w miejscowości Kurzyna ,00 150,00 25 Województwo Podkarpackie N Przebudowa boisk sport. i placu zabaw przy ZS Spec. w Rymanowie -Zdroju ,00 90,00 26 Miasto Tarnobrzeg N Budowa kortów i budynku szatniowo-sanitarnego w Tarnobrzegu ,00 0,00 300,00 27 Gmina Łańcut N 28 Miasto Dębica N 29 Gmina Chorkówka N 30 Gmina Dębica N 31 Gmina Dukla N 32 Gmina Krasne N Budowa sali gimnastycznej 12 x24 przy Szkole Podstawowej i Gim. w miejscowości Handzlówka Budowa boiska wielofunkcyjnego i kortu tenisowego przy Szkole Podstawowej nr 10 przy ul. Wagnera w Dębicy Budowa sali gimnast. 18x31 w Świerzowej Polskiej Budowa sali gimnast. 15x24 oraz boiska wielofunkcyjnego przy ZS w Głobikowej Budowa boiska do piłki nożnej plażowej i siatkówki plażowej na kompleksie sportowym w Dukli Budowa hali sportowej 24x44 przy ZS w Malawie ,00 50,00 250,00 300, ,00 0,00 200, ,00 600, ,00 289,00 200,00 381, ,00 156, ,00 80,00 120,00 600,00 700,00 Razem noworozpoczynane OGÓŁEM ,00 0,00 0,00 0, , , , , ,00 400,00 300, , , , , ,00 5

205 Lp. 1 Gmina Cisna K 2 (Obejmujący zadania kontunuowane z lat ubiegłych i nowe do 2018 roku) [tys. zł] Udział Realizator Rodzaj Termin Koszt środk.z dopł. Nazwa zadania zadania zadania Realizacji całkowity do gier Ogółem: Gmina Chłopice K Przebudowa sali gimnastycznej 24x12m w Cisnej Budowa sali sportowej 30x15m w Chłopicach Inwestycje kontynuowane ,20 0,00 0,00 900,00 503, ,00 0,00 50,00 750,00 800,00 200,00

206 UCHWAŁA Nr..././15 SEJMIKU WOJEWÓDZTWA PODKARPACKIEGO z dnia r. -projekt- w sprawie udzielenia dla Gminy Rymanów dotacji na zadanie własne służące zachowaniu funkcji leczniczych uzdrowiska Rymanów Zdrój Na podstawie art. 8a i art. 18 pkt 20 ustawy z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie województwa (Dz. U. z 2015 r., poz. 1392) oraz art. 216 ust. 2 pkt 5 i art. 220 ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. z 2013 r., poz. 885 ze zm.), Sejmik Województwa Podkarpackiego uchwala, co następuje: 1 Udziela się dotację finansową dla Gminy Rymanów w łącznej wysokości ,00 zł (słownie: sto osiemdziesiąt jeden tysięcy dwieście osiemdziesiąt dwa złote) z przeznaczeniem na współfinansowanie realizacji zadania własnego polegającego na zachowaniu funkcji leczniczych uzdrowiska Rymanów Zdrój. 2 Pomoc finansowa, której mowa w 1, zostanie udzielona w formie dotacji celowej ze środków budżetu województwa: 1) na 2016 r., w wysokości ,00 zł, na budowę stacji monitoringu powietrza z niezbędnym wyposażeniem; 2) na 2016 r., w wysokości ,00 zł, na bieżącą obsługę i eksploatację stacji; 3) na 2017 r., w wysokości ,00 zł, na bieżącą obsługę i eksploatację stacji; 4) na 2018 r., w wysokości ,00 zł, na bieżącą obsługę i eksploatację stacji; 5) na 2019 r., w wysokości ,00 zł, na bieżącą obsługę i eksploatację stacji. 3 Szczegółowe warunki udzielenia pomocy finansowej oraz przeznaczenie i zasady rozliczenia środków określone zostaną w umowie pomiędzy Województwem Podkarpackim a Gminą Rymanów. Do zawarcia umowy upoważnia się Marszałka Województwa Podkarpackiego. Wykonanie uchwały powierza się Zarządowi Województwa Podkarpackiego. 4 5 Uchwała wchodzi w życie z dniem jej podjęcia.

207 UZASADNIENIE do projektu uchwały udzielenia dla Gminy Rymanów dotacji na zadanie własne służące zachowaniu funkcji leczniczych uzdrowiska Rymanów Zdrój Zgodnie z art. 46 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o lecznictwie uzdrowiskowym, uzdrowiskach i obszarach ochrony uzdrowiskowej oraz o gminach uzdrowiskowych do zadań własnych gminy służących zachowaniu funkcji leczniczych uzdrowiska należy między innymi utrzymanie dopuszczalnych stężeń zanieczyszczeń powietrza. Dla właściwego zarządzania jakością powietrza konieczne jest pozyskiwanie informacji na temat jego jakości na terenie uzdrowiska. Informacje te stanowią również niezbędny element operatu uzdrowiskowego, który gmina ma obowiązek sporządzić zgodnie z wymogiem art. 43 ust. 1 ww. ustawy. Gmina Rymanów planuje pozyskiwać na bieżąco wiarygodne wyniki pomiarów jakości powietrza poprzez podjęcie działania inwestycyjnego w postaci budowy stacji monitoringu powietrza (w terminie do r.) wyposażonej w niezbędnie urządzenia do pomiaru pyłu zawieszonego PM10, PM2,5 i benzo(a)pirenu oraz nieinwestycyjnego związanego z bieżącą obsługą stacji do r. Wyniki stężeń zanieczyszczeń uzyskane w systemie automatycznych stacji pomiarowych, w tym wyniki dotyczące aktualnego stanu jakości powietrza, a także wyniki z przeprowadzonych pomiarów manualnych i pasywnych będą dostępne na stronie internetowej prezentującej informacje o jakości powietrza w województwie podkarpackim. Ocena stanu jakości powietrza ma na celu bieżącą analizę jakości powietrza. Uzyskane wyniki będą wykorzystywane do programowania działań służących utrzymaniu odpowiedniej jakości powietrza. Powyższe działania służyć tez będą promocji walorów uzdrowiska Rymanów Zdrój oraz będą przyczyniać się do zwiększenia liczby kuracjuszy. Wnioskiem z dnia r. Gmina Rymanów wystąpiła o udzielenie dotacji w wysokości ,50 zł na pokrycie części kosztów realizacji ww. zadania. Zgodnie z wnioskiem Gminy Rymanów szacunkowy całkowity koszt realizacji zadania wyniesie ,07 zł, w tym: 1. Budowa stacji monitoringu powietrza wraz z wyposażeniem o łącznej wartości ,07 zł, w tym: środki własne gminy ,50 zł; WFOŚiGW w Rzeszowie ,07 zł - do 80% dofinansowania dotacja z budżetu województwa ,50 zł. 2. Obsługa i eksploatacja przez okres od r. do r.) ,00 zł, w tym: środki własne ,00 zł WFOŚiGW w Rzeszowie lub inne źródła ,00 zł dotacja z budżetu województwa ,00 zł, w tym: 2016r ,00 zł 2017r ,00 zł 2018r ,00 zł 2019r ,00 zł.

208

209

210

211

212

213

214 UCHWAŁA NR.././15 SEJMIKU WOJEWÓDZTWA PODKARPACKIEGO z dnia 2015 r. w sprawie zmiany Uchwały Nr XXV/451/12 Sejmiku Województwa Podkarpackiego z dnia 24 września 2012 r. w sprawie poprawy bezpieczeństwa przeciwpowodziowego w województwie podkarpackim Na podstawie art. 18 pkt. 20 ustawy z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie województwa (Dz. U. z 2015 r., poz j.t.) oraz 19 ust. 2 Statutu Województwa Podkarpackiego stanowiącego załącznik do Uchwały Nr X/103/99 Sejmiku Województwa Podkarpackiego z dnia 29 września 1999 r. w sprawie uchwalenia Statutu Województwa Podkarpackiego (Dz. Urz. Woj. Podk. z 2000 r. Nr 22, poz. 168 z późn. zm.) Sejmik Województwa Podkarpackiego uchwala, co następuje: 1 W Uchwale Nr XXV/451/12 Sejmiku Województwa Podkarpackiego z dnia 24 września 2012 r. w sprawie poprawy bezpieczeństwa przeciwpowodziowego w województwie podkarpackim podlega aktualizacji załącznik w części określającej szczegółowy wykaz prac zabezpieczających, który otrzymuje brzmienie jak w załączniku do niniejszej uchwały. Wykonanie uchwały powierza się Zarządowi Województwa Podkarpackiego. 2 3 Uchwała wchodzi w życie z dniem podjęcia.

215 Uzasadnienie Najwyższa Izba Kontroli Delegatura w Rzeszowie w wyniku przeprowadzonej w Urzędzie Marszałkowskim Województwa Podkarpackiego kontroli pt. Realizacja przez administrację publiczną województwa podkarpackiego zadań z zakresu infrastruktury przeciwpowodziowej wniosła o: 1) dokonanie analizy stanu zaawansowania poszczególnych zadań inwestycyjnych zapisanych w kontrolowanej Uchwale Nr XXV/451/12 Sejmiku Województwa Podkarpackiego z dnia 24 września 2012 r. w sprawie poprawy bezpieczeństwa przeciwpowodziowego w województwie podkarpackim pod kątem urealnienia terminów ich realizacji oraz potrzeby kontynuacji zadań, co do których sporządzono analizy o ich zbędności; 2) podjęcie działań mających na celu zmianę zapisów uchwały, dotyczących urealnienia terminów wykonania zadań oraz konieczności realizacji zadań inwestycyjnych w infrastrukturze przeciwpowodziowej, ujętych w załączniku do uchwały, będących wynikiem przeprowadzonej analizy. W pierwszej kolejności dokonano analizy stanu zaawansowania poszczególnych zadań inwestycyjnych wymienionych w Załączniku do w/w Uchwały w celu urealnienia terminów ich realizacji. W związku z powyższym dokonano podziału zadań na zadania zrealizowane, zadania aktualnie realizowane oraz zadania planowane do realizacji. Analiza wykazała, że na dzień r. z 29 zadań ujętych w załączniku 12 zadań zostało zakończonych. Są to niżej wymienione zadania: 1. Zaprojektowanie i budowa lewostronnego obwałowania rzeki Wisłoki w km w miejscowościach: Zawierzbie, Żyraków, województwo podkarpackie 2. Budowa prawobrzeżnego wału przeciwpowodziowego na rzece Ropie w km o długości 360 m, w m. jasło, woj. podkarpackie 3. Rozbudowa lewostronnego obwałowania rzeki Wisłoki w km na terenie Osieka Jasielskiego. 4. Nowy Breń II rozbudowa i przeciwfitracyjne zabezpieczenie prawego wału rzeki nowy Breń w km na długości 1,832 w miejscowościach: Słupiec, Ziempniów i Otałęż 5. San I Etap I rozbudowa i przeciwfiltracyjne zabezpieczenie prawego wału rzeki San w km , na długości 7,202, na terenie gminy Radomyśl nad Sanem, woj. podkarpackie 6. San II rozbudowa i przeciwfiltracyjne zabezpieczenie lewego wału rzeki San w km , na długości 4,952 km, na terenie gminy Zaleszany

216 7. Wisłoka Boża Wola rozbudowa lewego wału Wisłoki w km oraz w km wraz z budową obustronnych wałów cofkowych na potoku Kiełkowskim o długości 150 m. 8. Budowa umocnień lewostronnego brzegu rzeki Wisłoki w km w miejscowości Wola Mielecka, gm. Mielec, woj. podkarpackie. 9. Odbudowa potoku Lubcza w km na długości 4,035 km oraz udrożnienie koryta potok Lubcza w rejonie 4 stopni betonowych w km 0+400; 1+280; 7+050; w mieście Rzeszów-Zwięczyca II oraz w miejscowościach: Racławówka, Niechobrz, Boguchwała, gm. Boguchwała, woj. podkarpackie. 10. Zaprojektowanie i budowa suchego zbiornika przeciwpowodziowego (polderu przepływowego) pn. Kańczuga na rzece Mleczka Kańczudzka na terenie gminy Jawornik Polski oraz miasta i gminy Kańczuga, 11. Trześniówka III rozbudowa lewego wału rzeki Trześniówki w km na dł. 4,852 km oraz prawego wału w km na dł. 5,264 km, na terenie gm. Tarnobrzeg i gm. Grębów, 12. Łęg III - rozbudowa lewego wału rzeki Łęg w km na dł. 2,58 km oraz prawego wału w km na dł. 5,80 km na terenie gm. Gorzyce i Zaleszany. Ponadto aktualnie realizowane są 3 zadania, które zostaną zakończone w 2015 r., są to zadania j. n.: 1. Zabezpieczenie przed powodzią osiedla Rzochów - budowa nowego prawego wału rzeki Wisłoki w km na terenie miasta Mielca i gminy Przecław. 2. Potok Fugas zabezpieczenie przeciwpowodziowe obszarów zalewowych położonych wzdłuż potoku Fugas w km w miejscowości Brzozów, woj. podkarpackie, 3. Budowa lewostronnego obwałowania rzeki Wisłoki w km w miejscowościach: Zawierzbie, Żyraków na terenie gm. Żyraków, woj. podkarpackie Etap II, Następnie dokonano analizy potrzeby kontynuacji zadania p.n.: Budowa suchego zbiornika przeciwpowodziowego Łączki Kucharskie na rzece Wielopolce na terenie m. Łączki Kucharskie, Niedźwiada, gm. Ropczyce, woj. podkarpackie. Przeprowadzona przez Firmę KV Projekty Inżynieryjne i Architektoniczne Sp. z o.o. Analiza programu inwestycyjnego w zlewni Wielopolki i analizy hydrauliczne wykazały, że realizacja powyższego zbiornika przeciwpowodziowego nie znajduje technicznego uzasadnienia, gdyż ochronę przed powodzią zapewni kaskada trzech suchych zbiorników pn.: Broniszów, Glinik, Rzegocin. Wobec powyższego wymienione zadanie inwestycyjne nie zostało ujęte przez Prezesa KZGW w projekcie Planu Zarządzania Ryzykiem Powodziowym, a tym

217 samym nie będzie realizowane przez PZMiUW w Rzeszowie. Zadanie usunięto z wykazu zadań umieszczonego w Załączniku do Uchwały. Podsumowując, w grupie zadań planowanych do realizacji nadal pozostaje 13 zadań będących w różnym stadium zaawansowania. Poniżej zadania będące w przygotowaniu: 1. Wisła - etap 1 - rozbudowa prawego wału rzeki Wisły w km na odcinku od Tarnobrzega (Skalna Góra) do Koćmierzowa (granica woj. podkarpackiego i świętokrzyskiego). 2. Wisła Etap 2 - Rozbudowa prawego wału rzeki Wisły na dł. 14,116 km i prawego wału rzeki San na dł. 2,037 km, na terenie gm. Gorzyce i gm. Radomyśl nad Sanem, woj. podkarpackie. 3. Zabezpieczenie przeciwpowodziowe obszarów zalewowych położonych na prawym brzegu rzeki Wisłoki w km na terenie miejscowości Dębica i Kędzierz, woj. podkarpackie. 4. Rozbudowa prawego wału przeciwpowodziowego rzeki Wisłoki na terenie miasta Dębica na działkach Firmy Oponiarskiej Dębica S.A., woj. podkarpackie. 5. Ropa - Etap 1 - budowa lewego obwałowania rzeki Ropy na odcinku od drogi powiatowej w Trzcinicy do mostu kolejowego w Siedliskach Sławęcińskich na terenie miejscowości Trzcinica, gm. Jasło oraz Przysieki, Siedliska Sławęcińskie, Pusta Wola, gm. Skołyszyn, woj. podkarpackie. 6. Optymalna metoda zarządzania ryzykiem powodziowym potoku Olszynka w km w miejscowości Święcany oraz w km w miejscowości Siepietnica, gm. Skołyszyn, powiat jasielski, woj. podkarpackie. 7. Optymalna metoda zarządzania ryzykiem powodziowym rz. Wisłoki w km rzeki od do i potoku Kiełkowskiego ze szczególnym uwzględnieniem miejscowości Kiełków, woj. podkarpackie. 8. Zabezpieczenie przed powodzią obszarów położonych w km rzeki Wisłoki na terenie miasta Jasło, gm. Jasło oraz gm. Dębowiec, woj. podkarpackie Etap I, II. 9. Zabezpieczenie przed powodzią doliny potoku Zawadka na terenie gminy Dębica, woj. podkarpackie. 10. Zabezpieczenie przed powodzią terenów zlokalizowanych w zlewni potoku Młynówka na terenie gminy Miasto Rzeszów oraz Gminy Krasne, woj. podkarpackie. 11. Budowa suchego zbiornika przeciwpowodziowego Góra Ropczycka na rzece Budzisz, na terenie m. Sędziszów Małopolski, Góra Ropczycka, Zagorzyce, gm. Sędziszów Małopolski woj. podkarpackie. 12. Ochrona przed powodzią i odprowadzenie wód powierzchniowych w zlewni potoku Motwica, na terenie gminy Laszki, woj. podkarpackie. 13. Budowa suchego zbiornika przeciwpowodziowego Broniszów na rzece Wielopolce na terenie m. Łączki Kucharskie, Niedźwiada, gm. Ropczyce, m. Broniszów, Glinik, gm. Wielopole Skrzyńskie woj. podkarpackie.

218 Stan zaawansowania zadań, planowane terminy realizacji oraz trudności wynikające w trakcie przygotowywania zadań opisano w kolumnie 3 załączonej tabeli pt: Aktualizacja wykazu prac zabezpieczających stanowiącego załącznik do Uchwały nr XXV/451/12 z dnia 24 września 2012r. Sejmiku Województwa Podkarpackiego w sprawie poprawy bezpieczeństwa przeciwpowodziowego w województwie podkarpackim. Ponadto Komisja Rolnictwa, Rozwoju Obszarów Wiejskich i Ochrony Środowiska na posiedzeniu w dniu r. również zawnioskowała o korektę Uchwały Nr XXV/451/12 Sejmiku Województwa Podkarpackiego z 24 września 2012 r. Wobec powyższego koniecznym staje się podjęcie niniejszej uchwały.

219 Załącznik do Uchwały Nr /./2015 Sejmiku Województwa Podkarpackiego z dnia r. Aktualizacja wykazu prac zabezpieczających stanowiącego załącznik do Uchwały nr XXV/451/12 z dnia 24 września 2012r. Sejmiku Województwa Podkarpackiego w sprawie poprawy bezpieczeństwa przeciwpowodziowego w województwie podkarpackim Termin Lp. Nazwa zadania Informacja o realizacji zadania rozpoczęcia zakończenia ZADANIA ZREALIZOWANE 1 Zaprojektowanie i budowa lewostronnego obwałowania rzeki Wisłoki w km w miejscowościach: Zawierzbie, Żyraków, na terenie gminy Żyraków, województwo podkarpackie Roboty budowlano-montażowe zakończone. Dokonano odbioru końcowego w dniu r zadanie zakończone 2 Budowa prawobrzeżnego wału przeciwpowodziowego na rzece Ropie w km o długości 360 m, w m. Jasło, woj. podkarpackie Roboty budowlano-montażowe zakończone. Dokonano odbioru końcowego w dniu r zadanie zakończone 3 Rozbudowa lewostronnego obwałowania rzeki Wisłoki w km na terenie Osieka Jasielskiego Roboty budowlano-montażowe zakończone. Dokonano odbioru końcowego w dniu r zadanie zakończone 4 Nowy Breń II rozbudowa i przeciwfiltracyjne zabezpieczenie prawego wału rzeki Nowy Breń w km , na długości 1,832 km w miejscowościach: Roboty budowlano-montażowe zakończone. Dokonano odbioru końcowego w dniu r. Słupiec, Ziempniów i Otałęż Część I: km , na długości 1,555 km w miejscowości Ziempniów i Otałęż woj. podkarpackie zadanie zakończone 5 San I Etap I - rozbudowa i przeciwfiltracyjne zabezpieczenie prawego wału rzeki San w km , na długości 7,202, na terenie gminy Radomyśl nad Sanem, woj. podkarpackie Roboty budowlano-montażowe zakończone. Dokonano odbioru końcowego w dniu r zadanie zakończone 6 San II - rozbudowa i przeciwfiltracyjne zabezpieczenie lewego wału rzeki San w km , na długości 4,952 km, na terenie gminy Zaleszany Roboty budowlano-montażowe zakończone. Dokonano odbioru końcowego w dniu r zadanie zakończone 7 Wisłoka Boża Wola rozbudowa lewego wału Wisłoki w km oraz w km wraz z budową obustronnych wałów cofkowych na potoku Kiełkowskim o długości 150 m - ETAP I. Roboty budowlano-montażowe zakończone. Dokonano odbioru końcowego w dniu r zadanie zakończone 8 Budowa umocnień lewostronnego brzegu rzeki Wisłoki w km w miejscowości Wola Mielecka, gm. Mielec, woj. podkarpackie Roboty budowlano-montażowe zakończone. Dokonano odbioru końcowego w dniu r zadanie zakończone 9 Odbudowa potoku Lubcza w km na długości 4,035 km oraz udrożnienie koryta potoku Lubcza w rejonie 4 stopni betonowych w km 0+400; 1+280; Roboty budowlano-montażowe zakończone. Dokonano odbioru końcowego w dniu r ; w mieście Rzeszów Zwięczyca II, oraz w miejscowościach: Racławówka, Niechobrz, Boguchwała, gm. Boguchwała, woj. podkarpackie zadanie zakończone 10 Zaprojektowanie i budowa suchego zbiornika przeciwpowodziowego (polderu przepływowego) pn. Kańczuga na rzece Mleczka Kańczudzka na terenie gminy Jawornik Polski oraz miasta i gminy Kańczuga Roboty budowlano-montażowe zakończone. Dokonano odbioru końcowego w dniu r zadanie zakończone 11 Trześniówka III rozbudowa lewego wału rzeki Trześniówki w km na dł. 4,852 km oraz prawego wału w km na dł. 5,264 km, na terenie gm. Tarnobrzeg i gm. Grębów Roboty budowlano-montażowe zakończone. Dokonano odbioru końcowego w dniu r zadanie zakończone 12 Łęg III - rozbudowa lewego wału rzeki Łęg w km na dł. 2,58 km oraz prawego wału w km na dł. 5,80 km na terenie gm. Gorzyce i Zaleszany Roboty budowlano-montażowe zakończone. Dokonano odbioru końcowego w dniu r zadanie zakończone Strona 1 z 6

220 Termin Lp. Nazwa zadania Informacja o realizacji zadania rozpoczęcia zakończenia ZADANIA AKTUALNIE REALIZOWANE Zabezpieczenie przed powodzią osiedla Rzochów - budowa nowego prawego wału rzeki Wisłoki w km na terenie miasta Mielca i gminy Przecław Potok Fugas - zabezpieczenie przeciwpowodziowe obszarów zalewowych położonych wzdłuż potoku Fugas w km w miejscowości Brzozów, woj. podkarpackie Zadanie zostanie zakończone r Zadanie zostanie zakończone r Budowa lewostronnego obwałowania rzeki Wisłoki w km w miejscowościach: Zawierzbie, Żyraków na terenie gm. Żyraków woj. podkarpackie. - Etap II Zadanie zostanie zakończone r ZADANIA PLANOWANE DO REALIZACJI Uzyskano ostateczną decyzję o pozwoleniu na realizację inwestycji. PZMiUW od 2014 r. ubiega się o włączenie zadania do projektu pn. Projekt Ochrony Przeciwpowodziowej Dorzecza Odry i Wisły, planowanego do sfinansowania przy udziale środków Banku Światowego i Banku Rozwoju Rady Europy. Wg. stanu na dzień r. brak jest formalnego potwierdzenia finansowania. Brak potwierdzenia w I półroczu 2016r. spowoduje opóźnienie terminu rozpoczęcia robót. 16 Wisła - etap 1 - rozbudowa prawego wału rzeki Wisły w km na odcinku od Tarnobrzega (Skalna Góra) do Koćmierzowa (granica woj. podkarpackiego i świętokrzyskiego) Do wskazanych w tabeli terminów rozpoczęcia i zakończenia robót założono: 1. Uzyskanie potwierdzenia środków finansowych na realizację robót budowlanych (w tym również wprowadzenie do Wieloletniej Prognozy Finansowej Województwa Podkarpackiego, wprowadzenia do Planu Inwestycji Melioracyjnych) - grudzień 2015r. 2. Przeprowadzenie postępowania przetargowego na wyłonienie Wykonawcy robót budowlanych - styczeń 2016r. - maj 2016r. 3.Zawarcie umowy z Wykonawcą robót budowlanych - 1 czerwiec 2016r. 4. Realizacja robót budowlanych przy założeniu: - wartość szacunkowa robót budowlanych ok. 41,8 mln zł (zakres rzeczowy zadania: 9,869 km) - średniego miesięcznego przerobu -1,5 mln /mies., wyliczenie 41,8 mln /1,5 mln /mies = ok. 28 miesiecy - realizacja robót będzie wykonywana przez 2 wykonawców lub 1 wykonawcę na 2 (frontach) odcinkach równocześnie (wyliczenie: 28 mies./2 = 14 mies.), w związku z tym okres realizacji skraca się do 14 miesięcy - dodatkowo należy uwzględnić wyłączenia z okresu realizacji 5 miesięcy z uwagi na uwarunkowania wynikające z decyzji środowiskowej. Wobec tego okres realizacji zostaje wydłużony do 19 miesięcy. W rezultacie otrzymujemy termin realizacji: czerwiec 2016r. - grudzień 2017r Wykonano dokumentację projektową. Wystąpiono z wnioskiem o wydanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach, opracowano raport i przeprowadzono ocenę oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko. Aktualnie procedura uzyskiwania decyzji jest kontynuowana przez RDOŚ w Rzeszowie. Planowany termin uzyskania decyzji o pozwoleniu na realizację inwestycji III kwartał 2016 r. Zadanie planowane do sfinansowania przy udziale środków Banku Światowego i Banku Rozwoju Rady Europy. Wg. stanu na dzień r. brak jest formalnego potwierdzenia finansowania. Brak potwierdzenia w I półroczu 2016r. spowoduje opóźnienie terminu rozpoczęcia robót. 17 Wisła Etap 2 - Rozbudowa prawego wału rzeki Wisły na dł. 14,116 km i prawego wału rzeki San na dł. 2,037 km, na terenie gm. Gorzyce i gm. Radomyśl nad Sanem, woj. podkarpackie Do wskazanych w tabeli terminów rozpoczęcia i zakończenia robót założono: 1. Uzyskanie potwierdzenia środków finansowych na realizację robót budowlanych (w tym również wprowadzenie do Wieloletniej Prognozy Finansowej Województwa Podkarpackiego, wprowadzenia do Planu Inwestycji Melioracyjnych) - grudzień 2015r. 2. Przeprowadzenie postępowania przetargowego na wyłonienie Konsultanta Wsparcia Technicznego - styczeń 2016r. - lipiec 2016r. 3. Przeprowadzenie postępowania przetargowego na wyłonienie Wykonawcy robót budowlanych - lipiec 2016r. - lipiec 2017r. 4. Zawarcie umowy z Wykonawcą robót budowlanych - 1 sierpień 2017r. 5. Realizacja robót budowlanych przy założeniu: - wartość szacunkowa robót budowlanych ok. 89,2 mln zł ( zakres rzeczowy zadania 16,264 km) - wartość szacunkowa robót sekcji I - 39,52 mln zł (zakres rzeczowy sekcji 7,205 km) - wartość szacunkowa robót sekcji II - 26,82 mln zł ( zakres rzeczowy sekcji 4,889 km) - wartość szacunkowa robót sekcji III i sekcja San - 22,87 mln zł ( zakres rzeczowy sekcji 4,17 km) - średniego miesięcznego przerobu -1,5 mln /mies., wyliczenie 89,2mln zł / 1,5 mln zł/mies. = 59,5 mies. - realizacja robót będzie wykonywana przez 3 wykonawców lub 1 wykonawcę na 3 (frontach) odcinkach równocześnie (wyliczenie: 59,5 mies./3 = ok.20 miesięcy), w związku z tym okres realizacji skraca się do 20 miesięcy -wyłączenia z okresu realizacji 13 miesięcy z uwagi na uwarunkowania wynikające z decyzji środowiskowej. Wobec tego okres realizacji zostaje wydłużony do 33 miesięcy. W rezultacie otrzymujemy termin realizacji: sierpień 2017 r. - kwiecień 2020r Strona 2 z 6

221 Termin Lp. Nazwa zadania Informacja o realizacji zadania rozpoczęcia zakończenia "Zabezpieczenie przeciwpowodziowe obszarów zalewowych położonych na prawym brzegu rzeki Wisłoki w km na terenie miejscowości Dębica i Kędzierz, woj. podkarpackie" Rozbudowa prawego wału przeciwpowodziowego rzeki Wisłoki na terenie miasta Dębica na działkach Firmy Oponiarskiej Dębica S.A., woj. podkarpackie Opracowano dokumentację projektową. Uzyskano ostateczną decyzję o pozwoleniu na realizację inwestycji. PZMiUW od 2014 r. ubiega się o włączenie zadania do projektu pn. Projekt Ochrony Przeciwpowodziowej Dorzecza Odry i Wisły, planowanego do sfinansowania przy udziale środków Banku Światowego i Banku Rozwoju Rady Europy. Ponadto zadanie zostało zgłoszone podczas prac nad projektem budżetu państwa na 2016 r. do dofinansowania ze środków RPO WP na lata Wg. stanu na dzień r. brak jest formalnego potwierdzenia finansowania. Brak potwierdzenia w I półroczu 2016r. spowoduje opóźnienie terminu rozpoczęcia robót. Do wskazanych w tabeli terminów rozpoczęcia i zakończenia robót założono: 1.Uzyskanie akceptacji Banku Światowego (możliwe do uzyskania po misji Banku Światowego planowanej na połowę 2016r., a następnie po aneksowaniu umowy pożyczki przez Rząd RP) - lipiec 2016r. 2. Uzyskanie potwierdzenia środków finansowych na realizację robót budowlanych (w tym również wprowadzenie do Wieloletniej Prognozy Finansowej Województwa Podkarpackiego, wprowadzenia do Planu Inwestycji Melioracyjnych) - sierpień 2016r. 3. Przeprowadzenie postępowania przetargowego na wyłonienie Konsultanta Wsparcia Technicznego - styczeń 2016r. - lipiec 2016r. 4. Przeprowadzenie postępowania przetargowego na wyłonienie Wykonawcy robót budowlanych - sierpień 2016r. - sierpień 2017r. 5.Zawarcie umowy z Wykonawcą robót budowlanych - 1 wrzesień 2017r. 6.Realizacja robót budowlanych przy założeniu: - wartość szacunkowa robót budowlanych ok. 21,3 mln zł (zakres rzeczowy zadania: budowa i rozbudowa na łącznej długości 4,41 km, przebudowa kolizji z infrastrukturą techniczną,) - średniego miesięcznego przerobu -1 mln /mies. wyliczenie 21,3 mln zł / 1mln zł/mies. = ok. 21 mies. - realizacja robót będzie wykonywana przez 1 wykonawcę -wyłączenia z okresu realizacji 7 miesięcy z uwagi na uwarunkowania wynikające z decyzji środowiskowej. Wobec tego okres realizacji zostaje wydłużony do 28 miesięcy. W rezultacie otrzymujemy termin realizacji: wrzesień 2017r. -grudzień 2019r Ropa - Etap 1 - budowa lewego obwałowania rzeki Ropy na odcinku od drogi powiatowej w Trzcinicy do mostu kolejowego w Siedliskach Sławęcińskich na terenie miejscowości Trzcinica, gm. Jasło oraz Przysieki, Siedliska Sławęcińskie, Pusta Wola, gm. Skołyszyn, woj. podkarpackie Opracowano dokumentację projektową. Uzyskano decyzję o pozwoleniu na realizację inwestycji. PZMiUW od 2014 r. ubiega się o włączenie zadania do projektu pn. Projekt Ochrony Przeciwpowodziowej Dorzecza Odry i Wisły, planowanego do sfinansowania przy udziale środków Banku Światowego i Banku Rozwoju Rady Europy. Wg. stanu na dzień r. brak jest formalnego potwierdzenia finansowania. Brak potwierdzenia w I półroczu 2016r. spowoduje opóźnienie terminu rozpoczęcia robót. Do wskazanych w tabeli terminów rozpoczęcia i zakończenia robót założono: 1.Uzyskanie akceptacji Banku Światowego (możliwe do uzyskania po misji Banku Światowego planowanej na połowę 2016r., a następnie po aneksowaniu umowy pożyczki przez Rząd RP) - lipiec 2016r. 2. Uzyskanie potwierdzenia środków finansowych na realizację robót budowlanych (w tym również wprowadzenie do Wieloletniej Prognozy Finansowej Województwa Podkarpackiego, wprowadzenia do Planu Inwestycji Melioracyjnych) - sierpień 2016r. 3. Przeprowadzenie postępowania przetargowego na wyłonienie Konsultanta Wsparcia Technicznego - styczeń 2016r. - lipiec 2016r. 4. Przeprowadzenie postępowania przetargowego na wyłonienie Wykonawcy robót budowlanych - sierpień 2016r. - sierpień 2017r. 5. Zawarcie umowy z Wykonawcą robót budowlanych - 1 wrzesień 2017r. 6. Realizacja robót budowlanych przy założeniu: - wartość szacunkowa robót budowlanych ok. 21,3mln zł ( zakres rzeczowy zadania: 6,22 km) - średniego miesięcznego przerobu - 1 mln /mies. wyliczenie 21,3 mln zł / 1 mln zł/mies. = ok. 21 mies. - realizacja robót będzie wykonywana przez 1 wykonawcę - wyłączenia z okresu realizacji 5 miesięcy z uwagi na uwarunkowania wynikające z decyzji środowiskowej. Wobec tego okres realizacji zostaje wydłużony do 26 miesięcy. W rezultacie otrzymujemy termin realizacji: wrzesień 2017r. - październik 2019r Optymalna metoda zarządzania ryzykiem powodziowym potoku Olszynka w km w miejscowości Święcany oraz w km w miejscowości Siepietnica, gm. Skołyszyn, powiat jasielski, woj. podkarpackie Wykonano dokumentację projektową, uzyskano decyzję o środowiskowych uwarunkowaniach, decyzję o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego, decyzję pozwolenia wodnoprawnego, decyzję o warunkach prowadzenia robót, decyzję na wycinkę drzew, decyzję pozwolenia na budowę. PZMiUW w Rzeszowie zawnioskował o dofinansowanie w 2015r. ze środków rezerwy celowej Ministerstwa Administracji i Cyfryzacji na realizację robót budowlano-montażowych i wypłatę odszkodowań. PZMiUW w Rzeszowie dokonał wyboru Wykonawcy robót. W IV kwartale 2015r. zostaną zrealizowane niezbędne roboty budowlano-montażowe zgodnie z przyznanym dofinansowaniem. W 2016r. będą czynione starania mające na celu zabezpieczenie niezbędnych środków finansowych umożliwiających zrealizowanie pozostałego zakresu rzeczowego zadania Strona 3 z 6

222 Termin Lp. Nazwa zadania Informacja o realizacji zadania rozpoczęcia zakończenia Wykonano dokumentację projektową. Wystąpiono z wnioskiem o wydanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach, opracowano raport i przeprowadzono ocenę oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko. Aktualnie procedura uzyskiwania decyzji jest kontynuowana przez RDOŚ w Rzeszowie. Planowany termin uzyskania decyzji o pozwoleniu na realizację inwestycji IV kwartał 2016r. Wg. stanu na dzień r. brak jest formalnego potwierdzenia finansowania. Brak potwierdzenia w I półroczu 2016r. spowoduje opóźnienie terminu rozpoczęcia robót. 22 Optymalna metoda zarządzania ryzykiem powodziowym rz. Wisłoki w km rzeki od do i potoku Kiełkowskiego ze szczególnym uwzględnieniem miejscowości Kiełków, woj. podkarpackie Do wskazanych w tabeli terminów rozpoczęcia i zakończenia robót założono: 1.Uzyskanie akceptacji Banku Światowego (możliwe do uzyskania po misji Banku Światowego planowanej na połowę 2016r., a następnie po aneksowaniu umowy pożyczki przez Rząd RP) - lipiec 2016r. 2. Uzyskanie potwierdzenia środków finansowych na realizację robót budowlanych (w tym również wprowadzenie do Wieloletniej Prognozy Finansowej Województwa Podkarpackiego, wprowadzenia do Planu inwestycji melioracyjnych) - sierpień 2016r. 3. Przeprowadzenie postępowania przetargowego na wyłonienie Konsultanta Wsparcia Technicznego - styczeń 2016r. - lipiec 2016r. 4. Przeprowadzenie postepowania przetargowego na wyłonienie Wykonawcy robót budowlanych - sierpień 2016r. - sierpień 2017r. 5. Zawarcie umowy z Wykonawca robót budowlanych - 1 wrzesień 2017r. 6. Realizacja robót budowlanych przy założeniu: - wartość szacunkowa robót budowlanych ok. 28 mln zł ( zakres rzeczowy zadania 5,965 km, obejmuje również konieczność przebudowy kolizji z infrastrukturą techniczną) - średniego miesięcznego przerobu -1 mln /mies., wyliczenie 28 mln zł / 1mln zł/mies. = ok. 28 mies. - realizacja robót będzie wykonywana przez 1 wykonawcę. W rezultacie otrzymujemy termin realizacji: wrzesień 2017r. - grudzień 2019r. (Okres ten może ulec wydłużeniu, z uwagi na fakt, że nie uwzględnia wyłączeń terminów, które wynikną z warunków decyzji środowiskowej, decyzji o warunkach prowadzenia działań) Wykonano dokumentację projektową. Wystąpiono z wnioskiem o wydanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach, opracowano raport i przeprowadzono ocenę oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko. Aktualnie procedura uzyskiwania decyzji jest kontynuowana przez RDOŚ w Rzeszowie. Planowany termin uzyskania decyzji o pozwoleniu na realizację inwestycji IV kwartał 2016r. Wg. stanu na dzień r. brak jest formalnego potwierdzenia finansowania. Brak potwierdzenia w I półroczu 2016r. spowoduje opóźnienie terminu rozpoczecia robót. 23 Zabezpieczenie przed powodzią obszarów położonych w km rzeki Wisłoki na terenie miasta Jasło, gm. Jasło oraz gm. Dębowiec, woj. podkarpackie Etap I, II Do wskazanych w tabeli terminów rozpoczecia i zakończenia robót założono: 1.Uzyskanie akceptacji Banku Światowego (możliwe do uzyskania po misji Banku Światowego planowanej na połowę 2016r., a następnie po aneksowaniu umowy pożyczki przez Rząd RP) - lipiec 2016r. 2. Uzyskanie potwierdzenia środków finansowych na realizację robót budowlanych (w tym również wrowadzenie do Wieloletniej Prognozy Finansowej Województwa Podkarpackiego, wprowadzenia do Planu inwestycji melioracyjnych) - sierpień 2016r. 3. Przeprowadzenie postępowania przetargowego na wyłonienie Konsultanta Wsparcia Technicznego - styczeń 2016r. - lipiec 2016r. 4. Przeprowadzenie postepowania przetargowego na wyłonienie Wykonawcy robót budowlanych - sierpień 2016r. - sierpień 2017r. 5.Zawarcie umowy z Wykonawca robót budowlanych - 1 wrzesień 2017r. 6. Realizacja robót budowlanych przy założeniu: - wartość szacunkowa robót budowlanych ok. 57,8 mln zł ( zakres rzeczowy zadania 8,265 km, obejmuje również konieczność przebudowy kolizji z infrastrukturą techniczną) - średnego miesięcznego przerobu - 1 mln /mies., wyliczenie 57,8 mln zł / 1 mln zł/mies. = ok. 58 mies. - realizacja robót będzie wykonywana przez 2 wykonawców lub 1 wykonawcę na 2 (frontach) odcinkach równocześnie (wyliczenie: 58 mies./2 = ok. 29 miesięcy), w związku z tym okres realizacji skraca się do 29 miesięcy. W rezultacie otrzymujemy termin realizacji: wrzesień 2017 r. - styczeń 2020 r. (Okres ten może ulec wydłużeniu, z uwagi na fakt, że nie uwzględnia wyłączeń terminów, które wynikną z warunków decyzji środowiskowej, decyzji o warunkach prowadzenia działań) PZMiUW uzyskał decyzję o środowiskowych uwarunkowaniach oraz decyzję o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego. Opracowana została dokumentacja projektowa. Aktualnie trwa pozyskiwanie umów cywilno - prawnych z właścicielami nieruchomości objętych inwestycją w celu uzyskania prawa do dysponowania nieruchomością na cele budowlane. Do dnia r. uzyskano ok. 75 % umów przewidywanych do podpisania. Dalsze podpisywanie umów napotyka na trudności ze strony Właścicieli nieruchomości, którzy nie chcą wyrazić zgody na zajęcie części nieruchomości i ich podział. Brak zgody przesuwa w czasie ostateczne ustalenie zakresu inwestycji. W miesiącu październiku planowane są spotkania z wszytkimi osobami, które dotychczas nie wyraziły zgody. 24 Zabezpieczenie przed powodzią doliny potoku Zawadka na terenie gminy Dębica, woj. podkarpackie Do wskazanych w tabeli terminów rozpoczęcia i zakończenia robót założono: 1. Uzyskanie zgód właścicieli nieruchomości - grudzień 2015r. 2. Uzyskanie decyzji o pozwloeniu na realizację inwestycji - kwiecień 2017r. 3. Uzyskanie potwierdzenia środków finansowych na realizację robót budowlanych (w tym również wprowadzenie do Wieloletniej Prognozy Finansowej Województwa Podkarpackiego, wprowadzenia do Planu Inwestycji Melioracyjnych) - maj 2017r. 4. Przeprowadzenie postępowania przetargowego na wyłonienie Wykonawcy robót budowlanych - czerwiec 2017r. - październik 2017r. 5. Zawarcie umowy z Wykonawcą robót budowlanych - 1 listopad 2017r. 6. Realizacja robót budowlanych przy założeniu: - wartość szacunkowa robót budowlanych ok. 48 mln zł ( zakres rzeczowy zadania 3,78 km, obejmuje również konieczność przebudowy ok. 13 mostów) - średniego miesięcznego przerobu -1,5 mln /mies., wyliczenie 48 mln zł / 1,5 mln zł/mies. = ok. 32 mies. - realizacja robót będzie wykonywana przez 2 wykonawców lub 1 wykonawcę na 2 (frontach) odcinkach równocześnie (wyliczenie: 32 mies./2 = ok. 16 miesięcy), w związku z tym okres realizacji skraca się do 16 miesięcy. W rezultacie otrzymujemy termin realizacji: listopad 2017r. - grudzień 2019r. (Okres ten może ulec wydłużeniu, z uwagi na fakt, że nie uwzględnia wyłączeń terminów, które wynikną z warunków decyzji środowiskowej, decyzji o warunkach prowadzenia działań) Strona 4 z 6

223 Termin Lp. Nazwa zadania Informacja o realizacji zadania rozpoczęcia zakończenia W roku 2013 opracowano dla przedmiotowej inwestycji studium programowo - przestrzenne wraz z koncepcją rozwiązań technicznych. W miesiącu wrześniu 2015 r. zlecono opracowanie projektu budowlanego i wykonawczego wraz z uzyskaniem decyzji o pozwoleniu na realizację inwestycji. Planowany termin uzyskania decyzji o pozwoleniu na realizację inwestycji III kwartał 2018 r. 25 Zabezpieczenie przed powodzią terenów zlokalizowanych w zlewni potoku Młynówka na terenie gminy Miasto Rzeszów oraz Gminy Krasne, woj. podkarpackie Do wskazanych w tabeli terminów rozpoczęcia i zakończenia robót założono: 1. Uzyskanie potwierdzenia środków finansowych na realizację robót budowlanych (w tym również wprowadzenie do Wieloletniej Prognozy Finansowej Województwa Podkarpackiego, wprowadzenia do Planu Inwestycji Melioracyjnych) - październik 2018r. 2. Przeprowadzenie postępowania przetargowego na wyłonienie Wykonawcy robót budowlanych - listopad 2018r. - styczeń 2019r. 3.Zawarcie umowy z Wykonawcą robót budowlanych - 1 luty 2019r. 4. Realizacja robót budowlanych przy założeniu: - wartość szacunkowa robót budowlanych ok. 28 mln zł ( zakres rzeczowy zadania: regulacja koryta 3,43 km, obejmuje również budowe 3 suchych zbiorników i 1 zbiornika mokrego) - średnego miesięcznego przerobu -1 mln /mies., wyliczenie 28 mln zł / 1 mln zł/mies. = ok. 28 mies. - realizacja robót będzie wykonywana przez 1 wykonawcę. W rezultacie otrzymujemy termin realizacji: luty 2019r. - maj 2021 r. (Okres ten może ulec wydłużeniu, z uwagi na fakt, że nie uwzględnia wyłączeń terminów, które wynikną z warunków decyzji środowiskowej, decyzji o warunkach prowadzenia działań) Podkarpacki Zarząd Melioracji i Urządzeń Wodnych w Rzeszowie w dniu r. uzyskał decyzję o środowiskowych uwarunkowaniach. Od wydanej decyzji łącznie wpłynęło 5 odwołań. Regionalny Dyrektor Ochrony Środowiska w II połowie lutego br. przekazał akta sprawy do Generalnego Dyrektora Ochrony Środowiska celem rozpatrzenia zasadności odwołań. GDOŚ w Warszawie pismem z dnia r. zawiadomił PZMiUW w Rzeszowie o wyznaczeniu nowego terminu załatwienia sprawy tj. do 30 września 2015r. Po uzyskaniu stanowiska Generalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w związku z odwołaniami, prace zmierzające do uzyskania decyzji o pozwoleniu na realizację inwestycji będą kontynuowane. PZMiUW od 2014 r. ubiega się o włączenie zadania do projektu pn. Projekt Ochrony Przeciwpowodziowej Dorzecza Odry i Wisły, planowanego do sfinansowania przy udziale środków Banku Światowego i Banku Rozwoju Rady Europy. Wg. stanu na dzień r. brak jest formalnego potwierdzenia finansowania. 26 Budowa suchego zbiornika przeciwpowodziowego Góra Ropczycka na rzece Budzisz, na terenie m. Sędziszów Małopolski, Góra Ropczycka, Zagorzyce, gm. Sędziszów Małopolski woj. podkarpackie Do wskazanych w tabeli terminów rozpoczecia i zakończenia robót założono: 1.Uzyskanie akceptacji Banku Światowego (możliwe do uzyskania po misji Banku Światowego planowanej na połowę 2016r., a następnie po aneksowaniu umowy pożyczki przez Rząd RP) - lipiec 2016r. 2. Uzyskanie pozwolenia na realizację inwestycji - wrzesień 2018r. 3. Uzyskanie potwierdzenia środków finansowych na realizację robót budowlanych (w tym również wprowadzenie do Wieloletniej Prognozy Finansowej Województwa Podkarpackiego, wprowadzenia do Planu Inwestycji Melioracyjnych) - październik 2018r. 4. Przeprowadzenie postępowania przetargowego na wyłonienie Konsultanta Wsparcia Technicznego - styczeń 2016r. - lipiec 2016r. 5. Przeprowadzenie postępowania przetargowego na wyłonienie Wykonawcy robót budowlanych - listopad 2018r. - listopad 2019r. 6. Zawarcie umowy z Wykonawcą robót budowlanych - 1 grudnia 2019r. 7. Realizacja robót budowlanych przy założeniu: - wartość szacunkowa robót budowlanych ok. 39,3 mln zł ( zakres rzeczowy zadania: budowa suchego zbiornika o pow. 58 ha, przebudowa koryta rzeki Budzisz wraz z przebudową kolizji z istniejącą infrastrukturą techniczną - tj. m.in liniią elektroenergetyczną, budową i rozbudową rowów melioracyjnych, budowa przepustów drogowych) - średnego miesięcznego przerobu -1,5 mln /mies., wyliczenie 39,3 mln zł / 1,5 mln zł/mies. = ok. 26 mies. - realizacja robót będzie wykonywana przez 1 wykonawcę na 2 frontach równocześnie (wyliczenie: 26 mies./2 = ok. 13 miesięcy), w związku z tym okres realizacji skraca się do 13 miesięcy - wyłączenia z okresu realizacji 8 miesiecy z uwagi na uwarunkowania wynikające z decyzji środowiskowej. Wobec tego okres realizacji zostaje wydłużony do 21 miesięcy. W rezultacie otrzymujemy termin realizacji: grudzień 2019r. - sierpień 2021r Toczące się postępowanie w sprawie wydania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach dla przedmiotowego przedsięwzięcia zostało zawieszone. W lipcu 2014r. PZMiUW w Rzeszowie zlecił wykonanie Wielowariantowego modelowania hydraulicznego. Wyniki modelowania potwierdziły, że podjęcie działań w zakresie budowy kanału ulgi oraz regulacji koryta potoku Motwicy zasadnym jest jedynie na odcinku: wylot kanału ulgi ujście Motwicy do Sanu, czyli tylko w dolnym odcinku cieku Motwica, na wysokości wsi Wietlin, a nie w całej zlewni Motwicy. Ponadto część cieku naturalnego Motwica jest własnością firmy prywatnej (która w chwili obecnej uzyskała koncesję na pobór kruszywa z części złoża kolidującego z korytem cieku). PZMiUW w Rzeszowie zwrócił się z wnioskiem do Gminy Jarosław o przywrócenie i uregulowanie stanu prawnego gruntów pod wodami potoku Motwica. Do czasu uregulowania stosunków własnościowych gruntów jw. nie będzie możliwe uzyskanie prawa do dysponowania nieruchomością, a w konsekwencji również pozwolenia na budowę dla przedmiotowego zadania.w związku z powyższym, PZMiUW w Rzeszowie podjął decyzję o wstrzymaniu prac projektowych do końca 2016r. 27 Ochrona przed powodzią i odprowadzenie wód powierzchniowych w zlewni potoku Motwica, na terenie gminy Laszki, woj. podkarpackie Do wskazanych w tabeli terminów rozpoczęcia i zakończenia robót założono: 1. Aktualizacja dokumentacji projektowej wraz z uzyskaniem pozwolenia na realizację inwestycji - styczeń 2017r. - grudzień 2019r. 2. Uzyskanie potwierdzenia środków finansowych na realizację robót budowlanych (w tym również wprowadzenie do Wieloletniej Prognozy Finansowej Województwa Podkarpackiego, wprowadzenia do Planu Inwestycji Melioracyjnych) - styczeń 2020r. 3. Przeprowadzenie postępowania przetargowego na wyłonienie Wykonawcy robót budowlanych - luty 2020r. - maj 2020r. 4.Zawarcie umowy z Wykonawcą robót budowlanych - 1 czerwca 2020r. 5.Realizacja robót budowlanych przy założeniu: - wartość szacunkowa robót budowlanych ok. 17 mln zł (zakres rzeczowy zadania: regulacja koryta potoku na dł. ok. 6 km wraz z budową kanału ulgi na dł. ok 1,74 km) - wartość średniego miesięcznego przerobu -1 mln /mies., wyliczenie 17 mln zł / 1 mln zł/mies. = ok. 17 mies. - realizacja robót będzie wykonywana przez 1 wykonawcę. W rezultacie otrzymujemy termin realizacji: czerwiec październik 2021r. (Okres ten może ulec wydłużeniu, z uwagi na fakt, że nie uwzględnia wyłączeń terminów, które wynikną z warunków decyzji środowiskowej, decyzji o warunkach prowadzenia działań) Strona 5 z 6

224 Termin Lp. Nazwa zadania Informacja o realizacji zadania rozpoczęcia zakończenia Toczące się postępowanie w sprawie wydania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach dla przedmiotowego przedsięwzięcia zostało zawieszone. W grudniu 2013r. Podkarpacki Zarząd Melioracji i Urządzeń Wodnych w Rzeszowie zlecił opracowanie Analizy programu inwestycyjnego w zlewni Wielopolki firmie KV Projekty Inżynieryjne i Architektoniczne Sp. z o.o. z/s w Warszawie. W ramach zleconych prac zostały wykonane m.in. pomiary geodezyjne w zakresie przekrojów poprzecznych i obiektów inżynierskich oraz wariantowe analizy hydrauliczne, w tym opracowanie modeli hydraulicznych. Wyniki w/w prac wskazały rekomendowane działania techniczne konieczne do podjęcia w celu zapewnienia właściwej ochrony przeciwpowodziowej terenów położonych w zlewni rzeki Wielopolki, wśród których został wskazany zbiornik "Broniszów". Kolejnym etapem przedmiotowego zlecenia jest przeprowadzenie strategicznej oceny oddziaływania na środowisko według zapisów Działu IV Ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U nr 199 poz z późn. zm.). W dniach od r. do r. odbył się pierwszy proces konsultacji społecznych. Z uwagi na wnioski mieszkańców Zagorzyc, Wykonawca Analizy wykonał dodatkowe prace modelowe w zlewni rzeki Budzisz w zakresie możliwości lokalizacji dodatkowych zbiorników na dopływach rzeki Budzisz. W związku z powyższym, PZMiUW w Rzeszowie ponownie w dniach r. do r. przeprowadził konsultacje społeczne, mające na celu zapewnienie udziału społeczeństwa poprzez podanie do publicznej wiadomości uaktualnionego projektu Analizy. 28 Budowa suchego zbiornika przeciwpowodziowego Broniszów na rzece Wielopolce na terenie m. Łączki Kucharskie, Niedźwiada, gm. Ropczyce, m. Broniszów, Glinik, gm. Wielopole Skrzyńskie woj. podkarpackie Do wskazanych w tabeli terminów rozpoczęcia i zakończenia robót założono: 1. Opracowanie dokumentacji projektowej wraz z uzyskaniem pozwolenia na realizację inwestycji - styczeń 2017r. - grudzień 2019r. 2. Uzyskanie potwierdzenia środków finansowych na realizację robót budowlanych (w tym również wprowadzenie do Wieloletniej Prognozy Finansowej Województwa Podkarpackiego, wprowadzenia do Planu Inwestycji Melioracyjnych) - styczeń 2020r. 3. Przeprowadzenie postępowania przetargowego na wyłonienie Wykonawcy robót budowlanych - luty 2020r. - czerwiec 2020r. 4. Zawarcie umowy z Wykonawcą robót budowlanych - 1 lipiec 2020r. 5. Realizacja robót budowlanych przy założeniu: - wartość szacunkowa robót budowlanych ok. 49 mln zł ( zakres rzeczowy zadania: budowa suchego zbiornika o pow. 91 ha, przebudowa koryta Wielopolki ) - wartość średniego miesięcznego przerobu -1,5 mln /mies., wyliczenie 49 mln zł / 1,5 mln zł/mies. = ok.33 mies. - realizacja robót będzie wykonywana przez 1 wykonawcę na 2 frontach równocześnie (wyliczenie: 33 mies./2 = ok. 17 miesięcy), w związku z tym okres realizacji skraca się do 17 miesięcy. W rezultacie otrzymujemy termin realizacji: lipiec listopad 2021r. (Okres ten może ulec wydłużeniu, z uwagi na fakt, że nie uwzględnia wyłączeń terminów, które wynikną z warunków decyzji środowiskowej, decyzji o warunkach prowadzenia działań) Strona 6 z 6

225 projekt Uchwała Nr./15 Sejmiku Województwa Podkarpackiego z dnia.listopada 2015 roku w sprawie przystąpienia Regionalnego Ośrodka Polityki Społecznej w Rzeszowie do naboru wniosków o dofinansowanie projektów pozakonkursowych w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Podkarpackiego , Oś Priorytetowa VIII Integracja społeczna, Działanie 8.6 Koordynacja sektora ekonomii społecznej w województwie podkarpackim. Działając na podstawie art.14 ust 1 pkt 4 ustawy z dnia 5 czerwca 1998r. o samorządzie województwa (Dz.U j.t.) oraz art. 21 pkt 4 i 4a ustawy z dnia 12 marca 2004 roku o pomocy społecznej (Dz.U. z j.t.), Regionalnym Programem Operacyjnym Województwa Podkarpackiego na lata przyjętego Uchwałą Zarządu Województwa Podkarpackiego 3 marca 2015 r., Szczegółowego Opisu Osi Priorytetowych Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Podkarpackiego w zakresie Europejskiego Funduszu Społecznego zatwierdzonego przez Zarząd Województwa Podkarpackiego 15 września 2015 r., Wytycznych w zakresie kwalifikowalności wydatków w ramach Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego oraz Funduszu Spójności na lata z dnia 10 kwietnia 2015 r., Ramowym Planem Działań RPO WP dla Działania 8.6 stanowiącego Załącznik nr 4 do Szczegółowego Opisu Osi Priorytetowych RPO WP z dnia 14 października 2015 r. oraz innymi dokumentami i wytycznymi RPO WP w nowej perspektywie finansowej Sejmik Województwa Podkarpackiego w Rzeszowie uchwala, co następuje: 1 Przystępuje się do naboru nr RPPK IP /15 wniosków o dofinansowanie projektów pozakonkursowych w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Podkarpackiego , Oś Priorytetowa VIII Integracja społeczna, Działanie 8.6 Koordynacja sektora ekonomii społecznej w województwie podkarpackim, którego organizatorem jest Wojewódzki Urząd Pracy w Rzeszowie, będący Instytucją Pośredniczącą RPO WP w zakresie Osi VIII. 2 Wartość projektu wynosi ,00 PLN ogółem i wymaga wniesienia wkładu własnego w wysokości 15 % wartości projektu tj ,00 zł ( ,00 PLN w 2016 r. i ,00 PLN w 2017 r.). 3 Termin realizacji projektu: od r. do r. 4 Wykonanie uchwały powierza się Regionalnemu Ośrodkowi Polityki Społecznej Rzeszowie. 5 Uchwała wchodzi w życie z dniem podpisania.

226 Uzasadnienie Jednym z ustawowych zadań samorządu województwa wynikających z ustawy o pomocy społecznej (art. 21. Ust 4 i 4a) jest inspirowanie i promowanie nowych rozwiązań w zakresie pomocy społecznej oraz koordynowanie działań na rzecz sektora ekonomii społecznej w regionie. Realizując ten zapis Regionalny Ośrodek Polityki Społecznej w Rzeszowie opracował projekt, którego celem jest koordynowanie zarówno poszczególnych sektorów ekonomii społecznej (ES) (przedsiębiorczość społeczna, podmioty reintegracyjne), jak również systemu wsparcia ES w woj. podkarpackim w formie instytucjonalnej, promocja podmiotów ekonomii społecznej (PES), jak również upowszechnienie idei ES. Projekt zostanie złożony do Wojewódzkiego Urzędu Pracy w odpowiedzi na naboru nr RPPK IP /15 wniosków o dofinansowanie projektów pozakonkursowych w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Podkarpackiego , Oś Priorytetowa VIII Integracja społeczna, Działanie 8.6 Koordynacja sektora ekonomii społecznej w województwie podkarpackim. Projekt będzie realizowany w ciągu 24 miesięcy, jego wartość wynosi ,00 PLN ogółem i wymaga wniesienia wkładu własnego w wysokości 15 % wartości projektu tj ,00 PLN ( ,00 PLN/rocznie w 2016 r. i 2017 r.). Ważną rolę w prowadzeniu polityki integracji społecznej odgrywa sektor ES i przedsiębiorczości społecznej zapewniając grupom zagrożonym ubóstwem i wykluczeniem zasoby i możliwości niezbędne do pełnego uczestnictwa w życiu ekonomicznym i społecznym. PES funkcjonujące w województwie podkarpackim mają problemy takie jak: słaby potencjał kadrowy i finansowy, niewystarczające umiejętności biznesowe (marketingowe, prawne, finansowe) pracujących w podmiotach osób, brak współpracy i kooperacji pomiędzy samymi podmiotami. Konflikty między członkami spółdzielni, brak współpracy między- i wewnątrz sektorowej, brak umiejętności poszukiwania zleceń, brak reklamy (brak stron internetowych, ulotek) powoduje, że spółdzielnie socjalne często nie są w stanie utrzymać się bez zewnętrznych dotacji. Wśród członków spółdzielni socjalnych istnieje mała świadomość na temat zasad prowadzenia przedsiębiorstwa. Mankamentem sektora ES jest również słaba promocja autentycznej przedsiębiorczości, która rozumiana jest jako szczególny sposób produkcji dóbr i świadczenia usług, co z kolei powoduje wzrost tworzenia miejsc pracy. Dlatego kwestia wzmocnienia problematyki przedsiębiorczości powinien znaleźć swoje miejsce w programowaniu systemu wsparcia zgodnie z Krajowym Programem Rozwoju Ekonomii Społecznej. KPRES w swojej diagnozie wskazuje na rozproszenie, brak koordynacji i słabą jakość dotychczasowego wsparcia dla rozwoju sektora, dlatego system wymaga rekonstrukcji całego otoczenia prawnofinansowego sektora i przesunięcia ciężaru ze wsparcia infrastrukturalnego na wsparcie bezpośrednie dla PES oraz wyposażenia ich w kompetencje dot. zarówno roli społecznej, jak i biznesowej. OWES działają głównie w oparciu o środki projektowe, dlatego ważne jest opracowanie modelu współpracy międzyinstytucjonalnej (m.in. ROPS-OWES) dla budowania nowej jakości systemu wsparcia. Głównym założeniem projektu jest organizacja przedsięwzięć służących zwiększeniu widoczności PES jako dostawców produktów i usług oraz wspieranie sprzedaży produktów i usług świadczonych przez PES na poziomie regionalnym poprzez targi ES, portal sprzedaży produktów i usług PES, konkurs Lider ES. Kolejnym założeniem jest tworzenie regionalnych sieci współpracy jak: sieć współpracy OWES, PES, PES o charakterze reintegracyjnym CIS, KIS, WTZ. Następnym założeniem projektu jest tworzenie i funkcjonowanie Podkarpackiego Komitetu Rozwoju Ekonomii Społecznej o którym mowa w Krajowym Programie Rozwoju Ekonomii Społecznej. Ww. Komitet zgodnie z Krajowym Programem Rozwoju Ekonomii Społecznej (KPRES) składał się będzie z przedstawicieli samorządu województwa, samorządów lokalnych, a także przedstawicieli sektora ekonomii społecznej, nauki oraz biznesu. Innymi założeniami projektu są: coroczne przeprowadzenie badań i przygotowanie raportu o stanie rozwoju ES w regionie oraz współpraca z jednostkami samorządu terytorialnego i innymi podmiotami lokalnymi.

227 Projekt skierowany będzie do podmiotów ekonomii społecznej, przedsiębiorstw społecznych i ich zrzeszeń, osób fizycznych lub prawnych wraz z ich reprezentantami, zainteresowanymi założeniem i/lub prowadzeniem działalności w sektorze ES, w tym w formie przedsiębiorstwa społecznego. Grupą docelową projektu będą również partnerstwa na rzecz rozwoju ES i przedsiębiorczości społecznej w ramach działań koordynacyjnych sektora ES. Rezultatem projektu będzie funkcjonowanie Podkarpackiego Komitetu Rozwoju Ekonomii Społecznej, coroczna organizacja Targów Ekonomii Społecznej, raport o stanie ES w woj. podkarpackim opracowywany również co roku. Wartością dodaną będzie wymiana doświadczenia i wiedzy pomiędzy podmiotami ekonomii społecznej w województwie podkarpackim dzięki powstaniu i funkcjonowaniu sieci PES, PES o charakterze reintegracyjnym oraz OWES. Ponadto podmioty ekonomii społecznej będą miały możliwość zaprezentowania i sprzedaży swoich produktów i usług na regionalnym portalu sprzedaży produktów i usług PES, który powstanie w ramach projektu.

228 -projekt- UCHWAŁA NR././15 SEJMIKU WOJEWÓDZTWA PODKARPACKIEGO z dnia zmieniająca uchwałę w sprawie programu stypendialnego pn. Stypendia Marszałka Województwa Podkarpackiego Na podstawie art. 14 ust. 1 pkt. 1, art. 18 pkt. 19a ustawy z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie województwa (Dz.U. z 2015 poz j.t). Sejmik Województwa Podkarpackiego uchwala co następuje: 1 1. Dokonuje się zmiany 1 ust. 6 Uchwały Nr X/181/15 Sejmiku Województwa Podkarpackiego z dnia 29 czerwca 2015 r. zmieniającej uchwałę w sprawie programu stypendialnego pn. Stypendia Marszałka Województwa Podkarpackiego, który po zmianie otrzymuje brzmienie: Liczba przyznanych stypendiów jest nie większa niż Dokonuje się zmiany 1 ust. 10 Uchwały Nr X/181/15 Sejmiku Województwa Podkarpackiego z dnia 29 czerwca 2015 r. zmieniającej uchwałę w sprawie programu stypendialnego pn. Stypendia Marszałka Województwa Podkarpackiego, który po zmianie otrzymuje brzmienie: Spośród zgłoszonych kandydatów do stypendium, po uprzedniej weryfikacji wniosków, tworzona jest lista rankingowa zawierająca co najwyżej 115 studentów, uszeregowanych malejąco od rezultatu największego. W przypadku, gdy liczba kandydatów o takim samym dorobku punktowym jest większa od liczby możliwych do przyznania miejsc na liście rankingowej, wybór z tej grupy zostaje dokonany w drodze publicznego losowania. Wykonanie uchwały powierza się Zarządowi Województwa Podkarpackiego. 2 3 Uchwała wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia Dzienniku Urzędowym Województwa Podkarpackiego z mocą obowiązująca od dnia 1 października 2015 r.

229 Uzasadnienie Zgodnie z zasadami przyznawania stypendiów zatwierdzonymi Uchwałą Nr X/181/15 Sejmiku Województwa Podkarpackiego z dnia 29 czerwca 2015 r. zmieniającą uchwałę w sprawie programu stypendialnego pn. Stypendia Marszałka Województwa Podkarpackiego i Regulaminem programu stypendialnego pn. Stypendia Marszałka Województwa Podkarpackiego zatwierdzonym Uchwałą Nr 89/2025/15 Zarządu Województwa Podkarpackiego w Rzeszowie z dnia 1 września 2015 r. zmieniającą uchwałę w sprawie Regulaminu programu stypendialnego pn. Stypendia Marszałka Województwa Podkarpackiego lista rankingowa może zawierać maksymalnie 100 studentów (uszeregowanych malejąco od rezultatu największego). W roku akademickim 2015/2016 przeprowadzono nabór wniosków o przyznanie stypendium Marszałka Województwa Podkarpackiego (15 31 października 2015 r.), w wyniku którego do Urzędu Marszałkowskiego Województwa Podkarpackiego w Rzeszowie wypłynęło 129 wniosków. Komisja Stypendialna, podczas posiedzenia, które odbyło się w dniu 13 listopada 2015 r. stwierdziła, że 128 osób spełnia warunki Regulaminu., w tym 19 osób posiada ten sam wynik z matury rozszerzonej z jednego z przedmiotów: biologia, chemia, fizyka lub matematyka 80%. Zamiast publicznego losowania, o którym mowa w Regulaminie, w wyniku którego na listę rankingową można byłoby zakwalifikować tylko 4 spośród 19 osób (z wynikiem 80% z egzaminu maturalnego) zwiększa się liczbę przyznanych stypendiów z maksymalnie 100 na 115. Tym samym na liście rankingowej znajdą się wszystkie osoby z uzyskanym wynikiem z egzaminu maturalnego na poziomie 80% (od 75%-80%). Niniejsza zmiana pozwoli jeszcze efektywniej realizować główny cel programu stypendialnego pn. Stypendia Marszałka Województwa Podkarpackiego, jakim jest stałe podnoszenie poziomu wykształcenia mieszkańców województwa podkarpackiego oraz rozwój szkolnictwa wyższego w regionie. Aby przyznać stypendium większej, niż określono w pierwotnej Uchwale Sejmiku Województwa Podkarpackiego grupie studentów, tym samym realizować efektywniej cel programu stypendialnego pn. Stypendia Marszałka Województwa Podkarpackiego, podjęcie niniejszej uchwały jest niezbędne i uzasadnione. Nadanie uchwale mocy obowiązującej od dnia 1 października 2015 r. pozwoli na przyznanie studentom stypendium na jednakowych zasadach.

230 - Projekt - Uchwała Nr / / Sejmiku Województwa Podkarpackiego w Rzeszowie z dnia r. w sprawie Programu Współpracy Województwa Podkarpackiego z organizacjami pozarządowymi i innymi podmiotami prowadzącymi działalność pożytku publicznego na rok 2016 Na podstawie art. 18 pkt. 20 ustawy z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie województwa (Dz. U. z 2015 poz j.t.) oraz art. 5a ust. 1 i ust. 4 ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (Dz. U. z 2014 r., poz z późn. zm.) Sejmik Województwa Podkarpackiego w Rzeszowie uchwala, co następuje: 1 Uchwala się Program współpracy Województwa Podkarpackiego z organizacjami pozarządowymi i innymi podmiotami prowadzącymi działalność pożytku publicznego na rok 2016, stanowiący załącznik do niniejszej Uchwały. Wykonanie uchwały powierza się Zarządowi Województwa Podkarpackiego. 2 3 Uchwała wchodzi w życie z dniem jej podjęcia.

231 UZASADNIENIE Samorząd Województwa Podkarpackiego współpracuje z organizacjami pozarządowymi na podstawie Programu współpracy Województwa Podkarpackiego z organizacjami pozarządowymi oraz podmiotami prowadzącymi działalność pożytku publicznego, który określa cele, zasady, formy oraz obszary wzajemnej współpracy. Program współpracy uchwalany jest przez Samorząd Województwa każdego roku, zgodnie z Ustawą z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie do dnia 30 listopada roku poprzedzającego okres obowiązywania programu. Projekt programu został opracowany przez Oddział współpracy z samorządami i organizacjami w Kancelarii Zarządu we współpracy z poszczególnymi departamentami merytorycznymi Urzędu Marszałkowskiego oraz Regionalnym Ośrodkiem Polityki Społecznej w Rzeszowie, następnie poddany konsultacjom społecznym. W okresie trwania konsultacji tj do Urzędu wpłynęło 11 uwag i wniosków od przedstawicieli podmiotów Programu. Po rozpatrzeniu uwag przez departamenty merytoryczne 4 z nich zostały rozpatrzone pozytywnie i wprowadzone do Programu. Środki finansowe określone w programie są to kwoty planowane na jego realizację. Ostateczna wysokość środków finansowych na realizację programu zostanie określona uchwałą budżetową na 2016 rok.

232 Załącznik nr 1 do Uchwały Nr / / Sejmiku Województwa Podkarpackiego z dnia r. - projekt - PROGRAM WSPÓŁPRACY WOJEWÓDZTWA PODKARPACKIEGO Z ORGANIZACJAMI POZARZĄDOWYMI I INNYMI PODMIOTAMI PROWADZĄCYMI DZIAŁALNOŚĆ POŻYTKU PUBLICZNEGO NA ROK 2016 Rzeszów, 1

233 SPIS TREŚCI ROZDZIAŁ I Postanowienia ogólne str. 4 ROZDZIAŁ II Cel główny i cele szczegółowe programu str. 5 ROZDZIAŁ III Zasady współpracy str. 6 ROZDZIAŁ IV Zakres przedmiotowy współpracy str. 7 ROZDZIAŁ V Formy współpracy str. 8 ROZDZIAŁ VI Priorytetowe zadania publiczne str. 10 ROZDZIAŁ VII Okres realizacja programu str. 17 ROZDZIAŁ VIII Sposób realizacji programu str. 17 ROZDZIAŁ IX Źródła finansowania oraz wysokość środków przeznaczonych na realizację programu str. 18 2

234 ROZDZIAŁ X Sposób oceny realizacji programu str. 18 ROZDZIAŁ XI Informacje o sposobie tworzenia programu str. 19 ROZDZIAŁ XII Udział organizacji pozarządowych w działaniach programowych samorządu str. 20 ROZDZIAŁ XIII Tryb powoływania i zasady działania komisji konkursowych str. 21 3

235 Rozdział I POSTANOWIENIA OGÓLNE 1 Podstawy prawne programu 1. Ustawa z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie województwa (Dz. U. z 2015 roku poz j.t.). 2. Ustawa z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (Dz. U. z 2014 r. poz.1118 z późn.zm.). 3. Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 15 grudnia 2010 r. w sprawie wzoru oferty i ramowego wzoru umowy dotyczących realizacji zadania publicznego oraz wzoru sprawozdania z wykonania tego zadania (Dz. U. z 2011 r. Nr 6, poz. 25). 2 Definicje Ilekroć w Programie jest mowa o: 1) ustawie - należy przez to rozumieć ustawę z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (Dz. U. z 2014 r. poz.1118 z późn. zm); 2) Województwie należy przez to rozumieć Województwo Podkarpackie; 3) Samorządzie Województwa należy przez to rozumieć Samorząd Województwa Podkarpackiego; 4) Zarządzie należy przez to rozumieć Zarząd Województwa Podkarpackiego; 5) Urzędzie należy przez to rozumieć Urząd Marszałkowski Województwa Podkarpackiego w Rzeszowie; 6) departamencie koordynującym należy przez to rozumieć departament Urzędu lub komórkę organizacyjną wchodzącą w skład Urzędu, który realizuje zadania we współpracy z podmiotami Programu; 7) podmiocie Programu należy przez to rozumieć organizacje pozarządowe oraz podmioty prowadzące działalność pożytku publicznego, o których mowa w art. 3 ust. 3 ustawy; 8) działalności pożytku publicznego - należy przez to rozumieć działalność społecznie użyteczną, prowadzoną przez podmioty Programu w sferze zadań publicznych określonych w ustawie; 9) zadaniu publicznym - należy przez to rozumieć zadania określone w art. 4 ustawy; 10) Programie - należy przez to rozumieć Program Współpracy Województwa 4

236 Podkarpackiego z organizacjami pozarządowymi i innymi podmiotami prowadzącymi działalność pożytku publicznego na rok 2016 ; 11) dotacji - należy przez to rozumieć dotację w rozumieniu art. 221 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. z 2013 roku, poz. 885, z późn. zm.); 12) konkursie ofert należy przez to rozumieć otwarty konkurs ofert, o którym mowa w art. 11ust. 2 ustawy. Rozdział II CEL GŁÓWNY I CELE SZCZEGÓŁOWE PROGRAMU 3 Celem głównym Programu jest zwiększenie udziału podmiotów Programu w realizacji zadań Samorządu Województwa w sferze zadań publicznych, w szczególności w zakresie współpracy dotyczącej programowania oraz realizacji podstawowych dokumentów programowych Województwa. Celem programu jest również wspieranie działań zmierzających do rozwoju społeczeństwa obywatelskiego poprzez aktywne włączenie organizacji pozarządowych w definiowanie problemów społecznych, co umożliwi pełniejsze poznanie potrzeb mieszkańców Województwa. 4 Celami szczegółowymi Programu są: 1) zwiększenie udziału podmiotów Programu w realizacji zadań publicznych, służące lepszemu zaspokajaniu potrzeb społecznych i poprawie życia mieszkańców; 2) wspieranie i rozwijanie potencjału ludzkiego, organizacyjnego, wizerunkowego i kooperacyjnego organizacji pozarządowych na Podkarpaciu, służące lepszej realizacji zadań publicznych i rozwojowi społeczeństwa obywatelskiego; 3) rozwój instytucji i instrumentów dialogu obywatelskiego (rad pożytku publicznego, konsultacji aktów normatywnych) służące zwiększeniu wpływu podmiotów Programu na sprawy publiczne w regionie; 4) rozwój współpracy pomiędzy administracją samorządową wszystkich szczebli na Podkarpaciu, a sektorem pozarządowym, służący efektywniejszej realizacji polityki rozwoju Województwa; 5

237 5) podjęcie wspólnych prac Samorządu Województwa i organizacji pozarządowych zmierzających do uchwalenia wieloletniego programu współpracy. Rozdział III ZASADY WSPÓŁPRACY 5 Zasady współpracy z podmiotami Programu, obowiązujące przy jego realizacji, którą koordynuje Samorząd Województwa: 1) zasada pomocniczości - zgodnie z którą Samorząd Województwa uznaje prawo do samodzielnego definiowania i rozwiązywania problemów, w tym należących także do sfery zadań publicznych i w takim zakresie współpracuje z podmiotami Programu, a także wspiera ich działalność i umożliwia realizację zadań publicznych na zasadach i w formie określonych przez ustawę; 2) zasada suwerenności stron - zgodnie z którą Samorząd Województwa respektuje odrębność i suwerenność zorganizowanych wspólnot obywateli, uznaje ich prawo do samodzielnego definiowania i rozwiązywania problemów, w tym należących także do sfery zadań publicznych; 3) zasada partnerstwa - co oznacza, że podmioty Programu, na zasadach i w formie określonej w ustawie oraz zgodnie z trybem wynikającym z odrębnych przepisów, uczestniczą w identyfikowaniu i definiowaniu problemów społecznych, wypracowywaniu sposobów ich rozwiązywania oraz wykonywaniu zadań publicznych; 4) zasada efektywności - polega na wspólnym dążeniu do osiągnięcia możliwie najlepszych efektów w realizacji zadań publicznych; 5) zasada uczciwej konkurencji - umożliwienie konkurencji pomiędzy podmiotami Programu, a jednostkami publicznymi, które mogą występować o dotacje na równych prawach; 6) zasada jawności - zgodnie z którą organy Województwa udostępniają podmiotom Programu informacje o zamiarach i celach realizowanych zadań publicznych, w których możliwa jest współpraca z tymi podmiotami oraz o kosztach realizacji zadań publicznych już prowadzonych przez jednostki podległe lub nadzorowane przez organy Województwa wraz z informacją o sposobie obliczania tych kosztów, tak aby możliwe było ich porównanie z kosztami realizacji analogicznych zadań przez inne instytucje i osoby; 6

238 7) zasada legalności w myśl której wszelkie działania organów Województwa oraz podmiotów Programu odbywają się w granicach i na podstawie przepisów prawa. Rozdział IV ZAKRES PRZEDMIOTOWY WSPÓŁPRACY 6 Współpraca z podmiotami Programu dotyczy zadań o charakterze regionalnym, określonych w art. 4 ust. 1 ustawy z zakresu: 1) pomocy społecznej, w tym pomocy rodzinom i osobom w trudnej sytuacji życiowej oraz wyrównywania szans tych rodzin i osób, ze szczególnym uwzględnieniem działań na rzecz dzieci i młodzieży; 2) wspierania rodziny i systemu pieczy zastępczej; 3) podtrzymywania i upowszechniania tradycji narodowej, pielęgnowania polskości oraz rozwoju świadomości narodowej, obywatelskiej i kulturowej; 4) działalności na rzecz mniejszości narodowych i etnicznych oraz języka regionalnego; 5) ochrony i promocji zdrowia, w tym wspieranie organizacji zrzeszających pacjentów oraz organizacji działających na ich rzecz; 6) działania na rzecz osób niepełnosprawnych; 7) promocji zatrudnienia i aktywizacji zawodowej osób pozostających bez pracy i zagrożonych zwolnieniem z pracy, wsparcie i aktywizacja osób po 50 roku życia; 8) upowszechniania i ochrony praw kobiet oraz działalności na rzecz równych praw kobiet i mężczyzn; 9) działalności wspomagającej rozwój gospodarczy, w tym rozwój przedsiębiorczości; 10) działalności wspomagającej rozwój wspólnot i społeczności lokalnych, w tym wzmacnianie pozycji liderów i moderatorów lokalnych społeczności; 11) nauki, szkolnictwa wyższego, edukacji, oświaty i wychowania; 12) krajoznawstwa oraz wypoczynku dzieci i młodzieży; 13) kultury, sztuki, ochrony dóbr kultury i dziedzictwa narodowego; 14) upowszechniania kultury fizycznej i sportu; 15) ekologii i ochrony zwierząt oraz ochrony dziedzictwa przyrodniczego; 16) porządku i bezpieczeństwa publicznego; 7

239 17) upowszechniania i ochrony wolności i praw człowieka oraz swobód obywatelskich, a także działań wspomagających rozwój demokracji; 18) upowszechniania i ochrony praw konsumentów; 19) działań na rzecz integracji europejskiej oraz rozwijania kontaktów i współpracy między społeczeństwami; 20) promocji i organizacji wolontariatu; 21) przeciwdziałania uzależnieniom i patologiom społecznym; 22) działalności na rzecz kombatantów i osób represjonowanych; 23) działalności na rzecz osób w wieku emerytalnym; 24) działalność wspomagająca rozwój techniki, wynalazczości i innowacyjności oraz rozpowszechniania i wdrażania nowych rozwiązań technicznych w praktyce gospodarczej; 25) turystyki i krajoznawstwa; 26) działalność na rzecz organizacji pozarządowych oraz podmiotów wymienionych w art. 3 ust. 3, w zakresie określonym w pkt 1-32 ustawy. Rozdział V FORMY WSPÓŁPRACY 7 1. Współpraca Samorządu Województwa z podmiotami Programu odbywać się będzie w formach finansowych i niefinansowych. 2. Formy finansowe, to: 1) zlecanie podmiotom Programu realizacji zadań publicznych w trybie otwartego konkursu ofert, zgodnie z przepisami ustawy; 2) zlecanie podmiotom Programu realizacji zadań publicznych z pominięciem otwartego konkursu ofert, zgodnie z przepisami określonymi w art.19 a ustawy; 3) wsparcie w drodze otwartego konkursu ofert realizacji zadań publicznych Samorządu Województwa Podkarpackiego o znaczeniu regionalnym i ponadregionalnym, realizowanych z wykorzystaniem środków finansowych zewnętrznych; 4) realizacja inicjatyw lokalnych na zasadach określonych w ustawie; 5) realizacja projektów na zasadach określonych w ustawie z dnia 6 grudnia 2006 r. o zasadach prowadzenia polityki rozwoju (Dz. U. z 2009, Nr 84, poz. 712 z późn. zm.); 8

240 6) współorganizacja projektów i przedsięwzięć o charakterze regionalnym, służących realizacji celów wskazanych w Strategii Rozwoju Województwa Podkarpackiego na lata ; 7) współorganizacja konferencji, szkoleń, warsztatów, seminariów, sympozjów, kampanii informacyjnych i promocyjnych. 3. Formy niefinansowe, to: 1) konsultacja projektów aktów prawa miejscowego w dziedzinach dotyczących działalności statutowej podmiotów Programu; 2) udzielanie w miarę możliwości przez Samorząd Województwa wsparcia pozafinansowego dla podmiotów Programu w postaci: doradztwa ze strony pracowników urzędu, użyczenia sprzętu, bezpłatnego udostępniania sal urzędu; 3) obejmowanie honorowym patronatem Marszałka Województwa Podkarpackiego lub Przewodniczącego Sejmiku Województwa Podkarpackiego przedsięwzięć realizowanych przez podmioty Programu; 4) udzielanie rekomendacji podmiotom Programu i ich przedsięwzięciom; 5) wspieranie podkarpackich organizacji pożytku publicznego w pozyskiwaniu środków z odpisu 1% podatku; 6) zawieranie umów partnerskich pomiędzy Województwem a podmiotami Programu o wspólnej realizacji zadań; 7) promocja wolontariatu poprzez zamieszczanie na wniosek podmiotów Programu na stronie internetowej Urzędu informacji o inicjatywach i działaniach organizacji pozarządowych z udziałem wolontariuszy oraz prezentowanie sylwetek i osobowości wolontariuszy działających na Podkarpaciu jako dobrych przykładów; 8) pomoc w poszukiwaniu partnerów do projektów regionalnych, ponadlokalnych oraz międzynarodowych w szczególności partnerów pochodzących z regionów, z którymi Województwo Podkarpackie posiada podpisane umowy o współpracy; 9) promowanie podmiotów Programu w szczególności poprzez organizację konkursu o nagrodę Marszałka Województwa Podkarpackiego dla Najlepszych Organizacji Pozarządowych Prowadzących Działalność Pożytku Publicznego; 10) organizacja konkursu na nazwę nagrody Marszałka Województwa Podkarpackiego dla Najlepszych Organizacji Pozarządowych Prowadzących Działalność Pożytku Publicznego. 9

241 Rozdział VI PRIORYTETOWE ZADANIA PUBLICZNE f) wzbogacenie oferty w zakresie aktywizacji i organizacji czasu wolnego seniorów; 10 8 Do priorytetowych zadań Samorządu Województwa należą: 1) ograniczenie zjawiska wykluczenia społecznego w województwie: a) wdrażanie nowych rozwiązań w zakresie integracji i reintegracji osób zagrożonych bądź dotkniętych wykluczeniem społecznym; b) wspieranie działań na rzecz osób zagrożonych wykluczeniem społecznym; c) wspieranie programów i inicjatyw na rzecz pomocy osobom zagrożonych bądź dotkniętych wykluczeniem społecznym; d) wzmocnienie i skoordynowanie współpracy podmiotów działających na rzecz osób wykluczonych społecznie; e) zwiększenie poradnictwa specjalistycznego na rzecz osób wykluczonych społecznie. 2) wspieranie rodzin w realizacji funkcji opiekuńczo-wychowawczej: a) wdrażanie i promowanie różnorodnych form wsparcia rodziny pracy socjalnej ( np. streetworking, asystentura rodziny itp.); b) wspieranie działań organizacji prowadzących placówki wsparcia dziennego; c) wspieranie działań pomocowych realizowanych w placówkach stacjonarnych i dziennych; ogniskach wychowawczych, świetlicach i klubach środowiskowych dla dzieci, młodzieży; d) promowanie zdrowego modelu życia i konstruowanie pozytywnych wzorców rodziny; e) wspieranie działań profilaktycznych i wczesnej interwencji w rodzinie; f) rozwijanie modelowego systemu poradnictwa i edukacji dla rodziców w zakresie rozpoznawania zagrożeń opiekuńczo-wychowawczych. 3) zwiększanie i rozwój oferty świadczeń pomocy społecznej dla seniorów: a) wspieranie organizowania grup samopomocowych osób starszych oraz inicjowanie pomocy sąsiedzkiej w środowisku lokalnym; b) włączenie wolontariuszy i innych grup społecznych w niesienie pomocy osobom starszym; c) rozwój form pomocy środowiskowej, dziennej i usług opiekuńczych skierowanych do ludzi starszych; d) wspieranie działań wzmacniających więzi międzypokoleniowe; e) inicjowanie współpracy instytucji pomocy społecznej i organizacji pozarządowych na rzecz świadczenia usług socjalnych dla osób starszych;

242 g) edukacja członków rodzin zajmujących się opieką nad osobami starszymi i przewlekle chorymi; h) promowanie zdrowego stylu życia i kreowanie pozytywnego wizerunku starości; i) prowadzenie kampanii medialnych i przeciwdziałanie dyskryminacji. 4) profilaktyka uzależnień od alkoholu i innych środków psychoaktywnych: a) prowadzenie działań przyczyniających się do poszerzenia wiedzy na temat problemów oraz zasobów instytucjonalnych w obszarze profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych; b) prowadzenie działań przyczyniających się do kształtowania właściwych postaw społecznych wobec problemów alkoholowych; c) prowadzenie działań przyczyniających się do zmniejszenia spożywania alkoholu przez dzieci, młodzież i dorosłych; d) prowadzenie działań przyczyniających się do zwiększenia dostępności do usług terapeutycznych dla osób żyjących w rodzinach z problemem alkoholowym oraz podniesienia jakości tych usług; e) prowadzenie działań przyczyniających się do zmniejszenia liczby przestępstw i wykroczeń spowodowanych przez osoby będące pod wpływem alkoholu i innych substancji psychoaktywnych; f) prowadzenie działań przyczyniających się do zwiększenia poziomu kompetencji przedstawicieli instytucji i podmiotów realizujących zadania z zakresu profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych. 5) przeciwdziałanie przemocy w rodzinie: a) zintensyfikowanie działań profilaktycznych w zakresie przeciwdziałania przemocy w rodzinie; b) prowadzenie działań przyczyniających się do zwiększenia dostępności i skuteczności ochrony oraz wsparcia osób dotkniętych przemocą w rodzinie; c) prowadzenie działań przyczyniających się do zwiększenia dostępności wobec osób stosujących przemoc w rodzinie; d) prowadzenie działań przyczyniających się do zwiększenia poziomu kompetencji przedstawicieli instytucji i podmiotów realizujących zadania z zakresu przeciwdziałania przemocy w rodzinie, w celu podniesienia jakości i dostępności świadczonych usług; e) prowadzenie działań przyczyniających się do wzmocnienia współpracy i zwiększenia koordynacji działań instytucji i podmiotów realizujących zadania z zakresu przeciwdziałania 11

243 przemocy w rodzinie, w celu lepszego planowania strategicznego i efektywnego kształtowania polityki społecznej w tej dziedzinie. 6) profilaktyka uzależnień od narkotyków i innych środków psychoaktywnych: a) wspieranie rozwoju programów profilaktyki uniwersalnej, selektywnej i wskazującej; b) podniesienie wiedzy społeczeństwa na temat problemów związanych z używaniem substancji psychoaktywnych i możliwości zapobiegania zjawisku narkomanii; c) podnoszenie kwalifikacji zawodowych osób zaangażowanych w działalność profilaktyczną; d) poprawa jakości życia, zwiększenie dostępności pomocy terapeutycznej i rehabilitacyjnej, zwiększenie dostępności programów ograniczenia szkód zdrowotnych oraz zmniejszenie marginalizacji społecznej wśród osób używających narkotyków oraz osób uzależnionych; e) wspieranie rozwoju zawodowego pracowników zatrudnionych w placówkach prowadzących leczenie i rehabilitację osób uzależnionych od narkotyków i innych grup zawodowych mających styczność z osobami uzależnionymi od narkotyków np.: policjantów, pracowników służb społecznych, kuratorów, lekarzy, nauczycieli; f) wsparcie analityczne realizacji wojewódzkiego programu przeciwdziałania narkomanii, g) monitorowanie epidemiologiczne problemu narkomanii i narkotyków oraz postaw społecznych na temat problemu narkotyków i narkomanii w województwie podkarpackim, a także rozwój i konsolidacja systemu informacji o narkotykach i narkomanii. 7) wyrównywanie szans osób niepełnosprawnych i przeciwdziałanie ich wykluczeniu społecznemu: a) stwarzanie warunków do podnoszenia poziomu wykształcenia, kwalifikacji zawodowych osób niepełnosprawnych oraz pobudzania aktywności zawodowej poprzez tworzenie klimatu do wzrostu rehabilitacji zawodowej osób niepełnosprawnych, wspieranie działań szkoleniowych, pomoc w tworzeniu grup wsparcia dla pozostających bez pracy; b) wzrost efektywności wsparcia osób niepełnosprawnych w zakresie rehabilitacji leczniczej poprzez poprawę dostępu osób niepełnosprawnych do rehabilitacji leczniczej, doposażenie w sprzęt rehabilitacyjny obiektów służących rehabilitacji, wspieranie wczesnej diagnostyki i rehabilitacji, szkolenia dla rodziców dzieci niepełnosprawnych dotyczące poruszania się w obszarze usług medycznych, popularyzacja znaczenia istoty wczesnej interwencji i jej wpływu na proces rehabilitacji oraz pomoc w organizacji i wyposażeniu w sprzęt wypożyczalni sprzętu rehabilitacyjnego; 12

244 c) wspieranie działalności na rzecz dostępu osób niepełnosprawnych do usług kulturalnych, sportowych, turystycznych i rekreacyjnych. 8) w zakresie twórczości artystycznej, w tym amatorskiej: a) organizacjach ponadlokalnych międzynarodowych, krajowych, wojewódzkich i regionalnych przedsięwzięć artystycznych m.in. festiwali, konkursów, przeglądów, spotkań, plenerów i wystaw; b) uczestnictwo w festiwalach, konkursach, przeglądach, spotkaniach, plenerach, wystawach i tournee artystycznych. 9) w zakresie wydawnictw: a) wydawanie niskonakładowych, niekomercyjnych publikacji, periodyków i opracowań naukowo-badawczych, dotyczących historii i dziedzictwa kulturowego regionu oraz sytuacji społeczno-ekonomicznej w regionie. 10) w zakresie ochrony dziedzictwa kulturowego: a) organizowanie przedsięwzięć służących promocji autentycznego wielokulturowego bogactwa narodowego w Województwie z uwzględnieniem mniejszości narodowych; b) opracowywanie dokumentacji dotyczącej tradycji, zwyczajów i twórczości ludowej, kultury narodowej, zanikających zawodów. 11) w zakresie promocji działań kulturalnych: a) popularyzacja dokonań regionalnych twórców i artystów oraz ich twórczości w przedsięwzięciach odbywających się w regionie, kraju i poza jego granicami; b) promocja dokonań dzieci i młodzieży. 12) w zakresie edukacji kulturalnej dzieci i młodzieży: a) interdyscyplinarne projekty edukacyjne z dziedziny sztuki i szeroko pojętego dziedzictwa kultury, w tym prowadzenie edukacji w zakresie znajomości sztuki, wybitnych osiągnięć kultury, tj. zajęcia, warsztaty artystyczne i twórcze, seminaria, konferencje, szkolenia, kursy mistrzowskie. 13) w zakresie ochrony i opieki nad zabytkami: a) prace konserwatorskie, restauratorskie lub roboty budowlane przy zabytkach wpisanych do rejestru zabytków. 14) w zakresie nauki, edukacji, oświaty i wychowania: a) realizacji ponadlokalnych - regionalnych, wojewódzkich, krajowych międzynarodowych przedsięwzięć naukowych, edukacyjnych, oświatowych: konkursów, olimpiad, turniejów, 13

245 konferencji, sympozjów naukowych, szkoleń, kursów i imprez popularyzujących wiedzę (w tym fundowanie nagród); b) uczestnictwo w konkursach, olimpiadach, turniejach, seminariach, konferencjach, kursach - indywidualnych i grupowych; c) współpracy w realizacji projektów badawczych i naukowych; d) wydawanie publikacji o tematyce naukowej i edukacyjnej w tym monografii; e) wyrównywanie szans edukacyjnych dzieci i młodzieży poprzez realizację innowacyjnych programów w placówkach wsparcia dziennego ze szczególnym uwzględnieniem dzieci i młodzieży pochodzących z rodzin o niskich dochodach, z problemami wychowawczymi, wykazujących problemy w nauce, zagrożonych przerwaniem realizacji obowiązku szkolnego lub obowiązku nauki oraz ukończeniem edukacji na niższym poziomie kształcenia; f) przeciwdziałanie bezrobociu poprzez edukacyjne formy wsparcia; g) tworzenie projektów edukacyjnych, w tym związanych z edukacją kulturalną; h) organizowanie i rozpowszechnianie form doskonalenia zawodowego; i) inicjowanie form pomocy dla młodzieży szkół wyższych w zakresie edukacji; j) konieczność propagowania wiedzy na temat edukacji w zakresie języka polskiego oraz promowanie form edukacji wśród młodzieży województwa podkarpackiego; k) zachęcanie do innowacyjnych metod pracy z młodzieżą oraz do poszukiwań ciekawych form pracy w zakresie edukacji; l) wspieranie działalności Uniwersytetów Trzeciego Wieku; ł) działania z zakresu podnoszenia jakości poziomu kształcenia w regionie; 15) zadania z zakresu rozwoju turystyki: a) tworzenie nowych atrakcji i produktów turystycznych w regionie oraz modernizacja już istniejących; b) realizacja ponadlokalnych regionalnych, wojewódzkich krajowych, międzynarodowych przedsięwzięć promujących turystykę regionu; c) działania z zakresu podnoszenia jakości usług turystycznych; d) opracowanie ekspertyz, analiz, badań z zakresu turystyki. 16) w zakresie promocji regionu: a) wspieranie przedsięwzięć zgodnych z założeniami Strategii kreacji i promocji marki województwa podkarpackiego z planem wdrożenia strategii w latach ; b ) promowanie lokalnych partnerstw na rzecz promocji regionu. 17) w zakresie kultury fizycznej: 14

246 a) rozwój amatorskiego sportu kwalifikowanego: - wspieranie systemu współzawodnictwa sportowego i szkolenia uzdolnionej sportowo młodzieży, prowadzonego w ramach programów Ministerstwa Sportu, w tym współzawodnictwo szkolne i akademickie; - wspieranie zadań realizowanych przez okręgowe związki sportowe, w tym obsługi finansowo-księgowej i administracyjnej; - wspieranie innowacyjnych autorskich, lokalnych i wojewódzkich programów służących rozwojowi sportu dzieci i młodzieży. b) upowszechnianie sportu i rekreacji ruchowej: - wspieranie organizacji masowych i powszechnych imprez sportowych; - wspieranie organizacji imprez sportowych w środowisku niepełnosprawnych. 18) w zakresie rolnictwa i ochrony środowiska: a) promocja nowych technologii i rozwiązań w zakresie odnawialnych źródeł energii i budownictwa pasywnego; b) organizowanie lub uczestnictwo w konkursach, szkoleniach, festiwalach, warsztatach, konferencjach i imprezach promujących rolnictwo i produkty ekologiczne z terenu Podkarpacia; c) organizowanie lub uczestnictwo w konkursach, szkoleniach, festiwalach, warsztatach, konferencjach i imprezach promujących produkty tradycyjne i regionalne z terenu Podkarpacia; d) promocja i wspieranie działań mających na celu zróżnicowanie źródeł dochodu mieszkańców wsi i obszarów wiejskich w oparciu o lokalne zasoby; e) akcje szkolne wynikające z realizacji celów edukacyjnych zawartych w programach ochrony powietrza; f) wspieranie inicjatyw mających na celu utrzymanie bioróżnorodności terenów cennych przyrodniczo w oparciu o ekstensywną gospodarkę zwierzęcą, 19) w zakresie rozwoju regionalnego: a) promocja Strategii Rozwoju Województwa Podkarpackiego na lata oraz efektów jej realizacji; b) promocja Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Podkarpackiego na lata oraz efektów jego realizacji; 15

247 c) promocja i współpraca w procesie wdrażania Regionalnej Strategii Innowacji Województwa Podkarpackiego na lata na rzecz inteligentnej specjalizacji (RIS3); d) promocja innych dokumentów kierunkowych o charakterze strategicznym; e) konsultacje dokumentów programowych, mających wpływ na rozwój społecznogospodarczy województwa, przygotowywanych na poziomie regionu. 20) w zakresie funduszy Unii Europejskiej: a) prowadzenie działań informacyjnych i promocyjnych dotyczących możliwości uzyskania dofinansowania z funduszy Unii Europejskiej, w szczególności z Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Podkarpackiego na lata ; b) promocja efektów wykorzystania Funduszy Europejskich w województwie podkarpackim; c) promocja Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Podkarpackiego na lata , a także efektów jego realizacji; d) koordynacja działań prowadzonych w ramach Regionalnej Sieci Partnerów Lokalnych, e) uczestnictwo przedstawicieli podmiotów Programu z terenu Województwa w pracach Komitetu Monitorującego Regionalny Program Operacyjny Województwa Podkarpackiego na lata i ) w zakresie podtrzymywania i upowszechniania tradycji narodowej, pielęgnowania polskości oraz rozwoju świadomości narodowej, obywatelskiej i kulturowej: a) wspieranie realizacji ponadlokalnych, regionalnych, wojewódzkich przedsięwzięć patriotyczno- rocznicowych, edukacyjnych i oświatowych w celu upamiętnienia walk o niepodległość Polski oraz uczczenia pamięci ofiar wojny i okresu powojennego; b) wspieranie inicjatyw w zakresie kultywowania dziedzictwa tradycji oręża polskiego. 22) w zakresie działalności na rzecz kombatantów i osób represjonowanych: a) w zakresie integracji środowisk kombatanckich oraz organizacji pozarządowych działających na ich rzecz w ramach Podkarpackiej Rady ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych oraz koordynacja tych działań; b) wspieranie inicjatyw oraz pomoc w organizacji imprez rekreacyjnych na rzecz społeczności kombatanckiej. 23) w zakresie ochrony i promocji zdrowia : 16

248 a) wspieranie różnorodnych form edukacji młodzieży szkół ponadpodstawowych i osób dorosłych w zakresie przeciwdziałania chorobom nowotworowym, chorobom układu krążenia, chorobom zakaźnym, chorobom psychicznym dzieci i dorosłych oraz ratownictwa medycznego; b) wspieranie integracji osób z chorobami nowotworowymi, psychicznymi i innymi problemami zdrowotnymi; c) wspieranie inicjatyw i przedsięwzięć w zakresie idei transplantologii; d) wspieranie kampanii społecznych w profilaktyce chorób nowotworowych, chorób układu krążenia, chorób zakaźnych, gruźlicy, chorób psychicznych i krwiodawstwa; e) wspieranie organizacji i instytucji w realizacji programów zdrowotnych; f) opracowywanie strategii i działań na rzecz zmniejszenia umieralności z powodu chorób układu krążenia, chorób nowotworowych oraz urazów i wypadków; g) wspieranie organizacji i instytucji w zakresie promocji zdrowia. 24) wspieranie działalności na rzecz mniejszości narodowych i etnicznych oraz języka regionalnego w tym wspieranie twórczości kulturalnej mniejszości narodowych ze szczególnym uwzględnieniem twórczości dzieci i młodzieży, wspieranie przedsięwzięć, festiwali i koncertów przedstawiających dorobek mieszkańców regionu członków mniejszości narodowych; wspieranie działań na rzecz zachowania i kultywowania języka ojczystego przez członków mniejszości narodowych ze szczególnym uwzględnieniem dzieci i młodzieży. 25) w zakresie promocji i organizacji wolontariatu: a) popularyzację idei wolontariatu wśród młodzieży, dorosłych jak i seniorów; b) szkolenia dla osób odpowiedzialnych za koordynowanie pracy wolontariuszy, działania integrujące koordynatorów wolontariatu oraz wymiana doświadczeń. 26) w zakresie integracji, rozwoju instytucjonalnego i profesjonalizacji organizacji pozarządowych: a ) wsparcie procesów integracji III sektora na Podkarpaciu; b) stwarzanie warunków do działania dla nowopowstających organizacji pozarządowych; c) wspieranie działalności organizacji pozarządowych poprzez poradnictwo oraz pomoc techniczną; d) organizację szkoleń z zakresu współpracy samorządu z organizacjami pozarządowymi, mających na celu upowszechnianie partnerskiego modelu realizacji zadań; 17

249 e) bieżące konsultacje i doradztwo, umożliwiające uzyskanie informacji przez przedstawicieli organizacji pozarządowych lub liderów lokalnych; f) prowadzenie i aktualizacja bazy danych o organizacjach pozarządowych. 27) w zakresie wspierania rodziny i systemu pieczy zastępczej: a) zidentyfikowanie obszarów problemowych w zakresie funkcjonowania, wspierania rodziny i systemu pieczy zastępczej; b) wzmocnienie profilaktyki na rzecz prawidłowego funkcjonowania rodziny i odpowiedzialnego rodzicielstwa; c) poprawa funkcjonowania rodziny ze zdiagnozowanymi problemami, będącej w kryzysie; d) poprawa funkcjonowania systemu pieczy zastępczej; e) rozwój form pomocy dla osób usamodzielniających się. Rozdział VII OKRES REALIZACJI PROGRAMU Program będzie realizowany od dnia 1 stycznia 2016 roku do dnia 31 grudnia 2016 roku. 9 Rozdział VIII SPOSÓB REALIZACJI PROGRAMU Podmiotami uczestniczącymi w realizacji Programu są: a) Sejmik Województwa Podkarpackiego, który uchwala Program współpracy Samorządu Województwa z podmiotami Programu; b) Zarząd Województwa Podkarpackiego, który realizuje Program poprzez właściwe komórki organizacyjne Urzędu oraz wojewódzkie samorządowe jednostki organizacyjne; c) Podmioty Programu. 2. Za kontakty Samorządu Województwa z podmiotami Programu współrealizującymi Program odpowiadają: a) Oddział współpracy z samorządami i organizacjami w Kancelarii Zarządu Urzędu; 18

250 b) Departamenty koordynujące oraz samorządowe jednostki organizacyjne Województwa, które realizują Program. Rozdział IX ŹRÓDŁA FINANSOWANIA ORAZ WYSOKOŚĆ ŚRODKÓW PRZEZNACZONYCH NA REALIZACJĘ PROGRAMU 11 Wysokość środków planowanych na realizację Programu w 2016 roku wynosi: zł. INFORMACJA O WYSOKOŚCI ŚRODKÓW ZOSTANIE OKREŚLONA W BUDŻECIE WOJEWÓDZTWA NA ROK 2016 Rozdział X SPOSÓB OCENY REALIZACJI PROGRAMU Oddział współpracy z samorządami i organizacjami przygotuje sprawozdanie z realizacji Programu, które zostanie przedstawione Zarządowi Województwa Podkarpackiego do dnia 10 maja 2017 roku. 2. Zarząd w terminie do dnia 31 maja 2017 r. przedłoży Sejmikowi Województwa Podkarpackiego sprawozdanie z realizacji Programu współpracy za rok 2016 oraz opublikuje sprawozdanie w Biuletynie Informacji Publicznej. 3. Zarząd przekaże sprawozdanie o którym mowa w ust. 1 Radzie Działalności Pożytku Publicznego Województwa Podkarpackiego w celu wypracowania przez Radę wniosków z przebiegu dotychczasowej realizacji Programu współpracy, służących zdefiniowaniu celów współpracy oraz priorytetowych zadań publicznych w latach następnych. 4. Sprawozdanie, o którym mowa w ust. 2 obejmuje: 1) liczbę ogłoszonych konkursów ofert na realizację zadań objętych Programem; 2) liczbę złożonych ofert przez podmioty ubiegające się o realizację zadań objętych programem; 3) liczbę podmiotów, które zwróciły się z prośbą o wsparcie lub powierzenie realizacji zadań z pominięciem procedury konkursowej; 19

251 4) liczbę podmiotów, które otrzymały dofinansowanie; 5) wysokość środków finansowych przyznanych w ramach realizacji Programu; 6) liczbę zrealizowanych zadań. Rozdział XI INFORMACJE O SPOSOBIE TWORZENIA PROGRAMU 13 1.Program opracowywany został przez Oddział współpracy z samorządami i organizacjami, departamenty koordynujące Urzędu oraz Regionalny Ośrodek Polityki Społecznej w Rzeszowie. 2. Projekt Programu został poddany konsultacjom zgodnie z zasadami określonymi w: a) Uchwale Nr III/28/10 Sejmiku Województwa Podkarpackiego z dnia 29 grudnia 2010 r. w sprawie określenia szczegółowego sposobu konsultowania z organizacjami pozarządowymi i podmiotami wymienionymi w art. 3 ust. 3 ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie projektów aktów prawa miejscowego. b) Uchwale Nr 104/2313/15 Zarządu Województwa Podkarpackiego z dnia 20 października 2015 r. w sprawie przeprowadzenia konsultacji projektu Programu współpracy Samorządu Województwa Podkarpackiego z organizacjami pozarządowymi oraz podmiotami prowadzącymi działalność pożytku publicznego na rok Konsultacje Programu odbywały się w okresie od dnia 21 października do dnia 4 listopada 2015 r. 4. W ramach konsultacji do Urzędu Marszałkowskiego wpłynęło 11 uwag i wniosków od przedstawicieli podmiotów Programu. Rozdział XII UDZIAŁ ORGANIZACJI POZARZĄDOWYCH W DZIAŁANIACH PROGRAMOWYCH SAMORZĄDU Rada Działalności Pożytku Publicznego Województwa Podkarpackiego, pełni funkcję ciała doradczo-opiniującego, które ma na celu praktyczną realizację postulatu udziału podmiotów 20

252 prowadzących działalność pożytku publicznego w działaniach programowych Samorządu Województwa. 2. Do uprawnień Rady należy w szczególności: wyrażanie opinii w sprawach dotyczących realizacji Programu; formułowanie wniosków w zakresie działań dotyczących podmiotów Programu; 3) udział w opracowaniu projektu Programu współpracy; 4) występowanie do Zarządu z propozycjami rozwiązań prawnych odnośnie partycypacji sektora pozarządowego w procesach konsultacyjnych zadań Samorządu Województwa; 5) występowanie do Zarządu z propozycjami rozwiązań prawnych odnośnie procedur wdrażania zlecanych zadań Samorządu Województwa; 6) tworzenie i konsultowanie programów o charakterze strategicznym; 7) opiniowanie projektów aktów prawa miejscowego, dotyczących działalności statutowej organizacji; 8) wzajemne informowanie się o planowanych kierunkach działalności; 9) współpraca z odpowiednimi Komisjami Sejmiku Województwa Podkarpackiego w zakresie tworzenia zapisów Programu. 3. Szczegółowy tryb powoływania członków Rady oraz sposób jej funkcjonowania reguluje Regulamin organizacji i trybu działania Rady Działalności Pożytku Publicznego Województwa Podkarpackiego Zarząd może powoływać w drodze uchwały zespoły doradcze, opiniujące lub inicjatywne (wspólne zespoły) z udziałem przedstawicieli podmiotów Programu oraz ekspertów. 2. Celem działalności wspólnych zespołów może być w szczególności: 1) diagnozowanie problemów i potrzeb społecznych; 2) tworzenie i konsultowanie programów o charakterze strategicznym; 3) opiniowanie projektów aktów prawa miejscowego, dotyczących działalności statutowej organizacji; 4) wzajemne informowanie się o planowanych kierunkach działalności. 3. Podmioty programu mają prawo inicjowania powoływania wspólnych zespołów. Inicjatywę taką zgłasza się do Zarządu proponując cel dla jakiego dany zespół ma zostać powołany wraz z uzasadnieniem potrzeby jego powołania. 21

253 4. W ramach przygotowań programów i polityk stanowiących realizację Strategii Rozwoju Województwa, dokumenty te, będą udostępniane podmiotom prowadzącym działalność pożytku publicznego w celu zaopiniowania i zgłoszenia ewentualnych uwag. Rozdział XIII TRYB POWOŁYWANIA I ZASADY DZIAŁANIA KOMISJI KONKURSOWYCH 16 Postanowienia ogólne 1. Komisje konkursowe powoływane są w celu opiniowania ofert złożonych przez podmioty Programu. 2. Komisje konkursowe powoływane będą każdorazowo po ogłoszeniu konkursu ofert przez Zarząd w drodze uchwały. W zależności od ilości zgłoszonych ofert do konkursu, liczba członków komisji wynosić będzie od 5 do 9 osób. 3. W skład komisji konkursowej wchodzą: 1) przedstawiciele Zarządu wyłonieni spośród członków Zarządu lub osoby wskazane przez Zarząd; 2) przedstawiciele podmiotów Programu wyłonieni w następujący sposób: a) informacje o naborze do bazy kandydatów na członków komisji konkursowych w otwartych konkursach ofert umieszczone zostaną na stronie internetowej Urzędu oraz w Biuletynie Informacji Publicznej, b) kandydatami na członków komisji konkursowej mogą być osoby wskazane przez podmioty Programu (kandydat deklaruje 2 obszary tematyczne, w ramach których posiada kompetencje do oceny ofert oraz uzasadnia je i potwierdza stosownymi dokumentami), c) wyboru członków komisji konkursowej spośród podmiotów Programu dokona Zarząd kierując się kwalifikacjami kandydata, d) baza osób zgłoszonych przez organizacje pozarządowe jako reprezentanci trzeciego sektora w pracach komisji konkursowych oceniających wnioski złożone w ramach realizowania Programu będzie prowadzona przez Oddział współpracy z samorządami i organizacjami, 22

254 e) w przypadku braku zgłoszenia kandydatów lub też w sytuacji odmowy uczestnictwa w posiedzeniach komisji przez zgłoszonego już kandydata Zarząd wyznacza swoich przedstawicieli na członków komisji konkursowej, f) udział w pracach komisji konkursowych oceniających wnioski złożone w ramach realizowania Programu jest nieodpłatny, g) do czasu utworzenia bazy kandydatów na członków komisji konkursowych w konkursach ofert realizowanych w trybie ustawy, Zarząd zaprasza przedstawicieli podmiotów Programu do udziału w komisjach konkursowych. 4. W skład komisji konkursowej nie będą powoływani reprezentanci podmiotów Programu, które ubiegają się w danym postępowaniu konkursowym o środki z budżetu Województwa oraz środki będące w dyspozycji Samorządu Województwa (m.in. środki z Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych) Do członków komisji konkursowej biorących udział w opiniowaniu ofert stosuje się przepisy ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2013 r. poz. 267 z późn.zm.) dotyczące wyłączenia pracownika. 5. Zarząd lub komisja konkursowa może zaprosić do pracy w komisji konkursowej osoby posiadające specjalistyczną wiedzę w dziedzinie obejmującej zakres zadań publicznych, których konkurs dotyczy w charakterze ekspertów. 17 Posiedzenia komisji konkursowej 1. Posiedzenia komisji konkursowej zwołuje Przewodniczący Komisji lub jego Zastępca. Przewodniczącego Komisji wskazuje Zarząd, Zastępcę Przewodniczącego wskazuje Przewodniczący. 2. Za organizację prac komisji odpowiedzialny jest ogłaszający konkurs departament Urzędu lub ogłaszająca konkurs samorządowa wojewódzka jednostka organizacyjna. 3. Komisja konkursowa pracuje na posiedzeniach, w miejscu i czasie wyznaczonym przez Przewodniczącego lub Zastępcę Przewodniczącego. 4. Posiedzenia komisji konkursowej są ważne, gdy uczestniczy w nich Przewodniczący lub Zastępca Przewodniczącego oraz co najmniej połowa składu komisji. 5. Za prawidłowy przebieg prac komisji konkursowej odpowiada Przewodniczący lub Zastępca Przewodniczącego. 23

255 6. Udział członków w pracach komisji konkursowej jest nieodpłatny. 18 Przebieg posiedzenia komisji konkursowej. 1. Posiedzenia komisji konkursowej składają się z części jawnej i niejawnej. 2. Przedstawiciele oferentów mogą uczestniczyć w części jawnej posiedzenia komisji konkursowej jako obserwatorzy. 3. W części jawnej Przewodniczący odczytuje lub przekazuje listę oferentów do zapoznania członkom komisji, którzy ubiegają się o realizację zadania oraz przedstawia listę ofert, które spełniły wymogi formalne i będą oceniane przez członków komisji konkursowej. Przewodniczący przedstawia także listę ofert, które nie spełniły wymogów formalnych wraz z podaniem uzasadnienia. 4. W celu umożliwienia oferentom uczestnictwa w części jawnej prac komisji, informacja o terminie pierwszego posiedzenia komisji jest podawana do publicznej wiadomości poprzez zamieszczenie informacji na stronie internetowej Urzędu lub jednostki organizacyjnej Województwa. Informacja taka jest także dostępna w departamencie/oddziale koordynującym. 5. W części niejawnej członkowie komisji konkursowej dokonują oceny merytorycznej ofert Członkowie komisji konkursowej nie mogą być związani z oferentami stosunkiem osobistym lub służbowym, który mógłby spowodować wątpliwości co do bezstronności przeprowadzonych czynności. 2. Członkowie komisji konkursowej podpisują deklarację bezstronności i poufności. 3. W przypadku nie podpisania deklaracji o bezstronności i poufności, decyzję o wykluczeniu członka komisji konkursowej z jej prac podejmuje Przewodniczący. 20 Zadania komisji konkursowej 1. Komisja konkursowa jest odpowiedzialna za przeprowadzenie oceny merytorycznej ofert, uwzględniającej zweryfikowanie budżetów zawartych w ofertach. 24

256 2. Komisja konkursowa sporządza listę ofert, którym rekomenduje udzielenie dotacji. 3. Komisja konkursowa sporządza listę ofert, którym nie rekomenduje udzielenia dotacji. 21 Ocena jakości merytorycznej ofert 1. Przedmiotem oceny komisji konkursowej są oferty, które wpłynęły od uprawnionych podmiotów, ocenione przez departament koordynujący jako spełniające wymogi formalne. 2. Każdy członek komisji konkursowej wypełnia kartę oceny merytorycznej ocenianej oferty. 3. Ocena ofert odbywa się zgodnie z kryteriami zawartymi w regulaminie konkursu. 4. Członek komisji konkursowej potwierdza własnoręcznym podpisem dokonanie oceny na karcie oceny merytorycznej. 5. Każda oferta powinna być oceniana przez wszystkich obecnych na posiedzeniu członków komisji konkursowej. 6. Członek komisji konkursowej oceniający wniosek może zaproponować niższą niż wnioskowana kwotę dofinansowania w przypadku zidentyfikowania kosztów, które uzna za niekwalifikowane na podstawie regulaminu konkursu ofert (np. uzna niektóre koszty za niezwiązane z realizacją projektu, nieistotne dla realizacji projektu lub uzna oszacowanie niektórych kosztów jako zawyżone w porównaniu ze stawkami rynkowymi). Stanowisko o uznaniu części kosztów za niekwalifikowane, członek komisji uzasadnia pisemnie. 7. Końcowa ocena punktowa oferty stanowi średnią arytmetyczną ocen dokonanych przez członków komisji. 8.Komisja konkursowa sporządza listę ofert w kolejności od najwyżej ocenionej do oferty najniżej ocenionej. 22 Protokół 1. Z prac komisji konkursowej sporządza się protokół. 2. Protokół przechowywany jest przez departament koordynujący Urzędu lub wojewódzką samorządową jednostkę organizacyjną odpowiedzialnych za przeprowadzenie konkursu. 25

257 23 Wybór ofert Ostatecznego wyboru najkorzystniejszych ofert wraz z decyzją o wysokości kwoty przyznanej dotacji dokonuje Zarząd w drodze uchwały. 24 Na podstawie niniejszego Programu mogą być także ogłoszone konkursy ofert na zadania realizowane w roku 2017 do dnia wejścia w życie Programu Współpracy Samorządu Województwa z Organizacjami Pozarządowymi na rok

258

259 UCHWAŁA NR /15 SEJMIKU WOJEWÓDZTWA PODKARPACKIEGO z dnia r. w sprawie udzielenia pomocy finansowej z budżetu Województwa Podkarpackiego dla JST na terenie województwa podkarpackiego. Na podstawie art. 8a i art. 18 pkt. 20 ustawy z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie województwa (Dz. U. z 2015 r. poz.1392) oraz art.216, ust.2, pkt. 5 i art. 220 ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych, (Dz. U. z 2013 r., poz. 885, z późn. zm.) Sejmik Województwa Podkarpackiego uchwala, co następuje: 1 1. Udziela się pomocy finansowej z Budżetu Województwa Podkarpackiego dla Powiatu Leżajskiego w wysokości ,00 zł, z przeznaczeniem na dofinansowanie przebudowy drogi powiatowej 1268R Kopanie Żołyńskie - Grodzisko Dolne. 2. Szczegółowe zasady, udzielenia oraz sposób rozliczania pomocy finansowej określi umowa. 2 Wykonanie uchwały powierza się Zarządowi Województwa Podkarpackiego. 3 Uchwała wchodzi w życie z dniem podjęcia.

260 Uzasadnienie Pan Marek Śliż Starosta Powiatu Leżajskiego pismem z dnia r zwrócił się do Marszałka Województwa Podkarpackiego z wnioskiem o udzielenie pomocy finansowej przez Zarząd Województwa Podkarpackiego w wysokości ,00 zł na dofinansowanie przebudowy drogi powiatowej Nr 1268R Kopanie Żołyńskie - Grodzisko Dolne. Stan techniczny tej drogi zagraża bezpieczeństwu uczestników ruchu drogowego korzystających z tego obiektu. Całkowity koszt modernizacji tej drogi został skalkulowany na kwotę około ,00 zł a Starostwo Powiatowe ze swojego budżetu jest w stanie pokryć jedynie cześć kosztów tej modernizacji i liczy na dofinansowanie darczyńców. Biorąc pod uwagę to, droga ta na jednym z jej odcinków łączy się z drogą wojewódzką Nr 877 Naklik - Leżajsk - Łańcut - Szklary i w przypadku zdarzeń drogowych na drodze wojewódzkiej Nr 877 skutkujących ograniczeniami w ruchu, przedmiotowy odcinek drogi powiatowej może stanowić objazd dla uczestników ruchu drogi wojewódzkiej Nr 877. Biorąc powyższe pod uwagę, zasadnym jest dofinansowanie ze strony Województwa Podkarpackiego części kosztów modernizacji tego obiektu.

261 Informacja nt. projektów pozakonkursowych planowanych do realizacji w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Podkarpackiego na lata Podstawowym trybem wyboru projektów do dofinansowania ze środków Unii Europejskiej w latach jest tryb konkursowy. Możliwość zastosowania trybu pozakonkursowego jest ograniczona w porównaniu z okresem i jest wskazana zarówno w Regionalnym Programie Operacyjnym Województwa Podkarpackiego na lata (RPO WP ) jak i w Szczegółowym Opisie Osi Priorytetowych (SZOOP RPO WP ). Zastosowanie pozakonkursowego trybu wyboru projektów może mieć miejsce tylko przy zaistnieniu łącznie dwóch okoliczności, o których mowa w art. 38 ust. 2 i 3 Ustawy z dnia 11 lipca 2014 r. o zasadach realizacji programów w zakresie polityki spójności finansowanych w perspektywie finansowej : a) wnioskodawcą danego projektu, ze względu na jego charakter lub cel, może być wyłącznie podmiot jednoznacznie określony przed złożeniem wniosku o dofinansowanie; b) dany projekt ma strategiczne znaczenie dla społeczno-gospodarczego rozwoju kraju lub regionu, lub obszaru objętego realizacją ZIT, lub dotyczy realizacji zadań publicznych. Wybór projektu w trybie pozakonkursowym obejmuje: 1. Zgłoszenie projektu Instytucja Zarządzająca zaprasza do składania propozycji projektów pozakonkursowych dla Osi Priorytetowych Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Podkarpackiego na lata , dla których przewidziano tryb pozakonkursowy. Nabór propozycji ogłaszany jest w postaci zaproszenia do składania propozycji przedsięwzięć projektowych. W przypadku projektów finansowanych z Europejskiego Funduszu Społecznego podmiotem tym jest Instytucja Pośrednicząca Wojewódzki Urząd Pracy (Wojewódzki Urząd Pracy pełni

262 rolę Instytucji Pośredniczącej na mocy zawartego porozumienia w sprawie realizacji Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Podkarpackiego na lata z dnia 18 czerwca br.) 2. Identyfikację projektu Identyfikacja projektów będzie miała na celu przeprowadzenie weryfikacji zgłoszonych projektów w zakresie spełniania następujących przesłanek: a) spełnienia wymogu wynikającego z art. 38 ust 2 ustawy ( tryb pozakonkursowy może zostać zastosowany do wyboru projektów, których wnioskodawcami, ze względu na charakter lub cel projektu, mogą być jedynie podmioty jednoznacznie określone przed złożeniem wniosku od dofinansowanie projektu); b) spełnienia wymogu wynikającego z art. 38 ust 3 ustawy ( w trybie pozakonkursowym mogą być wybierane wyłącznie projekty o strategicznym znaczeniu dla społeczno-gospodarczego rozwoju kraju, regionu lub obszaru objętego realizacją ZIT, lub projekty dotyczące realizacji zadań publicznych); c) zgodności projektu z celami szczegółowymi lub rezultatami odpowiednich priorytetów programu operacyjnego, rozumianej przede wszystkim jako stopień, w którym projekt przyczyni się do realizacji założonych celów szczegółowych lub rezultatów odpowiednich priorytetów programu operacyjnego; d) możliwości realizacji w ramach kwoty przeznaczonej na dofinansowanie projektów; e) wykonalności, przez którą należy rozumieć możliwości zrealizowania przedsięwzięcia i osiągnięcia jego celów m.in w świetle zaproponowanych ram czasowych lub przedstawionego planu poszczególnych zadań w ramach projektu. W przypadku przedsięwzięć projektowych planowanych do realizacji w trybie pozakonkursowym finansowanym z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego po zakończonym procesie identyfikacji muszą zostać one obligatoryjnie wpisane do załącznika nr 5 SZOOP RPO WP Natomiast w przypadku projektów finansowanych z Europejskiego Funduszu Społecznego identyfikacja przeprowadzana 2

263 jest przed ujęciem projektu w Ramowym Planie Działania stanowiącym załącznik nr 4 do SZOOP RPO WP Wezwanie do złożenia wniosku o dofinansowanie Złożenie wniosku o dofinansowanie w terminie określonym przez IZ RPO WP / IP WUP w oparciu o wskazane kryteria wyboru projektów, wg których projekty będą ocenianie. Wnioskodawcy odpowiedzialni za realizację projektu w trybie pozakonkursowym wskazani w załączniku nr 5 SZOOP RPO WP , zostaną zobowiązani przez IZ RPO WP do złożenia wniosku w terminach określonych przez Departament odpowiedzialny za realizację właściwej osi priorytetowej RPO WP a zakresie projektu pozakonkursowego planowanego do realizacji z EFS przez IP WUP. 4. Ocenę projektu Przeprowadzenie oceny formalnej i merytorycznej wniosku o dofinansowanie z udziałem Komisji Oceny Projektów. 5. Rozstrzygnięcie w zakresie wyboru projektu do dofinansowania. Rozstrzygnięcie jest równoznaczne z uznaniem wyników dokonanej oceny projektu oraz podjęciem decyzji w zakresie wyboru do dofinansowania. Instytucja Zarządzająca RPO WP /IP WUP zamieszcza na swojej stronie internetowej informację o wybranym do dofinansowania projekcie. Informacje te są zamieszczane w ramach wykazu projektów wybranych do dofinansowania w trybie pozakonkursowym prowadzonego przez IZ. Wykaz zawiera co najmniej: a) nazwy projektów wybranych do dofinansowania; b) nazwy wnioskodawców; c) kwoty przyznanego dofinansowania; d) kwoty całkowite projektów; e) wyniki oceny w sytuacji, gdy oceniane kryteria miały charakter punktowy; f) daty wybrania poszczególnych projektów do dofinansowania, tj. daty zakończenia oceny projektów; g) przewidywany czas realizacji w odniesieniu do każdego projektu. 3

264 Projekty Zintegrowanych Inwestycji Terytorialnych(ZIT) przewidziane do finansowania w zakresie RPO WP , których źródłem finansowania jest Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego będą realizowane w trybie pozakonkursowym. Koniecznym warunkiem jaki muszą spełnić te projekty to zidentyfikowanie ich w Strategii ZIT, która będzie opiniowana przez Instytucję Zarządzającą oraz Ministerstwo Infrastruktury i Rozwoju. Opiniowanie Strategii, odbywa się zgodnie z zapisami art. 30 pkt 5 ust. 2 a i b Ustawy z dnia 11 lipca 2014 r. o zasadach realizacji programów w zakresie polityki spójności finansowanych w perspektywie finansowej Strategia ZIT ROF wpłynęła do Departamentu Zarządzania RPO w dniu 1 października br. i w obecnym czasie trwa proces jej opiniowania. Identyfikacja projektów ZIT, nastąpi po pozytywnym zaopiniowaniu Strategii ZIT ROF przez Instytucję Zarządzającą RPO WP Będzie to stanowiło również podstawę wpisania tych projektów do załącznika nr 5 SZOOP RPO WP Propozycje projektów pozakonkursowych, które w wyniku negocjacji RPO WP z Komisją Europejską zostały zaproponowane do realizacji w trybie pozakonkursowym przedstawia załączona Tabela nr 1.. 4

265 Tabela nr 1. Propozycję projektów pozakonkursowych planowanych do realizacji w zakresie Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Podkarpackiego na lata Oś priorytetowa Działanie/Poddziałanie Rodzaj projektu / Typ projektu Szacunkowa wartość Euro Proponowany wnioskodawca projektu Stan przygotowania I Konkurencyjna i Innowacyjna gospodarka 1.2 Badania, prace rozwojowe i wdrożenia 1.3 Promowanie przedsiębiorczości Potencjał RIS. Wsparcie przeznaczone będzie na projekty przyczyniające się do zwiększenia wiedzy i skłonności przedsiębiorstw do podejmowania działalności B+R oraz wdrażania innowacji poprzez współpracę z pozostałymi aktorami regionalnego systemu innowacji wynikającą ze Strategii RIS3. Przedsięwzięcia/projekty stanowić będą instrument wsparcia dla Samorządu Województwa Podkarpackiego, jako Lidera odpowiedzialnego za stworzenie i implementację Regionalnej Strategii Innowacji na rzecz Inteligentnych Specjalizacji RIS3 oraz współpracę z regionalnymi partnerami (przedsiębiorcy, instytucje naukowo-badawcze, instytucje otoczenia biznesu, administracja publiczna, organizacje pozarządowe) w regionie, w kraju oraz za granicą. Jednym z najważniejszych celów realizowanych działań będzie: upowszechnienie i usprawnienie przedsiębiorczego procesu odkrywania (PPO jako najważniejszego instrumentu wdrażania i aktualizacji Strategii RIS3, doskonalenie istniejącego w regionie ekosytemu innowacji, stymulowanie jak najbliższej i najbardziej efektywnej współpracy przedsiębiorców z sektorem naukowobadawczym, propagowanie postaw proinnowacyjnych w społeczeństwie i ukazywanie dobrych praktyk z zakresu innowacyjności. Projekt służył będzie efektywnemu inwestowaniu środków RPO WP na 1 i 3 cel tematyczny, głównie przez włączenie w proces monitorowania i ewaluacji RIS3 Profesjonalizacja usług IOB Wsparcie zostanie przeznaczone na wzmocnienie profe- 1 mln 15 mln Departament Rozwoju Regionalnego Departament Rozwoju Regionalnego Projekt jest w fazie opracowywania koncepcji. Projekt jest w fazie opracowywania kon- 5

266 sjonalizacji instytucji otoczenia biznesu poprzez realizację projektu systemowego polegającego na sieciowaniu podkarpackich instytucji otoczenia biznesu za pośrednictwem elektronicznej platformy. Platforma ta będzie pełniła funkcje centrum usług okołobiznesowych dla MŚP z województwa podkarpackiego. Profesjonalizacja usług dla MŚP będzie uwzględniać gamę dotychczasowej oferty IOB jak również pakiety nowych usług dostosowanych do specyfiki konkretnych potrzeb. W ramach tej platformy udzielane będzie dofinansowanie: a) usług doradczych świadczonych na rzecz MŚP przez IOB, b) profesjonalizacji usług IOB w zakresie niezbędnym do świadczenia nowych lub ulepszonych usług, c)sieciowania przedsiębiorstw poprzez powstawanie i rozwój inicjatyw przyczyniających się do wzmocnienia konkurencyjności MŚP aktywnie uczestniczących w sieciach współpracy i umacnianie ich pozycji cepcji. 1.3 Promowanie przedsiębiorczości Promocja gospodarcza Projekt zakłada realizację kompleksowych i skoordynowanych działań wzmacniających rangę regionalnej gospodarki obejmujących m.in. promocję gospodarczą regionu i stref aktywności gospodarczej w wymiarze krajowym. Planuje się realizację działań polegających na promocji gospodarczej regionu m.in. poprzez udział w targach gospodarczych, misjach gospodarczych, konferencjach, sympozjach, forach (w tym ich organizację). Planowane do realizacji działania wynikać będą z wypracowanej wspólnie z partnerami gospodarczymi, spójnej polityki inwestycyjnej regionu 3,9 mln Departament Promocji i Współpracy Gospodarczej Projekt jest w fazie opracowywania koncepcji. V Infrastruktura komunikacyjna 5.1 Infrastruktura drogowa 5.3 Infrastruktura kolejowa Drogi wojewódzkie Infrastruktura kolejowa, dworcowa oraz zakup taboru. 180 mln 134 mln Województwo Podkarpackie/Podkarpacki Zarząd Dróg Wojewódzkich PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. Projekty muszą wynikać z Programu Strategiczny Rozwoju Transportu Województwa Podkarpackiego do roku Projekty muszą wynikać z Programu Strategiczny Rozwoju Transportu Woje- 6

267 VI Spójność przestrzenna i społeczna 6.2. Infrastruktura ochrony zdrowia i pomocy społecznej Przebudowa, rozbudowa, nadbudowa istniejącej infrastruktury podmiotów ochrony zdrowia. Zakup sprzętu medycznego oraz wyposażenia niezbędnego do świadczenia usług medycznych 41 mln Szpitale wojewódzkie wództwa Podkarpackiego do roku 2023 Projekty pozakonkursowe muszą zostać wpisane do Planu Działań w sektorze zdrowia, który zatwierdzany jest przez Komitet Sterujący ds. koordynacji interwencji EFSI w sektorze zdrowia. Komitet działa na podstawie decyzji Nr 19 Ministra Infrastruktury i Rozwoju z dnia 9 lipca 2015 r. w sprawie powołania podkomitetu ds. zdrowia na lata Projekty muszą wynikać z regionalnych map potrzeb zdrowotnych. Zarząd Województwa Podkarpackiego zdecydował przyjmując Szczegółowy Opis Osi Priorytetowych RPO WP , że w ramach działania Infrastruktura ochrony zdrowia do składania projektów w trybie pozakonkursowym uprawnione będą jedynie podmioty lecznicze udzielające świadczeń opieki zdrowotnej (szpitale wojewódzkie) 6.4. Infrastruktura edukacyjna Infrastruktura dydaktyczna państwowych wyższych szkół zawodowych w zakresie uruchamiania nowych kierunków kształcenia lub poprawy istniejącej oferty dydaktycznej związanej z inteligentnymi specjalizacjami i/lub wynikającej ze Strategii Rozwoju Regionalnego oraz odpowiadają- 15 mln Państwowe Wyższe Szkoły Zawodowe Projekt jest w fazie opracowywania koncepcji. Zakresy rzeczowe propozycji przedsięwzięć są poddawane weryfikacji przez Departament Roz- 7

268 VII Regionalny Rynek Pracy VIII Integracja społeczna 7.2. Poprawa sytuacji osób bezrobotnych na rynku pracy - projekty pozakonkursowe PUP 8.2 Aktywna integracja osób zagrożonych ubóstwem lub wykluczeniem społecznym prowadzona przez ośrodki pomocy społecznej/powiatowe centra pomocy rodzinie cej zidentyfikowanym potrzebom rynku pracy Wsparcie osób bezrobotnych zgodnie z ustawą z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy Aktywna integracja osób zagrożonych ubóstwem lub wykluczeniem społecznym poprzez poprawę ich zdolności do zatrudnienia 57 mln 37 mln Powiatowe Urzędy Pracy z terenu województwa podkarpackiego Ośrodki Pomocy Społecznej/Powiatowe Centra Pomocy Rodzinie woju Regionalnego w zakresie zgodności z inteligentnymi specjalizacjami wskazanymi w Regionalnej Strategii Innowacji Województwa Podkarpackiego na lata na rzecz inteligentnej specjalizacji (RIS3). Projekty te będą wymagały uzyskania pozytywnej opinii Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego. Wezwanie do złożenia wniosku nastąpiło 20 lipca 2015 r. i było skierowane do Powiatowych Urzędów Pracy z terenu województwa podkarpackiego. Termin zakończenia składania wniosków upłynął w dniu br. W odpowiedzi na konkurs złożono 21 wniosków na łączną wartość 43 mln. zł. Kolejnym etapem jest podpisywanie umów z PUP, a następnie realizacja projektów. Planowane wezwanie przez IP WUP do złożenia wniosku nastąpi w II kwartale 2016 r. 8

269 IX Jakość edukacji i kompetencji w regionie 8.6 Koordynacja sektora ekonomii społecznej w regionie projekt systemowy ROPS 9.6 Wsparcie stypendialne dla uczniów Koordynacja sektora ekonomii społecznej na poziomie regionalnym zgodnie z zakresem określonym przez MIR w wytycznych. Wsparcie stypendialne dla uczniów zdolnych szkolnictwo ogólne Wsparcie stypendialne dla uczniów zdolnych szkolnictwo zawodowe 1 mln 3 mln 2 mln Regionalny Ośrodek Polityki Społecznej Departament Edukacji, Nauki i Sportu Departament Edukacji, Nauki i Sportu Wnioskodawca został wezwany do złożenia projektu przez IP WUP. Termin wezwania upływa z dniem 27 listopada br. Wnioskodawca został wezwany do złożenia projektu przez IP WUP. Termin wezwania upływa z dniem 30 listopada br. Wnioskodawca został wezwany do złożenia projektu przez IP WUP. Termin wezwania upływa z dniem 30 listopada br. 9

270 10

271 Informacja o stanie wdrażania Osi I Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Podkarpackiego na lata Stan na dzień 30 września 2015 r. Departament Wspierania Przedsiębiorczości 1

272 Stan zaawansowania realizacji projektów , ,64 93,53% Alokacja EFRR dostępna w ramach osi I Wartość środków EFRR w zatwierdzonych wnioskach o płatność (procent wykorzystania alokacji) 2

273 Stan zaawansowania realizacji projektów według działań ,44 PLN ,89 PLN 97,04% ,92 PLN ,80 PLN 95,53% ,35 PLN ,40 PLN 88,94% 85,75% ,04 PLN ,55 PLN 3 Działanie 1.1 Działanie 1.2 Działanie 1.3 Działanie 1.4 Alokacja EFRR dostępna w ramach działania Wartość środków EFRR w zatwierdzonych wnioskach o płatność

274 Stan zaawansowania realizacji projektów 10,43 % (133 szt.) 89,57% (1142 szt.) udział procentowy (liczba) projektów niezakończonych udział procentowy (liczba) projektów zakończonych (zatwierdzonych przez IZ) 4

275 Stan zaawansowania rozliczania projektów niezakończonych 10,53% (14 szt.) 9,77% (13 szt.) 79,70 % (106 szt.) projekty, w których złożono wnioski o płatność końcową projekty w trakcie realizacji w ramach Instrumentów Inżynierii Finansowej projekty w trakcie realizacji pozostałe 5

276 Liczba projektów zakontraktowanych wg grup beneficjentów IOB 31 szt. JST 39 szt. uczelnie 16 szt. fundusze 14 szt. przedsiębiorcy szt. 6

277 Stan wdrażania instrumentów inżynierii finansowej udzielone pożyczki ,00 PLN ,00 PLN ,00 PLN ,00 PLN ,00 PLN ,00 PLN 0,00 PLN ,70 PLN ,40 PLN ,00 PLN średnie małe mikro Wartość udzielonych pożyczek Liczba udzielonych pożyczek 7

278 Stan wdrażania instrumentów inżynierii finansowej udzielone poręczenia ,00 PLN ,00 PLN ,00 PLN ,00 PLN ,00 PLN ,00 PLN ,00 PLN 0,00 PLN ,00 PLN 10 średnie małe mikro 30 0 Wartość udzielonych poręczeń Liczba udzielonych poręczeń 8

279 Informacja o stanie wdrażania Osi I Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Podkarpackiego na lata Kliknij, aby dodać tytuł prezentacji

280 Harmonogram naboru 2015 IV kwartał 2015 Działanie 1.2 Badania przemysłowe, prace rozwojowe i ich wdrożenia typ 1. Bony na innowacje Działanie 1.3 Promowanie przedsiębiorczości typ 1. Strefy aktywności gospodarczej Działanie 1.4 Wsparcie MŚP Poddziałanie Dotacje bezpośrednie typ 1. Rozwój MŚP 2

281 Konkurs ogłoszony Działanie 1.2 Badania przemysłowe, prace rozwojowe i ich wdrożenia. Typ projektu: Bony na innowacje. Wnioskodawcy: mikro, małe i średnie przedsiębiorstwo (prowadzące działalność na rynku co najmniej 12 miesięcy). Minimalna wartość wydatków kwalifikowanych projektu: PLN. Maksymalna wartość wydatków kwalifikowanych projektu: PLN. Termin składania wniosków: od 23 listopada 2015 do 21 grudnia

282 Konkurs planowany na XI/XII Działanie 1.3 Promowanie przedsiębiorczości. Typ projektu: Strefy aktywności gospodarczej. Wnioskodawcy: jednostki samorządu terytorialnego, ich związki i stowarzyszenia. Minimalna wartość wydatków kwalifikowanych projektu: PLN. Maksymalna wartość wydatków kwalifikowanych projektu: PLN. 4

283 Konkurs planowany na XI/XII Działanie 1.4 Wsparcie MŚP. Poddziałanie Dotacje bezpośrednie. Typ projektu: Rozwój MŚP. Wnioskodawcy: mikro, małe i średnie przedsiębiorstwo (prowadzące działalność na rynku co najmniej 12 miesięcy). Dla projektów, w których przewiduje się wprowadzenie nowego lub ulepszonego produktu/usługi: minimalna wartość wydatków kwalifikowanych projektu: PLN, maksymalna wartość wydatków kwalifikowanych projektu: PLN, Dla projektów, w których przewiduje się wprowadzenie nowego lub ulepszonego produktu/usługi, będącego wynikiem prowadzonych własnych prac B+R w tym współfinansowanychw ramach RPO WP : minimalna wartość wydatków kwalifikowanych projekt: PLN, maksymalna wartość wydatków kwalifikowanych projektu: PLN. 5

284 SPRAWOZDANIE Z WYJAZDÓW ZAGRANICZNYCH PRACOWNIKÓW URZĘDU MARSZAŁKOWSKIEGO WOJEWÓDZTWA PODKARPACKIEGO ORAZ PRZYJMOWANYCH OSÓB I DELEGACJI PRZEZ URZĄD MARSZAŁKOWSKI WOJEWÓDZTWA PODKARPACKIEGO III kwartał 2015 (w porządku chronologicznym) 3 5 lipca 2015 r., Werchowyna (Ukraina) Zebranie informacji i wypracowanie opinii nt. projektu odbudowy międzynarodowego obserwatorium na górze Pop Iwan w Karpatach oraz utworzenie polsko ukraińskiego Domu Spotkań Młodzieży Akademickiej Osoby uczestniczące w delegacji: Alicja Wosik Oddział Promocji Marki Regionu, Departament Promocji i Współpracy Gospodarczej Marek Antonik kierowca Organizatorzy przedstawili założenia odbudowy na górze Pop Iwan (2028 m n.p.m.) wzniesionego przez władze II RP budynku, który miałby w przyszłości pełnić funkcję obserwatorium astronomicznego i meteorologicznego, placówki naukowej i praktyk studenckich, siedziby służb granicznych i ratownictwa górskiego Ukrainy. W ograniczonym zakresie kompleks miałby też udzielać schronienia turystom dość licznie odwiedzającym to miejsce. Obecnie budynek jest w stanie częściowo zabezpieczonej, zadaszonej ruiny (surowe kamienne ściany). Ze względu na rozmiary budynku (7 kondygnacji, ponad 40 pomieszczeń, brak wody, prądu i kanalizacji, dokumentacji, kosztorysu, skrajnie trudne warunki terenowe i klimatyczne), jego odbudowa i wyposażenie wymagać będzie znacznych nakładów rzędu co najmniej mln złotych i jest możliwa tylko poprzez złożenie przez inicjatorów wspólnego projektu np. do programu Polska Ukraina Białoruś. Na dziś MKiDN częściowo przekazało i zaplanowało środki w kwocie niespełna 0,5 mln zł. Natomiast województwo małopolskie przygotowało darowiznę w postaci sprzętu (generatora prądu) jeszcze nie został on przekazany. Drugie z przedsięwzięć budowa Polsko Ukraińskiego Domu Spotkań Młodzieży Akademickiej, ma bardziej realne szanse realizacji. Nowocześnie zaprojektowany w odległości 22 km od popularnego ośrodka narciarskiego Bukovel kompleks może utrzymać się nie tylko z dwustronnych konferencji i wymiany młodzieży, ale także udzielania noclegów licznie odwiedzającym ten teren turystom. Koszt wyjazdu: 436,23 zł 9 lipca 2015 r., Bruksela (Belgia) Spotkanie Komitetu Sterującego Europa 2020 Osoby uczestniczące w delegacji: Władysław Ortyl Marszałek Województwa Podkarpackiego

285 Posiedzenie Komitetu Sterującego Platformy Monitorowania Strategii Europa 2020, spotkania z członkami Komitetu Regionów w celu omówienia idei powołania Międzyregionalnej Grupy Karpackiej oraz oficjalne przywitanie przez Gordona Keymera, pełniącego funkcję przewodniczącego frakcji Europejskich Konserwatystów i Reformatorów w Komitecie Regionów, stanowiły główne punkty wizyty marszałka W. Ortyla w Brukseli. Marszałek Władysław Ortyl w obecnej kadencji Komitetu Regionów pełni funkcję lidera politycznego EKR w Komitecie Sterującym Platformy Monitorowania Strategii Europa W skład Komitetu wchodzi po jednym przedstawicielu każdej reprezentowanej frakcji politycznej. W nowej kadencji ( ) w Komitecie Sterującym zasiadają również Michel Delebarre (PES), Paul Lindquist (EPP), Kieran McCarthy (EU) oraz Andreja Potocnik (ALDE). Podczas posiedzenia dyskutowano głównie na temat dokumentu Komisji Europejskiej Zalecenia dla poszczególnych krajów UE (CSR Country-Specific Recommendations). Omawiano również szczegóły, dotyczące funkcjonowania i współpracy Platformy Monitorowania z Parlamentem Europejskim oraz Komisją ECON. Wizyta w Brukseli była również doskonałą okazją do spotkań z pozostałymi członkami Komitetu Regionów z ramienia EKR Pawłem Grzybowskim, Adamem Banaszakiem, Robertem Godkiem oraz sekretarzem EKR w Komitecie Regionów, Petrem Musiałem. Kolejne posiedzenie Komitetu Sterującego zostało zaplanowane na grudzień. Koszt wyjazdu: bezkosztowa 27 lipca 2015 r., Preszów (Słowacja) Spotkanie Koordynacyjne ws. projektów flagowych w ramach programu Polska Słowacja Osoby uczestniczące w delegacji Paweł Rak Oddział Informacji o Funduszach Europejskich, Departament Rozwoju Regionalnego Marek Rainer Oddział Projektów Transgranicznych, Dep. Promocji i Współpracy Gospodarczej Maciej Matyka Oddział Informacji o Funduszach Europejskich, Departament Rozwoju Regionalnego Paulina Bąk Jachna Oddział Współpracy Międzynarodowej, Kancelaria Zarządu Spotkanie przyczyniło się do nawiązania kontaktów partnerskich z przedstawicielami słowackimi. Uzgodniono wstępny podział zadań, grupy robocze i przyszły harmonogram spotkań dotyczących koncepcji projektów flagowych w programie Współpracy Transgranicznej Interreg V A Polska Słowacja. Koszt wyjazdu: 466, 7 zł sierpnia 2015 r., Rzeszów Wizyta delegacji z Tajwanu w Województwie Podkarpackim Osoby uczestniczące w delegacji: Henry M.J. Chen szef misji Biura Gospodarczego i Kulturalnego Tajpej w Warszawie Colin Kao dyrektor działu politycznego Lee Chien Hui dyrektor warszawskiego biura Tajwańskiej Rady Rozwoju Handlu Zagranicznego

286 Osoby uczestniczące w delegacji po stronie Urzędu Marszałkowskiego Województwa Podkarpackiego Wojciech Buczak Wicemarszałek Województwa Podkarpackiego Katarzyna Stachowicz Oddział Współpracy Gospodarczej, Departament Promocji i Współpracy Gospodarczej Edgar Szewczyk Oddział Współpracy Gospodarczej, Departament Promocji i Współpracy Gospodarczej Na Podkarpacie tajwańska delegacja przybyła w celu rozpoznania możliwości współpracy przede wszystkim dla przedsiębiorców sektora rolno spożywczego. Stawiając za wzór sukces, który stał się na Tajwanie udziałem polskiej wieprzowiny i ceniąc wysoką jakość innych naszych produktów jak wyroby drobiowe, owoce oraz warzywa, delegacja przewiduje rychły i znaczny wzrost eksportu polskiej żywności na rynki dalekowschodnie. W trakcie rozmów, które zwieńczyły wizytę tajwańskiej delegacji w Urzędzie Marszałkowskim, zidentyfikowano znaczny potencjał na ściślejszą współpracę handlową, na której zależy każdej ze stron. Goście z Azji docenili inicjatywy podejmowane dotychczas przez samorząd w zakresie znoszenia barier ograniczających eksport podkarpackich produktów rolnospożywczych wysokiej jakości, w tym otwarcie punktu odpraw fitosanitarnych na lotnisku w Jasionce. Henry M.J. Chen zdradził przy okazji wizyty jeden z priorytetów swojej misji w Polsce, tj. budowanie wśród polskich przedsiębiorców świadomości na temat potencjału gospodarczego reprezentowanej przez siebie Chińskiej Republiki (Tajwanu).Podmiotem odpowiedzialnym za program pobytu delegacji na Podkarpaciu był Wschodni Klaster Inwestycyjno Eksportowy Carpathia Business. Koszt przyjęcia delegacji: bezkosztowa 22 sierpnia 2015 r., Zadwórze (Ukraina) Udział w uroczystościach z okazji 95 lecia Bitwy pod Zadwórzem Osoby uczestniczące w delegacji: Wojciech Buczak Wicemarszałek Województwa Podkarpackiego Katarzyna Sołek Dyrektor Kancelarii Zarządu Tomasz Zimny kierowca Wicemarszałek Wojciech Buczak wziął udział w uroczystościach z okazji 95 rocznicy bitwy pod Zadwórzem. Uroczystości zostały zorganizowane przez Lwowskie Towarzystwo Opieki nad Grobami Wojskowymi oraz Radę Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa przy wsparciu Konsulatu Generalnego RP we Lwowie. W uroczystościach wzięli udział przewodniczący wikariusza generalnego archidiecezji lwowskiej - ks. Józefa Pawliczka, Sekretarz Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa prof. Andrzej Kunert, Konsul Generalny RP we Lwowie Jarosław Drozd oraz przybyła na uroczystości ze Stanów Zjednoczonych Maria Mirecka Loryś, siostra rannego pod Zadwórzem ks. Bronisława Mireckiego. Podczas swej wizyty na Ukrainie wicemarszałek Wojciech Buczak złożył także kwiaty na cmentarzu Orląt Lwowskich we Lwowie. Koszt wyjazdu: 800, 82 zł

287 24 sierpnia 2015 r., Preszów (Słowacja) Ocena wpływu ogólnego planu infrastruktury transportowej w Kraju Preszowskim (Via Carpatia) Osoby uczestniczące w delegacji: Robert Perlak Oddział Projektów Infrastruktury Komunikacyjnej, Departament Dróg i Publicznego Transportu Zbiorowego Barbara Zielenkiewicz Oddział ds. koordynowania i opiniowania w zakresie ochrony środowiska Instytucji Zarządzającej Regionalnym Programem Operacyjnym Województwa Podkarpackiego na lata , Departament Ochrony Środowiska Podczas wyjazdu uzyskano informację na temat infrastruktury drogowej na terenie Słowacji ze szczególnym uwzględnieniem Kraju Preszowskiego. Uzyskano informację na temat uwarunkowań środowiskowych mających wpływ na infrastrukturę drogową. Koszt wyjazdu: 245, sierpnia 2015 r., Friedrichshafen (Niemcy) Obsługa stoiska Wschodniego Szlaku Rowerowego Green Velo Osoby uczestniczące w delegacji: Paweł Krzywonos Oddział Projektów Infrastruktury Komunikacyjnej, Departament Dróg i Publicznego Transportu Zbiorowego Promowano podkarpacki odcinek Wschodniego Szlaku Rowerowego Green Velo wśród niemieckich turystów oraz zajmowano się dystrybucją materiałów promocyjnych dotyczących trasy rowerowej w województwie podkarpackim. Koszt wyjazdu: 538,94 zł (całość wyjazdu refundowana) 31 sierpnia 2 września 2015 r., Rzeszów Wizyta w Województwie Podkarpackim Andrewa Lewera, posła do Parlamentu Europejskiego Osoby uczestniczące w delegacji: Andrew Lewer poseł do Parlamentu Europejskiego Dwudniowa wizyta Posła Andrew Lewera miała charakter wieloaspektowy. Głównym celem była prezentacja regionu, jego specyfiki i potencjału. Poseł Lewer w Parlamencie Europejskim jest członkiem Komisji Kultury i Edukacji. Ponadto pełni funkcję koordynatora Grupy Europejskich Konserwatystów i Reformatorów w Komisji Rozwoju Regionalnego, stąd jego zainteresowanie Podkarpaciem, a także szeroko rozumianymi kwestiami karpackimi. W czasie pobytu Poseł Lewer zaznajomił się z potencjałem gospodarczym, walorami turystycznymi i przyrodniczymi Podkarpacia, a także miał okazję zapoznać się z efektami realizacji projektów współfinansowanych ze środków Unii Europejskiej.

288 Koszt przyjęcia delegacji: 1 193,03 zł 4 6 września 2015 r., Lwów (Ukraina) Udział w IV Polsko Ukraińskim Festiwalu Partnerstwa we Lwowie Osoby uczestniczące w delegacji: Władysław Ortyl Marszałek Województwa Podkarpackiego Katarzyna Sołek Dyrektor Kancelarii Zarządu Justyna Dec Oddział Współpracy Międzynarodowej, Kancelaria Zarządu Edgar Szewczyk Oddział Współpracy Gospodarczej, Departament Promocji i Współpracy Gospodarczej Aldona Cyrańska Stachowicz Oddział Promocji Marki Regionu, Departament Promocji i Współpracy Gospodarczej Irena Steciak Oddział Projektów Transgranicznych, Departament Promocji i Współpracy Gospodarczej Piotr Dudek kierowca Tomasz Zimny kierowca W dniach 4 6 września 2015 r. Konsulat Generalny RP we Lwowie zorganizował już po raz czwarty Polsko Ukraiński Festiwal Partnerstwa. W obchodach tego wydarzenia wziął udział Władysław Ortyl, Marszałek Województwa Podkarpackiego, który na festiwalowej scenie w imieniu polskich regionów otworzył przedsięwzięcie. Głównym celem Polsko Ukraińskiego Festiwalu Partnerstwa" od jego pierwszej edycji, jest prezentacja więzi partnerskich łączących Lwów i obwód lwowski z polskimi przyjaciółmi. Przedsięwzięcie służyło nie tylko podsumowaniu dotychczasowej kooperacji, ale również wyznaczeniu jej nowych celów. Tegoroczna edycja Festiwalu była wyjątkowa, gdyż odbywała się razem z najważniejszym kulturalnym i politycznym wydarzeniem roku 2015 w Europie Środkowo Wschodniej, tj. III Kongresem Kultury Partnerstwa Wschodniego. Województwo podkarpackie włączyło się w realizację kulturalnego programu Festiwalu, poprzez zapewnienie występu dixielandowego zespołu instrumentalnego Zygi Jazz Band z Brzozowa, którego koncert zyskał uznanie lwowskiej publiczności. Ponadto, w ramach odbywającego się na Rynku Starego Miasta Jarmarku Partnerstwa, zostało przygotowane wspólnie z Urzędem Miasta Rzeszowa stoisko promocyjne regionu oraz stoisko informacyjne Programu Współpracy Transgranicznej PL BY UA. Udział w oficjalnej części programu Festiwalu Partnerstwa był okazją do nawiązania przez członków delegacji z Podkarpacia cennych nowych kontaktów i przeprowadzenia indywidualnych rozmów z ukraińskimi partnerami, dotyczących przyszłych wspólnych przedsięwzięć. Podczas pobytu we Lwowie Pani Katarzyna Sołek, Dyrektor Kancelarii Zarządu, uczestniczyła m. in. w okrągłym stole miast i regionów partnerskich Lwowa i obwodu lwowskiego. Na spotkaniu przedstawiono Strategię Współpracy Transgranicznej Województwa Lubelskiego, Obwodu Lwowskiego, Obwodu Wołyńskiego i Obwodu Brzeskiego oraz socjalny projekt dla dzieci uczestników ATO Mój tato broni Ukrainę!. Rozmawiano także o współpracy ukraińskich i polskich regionów

289 w ramach Uniwersytetu Współpracy Tranansgranicznej oraz o konieczności realizowania wspólnych polsko ukraińskich projektów. Koszt wyjazdu: 7549,44 zł września 2015 r., Rzeszów Wizyta Dowódców Wojsk Lądowych Państw NATO w związku z centralnymi obchodami Święta Wojsk Lądowych organizowanymi w Województwie Podkarpackim Osoby uczestniczące w delegacji: Dowództwo Generalne Rodzajów Sił Zbrojnych: Gen. dyw. Janusz Bronowicz Inspektor Wojsk Lądowych Płk dr Jarosław Kraszewski Szef Zarządu Wojsk Rakietowych i Artylerii / Inspektorat Wojsk Lądowych Mjr Tomasz Kawka Specjalista, Zarząd Wojsk Rakietowych i Artylerii / Inspektorat Wojsk Lądowych Płk Karol Dymanowski Szef Sekretariatu Dowództwa Generalnego Rodzajów Sił Zbrojnych gen. dyw. Jean DECONINCK Dowódca Komponentu Lądowego Sił Zbrojnych Belgii gen. dyw. Hans-Christian MATHIESEN Szef Sztabu Wojsk Lądowych Danii kapitan Jesper BERGGREEN LINDHOLM adiutant gen. dyw. Marcus Johannes Henricus Maria VAN UHM Z-ca Dowódcy Wojsk Lądowych Holandii major Marnix Alexander FELIUS adiutant gen. broni Jorg VOLLMER Inspektor Wojsk Lądowych Niemiec mjr Sven JAHN adiutant gen. dyw. Patrick ALABERGERE Dowódca Wojsk Lądowych Francji gen. bryg. Jan GURNIK Dowódca Wojsk Lądowych Czech płk Jiri DAWID Szef Sztabu Wojsk Lądowych Czech Osoby uczestniczące w delegacji po stronie Urzędu Marszałkowskiego Województwa Podkarpackiego Władysław Ortyl Marszałek Województwa Podkarpackiego Katarzyna Sołek Dyrektor Kancelarii Zarządu Michał Tabisz Dyrektor Departamentu Promocji i Współpracy Gospodarczej Dowódcy wojsk lądowych z Belgii, Danii, Holandii, Niemiec, wraz z przedstawicielami Inspektoratu Wojsk Lądowych Polski, spotkali się w dniu 10 września 2015 r. z Marszałkiem Województwa Podkarpackiego Władysławem Ortylem. Podczas spotkania Marszałek Władysław Ortyl mówił o specyfice regionu, który ma bogate tradycje wojskowe, przedstawiona została również prezentacja poświęcona największym atutom regionu. 11 września 2015 roku, marszałek Władysław Ortyl był gościem obchodów Święta Wojsk Lądowych. W trakcie uroczystości odbyła się między innymi wojskowa defilada, przyjęcie meldunku oraz pokaz sprzętu wojskowego. Podczas apelu Inspektorzy Wojsk Lądowych Polski i Niemiec generał dywizji Janusz Bronowicz oraz gen. broni Jorg Vollmer podpisali dokument dotyczący polsko niemieckiej współpracy wojsk lądowych obu krajów. Obchodom święta Wojsk Lądowych towarzyszyła dwudniowa

290 konferencja poświęcona udziałowi Polskiego Kontyngentu Wojskowego w Międzynarodowych Siłach Wsparcia Bezpieczeństwa (ISAF) w Republice Afganistanu. Koszt przyjęcia delegacji: 8 091,87 zł września 2015 r., Rzeszów, Łańcut, Blizne, Sanok, Arłamów, Przemyśl Wizyta 41 Szefów Misji Dyplomatycznych wraz z rodzinami oraz przedstawiciele kierownictwa MSZ Osoby uczestniczące w delegacji po stronie Urzędu Marszałkowskiego Województwa Podkarpackiego Władysław Ortyl - Marszałek Województwa Podkarpackiego Maria Kurowska Wicemarszałek Województwa Podkarpackiego Katarzyna Sołek Dyrektor Kancelarii Zarządu Michał Tabisz Dyrektor Departament Promocji i Współpracy Gospodarczej Piotr Kwaśniak Oddział Współpracy Międzynarodowej, Kancelaria Zarządu Paulina Bąk Jachna Oddział Współpracy Międzynarodowej, Kancelaria Zarządu Edgar Szewczyk Oddział Współpracy Gospodarczej, Departament Promocji i Współpracy Gospodarczej Wizyta była okazją do zaprezentowania osiągnięć ekonomicznych (wizyta w Podkarpackim Parku Naukowo Technologicznym AEROPOLIS) i społecznych województwa oraz prezentacji tych obszarów, w których władze regionu liczą na nawiązanie lub też rozszerzenie współpracy zagranicznej. Równie ważnym celem wizyty było zaprezentowanie dorobku kulturalnego i walorów krajobrazowo turystycznych regionu (wizyty w następujących miejscach: miasto Rzeszów, Muzeum Zamek w Łańcucie, XV wieczny Kościół pw. Wszystkich Świętych w Bliznem, Muzeum Budownictwa Ludowego w Sanoku, Zamek Królewski w Sanoku, miasto Przemyśl) tak aby goście stali się propagatorami tych wartości regionalnych w swoich Państwach. Wizyta odbyła się w ramach cyklicznych podróży ambasadorów po województwach naszego kraju. Poprzedni raz gościliśmy dyplomatów na Podkarpaciu w lipcu 2009 roku. Koszt przyjęcia delegacji: ,34 zł września 2015 r., Lwów (Ukraina) Udział w koncercie oratorium Nieszpory Ludźmierskie w Lwowskiej Bazylice Metropolitalnej Osoby uczestniczące w delegacji: Władysław Ortyl Marszałek Województwa Podkarpackiego Tomasz Zimny kierowca Marszałek Województwa Podkarpackiego w dniu 22 września br., wziął udział w koncercie Oratorium Jana Kantego Pawluśkiewicza Nieszpory Ludźmierskie. Organizacja koncertu, po raz pierwszy odbywającego się we Lwowie, była możliwa dzięki zaangażowaniu wielu instytucji, w tym Urzędu Marszałkowskiego Województwa Podkarpackiego, który wsparł wydarzenie finansowo. W koncercie wzięli liczny udział przedstawiciele władz samorządowych z Polski, Konsul Generalny RP we Lwowie Jarosław Drozd, arcybiskup Mieczysław. Mokrzycki Metropolita Lwowski, oraz

291 zaproszeni goście. Władzę Lwowa reprezentował wice-gubernator obwodu Lwowskiego p. Jurij Pidłisnyj. Koszt wyjazdu: 1 222, 18 zł września 2015, Paryż (Francja) Udział w misji gospodarczej podkarpackiej branży metalurgicznej Osoby uczestniczące w delegacji: Katarzyna Stachowicz Departament Promocji i Współpracy Gospodarczej Dnia 29 września 2015 r. w wydziale Promocji Handlu i Inwestycji Ambasady Rzeczypospolitej Polskiej w Paryżu odbyła się konferencja promocyjna Województwa Podkarpackiego z udziałem przedstawicieli Województwa oraz regionalnych firm. Region Podkarpacia reprezentowany był przez Panią Katarzynę Stachowicz, kierownika Oddziału Współpracy Gospodarczej Urzędu Marszałkowskiego, natomiast stronę biznesową przez 8 przedstawicieli z następujących firm: Linter Group, PRG Metro, Iwamet, P.P.U.H. M.A.M., ZM Ortyl oraz Transsystem. Organizowane przez Polską Izbę Handlowo Przemysłową wydarzenie zgromadziło łącznie 49 osób, w tym 31 przedstawicieli francuskich firm i instytucji operujących m.in. w sektorach: maszynowym, lotniczym, energetycznym, wojskowym, budowlanym oraz medycznym. Konferencja była okazją do zaprezentowania potencjału polskiego sektora maszynowo metalowego, do nawiązania współpracy z francuskimi firmami i instytucjami, jak i do spotkań B2B. Nawiązane zostały pierwsze kontakty. Koszt wyjazdu: zł

292 Podsumowanie wyjazdów zagranicznych pracowników Urzędu Marszałkowskiego i przyjmowanych delegacji przez Urząd Marszałkowski w III kwartale 2015 WYJAZDY ZAGRANICZNE Liczba wyjazdów zagranicznych 9 Główne destynacje Ukraina (4), Słowacja (2), Belgia (1), Francja (1), Niemcy (1) Łączny koszt wyjazdów , 42 zł Koszty refundowane 538, 94 zł Koszty pokryte z budżetu województwa , 48 zł PRZYJMOWANE DELEGACJE Liczba przyjętych delegacji 4 Łączny koszt przyjęcia delegacji , 24 zł

293 Urząd Marszałkowski Województwa Podkarpackiego Departament Rozwoju Regionalnego Informacja na temat realizacji Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Podkarpackiego na lata stan na dzień 30 września 2015r. Rzeszów, październik 2015r.

294 Spis treści Wprowadzenie Przebieg prac nad dokumentami RPO WP Projekty kluczowe Stan wdrażania osi priorytetowych RPO WP Efekty rzeczowe RPO WP Nieprawidłowości w realizacji projektów Problemy we wdrażaniu RPO WP Działania w zakresie zamknięcia RPO WP Wnioski Załączniki: 1. Mapa. Projekty w ramach RPO WP wg miejsca realizacji na podstawie podpisanych umów na dzień 30 września 2015r. 2. Mapa. Projekty w ramach RPO WP o charakterze regionalnym realizowane na terenie wielu powiatów. 3. Tabela. Oś priorytetowa/działanie, w ramach których ogłoszono konkursy od początku realizacji RPO WP. 4. Wykres. Rozkład dofinansowania projektów w podpisanych umowach w ramach RPO WP podział wg obszarów realizacji projektów (%). 5. Tabela. Podpisane umowy/ wydane decyzje oraz projekty zakończone wg osi priorytetowych RPO WP - stan na 30 września 2015 r. 6. Tabela. Postęp finansowy RPO WP w podziale na podregiony (tabela nie zawiera projektów w zakresie pomocy technicznej) - stan na 30 września 2015 r. 2

295 Wprowadzenie Niniejsza informacja została przygotowana przez Departament Rozwoju Regionalnego. Celem informacji jest przedstawienie stanu realizacji Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Podkarpackiego na lata (RPO WP) od początku realizacji Programu do 30 września 2015r. Do przeliczenia alokacji zastosowano kurs EBC z 29 września 2015r., 1 EUR = 4,2356 PLN. Od początku realizacji Programu do 30 września 2015r. ogłoszono w sumie 76 konkursów w 8 osiach priorytetowych, w których złożono wniosków o dofinansowanie. Pozytywną ocenę formalną przeszło wniosków. Zarząd Województwa Podkarpackiego (ZWP) zatwierdził do realizacji wniosków. Ponadto podpisano umów o dofinansowanie projektów na łączną wartość wsparcia z EFRR w wysokości 4 971,71 mln PLN, co stanowi 99,93% zobowiązań UE na lata Rozkład dofinansowania z EFRR w ramach RPO WP w województwie podkarpackim przedstawia załącznik nr 1. W 2015r. na rzecz beneficjentów przekazano środki w łącznej wysokości 332,74 mln PLN. Od początku realizacji Programu do 30 września 2015r. przekazano na rzecz beneficjentów środki w wysokości 5 033,51 mln PLN, w tym w ramach zaliczek przekazano 1 826,65 mln PLN. W ramach Poświadczenia i deklaracji wydatków oraz wniosku o płatność okresową od Instytucji Certyfikującej do Komisji Europejskiej zadeklarowano mln PLN wydatków kwalifikowanych, w tym EFRR stanowi kwotę 4 652,46 mln PLN (1 126,5 mln euro). Komisja Europejska zrefundowała środki w wysokości 1 036,58 mln euro. Do 30 września 2015r. zakończono realizację projektów na łączną wartość wsparcia z EFRR w wysokości mln PLN, co stanowi 79% zobowiązań UE na lata Wykres 1. Postęp w realizacji RPO WP - liczba i wartość dofinansowania we wnioskach poprawnych pod względem formalnym czerwca 2008r ,7 401 Źródło: KSI SIMIK (07-13). Wnioski poprawne pod względem formalnym 31 grudnia 2008r , grudnia 2009r , , grudnia 2010r. 31 grudnia 2011r , grudnia 2012r , , , grudnia 2013r grudnia 2014r. 30 września 2015r. Wartość dofinansowania we wnioskach poprawnych pod względem formalnym (w mln PLN) Liczba wniosków poprawnych pod względem formalnym 3

296 Wykres 2. Postęp w realizacji RPO WP liczba i wartość dofinansowania z EFRR w zawartych umowach/wydanych decyzjach , czerwca 31 grudnia 2008r. 2008r. Podpisane umowy/wydane decyzje 1 048,6 31 grudnia 2009r , , grudnia 2010r. 31 grudnia 2011r , grudnia 2012r , , ,7 31 grudnia 2013r grudnia 2014r. 30 września 2015r. Źródło: KSI SIMIK (07-13). Wartość dofinansowania UE w podpisanych umowach/wydanych decyzjach (w mln PLN) Liczba podpisanych umów/wydanych decyzji *Wartość umów dla 2015 roku podano zgodnie z Limitem środków wspólnotowych z uwzględnieniem machanizmu elestyczności w PLN. Wykres 3. Kontraktacja w poszczególnych RPO wartość umów (środki UE, mln zł) oraz wykorzystanie alokacji (%) (stan na 30 września 2015 r.) % łącznie 16 RPO: środki UE 71,5 mld zł kontraktacja - 100% 99% 101% % 100% % % % % % 100% % 99% % % % wnioski o płatność - dofinansowanie UE mln zł wykorzystanie alokacji % Źródło: Wykorzystanie środków UE w ramach narodowej strategii spójności Informacja miesięczna za wrzesień 2015r. MIR. 4

297 Wykres 4. Postęp w realizacji RPO WP liczba i wartość dofinansowania z EFRR we wnioskach o płatność ,1 Źródło: KSI SIMIK (07-13) czerwca 2008r. 31 grudnia 2008r. Wnioski beneficjentów o płatność 1 260,3 243, , , , , grudnia31 grudnia31 grudnia31 grudnia31 grudnia31 grudnia 2009r. 2010r. 2011r. 2012r. 2013r. 2014r. Wartość dofinansowanie z EFRR we wnioskach o płatność (w mln PLN) Liczba wniosków o płatność 4 771, września 2015r Wykres 5. Wydatkowanie w poszczególnych RPO wartość wniosków o płatność (środki UE, mln zł) oraz wykorzystanie alokacji (%) (stan na 30 września 2015r.) łącznie 16 RPO: środki UE - 65,3 mld zł płatności - 91% 88% 91% % 94% 90% 91% 85% % % 98% % 89% % 96% % 87% wnioski o płatność - dofinansowanie UE mln zł wykorzystanie alokacji % Źródło: Wykorzystanie środków UE w ramach narodowej strategii spójności Informacja miesięczna za wrzesień 2015r. MIR. 5

298 Wykres 6. Stan wdrażania RPO WP na dzień 30 września 2015r. (EFRR w mln PLN) , , , , , , , Alokacja RPO WP Wnioski o dofinansowanie formalnie poprawne* Wnioski zatwierdzone do realizacji Podpisane umowy Wnioski o płatność Projekty zakończone Deklaracje przekazene do KE *W przypadku wniosków o dofinansowanie formalnie poprawnych oraz zatwierdzonych, podano łączną kwotę dofinansowania z EFRR i budżetu państwa (w mln PLN). Źródło: KSI SIMIK (07-13). 1. Przebieg prac nad dokumentami RPO WP W 2015r. Instytucja Zarządzająca RPO WP zaktualizowała lub przygotowała następujące dokumenty dotyczące systemu realizacji RPO WP : 1) Opis Systemu Zarządzania i Kontroli dla Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Podkarpackiego na lata Zaktualizowany dokument ZWP przyjął uchwałą nr 79/1804/15 z dnia 28 lipca 2015r. Zmiany wprowadzone do Opisu systemu zarządzania i kontroli dla RPO WP dotyczyły w szczególności: a) podrozdziału 1.3 Struktura systemu - w związku ze zmianą Regulaminu organizacyjnego Urzędu Marszałkowskiego Województwa Podkarpackiego w Rzeszowie, zmianami organizacji wewnętrznej Departamentów: Rozwoju Regionalnego, Wspierania Przedsiębiorczości, Wdrażania Projektów Infrastrukturalnych RPO, Zarządzania Regionalnym Programem Operacyjnym, Organizacyjno Prawnego, Ochrony Środowiska dokonano zmiany schematu organizacyjny Instytucji Zarządzającej Regionalnym Programem Operacyjnym Województwa Podkarpackiego na lata b) podrozdziału 1.4 Wytyczne dla instytucji zarządzających, pośredniczących i certyfikujących w celu zapewnienia należytego zarządzania finansowego Funduszy Strukturalnych, w którym wprowadzono uaktualnienia w związku ze zmianami aktów prawa krajowego. c) podrozdziału Wykaz funkcji i zadań pełnionych bezpośrednio przez Instytucję Zarządzającą RPO WP modyfikacji dokonano z uwagi na: zmianę nazwy Krajowej Jednostki Oceny na Krajową Jednostkę Ewaluacji, zmianę RPK na 2015r. dokonaną 6

299 uchwałą zmieniony uchwałą nr 51/1116/15 Zarządu Województwa Podkarpackiego z dnia 5 maja 2015r., zmianę organizacji wewnętrznej DRR. d) podrozdziału Schemat organizacyjny i lista zadań realizowanych przez poszczególne jednostki oraz podrozdziału Weryfikacja operacji (art. 60 lit. b Rozporządzenia Rady (WE) nr 1083/2006) - w związku ze zmianą Regulaminu organizacyjnego UMWP, zmianami organizacji wewnętrznej Departamentów: Rozwoju Regionalnego, Wspierania Przedsiębiorczości, Wdrażania Projektów Infrastrukturalnych RPO, Zarządzania Regionalnym Programem Operacyjnym, Organizacyjno Prawnego, Ochrony Środowiska dokonano zmiany ww. rozdziału, e) podrozdziału Instrukcje i wytyczne dotyczące stosowanych zasad (data i odniesienie), w którym wprowadzono uaktualnienia w związku ze zmianami aktów prawa krajowego oraz rozporządzeń Ministra Rozwoju Regionalnego / Ministra Infrastruktury i Rozwoju dotyczących pomocy publicznej i pomocy de minimis; f) w pozostałym zakresie wprowadzono poprawki redakcyjne i porządkujące. 2) Instrukcja Wykonawcza Instytucji Zarządzającej RPO WP W dniu 28 lipca 2015r. ZWP uchwałą nr 79/1803/15 zaktualizował ww. dokument. Aktualizacja Instrukcji Wykonawczej IZ RPO WP spowodowana była następującymi kwestiami: zmianą aktów prawnych, wypełnieniem zaleceń z kontroli przeprowadzonych przez IPOC, zmianą RPK RPO WP na rok 2015, zaktualizowanego uchwałą nr 51/1116/15 z 5 maja br., zmianą Regulaminu organizacyjnego UMWP, zmianami organizacji wewnętrznej Departamentów: Rozwoju Regionalnego, Wspierania Przedsiębiorczości, Wdrażania Projektów Infrastrukturalnych RPO, Zarządzania Regionalnym Programem Operacyjnym, Organizacyjno Prawnego, Ochrony Środowiska, wnioskami o zmianę Instrukcji Wykonawczej, przekazanymi przez Departamenty zaangażowane w realizację RPO WP. W związku z powyższym, aktualizacja dokumentu obejmowała w szczególności: obowiązujące akty prawa krajowego, (rozdział I), schematy organizacyjne oraz liczbę stanowisk pracy w IZ RPO WP (rozdział II), podstawowe zadania przypisane do poszczególnych departamentów w części odpowiadającej zadaniom Instytucji Zarządzającej RPO WP (rozdział II), ocenę formalną i merytoryczno techniczną wniosku o dofinansowanie (rozdział IV), zmiany w projektach systemowych (rozdział VI), procedurę uchylenia decyzji o dofinansowaniu realizacji projektów w ramach VIII osi priorytetowej RPO WP (rozdział VI), typy kontroli na miejscu (rozdział IX), wprowadzanie danych do Krajowego Systemu Informatycznego SIMIK na temat przeprowadzonych kontroli projektów w ramach osi I VIII RPO WP (rozdział IX), procedurę kontroli trwałości projektu, generowania dochodu oraz kwalifikowalności podatku VAT (rozdział IX), rejestr obciążeń na projekcie dla osi priorytetowych I-VII RPO (rozdział X), zagadnienia związane z monitoringiem i sprawozdawczością (rozdział XII), zagadnienia związane z ewaluacją (rozdział XIII), 7

300 dostosowanie do zmienionej struktury organizacyjnej DRR (usunięcie oddziału RR.IV) rozdziału dot. informacji i promocji (rozdział XVI), informacje związane z archiwizacją (rozdział XVIII), kompleksowe zmiany całej Instrukcji Wykonawczej IZ RPO WP dokonane w związku ze zmianą struktury organizacyjnej DPI. W pozostałym zakresie wprowadzono poprawki redakcyjne i porządkujące. Ponadto dokonano zmiany załączników: a) nr 2.1 Opisy stanowisk pracy w UMWP, b) nr 9.16 Opis metodologii prowadzenia kontroli krzyżowych w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Podkarpackiego na lata , c) nr 3.2 Wniosek o nadanie/zmianę uprawnień do Krajowego Systemu informatycznego (SIMIK 07-13), d) nr 15.1 Zarządzenie nr 53/12 Marszałka Województwa Podkarpackiego, e) nr 18.1 Dokumentacja przechowywana i archiwizowana przez poszczególne jednostki IZ RPO WP. 3) Informacja roczna w zakresie ewaluacji RPO WP za rok 2014 W dniu 31 marca 2015r. ZWP uchwałą nr 38/830/15 zatwierdził ww. dokument. Informacja roczna zawiera działania zrealizowane w zakresie ewaluacji RPO WP w roku ) Roczny Plan Kontroli Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Podkarpackiego na rok Ww. dokument aktualizowano dwukrotnie: a) Na mocy uchwały 51/1116/15 z dnia 5 maja 2015r. ZWP. Zmiana ww. dokumentu polegała na wprowadzeniu zalecenia zawartego w Informacji Pokontrolnej Instytucji Pośredniczącej w Certyfikacji (K2/2014) z kontroli przeprowadzonej w dniach 1-12 września 2014r. dotyczącego konieczności doprecyzowania założeń Metodologii doboru próby projektów do kontroli trwałości, opracowywanej w ramach Rocznego Planu Kontroli RPO WP na rok b) Na mocy uchwały 99/2225/15 z dnia 8 października 2015r. ZWP. Zmiana ww. dokumentu obejmuje doprecyzowanie założeń Metodologii doboru próby projektów do kontroli trwałości, opracowywanej w ramach Rocznego Planu Kontroli RPO WP na rok Niniejsza modyfikacja wprowadzona została w związku z zaleceniem zawartym w Informacji Pokontrolnej Instytucji Pośredniczącej w Certyfikacji z kontroli przeprowadzonej w dniach 1-12 września 2014r. K2/2014 tj.: W świetle ustaleń średniej istotności nr 4 zawartych w pkt. IV.2. Informacji pokontrolnej zaleca się doprecyzowanie założeń Metodologii doboru próby projektów do kontroli trwałości opracowywanej w ramach Rocznego Planu Kontroli RPO WP w zakresie określenia daty, od której liczony jest bieg okresu trwałości dla projektu zgodnie z regulacją art. 88 Rozporządzenia Rady (WE) nr 1083/2006 z dnia 11 lipca 2006 r W 2015r. (do 30 września) ZWP podjął siedem uchwał dotyczących realokacji środków w ramach RPO WP: 1. Na mocy uchwały nr 16/325/15 z dnia 21 stycznia 2015r.: W osi priorytetowej IV Ochrona środowiska i zapobieganie zagrożeniom RPO WP dokonano przeniesienia kwoty euro z działania 4.1 Infrastruktura ochrony 8

301 środowiska, schematu A Projekty z zakresu infrastruktury oczyszczania ścieków, do działania 4.4 Zwalczanie i zapobieganie zagrożeniom. Przeniesienie to nastąpiło z kategorii interwencji 46 Oczyszczanie ścieków, do kategorii interwencji 53 Zapobieganie zagrożeniom (w tym opracowanie i wdrażanie planów i instrumentów zapobiegania i zarządzania zagrożeniami naturalnym i technologicznym). Niniejsza uchwała dotyczyła przeniesienia środków z działania z działania 4.1 Infrastruktura ochrony środowiska, schemat A Projekty z zakresu infrastruktury oczyszczania ścieków, do działania 4.4 Zwalczanie i zapobieganie zagrożeniom, w związku z planowanym przez Zarząd Województwa Podkarpackiego dokonaniem wyboru do dofinansowania projektu Komendy Wojewódzkiej Policji w Rzeszowie pn.: Poprawa stanu bezpieczeństwa na terenie województwa podkarpackiego poprzez wyposażenie jednostek Policji w specjalistyczny sprzęt zapewniający zapobieganie, przeciwdziałanie oraz likwidację negatywnych skutków zagrożeń naturalnych, technologicznych oraz społecznych. 2. Na mocy uchwały nr 31/562/15 z dnia 25 lutego 2015r.: a) W osi priorytetowej IV Ochrona środowiska i zapobieganie zagrożeniom RPO WP dokonano przeniesienia kwoty euro z działania 4.1 Infrastruktura ochrony środowiska, schematu A Projekty z zakresu infrastruktury oczyszczania ścieków, do działania 4.4 Zwalczanie i zapobieganie zagrożeniom. Przeniesienie to nastąpiło z kategorii interwencji 46 Oczyszczanie ścieków, do kategorii interwencji 53 Zapobieganie zagrożeniom (w tym opracowanie i wdrażanie planów i instrumentów zapobiegania i zarządzania zagrożeniami naturalnym i technologicznym). b) W osi priorytetowej IV Ochrona środowiska i zapobieganie zagrożeniom RPO WP dokonano przeniesienia kwoty euro z działania 4.3 Zachowanie oraz ochrona różnorodności biologicznej i krajobrazowej do działania 4.4 Zwalczanie i zapobieganie zagrożeniom. Przeniesienie to nastąpiło z kategorii interwencji 51 Promowanie bioróżnorodności i ochrony przyrody (w tym NATURA 2000), do kategorii interwencji 53 Zapobieganie zagrożeniom (w tym opracowanie i wdrażanie planów i instrumentów zapobiegania i zarządzania zagrożeniami naturalnym i technologicznym). Przeniesienie środków nastąpiło w związku z uchwałą Zarządu Województwa Podkarpackiego w sprawie dokonania oceny strategicznej i wyboru projektu kluczowego Komendy Wojewódzkiej Policji w Rzeszowie pn.: Poprawa stanu bezpieczeństwa na terenie województwa podkarpackiego poprzez wyposażenie jednostek Policji w specjalistyczny sprzęt zapewniający zapobieganie, przeciwdziałanie oraz likwidację negatywnych skutków zagrożeń naturalnych, technologicznych oraz społecznych do dofinansowania. 3. Na mocy uchwały nr 31/563/15 z dnia 25 lutego 2015r.: W ramach II osi priorytetowej Infrastruktura techniczna RPO WP, dokonano przeniesienia kwoty euro z działania 2.2 Infrastruktura energetyczna, do działania 2.1 Infrastruktura komunikacyjna, schematu A Drogi wojewódzkie. Przeniesienie to nastąpiło z kategorii interwencji 42 Energia odnawialna: hydroelektryczna, geotermiczna i pozostałe do kategorii interwencji 23 Drogi regionalne/lokalne. Środki przeniesiono w związku z planowanym przez Zarząd Województwa Podkarpackiego wyborem do dofinansowania projektu pn.: Budowa drogi wojewódzkiej 9

302 nr 867 Sieniawa Hrebenne na obszarze województwa podkarpackiego, odcinek Prusie granica województwa km Z uwagi na to, iż planowany termin podjęcia decyzji o realizacji ww. projektu to marzec 2015r. (możliwe wahania kursu euro), dokonując przeliczeń środków do niniejszej realokacji uwzględniono 30% nadwyżkę w odniesieniu do aktualnego zapotrzebowania. 4. Na mocy uchwały nr 43/952/15 z dnia 14 kwietnia 2015r.: a) W osi priorytetowej II Infrastruktura techniczna RPO WP, w ramach działania 2.1 Infrastruktura komunikacyjna dokonano przeniesienia kwoty euro ze schematu A Drogi Wojewódzkie, do schematu B Drogi powiatowe. Przeniesienie to nastąpiło w ramach kategorii interwencji 23 - Drogi regionalne/lokalne. b) W osi priorytetowej II Infrastruktura techniczna RPO WP, w ramach działania 2.1 Infrastruktura komunikacyjna dokonano przeniesienia kwoty euro ze schematu C Drogi Gminne, do schematu B Drogi powiatowe. Przeniesienie to nastąpiło w ramach kategorii interwencji 23 - Drogi regionalne/lokalne. c) W osi priorytetowej II Infrastruktura techniczna RPO WP, dokonano przeniesienia kwoty euro z działania 2.2 Infrastruktura techniczna do działania 2.1 Infrastruktura komunikacyjna, schemat B Drogi powiatowe. Przeniesienie to nastąpiło z kategorii interwencji 43 Efektywność energetyczna, produkcja skojarzona (kogeneracja), zarządzanie energią do kategorii interwencji 23 - Drogi regionalne/lokalne. Mając na uwadze maksymalne wykorzystanie alokacji dostępnej na realizację przedsięwzięć kluczowych z zakresu usuwania skutków powodzi z 2010r., o których mowa w uchwale Nr 26 Rady Ministrów z dnia 27 lutego 2009r. w sprawie zakresu i warunków dofinansowania RPO WP, zmienionej uchwałą Nr 81 Rady Ministrów z dnia 27 maja 2011r. (M.P. Nr 45, poz. 496), konieczne było przesunięcie wolnych środków w ramach osi priorytetowej II Infrastruktura techniczna do działania 2.1 Infrastruktura komunikacyjna, Schemat B Drogi powiatowe RPO WP. Ww. przesunięcie środków w wysokości euro do działania 2.1 Infrastruktura komunikacyjna, Schemat B Drogi powiatowe RPO WP następuje ze schematu A Drogi wojewódzkie, ze schematu C Drogi gminne oraz z działania 2.2 Infrastruktura techniczna RPO WP. 5. Na mocy uchwały nr 45/1028/15 z dnia 22 kwietnia 2015r.: a) W osi priorytetowej II Infrastruktura techniczna RPO WP, w ramach działania 2.1 Infrastruktura komunikacyjna dokonano przeniesienia kwoty euro ze schematu B Drogi powiatowe, do schematu A Drogi wojewódzkie. Przeniesienie to nastąpiło w ramach kategorii interwencji 23 - Drogi regionalne/lokalne. b) W osi priorytetowej II Infrastruktura techniczna RPO WP, w ramach działania 2.1 Infrastruktura komunikacyjna dokonano przeniesienia kwoty 445 euro ze schematu C Drogi Gminne, do schematu A Drogi wojewódzkie. Przeniesienie to nastąpiło w ramach kategorii interwencji 23 - Drogi regionalne/lokalne. c) W osi priorytetowej II Infrastruktura techniczna RPO WP, w ramach działania 2.1 Infrastruktura komunikacyjna dokonano przeniesienia kwoty euro ze schematu D Transport publiczny, do schematu A Drogi wojewódzkie. Przeniesienie to nastąpiło z kategorii interwencji 25 Transport miejski do kategorii interwencji 23 - Drogi regionalne/lokalne. 10

303 d) W osi priorytetowej II Infrastruktura techniczna RPO WP, w ramach działania 2.1 Infrastruktura komunikacyjna dokonano przeniesienia kwoty euro ze schematu E Infrastruktura kolejowa, do schematu A Drogi wojewódzkie. Przeniesienie to nastąpiło z kategorii interwencji 18 Tabor kolejowy do kategorii interwencji 23 Drogi regionalne/lokalne. e) W osi priorytetowej II Infrastruktura techniczna RPO WP, dokonano przeniesienia kwoty euro z działania 2.2 Infrastruktura techniczna do działania 2.1 Infrastruktura komunikacyjna, schemat F Infrastruktura lotniska Rzeszów - Jasionka. Przeniesienie to nastąpiło z kategorii interwencji: 43 Efektywność energetyczna, produkcja skojarzona (kogeneracja), zarządzanie energią euro, 40 Energia odnawialna: słoneczna euro, do kategorii interwencji 29 Porty lotnicze. f) W osi priorytetowej IV Ochrona środowiska i zapobieganie zagrożeniom RPO WP, dokonano przeniesienia kwoty euro z działania 4.1 Infrastruktura ochrony środowiska, schemat A Infrastruktura oczyszczania ścieków do działania 4.4 Zwalczanie i zapobieganie zagrożeniom. Przeniesienie to nastąpiło z kategorii interwencji 46 Oczyszczanie ścieków do kategorii interwencji 53 - Zapobieganie zagrożeniom (w tym opracowanie i wdrażanie planów i instrumentów zapobiegania i zarządzania zagrożeniami naturalnym i technologicznym). g) W osi priorytetowej IV Ochrona środowiska i zapobieganie zagrożeniom RPO WP, dokonano przeniesienia kwoty euro z działania 4.1 Infrastruktura ochrony środowiska, schemat B Zaopatrzenie w wodę do działania 4.4 Zwalczanie i zapobieganie zagrożeniom. Przeniesienie to nastąpiło z kategorii interwencji 45 Gospodarka i zaopatrzenie w wodę pitną do kategorii interwencji 53 - Zapobieganie zagrożeniom (w tym opracowanie i wdrażanie planów i instrumentów zapobiegania i zarządzania zagrożeniami naturalnym i technologicznym). h) W osi priorytetowej IV Ochrona środowiska i zapobieganie zagrożeniom RPO WP, dokonano przeniesienia kwoty euro z działania 4.2 Infrastruktura przeciwpowodziowa i racjonalna gospodarka zasobami wodnymi do działania 4.4 Zwalczanie i zapobieganie zagrożeniom. Przeniesienie to nastąpiło w ramach kategorii interwencji 53 - Zapobieganie zagrożeniom (w tym opracowanie i wdrażanie planów i instrumentów zapobiegania i zarządzania zagrożeniami naturalnym i technologicznym). i) W osi priorytetowej IV Ochrona środowiska i zapobieganie zagrożeniom RPO WP, dokonano przeniesienia kwoty euro z działania 4.3 Zachowanie oraz ochrona różnorodności biologicznej i krajobrazowej do działania 4.4 Zwalczanie i zapobieganie zagrożeniom. Przeniesienie to nastąpiło z kategorii interwencji 56 Ochrona i waloryzacja dziedzictwa przyrodniczego do kategorii interwencji 53 Zapobieganie zagrożeniom (w tym opracowanie i wdrażanie planów i instrumentów zapobiegania i zarządzania zagrożeniami naturalnym i technologicznym). Mając na uwadze maksymalne wykorzystanie alokacji dostępnej w ramach RPO WP oraz w związku z planowanymi zwiększeniami dofinansowania z EFRR w projektach pn.: Rozbudowa drogi wojewódzkiej Nr 892 Zagórz Komańcza, Budowa hangarów dla statków powietrznych wraz z płytą postojową, 11

304 Poprawa konkurencyjności portu Lotniczego Rzeszów Jasionka poprzez budowę świateł podejścia, przebudowę drogi startowej oraz budowę drogi północnej, Zakup samochodów specjalnych ratownictwa wysokościowego, wodnego, technicznego i ochrony dróg oddechowych dla jednostek ratowniczo-gaśniczych komend Państwowej Straży Pożarnej woj. Podkarpackiego, konieczne było zaangażowanie wolnych środków w celu realizacji ww. inwestycji. W związku z tym, niezbędne było dokonanie realokacji środków i przesunięcie kwoty euro do działania 2.1 Infrastruktura komunikacyjna, schemat A Drogi wojewódzkie, przesunięcie kwoty euro do działania 2.1 Infrastruktura komunikacyjna, schemat F Infrastruktura lotniska Rzeszów - Jasionka oraz kwoty euro do działania 4.4 Zwalczanie i zapobieganie zagrożeniom RPO WP. 6. Na mocy uchwały nr 370/8846/14 z 14 lipca 2015r. W osi priorytetowej II Infrastruktura techniczna dokonano przeniesienia kwoty euro z działania 2.1 Infrastruktura komunikacyjna, schemat B Drogi powiatowe, schemat D Transport publiczny, schemat F Infrastruktura lotniska Rzeszów Jasionka oraz działania 2.2 Infrastruktura energetyczna. Ww. decyzję podjęto w związku z planowanym zwiększeniem dofinansowania z EFRR w projekcie kluczowym realizowanym w ramach przedmiotowej osi priorytetowej, działanie 2.1 Infrastruktura komunikacyjna, schemat A Drogi wojewódzkie pn. Budowa wschodniej obwodnicy miasta Brzozowa w ciągu drogi wojewódzkiej nr 886 Domaradz Brzozów Sanok. 7. Na mocy uchwały nr 83/1912/15 z dnia 13 sierpnia 2015r. W osi priorytetowej II Infrastruktura techniczna dokonano przeniesienia kwoty euro z działania 2.1 Infrastruktura komunikacyjna, schemat B Drogi powiatowe. Ww. decyzję podjęto w związku z planowanym zwiększeniem dofinansowania z EFRR w projekcie kluczowym realizowanym w ramach przedmiotowej osi priorytetowej, działanie 2.1 Infrastruktura komunikacyjna, schemat A Drogi wojewódzkie pn. Budowa wschodniej obwodnicy miasta Brzozowa w ciągu drogi wojewódzkiej nr 886 Domaradz Brzozów Sanok.. 2. Projekty kluczowe W 2015r. Indykatywny wykaz indywidualnych projektów kluczowych Województwa Podkarpackiego na lata został aktualizowany trzykrotnie. a) w dniu 16 czerwca 2015r. uchwałą nr 66/1461/15. Zmiana Wykazu polegała na wprowadzeniu projektu pn. Budowa wschodniej obwodnicy miasta Brzozowa w ciągu drogi wojewódzkiej nr 886 Domaradz Brzozów Sanok w związku z planowanym przez ZWP wyborem do dofinansowania ww. inwestycji w ramach RPO WP. b) w dniu 14 lipca 2015r. uchwałą 76/1704/15. Zmiana Wykazu polega na usunięciu projektu pn. Uzbrojenie terenu inwestycyjnego w Jaśle. Ww. inwestycję poddano dodatkowej ocenie oraz skonsultowano na roboczo z Departamentem Wspierania Przedsiębiorczości jej zakres rzeczowy. W związku z powyższym ustalono, iż przedstawiony przez Miasto Jasło zakres rzeczowy niniejszego projektu nie spełnia warunków kompleksowego uzbrojenia terenów inwestycyjnych. c) w dniu 4 sierpnia 2015r. uchwałą 80/1859/15. Zmiana Wykazu polega na wprowadzeniu projektu Samodzielnego Publicznego Zespołu Opieki Zdrowotnej w Sanoku pn. Zwiększenie dostępności do diagnostyki nowotworowej w Powiecie Sanockim poprzez 12

305 zakup aparatu USG dla Szpitala Specjalistycznego w Sanoku w związku z planowanym wyborem do dofinansowania i realizacji ww. inwestycji w ramach RPO WP. Na dzień 30 września 2015r. w Indykatywnym wykazie indywidualnych projektów kluczowych Województwa Podkarpackiego na lata ujęto 94 projekty na łączną kwotę dofinansowania z UE wynoszącą 1 398,15 mln PLN, co stanowi 28% alokacji RPO WP. Do dnia 30 września 2015r. ZWP zawarł 94 pre-umów dotyczących przygotowania indywidualnych projektów kluczowych w ramach RPO WP na kwotę wnioskowanego dofinansowania z EFRR w wysokości 1 414,33 mln PLN. Podpisano umowy o dofinansowanie wszystkich projektów kluczowych w ramach RPO WP na kwotę dofinansowania z EFRR w wysokości 1 422,21 mln PLN. Zakończono realizację 65 projektów kluczowych na łączną wartość dofinansowania z EFRR 707,1 mln PLN. Tabela 1. Liczba i wartość dofinansowania z EFRR projektów kluczowych wg osi priorytetowych RPO WP Oś priorytetowa 1 Oś priorytetowa: Konkurencyjna i innowacyjna gospodarka 2 Oś priorytetowa: Infrastruktura techniczna 3 Oś priorytetowa: Społeczeństwo informacyjne 4 Oś priorytetowa: Ochrona środowiska i zapobieganie zagrożeniom 5 Oś priorytetowa: Infrastruktura publiczna 6 Oś priorytetowa: Turystyka i kultura 7 Oś priorytetowa: Spójność wewnątrzregionalna 8 Oś priorytetowa: Pomoc techniczna Liczba Wartość dofinansowa nia z EFRR (w mln PLN) Projekty kluczowe % alokacji na lata w osi priorytetowej Liczba zakontrakto wanych projektów Liczba zakończonych projektów ,896 31% ,776 29% ,149 70% ,042 10% ,112 35% ,923 32% ,278 8% Razem ,155 28% Stan wdrażania osi priorytetowych RPO WP 1) Oś priorytetowa I Konkurencyjna i innowacyjna gospodarka. W 2015r. w ramach I osi priorytetowej RPO WP nie ogłoszono konkursu wniosków. Kontynuowano proces podpisywania umów, trwała ocena formalna, merytoryczna i strategiczna złożonych wniosków w poprzednich okresach sprawozdawczych. 13

306 Do 30 września 2015r. w ramach I osi priorytetowej oceniono pozytywnie pod względem formalnym wniosków o łącznej wartości wnioskowanego dofinansowania z EFRR wynoszącej ,77 PLN. Do realizacji zatwierdzono projektów o wartości wnioskowanego dofinansowania ,27 PLN. Liczba podpisanych umów wyniosła o łącznej wartość wnioskowanego dofinansowania z EFRR wynoszącej PLN, co stanowi 99,92% zobowiązań UE na lata w ramach I osi priorytetowej. Instytucja Zarządzająca RPO WP zatwierdziła wniosków o płatność, których kwota wydatków uznanych za kwalifikowalne wyniosła ,64, w tym dofinansowanie z EFRR ,76 PLN. Ponadto na rzecz beneficjentów zrealizowano płatności w kwocie ,17 PLN. Do 30 września 2015r. w ramach I osi priorytetowej zakończono realizację projektów na łączną wartość wsparcia z EFRR w wysokości ,89 PLN. 2) Oś priorytetowa II Infrastruktura techniczna W 2015r. w ramach II osi priorytetowej RPO WP nie ogłoszono konkursu wniosków. Kontynuowano proces podpisywania umów, trwała ocena formalna, merytoryczna i strategiczna złożonych wniosków. Do 30 września 2015r. w II osi priorytetowej oceniono pozytywnie pod względem formalnym 607 projektów na łączną wartość wnioskowanego dofinansowania ,06 PLN. Do realizacji zatwierdzono 469 projektów na łączną kwotę dofinansowania ,91 PLN oraz podpisano 462 umowy na łączną wartość wnioskowanego dofinansowania z EFRR PLN, co stanowi 99,85% zobowiązań UE na lata w ww. osi. IZ RPO WP zatwierdziła wniosków beneficjentów o płatność, których kwota wydatków uznanych za kwalifikowalne wyniosła ,14 PLN, w tym dofinansowanie z EFRR ,04 PLN. Na rzecz beneficjentów zrealizowano płatności w kwocie ,64 PLN. Do 30 września 2015r. w ramach II osi priorytetowej zakończono realizację 453 projektów na łączną wartość wsparcia z EFRR w wysokości ,82 PLN. 3) Oś priorytetowa III Społeczeństwo informacyjne W I półroczu 2015r. w ramach III osi priorytetowej RPO WP nie ogłoszono konkursu wniosków. Do 30 września 2015r. w ramach III osi priorytetowej oceniono pozytywnie pod względem formalnym 76 wniosków o łącznej wartości wnioskowanego dofinansowania wynoszącego ,39 PLN. Do realizacji zatwierdzono 62 projekty o wartości wnioskowanego dofinansowania ,25 PLN. Liczba podpisanych umów wyniosła 60 z dofinansowaniem EFRR wynoszącym co stanowi 100% zobowiązań UE na lata w ramach III osi priorytetowej. Instytucja Zarządzająca RPO WP zatwierdziła 458 wniosków o płatność, których kwota wydatków uznanych za kwalifikowalne wyniosła ,69 PLN, w tym dofinansowanie z EFRR ,90 PLN. Ponadto na rzecz beneficjentów zrealizowano płatności w kwocie ,19 PLN. Do 30 września 2015r. w ramach III osi priorytetowej zakończono realizację 55 projektów na łączną wartość wsparcia z EFRR w wysokości ,21 PLN. 14

307 4) Oś priorytetowa IV Ochrona środowiska i zapobieganie zagrożeniom W 2015r. w ramach IV osi priorytetowej RPO WP nie ogłoszono konkursu wniosków. Dodatkowo trwała ocena formalna, merytoryczna i strategiczna złożonego wniosku oraz kontynuowano proces kontraktacji. Do 30 września 2015r. w ramach IV osi priorytetowej oceniono pozytywnie pod względem formalnym 290 wniosków na łączną wartość wnioskowanego dofinansowania ,47 PLN. Do realizacji zatwierdzono 260 projektów na łączną kwotę dofinansowania ,91 PLN oraz podpisano 256 umów na łączną wartość wnioskowanego dofinansowania z EFRR PLN, co stanowi 100% zobowiązań UE na lata w ww. osi. IZ RPO WP zatwierdziła wniosków beneficjentów o płatność, których kwota wydatków uznanych za kwalifikowalne wyniosła ,54 PLN, w tym wartość dofinansowania z EFRR wyniosła ,50 PLN. Na rzecz beneficjentów zrealizowano płatności w kwocie ,51 PLN. Do 30 września 2015r. w ramach IV osi priorytetowej zakończono realizację 249 projektów na łączną wartość wsparcia z EFRR w wysokości ,32 PLN. 5) Oś priorytetowa V Infrastruktura publiczna W 2015r. w ramach V osi priorytetowej Infrastruktura publiczna nie ogłoszono konkursu wniosków. W ww. okresie trwała ocena formalna, merytoryczna oraz strategiczna złożonych wniosków. Kontynuowano proces podpisywania umów. Do 30 września 2015r. w ramach V osi priorytetowej oceniono pozytywnie pod względem formalnym 432 wniosków o łącznej wartości wnioskowanego dofinansowania ,93 PLN. Do realizacji zatwierdzono 225 projektów o wartości dofinansowania ,41 PLN. Podpisano 222 umów na łączną wartość wnioskowanego dofinansowania z EFRR PLN, co stanowi 99,64% dostępnej kwoty alokacji z EFRR w ramach V osi priorytetowej. Instytucja Zarządzająca RPO WP zatwierdziła wniosków o płatność, których kwota wydatków uznanych za kwalifikowalne wyniosła ,84 PLN, w tym wartość dofinansowania z EFRR wyniosła ,42 PLN. Na rzecz beneficjentów zrealizowano płatności w kwocie ,11 PLN. Do 30 września 2015r. w ramach V osi priorytetowej zakończono realizację 211 projektów na łączną wartość wsparcia z EFRR w wysokości ,28 PLN. 6) Oś priorytetowa VI Turystyka i kultura W 2015r. w ramach VI osi priorytetowej RPO WP nie ogłoszono konkursu wniosków. Do 30 września 2015r. w ramach VI osi priorytetowej oceniono pozytywnie pod względem formalnym 97 wniosków na łączną wartość wnioskowanego dofinansowania w wysokości ,74 PLN i zatwierdzono do realizacji 74 projekty o wartości dofinansowania ,17 PLN. Ponadto podpisano 72 umowy o wartości dofinansowania z EFRR PLN, co stanowi 100,95% zobowiązań UE na lata w ramach tej osi. Zatwierdzono 563 wnioski o płatność, których kwota wydatków uznanych za kwalifikowalne wyniosła ,97 PLN, w tym wartość dofinansowania z EFRR wyniosła ,39 PLN. Na rzecz beneficjentów przekazano płatności w kwocie ,99 PLN. Do 30 września 2015r. w ramach VI osi priorytetowej zakończono realizację 70 projektów na łączną wartość wsparcia z EFRR w wysokości ,74 PLN. 15

308 7) Oś priorytetowa VII Spójność wewnątrzregionalna W 2015r. w ramach VII osi priorytetowej RPO WP nie ogłoszono konkursu wniosków. Do 30 września 2015r. ramach VII osi priorytetowej oceniono pozytywnie pod względem formalnym 160 wniosków na łączną wartość wnioskowanego dofinansowania w wysokości ,89 PLN i zatwierdzono do realizacji 144 projektów o wartości dofinansowania ,81 PLN. Ponadto podpisano 143 umowy o wartości dofinansowania z EFRR PLN, co stanowi 99,88% zobowiązań UE na lata w ramach tej osi. Zatwierdzono 928 wniosków o płatność, których kwota wydatków uznanych za kwalifikowalne wyniosła ,85 PLN, w tym wartość dofinansowania z EFRR wyniosła ,41 PLN. Na rzecz beneficjentów przekazano płatności w kwocie ,38 PLN. Do 30 września 2015r. w ramach VII osi priorytetowej zakończono realizację 141 projektów na łączną wartość wsparcia z EFRR w wysokości ,84 PLN. 8) Oś priorytetowa VIII Pomoc techniczna W 2015r. nie przeprowadzono naboru wniosków. Dodatkowo trwała ocena złożonych wniosków oraz kontynuowano proces kontraktacji. Do 30 września 2015r. ramach VIII osi priorytetowej oceniono pozytywnie pod względem formalnym 92 wnioski na łączną wartość wnioskowanego dofinansowania w wysokości ,61 PLN. Zatwierdzono do realizacji 91 wniosków i podpisano 90 umów o wartości dofinansowania z EFRR PLN, co stanowi 100,46% dostępnej kwoty alokacji z EFRR tej osi. Zatwierdzono 550 wniosków o płatność, których wartość dofinansowania z EFRR wyniosła ,55 PLN. Na rzecz beneficjentów przekazano płatności w kwocie ,44 PLN. Do 30 września 2015r. w ramach VIII osi priorytetowej zakończono realizację 83 projektów na łączną wartość wsparcia z EFRR w wysokości ,74 PLN. 4. Efekty rzeczowe RPO WP Postęp rzeczowy w ramach RPO WP wykazano w odniesieniu do zakończonych projektów na łączną wartość dofinansowania z EFRR mln PLN, natomiast szacunki na podstawie umów na łączną wartość dofinansowania z EFRR 4 985,2 mln PLN. Zakończone projekty stanowią 87% liczby i 79% wartości wszystkich podpisanych umów w zakresie RPO WP. Postęp rzeczowy w ramach RPO WP monitorowany jest w ramach 110 wskaźników, w tym 63 produktu i 47 rezultatu. Zgodnie z zakończonymi projektami: 40 wskaźników przekroczyło wartość docelową powyżej 125%, 47 wskaźników osiągnęło wartość docelową w przedziale %, 23 wskaźniki osiągnęły wartość docelową poniżej 75%. Natomiast zgodnie z podpisanymi umowami: 51 wskaźników przekroczyło wartość docelową powyżej 125%, 43 wskaźniki osiągnęły wartość docelową w przedziale %, 16 wskaźników osiągnęło wartość docelową poniżej 75%, tj. 15% wszystkich wskaźników. Poniżej przedstawiono stan realizacji wybranych wskaźników RPO WP. 16

309 Wykres 7. Liczba wskaźników produktu, wg poziomu realizacji wartości docelowej umowy zakończone % % pow. 125% Wykres 8. Liczba wskaźników rezultatu, wg poziomu realizacji wartości docelowej umowy % zakończone % pow. 125% Miejsca pracy Zgodnie z RPO WP wartość docelowa założona na 2015r. w zakresie wskaźnika rezultatu Utworzone miejsca pracy (brutto) wynosi EPC. W ramach podpisanych umów beneficjenci deklarują utworzenie ponad 5 091,77 miejsc pracy. 17

310 Wykres 9. Liczba miejsc pracy w zakończonych i realizowanych projektach wartość docelowa EPC , , jest będzie Postęp rzeczowy w I osi priorytetowej Konkurencyjna i innowacyjna gospodarka monitorowany jest w ramach 25 wskaźników, w tym 16 produktu i 9 rezultatu. Zgodnie z podpisanymi umowami: 14 wskaźników przekroczyło wartość docelową powyżej 125%, 8 wskaźników osiągnęło wartość docelową w przedziale %, 3 wskaźniki osiągnęły wartość docelową poniżej 75%. Wskaźniki, które zostaną zrealizowane w przedziale 0-75%, to: Liczba projektów z zakresu B+R (40%) oraz Liczba projektów współpracy pomiędzy przedsiębiorstwami a jednostkami badawczymi (5,71%). W ramach działania 1.3 w 4 przeprowadzonych konkursach z złożono 167 wniosków o dofinansowanie, z czego do dofinansowania przyjęto tylko 46 projektów (w tym 9 projektów obejmujących inwestycje z zakresu B+R oraz 37 projektów dotyczących samych prac B+R). Znacząco mniejsza od zakładanej liczba projektów konkursowych zaakceptowanych do wdrażania wynikała w dużym stopniu z małego doświadczenia wnioskodawców w przygotowaniu zarówno opisów koncepcji merytorycznej badań, jak i opracowaniu spójnej, całościowej dokumentacji aplikacyjnej. Dodatkowo analizując 32 przyjęte do realizacji projekty z zakresu prac badawczo-rozwojowych, należy podkreślić bardzo niski poziom zainteresowania przedsiębiorców realizacją projektów w ramach współpracy z jednostkami badawczymi. Spośród 19 projektów realizowanych przez 13 przedsiębiorców, tylko w 4 przypadkach zadeklarowano, że projekt jest realizowany we współpracy. Powierzchnia uzbrojonych i przygotowanych terenów inwestycyjnych (57%). Niska wartość ww. wskaźnika związana jest z rozwiązaniem pre-umowy dotyczącej realizacji projektu kluczowego, w ramach którego zaplanowana była inwestycja znacznie zwiększająca wartość ww. wskaźnika. Analizując powyższe dane należy stwierdzić, iż w ramach ww. osi priorytetowej 88% wskaźników osiągnęła wartości docelowe pow. 75%. 18

311 Wsparcie przedsiębiorczości Wartość docelowa na 2015r. w zakresie wskaźnika produktu Liczba projektów z zakresu bezpośredniego wsparcia inwestycyjnego dla MŚP wynosi 620 szt. W ramach I osi priorytetowej RPO WP wsparcie ze środków UE uzyskało 995 projektów podmiotów gospodarczych. Dofinansowane przedsięwzięcia dot. udostępnienia ponad 1,1 tys. nowych produktów przez wsparte przedsiębiorstwa oraz wdrożenia 361 technologii. Ponadto w I osi priorytetowej dofinansowano 14 funduszy pożyczkowych i poręczeniowych kwotą środków UE w wysokości 107,19 mln PLN. Dofinansowane fundusze udzieliły łącznie pożyczek i poręczeń na łączną kwotę PLN. Biorąc po uwagę kontekstowe wskaźnikami społeczno-gospodarczymi trzeba zaznaczyć, iż w województwie podkarpackim odnotowano znaczny wzrost liczby podmiotów gospodarki narodowej zarejestrowanej w rejestrze REGON. W 2005r. było to szt., natomiast w 2013r. to szt., co daje ponad 14% wzrostu. Projekt pn. Wzrost konkurencyjności przedsiębiorstwa WABEX Sp. z o.o. poprzez wdrożenie innowacyjnej technologii obróbki elementów form wtryskowych z wykorzystaniem innowacyjnego systemu mocowań na obrabiarkach (Źródło: 19

312 Wykres 10. Liczba wdrożonych technologii w zakończonych i realizowanych projektach jest będzie Postęp rzeczowy w II osi priorytetowej Infrastruktura techniczna monitorowany jest w ramach 20 wskaźników, w tym 13 produktu i 7 rezultatu. Zgodnie z podpisanymi umowami: 8 wskaźników przekroczyło wartość docelową powyżej 125%, 7 wskaźników osiągnęło wartość docelową w przedziale %, 5 wskaźników osiągnęło wartość docelową poniżej 75%. Wskaźniki, które zostaną zrealizowane w przedziale 0-75%, to: Długość nowych linii kolejowych (0%). Na etapie programowania RPO założono, iż będzie możliwa realizacja inwestycji związanej z budową nowej linii kolejowej. Jednakże tego typu inwestycja jest złożonym i kosztownym przedsięwzięciem. Dlatego też prace prowadzone przez PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. głównie skupiają się na przebudowie niektórych elementów infrastruktury kolejowej oraz rewitalizacji. Liczba pasażerokilometrów w zakupionym/zmodernizowanym taborze komunikacji miejskiej (0,86%). Biorąc pod uwagę skalę rozbieżności wskaźnika Liczba pasażerokilometrów w zakupionym/zmodernizowanym taborze komunikacji miejskiej (wartość docelowa i wartość oszacowana na podstawie umów o dofinansowanie) należy stwierdzić, iż wskaźnik ten został błędnie oszacowany na etapie opracowywania RPO WP. Nabór wniosków w dziedzinie transportu publicznego przyniósł jednakże pozytywne efekty w postaci liczby projektów oraz pozostałych wskaźników. Nieosiągnięcie w niewielkim stopniu może wynikać również ze spadającej liczby osób korzystających z komunikacji miejskiej. Długość nowych dróg: regionalnych (wojewódzkich) (47%) oraz Długość zrekonstruowanych dróg: regionalnych (wojewódzkich) (41%). W województwie podkarpackim zdecydowaną większość dróg wojewódzkich należy remontować, natomiast inwestycji dotyczących budowy nowych dróg jest bardzo mało. Indykatywny wykaz zawiera 17 projektów z zakresu dróg wojewódzkich na łączną wartość dofinansowania z EFRR 456,53 mln PLN, w tym 4 projekty dotyczące budowy nowych dróg i 13 projektów dot. przebudowy lub modernizacji dróg. IZ RPO WP w celu osiągnięcia wartości docelowej wskaźnika produktu Długość nowych dróg: regionalnych (wojewódzkich) przeprowadził dotychczas cztery nabory wniosków do Indykatywnego wykazu oraz nabór projektów w ramach konkursu. W ramach ww. naborów (projekty 20

313 kluczowe) powstały listy rezerwowe i w przypadku, gdy pojawiały się dodatkowe środki ZWP brał pod uwagę te projekty. Liczba projektów dotyczących infrastruktury przesyłu energii elektrycznej (0%). Wskaźnik Liczba projektów dotyczących infrastruktury przesyłu energii elektrycznej nie osiągnął żadnej wartości, ponieważ w tym zakresie został złożony tylko jeden wniosek, który następnie uzyskał negatywną ocenę formalną. Podkreślić należy, iż obszar wsparcia działania 2.2 obejmujący inwestycje w zakresie energii odnawialnych należy do trudniejszych, w którym realizowane są przedsięwzięcia o nowatorskim charakterze w skali województwa podkarpackiego. Analizując powyższe dane należy stwierdzić, iż w ramach ww. osi priorytetowej 75% wskaźników osiągnęła wartości docelowe pow. 75%. Drogi Wartość docelowa w zakresie wskaźnika produktu Długość zrekonstruowanych dróg w 2015r. wynosi 595 km, natomiast wskaźnika Długość nowych dróg 94 km. Umowami objęto przedsięwzięcia dot. przebudowy ponad 909 km dróg oraz budowy blisko 68 km nowych dróg. Zgodnie z kontekstowymi wskaźnikami społeczno-gospodarczymi w województwie podkarpackim odnotowano znaczny spadek liczby ofiar śmiertelnych wypadków drogowych - ogółem. W 2005r. było to 287 os., natomiast w 2013r. to 151 os., co daje nam ponad 47% spadku. Spadek odnotowano również w ramach wskaźnika Liczba wypadków na drogach ogółem 14%. Wykres 11. Długość nowych dróg lokalnych i regionalnych (gminnych, powiatowych i wojewódzkich) Wykres 12. Długość przebudowanych dróg lokalnych i regionalnych (gminnych, powiatowych i wojewódzkich) wartość docelowa 94 km , , ,25 wartość docelowa 595 km , jest będzie jest będzie 21

314 Projekt pn. Rozbudowa drogi wojewódzkiej nr 880 Jarosław - Pruchnik (Źródło: Podkarpacki Zarząd Dróg Wojewódzkich). Transport publiczny W zakresie komunikacji miejskiej zrealizowano w ramach RPO WP 10 projektów. W wyniku ich realizacji zakupionych zostało 81 jednostek taboru komunikacji miejskiej. Energetyka W zakresie energetyki realizowanych jest 226 projektów na łączną wartość dofinansowania z EFRR ,25 PLN. W wyniku ich realizacji 630 obiektów objęto termomodernizacją. Dodatkowo Liczba jednostek wytwarzania energii cieplnej przy wykorzystaniu energii promieniowania słonecznego wyniesie 408 szt., Liczba jednostek wytwarzania energii elektrycznej przy wykorzystaniu energii promieniowania słonecznego wyniesie 748 szt., natomiast Liczba jednostek wytwarzania energii elektrycznej z wiatru wyniesie 478 szt. Projekt pn. Termomodernizacja obiektów użyteczności publicznej w Gminie Chmielnik. (Źródło: azwa, termomodernizacja,obiektow,uzytecznosci,publicznej,w,gminie,chmielnik.html) W województwie podkarpackim zgodnie z kontekstowymi wskaźnikami społecznogospodarczymi odnotowano znaczny wzrost produkcji energii elektrycznej, w tym źródła 22

315 odnawialne. W 2005r. było to 172,3 GWh., natomiast w 2013r. to 394,6 GWh., co daje ponad 129% wzrostu. Społeczeństwo informacyjne Postęp rzeczowy w III osi priorytetowej Społeczeństwo informacyjne monitorowany jest w ramach 12 wskaźników, w tym 3 produktu i 9 rezultatu. Zgodnie z podpisanymi umowami: 5 wskaźników przekroczyło wartość docelową powyżej 125%, 5 wskaźników osiągnęło wartość docelową w przedziale %, 2 wskaźniki osiągnęły wartość docelową poniżej 75%. Wskaźniki, które zostaną zrealizowane w przedziale 0-75%, to: Liczba podmiotów, które uzyskały dostęp do szerokopasmowego Internetu, w tym szkoły (37%) oraz Liczba podmiotów, które uzyskały dostęp do szerokopasmowego Internetu, w tym podmioty administracji publicznej (8%). Wartości przedstawionych powyżej wskaźników, prawdopodobnie nie ulegną zwiększeniu, ponieważ w przeprowadzonym naborze wniosków w I półroczu 2012r. nie dopuszczono projektów z zakresu sieci szerokopasmowych. Natomiast w ramach pierwszego naboru ogłoszonego w 2009r. wystąpiły istotne problemy w zakresie projektów, które dotyczyły budowy sieci szerokopasmowej dotyczące pomocy publicznej. Z tego powodu nie wszystkie ze złożonych projektów uzyskały ocenę pozytywną. Zgodnie z celem określonym w Programie w ramach III osi priorytetowej wsparcie miały uzyskać inwestycje dotyczące e-usług zmierzające do poprawy poziomu dostępu do nowoczesnych technologii teleinformatycznych i komunikacyjnych, które jednocześnie stanowią uzupełnienie i są komplementarne z inwestycjami przewidzianymi do realizacji w ramach Programu Operacyjnego Rozwój Polski Wschodniej, ze środków którego jest realizowana inwestycja pn. Sieć szerokopasmowa Polski Wschodniej województwo podkarpackie. Jego waga dla rozwoju społeczeństwa informacyjnego w województwie jest bardzo duża, gdyż jego efektem będzie możliwość dostępu do łącz o bardzo wysokich parametrach transferu dla ponad 90% mieszkańców regionu. Analizując powyższe dane należy stwierdzić, iż w ramach ww. osi priorytetowej 83% wskaźników osiągnęła wartości docelowe pow. 75%. Wartość docelowa w zakresie wskaźnika produktu Liczba projektów z zakresu społeczeństwa informacyjnego w 2015r. wynosi 45 szt. W ramach III osi priorytetowej Społeczeństwo informacyjne RPO WP realizowanych jest 60 projektów na kwotę 279,72 mln PLN z EFRR. W wyniku realizacji tych projektów uruchomionych zostanie 918 usług on-line. Wartość docelowa tego wskaźnika w RPO WP wynosi 660 szt. Dotychczas zakończono realizację 55 projektów, w ramach których uruchomiono 451 usług on-line. 23

316 Wykres 13. Liczba uruchomionych usług on-line w zakończonych i realizowanych projektach wartość docelowa jest będzie Zgodnie z kontekstowymi wskaźnikami społeczno-gospodarczymi w województwie podkarpackim odnotowano znaczny wzrost gospodarstw domowych posiadających komputer osobisty z dostępem do internetu. W 2005r. było to 22%., natomiast w 2013r. to 67,7%. Dodatkowo odnotowano również poprawę wartości wskaźnika Liczba uczniów przypadających na 1 komputer z dostępem do internetu, gdzie w 2005r. na 1 komputer przypadało 21 uczniów, natomiast w 2013r. jest to 6 uczniów. Projekt pn. System Geoinformacyjny Powiatu Strzyżowskiego - narzędzie wsparcia kluczowych e _ usług dla mieszkańców i administracji. (Źródło: 24

317 Postęp rzeczowy w IV osi priorytetowej Ochrona środowiska i zapobieganie zagrożeniom monitorowany jest w ramach 15 wskaźników, w tym 10 produktu i 5 rezultatu. Zgodnie z podpisanymi umowami: 6 wskaźników przekroczyło wartość docelową powyżej 125%, 6 wskaźników osiągnęło wartość docelową w przedziale %, 3 wskaźniki osiągnęły wartość docelową poniżej 75%. Wskaźniki, które zostaną zrealizowane w przedziale 0-75%, to: Liczba projektów z zakresu gospodarki odpadami (41%) oraz Powierzchnia terenów zrekultywowanych w wyniku realizacji projektów (57%). Pierwotnie, w pierwszym harmonogramie naborów wniosków w działaniu 4.1 schemat C przewidywane były dwa konkursy. 4 beneficjentów z 18 wybranych do dofinansowania odstąpiło od realizacji projektów. Dowodzi to znacznych trudności w przygotowaniu i realizacji projektów z tego zakresu. Nie bez znaczenia jest również konstrukcja linii demarkacyjnej pomiędzy programami regionalnymi, a krajowymi, zgodnie z którą projekty obsługujące powyżej 150 tys. mieszkańców kwalifikują się do programu krajowego Infrastruktura i środowisko. Ponadto, niepewność prawna związana z ustawą z dnia 1 lipca 2011 r. o zmianie ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach oraz niektórych innych ustaw spowodowała wstrzymanie na etapie rozważania przez Instytucję Zarządzającą kolejnych konkursów w IV osi priorytetowej - prac koncepcyjnych i projektowych wśród potencjalnych Beneficjentów Liczba osób zabezpieczonych przed powodzią w wyniku realizacji projektów (43%). W ramach działania 4.2 ogłoszono 2 nabory wniosków o dofinansowanie, w wyniku, których do dofinansowania wybrano łącznie 29 projektów, tj. wszystkie, które pozytywnie zostały ocenione na etapie oceny merytorycznej, jednakże dwa z tych projektów nie podlegało procedurze kontraktacji (jeden wnioskodawca złożył rezygnację, drugi nie złożył dokumentów wymaganych do pozytywnej weryfikacji końcowej projektu). Biorąc powyższe pod uwagę, nieosiągnięcie pełnych wartości wskaźników założonych w dokumentach programowych wynika z mniejszej efektywności projektów niż zakładano. Analizując powyższe dane należy stwierdzić, iż w ramach ww. osi priorytetowej 80% wskaźników osiągnęła wartości docelowe pow. 75%. Wodociągi Wartość docelowa w 2015r. w zakresie wskaźnika produktu Długość wybudowanej sieci wodociągowej wynosi 320 km oraz wskaźnika rezultatu Liczba osób przyłączonych do sieci wodociągowej w wyniku realizacji projektów wynosi os.. Umowami objęto przedsięwzięcia wybudowania/ zmodernizowania ponad 956 km sieci wodociągowej, z której skorzysta ponad 197 tys. osób, co oznacza znaczne przekroczenie zakładanych wskaźników Zgodnie z kontekstowymi wskaźnikami społeczno-gospodarczymi w województwie podkarpackim odnotowano znaczny wzrost budowy sieci wodociągowych. W 2005r. było to ,7 km, natomiast w 2013r. to ,3 km, co daje ponad 13% wzrostu. 25

318 Wykres 14. Długość wybudowanej/zmodernizowanej sieci wodociągowej w zakończonych i realizowanych projektach. wartość docelowa 320 km ,92 868,04 jest będzie Projekt pn. Przebudowa wodociągu miejskiego w Ropczycach - etap II (Źródło: Kanalizacja Wartość docelowa w 2015r. w zakresie wskaźnika produktu Długość wybudowanej sieci kanalizacyjnej wynosi km, natomiast wskaźnika rezultatu Liczba osób przyłączonych do sieci kanalizacyjnej w wyniku realizacji projektów os. W ramach zakończonych projektów w zakresie infrastruktury oczyszczania ścieków wybudowano 1 547,25 km sieci kanalizacji sanitarnej, z której korzysta osób. 26

319 Biorąc po uwagę kontekstowe wskaźnikami społeczno-gospodarczymi trzeba zaznaczyć, iż w województwie podkarpackim odnotowano znaczny wzrost ludności obsługiwanej przez oczyszczalnie ścieków w % ogólnej liczby ludności. W 2005r. było to 52,1%., natomiast w 2013r. to 69,9%. Infrastruktura przeciwpowodziowa W zakresie infrastruktury przeciwpowodziowej i racjonalnej gospodarki zasobami wodnymi realizowanych jest 27 projektów na kwotę 161,7 mln PLN. W wyniku realizacji tych projektów wybudowanych, wyremontowanych lub przebudowanych zostanie 32,46 km wałów przeciwpowodziowych, które obejmą ochroną ponad 43 tys. Mieszkańców regionu. W RPO WP założono wartość docelową wskaźnika produktu Długość wybudowanych/zmodernizowanych wałów przeciwpowodziowych w wysokości 50 km. Zgodnie z kontekstowymi wskaźnikami społeczno-gospodarczymi w województwie podkarpackim odnotowano znaczny wzrost wydatków inwestycyjnych na obwałowania przeciwpowodziowe i stacje pomp. W 2005r. było to ,2 tys. zł., natomiast w 2013r. to ,7 tys. zł. co daje ponad 17% wzrostu. Wykres 15. Długość wybudowanych, wyremontowanych lub przebudowanych wałów przeciwpowodziowych wartość docelowa 50 km ,13 25,33 jest będzie 27

320 Projekt pn. Zaprojektowanie i budowa suchego zbiornika przeciwpowodziowego (polderu przepływowego) pn. "Kańczuga" na rzece Mleczka Kańczudzka na terenie gminy Jawornik Polski oraz miasta i gmina Kańczuga (Źródło: p/srodowisko/4175-mieszkancyprzeworska-i-kanczugi-lepiej-chronieniprzed-powodzia). Zwalczanie i zapobieganie zagrożeniom W zakresie zwalczanie i zapobieganie zagrożeniom realizowane są 74 projekty na łączną wartość dofinansowania z EFRR ,74 PLN. W wyniku ich realizacji m. in. zakupiono 185 wozów pożarniczych wyposażonych w sprzęt do prowadzenia akcji ratowniczych i usuwania skutków katastrof. Projekt pn. Poprawa stanu bezpieczeństwa na terenie województwa podkarpackiego poprzez wyposażenie jednostek Policji w specjalistyczny sprzęt zapewniający zapobieganie, przeciwdziałanie oraz likwidację negatywnych skutków zagrożeń naturalnych, technologicznych oraz społecznych (Źródło: -informacyjny/art12196,nowoczesny-sprzetdla-dyzurnych-policji.html). 28

321 Postęp rzeczowy w V osi priorytetowej Infrastruktura publiczna jest w ramach 16 wskaźników, w tym 9 produktu i 7 rezultatu. Zgodnie z podpisanymi umowami: 7 wskaźników przekroczyło wartość docelową powyżej 125%, 7 wskaźników osiągnęło wartość docelową w przedziale %, 2 wskaźniki osiągnęły wartość docelową poniżej 75%. Wskaźniki, które zostaną zrealizowane w przedziale 0-75%, to: Liczba wspartych placówek prowadzących działalność w zakresie kształcenia ustawicznego (63%) oraz Liczba studentów korzystających z efektów projektów (72%). W ramach działania 5.1 na liście projektów rezerwowej znajdują się inwestycje, które w przypadku uwolnienia się dodatkowych środków mogą być wybrane do dofinansowania. W związku z czym może się to przyczynić do wzrostu wartości ww. wskaźników. Analizując powyższe dane należy stwierdzić, iż w ramach ww. osi priorytetowej 88% wskaźników osiągnęła wartości docelowe pow. 75%. Infrastruktura publiczna W RPO WP umowami objęto 124 przedsięwzięcia dot. wybudowania lub przebudowania obiektów infrastruktury szkół. Już ponad 68 tys. uczniów i studentów korzysta z infrastruktury wspartej w wyniku realizacji projektów, co stanowi 20% ogólnej liczby uczniów i studentów w województwie podkarpackim. W osi priorytetowej V Infrastruktura publiczna wartość docelowa wskaźnika rezultatu Liczba uczniów i studentów korzystających z efektów projektów wynosi os. Dotychczas w zakresie infrastruktury edukacyjnej zakończono realizację 88 projektów, w ramach których wybudowano lub przebudowano 113 obiektów infrastruktury szkół. Ponadto realizowanych jest 48 projektów na kwotę ponad 96 mln PLN z UE w zakresie infrastruktury sportowej i rekreacyjnej, gdzie założona wartość docelowa wskaźnika produktu Liczba projektów związanych z infrastrukturą sportową i rekreacyjną wynosi 50 szt. Projekt pn. Rozwój potencjału edukacyjnego Gminy Cieszanów (Źródło: Ochrona zdrowia Wartość docelowa wskaźnika Liczba zmodernizowanych zakładów opieki zdrowotnej wynosi 25 szt., natomiast wskaźnika rezultatu Potencjalna liczba specjalistycznych badań medycznych przeprowadzonych sprzętem zakupionym w wyniku realizacji projektów wynosi 29

322 ponad 445 tys. W ramach RPO WP umowami objęto przedsięwzięcia dot. przebudowania 30 obiektów infrastruktury ochrony zdrowia. W wyniku doposażenia instytucji ochrony zdrowia zakupionym sprzętem przeprowadzonych zostanie ponad 475 tys. specjalistycznych badań medycznych rocznie. Projekt pn. Remont, rozbudowa i adaptacja Ośrodka Rehabilitacyjno-Adaptacyjnego w Bojanowie prowadzonego przez Caritas Diecezji Sandomierskiej (Źródło: http: bojanow.pl). Tabela 2. Kontekstowe wskaźniki społeczno-gospodarcze w ramach V osi priorytetowej Infrastruktura publiczna. Nazwa wskaźnika kontekstowego Liczba szkół: - podstawowe Liczba uczniów/studentów wg typu szkoły: podstawowe Przychodnie - ambulatoryjna opieka zdrowotna Szpitale publiczne Szpitale niepubliczne Domy i zakłady pomocy społecznej (bez filii) Rok Jednostka Polska Województwo Podkarpackie szt os szt szt szt szt Na podstawie ww. danych można stwierdzić iż w województwie podkarpackim na przełomie lat 2005/2013 nastąpił niż demograficzny, który spowodował iż zmniejszyła się liczba szkół 30

323 oraz uczniów/studentów w województwie. Trzeba zaznaczyć, iż w ramach RPO WP dofinansowanie otrzymały szkoły, które nadal funkcjonują. Kultura i turystyka Postęp rzeczowy w VI osi priorytetowej Turystyka i kultura jest w ramach 5 wskaźników, w tym 3 produktu i 2 rezultatu. Zgodnie z podpisanymi umowami: 2 wskaźniki przekroczyły wartość docelową powyżej 125%, 3 wskaźniki osiągnęły wartość docelową w przedziale %. Analizując powyższe dane należy stwierdzić, iż w ramach ww. osi priorytetowej wszystkie wskaźniki osiągnęły wartości docelowe pow. 75%. Wartość docelowa wskaźnika rezultatu Liczba obiektów dziedzictwa kulturowego udostępnionych dla ruchu turystycznego w 2015r. wynosi 100 szt. W zakresie kultury i turystyki realizowane są w ramach RPO WP 72 projekty na kwotę 148,47 mln PLN z EFRR. W wyniku realizacji tych projektów wsparciem zostało objętych 10 obiektów/zbiorów dziedzictwa kulturowego, które odwiedzi 1,1 mln osób rocznie. Wykres 16. Liczba obiektów/zbiorów dziedzictwa kulturowego objętych wsparciem jest będzie 31

324 Projekt pn. Kompleksowa modernizacja, odnowa i ochrona budynku Centrum Kulturalnego w Przemyślu - wojewódzkiej instytucji kultury (II część) (Źródło ). Tabela 3. Kontekstowe wskaźniki społeczno-gospodarcze w ramach VI osi priorytetowej Turystyka i kultura. Nazwa wskaźnika kontekstowego Rok Jednostka Polska Województwo Podkarpackie Osoby zwiedzające muzea i oddziały Widzowie teatrów, instytucji muzycznych itp. Turystyczne obiekty noclegowe zbiorowego zakwaterowania Liczba gości w regionie - udzielone noclegi ogółem (I-XII) - w tym turystom zagranicznym ,6 778, ,7 894,2 tys. os ,9 952, , , , , ,3 190, ,2 223, tys. os ,6 244, ,0 221, ,4 224, szt szt szt