Systematyka. 1. Co to jest? 2. W jakim celu ją tworzymy? 3. Jaka systematyka jest najlepsza? 4. Jak się systematyzuje organizmy?

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Systematyka. 1. Co to jest? 2. W jakim celu ją tworzymy? 3. Jaka systematyka jest najlepsza? 4. Jak się systematyzuje organizmy?"

Transkrypt

1 Systematyka ryb

2 Systematyka 1. Co to jest? 2. W jakim celu ją tworzymy? 3. Jaka systematyka jest najlepsza? 4. Jak się systematyzuje organizmy?

3 Systematyka PHYLUM: Chordata (strunowce) SUBPHYLUM: Vertebrata (kręgowce) SUPERCLASSIS: Agnatha (bezszczękowce) CLASSIS: Myxini (śluzice) CLASSIS: Cephalaspidomorphi (minogi) SUPERCLASSIS: Gnathostomata (szczękowce) CLASSIS: Chondrichthes (chrzęstniki) CLASSIS: Sarcopterygii (mięśniopłetwe) CLASSIS: Actinopterygii (promienipłetwe)

4 Systematyka PHYLUM: Chordata (strunowce) SUBPHYLUM: Vertebrata (kręgowce) SUPERCLASSIS: Agnatha (bezszczękowce) CLASSIS: Myxini (śluzice)

5 Eptatretus

6 Systematyka PHYLUM: Chordata (strunowce) SUBPHYLUM: Vertebrata (kręgowce) SUPERCLASSIS: Agnatha (bezszczękowce) CLASSIS: Myxini (śluzice) CLASSIS: Cephalaspidomorphi (minogi)

7 Petromyzon

8 Lampetra

9 Systematyka CLASSIS: Chondrichthes (chrzęstniki) SUBCLASSIS: Holocephali (zrosłogłowe) ORDO: Chimaeriformes (chimery)

10 Chimaeriformes

11 Chimaeriformes

12 Chimaeriformes Belantsea montana

13 Systematyka CLASSIS: Chondrichthes (chrzęstniki) SUBCLASSIS: Holocephali (zrosłogłowe) ORDO: Chimaeriformes (chimery) SUBCLASSIS: Elasmobranchii (blaszkoskrzelne/spodouste) SUPERORDO: Selachimorpha (rekiny) ORDO: Hexanchiphormes (sześcioszparokształtne)

14 Chlamydoselachus

15 Chlamydoselachus

16 Systematyka CLASSIS: Chondrichthes (chrzęstniki) SUBCLASSIS: Holocephali (zrosłogłowe) ORDO: Chimaeriformes (chimery) SUBCLASSIS: Elasmobranchii (blaszkoskrzelne/spodouste) SUPERORDO: Selachimorpha (rekiny) ORDO: Hexanchiformes (sześcioszparokształtne) ORDO: Heterodontiformes (rogatkokształtne)

17 Heterodontus

18 Systematyka CLASSIS: Chondrichthes (chrzęstniki) SUBCLASSIS: Holocephali (zrosłogłowe) ORDO: Chimaeriformes (chimery) SUBCLASSIS: Elasmobranchii (blaszkoskrzelne/spodouste) SUPERORDO: Selachimorpha (rekiny) ORDO: Hexanchiformes (sześcioszparokształtne) ORDO: Heterodontiformes (rogatkokształtne) ORDO: Lamniformes (lamnokształtne)

19 Lamna

20 Systematyka CLASSIS: Chondrichthes (chrzęstniki) SUBCLASSIS: Holocephali (zrosłogłowe) ORDO: Chimaeriformes (chimery) SUBCLASSIS: Elasmobranchii (blaszkoskrzelne/spodouste) SUPERORDO: Selachimorpha (rekiny) ORDO: Hexanchiformes (sześcioszparokształtne) ORDO: Heterodontiformes (rogatkokształtne) ORDO: Lamniformes (lamnokształtne) ORDO: Carchariniformes (Ŝarłaczokształtne)

21 Sphyrna

22 Systematyka CLASSIS: Chondrichthes (chrzęstniki) SUBCLASSIS: Holocephali (zrosłogłowe) ORDO: Chimaeriformes (chimery) SUBCLASSIS: Elasmobranchii (blaszkoskrzelne/spodouste) SUPERORDO: Selachimorpha (rekiny) ORDO: Hexanchiformes (sześcioszparokształtne) ORDO: Heterodontiformes (rogatkokształtne) ORDO: Lamniformes (lamnokształtne) ORDO: Carchariniformes (Ŝarłaczokształtne) ORDO: Orectolobiformes

23 Rhincodon

24 Systematyka CLASSIS: Chondrichthes (chrzęstniki) SUBCLASSIS: Holocephali (zrosłogłowe) ORDO: Chimaeriformes (chimery) SUBCLASSIS: Elasmobranchii (blaszkoskrzelne/spodouste) SUPERORDO: Selachimorpha (rekiny) ORDO: Hexanchiformes (sześcioszparokształtne) ORDO: Heterodontiformes (rogatkokształtne) ORDO: Lamniformes (lamnokształtne) ORDO: Carchariniformes (Ŝarłaczokształtne) ORDO: Orectolobiformes ORDO: Squatiniformes (kolenokształtne)

25 Squalus

26 Systematyka CLASSIS: Chondrichthes (chrzęstniki) SUBCLASSIS: Holocephali (zrosłogłowe) ORDO: Chimaeriformes (chimery) SUBCLASSIS: Elasmobranchii (blaszkoskrzelne/spodouste) SUPERORDO: Selachimorpha (rekiny) ORDO: Hexanchiformes (sześcioszparokształtne) ORDO: Heterodontiformes (rogatkokształtne) ORDO: Lamniformes (lamnokształtne) ORDO: Carchariniformes (Ŝarłaczokształtne) ORDO: Orectolobiformes ORDO: Squatiniformes (koleniokształtne) ORDO: Pristiophoriformes (piłonosokształtne)

27 Pristiophorus

28 Systematyka CLASSIS: Chondrichthes (chrzęstniki) SUBCLASSIS: Holocephali (zrosłogłowe) ORDO: Chimaeriformes (chimery) SUBCLASSIS: Elasmobranchii (blaszkoskrzelne/spodouste) SUPERORDO: Selachimorpha (rekiny) ORDO: Hexanchiformes (sześcioszparokształtne) ORDO: Heterodontiformes (rogatkokształtne) ORDO: Lamniformes (lamnokształtne) ORDO: Carchariniformes (Ŝarłaczokształtne) ORDO: Orectolobiformes ORDO: Squatiniformes (koleniokształtne) ORDO: Pristiophoriformes (piłonosokształtne) ORDO: Squatiniformes (aniołokształtne)

29 Squatina

30 Systematyka CLASSIS: Chondrichthes (chrzęstniki) SUBCLASSIS: Holocephali (zrosłogłowe) ORDO: Chimaeriformes (chimery) SUBCLASSIS: Elasmobranchii (blaszkoskrzelne/spodouste) SUPERORDO: Selachimorpha (rekiny) ORDO: Hexanchiformes (sześcioszparokształtne) ORDO: Heterodontiformes (rogatkokształtne) ORDO: Lamniformes (lamnokształtne) ORDO: Carchariniformes (Ŝarłaczokształtne) ORDO: Orectolobiformes ORDO: Squatiniformes (koleniokształtne) ORDO: Pristiophoriformes (piłonosokształtne) ORDO: Squatiniformes (aniołokształtne) SUPERORDO: Batidoidiomorpha (płaszczki) ORDO: Pristiformes (piłokształtne)

31 Pristis

32 Systematyka CLASSIS: Chondrichthes (chrzęstniki) SUBCLASSIS: Holocephali (zrosłogłowe) ORDO: Chimaeriformes (chimery) SUBCLASSIS: Elasmobranchii (blaszkoskrzelne/spodouste) SUPERORDO: Selachimorpha (rekiny) ORDO: Hexanchiformes (sześcioszparokształtne) ORDO: Heterodontiformes (rogatkokształtne) ORDO: Lamniformes (lamnokształtne) ORDO: Carchariniformes (Ŝarłaczokształtne) ORDO: Orectolobiformes ORDO: Squatiniformes (koleniokształtne) ORDO: Pristiophoriformes (piłonosokształtne) ORDO: Squatiniformes (aniołokształtne) SUPERORDO: Batidoidiomorpha (płaszczki) ORDO: Pristiformes (piłokształtne) ORDO: Torpediniformes (drętwokształtne)

33 Torpedo

34 Systematyka CLASSIS: Chondrichthes (chrzęstniki) SUBCLASSIS: Holocephali (zrosłogłowe) ORDO: Chimaeriformes (chimery) SUBCLASSIS: Elasmobranchii (blaszkoskrzelne/spodouste) SUPERORDO: Selachimorpha (rekiny) ORDO: Hexanchiformes (sześcioszparokształtne) ORDO: Heterodontiformes (rogatkokształtne) ORDO: Lamniformes (lamnokształtne) ORDO: Carchariniformes (Ŝarłaczokształtne) ORDO: Orectolobiformes ORDO: Squatiniformes (koleniokształtne) ORDO: Pristiophoriformes (piłonosokształtne) ORDO: Squatiniformes (aniołokształtne) SUPERORDO: Batidoidiomorpha (płaszczki) ORDO: Pristiformes (piłokształtne) ORDO: Torpediniformes (drętwokształtne) ORDO: Rajiformes (płaszczkokształtne)

35 Raja

36 Systematyka CLASSIS: Chondrichthes (chrzęstniki) SUBCLASSIS: Holocephali (zrosłogłowe) ORDO: Chimaeriformes (chimery) SUBCLASSIS: Elasmobranchii (blaszkoskrzelne/spodouste) SUPERORDO: Selachimorpha (rekiny) ORDO: Hexanchiformes (sześcioszparokształtne) ORDO: Heterodontiformes (rogatkokształtne) ORDO: Lamniformes (lamnokształtne) ORDO: Carchariniformes (Ŝarłaczokształtne) ORDO: Orectolobiformes ORDO: Squatiniformes (koleniokształtne) ORDO: Pristiophoriformes (piłonosokształtne) ORDO: Squatiniformes (aniołokształtne) SUPERORDO: Batidoidiomorpha (płaszczki) ORDO: Pristiformes (piłokształtne) ORDO: Torpediniformes (drętwokształtne) ORDO: Rajiformes (płaszczkokształtne) ORDO: Myliobatiformes (orleniokształtne)

37 Mobula

38 Potamotrygon

39 Potamotrygon

40 Potamotrygon

41

42 Systematyka CLASSIS: Sarcopterygii (mięśniopłetwe) SUBCLASSIS: Coelacanthimorpha (trzonopłetwe) ORDO: Coelacanthiformes (trzonopłetwokształtne)

43

44 Latimeria

45 Latimeria

46 Latimeria

47 Systematyka CLASSIS: Sarcopterygii (mięśniopłetwe) SUBCLASSIS: Coelacanthimorpha (trzonopłetwe) ORDO: Coelacanthiformes (trzonopłetwokształtne) SUBCLASSIS: Dipnoi (dwudyszne) ORDO: Ceratodontiformes (rogozębokształtne)

48 Neoceratodus

49 Neoceratodus

50 Systematyka CLASSIS: Sarcopterygii (mięśniopłetwe) SUBCLASSIS: Coelacanthimorpha (trzonopłetwe) ORDO: Coelacanthiformes (trzonopłetwokształtne) SUBCLASSIS: Dipnoi (dwudyszne) ORDO: Ceratodontiformes (rogozębokształtne) ORDO: Lepidosireniformes (prapłaźcokształtne)

51 Lepidosiren

52 Protopterus

53 Protopterus

54 Protopterus

55 KrąŜenie płucne

56 Oddychanie

57 Oddychanie

58 Larwy

59

60 Systematyka CLASSIS: Actinopterygii (promienipłetwe) SUBCLASSIS: Chondrostei (ganoidy chrzęstne) ORDO: Polypteryniformes (wielopłetwcokształtne)

61 Polypterus Erpetoichthys

62 Polypterus

63 Polypterus

64 Systematyka CLASSIS: Actinopterygii (promienipłetwe) SUBCLASSIS: Chondrostei (ganoidy chrzęstne) ORDO: Polypteryniformes (wielopłetwcokształtne) ORDO: Acipenseriformes (jesiotrokształtne)

65 Acipenser

66 Polyodon

67 Systematyka CLASSIS: Actinopterygii (promienipłetwe) SUBCLASSIS: Chondrostei (ganoidy chrzęstne) ORDO: Polypteryniformes (wielopłetwcokształtne) ORDO: Acipenseriformes (jesiotrokształtne) SUBCLASSIS: Neopterygii (nowopłetwe)

68 Nowe płetwy

69 Systematyka CLASSIS: Actinopterygii (promienipłetwe) SUBCLASSIS: Chondrostei (ganoidy chrzęstne) ORDO: Polypteryniformes (wielopłetwcokształtne) ORDO: Acipenseriformes (jesiotrokształtne) SUBCLASSIS: Neopterygii (nowopłetwe) DIVISIO: Holostei (ganoidy kostne) ORDO: Lepisosteiformes (niszczukokształtne)

70 Lepidosteus

71 Systematyka CLASSIS: Actinopterygii (promienipłetwe) SUBCLASSIS: Chondrostei (ganoidy chrzęstne) ORDO: Polypteryniformes (wielopłetwcokształtne) ORDO: Acipenseriformes (jesiotrokształtne) SUBCLASSIS: Neopterygii (nowopłetwe) DIVISIO: Holostei (ganoidy kostne) ORDO: Lepisosteiformes (niszczukokształtne) ORDO: Amiiformes (amiokształtne)

72 Amia

73 Systematyka CLASSIS: Actinopterygii (promienipłetwe) SUBCLASSIS: Chondrostei (ganoidy chrzęstne) ORDO: Polypteryniformes (wielopłetwcokształtne) ORDO: Acipenseriformes (jesiotrokształtne) SUBCLASSIS: Neopterygii (nowopłetwe) DIVISIO: Holostei (ganoidy kostne) ORDO: Lepisosteiformes (niszczukokształtne) ORDO: Amiiformes (amiokształtne) DIVISIO: Teleostei (kostnoszkieletowe)

74 Systematyka Serce Jelito

75 Systematyka DIVISIO: Teleostei (kostnoszkieletowe) SUBDIVISIO: Osteoglassomorpha ORDO: Osteoglasiformes (kostnojęzykokształtne)

76 Ostteoglossidae: Osteoglossum

77 Ostteoglossidae: Arapaima

78 Ostteoglossidae: Scleropages

79 Ostteoglossidae

80 Pantodontidae: Pantodon

81 Pantodontidae:

82 Notopteridae

83 Notopteridae

84 Notopteridae

85 Mormyridae

86 Mormyridae

87 Mormyridae

88 Hiodontidae: Hiodon

89 Systematyka DIVISIO: Teleostei (kostnoszkieletowe) SUBDIVISIO: Osteoglassomorpha ORDO: Osteoglasiformes (kostnojęzykokształtne) SUBDIVISIO: Elopomorpha

90 Leptocephalus

91 Leptocephalus

92 Systematyka DIVISIO: Teleostei (kostnoszkieletowe) SUBDIVISIO: Osteoglassomorpha ORDO: Osteoglasiformes (kostnojęzykokształtne) SUBDIVISIO: Elopomorpha ORDO: Angulliformes (węgorzokształtne)

93 Anguillidae: Anguilla

94 Anguillidae: Anguilla amerykański europejski

95 Systematyka DIVISIO: Teleostei (kostnoszkieletowe) SUBDIVISIO: Osteoglassomorpha ORDO: Osteoglasiformes (kostnojęzykokształtne) SUBDIVISIO: Elopomorpha ORDO: Angulliformes (węgorzokształtne) ORDO: Elopiformes (elopsokształtne, tarponokształtne)

96 Megalopdae: Megalops

97 Megalopdae: Megalops

98 Systematyka DIVISIO: Teleostei (kostnoszkieletowe) SUBDIVISIO: Osteoglassomorpha ORDO: Osteoglasiformes (kostnojęzykokształtne) SUBDIVISIO: Elopomorpha ORDO: Angulliformes (węgorzokształtne) ORDO: Elopiformes (elopsokształtne, tarponokształtne) ORDO: Albuliformes (albulokształtne)

99 Albulidae: Albula

100 Systematyka DIVISIO: Teleostei (kostnoszkieletowe) SUBDIVISIO: Osteoglassomorpha ORDO: Osteoglasiformes (kostnojęzykokształtne) SUBDIVISIO: Elopomorpha ORDO: Angulliformes (węgorzokształtne) ORDO: Elopiformes (elopsokształtne, tarponokształtne) ORDO: Albuliformes (albulokształtne) ORDO: Saccopharyngiformes (gardzielcokstałtne)

101 Saccopharyngidae: Saccopharynx

102 Saccopharyngidae: Saccopharynx

Zoologia 9. BEZSZCZĘKOWCE I RYBY. Jerzy Dzik. Instytut Paleobiologii PAN Instytut Zoologii UW. Warszawa 2015

Zoologia 9. BEZSZCZĘKOWCE I RYBY. Jerzy Dzik. Instytut Paleobiologii PAN Instytut Zoologii UW. Warszawa 2015 Zoologia 9. BEZSZCZĘKOWCE I RYBY Jerzy Dzik Instytut Paleobiologii PAN Instytut Zoologii UW Warszawa 2015 węgorz Anguilla IDEA rybiego kształtu babka Gobius lin Tinca manat Trichechus opływ laminarny obszar

Bardziej szczegółowo

BEZŻUCHWOWCE prymitywne kregowce wodne

BEZŻUCHWOWCE prymitywne kregowce wodne KRĘGOWCE MORSKIE RYBY MORSKIE najliczniej reprezentowane kręgowce stara filogenetycznie grupa (500 mln lat) ważny element sieci trofcznej ponad połowa z 24 000 (15 000) żyje w morzach ocenach BEZŻUCHWOWCE

Bardziej szczegółowo

Psychologia zwierząt WYKŁADY 4-5

Psychologia zwierząt WYKŁADY 4-5 Psychologia zwierząt WYKŁADY 4-5 Wtórouste Przegląd zachowań szkarłupni, smoczkoustych i ryb Prof. dr hab. Krzysztof Turlejski Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego Instytut Biologii Doświadczalnej

Bardziej szczegółowo

Psychologia zwierząt WYKŁADY 4-5

Psychologia zwierząt WYKŁADY 4-5 Psychologia zwierząt WYKŁADY 4-5 Wtórouste Przegląd zachowań szkarłupni, smoczkoustych i ryb Prof. dr hab. Krzysztof Turlejski Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego Instytut Biologii Doświadczalnej

Bardziej szczegółowo

dr Andrzej Mikulski dr Piotr Bernatowicz mgr Roksana Socha Ćwiczenie 11 Strunowce: bezczaszkowce, bezszczękowce i ryby

dr Andrzej Mikulski dr Piotr Bernatowicz mgr Roksana Socha Ćwiczenie 11 Strunowce: bezczaszkowce, bezszczękowce i ryby dr Andrzej Mikulski dr Piotr Bernatowicz mgr Roksana Socha Ćwiczenie 11 Strunowce: bezczaszkowce, bezszczękowce i ryby Strunowce (CHORDATA) mają strunę grzbietową (u większości tylko u postaci larwalnych

Bardziej szczegółowo

KLASYFIKACJA SYSTEMATYCZNA ORGANIZMÓW MORSKICH JAKO PODSTAWA KLASYFIKACJI HANDLOWEJ

KLASYFIKACJA SYSTEMATYCZNA ORGANIZMÓW MORSKICH JAKO PODSTAWA KLASYFIKACJI HANDLOWEJ KLASYFIKACJA SYSTEMATYCZNA ORGANIZMÓW MORSKICH JAKO PODSTAWA KLASYFIKACJI HANDLOWEJ Dr inż. Beata Więcaszek Zakład Systematyki Ryb Wydział Nauk o Żywności i Rybactwa ZUT w Szczecinie Czym jest systematyka?

Bardziej szczegółowo

Tom 3. redakcja naukowa Czeslaw Blaszak

Tom 3. redakcja naukowa Czeslaw Blaszak Tom 3 redakcja naukowa Czeslaw Blaszak 1J Poddziaf: wtorouste - Deuterostomia CzesJaw BJaszak, Maciej Skoracki Grupa zwierza^t, u ktorych otwor g?bowy w rozwoju powstaje wtornie z koncowego odcinka prajelita,

Bardziej szczegółowo

c.. d... c... 9. Lissamphibia naleza do a. Aves b. Reptalia c. Anura

c.. d... c... 9. Lissamphibia naleza do a. Aves b. Reptalia c. Anura 1. Historia kregowcow liczy a. 615 mln lat b. 450 c. 400 d. 150 2. najlzniejszymi gromadami ssakow SA a. gryzonie i nietoperze 3. najliczniejsza grupa jest a. Teleostei b. Mammalia c. Gady d. Aves 4. obecnie

Bardziej szczegółowo

TAKSONOMIA SYSTEMATYKA

TAKSONOMIA SYSTEMATYKA TAKSONOMIA SYSTEMATYKA DEFINICJE Systematyka - nauka zajmująca się badaniem różnorodności organizmów, sporządzaniem ich opisów, katalogowaniem i klasyfikacją. Taksonomia - dziedzina nauk biologicznych

Bardziej szczegółowo

Biotechnika rozrodu ryb jesiotrowatych. Dr inż. Dorota Fopp-Bayat Katedra Ichtiologii UW-M w Olsztynie

Biotechnika rozrodu ryb jesiotrowatych. Dr inż. Dorota Fopp-Bayat Katedra Ichtiologii UW-M w Olsztynie Biotechnika rozrodu ryb jesiotrowatych Dr inż. Dorota Fopp-Bayat Katedra Ichtiologii UW-M w Olsztynie Stanowisko systematyczne (Nelson 1994) gromada: ACTINOPTERYGII RYBY PROMIENIOPŁETWE podgromada: CHONDROSTEI

Bardziej szczegółowo

Kręgowce Łuski, zęby, płetwy...

Kręgowce Łuski, zęby, płetwy... Kręgowce Łuski, zęby, płetwy... Początki ewolucji kręgowców toną w pomroce dziejów. Najprawdopodobniej pojawiły się na świecie już w kambrze, ale nie budzące wątpliwości okazy znamy dopiero z późnego ordowiku.

Bardziej szczegółowo

6.2. Podgromada EUCHONDROCEPHALI chrzęstnogłowe

6.2. Podgromada EUCHONDROCEPHALI chrzęstnogłowe 6. Gromada Chondrichthyes chrzęstnoszkieletowe 153 Literatura uzupełniająca do rodziału 6.1 Cappetta H. 1987. Chondrichthyes II. Mesozoic and Cenozoic Elasmobranchii. W: Schultze H.-P. (red.), Handbook

Bardziej szczegółowo

Historia zwierząt t na Ziemi. Dr Joanna Piątkowska-Małecka

Historia zwierząt t na Ziemi. Dr Joanna Piątkowska-Małecka Historia zwierząt t na Ziemi Dr Joanna Piątkowska-Małecka Eon archaiczny Eon archaiczny Dominują bakterie (głównie nitkowate formy) Pojawiają się najstarsze stromatolity Eon proterozoiczny (paleoproterozoik,

Bardziej szczegółowo

redakcja naukowa Michał Ginter

redakcja naukowa Michał Ginter RYBY KOPALNE redakcja naukowa Michał Ginter RYBY KOPALNE RYBY KOPALNE redakcja naukowa Michał Ginter Recenzent prof. dr hab. Adam Nadachowski Projekt okładki Jakub Rakusa-Suszczewski Zdjęcia na okładce

Bardziej szczegółowo

Paleoniski Jeziora Karatau żywe skamieniałości czasów jurajskich

Paleoniski Jeziora Karatau żywe skamieniałości czasów jurajskich Paleoniski Jeziora Karatau żywe skamieniałości czasów jurajskich Roksana Socha Zinaida Gorizdro-Kulczycka (1884 1949), docent Uniwersytetu Petersburskiego, twórczyni i profesor katedry paleontologii Pierwszego

Bardziej szczegółowo

Ryby i ich środowisko

Ryby i ich środowisko Ryby i ich środowisko Ryby: 25 000 gatunków 58% - morskie 41% - słodkowodne 1% - dwuśrodowiskowe Środowisko wodne w porównaniu z lądowym Niski i zmienny poziom tlenu możliwy niedobór Duża pojemność cieplna

Bardziej szczegółowo

Wniosek DECYZJA RADY

Wniosek DECYZJA RADY KOMISJA EUROPEJSKA Bruksela, dnia 2.9.2014 r. COM(2014) 544 final 2014/0252 (NLE) Wniosek DECYZJA RADY określająca stanowisko, które ma być przyjęte w imieniu Unii Europejskiej w odniesieniu do propozycji

Bardziej szczegółowo

EKSPLORACJA PRZESTRZENI (czym jest zwierzę?)

EKSPLORACJA PRZESTRZENI (czym jest zwierzę?) Wstęp do biologii 9. EKSPLORACJA PRZESTRZENI (czym jest zwierzę?) Jerzy Dzik Instytut Paleobiologii PAN Instytut Zoologii UW 2015 HYDRAULIKA czyni zwierzę lokomocja trawienie hipotetyczne początki zwierząt

Bardziej szczegółowo

ŹRÓDŁO: notatki z lekcji biologii w liceum ogólnokształcącym, gimnazjum i podstawówki

ŹRÓDŁO: notatki z lekcji biologii w liceum ogólnokształcącym, gimnazjum i podstawówki Spis treści Charakterystyczne cechy strunowców (Chordata):... 1 Charakterystyczne cechy kręgowców (Vertebrata)... 2 Tabela 1. Cechy lancetnika zaliczanego zarówno do bezkręgowców jak i kręgowców.... 5

Bardziej szczegółowo

Podręcznik metodyczny

Podręcznik metodyczny Alicja Boroń Jolanta Szlachciak Podręcznik metodyczny Różnorodność i taksonomia zwierząt Tom 1. Charakterystyka i systematyka zwierząt Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie Publikacja współfinansowana

Bardziej szczegółowo

OBJAŚNIENIE DO ILUSTRACJI ORAZ SKRÓTY TEKSTOWE 10 OD AUTORA 11 KRÓTKI RYS HISTORYCZNY 12 CZĘŚĆ PIERWSZA ZWIERZĘTA KĄSAJĄCE 16

OBJAŚNIENIE DO ILUSTRACJI ORAZ SKRÓTY TEKSTOWE 10 OD AUTORA 11 KRÓTKI RYS HISTORYCZNY 12 CZĘŚĆ PIERWSZA ZWIERZĘTA KĄSAJĄCE 16 SPIS TREŚCI OBJAŚNIENIE DO ILUSTRACJI ORAZ SKRÓTY TEKSTOWE 10 OD AUTORA 11 KRÓTKI RYS HISTORYCZNY 12 CZĘŚĆ PIERWSZA ZWIERZĘTA KĄSAJĄCE 16 REKINY 18 Ataki rekinów 21 Środki ochrony przed rekinami 27 Rekiny

Bardziej szczegółowo

EKSPLORACJA PRZESTRZENI (czym jest zwierzę?)

EKSPLORACJA PRZESTRZENI (czym jest zwierzę?) Wstęp do biologii 9. EKSPLORACJA PRZESTRZENI (czym jest zwierzę?) Jerzy Dzik Instytut Paleobiologii PAN Instytut Zoologii UW 2017 HYDRAULIKA czyni zwierzę lokomocja trawienie hipotetyczne początki zwierząt

Bardziej szczegółowo

Zwierzęta część III 1. SZKARŁUPNIE 2. STRUNOWCE 3. KRĄGŁOUSTE

Zwierzęta część III 1. SZKARŁUPNIE 2. STRUNOWCE 3. KRĄGŁOUSTE Zwierzęta część III 1. SZKARŁUPNIE 2. STRUNOWCE 3. KRĄGŁOUSTE 1. SZKARŁUPNIE zwierzęta wtórouste przegląd systematyczny liliowce, rozgwiazdy, wężowidła, jeżowce, strzykwy środowisko życia i wymagania życiowe

Bardziej szczegółowo

Streszczenia referatów wygłoszonych w trakcie SEMINARIUM ZAKŁADU PALEONTOLOGII KRĘGOWCÓW. w roku akademickim 2011/2012

Streszczenia referatów wygłoszonych w trakcie SEMINARIUM ZAKŁADU PALEONTOLOGII KRĘGOWCÓW. w roku akademickim 2011/2012 Streszczenia referatów wygłoszonych w trakcie SEMINARIUM ZAKŁADU PALEONTOLOGII KRĘGOWCÓW w roku akademickim 2011/2012 1 Seminarium z Paleontologii Kręgowców Semestr zimowy 2011/2012 9.10.2011 Kinetyzm

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenie 1 - ZOOLOGIA STRUNOWCE TUNICATA (ASCIDIACEA), ACRANIA, CYCLOSTOMATA

Ćwiczenie 1 - ZOOLOGIA STRUNOWCE TUNICATA (ASCIDIACEA), ACRANIA, CYCLOSTOMATA Ćwiczenie 1 - ZOOLOGIA STRUNOWCE TUNICATA (ASCIDIACEA), ACRANIA, CYCLOSTOMATA (Strunowce) Podtyp: Tunicata (Osłonice) Gromada: Ascidiacea 1. Holocyntia aurantium, Molgula sp., Boltenia sp., Styela sp.

Bardziej szczegółowo

KRĘGOWCE- CZĘŚCI ZEWNĘTRZNE WPROWADZENIE

KRĘGOWCE- CZĘŚCI ZEWNĘTRZNE WPROWADZENIE Materiały: KRĘGOWCE- CZĘŚCI ZEWNĘTRZNE WPROWADZENIE Karty (rysunek zwierzęcia z pokolorowaną odpowiednią częścią ciała i podpisaną, osobno rysunek i podpis, definicja tej części ciała) dla ryb, płazów,

Bardziej szczegółowo

Marta Jaroszewska 1, Konrad Dabrowski 2

Marta Jaroszewska 1, Konrad Dabrowski 2 Tom 59 2010 Numer 3 4 (288 289) Strony 479 496 Marta Jaroszewska 1, Konrad Dabrowski 2 1 Pracownia Histologii i Embriologii Kręgowców Wydział Biologii i Nauk o Ziemi Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu

Bardziej szczegółowo

Imię i nazwisko ucznia Klasa Data

Imię i nazwisko ucznia Klasa Data ID Testu: 1P26K9X Imię i nazwisko ucznia Klasa Data 1. Stawonogi to najliczniejsza grupa zwierzat na Ziemi, które opanowały środowiska ladowe, wodne i powietrzne. Należa do nich takie organizmy jak: stonóg

Bardziej szczegółowo

Pomorski Program Edukacji Morskiej

Pomorski Program Edukacji Morskiej Pomorski Program Edukacji Morskiej Skarby Bałtyku Fauna Morza Bałtyckiego Ryby morskie Morza Bałtyckiego Co to jest ryba? Ryby tradycyjna nazwa zmiennocieplnych kręgowców wodnych oddychających skrzelami,

Bardziej szczegółowo

Materiały dydaktyczne do kursów wyrównawczych z przedmiotu biologia

Materiały dydaktyczne do kursów wyrównawczych z przedmiotu biologia Człowiek najlepsza inwestycja Materiały dydaktyczne do kursów wyrównawczych z przedmiotu biologia Autor: dr inż. Anna Kostka Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego

Bardziej szczegółowo

Streszczenia referatów wygłoszonych w trakcie

Streszczenia referatów wygłoszonych w trakcie Streszczenia referatów wygłoszonych w trakcie SEMINARIUM ZAKŁADU PALEONTOLOGII KRĘGOWCÓW w roku akademickim 2010/2011 Instytut Paleobiologii PAN Warszawa 1 HARMONOGRAM I TYTUŁY WYGŁOSZONYCH REFERATÓW Semestr

Bardziej szczegółowo

Temat: Ryby kręgowce wodne.

Temat: Ryby kręgowce wodne. Temat: Ryby kręgowce wodne. Ryby są organizmami żyjącymi w wodzie, zarówno słodkiej, jak i słonej. Tylko niektóre gatunki potrafią, przez ograniczony czas, przetrwać poza środowiskiem wodnym (podskoczek

Bardziej szczegółowo

Wczesnopaleozoiczna era stabilności

Wczesnopaleozoiczna era stabilności Dzieje życia 10. Wczesnopaleozoiczna era stabilności Jerzy Dzik Instytut Paleobiologii PAN Instytut Zoologii UW 2016 KOŃCZYNY pierwszych czworonogów Acanthostega dewon 360 Ma szyja zanik płetw grzbietowych

Bardziej szczegółowo

1. Współczesny podział organizmów żywych na domeny i królestwa. Współczesne teorie powstania życia na Ziemi.

1. Współczesny podział organizmów żywych na domeny i królestwa. Współczesne teorie powstania życia na Ziemi. Zagadnienia na egzamin licencjacki kierunek studiów BIOLOGIA 1. Współczesny podział organizmów żywych na domeny i królestwa. Współczesne teorie powstania życia na Ziemi. 2. Rozmnażanie i budowa plechy

Bardziej szczegółowo

Hydrofizyka z elementami hydrauliki #

Hydrofizyka z elementami hydrauliki # Hydrofizyka z elementami hydrauliki #13.8.0634 Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Nazwa przedmiotu Hydrofizyka z elementami hydrauliki Nazwa jednostki

Bardziej szczegółowo

Przedmiotowe zasady oceniania wymagania na poszczególne oceny szkolne Klasa 6

Przedmiotowe zasady oceniania wymagania na poszczególne oceny szkolne Klasa 6 1 Przedmiotowe zasady oceniania wymagania na poszczególne oceny szkolne Klasa 6 1. Ogólna charakterystyka zwierząt 2. Tkanki zwierzęce nabłonkowa i łączna 3. Tkanki zwierzęce mięśniowa i nerwowa 4. Charakterystyka,

Bardziej szczegółowo

4. Ekspresja informacji genetycznej Transkrypcja Translacja Kod genetyczny Geny i regulacja ich ekspresji...

4. Ekspresja informacji genetycznej Transkrypcja Translacja Kod genetyczny Geny i regulacja ich ekspresji... Spis treści 1. Skład chemiczny organizmów... 11 1.1. Woda... 11 4 1.2. Cukry... 13 1.3. Tłuszczowce... 16 1.4. Białka... 19 1.5. Kwasy nukleinowe... 23 1.6. Trifosforany nukleozydów... 27 1.7. Dinukleotydy...

Bardziej szczegółowo

Zadanie 1 Zaznacz kwadracik literą X przy poprawnych uzupełnieniach zdań. Schemat:

Zadanie 1 Zaznacz kwadracik literą X przy poprawnych uzupełnieniach zdań. Schemat: 1 Zadanie 1 Zaznacz kwadracik literą X przy poprawnych uzupełnieniach zdań. Schemat: Ryba narysowana na schemacie jest A. słodkowodna / B. słonowodna. Wraz z moczem usuwa nadmiar C. jonów Ca 2+ i Mg 2+

Bardziej szczegółowo

Rys. Schemat budowy przodka strunowców

Rys. Schemat budowy przodka strunowców STRUNOWCE Cechy charakterystyczne Strunowce to typ zwierząt, do którego należy między innymi człowiek oraz wszystkie pozostałe kręgowce. Dotychczas opisano 50 tysięcy gatunków strunowców, ale zwierzęta

Bardziej szczegółowo

Scenariusz lekcji biologii dla klasy I gimnazjum

Scenariusz lekcji biologii dla klasy I gimnazjum Scenariusz lekcji biologii dla klasy I gimnazjum Temat: Narządy wymiany gazowej u zwierząt a środowisko życia I Część ogólna: Data: - Imię i nazwisko nauczyciela/szkoła: Katarzyna Flaszkowska / Publiczne

Bardziej szczegółowo

KARTA KURSU (studia stacjonarne)

KARTA KURSU (studia stacjonarne) KARTA KURSU (studia stacjonarne) Nazwa Nazwa w j. ang. Zoologia Zoology Kod Punktacja ECTS* 5 Koordynator Dr Marek Guzik Zespół dydaktyczny Dr Krzysztof Piksa Dr Marek Guzik Opis kursu (cele kształcenia)

Bardziej szczegółowo

Zwierzęta część IV. dodatek (uzupełnienie) 1. RYBY 2. PŁAZY 3. GADY 4. PTAKI 5. SSAKI

Zwierzęta część IV. dodatek (uzupełnienie) 1. RYBY 2. PŁAZY 3. GADY 4. PTAKI 5. SSAKI Zwierzęta część IV dodatek (uzupełnienie) 1. RYBY 2. PŁAZY 3. GADY 4. PTAKI 5. SSAKI RYBY - osmoregulacja, - ryby dwudyszne, - wędrówki (tarło), - ryby chrzęstnoszkieletowe. Osmoregulacja u ryb morskich

Bardziej szczegółowo

Wczesna historia ryb III - Neopterygii

Wczesna historia ryb III - Neopterygii PRZEGL D 37 ZOOLOGICZNY WCZESNA-HISTORIA-RYB-III---NEOPTERYGII 37 LII-LIV, 1-4 (2008-2010): 37-46 Wczesna historia ryb III - Neopterygii Early History of Fishes III - Neopterygii UKASZ PAŒKO Instytut Zoologiczny

Bardziej szczegółowo

Rybactwo jeziorowe i rzeczne - J. A. Szczerbowski

Rybactwo jeziorowe i rzeczne - J. A. Szczerbowski Rybactwo jeziorowe i rzeczne - J. A. Szczerbowski Spis treści PRZEDMOWA WODY ŚRÓDLĄDOWE CHARAKTERYSTYKA OGÓLNA RZEKI ZBIORNIKI ZAPOROWE JEZIORA UWARUNKOWANIA śycia W WODZIE CZYNNIKI ABIOTYCZNE Morfologia

Bardziej szczegółowo

KONSPEKT LEKCJI PRZYRODY W KLASIE IV TEMAT: POZNAJEMY KRĘGOWCE.

KONSPEKT LEKCJI PRZYRODY W KLASIE IV TEMAT: POZNAJEMY KRĘGOWCE. KONSPEKT LEKCJI PRZYRODY W KLASIE IV TEMAT: POZNAJEMY KRĘGOWCE. autor: Wioletta Budkowska Kozak PSP z OI nr 7 w Stalowej Woli CELE OPERACYJNE: UCZEŃ: wymienia grupy zwierząt należące do kręgowców, na podstawie

Bardziej szczegółowo

EWOLUCJA UKŁADU ODDECHOWEGO KRĘGOWCÓW

EWOLUCJA UKŁADU ODDECHOWEGO KRĘGOWCÓW EWOLUCJA UKŁADU ODDECHOWEGO KRĘGOWCÓW Autor pracy: Flawia Szczepaniak Medicus-3 1 Co to jest układ oddechowy i do czego służy? Definicja układu oddechowego mówi, że jest to zespół narządów umożliwiających

Bardziej szczegółowo

Funkcje Ŝyciowe organizmów zwierzęcych

Funkcje Ŝyciowe organizmów zwierzęcych Funkcje Ŝyciowe organizmów zwierzęcych Podpisz wskazane elementy komórki zwierzęcej i określ ich funkcje......... Uzupełnij schemat podziału cukrowców. Dokończ zdanie, tak aby stanowiło definicję organizmów

Bardziej szczegółowo

Zadania na styczeń/luty

Zadania na styczeń/luty Zadania na styczeń/luty Zadania z fizyki Oblicz masę ołowianego klocka, który ma kształt prostopadłościanu o wymiarach 2cm, 5cm, 15 cm. Gęstość ołowiu 11,4g/cm 3. Zadanie 2 Piłka na gumce wykonuje drgania

Bardziej szczegółowo

Podstawy biologii - opis przedmiotu

Podstawy biologii - opis przedmiotu Podstawy biologii - opis przedmiotu Informacje ogólne Nazwa przedmiotu Podstawy biologii Kod przedmiotu 13.1-WB-BTP-Pbiol-L-S14_pNadGenUAT4O Wydział Kierunek Wydział Nauk Biologicznych Biotechnologia Profil

Bardziej szczegółowo

MAŁOPOLSKI KONKURS BIOLOGICZNY W ROKU SZKOLNYM 2018/2019

MAŁOPOLSKI KONKURS BIOLOGICZNY W ROKU SZKOLNYM 2018/2019 MAŁOPOLSKI KONKURS BIOLOGICZNY W ROKU SZKOLNYM 08/09 dla uczniów dotychczasowych gimnazjów i klas dotychczasowych gimnazjów prowadzonych w szkołach innego typu KLUCZ ODPOWIEDZI Etap rejonowy Suma punktów

Bardziej szczegółowo

Rodzaj Saccocoma Agassiz, 1836 w środowisku późnej jury rejonu Solnhofen (południowe Niemcy) 1

Rodzaj Saccocoma Agassiz, 1836 w środowisku późnej jury rejonu Solnhofen (południowe Niemcy) 1 Rocznik Studenckiego Ruchu Naukowego Uniwersytetu Warszawskiego tom 8, 2010; 73-80 Rodzaj Saccocoma Agassiz, 1836 w środowisku późnej jury rejonu Solnhofen (południowe Niemcy) 1 Michał Loba, Tomasz Drela,

Bardziej szczegółowo

Fizjologia roślin dla studentów biotechnologii. dr hab. Jacek Kęsy

Fizjologia roślin dla studentów biotechnologii. dr hab. Jacek Kęsy Fizjologia roślin dla studentów biotechnologii dr hab. Jacek Kęsy http://www.umk.pl/~kesy Wprowadzenie, podstawowe pojęcia Czym będziemy się zajmować? Roślina organizm eukariotyczny wykorzystujący energię

Bardziej szczegółowo

Wczesna historia ryb II - bazalne Actinopterygii

Wczesna historia ryb II - bazalne Actinopterygii PRZEGL D 23 ZOOLOGICZNY WCZESNA-HISTORIA-RYB-II---BAZALNE-ACTINOPTERYGII 23 LII-LIV, 1-4 (2008-2010): 23-36 Wczesna historia ryb II - bazalne Actinopterygii Early History of Fishes II - primitive Actinopterygii

Bardziej szczegółowo

BIOLOGIA ŚRODOWISKA studia stacjonarne i niestacjonarne drugiego stopnia profil ogólnoakademicki KARTY PRZEDMIOTÓW

BIOLOGIA ŚRODOWISKA studia stacjonarne i niestacjonarne drugiego stopnia profil ogólnoakademicki KARTY PRZEDMIOTÓW UNIWERSYTET ZIELONOGÓRSKI WYDZIAŁ NAUK BIOLOGICZNYCH BIOLOGIA ŚRODOWISKA studia stacjonarne i niestacjonarne drugiego stopnia profil ogólnoakademicki KARTY PRZEDMIOTÓW Zielona Góra, rok akademicki 2014/2015

Bardziej szczegółowo

46 Olimpiada Biologiczna

46 Olimpiada Biologiczna 46 Olimpiada Biologiczna Pracownia zoologiczna Piotr Bernatowicz i Marta Polańska 22 kwietnia 2017 r. Zasady oceniania rozwiązań zadań Zadanie 1 Identyfikacja zwierząt (15 pkt) 1 pkt za każdą prawidłową

Bardziej szczegółowo

KARTA KURSU. Punktacja ECTS* Dr Marek Guzik

KARTA KURSU. Punktacja ECTS* Dr Marek Guzik KARTA KURSU Nazwa Ćwiczenia terenowe z zoologii Nazwa w j. ang. Kod Punktacja ECTS* Koordynator Dr Marek Guzik Zespół dydaktyczny Dr Łukasz Binkowski Dr Marek Guzik Dr Lucjan Schimscheiner Dr Bartłomiej

Bardziej szczegółowo

Prawidłowe odpowiedzi Punktacja Uwagi. Nr zad. Za poprawne uzupełnienie każdego z podpunktów po 1 pkt

Prawidłowe odpowiedzi Punktacja Uwagi. Nr zad. Za poprawne uzupełnienie każdego z podpunktów po 1 pkt Nr zad. KARTA ODPOWIEDZI KONKURS BIOLOGICZNY ETAP SZKOLNY Max punktów 1. 3 pkt. Klasyfikacja wirusów ze względu na: a) strukturę wirusa/ kształt otoczki b) rodzaj kwasu nukleinowego, jaki wchodzi w skład

Bardziej szczegółowo

TAKSONOMIA SYSTEMATYKA

TAKSONOMIA SYSTEMATYKA TAKSONOMIA SYSTEMATYKA DEFINICJE Systematyka - nauka zajmująca się badaniem różnorodności organizmów, sporządzaniem ich opisów, katalogowaniem i klasyfikacją. Taksonomia - dziedzina nauk biologicznych

Bardziej szczegółowo

ANTROPOGENEZA KARTA PRACY DLA UCZNIA

ANTROPOGENEZA KARTA PRACY DLA UCZNIA ANTROPOGENEZA KARTA PRACY DLA UCZNIA 1. STANOWISKO SYSTEMATYCZNE CZŁOWIEKA Przedstaw systematykę człowieka, korzystając z przedstawionego poniżej schematu, ilustrującego uproszczone drzewo genealogiczne

Bardziej szczegółowo

WYMARŁE. utracone na zawsze. znaczy. C Sharkproject

WYMARŁE. utracone na zawsze. znaczy. C Sharkproject 2 WYMARŁE znaczy utracone na zawsze C Sharkproject Niepostrzeżenie dla większości ludzi w morzach i oceanach rozgrywa się ekologiczny dramat o niespotykanym dotąd zasięgu, tylko krok od zagłady dzieli

Bardziej szczegółowo

Zwierzęta budowa i czynności życiowe

Zwierzęta budowa i czynności życiowe 5. Zwierzęta budowa i czynności życiowe Zadanie 3. (1 pkt) Wśród protistów obserwuje się wiele różnych sposobów poruszania się. Zadanie 1. (1 pkt) Liczba znanych gatunków zwierząt prawie czterokrotnie

Bardziej szczegółowo

Ewolucja życia w nowej podstawie programowej biologii w szkole podstawowej. Anna Kimak-Cysewska

Ewolucja życia w nowej podstawie programowej biologii w szkole podstawowej. Anna Kimak-Cysewska Ewolucja życia w nowej podstawie programowej biologii w szkole podstawowej Anna Kimak-Cysewska KOSZALIN 2019 Podstawa programowa VI. Ewolucja życia. Uczeń: 1) wyjaśnia istotę procesu ewolucji organizmów

Bardziej szczegółowo

ODŻYWIANIE. dr hab. Paweł Koperski i dr Piotr Bernatowicz

ODŻYWIANIE. dr hab. Paweł Koperski i dr Piotr Bernatowicz ODŻYWIANIE dr hab. Paweł Koperski i dr Piotr Bernatowicz DEFINICJE Odżywianie - jest to proces życiowy polegający na zdobywaniu składników odżywczych (pokarmu) ze środowiska. Każdy organizm (samożywny

Bardziej szczegółowo

Plan wynikowy Część 1

Plan wynikowy Część 1 Plan wynikowy zęść 1 Numer ział I. IOLOGI NUK O ŻYIU 1. iologia jako nauka rozróżnia elementy przyrody żywej i nieożywionej określa cechy wymienia czynniki niezbędne do życia wyjaśnia, czego dotyczą wybrane

Bardziej szczegółowo

Materiały dydaktyczne do kursów wyrównawczych z przedmiotu biologia

Materiały dydaktyczne do kursów wyrównawczych z przedmiotu biologia Człowiek najlepsza inwestycja Materiały dydaktyczne do kursów wyrównawczych z przedmiotu biologia Autor: dr inŝ. Anna Kostka Uproszczony podział systematyczny organizmów Ŝywych NADKRÓLESTWO: PROCARYOTAE

Bardziej szczegółowo

Wczesna historia ryb I - Chondrichthyes

Wczesna historia ryb I - Chondrichthyes PRZEGL D 7 ZOOLOGICZNY WCZESNA-HISTORIA-RYB-I---CHONDRICHTHYES 7 LII-LIV, 1-4 (2008-2010): 7-22 Wczesna historia ryb I - Chondrichthyes Early History of Fishes I - Chondrichthyes UKASZ PAŒKO Instytut Zoologiczny

Bardziej szczegółowo

WYMAGANIA EDUKACYJNE BIOLOGIA KL. I Półrocze I Ocena dopuszczająca Uczeń: - wyjaśnia znaczenie pojęcia biologia, wymienia dziedziny biologii,

WYMAGANIA EDUKACYJNE BIOLOGIA KL. I Półrocze I Ocena dopuszczająca Uczeń: - wyjaśnia znaczenie pojęcia biologia, wymienia dziedziny biologii, WYMAGANIA EDUKACYJNE BIOLOGIA KL. I Półrocze I Ocena dopuszczająca - wyjaśnia znaczenie pojęcia biologia, wymienia dziedziny biologii, wymienia źródła wiedzy biologicznej, podaje przykłady organizmów jednokomórkowych

Bardziej szczegółowo

MASZ DAR UZDRAWIANIA DRUGIE ŻYCIE

MASZ DAR UZDRAWIANIA DRUGIE ŻYCIE MASZ DAR UZDRAWIANIA DRUGIE ŻYCIE Organizm człowieka jest zbudowany z narządów i tkanek. Czasem mogą być uszkodzone od urodzenia (np. w skutek wad genetycznych), częściej w ciągu życia może dojść do poważnego

Bardziej szczegółowo

Biologia. Klasa VII. Prywatna Szkoła Podstawowa i Gimnazjum im. Z. I J. Moraczewskich w Sulejówku

Biologia. Klasa VII. Prywatna Szkoła Podstawowa i Gimnazjum im. Z. I J. Moraczewskich w Sulejówku Biologia 2017 Klasa VII Dział I : HIERARCHICZNA BUDOWA ORGANIZMU CZŁOWIEKA, SKÓRA, UKŁAD RUCHU 1. Organizm człowieka jako zintegrowana całość 2. Budowa i funkcje skóry 3. Choroby skóry oraz zasady ich

Bardziej szczegółowo

I. BIOLOGIA NAUKA O ŻYCIU Dopuszczający Dostateczny Dobry Bardzo dobry Celujący - wymienia czynniki. - podaje przykłady niezbędne do życia

I. BIOLOGIA NAUKA O ŻYCIU Dopuszczający Dostateczny Dobry Bardzo dobry Celujący - wymienia czynniki. - podaje przykłady niezbędne do życia BIOLOGIA KLASA I I PÓŁROCZE I. BIOLOGIA NAUKA O ŻYCIU Dopuszczający Dostateczny Dobry Bardzo dobry Celujący - wymienia czynniki niezbędne do życia zastosowania w życiu - przedstawia etapy wiedzy biologicznej

Bardziej szczegółowo

Opracował Arkadiusz Podgórski

Opracował Arkadiusz Podgórski Ewolucja jako źródło róŝnorodności biologicznej Opracował Arkadiusz Podgórski Ewolucja Ewolucja (łac. evilutio rozwinięcie) ciągły proces, polegający na stopniowych zmianach cech gatunkowych kolejnych

Bardziej szczegółowo

KARTA KURSU. Kod Punktacja ECTS* 2

KARTA KURSU. Kod Punktacja ECTS* 2 KARTA KURSU Nazwa Nazwa w j. ang. Systematyka strunowców I Taonomy of Chordates Kod Punktacja ECTS* 2 Zespół dydaktyczny Dr Łukasz Binkowski Koordynator Dr Marek Guzik Dr Lucjan Schimscheiner Dr Bartłomiej

Bardziej szczegółowo

21. Jakie znamy choroby aparatu ruchu, jak z nimi walczyć i zapobiegać?

21. Jakie znamy choroby aparatu ruchu, jak z nimi walczyć i zapobiegać? Biologia tematy lekcji klasa 2 1. Poznajemy budowę oraz znaczenie tkanek zwierzęcych. 2. Jakie cechy charakterystyczne posiadają gąbki i parzydełkowce? 3. Skąd wywodzi się nazwa płazińce i nicienie? 4.

Bardziej szczegółowo

Układ szkieletowy Iza Falęcka

Układ szkieletowy Iza Falęcka Układ szkieletowy Iza alęcka Zaznacz podpunkt, w którym nie wymieniono kości krótkich. a) kość łokciowa, kość miednicza, rzepka b) kość krzyżowa, paliczki, łopatka c) kość nadgarstka, kręgosłup, kość śródręcza

Bardziej szczegółowo

RAJ 1492 JARDINES DE LA REINA listopad/ grudzień = najlepszy czas na rekiny wielorybe

RAJ 1492 JARDINES DE LA REINA listopad/ grudzień = najlepszy czas na rekiny wielorybe RAJ 1492 JARDINES DE LA REINA listopad/ grudzień = najlepszy czas na rekiny wielorybe Nejpiękniejsze miejsce, jakie kiedy widziałem 50 mil południowo od wybrzeża Kuby i 80 mil na północ od Rowu Kajmańskiego

Bardziej szczegółowo

Zakres materiału nauczania biologii dla 3-letniego liceum ogólnokształcącego- klasy stacjonarne i zaoczne SEMESTR IV

Zakres materiału nauczania biologii dla 3-letniego liceum ogólnokształcącego- klasy stacjonarne i zaoczne SEMESTR IV Zakres materiału nauczania biologii dla 3-letniego liceum ogólnokształcącego- klasy stacjonarne i zaoczne Zakres rozszerzony Obowiązujący podręcznik: Biologia na czasie 1, Biologia na czasie 2, Podręczniki

Bardziej szczegółowo

KONKURS BIOLOGICZNY dla uczniów gimnazjów województwa lubuskiego 5 marca 2011r. - zawody III stopnia (finał)

KONKURS BIOLOGICZNY dla uczniów gimnazjów województwa lubuskiego 5 marca 2011r. - zawody III stopnia (finał) KOD:.. PUNKTY:... KONKURS BIOLOGICZNY dla uczniów gimnazjów województwa lubuskiego 5 marca 2011r. - zawody III stopnia (finał) Przed Tobą test, który składa się z zadań otwartych. Udzielaj odpowiedzi w

Bardziej szczegółowo

Spis treści : Blobfish Golec Gwiazdonos Kondor Kalifornijski Kot Sfinks Latimeria Mitsukurina Nosacz Palczak Madagaskarski Żaba Purpurowa

Spis treści : Blobfish Golec Gwiazdonos Kondor Kalifornijski Kot Sfinks Latimeria Mitsukurina Nosacz Palczak Madagaskarski Żaba Purpurowa Spis treści : Blobfish Golec Gwiazdonos Kondor Kalifornijski Kot Sfinks Latimeria Mitsukurina Nosacz Palczak Madagaskarski Żaba Purpurowa Blobfish - Najbrzydsza ryba świata a zarazem najsmutniejsza. Z

Bardziej szczegółowo

Ryby pancerne z Gór Świętokrzyskich

Ryby pancerne z Gór Świętokrzyskich Ryby pancerne z Gór Świętokrzyskich Piotr Szrek kres dewonu, obejmujący przedział czasu od około 415 do 360 milionów lat temu, jest niekiedy nazywany wiekiem ryb. Nie bez powodu. Poza rybami kostnoszkieletowymi

Bardziej szczegółowo

KONKURS BIOLOGICZNY DLA UCZNIÓW SZKÓŁ GIMNAZJALNYCH

KONKURS BIOLOGICZNY DLA UCZNIÓW SZKÓŁ GIMNAZJALNYCH ... kod pracy ucznia... pieczątka nagłówkowa szkoły Drogi Uczniu, KONKURS BIOLOGICZNY DLA UCZNIÓW SZKÓŁ GIMNAZJALNYCH ETAP SZKOLNY Witaj na I etapie konkursu biologicznego. Przeczytaj uważnie instrukcję

Bardziej szczegółowo

TYGODNIK POPULARNY, POŚWIĘCONY NAUKOM PRZYRODNICZYM.

TYGODNIK POPULARNY, POŚWIĘCONY NAUKOM PRZYRODNICZYM. 19 aei4). Warszawa, dnia il maja 1918 r. Tom TYGODNIK POPULARNY, POŚWIĘCONY NAUKOM PRZYRODNICZYM. PRENUMERATA W SZECHŚW IATA**. W Warszawie: rocznic rb. 8, kw artalnie rb. 2. Z przesyłką pocztową rocznic

Bardziej szczegółowo

CYTOARCHITEKTONIKA KRESOMÓZGOWIA ACANTHURUS LINEATUS (ACANTHURIDAE, PERCIFORMES)

CYTOARCHITEKTONIKA KRESOMÓZGOWIA ACANTHURUS LINEATUS (ACANTHURIDAE, PERCIFORMES) S ł u p s k i e P r a c e B i o l o g i c z n e 6 2009 CYTOARCHITEKTONIKA KRESOMÓZGOWIA ACANTHURUS LINEATUS (ACANTHURIDAE, PERCIFORMES) THE CYTOARCHITECTONIC OF THE TELENCEPHALON OF THE ACANTHURUS LINEATUS

Bardziej szczegółowo

Wymagania edukacyjne z biologii dla klasy 2a. Gimnazjum Publicznego im. Jana Pawła II w Żarnowcu na rok szkolny 2015/2016

Wymagania edukacyjne z biologii dla klasy 2a. Gimnazjum Publicznego im. Jana Pawła II w Żarnowcu na rok szkolny 2015/2016 Wymagania edukacyjne z biologii dla klasy 2a Gimnazjum Publicznego im. Jana Pawła II w Żarnowcu na rok szkolny 2015/2016 Nauczyciel: mgr Joanna Szasta 1 BUDOWA I FUNKCJE ŻYCIOWE ORGANIZMU CZŁOWIEKA. ZDROWIE

Bardziej szczegółowo

ZOOLOGIA - KRĘGOWCE. Gnathostomata - żuchwowce Amphibia - płazy

ZOOLOGIA - KRĘGOWCE. Gnathostomata - żuchwowce Amphibia - płazy ZOOLOGIA - KRĘGOWCE Niniejsze materiały objęte są prawami autorskimi Zakładu Anatomii Porównawczej IZ UJ i przeznaczone są wyłącznie do celów dydaktycznych dla studentów kursu Zoologia kręgowce Gnathostomata

Bardziej szczegółowo

Staw skroniowo-żuchwowy - ewolucja, neurofizjologia, tensegracja. Dr n. med. Małgorzata Chochowska

Staw skroniowo-żuchwowy - ewolucja, neurofizjologia, tensegracja. Dr n. med. Małgorzata Chochowska Staw skroniowo-żuchwowy - ewolucja, neurofizjologia, tensegracja Dr n. med. Małgorzata Chochowska Staw skroniowo-żuchwowy długa droga ewolucji Ewolucja i specjalizacja układu ruchu Ewolucja ruchu w trzech

Bardziej szczegółowo

(Akty o charakterze nieustawodawczym) ROZPORZĄDZENIA

(Akty o charakterze nieustawodawczym) ROZPORZĄDZENIA 27.1.2011 Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej L 24/1 II (Akty o charakterze nieustawodawczym) ROZPORZĄDZENIA ROZPORZĄDZENIE RADY (UE) NR 57/2011 z dnia 18 stycznia 2011 r. ustalające uprawnienia do połowów

Bardziej szczegółowo

AUTORSKI PROGRAM NAUCZANIA BIOLOGII W ZAKRESIE ROZSZERZONYM W GIMNAZJUM CZĘŚĆ DRUGA AUTOR: MGR BARBARA MYCEK

AUTORSKI PROGRAM NAUCZANIA BIOLOGII W ZAKRESIE ROZSZERZONYM W GIMNAZJUM CZĘŚĆ DRUGA AUTOR: MGR BARBARA MYCEK AUTORSKI PROGRAM NAUCZANIA BIOLOGII W ZAKRESIE ROZSZERZONYM W GIMNAZJUM CZĘŚĆ DRUGA AUTOR: MGR BARBARA MYCEK 1 TREŚCI NAUCZANIA.... 3 Temat lekcji: Klasyfikacja biologiczna jako katalog organizmów... 3

Bardziej szczegółowo

WPROWADZENIE DO TABELI KRÓLESTWA ZWIERZĄT

WPROWADZENIE DO TABELI KRÓLESTWA ZWIERZĄT WPROWADZENIE DO TABELI KRÓLESTWA ZWIERZĄT Materiały: Zestaw kart ze zdjęciami zwierząt: kręgowców i bezkręgowców Tabela Królestwa Zwierząt składająca się z dwóch części przedstawiających kręgowce oraz

Bardziej szczegółowo

Zadania maturalne z biologii - 8

Zadania maturalne z biologii - 8 Koło Biologiczne Liceum Ogólnokształcące nr II w Gliwicach 2015-2016 Zadania maturalne z biologii - 8 Zadania: Zad.1 (Paulina Hundz, Alicja Zaczkowska kl. IIIB) Przeczytaj tekst i na jego podstawie odpowiedz

Bardziej szczegółowo

ŚWIĘTOKRZYSKICH WSTĘP

ŚWIĘTOKRZYSKICH WSTĘP A C T A Vol. X PALAEONTOLOGCA POLONCA 1968 No. 2 ANDRZEJ RADWAŃSK SZCZĄTK CHMER Z ALBU-CENOMANU OBRZEŻENA GOR ŚWĘTOKRZYSKCH Streszczenie. - Z albu Annopola opisano mandibulare chimery schyodus thurmanni

Bardziej szczegółowo

1) Brak układu krążenia - transport przez dyfuzje Gąbki, parzydełkowce (jamochłony) żebropławy, płazińce i nicienie trawienia krążenia

1) Brak układu krążenia - transport przez dyfuzje Gąbki, parzydełkowce (jamochłony) żebropławy, płazińce i nicienie trawienia krążenia 1) Brak układu krążenia - transport przez dyfuzje Gąbki, parzydełkowce (jamochłony) żebropławy, płazińce i nicienie Drobne zwierzęta wodne, u których zaopatrzenie komórek w substancje odżywcze i tlen oraz

Bardziej szczegółowo

NOWOŚĆ BOSTON 2 BOSTON 5

NOWOŚĆ BOSTON 2 BOSTON 5 BOSTON BOSTON 2 BOSTON 3 BOSTON 4 BOSTON 1 BOSTON 5 BOSTON 6 MESA MESA 2 MESA 3 MESA 1 MESA 4 MESA 5 MONTANA MONTANA 2 MONTANA 3 MONTANA 4 MONTANA 5 MONTANA 6 MONTANA 7 MONTANA 8 MONTANA 9 MONTANA 1 NEVADA

Bardziej szczegółowo

SZCZOTKI KOSTNE RYB Z ODCINKA II W NOVAE. Materiał

SZCZOTKI KOSTNE RYB Z ODCINKA II W NOVAE. Materiał Wiesława Szymczyk Uniwersytet Bolesława Bieruta, Wrocław SZCZOTK KOSTNE RYB Z ODCNKA W NOVAE Materiał Na terenie rzymskiej twierdzy naddunajskiej Novae (płn. Bułgaria), przy jej zachodnim murze obronnym

Bardziej szczegółowo

WYMAGANIA EDUKACYJNE Z BIOLOGII KLASA I

WYMAGANIA EDUKACYJNE Z BIOLOGII KLASA I WYMAGANIA EDUKACYJNE Z BIOLOGII KLASA I WYMAGANIA PODSTAWOWE. UCZEŃ: WYMAGANIA PONADPODSTAWOWE. UCZEŃ: Ocena dopuszczająca Ocena dostateczna Ocena dobra Ocena bardzo dobra Dział I. BIOLOGIA NAUKA O ŻYCIU

Bardziej szczegółowo

Założenia udrażniania rzecznych korytarzy ekologicznych w skali kraju oraz w skali regionu wodnego

Założenia udrażniania rzecznych korytarzy ekologicznych w skali kraju oraz w skali regionu wodnego Założenia udrażniania rzecznych korytarzy ekologicznych w skali kraju oraz w skali regionu wodnego mgr inż. Piotr Sobieszczyk mgr inż. Anna Sławińska Korytarz ekologiczny obszar umożliwiający migrację

Bardziej szczegółowo

Przedmiotowy System Oceniania

Przedmiotowy System Oceniania rozróżnia elementy przyrody żywej i nieożywionej wymienia czynniki niezbędne do życia wskazuje źródła wiedzy biologicznej określa, jakiego sprzętu można użyć do danej obserwacji przedstawia etapy obserwacji

Bardziej szczegółowo

KARTA KURSU (realizowanego w module specjalności) Biologia eksperymentalna i środowiskowa

KARTA KURSU (realizowanego w module specjalności) Biologia eksperymentalna i środowiskowa KARTA KURSU (realizowanego w module specjalności) Biologia eksperymentalna i środowiskowa.. (nazwa specjalności) Nazwa Nazwa w j. ang. Biomechanika Biomechanics Kod Punktacja ECTS* 2 Koordynator Dr hab.

Bardziej szczegółowo

Dział I. BIOLOGIA NAUKA O ŻYCIU. Dział II. JEDNOŚĆ ORGANIZMÓW

Dział I. BIOLOGIA NAUKA O ŻYCIU. Dział II. JEDNOŚĆ ORGANIZMÓW Dział I. BIOLOGIA NAUKA O ŻYCIU rozróżnia elementy przyrody żywej i nieożywionej wymienia czynniki niezbędne do życia wskazuje źródła wiedzy biologicznej określa, jakiego sprzętu można użyć do danej -obserwacji

Bardziej szczegółowo

ROZKŁAD MATERIAŁU, PYTANIA POWTÓRZENIOWE ORAZ PYTANIA EGZAMINACYJNE

ROZKŁAD MATERIAŁU, PYTANIA POWTÓRZENIOWE ORAZ PYTANIA EGZAMINACYJNE ROZKŁAD MATERIAŁU, PYTANIA POWTÓRZENIOWE ORAZ PYTANIA EGZAMINACYJNE Klasa7 podstawowa (Proponowany poniżej podział obowiązującego uczniów materiału może być modyfikowany) IX************************************************

Bardziej szczegółowo

Temat: Przegląd i budowa tkanek zwierzęcych.

Temat: Przegląd i budowa tkanek zwierzęcych. Temat: Przegląd i budowa tkanek zwierzęcych. 1. Czym jest tkanka? To zespół komórek o podobnej budowie, które wypełniają w organizmie określone funkcje. Tkanki tworzą różne narządy, a te układy narządów.

Bardziej szczegółowo