Wniosek Komisji Europejskiej dotyczący wieloletnich ram finansowych na lata

Transkrypt

1 Wniosek Komisji Europejskiej dotyczący wieloletnich ram finansowych na lata KOMISJA EUROPEJSKA 1

2 Europe Direct to serwis, który pomoże Państwu znaleźć odpowiedzi na pytania dotyczące Unii Europejskiej. Numer bezpłatnej infolinii (*): (*) Niektórzy operatorzy telefonii komórkowej nie udostępniają połączeń z numerami lub pobierają za nie opłaty. Niniejsza publikacja zawiera podstawowe informacje na temat wniosku w sprawie wieloletnich ram finansowych na lata z dnia 29 czerwca 2011 r. Wydanie pierwsze opublikowano w listopadzie 2011 r. Wersja zaktualizowana zawiera poprawki przedstawione przez Komisję Europejską w dniu 6 lipca 2012 r. (COM2012/388 wersja ostateczna). Więcej informacji o Unii Europejskiej znajduje się w Internecie w portalu Europa ( Dane katalogowe znajdują się na końcu niniejszej publikacji. Luksemburg: Urząd Publikacji Unii Europejskiej, 2011 ISBN doi: /80 Unia Europejska, 2011 Powielanie materiałów dozwolone pod warunkiem podania źródła. Printed in Belgium Using environmental print technology

3 Wniosek Komisji Europejskiej dotyczący wieloletnich ram finansowych na lata Podstawowy przewodnik po wieloletnich ramach finansowych Wieloletnie ramy finansowe ( WRF, dawniej perspektywy finansowe ) nie stanowią budżetu UE na okres siedmiu lat. Jest to mechanizm mający zagwarantować, aby wydatki UE były przewidywalne i jednocześnie podlegały rygorystycznej dyscyplinie budżetowej. Określają one maksymalne kwoty ( pułapy ) dostępne dla każdego ważnego obszaru wydatków ( pozycja/dział ) unijnego budżetu. W tych ramach finansowych Parlament Europejski oraz Rada, które stanowią władzę budżetową Unii, mają za zadanie corocznie uzgadniać budżet na następny rok. W rzeczywistości przyjęty roczny budżet zawsze kształtuje się poniżej ogólnego pułapu WRF. WRF de facto określają priorytety polityczne na nadchodzące lata, i stanowią zatem ramy zarówno polityczne, jak i budżetowe (odpowiadając na pytanie w jakich obszarach UE powinna inwestować mniej lub więcej w przyszłości? ). Szczegółowe wnioski odnoszące się do różnych polityk (spójność, rolnictwo, badania naukowe i innowacje, edukacja itp.) na następny okres zostaną przyjęte przez Komisję przed końcem 2011 r. Okres aktualnych WRF rozpoczął się w 2007 r. i potrwa do 2013 r. Porównanie między wieloletnimi ramami finansowymi z lat a (w cenach z roku 2011) cenach z roku Środki na zobowiązania w mld EUR 993,6 146,6 1033,0 jako procent DNB 1,12% 1,15% 1,08% Środki na płatności w mld EUR 942,8 138,3 988,0 jako procent DNB 1,06% 1,08% 1,03% 3

4 Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej ROZDZIAŁ 2 WIELOLETNIE RAMY FINANSOWE Artykuł Wieloletnie ramy finansowe mają na celu zapewnienie dokonywania wydatków Unii w sposób usystematyzowany i w granicach jej zasobów własnych. Ramy ustala się na okres co najmniej pięciu lat. Roczny budżet Unii jest zgodny z wieloletnimi ramami finansowymi. 2. Rada, stanowiąc zgodnie ze specjalną procedurą ustawodawczą, przyjmuje rozporządzenie określające wieloletnie ramy finansowe. Rada stanowi jednomyślnie po uzyskaniu zgody Parlamentu Europejskiego, który stanowi większością głosów wchodzących w jego skład członków. Rada Europejska może jednomyślnie przyjąć decyzję upoważniającą Radę do stanowienia większością kwalifikowaną przy przyjmowaniu rozporządzenia, o którym mowa w akapicie pierwszym. 3. Ramy finansowe określają kwoty rocznych pułapów środków na zobowiązania z podziałem na kategorie wydatków oraz rocznego pułapu środków na płatności. Kategorie wydatków, w liczbie ograniczonej, odpowiadają głównym sektorom działalności Unii. Ramy finansowe zawierają wszelkie inne postanowienia wymagane dla prawidłowego prowadzenia rocznej procedury budżetowej. 4. Jeżeli rozporządzenie Rady ustanawiające nowe ramy finansowe nie zostało przyjęte przed wygaśnięciem poprzednich ram finansowych, pułapy i inne przepisy dotyczące ostatniego roku obowiązywania tych ram przedłuża się do czasu przyjęcia tego aktu. 5. W toku całej procedury prowadzącej do przyjęcia ram finansowych Parlament Europejski, Rada i Komisja podejmują wszelkie środki niezbędne do ułatwienia takiego przyjęcia.

5 Ogólne dane liczbowe podane we wniosku Komisji Europejskiej Wieloletnie ramy finansowe na okres (w mln EUR ceny na rok 2011) ŚRODKI NA ZOBOWIĄZANIA Ogółem Inteligentny rozwój sprzyjający włączeniu społecznemu w tym: spójność gospodarcza, społeczna i terytorialna Trwały wzrost: zasoby naturalne w tym: wydatki związane z rynkiem i płatności bezpośrednie Bezpieczeństwo i obywatelstwo Globalny wymiar Europy Administracja w tym: wydatki administracyjne instytucji Wyrównania ŚRODKI NA ZOBOWIĄZANIA OGÓŁEM jako procent DNB 1,10 % 1,09 % 1,08 % 1,08 % 1,07 % 1,06 % 1,06 % 1,08 % ŚRODKI NA PŁATNOŚCI OGÓŁEM jako procent DNB 1,03 % 1,06 % 1,06 % 1,01 % 1,06 % 1,02 % 0,96 % 1,03 % 5

6 Ogólny pułap zobowiązań, o który wnioskuje Komisja na lata , wynosi 1 033,2 mld EUR. Kwota ta równa się kwocie z ostatniego roku aktualnych WRF (2013 r.) pomnożonej przez 7 (lat). Stanowi ona także 1,08% zakładanego DNB UE w stosunku do 1,12% odnoszącego się do aktualnych WRF. Pułap płatności kształtuje się na poziomie 1,03% DNB (1,06% na lata ). Podane dane liczbowe nie obejmują szeregu instrumentów elastyczności, które tradycyjnie nie wchodzą w zakres WRF, gdyż nie można ich zaprogramować (rezerwa na pomoc nadzwyczajną, Europejski Fundusz Dostosowania do Globalizacji, fundusz solidarności, instrument elastyczności). Niemniej jednak jeśli w nagłych przypadkach władza budżetowa podejmie decyzję o uruchomieniu dodatkowych środków, zostają one ujęte w rocznym budżecie Unii. Ponadto Europejski Fundusz Rozwoju jest finansowany spoza budżetu ze względu na inny klucz finansowania. We wniosku Komisja proponuje także wyłączyć z zakresu WRF międzynarodowy eksperymentalny reaktor termojądrowy (ITER) oraz Globalny monitoring środowiska i bezpieczeństwa (GMES), gdyż ich szeroki wymiar, wyzwania technologiczne, jakie się z nimi wiążą, oraz fakt, że nie dotyczą one tylko podmiotów unijnych, wprowadziłyby niewiadome do budżetu unijnego. Wszystkie wydatki poniesione poza WRF mogą wynieść max. 0,06% DNB UE. Wieloletnie ramy finansowe % - Administracja 7% - Globalny wymiar Europy 2% - Bezpieczeństwo i obywatelstwo 48% - Inteligentny wzrost sprzyjający włączeniu społecznemu 37% - Trwały wzrost: zasoby naturalne 6

7 Co nowego w dziedzinie wzrostu, zatrudnienia i spójności Instrument Łącząc Europę jest całkowicie nowym programem, który ma na celu finansowanie wcześniej określonych priorytetowych przedsięwzięć infrastrukturalnych w dziedzinie energii, transportu i technologii informacyjno-komunikacyjnych, których realizacja leży w interesie całej UE. Będzie on zarządzany centralnie przez Komisję Europejską, a przeznaczone na niego środki (40 mld EUR plus 10 mld EUR w ramach polityki spójności) będą pochodzić z nowej sekcji budżetu. Wskaźniki współfinansowania z budżetu UE będą wyższe w przypadku inwestycji realizowanych w biedniejszych regionach Europy. Komisja proponuje innowacyjne narzędzia finansowania, w szczególności unijne obligacje na finansowanie projektów, w celu przyspieszenia inwestycji i ich zwiększenia w stosunku do tego, co można by osiągnąć jedynie poprzez finansowanie ze środków publicznych. Komisja proponuje objęcie Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego oraz Funduszu Spójności wspólnymi ramami strategicznymi, które obejmą również Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich oraz Europejski Fundusz Morski i Rybacki. Komisja proponuje zawarcie umów o partnerstwie z każdym z państw członkowskich, aby uzyskać programowanie ukierunkowane bardziej na wyniki. Umowy te mogą także obejmować warunki makroekonomiczne w celu usprawnienia koordynacji polityk ekonomicznych państw członkowskich. Środki z Funduszu Spójności będą w dalszym ciągu wydatkowane na słabiej rozwinięte regiony i państwa członkowskie. Aby jednak zapewnić sprawny proces odchodzenia od regionów objętych mechanizmem stopniowego znoszenia płatności ( phasing out ) w ramach celu Konwergencja oraz na równi traktować regiony o podobnym poziomie dobrobytu, wprowadzona zostanie nowa kategoria regionów: regiony w okresie przejściowym (których PKB w przeliczeniu na mieszkańca kształtuje się w przedziale od 75% do 90% średniej UE-27). Głównym przedmiotem finansowania ze środków Funduszu Spójności będą inwestycje, które przyczyniają się do realizacji określonych ilościowo celów strategii Europa 2020, uzupełnionych o szczególne uwarunkowania. Uwarunkowania będą obejmować zarówno warunki typu ex ante, które muszą być spełnione, zanim nastąpi wypłata środków, oraz warunki typu ex post, które uzależnią uwolnienie dodatkowych środków od realizacji uprzednio określonych wyników. 7

8 Priorytety oraz warunki dotyczące finansowania, w tym system monitorowania postępów w osiąganiu ustalonych celów, zostaną zawarte w umowach o partnerstwie, które będą uzgadniane między Komisją a każdym państwem członkowskim. Europejski Fundusz Społeczny zapewni finansowanie działań strukturalnych na rzecz spójności gospodarczej, społecznej i terytorialnej w ramach czterech głównych obszarów inwestycji: zatrudnienia, edukacji, włączenia społecznego i usprawnienia administracji publicznej. Uproszczone zostaną również procedury wdrażania w celu zmniejszenia obciążenia administracyjnego. Europejski Fundusz Dostosowania do Globalizacji nadal posłuży do finansowania pomocy na rzecz pracowników zwolnionych w następstwie poważnej zmiany strukturalnej. Dodatkowo jego zakres zostanie poszerzony w celu złagodzenia skutków, jakie dla rolników pociągają za sobą nowe umowy handlowe. Co nowego w dziedzinie badań naukowych i innowacji Trzy główne programy finansowania w dziedzinie badań naukowych i rozwoju (program ramowy na rzecz konkurencyjności i innowacji, 7. program ramowy oraz Europejski Instytut Innowacji i Technologii) zostaną połączone w ramach strategii Horyzont 2020: wspólne ramy strategiczne w celu przeciwdziałania rozdrobnieniu i uniknięcia powielaniu zadań. Systemy finansowania zostaną ujednolicone i uproszczone. We wszystkich systemach finansowania zostanie również zastosowany jednolity zestaw zasad w odniesieniu do uczestnictwa, audytu, systemów wspierających, rozpowszechniania wyników i systemów zwrotu. W odniesieniu do finansowania innowacyjne instrumenty finansowe wspomogą wykorzystanie inwestycji prywatnych, takich jak partnerstwa publiczno-prywatne. 8

9 Co nowego w dziedzinie rolnictwa i ochrony środowiska Ekologizacja 30% płatności bezpośrednich dla rolników: by zagwarantować, że wspólna polityka rolna (WPR) wspomaga UE w osiąganiu celów związanych z ochroną środowiska i zmianą klimatu, 30% bezpośrednich płatności będzie uzależnionych od przestrzegania szeregu najlepszych praktyk w dziedzinie ochrony środowiska, wykraczających poza zakres zasady wzajemnej zgodności. Konwergencja płatności: aby zapewnić bardziej sprawiedliwy rozkład wsparcia bezpośredniego dla rolników w UE, poziomy bezpośredniego wsparcia na hektar będą stopniowo dostosowywane (mając na uwadze różnice w płacach oraz kosztach nakładów). Do roku 2020 państwa członkowskie, w których płatności bezpośrednie są poniżej poziomu 90% średniej unijnej, powinny zamknąć jedną trzecią luki między ich obecnym poziomem a poziomem 90% średniej unijnej. Konwergencja ta będzie finansowana proporcjonalnie przez państwa członkowskie, w których płatności bezpośrednie przekraczają średnią UE. W przypadku dużych gospodarstw rolnych płatności bezpośrednie zostaną ograniczone poprzez zmniejszenie podstawowej kwoty wsparcia dochodu, przy uwzględnieniu korzyści skali dostępnych dla większych podmiotów i bezpośredniego zatrudnienia, jakie generują. Komisja proponuje, aby oszczędności te zostały wykorzystane ponownie w ramach środków przydzielonych w budżecie na rozwój obszarów wiejskich i tym samym zatrzymane w ramach krajowych puli państw członkowskich, z których te oszczędności pochodzą. Przydział środków na rozwój obszarów wiejskich będzie oparty na bardziej obiektywnych kryteriach i lepiej ukierunkowany na cele polityki. Zapewni to bardziej sprawiedliwe traktowanie rolników prowadzących taką samą działalność. 9

10 10 Co nowego w dziedzinie środowiska i działań związanych z klimatem Priorytety polityki ochrony środowiska oraz działania w dziedzinie klimatu zostaną uwzględnione we wszystkich ważnych instrumentach finansowania UE, w tym instrumentach polityki spójności, rolnictwa, polityki morskiej i rybołówstwa, polityki w dziedzinie badań i innowacji, a także w programach pomocy zewnętrznej. Celem jest zwiększenie udziału wydatków na ochronę klimatu do co najmniej 20% dzięki wkładom finansowym pochodzącym z różnych obszarów polityki, po dokonaniu stosownej oceny skutków. Takie podejście pomoże również uniknąć mnożenia programów oraz przyczyni się do zminimalizowania obciążeń administracyjnych. Program LIFE+ będzie kontynuowany i obejmie większą część działań w dziedzinie klimatu. Podprogram poświęcony działaniom w dziedzinie klimatu będzie kładł nacisk na projekty pilotażowe oraz projekty pokazowe realizowane na mniejszą skalę. Projekty zintegrowane będą również przykładowo wykorzystywane do propagowania transgranicznych strategii przystosowawczych na obszarach zagrożonych powodzią. Przyszły program powinien nadal być zarządzany centralnie, lecz niektóre zadania można by zlecić działającej agencji wykonawczej. Co nowego w dziedzinie wymiaru sprawiedliwości, zdrowia i bezpieczeństwa Instrument finansowy ochrony ludności zostanie odnowiony w sposób umożliwiający radzenie sobie z różnymi aspektami zarządzania klęskami żywiołowymi poprzez bardziej spójną i lepiej zintegrowaną reakcję na sytuacje kryzysowe, większą gotowość do radzenia sobie z klęskami żywiołowymi, a także innowacyjne działania zmierzające do obniżenia ryzyka katastrofy. W dziedzinie spraw wewnętrznych liczba funduszy zostanie zmniejszona do dwóch: funduszu migracyjno-azylowego oraz funduszu bezpieczeństwa wewnętrznego. Oba fundusze będą miały wymiar zewnętrzny zapewniający ciągłość finansowania począwszy od finansowania w UE aż po jego kontynuację w krajach trzecich. Komisja przewiduje również odejście od planowania rocznego na rzecz planowania wieloletniego opartego na wynikach, co zmniejszy nakład pracy dla wszystkich zaangażowanych podmiotów. Różnorodne istniejące programy z zakresu sprawiedliwości zostaną scalone w ramach programów Wymiar sprawiedliwości oraz Prawa i obywatelstwo w celu uproszczenia ustaleń dotyczących finansowania oraz zapewnienia większej spójności wszystkich finansowanych działań.

11 Nowy program Zdrowie na rzecz wzrostu będzie ukierunkowany na działania o wyraźnej unijnej wartości dodanej, zgodnie z celami strategii Europa Głównym celem jest współpraca z państwami członkowskimi w celu ochrony obywateli przed transgranicznymi zagrożeniami zdrowotnymi, osiągnięcia większej stabilności usług opieki zdrowotnej oraz poprawy stanu zdrowia społeczeństwa, przy jednoczesnym zachęcaniu do innowacji w dziedzinie ochrony zdrowia. Co nowego na arenie międzynarodowej Jednolity zintegrowany instrument pomocy przedakcesyjnej odzwierciedlający fundusze strukturalne, Fundusz Spójności oraz Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich. Zastąpienie programów w krajach uprzemysłowionych i wschodzących nowym instrumentem partnerstwa służącym do wspierania dyplomacji publicznej, wspólnych strategii oraz promowania handlu i konwergencji regulacyjnej. Utworzenie instrumentu o zasięgu ogólnoafrykańskim, mającego wspierać wdrażanie wspólnej strategii Afryka Europa, ze szczególnym naciskiem na działania o zasięgu transregionalnym i kontynentalnym. Co nowego w administracji UE Komisja zaproponowała istotne zmiany do obowiązującego regulaminu pracowniczego. Celem tych zmian jest przede wszystkim zredukowanie liczby pracowników UE o 5%, co zmusi wszystkie instytucje, organy i agencje do uzyskania dalszego wzrostu wydajności i wypracowania oszczędności, zapewniając jednocześnie najwyższej jakości unijną służbę cywilną. Zmniejszenie liczby pracowników należy zrekompensować poprzez wydłużenie czasu pracy o 2,5 godziny tygodniowo bez rekompensaty w postaci korekty wynagrodzeń. Zaledwie siedem lat temu Komisja Europejska przeprowadziła szeroko zakrojoną reformę swojej administracji. Obejmowała ona obniżenie pensji początkowych, utworzenie kategorii pracowników kontraktowych, którzy otrzymują niższe wynagrodzenie, podwyższenie wieku emerytalnego, obniżenie uprawnień emerytalnych i podwyższenie składek emerytalnych. Dzięki tej reformie podatnicy unijni zaoszczędzili już 3 mld euro, a do 2020 r. oczekuje się kolejnych oszczędności w wysokości 5 mld euro. 11

12 Co nowego w finansowaniu budżetu unijnego Komisja proponuje reformę systemu środków własnych, polegającą na zrezygnowaniu z aktualnych środków własnych opartych na podatku VAT i wprowadzeniu dwóch nowych źródeł środków własnych, opartych, odpowiednio, o część przychodów z podatku od transakcji finansowych oraz krajowe wpływy z podatku VAT. Celem nie jest zwiększenie ogólnego budżetu UE, lecz przyczynienie się do konsolidacji budżetowej w państwach członkowskich poprzez zredukowanie bezpośrednich składek z budżetów państw członkowskich. Zaproponowane zmiany pozwolą również uprościć obecny system składek do budżetu i wzmocnić powiązania pomiędzy celami polityki UE i finansowaniem UE. W dniu 28 września 2011 r. przedstawiono wniosek dotyczący dyrektywy w sprawie unijnego podatku od transakcji finansowych. Podatek od transakcji finansowych będzie obowiązywał na terenie 27 państw członkowskich, ale nie będzie pobierany od transakcji, w których uczestniczą gospodarstwa prywatne lub MŚP i których przedmiotem są: kredyty hipoteczne, pożyczki bankowe zaciągane przez MŚP lub umowy ubezpieczeniowe. Podatek nie będzie także pobierany od transakcji wymiany walut oraz zwiększenia kapitału przez przedsiębiorstwa lub organy publiczne. Taki podatek obowiązuje już w dziesięciu państwach członkowskich, lecz działania na poziomie Unii są bardziej odpowiednie, by uniknąć zakłóceń i zmniejszyć rozdrobnienie na rynku wewnętrznym. Według wstępnych obliczeń, w zależności od reakcji rynku dochody z podatku mogłyby wynieść 57 mld rocznie w całej UE. Część tych dochodów można by wykorzystać jako środki własne w budżecie UE, w ten sposób redukując składki państw członkowskich do budżetu UE i zmniejszając obciążenie budżetów krajowych. Nowe środki własne oparte na podatku VAT stworzą prawdziwe powiązanie między szczeblem krajowym a unijnym, a także przyczynią się do dodatkowej harmonizacji krajowych systemów VAT. Zapewnią one znaczne i stabilne wpływy do UE przy ograniczonych kosztach administracyjnych i kosztach zapewnienia zgodności z przepisami, ponoszonych przez administracje krajowe i przedsiębiorstwa. W sprawie środków własnych Rada przyjmuje decyzje jednomyślnie, po konsultacji z Parlamentem Europejskim. Aby decyzja weszła w życie, musi zostać ratyfikowana przez wszystkie państwa członkowskie zgodnie z ich wymogami konstytucyjnymi. 12

13 Dochody budżetowe UE (udział procentowy w DNB UE) 1,20% 1,00% 0,80% 0,60% 0,40% 0,20% 0,00% Pozostałe przychody i nadwyżka Środki własne oparte na DNB Środki własne oparte na podatku VAT Tradycyjne zasoby własne (cła i opłaty wyrównawcze od cukru) Wkłady finansowe 13

14 Co nowego w sprawie mechanizmów korekty Przewiduje się także uproszczenie mechanizmów korekty poprzez zastąpienie obecnego złożonego systemu prostym systemem ryczałtowych redukcji składek opartych na DNB, wpłacanych przez państwa członkowskie. Proponowana reforma opiera się na zasadach uzgodnionych na posiedzeniu w Fontainebleau w 1984 r., zgodnie z którymi każde państwo członkowskie, które ponosi obciążenie budżetowe nadmierne w stosunku do jego względnej zamożności, może w stosownym czasie skorzystać z korekty. Kwoty ryczałtowe skorygowane w stosunku do względnej zamożności W mln EUR/według cen bieżących Roczna kwota ryczałtowa w okresie Kwota brutto Niemcy Niderlandy Szwecja 350 Zjednoczone Królestwo Ogółem

15 Co dalej Po przedstawieniu przez Komisję wszystkich wniosków legislacyjnych dotyczących polityk unijnych dwa organy władzy ustawodawczej: Parlament Europejski oraz Rada rozpoczną negocjacje, wniosą zmiany do tych wniosków oraz podejmą decyzję w ich sprawie. Aby wprowadzić reformy i rozpocząć wdrażanie nowych programów w terminie, należy przyjąć WRF przed upływem 2012 r. Plan działania: 2011: Komisja opublikowała wniosek w dniu 29 czerwca 2013: Przyjęcie nowych podstaw prawnych w drodze procedury współdecyzji 2012: (prezydencja cypryjska) Porozumienie między Parlamentem Europejskim a Radą w sprawie kolejnych WRF 15

16 Więcej informacji na temat wniosków Komisji w sprawie WRF na lata zostało przedstawionych na stronie internetowej: KV PL-N Szczegółowe informacje na temat unijnego programowania finansowego oraz budżetu znajdują się na stronie: Uwagi dotyczące niniejszej publikacji można przesyłać na adres: budget@ec.europa.eu doi: /26659