Protokół Nr 6/2011 z posiedzenia Komisji Warszawskiej Wisły (KWW) w dniu r.

Transkrypt

1 Komisja Dialogu Społecznego Komisja Warszawskiej Wisły Protokół Nr 6/2011 z posiedzenia Komisji Warszawskiej Wisły (KWW) w dniu r. Posiedzenie KWW odbyło się w sali konferencyjnej Centrum Komunikacji Społecznej Urzędu Miasta Stołecznego Warszawy, ul. Senatorska 27. W posiedzeniu udział wzięli: Przedstawiciele m. st. Warszawy i organizacji pozarządowych oraz osoby zaproszone według listy obecności stanowiącej załącznik nr 1 do niniejszego protokołu. Posiedzeniu przewodniczył Wojciech Ulatowski, a protokół sporządziła Joanna Troć. Porządek posiedzenia: 1. Program bezpieczeństwa powodziowego w dorzeczu Wisły środkowej 2. Dyskusja i pytania 3. Ustalenia końcowe Posiedzenie rozpoczęto o godz Program bezpieczeństwa powodziowego w dorzeczu Wisły środkowej Na posiedzenie zaproszono ekspertów programu z Mazowieckiego Urzędu Wojewódzkiego w Warszawie w osobach Pani Aleksandry Czyżewskiej pełnomocnika Wojewody Mazowieckiego ds. powodzi i Pani Małgorzaty Boguckiej - Szymalskiej hydrologa. Przewodniczący Wojciech Ulatowski oddał głos Pani Aleksandrze Czyżewskiej, aby zapoznała zebranych z programem, omówiła cele, założenia, zasięg itd. Przy prezentacji skorzystano z elektronicznych pomocy wyświetlanych map, wykresów i tabel co umożliwiło dokładniejsze zapoznanie z tematem. Z relacji zebrani dowiedzieli się, że celem programu jest stworzenie narzędzia, które pomoże w przyszłości minimalizować ryzyko powodziowe w dorzeczu środkowej Wisły. Ostatnie lata pokazały, że jest to problem bardzo ważny znacząco uszczuplający budżet państwa na usuwanie szkód popowodziowych. W związku z tym rząd został zmuszony do podjęcia systemowych działań w sferze profilaktyki powodziowej. Do tej pory zostały opracowane programy dla Odry i górnej Wisły. Obecnie są tworzone założenia programu ramowego i po ich przyjęciu w 2012 roku zostanie stworzony projekt programu właściwego. Po ocenie oddziaływania na środowisko i licznych konsultacjach zostanie przedłożony do przyjęcia przez Radę Ministrów. Wdrażany w życie będzie od 2014 roku, jeżeli uzyska akceptację rządu. Jest to program mający duży potencjał, angażujący specjalistów różnych dziedzin, nastawiony na konsultacje społeczne.

2 Prace nad filozofią programu zostały zainicjowane w kwietniu br. na konferencji w Płocku i obejmują: skuteczną infrastrukturę dotyczy gospodarki wodnej obowiązkowe miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego ograniczenie zabudowy na terenach zagrożonych monitoring społeczeństwo i zarządzanie kryzysowe, usprawnienie wszystkich służb na wszystkich szczeblach administracji rządowej, samorządowej, regionalnej ale przede wszystkim na poziomie lokalnym ponieważ to tam jest ten pierwszy punkt wymagający podjęcia decyzji, określenia sytuacji i jakiej pomocy potrzeba. Obecna siatka monitoringu nie działa w pełni sprawnie co pokazała zeszłoroczna powódź, nie pokazuje pełnego obrazu zagrożeń i to będzie uszczelniane. Na zagrożonych terenach będzie trzeba doprowadzić do pełnej gotowości społeczności lokalnych a jest to grupa ok. 14 mln mieszkańców Polski. Należy doprowadzić do sytuacji, aby każdy w razie zagrożenia wiedział jak ma się zachować, czego na dzień dzisiejszy nie ma. To obszar dla działalności trzeciego sektora czyli organizacji pozarządowych edukacja dla różnych grup wiekowych, są na ten cel przeznaczone środki finansowe. naturalną retencję ochrona środowiska wszystkie wcześniej wymienione priorytety muszą być w pełnym dialogu z ochroną środowiska zgodnie z dyrektywami UE. Jest to niezmiernie trudne zadanie ponieważ zaproszone do współpracy organizacje ekologiczne nie włączyły się w nią na etapie roboczym, nie było dialogu bezpośredniego tylko w formie pisanej co wydłuża czas. Mimo to wszelkie wskazówki i sugestie są brane pod uwagę i stanowią znaczny wkład w tworzenie programu W tych czterech priorytetach zostały wyznaczone cele długofalowe: wzrost efektywności infrastruktury przeciwpowodziowej gosp. wodna zwiększenie skuteczności zarządzania falą powodziową i naturalnej retencji dostosowanie zagospodarowania obszarów nadbrzeżnych do poziomu zagrożenia powodziowego podniesienie stopnia świadomości społeczeństwa Środkowa Wisła to obszar pokrywający się z zasięgiem działania Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej w Warszawie, obejmujący 7 okolicznych województw, które mają ze sobą współpracować a zakres prac będzie rozdzielony między te województwa. Trzeba skoordynować prace instytucji odpowiedzialnych za bezpieczeństwo powodziowe. Były problemy z zebraniem danych wyjściowych z tych województw, różnych instytucji, ponieważ są one w różny sposób zbierane, według innych metod, nie są kompatybilne. Należy te wszystkie instytucje rozproszone na 7 województw i różne poziomy zaangażować w prace robocze, operacyjne i do udziału w programie. Program nie dotyczy tylko gospodarki wodnej, ani kompetencji i reformy. Pan minister Miller upoważnił wojewodę mazowieckiego jako szefa największego z 7 województw w dorzeczu środkowej Wisły do stworzenia w jego imieniu programu, bo jest to program rządowy.

3 Będzie finansowany ze środków rządowych, regionalnych i lokalnych począwszy od roku budżetowego 2014 do O charakterze hydrologicznym programu opowiedziała zebranym Pani Małgorzata Bogucka Szymalska hydrolog. Dorzecze środkowej Wisły to problemy powodziowe związane z rzeką, ale też z jej dopływami tzw. węzeł warszawski o powierzchni 600 m 3. Mają one charakter powodzi roztopowych i zatorowych głównie na Mazowszu. Nefralgicznym miejscem jest Płock, ale też Narew w okolicach zbiornika zegrzyńskiego. Tego typu powodzie pojawiają się teraz stosunkowo rzadko. Ostatnie powodzie związane były z opadami, a ich skutki spowodowały znaczne straty związane z dużym zaludnieniem na tym obszarze ok. 190 osób/km 2. Trwają prace nad mapą ryzyka powodziowego, z której każdy będzie mógł skorzystać (sprawdzić przy zakupie gruntu czy leży on na terenie zagrożonym powodzią). Na dzień dzisiejszy jest bardzo dobrze rozwinięta punktowa możliwość technicznego zabezpieczenia przed powodzią tzw. lekkie konstrukcje do szybkiego montowania. Wniosek nasuwający się po ostatnich powodziach - należy edukować społeczeństwo i to od podstaw czyli od przedszkolaka. Powódź to żywioł z którym należy walczyć, ale aby walczyć efektywnie musimy się tego nauczyć. 19 października w Kazimierzu Dolnym odbędzie się posiedzenie komitetu sterującego nad projektem i po tym spotkaniu nastąpi właściwa praca do stworzenia programu. Opracowany program będzie zgodny z dyrektywą Unii Europejskiej (dyrektywą 2007/60/WE). Szczegółowych informacji odnośnie programu bezpieczeństwa powodziowego w dorzeczu Wisły środkowej można zasięgnąć ze strony internetowej Mazowieckiego Urzędu Wojewódzkiego. Na zakończenie informacji o programie Panie zaprosiły zgromadzonych przedstawicieli organizacji pozarządowych do współpracy. 2. Dyskusja i pytania Po omówieniu programu przewodniczący otworzył dyskusję mającą na celu uzyskanie dokładniejszych informacji. Jako pierwsza głos zabrała Jolanta Pawlak PWA 21 zwracając się z pytaniem czy program został już uchwalony, realizowany, w jakiej jest formule prawnej. W odpowiedzi zebrani usłyszeli, że jest on na etapie założeń i po 19 października czyli po konferencji w Kazimierzu Dolnym będzie tworzony program rządowy według ustawy o zasadach prowadzenia rozwoju i ustawy informowania społeczeństwa. Z racji tego, że jest to program rządowy będzie prowadzony przez właściwego ministra tzn. ministra MSWiA, a w jego imieniu sprawę koordynować będzie wojewoda mazowiecki jako przedstawiciel największego z 7 województw mając do dyspozycji wojewodów, marszałków, radę programową czyli organizacje pozarządowe, zespół 8 ekspertów związanych z problematyką powodziową.

4 W związku z tym MSWiA będzie prowadziło konsultacje społeczne i strategiczną ocenę na środowisko poprzez osobę upoważnioną czyli wojewodę mazowieckiego. Będzie przetarg na prognozę, przetarg na prowadzenie konsultacji. Na etapie oceny tzw. karty do programu rządowego wszystko będzie firmowane przez MSWiA. Są dwa poziomy programu: 1. Logistyczny Urząd Wojewody Mazowieckiego w Warszawie na Placu Bankowym 2. Osoby oddelegowane do współpracy z różnych dziedzin Dokładniejsze informacje na stronie Przez 40 lat nic się nie zrobiło w tej sprawie. Program to jeden z najważniejszych tematów, który musi przynieść konkretne rozwiązania a nie ekspertyzy. Muszą być podjęte decyzje. Jolanta Pawlak zapytała też o materiały na których ma być oparty program. Są to materiały RZGW, ale też materiały środowiska naukowego współpracującego na zasadach zespołów roboczych wspomagających w podejmowaniu decyzji. Jak ma się do tego RZGW takie pytanie zadał Piotr Kaliszek. Pani Aleksandra Czyżewska wyjaśniła, że dyrektor tego przedsiębiorstwa Leszek Bagiński jest w komitecie sterującym czyli w pionie decyzyjnym łącznie z 7 wojewodami i prezydentem miasta stołecznego Warszawy. Następnie w rozmowach zabrał głos Adam Jacewicz z organizacji Bocian stwierdzając fakt, że w Polsce nie przywiązuje się wagi do dyrektyw europejskich. Dyrektywy powodziowe wymagają prowadzenia gospodarki wodnej w układzie zlewniowej co nie pasuje do układu wojewódzkiego. W związku z tym powinno powołać się KZGW i doprowadzić do układu zlewniowego administracji wodnej w Polsce. Jednak tego szybko nie będzie ponieważ każdy wojewoda dba tylko o swoje województwo i nie ma jedności w działaniu. Dopóki nie będzie woli politycznej reformującej gospodarkę wodną w Polsce nie będzie szans na przeprowadzenie sensownego programu ochrony przeciwpowodziowej. Najważniejszą rzeczą jest to aby przeciwdziałać albo ograniczyć powstawanie powodzi, a nie działać dopiero wtedy jak powódź już występuje. Ochrona przeciwpowodziowa polega na zapobieganiu powodziom. Te wszystkie nieszczęścia które dotykają Polaków to skutek niedoinwestowania, niejednorodnego programu i brak wiedzy. Edukację przeciwpowodziową powinno się zacząć od rządu i od sejmu, żeby mieli świadomość o czym mówią fachowcy. Trzeba zdawać sobie sprawę z charakterów powodzi. To nie są tylko powodzie opadowe i roztopowe, które są nieszczęściem ogólnopolskim, zlewniowym, ale również są to powodzie lokalne, które powstają na skutek zaniedbań w gospodarowaniu małych zlewni, infrastrukturze. I dlatego trzeba zacząć od góry. Przepisy i wytyczne na ten temat znajdują się w dyrektywie powodziowej i dyrektywie wodnej. Są ściśle określone terminy, których Polska jako członek UE powinna się trzymać, inaczej będzie zmuszona płacić kary za niedotrzymanie zobowiązań. Innym problemem jest reorganizacja rządu, a co za tym idzie reforma MSWiA polegająca na podziale na Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Ministerstwo Administracji. Jedna ważna rzecz planowanie przestrzenne. W Polsce nikt nie przestrzega prawa o planowaniu przestrzennym i dopóki to się nie zmieni sytuacja nie ulegnie poprawie.

5 Uczestnicząca w posiedzeniu Pani Aleksandra Czyżewska w 100% zgadza się z przedmówcą. Jola Pawlak wtrąciła wiadomość, że zmieniło się prawo wodne i nie ma obowiązku wskazywania w planie miejscowym terenów pośrednio zagrożonych powodzią. Wystarczy tylko w planie miejscowym wskazać tereny bezpośredniego zagrożenia, które teraz nazwano obszary narażone na niebezpieczeństwo powodzi (są to obszary wszystkie, ogólne narażone na zjawisko powodzi), a tereny położone w międzywalu to znaczące ryzyko powodzi. Wydaje się warunki zabudowy na terenach, które kiedyś były w granicach pośredniego zagrożenia powodzią, gdzie występują podtopienia w oparciu o przepisy art. 61 ustawy o planowaniu przestrzennym, gdzie nie ma mowy o powodzi czy o zagrożeniu powodzią tylko jest wspomniane o dostępie do drogi czy infrastruktury. Marek Piwowarski wtrącił, że na terenie Warszawy 52% terenów leży w strefie pośredniego zagrożenia powodzią i należałoby wysiedlić z miasta 400 tysięcy albo więcej ludności co jest niemożliwe. Jola Pawlak stwierdziła, że dyrektywy nie działają wstecz. Chodzi o zapobieganie takim zjawiskom. Jeżeli jest pewność, że na terenie dzielnicy występują podtopienia to nie powinno się wydawać pozwoleń na zabudowę. Adam Jacewicz wskazał nieprawidłowości panujące w urzędach, które wydają warunki zabudowy bez żadnego miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego. Marek Piwowarski sprostował wiadomość odnośnie urzędów w stolicy, że nie ma tam takich praktyk. Adam Jacewicz stwierdził, że musi być utrzymany podział na zagrożenia bezpośrednie i pośrednie tak jak to było w poprzednim prawie wodnym. Każdy kto zamierza budować na działce zagrożonej pośrednio zalaniem nie może żądać odszkodowania od rządu w razie podtopień. Pan z Centrum Ochrony Mokradeł zabudowa na terenach objętych powodzią uniemożliwia skuteczną politykę antypowodziową. Powyżej Warszawy powinien być przygotowany do zalania teren celem ochrony miasta przed powodzią. To sprawa priorytetowa. Poldery chroniące miasto. Niestety zabudowa utrudnia wydzielenie takich obszarów. Z dnia na dzień te poldery znikają. Należy już teraz o tym pomyśleć. Piotr Kaliszek WAKK HABAZIE 2014 rok to ekspresowe tempo opracowania programu. Czy są narzędzia niedopuszczające do zabudowy na tych terenach? Pani Małgorzata Bogucka Szymalska odpowiedziała, że to nie jest przedmiotem tego programu. Trwają prace nad obligo wprowadzaniem miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, powinny dość szybko znaleźć swoje rozwiązanie. Nikt nie posiada takiego narzędzia, ani wojewoda ani rząd.

6 Piotr Kaliszek zanim powstanie program to minie kilka lat i może się okazać, że teren nim objęty jest terenem zabudowanym i co wtedy. W odpowiedzi usłyszał, że jakiekolwiek inwestycje to czas. Samo przygotowanie założeń, dokumentacji, wykup gruntu to się ciągnie. Problemy są z wykupem gruntów, mimo iż są na ten cel środki finansowe ludzie nie są chętni do sprzedaży. Krzysztof Troć ŻKT PTTK REJSY jaka jest odpowiedzialność prawna, finansowa rządu albo wojewody w likwidacji skutków powodzi. Chodzi o wypłacane odszkodowania, czy to jest dobra wola rządu czy jest do czegoś zobligowany. Ustawa, która to normuje. Stanisław Latek PZŻ czy przy tak dalekosiężnym programie są robione symulacje odnośnie zasięgu terenu zalewowego. W odpowiedzi zebrani dowiedzieli się, że będzie informatyczny system ochrony kraju przed nadzwyczajnymi zagrożeniami, prace zostały rozpoczęte. Ma on służyć skutecznemu i szybkiemu ostrzeganiu instytucji i ludności przed zagrożeniami. Planuje się stworzenie kompleksowego, zintegrowanego systemu informatycznego wraz z bazami danych georeferencyjnych. Program zostanie wprowadzony w grudniu 2013 roku. Jola Pawlak jako członek zespołu ds. zmian klimatu w przeciągu 2 ostatnich miesięcy była na trzech konferencjach na ten temat. Poruszane sprawy skutków zmiany klimatu dla sytuacji powodziowej. Na podstawie badań Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej widać, że teren Warszawy jest terenem bez retencji. Cała woda spływa do rzeki. Zatrzymywane jest przy deszczach nawalnych znikoma część. Większość terenów w mieście pokryta jest sztuczna nawierzchnią. Rozwiązaniem mogą być ogrody deszczowe sprawdzone w Holandii, Wielkiej Brytanii czy USA. Tworzone są w miejscach nieużytków, na dachach. Przewodniczący zamknął dyskusję przechodząc do dalszego punktu posiedzenia. 3. Ustalenia końcowe Termin następnego posiedzenia 17 listopada 2011 r. godz Prośba Piotra Kaliszka o wskazanie jakie tematy należy poruszyć na następnym posiedzeniu i kogo zaprosić (informacja mailem) Posiedzenie zakończono o godz

7 Załącznik nr 1.