Sorgo alternatywą dla polskich rolników

Transkrypt

1 .pl Sorgo alternatywą dla polskich rolników Autor: Karol Bogacz Data: 22 maja 2017 Zmieniające się warunki klimatyczne zmuszają rolnictwo do poszukiwania nowych rozwiązań pod kątem doboru roślin uprawnych. Utarte ścieżki niekoniecznie mogą dać naszym gospodarstwom najwyższy zysk ekonomiczny. Warto więc sięgać po nowe rozwiązania i próbować sił w uprawach dotąd mniej popularnych, jak choćby sorgo. Jedną z takich roślin może być sorgo, które jak dotychczas nie zdobyło jeszcze w naszym kraju popularności, ale kto wie Tym bardziej, że jeszcze kilkadziesiąt lat temu kukurydza również nie była w Polsce tak popularną rośliną, a dziś jej udział w powierzchni zasiewów w Polsce jest bardzo wysoki. Podobnie soja, która zyskuje na popularności, a jeszcze kilka lat temu mało kto wróżył jej taką przyszłość w naszej strefie klimatycznej. Sorgo na świecie 1 / 5

2 .pl Sorgo jest rośliną bardzo bliską kukurydzy Sorgo to klasyczna roślina jara. Zgodnie z danymi roślina ta pod względem znaczenia gospodarczego plasuje się na piątej pozycji na świecie, a trzon jej zasiewów oparty jest o Afrykę oraz Azję. Głównym celem uprawy sorgo na tych kontynentach jest zbiór na ziarno. Nie jest przypadkiem, że sorgo znalazło swoje miejsce właśnie na tych kontynentach roślina ta doskonale sprawdza się w klimacie suchym. Światowa produkcja sorgo nie jest jednak imponująca udział tej rośliny w światowej produkcji zbóż oscyluje w granicach 2%. Jest to jednak związane z tym, iż większość globalnej produkcji plasuje się na Czarnym Lądzie, gdzie plony są znacznie niższe. Łącznie średni plon sorga na świecie nie przekracza 2 ton, jednak gdyby brać pod uwagę tylko rezultaty uzyskane w Europie i Ameryce Północnej byłby on zdecydowanie wyższy. Dlaczego sorgo ma szanse na uprawę w Polsce? Sorgo należy do pierwszej piątki roślin pod względem znaczenia gospodarczego na świecie Sorgo bardzo dobrze sobie radzi na glebach o słabszej gospodarce wodnej. Biorąc pod uwagę fakt, 2 / 5

3 .pl iż w naszym kraju ponad 30% powierzchni gruntów to gleby lekkie, może się okazać, że roślina ta mogłaby bezproblemowo odnaleźć się w naszym płodozmianie. Słaba gospodarka wodna nie stanowi jedynego problemu w krajowym rolnictwie. Coraz częściej pojawiające się susze oraz okresy niedoborów wody powodują, że deficyt wody pojawiać się może także na glebach cięższych, które w obliczu długotrwałej suszy również nie są w stanie zoptymalizować w pełni wody. I w tym aspekcie sorgo posiada duży atut system korzeniowy tej rośliny może sięgać do 1,5 m jeśli chodzi o system pierwotny i nawet do 2 m w głąb gleby w przypadku systemu wtórnego. Oznacza to, że składniki pokarmowe mogą być pobierane z głębszych warstw glebowych, które są niedostępne dla wielu innych upraw zbożowych. Sorgo bardzo dobrze sobie radzi na glebach o słabszej gospodarce wodnej. Biorąc pod uwagę fakt, iż w naszym kraju ponad 30% powierzchni gruntów to gleby lekkie, może się okazać, że roślina ta mogłaby bezproblemowo odnaleźć się w naszym płodozmianie Ważnym aspektem uprawy sorga jest także to, że jest ono bardzo odporne na upalne temperatury nawet, gdy słupki rtęci wskazywać będą 35 C roślina nie powinna ucierpieć. Kiedy i jak siać? Sorgo jest co prawda bardzo odporne na wysokie temperatury dodatnie, niemniej cechuje się sporą wrażliwością na przymrozki, dlatego też nie należy siać tej rośliny zbyt wcześnie. Przyjmuje się, iż optymalny termin siewu sorga przypada na połowę maja. Jest to termin bezpieczny dla siewu, a jednocześnie panują już wymagane do wschodów sorga temperatury gleby, które plasują się na poziomie 12 14ºC, czyli o kilka oczek wyżej niż w przypadku kukurydzy. W zależności od uprawy wcześniejszej możemy opóźnić siew sorga nawet do początku czerwca. Istotne jest jednak, aby nie skracać zbyt mocno okresu wegetacji rośliny, dlatego początek czerwca możemy zasadniczo traktować jako ostatni moment na wysiew tej rośliny. Biorąc pod uwagę fakt, iż w naszym kraju ponad 30% powierzchni gruntów to gleby lekkie, może się okazać, że roślina ta mogłaby bezproblemowo odnaleźć się w naszym płodozmianie. Optymalna głębokość siewu sorga wynosi 4 cm ogólnie przyjmuje się, że powinien on zostać wykonany na głębokość 3 5 cm. Pamiętajmy, że ta druga wartość (5 cm) dotyczy warunków, gdy panuje susza siejemy wówczas głębiej. Sama ilość wysiewu może różnić się w zależności od odmiany, natomiast wynosi ona w ujęciu ogólnym ok 8 kg/ha przy zachowaniu obsady na poziomie tys. szt/ha. O ile w przypadku kukurydzy rozstaw wysiewu wynosi zazwyczaj 75 cm, to w sytuacji, gdy siejemy sorgo powinien on wynosić cm. Niemniej, tzw. widełki są tu dość duże i możliwy jest również wysiew w minimalnym rozstawie 30 cm oraz maksymalnym 75 cm. Ważnym zabiegiem, bezpośrednio po siewie, jest delikatne zwałowanie pola. 3 / 5

4 .pl Można spotkać się z ciekawą techniką siewu sorga wraz z kukurydzą chodzi tu o tzw. mix cropping. Technologia taka spotykana jest zazwyczaj w przypadku uprawy z przeznaczeniem kiszonkarskim. Ten w istocie dość prosty zabieg wykonuje się zwłaszcza w przypadku ryzyka suszy. Można zastosować wówczas proporcje wysiewu sorgo kukurydza w stosunki 1:1, 1:2 lub 2:1. Musimy jednak pamiętać, iż duży udział sorga będzie zmniejszał wartość energetyczną kiszonki. W przypadku łącznego wysiewu należy przyjąć jako termin siewu maksymalnie wczesny dla sorga oraz późny dla kukurydzy. Sorgo karmimy jak kukurydzę Uprawa sorga jest w pewnym stopniu zbliżona do uprawy kukurydzy. Nie inaczej jest, kiedy mówimy o nawożeniu rośliny. Zapotrzebowanie na azot mieści się w przedziale kg/ha. Powinniśmy także dostarczyć ok kg P 2 O 5 oraz kg/ha K 2 O. Oczywiście wysokość dawek nawozowych uzależniona jest m.in. od stanowiska oraz przedplonu rośliny. Nie zapominajmy także o stosowaniu nawozów azotowych w dawkach dzielonych sorgo wykazuje tendencje do gromadzenia azotanów. Roślinie warto dostarczyć także Ca w ilości kg/ha oraz kg/ha Mg. Praktyka udowadnia, że najbardziej efektywne jest nawożenie rzędowe w trakcie siewu. Co ze zwalczaniem chwastów? Największym atutem rośliny mogą być jej stosunkowo niewielkie wymagania stanowiskowe oraz zdolność do skutecznego zagospodarowania wodą nawet przy jej deficycie. Charakterystyczne dla uprawy sorga jest to, że można je wysiewać w rozstawach podobnych do tych, które stosujemy w uprawie kukurydzy. Podobnie jak w przypadku uprawy kukurydzy, tak i w uprawie sorga występują szerokie międzyrzędzia. Analogicznie rośnie ono, i tu również jak kukurydza, dużo wolniej od chwastów i nie stanowi dla nich żadnej konkurencji. W tym czasie natomiast chwasty podkradają roślinie uprawnej zarówno składniki odżywcze, jak i wodę. Co gorsza, jak dotychczas nie ma w Polsce zarejestrowanych preparatów do chemicznego zwalczania chwastów, a jedyną możliwością, patrząc z formalnego i prawnego punktu widzenia, są zabiegi mechaniczne. W praktyce jest jednak kilka substancji, które są skuteczne w odchwaszcaniu sorga. Doglebowo skuteczne w tej roślinie są terubtylazyna, petoksamid oraz s- metolachlor. Jakie odmiany? Rosnące zainteresowanie uprawą sorga spotyka się z reakcją środowiska hodowlanego. W Europejskim Katalogu Odmian znajduje się około 250 odmian na które składają się sorgo, trawa 4 / 5

5 Powered by TCPDF ( sudańska odraz mieszańce tych dwóch roślin. Odmiany sorga dzielą się na: cukrowe (bardzo wysokie nawet do 3,5 m. Główny kierunek użytkowania to cele paszowe oraz biopaliwa. Możliwe jest wykonanie 2-3 pokosów w sezonie wegetacyjnym) ziarnowe (niższe wysokosć wynosi ok. 1 m) dwukierunkowe (ziarno oraz biomasa) trawa sudańska (podobne właściwości, jak sorgo cukrowe. Trawa sudańska jest jednak niższa) mieszańce sorga oraz trawy sudańskiej Dla kogo sorgo? W przypadku tej rośliny możemy ją uprawiać z przeznaczeniem na ziarno, jak i na kiszonkę. Dlatego też sorgo może sprawdzić się w gospodarstwach hodowlanych, choćby stosując wspomnianą wcześniej technologię mix-cropping. Z powodzeniem stosowane może być w produkcji bioetanolu oraz biogazu. W przypadku gospodarstw prowadzących produkcję zwierzęcą roślina ta może okazać się cenna nie tylko ze względu możliwości jej zakiszania. W żywieniu można bowiem wykorzystywać także całe rośliny oraz samo ziarno. Zastosowanie sorga jest więc dość szerokie. Największym atutem rośliny mogą być jej stosunkowo niewielkie wymagania stanowiskowe oraz zdolność do skutecznego zagospodarowania wodą nawet przy jej deficycie. Na glebach suchych oraz lekkich sorgo może być rośliną godną polecenia. 5 / 5