Phylum Arthropoda stawonogi

Wielkość: px

Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Phylum Arthropoda stawonogi"

Szczepan Wojciechowski
5 lat temu
Przeglądów:

1 Phylum Arthropoda stawonogi

2 Phylum Arthropoda przewyższa wszystkie inne typy pod względem: 1. różnorodności gatunkowej; 2. liczby gatunków ok. 80% wszystkich gatunków znanych zwierząt; 3. liczby osobników.

3 Plan budowy stawonoga GŁOWA (CAPUT, CEPHALON) SEGMENTOWANE CIAŁO GŁOWA składa się z akronu + segmentów głowy

4 Plan budowy stawonoga czułek mózg segment serce ostium pygidium oko otwór gębowy łańcuszek nerwowy anus otwór odbytowy GŁOWA (CAPUT, CEPHALON) AKRON + 5 SEGMENTÓW TUŁÓW (THORAX, PEREION) ODWŁOK (ABDOMEN, PLEON)

5 Plan budowy stawonoga hemocel serce grzbietowy mięsień podłużny mięsień grzbietowobrzuszny szkielet zewnętrzny (kutikula) brzuszny łańcuszek nerwowy brzuszny mięsień podłużny

6 Plan budowy stawonoga tergit szkielet zewnętrzny (kutikula) pleuryt sternit błona między płytkami

7 Typy odnóży występujących na tułowiu stawonogów epipodity coxa endit basis protopodit ischium merus endopodit dactylus carpus propodus

trochanter prefemur femur C patella tibia tarsus pretarsus

8 A basis coxa ischium B epipodit (skrzele) merus carpus endopodit propodus egzopodit endopodit dactylus patella D tibia coxa trochanter prefemur femur C patella tibia tarsus pretarsus trochanter coxa femur trochanter coxa tarsus pretarsus tarsus tibia pretarsus E

9 Stawonogi to bezkręgowce, które posiadają stawy... błona między płytkami wyrostki stawowe ( condyle ) Odnóża, z wyjątkiem blaszkowatych phyllopoda, zbudowane są z odcinków rurkowatych, połączonych cieńszą stawową błonką kutikularną (rodzaj połączenia stawowego, stąd nazwa typu stawonogi)

10 szczecina kanał porowy otwory kanałów komórek epidermalnych PROKUTIKULA ENDOKUTIKULA epikutikula EGZOKUTIKULA(pigmentowa) endok. zewnetrzna (zwapniała) endok. wewnetrzna (niezwapniała) NABŁONEK komórki tworzące szczeciny BŁONA PODSTAWOWA gruczoły epidermy

11 Linienie stawonogów warunkuje hormon linienia - ekdyzon płyn linkowy epikutikula egzokutikul a endokutikula płyn linkowy nowa nowa epiderma epiderma (= nabłonek) płyn linkowy nowa epiderma i prokutikula epiderma (= nabłonek)

12 Wzrost stawonogów skokowy wzrost stawonogów efektywny przyrost ciała wielkość ciała linienie linienie wzrost innych bezkręgowców linienie linienie czas

13 METAZOA Porifera Eumetazoa Cnidaria Ctenophora Bilateria Lophogastrozoa Prostomia Chordata Deuterostomia Hemichordata Annelida Bryozoa Platycheminthes Echinodermata Brachiopoda Mollusca Nemertea Ecdysozoa Nematoda Arthropoda

15 Charakterystyka typu: 1. Dwubocznie symetryczne, trójwarstwowe pierwouste z mieszaną jamą ciała tzw. mixocelem, powstałą ze zlania resztek pierwotnej jamy ciała i zredukowanej wtórnej jamy ciała; 2. Ciało segmentowane zarówno zewnętrznie jak i wewnętrznie, segmenty powstają teloblastycznie; 3. U większości grup Arthropoda występuje silna tendencja do zrastania się segmentów w większe tagmy zazwyczaj trzy: a. głowa (caput, cephalon) b. tułów (thorax, pereion) c. odwłok (abdomen, pleon)

16 Charakterystyka typu c.d: 4. Każdy segment ciała zaopatrzony jest w parę członowanych przydatków; Istnieją dwie teorie co do pierwotnej natury odnóży pra-stawonoga: a. odnóże dwugałęziste takie jak z zasady jest u Crustacea b. odnóże jednogałęziste lądowe Arthropoda mają jednogałęziste odnóża, a w ich rozwoju embrionalnym brak śladów dwugałęzistości

17 Charakterystyka typu c.d: 5. Głowa stawonogów powstała ze zlania segmentów (1 bezprzydatkowy acron) - u tych stawonogów, które posiadają głowę; 6. Rozwój szczególnej powłoki ciała chitynowa kutikula tworzy szkielet zewnętrzny (pancerz), co stwarza dwa problemy: ruchu i wzrostu; 7. Zazwyczaj 1 para oczu złożonych i od jednego do kilku oczek prostych;

18 Charakterystyka typu c.d: 8. Układ nerwowy: nadprzełykowe zwoje mózgowe, obrączka okołoprzełykowa i parzyste brzuszne pnie nerwowe, ze zwojami w każdym segmencie; pnie tworzą drabinkę lub zlewają się w łańcuszek; 9. Mięśnie poprzecznie prążkowane, zorganizowane w oddzielne pęczki; 10. W większości rozdzielnopłciowość, rozwój prosty lub złożony, niekiedy wiele stadiów larwalnych.

19 Podział systematyczny stawonogów Typ Arthropoda - stawonogi dzieli się na 4 podtypy: PODTYP: TRILOBITOMORPHA TRYLOBITOWCE PODTYP: CHELICERATA - SZCZĘKOCZUŁKOWCE PODTYP: CRUSTACEA SKORUPIAKI PODTYP: TRACHEATA - TCHAWKODYSZNE

Podobne dokumenty

Phylum Arthropoda stawonogi Podtyp Crustacea skorupiaki

Phylum Arthropoda stawonogi Podtyp Crustacea skorupiaki kikutnice ostrogony wieloraki pajęczaki trylobity skorupiaki owady wije pazurnice niesporczaki jednoczułkowce SZCZĘKOCZUŁKOWCE ŻUWACZKOWCE ARTROPODYZACJA