Raport z ewaluacji wewnętrznej

Transkrypt

1 Szkoła Podstawowa z Oddziałami Integracyjnymi nr 151 w Krakowie Raport z ewaluacji wewnętrznej rok szkolny 2017/2018 Opracowały: Maria Batko-Kotaś, Monika Czekańska-Buła, Iwona Gawrońska-Lacheta, Maria Głowacka, Dorota Przebinda, Beata Żądło,

2 1. OPIS METODOLOGII Podstawy prawne. Rozporządzenie MEN z dnia 12 sierpnia 2015 roku w sprawie nadzoru pedagogicznego (Dz.U. poz. 1270) Badanie zostało zrealizowane od września 2017 do czerwca 2018 Zespół ds.ewaluacji wewnętrznej opracował plan ewaluacji( Załącznik nr 1) Badaniem objęto: rodziców uczniów klas 3-7 SP 151 uczniów klas 3-7 SP 151 pedagoga szkolnego nauczycieli informatyki i zajęć komputerowych Przeprowadzono badania w grupach uczniowie: -ankieta rodzice: -ankieta pedagog, nauczyciele informatyki -wywiad

3 Badanie ewaluacyjne obejmowało Bezpieczeństwo w Internecie oraz odpowiedzialne korzystanie z mediów społecznościowych. Pytania badawcze W procesie ewaluacji szukano odpowiedzi na następujące pytania: 1. Jakie zachowania w sieci są dla uczniów zagrożeniem. 2. Czy uczniowie potrafią reagować i wiedzą gdzie szukać pomocy w sytuacji zagrożenia w sieci. 3. W jaki sposób rodzice pomagają swoim dzieciom w sytuacji zagrożeń płynących z Internetu i korzystania z mediów społecznościowych. Przyjęte kryteria ewaluacji. Uczniowie czują się bezpiecznie w Internecie. Dzieci i młodzież potrafią radzić sobie z zagrożeniami płynącymi z Internetu. Rodzice znają zagrożenia z jakimi mogą spotkać się ich dzieci, podczas korzystania z Internetu Rodzice pomagają dzieciom w radzeniu sobie z niebezpieczeństwami płynącymi z korzystania z Internetu i mediów społecznościowych..

4 2. WYNIKI EWALUACJI Pytanie kluczowe nr 1 Jakie zachowania w sieci są dla uczniów zagrożeniem? Korzystanie z komputera, a także z Internetu deklarują prawie wszyscy badani. Potwierdzają to odpowiedzi na pytania 1-5. Wśród wszystkich badanych tylko 1 os z kl.3 i 2 z kl.4 powiedziały, że nie korzystają z komputera. W świetle uzyskanych od uczniów wyników badań, aby nie dopuścić do pojawienia się jednego z zagrożeń jakie wskazali, wydaje się ważne odpowiednie przygotowanie komputera. Jednym ze sposobów jest instalacja programu antywirusowego. 7. Czy komputer ma program antywirusowy? tak nie nie wiem Seri b

5 Uczniowie w równej części, wiedzą o zainstalowaniu takiego oprogramowania na komputerach z których korzystają, a taka sama część respondentów nie wie o tym czy ich sprzęt jest zabezpieczony. Na uwagę zasługuje fakt, że brak owej wiedzy wykazują nie tylko młodsze dzieci ale także młodzież. Pytanie z ankiety do uczniów: 1. Czy komputer, z którego korzystasz ma zainstalowany aktualny program antywirusowy? a) tak b) nie c) nie wiem R Czy komputer posiada aktuany program antywirusowy? tak nie nie wiem

6 Zdaniem większości pytanych rodziców, komputery z których korzystają ich dzieci, mają zabezpieczenia antywirusowe. Wniosek: Dzieci i młodzież przywiązują zbyt małą wagę do odpowiednich zabezpieczeń, jednocześnie obawiając się zagrożeń technicznych - m.in. zawirusowania. Kolejnym sposobem ustrzeżenia się przed niechcianymi, wskazanymi przez uczniów sytuacjami jest sposób logowania. 8. Czy do logowania używasz bezpiecznych haseł? tak nie tylko część Około połowa badanych uczniów podaje, że używa bezpiecznych ( zawierających duże i małe litery oraz cyfry) haseł. Niestety jest wśród badanych duża grupa, która tego nie robi.

7 Należy tutaj zwrócić uwagę, że świadomość wzrasta wraz z wiekiem. 2. Czy hasła, których używasz do logowania są bezpieczne zawierają duże i małe litery oraz cyfry? a) tak, wszystkie b) nie c) tylko część NIE WIEM NIE MAM HASŁA NIE MAM PROFILU NIE KORZYSTAM R Bezpieczne hasła tak nie tylko część

8 Zdecydowana większość rodziców odpowiedziała, że hasła, których używają dzieci są bezpieczne. Tutaj podobnie jak w ankietach dla dzieci potwierdza się, że mniej zabezpieczeń mają młodsze dzieci. Wniosek: Należy już najmłodszym korzystającym z programów komputerowych wskazywać na możliwość i konieczność używania bezpiecznych haseł. Jest to konieczne w świetle ich obaw o wykorzystanie lub utratę ich danych. Z uzyskanych badań wynika, że zarówno rodzice jak i uczniowie potrafią zidentyfikować liczne zagrożenia płynące z Internetu. Zagrożenia płynące z Internetu - uzależnienie zepsucie się wzroku pogorszenie słuchu ból oczu ból głowy problemy z kręgosłupem problemy ze snem pobudzenie wirusy brzydkie, nieodpowiednie zdjęcia brzydkie słowa, wulgaryzmy filmy niedostosowane do wieku, z przekleństwami nieodpowiednie treści, informacje niedostosowane do wieku pornografia gorszenie gwałt demoralizacja przemoc agresja

9 -podejrzane strony internetowe nieodpowiednie strony internetowe nieznane portale wiadomości od obcych przeszkadzające informacje, niepotrzebne informacje z nieznanym załącznikiem @ z nieznanym linkiem, strony wysyłanie obrzydliwych zdjęć albo filmów na portale społecznościowe nieprzyjemne komentarze, przykre komentarze nieprzyjemne wiadomości przykre sytuacje, przykre informacje fałszywe informacje hejtowanie płatne gry głupie gry nieodpowiednie gry gra Niebieski wieloryb, niebezpieczne gry cyberbullying stalking sexting obrażanie wyśmiewanie krytykowanie zranienie przezywanie wyzywanie grożenie straszenie dokuczanie nękanie gnębienie prowokowanie

10 - szantażowanie wykorzystywanie toksyczne relacje spadek poczucia własnej wartości brak umiejętności komunikacji w realu odcięcie się od rzeczywistości zabójstwo samobójstwo prąd włamanie na konto łatwo dostępne dane osobowe wykorzystanie danych do niewiadomych celów zachęcanie do podawania danych osobowych, wymuszanie utrata wszystkich danych hakerzy kradzież pieniędzy z konta kradzież złodzieje oszuści wyciąganie informacji możliwość namierzenia miejsca zamieszkania w celu porwania znajomość z obcymi prowadząca do spotkania i porwania zawieranie znajomości z obcymi zawieranie znajomości przez Facebooka napaść psychopaci dorośli podszywający się za dzieci dorośli ze złymi zamiarami namawianie do złych rzeczy zmuszanie do czegoś pedofile naciągacze

11 - wrzucanie do sieci swoich filmów i zdjęć wysyłanie do innych zdjęć wbrew naszej woli kompromitujące zdjęcia przerabianie udostępnionych zdjęć Jumpskery osoby upływające godziny, strata czasu nieświadomość pewnych rzeczy żadne nie wiem Badani uczniowie wskazywali różnorodne zachowania, pojawiały się pojedyncze określenia. Dla większej przejrzystości zostały one pogrupowane. Wśród najczęściej wskazanych zagrożeń znalazła się: obawa o wykorzystanie danych ( 91 wskazań uczniów) w tej kategorii znalazły się następujące zachowania: - włamanie na konto łatwo dostępne dane osobowe wykorzystanie danych do niewiadomych celów zachęcanie do podawania danych osobowych, wymuszanie utrata wszystkich danych hakerzy kradzież pieniędzy z konta kradzież złodzieje oszuści wyciąganie informacji możliwość namierzenia miejsca zamieszkania w celu porwania

12 demoralizacja ( 88 wskazań)- w tej kategorii są następujące zachowania: - brzydkie, nieodpowiednie zdjęcia brzydkie słowa, wulgaryzmy filmy niedostosowane do wieku, z przekleństwami nieodpowiednie treści, informacje niedostosowane do wieku pornografia gorszenie gwałt demoralizacja podejrzane strony internetowe nieodpowiednie strony internetowe nieznane portale wiadomości od obcych wysyłanie obrzydliwych zdjęć albo filmów na portale społecznościowe sexting osoby konsekwencje nawiązywania znajomości w sieci ( 75 wskazań)- tutaj zaliczone zostały: - znajomość z obcymi prowadząca do spotkania i porwania zawieranie znajomości z obcymi zawieranie znajomości przez Facebooka napaść psychopaci dorośli podszywający się za dzieci dorośli ze złymi zamiarami namawianie do złych rzeczy zmuszanie do czegoś pedofile naciągacze

13 zachowania mające konsekwencje dla psychiki (62 wskazania) - tą kategoria objęto: - przemoc agresja nieprzyjemne komentarze, przykre komentarze nieprzyjemne wiadomości przykre sytuacje, przykre informacje fałszywe informacje hejtowanie gra Niebieski wieloryb, niebezpieczne gry cyberbullying stalking obrażanie wyśmiewanie krytykowanie zranienie przezywanie wyzywanie grożenie straszenie dokuczanie nękanie gnębienie prowokowanie szantażowanie wykorzystywanie toksyczne relacje spadek poczucia własnej wartości zabójstwo samobójstwo

14 konsekwencje zdrowotne- fizyczne (31 wskazań) - tutaj są - zepsucie się wzroku pogorszenie słuchu ból oczu ból głowy problemy z kręgosłupem problemy ze snem pobudzenie zagrożenia techniczne (26 wskazań)- znalazły się tutaj: - przeszkadzające informacje, niepotrzebne informacje z nieznanym załącznikiem @ z nieznanym linkiem, strony wirusy uzależnienia (20 wskazań) - uzależnienie przetwarzanie wizerunku bez zgody zainteresowanego (14 wskazań) - wrzucanie do sieci swoich filmów i zdjęć wysyłanie do innych zdjęć wbrew naszej woli kompromitujące zdjęcia przerabianie udostępnionych zdjęć

15 zaburzona komunikacja w realu (7 wskazań)- - brak umiejętności komunikacji w realu odcięcie się od rzeczywistości upływające godziny, strata czasu Z badań przeprowadzonych wśród uczniów wynika, że najczęściej obawiają się oni w sieci tego, że ich dane zostaną wykorzystane przez osoby trzecie. Dostrzegają często zagrożenie demoralizacją. Widzą, a być może obawiają się konsekwencji wynikających z zawierania znajomości w sieci. Bardziej niż fizycznego uszczerbku na zdrowiu wskazują na zagrożenia dla zdrowia psychicznego. Co znamienne najrzadziej zwracali uwagę na możliwe konsekwencje w postaci zaburzonej komunikacji w realu. Ważne wydaje się wskazanie 68 osób- uczniów, którzy nie widzą lub nie wiedzą nic na temat ewentualnych zagrożeń. - żadne nie wiem Zdanie rodziców, w takich samych kategoriach wygląda następująco: obawa o wykorzystanie danych- 4 wskazania demoralizacja- 91 wskazań konsekwencje nawiązywania znajomości w sieci- 44 wskazania zachowania mające konsekwencje dla psychiki- 50 wskazań konsekwencje zdrowotne- fizyczne- 2 wskazania zagrożenia techniczne- 1 wskazanie uzależnienia - 20 wskazań przetwarzanie wizerunku bez zgody zainteresowanego - 2 wskazania zaburzona komunikacja w realu- 9 wskazań

16 R. Zagrożenia w sieci

17 Zagrożenia w sieci Porównując dane od rodziców i dzieci, można stwierdzić, że obie grupy badanych widzą w sieci duże zagrożenie demoralizacją oraz być może obawiają się konsekwencji nawiązywanych w Internecie znajomości. Ważne w obu grupach są konsekwencje dla psychiki dzieci młodzieży używających sieci w codziennym życiu. Jednak jest to ważniejszy problem dla rodziców. Największa rozbieżność pojawia się w stosunku do zagrożeń związanych z wykorzystaniem danych. Dla uczniów jest to problem najczęściej wskazany. Na uwagę zasługuje niewielka liczba wskazań w obu grupach, dotycząca zaburzonej komunikacji w realu.

18 Wnioski: 1. Rodzice i uczniowie rozpoznają zagrożenia płynące z korzystania z Internetu. 2. Badani uważają, że głównym zagrożeniem są treści demoralizujące oraz niekorzystny wpływ treści na psychikę młodego człowieka. 3. Młodzież obawia się bardzo wykorzystania danych, jednocześnie nie przywiązując dostatecznej uwagi do odpowiedniego ich zabezpieczania w sieci. 4. Respondenci nie widzą dużego zagrożenia dla komunikacji w świecie realnym. Pytanie kluczowe nr 2. Czy Uczniowie potrafią reagować i wiedzą, gdzie szukać pomocy w sytuacji zagrożenia w sieci? 17. Osoby które poinfonowałem o przykrych zdarzeniach rodziców nauczycieli pedagoga nie wiem nie było takich zdarzeń Serie1

19 17. R. Osoby informowane o przykrych zdarzeniach rodziców nauczycieli pedagoga szkolnego nie wiem nie było takich zdarzeń Wnioski : Na podstawie przeprowadzonych badań (patrz tabela powyżej), można wywnioskować, że większość uczniów nie spotkała się z zagrożeniami występującymi w sieci internetowej, a wśród uczniów którzy zetknęli się z sytuacjami zagrożenia, większość z nich poinformowała w pierwszej kolejności rodziców, w dalszej kolejności pedagoga, a na samym końcu nauczycieli/wychowawców. Z powyższego wynika, że szkoła powinna kłaść nacisk na edukację oraz informację rodziców, celem prewencji przed zagrożeniami występującymi w sieci, ponieważ to ich większość uczniów informuje o napotkanych zagrożeniach. Z przeprowadzonych badań można również wywnioskować, że z uwagi na niewielką ilość uczniów informujących wychowawców o napotkanych zagrożeniach, przed nauczycielami/wychowawcami stoi problem pozyskania zaufania uczniów. Większość ankietowanych rodziców twierdzi, że ich dzieci nie spotkały się z zagrożeniami występującymi w Internecie.

20 Pytanie kluczowe 3 W jaki sposób rodzice pomagają swoim dzieciom w sytuacji zagrożeń płynących z Internetu i korzystania z mediów społecznościowych? Grupie badawczej rodziców zadano następujące pytanie: Czy ustalali Państwo z dzieckiem zasady korzystania z Internetu ( strony, programy, czas) lub III IV V VI VII RODZICE a) tak 38 b) nie 5 2 os. bez odpowiedzi a) tak 69 b) nie 1 nie dotyczy 1 os. 1 os. bez odpowiedzi a) tak 44 b) nie 1 a) tak 18 b) nie 1 a) tak 45 b) nie 5 częściowo R Ustalono z dzieckiem zasady korzystania z Internetu tak nie

21 Wnioski: Zdecydowana większość rodziców dzieci w każdej grupie wiekowej odpowiedziała twierdząco na postawione pytanie. Z przeprowadzonych badań wynika to, że rodzice są zainteresowani działalnością ich dzieci na stronach Internetu i korzystania z mediów społecznościowych. Świadomi płynących zagrożeń ustalają z dziećmi czas korzystania z komputera/ Internetu/ mediów społecznościowych (strony, programy, czas). To samo pytanie postawiono dzieciom/młodzieży w anonimowej ankiecie. 18. Czy ustaliłaś/-łeś z rodzicami zasady korzystania z Internetu (strony, programy, czas)? III IV V VI VII a) tak b) nie NIE WIEM BĘDĄ USTALANE

22 18. Czy ustalono z rodzicami zasady korzystanie z Internetu? Serie tak nie będą ustalane Wniosek: Na uwagę zasługuje fakt, iż wśród odpowiedzi dzieci i młodzieży nie ma tak jednoznacznego wskazania. O zasadach korzystania z Internetu ustalonych z rodzicami, dzieci i młodzież częściej wskazują na ich brak. W klasach III i VII większość pytanych nie ma ustalonych powyższych zasad. Wśród zasad korzystania z Internetu jakie obowiązują w domach, pytani wskazują na: - określony czas korzystanie po odrobieniu zadania domowego brak dostępu do Internetu brak dostępu do stron brak dostępu do Facebooka nie używanie Internetu bez zgody rodziców kontrola rodziców korzystanie tylko z bezpiecznych, sprawdzonych stron korzystanie tylko z bezpłatnych stron

23 - korzystanie tylko z bezpiecznych, sprawdzonych programów korzystanie tylko z dozwolonych gier przestrzeganie kategorii wiekowej korzystanie tylko na potrzeby nauki nie otwieranie reklam, które oferują jakąś wygraną nie wchodzenie na linki nie instalowanie gier zakaz oglądania filmów nie zakładanie niczego nie podawanie swoich danych, informacji o sobie nie pisanie z obcymi ludźmi, nie nawiązywanie kontaktów z nieznajomymi nie przyjmowanie zaproszeń do znajomych od obcych informowanie rodziców, w jakie gry aktualnie gram zgłaszanie rodzicom niepokojących rzeczy Wniosek: Dzieci w ankiecie najczęściej wymieniają następujące ustalone zasady: korzystanie po odrobieniu zadania domowego, korzystanie tylko z bezpiecznych, sprawdzonych stron, korzystanie tylko z bezpiecznych, sprawdzonych programów, nie podawanie swoich danych, informacji o sobie, nie używanie Internetu bez zgody rodziców. Aby dowiedzieć się w jaki sposób rodzice pomagają, a równocześnie kontrolują swoje dzieci gdy one przebywają w sieci zapytaliśmy o to, czy i jak często rozmawiają z dzieckiem o tym, co robią w Internecie. III IV V VI VII RODZICE a) często 25 b) czasami 16 c) nigdy os. bez odpowiedzi a) często 45 b) czasami 23 c) nigdy 4 os. bez odpowiedzi a) często 30 b) czasami 15 c) nigdy a) często 7 b) czasami 11 c)nigdy 1 brak odpowiedzi a) często 30 b) czasami 21 c)nigdy

24 19. R Rozmowy z dzieckiem o tym co robią w Internecie często czasami nigdy Wniosek: Rodzice byli zgodni w swoich odpowiedziach dotyczących wspólnych z dziećmi rozmów o ich działaniu w Internecie. Prawie wszyscy odpowiedz często/czasami. Zdecydowaną przewagę miały odpowiedzi ze wskazaniem na - często.

25 Uczniowie na to samo pytanie odpowiedzieli następująco. 19 Czy rozmawiasz z rodzicami o tym co robisz w Internecie? III IV V VI VII a) często b) czasami c) nigdy NIE MAM DOSTĘPU DO INTERNETU Czy rozmawiasz z rodzicami o tym co robisz w Internecie? często czasami nigdy Serie1 Wnioski: W przeciwieństwie do rodziców wielu uczniów w ankiecie przyznało, że nie mają ustalonych z rodzicami zasad korzystania z Internetu. Wśród badanych uczniów zdecydowaną przewagę otrzymała odpowiedź czasami. Niepokojący jest znaczny wzrost odpowiedzi nigdy, w każdej grupie wiekowej.

26 Kolejnym aspektem ochrony dzieci, które korzystają z mediów społecznościowych i Internetu jest założona blokada rodzicielska. O takie zabezpieczenie zapytaliśmy rodziców. Czy na komputerze z którego korzysta Państwa dziecko zainstalowana jest blokada rodzicielska? III IV V VI VII RODZICE a) tak 20 b) nie 21 3 os. bez odpowiedzi 1 os. nie dotyczy a) tak 33 b) nie 31 8 os. nie udzieliło odpowiedzi a) tak 27 b) nie 16 2 os. bez odpowiedzi a) tak 7 b) nie 10 2os. bez odpowiedzi a) tak 24 b) nie 26 1os. bez odpowiedzi 20.R Blokada rodzicielska tak nie

27 Wniosek: Wszyscy badani rodzice zgodnie przyznają to, że warto w komputerze z którego korzystają ich dzieci założyć rodzicielską blokadę. Zastanawiające jest to, iż wraz z wiekiem dziecka rodzice mniejszą wagę przywiązują do blokady rodzicielskiej. Widać to wśród odpowiedzi badanych w klasach VI i VII. Dzieci i młodzież na identycznie postawione w ankiecie pytanie odpowiedziały następująco. 20 Czy na komputerze, z którego korzystasz zainstalowana jest blokada rodzicielska? III IV V VI VII a) Tak b) Nie NIE WIEM Czy na moim komputerze jest blokada rodzicielska? Serie tak nie nie wiem

28 Wniosek: Uczniowie przyznają, że w większości przypadków na komputerach z których korzystają nie ma zainstalowanej blokady rodzicielskiej. Należy zwrócić uwagę na to, iż wiele dzieci, szczególnie z młodszych klas,nie zdaje sobie sprawy z zainstalowanych w komputerze programów ochronnych i nie potrafią wypowiedzieć się na ten temat. Jednakże rozbieżność zdań rodziców i młodzieży daje dużo do myślenia. Wnioski. 1. Rodzice zdecydowanej większości badanej grupy mają świadomość zagrożeń płynących z Internetu i mediów społecznościowych i podejmują odpowiednie kroki, by ograniczyć i zabezpieczyć dostęp do nieodpowiednich stron, treści i kontaktów. Realizują to poprzez określanie czasu dostępu i rozmowy o tym co ich dzieci przeglądają w Internecie. 2. Rozbieżność między odpowiedziami rodziców i dzieci dotycząca blokady rodzicielskiej, na komputerze oraz rozmów z dziećmi może sugerować próbę ukrycia przez rodziców faktycznego stanu. Wskazuje również nieświadomość szczególnie młodszych dzieci klas 3-4 ograniczenia przez rodziców ich działań w Internecie.

29 PODSUMOWANIE WNIOSKI: - Uczniowie wskazują wiele zagrożeń, które wynikają z korzystania z Internetu co wskazuje, że mogą nie czuć się w nim bezpiecznie. - Uczniowie, uważają, że wymienione przez nich zagrożenia nie dotyczą ich bezpośrednio. - W przypadku zagrożenia, w pierwszej kolejności informują o tym swoich rodziców. - Rodzice rozpoznają zagrożenia płynące z korzystania z Internetu jednocześnie uważają, że nie dotyczą one ich dzieci. - Uczniowie bardzo dużo czasu spędzają przed urządzeniami elektronicznymi (przede wszystkim w domu). - Grają w gry przeznaczone dla osób starszych. - Uczniowie twierdzą, że nie mają ustalonych zasad korzystania z komputera, przeciwnego zdania są rodzice. REKOMENDACJE: - Edukowanie rodziców z zakresu unikania zagrożeń jakie niesie Internet - zorganizowanie szkolenia przeprowadzonego przez specjalistów. - Uświadomienie rodzicom potrzeby rozmowy ze swoimi dziećmi na temat zagrożeń, które niesie Internet- wychowawcy na zebraniach - Zachęcanie rodziców do ustalenia zasad korzystania z komputera i innych urządzeń oraz do ich egzekwowania. - Zintensyfikowanie przez szkołę działań profilaktycznych, uświadamiających uczniom, że problem uzależnienia i innych zagrożeń w sieci także ich bezpośrednio dotyczy. - W związku z rozbieżnościami zdań pomiędzy rodzicami i dziećmi- przedstawienie rodzicom wyników badań zebrania klasowe.

30