Stacja Zasobów Genetycznych Drobiu Wodnego w Dworzyskach. Recenzja rozprawy doktorskiej. pt. ANALIZA CECH MIĘSNYCH WYBRANYCH GRUP KACZEK PEKIN ZE STAD

Transkrypt

1 Poznań, dr hab. Mirosław Lisowski Instytuty Zootechniki PIB Zakład Doświadczalny Kołuda Wielka Stacja Zasobów Genetycznych Drobiu Wodnego w Dworzyskach Kórnik k. Poznania Tel miroslaw.lisowski@izoo.krakow.pl Recenzja rozprawy doktorskiej pt. ANALIZA CECH MIĘSNYCH WYBRANYCH GRUP KACZEK PEKIN ZE STAD REZERWY GENETYCZNEJ autorstwa mgr. inż. Rafała Wasilewskiego wykonanej pod kierunkiem dr. hab. Dariusza Kokoszyńskiego, prof. nadzw. w Katedrze Hodowli Drobiu i Oceny Surowców Zwierzęcych Wydziału Hodowli i Biologii Zwierząt Uniwersytetu Technologiczno-Przyrodniczego w Bydgoszczy Zasoby genetyczne zwierząt to wszystkie gatunki, rasy i odmiany zwierząt gospodarskich, które zgodnie z zaleceniami FAO powinny być chronione ze względów gospodarczych, naukowych i kulturowych.. Międzynarodowa Konwencja o Różnorodności Biologicznej nakłada na sygnatariuszy obowiązek zachowania różnorodności roślin i zwierząt na terenie własnego kraju i to nie tylko na obszarach chronionych, lecz także na użytkowanych rolniczo. Konsekwencją tego jest konieczność ochrony nie tylko wolno 1

2 żyjących gatunków, ale również wytworzonych przez hodowców ras i odmian zwierząt gospodarskich. Gospodarka rynkowa wymusza niejako dążenie do intensyfikacji produkcji, stwarzając tym samym duże zagrożenie dla populacji o niskiej produkcyjności, lub dających produkty, na które nie ma obecnie zapotrzebowania na rynku. Intensyfikacja i uprzemysłowienie chowu widoczne jest szczególnie w produkcji drobiarskiej. Dążenie do uzyskania jak największej liczby jaj czy maksymalnych przyrostów, przy jak najlepszym wykorzystaniu paszy doprowadziło do tego, że w hodowli drobiu pozostało tyko kilka ras. Pozostałe ze względu na niższą produkcyjność zostały wyeliminowane. Niniejsze opracowanie zawiera porównanie cech mięsnych kaczek pekin z rodów P- 33, P-8 i P-9 objętych programem ochrony zasobów genetycznych w Polsce. W pracy tej, jako jednej z nielicznych, przedstawiono wyniki badań dotyczące masy i wymiarów ciała, wydajności rzeźnej i składu tuszki oraz cech jakości mięsa w/w rodów. Dodatkowo w ocenianych rodach określono m.in. teksturę i właściwości reologiczne mięśni piersiowych, zawartość wybranych składników mineralnych w mięśniach piersiowych i nóg, a także przewodność elektryczną mięsa, które nie były dotychczas prezentowane dla badanych rodów kaczek. Z satysfakcją należy odnieść się więc do tematyki recenzowanej dysertacji doktorskiej dobrze wpisującej się nurt badań niosących zarówno walory poznawcze jak i utylitarne. 1. Ogólna charakterystyka dysertacji. Oceniana rozprawa doktorska ma strukturę typową dla oryginalnych prac twórczych, obejmującą wstęp i przegląd piśmiennictwa, materiał i metody, wyniki, dyskusję, wnioski oraz spis piśmiennictwa. W tekście są 22 tabele, 25 rysunki oraz 8 fotografii. Spis literatury składa się z 162 odpowiednio dobranych pozycji. We wstępie można wyróżnić dwie 2

3 wyodrębnione części. Pierwsza z nich obejmuje omówienie konieczności ochrony zasobów genetycznych zwierząt, natomiast w drugiej autor przedstawił charakterystykę, pochodzenie i w kilku zdaniach przebieg dotychczasowych badań prowadzonych na kaczkach pochodzących z rodów objętych programem ochrony zasobów genetycznych zwierząt. Sformułowane zostały również cele badawcze oraz postawiona hipoteza badawcza. W kolejnym rozdziale znajdujemy opis materiału badawczego i zastosowane metody badań. W wyniku przeprowadzonych badań określono wpływ pochodzenia, wieku i płci na masę i wymiary ciała, spożycie i zużycie paszy w okresie 7 tygodni odchowu, a także wpływu pochodzenia i płci na ich wydajność rzeźną, skład tuszki i cechy jakości mięsa kaczek w wieku 7 tygodni. Rozdziały Wyniki i Dyskusja są w dużym stopniu symetryczne w stosunku do rozdziału Materiał i metody badań. Sposób ich prezentacji i interpretacji oceniam jako kompetentny. Do najważniejszych wyników uzyskanych w recenzowanej dysertacji zaliczam: stwierdzenie licznych statystycznie istotnych różnic ocenianych cech mięsnych, co może wskazywać na unikatowość i różnorodność ocenianych rodów kaczek P-33, P-8 i P-9 objętych programem ochrony zasobów genetycznych; wykazanie, że mięśnie ocenianych rodów kaczek charakteryzują się dużą zawartością białka, wielonienasyconych kwasów tłuszczowych oraz żelaza i cynku co może być pomocne dla zachowania optymalnej diety a walory sensoryczne i drobnowłóknistość zwiększa atrakcyjność ich mięsa jako produktu spożywczego. 3

4 2. Uwagi i komentarze Mam wątpliwości dotyczące tytułu rozprawy doktorskiej. Powinno być: Analiza wybranych cech mięsnych wybranych grup kaczek pekin ze stad objętych programem. W rozdziale Wstęp i przegląd piśmiennictwa pożądana byłaby wzmianka o możliwości wykorzystania metody kriokonserwacji plemników w utworzeniu rezerwy genetycznej ptaków ex situ. Celem Programu Ochrony Zasobów Genetycznych Populacji Kaczek jest m.in. zachowanie poszczególnych populacji kaczek i zwiększenie ich liczebności. Celem program jest zachowanie poszczególnych populacji kaczek ale nie zwiększenie ich liczebności. Autor we wstępie rozprawy doktorskiej użył sfomułowania. Populacje kaczek objęte programem ochrony zasobów genetycznych mogą stanowić źródło nowych genów wykorzystywanych przy tworzeniu nowych rodów hodowlanych. Jest mało prawdopodobne, żeby rody te były źródłem nowych genów. W zamkniętych rodach hodowlanych kaczek istnieje określona frekwencja alleli (i tym samym genotypów), zmieniająca się w czasie i mająca wpływ na zmienność fenotypową. W populacjach kojarzonych losowo i utrzymywanych od kilkudziesięciu pokoleń w nie zmieniających się istotnie warunkach środowiskowych, zmiany te zwykle zachodzą wolniej niż w selekcjonowanych stadach hodowlanych. Czytając wstęp dysertacji, trudno oprzeć się wrażeniu, iż w natłoku informacji mało wyeksponowane są cele i hipoteza badawcza. Opis materiału uważam za kompletny. Nie widzę jednak potrzeby przedstawiania wartości poszczególnych cech w formie tabel a następnie wykresów. 4

5 Sądzę, że dla przejrzystości rozprawy doktorskiej celowym byłoby, żeby rozdziały Dyskusja, Wnioski oraz Streszczenie przedstawione zostały w sposób bardziej syntetyczny. 3. Wniosek końcowy Stwierdzam, że przedstawiona mi do oceny praca pt. Analiza cech mięsnych wybranych grup kaczek pekin ze stad rezerwy genetycznej spełnia wymogi stawiane dysertacjom doktorskim. określone w Art. 13 Ustawy z dnia r. roku o stopniach naukowych i tytule naukowym oraz a stopniach i tytule w zakresie sztuki wraz późniejszymi zmianami (Dz. U., poz. 882 z dnia r.). Biorąc powyższe pod uwagę, występuję do Wysokiej Rady Wydziału Hodowli i Biologii Zwierząt Uniwersytetu Technologiczno-Przyrodniczego im. Jana i Jędrzeja Śniadeckich w Bydgoszczy o dopuszczenie mgra inż. Rafała Wasilewskiego do dalszych etapów postępowania w sprawie nadania stopnia doktora nauk rolniczych. 5