Substancje i ich właściwości

Transkrypt

1 Pierwsza partia materiału i dobrane do nich zadania typu egzaminacyjnego. Materia jest to wszystko co nas otacza. Materię tworzą substancje, posiadające określony stały skład i określone właściwości. Właściwości substancji dzieli się na: Fizyczne (np. stan skupienia, połysk, temperatura topnienia, temperatura wrzenia, gęstość) Chemiczne (np. sposób reagowania z innymi substancjami) Materia zbudowana jest z drobin, znajdujących się w ciągłym ruchu, posiada więc budowę ziarnistą. Do najważniejszych zjawisk fizycznych, które potwierdzają ziarnistą budowę materii zalicza się: dyfuzja zjawisko samorzutnego mieszania się substancji, rozpuszczanie się ciał stałych w cieczach, zmiany stanów skupienia. Substancje mogą występować w trzech stanach skupienia: stałym ciekłym gazowym Poniżej przedstawiono podział substancji. Substancje proste złożone pierwiastki związki chemiczne metale niemetale Charakterystyczne cechy metali w temperaturze pokojowej: stały stan skupienia (wyjątek: rtęć) barwa srebrzystoszara (wyjątek: miedź i złoto), metaliczny połysk, znaczące przewodnictwo cieplne i elektryczne, kowalność

2 Mieszanina składa się z co najmniej dwóch substancji. Ze względu na stopień rozdrobnienia składników wyróżnia się: - mieszanina jednorodna mieszanina, w której nie można zobaczyć poszczególnych składników gołym okiem (przykłady: stopy metali, powietrze, benzyna, ocet, solanki) - mieszania niejednorodna mieszanina, w której można zobaczyć poszczególne składniki mieszaniny (przykłady: piasek z wodą, woda z olejem, siarka z żelazem) Do mieszanin niejednorodnych zalicza się: emulsję mieszaninę dwóch niemieszających się wzajemnie cieczy np. mleko, pianę mieszanina, w której występują pęcherzyki gazu w cieczy lub w ciele stałym, dym mieszanina, w której cząstki ciała stałego są rozproszone w gazie, mgła mieszanina, składająca się z kropel wody lub ziarenek lodu rozproszonych w powietrzu Mieszaniny jednorodne można rozdzielić przy zastosowaniu: - destylacji metoda rozdziału wykorzystująca różnice w temperaturze wrzenia dwóch substancji Źródło: -chromatografii metoda rozdziału wykorzystująca różną szybkość wędrowania substancji w materiale porowatym

3 - krystalizacji wydzielenia się kryształków substancji z roztworu Źródło: - odparowanie rozpuszczalnika Źródło: - sorpcji Mieszaniny niejednorodne można rozdzielić za pomocą: - dekantacji metoda rozdziału polegającą na zlaniu cieczy znad osadu Źródło: - sedymentacji metoda rozdziału polegająca na opadaniu ciała stałego w cieczy pod wpływem siły ciężkości Źródło:

4 - sączenia (filtracji) oddzielenia ciała stałego od cieczy poprzez przelanie mieszaniny przez sączek. Źródło: - używając rozdzielacza korzystna dla mieszaniny dwóch cieczy posiadającą wyraźną granicę między dwoma nie mieszającymi się cieczami Źródło: - używając magnesu wykorzystuje właściwości magnetyczne jednego ze składników mieszaniny Poniżej znajdują się zadania z zakresu substancje i ich właściwości. Zadanie 1 Na całym świecie stosuje się jednakowe symbole do oznaczenia pierwiastków chemicznych. Wskaż zestaw pierwiastków oznaczonych kolejno O, Cu, Ca i C. a. Wodór, wapń, siarka, tlen, b. Tlen wapń, węgiel, wodór c. Tlen miedź, wapń, węgiel d. Tlen, ołów, wapń, węgiel Zadanie 2 Pierwiastki lub związki chemiczne zmieszane w dowolnych proporcjach tworzą mieszaniny jednorodne (MJ) lub mieszaniny niejednorodne (MNJ). Zaznacz odpowiednim symbolem MJ i MNJ dla odpowiednich mieszanin. Woda z kredą Woda z cukrem Woda z piaskiem Kreda z solą kuchenną Brąz Mieszanina Rodzaj mieszaniny

5 Zadanie 3 Przygotowano dwie bryłki o objętości równej 20cm 3. Jedną wykonano z metalu A o gęstości równej 1,25g/cm 3, a drugą z metalu B o gęstości równej 2,56g/cm 3. Wskaż poprawne stwierdzenie. a. Większą masę będzie miała bryłka wykonana z metalu A b. Większą masę będzie miała bryłka wykonana z metalu B c. Bryłki metali mają taką samą wagę. d. Na podstawie tych danych nie można tego określić Zadanie 4 Obok wymienionych właściwości wpisz literę n, gdy opisuje on niemetal oraz m, gdy opisuje ona metal. Właściwość Posiadają srebrzystoszarą barwę za wyjątkiem złota i miedzi Są kruche Można je walcować Posiadają połysk Słabo przewodzą ciepło Metal (M)/Niemetal (N) Zadanie 5 Schematyczny rysunek przedstawia metodę rozdziału mieszaniny niejednorodnej, Rys. 1 (źródło: Określ o jaką metodę chodzi. a. Dekantacja b. Filtracja c. Destylacja d. Sedymentacja

6 Zadanie 6 Spośród niżej wymienionych czynności wybierz odpowiednie i ułóż je w odpowiedniej kolejności, w jakiej należy je wykonać, aby rozdzielić mieszaninę wody i oleju jadalnego. a. Odkręć kurek od rozdzielacza b. Przenieś mieszaninę do rozdzielacza c. Poczekaj aż cała objętość wody spłynie do zlewki d. Umieść rozdzielacz na statywie e. Przy wylocie rozdzielacza umieść zlewkę f. Poczekaj aż cała objętość oleju spłynie do zlewki g. Zakręć kurek od rozdzielacza Zadanie 7 Wybierz zestaw, który zawiera jedynie symboli niemetali. a. H, C, Na, Hg b. O, S, Cu, Fe c. K, O, S, Ne d. O, N, C, S Zadanie 8 Do nazw metod rozdziału przyporządkuj odpowiedni jej opis. Nazwa metody rozdziału Opis metody rozdziału 1. Dekantacja a. metoda rozdziału polegająca na opadaniu ciała stałego w cieczy pod wpływem siły ciężkości. 2. Sedymentacja b. metoda rozdziału wykorzystująca różnice w temperaturze wrzenia dwóch substancji 3. Filtracja c. metoda rozdziału polegającą na zlaniu cieczy znad osadu 4. Destylacja d. oddzielenia ciała stałego od cieczy poprzez przelanie mieszaniny przez sączek

7 Zadanie 9 Wskaż błędne zdanie odnośnie gęstości substancji. a. Gęstość substancji jest charakterystyczną właściwością substancji, b. Masa substancji jest wprost proporcjonalna do jej gęstości, c. Gęstość substancji wyrażamy najczęściej w jednostkach g/cm 3, d. Gęstość substancji to stosunek objętości substancji do jej masy. Zadanie 10 Podkreśl właściwą nazwę przemiany fazowej na schemacie przedstawionym poniżej. ciało stałe skraplanie/ parowanie ciecz gaz topnienie/resublimacja :) Informacja do zadań 11 i 12. Poniżej przedstawiono schemat reakcji rozkładu tlenku rtęci. Źródło: Zadanie 11 Pokreśl właściwe wyrażenia, tak, aby one były zgodne z prawdą. Przedstawiona reakcja jest reakcją typu analizy/syntezy. Produktami tej reakcji są tlenek rtęci/ rtęć i tlen. Gaz zbierany w probówce mniejszą/większą gęstość od wody.

8 Zadanie 12 Podziel powyższe reagenty na substancje proste i złożone. Substancje proste Substancje złożone Zadanie 13 Poniżej przedstawiono substancje proste i złożone. Podkreśl substancje proste. Żelazo, cukier, chlorek sodu, sód, tlenek węgla(ii), magnez, woda, tlen, wodór, siarczek żelaza, soda oczyszczona, wapń, węgiel, diament, chlorowodór, kwas siarkowy(vi) Zadanie 14 Wskaż, w którym z przypadków tlen jest składnikiem mieszaniny. a. W wodzie b. W powietrzu, c. W parze wodnej, d. W lodzie Zadanie 15 Uzupełnij tabelę, dobierając odpowiednią metodę rozdziału dla odpowiedniej mieszaniny. Woda z siarką, woda z solą kuchenną, woda z olejem, woda z piaskiem, woda z benzyną, woda z cukrem Odparowanie Sączenie Za pomocą rozdzielacza rozpuszczalnika Zadanie 16 Podziel poniższe substancję na: substancje proste, substancje złożone i mieszaniny, wpisując nazwę substancji w odpowiednie miejsce w tabeli. Mosiądź, mleko, siarka, woda, benzyna, żelazo, tlen, powietrze, grafit, sacharoza, kwas solny Substancje proste Substancje złożone Mieszaniny

9 Zadanie 17 Za zjawisko powstawania małych lodowisk z kałuży w zimie odpowiada proces: a. Krystalizacji, b. Sączenia, c. Parowania, d. Dekantacji Zadanie 18 Do właściwości fizycznych nie zalicza się: a. Połysk, b. Temperatura wrzenia, c. Kowalność d. Sposób reagowania z innymi substancjami Zadanie 19 W poniższej tabeli wybierz właściwą metodę do rozdzielenia mieszaniny wody z olejem oraz odpowiednie uzasadnienie. Mieszaninę wody z olejem można rozdzielić stosując a. Metodę sedymentacji b. Metodę filtracji c. Przy użyciu rozdzielacza ponieważ a. Olej i woda tworzy mieszaninę dwóch cieczy z wyraźną granicą rozdziału między nimi. b. Olej może osiąść na odpowiednio dobranym sączkiem. c. Woda jest cięższa od oleju, więc olej można zlać znad wody Zadanie 20 Określ czy poniższe zdania są zgodne z prawdą, zakreślając P lub też fałszywe zakreślając F. Rozpuszczanie substancji potwierdza ziarnistą budowę materii P/F Resublimacja to zmiana stanu skupienia z gazowego w stały P/F Mgłę zalicza się do mieszanin jednorodnych P/F. Dyfuzja to proces samorzutnego mieszania się substancji. P/F Tlen jest metalem, który występuje w stanie gazowym. P/F