(L) I. Zagadnienia. II. Zadania

Transkrypt

1 (L) I. Zagadnienia 1. Mechanika rocesu oddychania, wentylacja łuc. 2. Statyczne i dynamiczne arametry sirometryczne. 3. Prawa gazowe i rzemiany gazu doskonałego. II. Zadania 1. Zaoznanie się z racą modelu układu oddechowego 2. Pomiar statycznych i dynamicznym arametrów sirometrycznych modelu 3. Wyznaczenie średniej odatności łuc 4. Wyznaczenie objętości zalegającej łuc rzy omocy letyzmografu 5. Badanie sirometryczne Instrukcja do ćwiczenia Układ oddechowy 1

2 III. Wykonanie ćwiczenia Badany model układu oddychania (Rys. 1.) składa się z rzezroczystego naczynia cylindrycznego (klatki iersiowej), w którym znajduje się elastyczny ojemnik w kształcie krążków imitujących łaty łucne. Naczynie to zamyka od dołu ruchoma rzeona oruszana neumatycznym siłownikiem. Komuterowe sterowanie siłownikiem odbywa się orzez zamykanie i otwieranie zaworów regulujących rzeływ owietrza zasysanego rzez omę. Ruch rzeony w dół owoduje obniżenie ciśnienia w klatce iersiowej i w konsekwencji w elastycznych łatach łucnych. W wyniku owstałej różnicy ciśnień nastęuje rzeływ owietrza osferycznego do łatów łucnych wdech. Analogicznie, ruch rzeony ku górze wywołuje rzeływ owietrza z łuc do osfery - wydech. Drogę rzeływów owietrza stanowi naczynie z wbudowanym rzeływomierzem P, manometrem i sterowanym zaworem mogącym zamykać okresowo swobodny wyływ owietrza z łuc szaterem (Rys. 1). Klatka iersiowa znajduje się w kabinie letyzmograficznej. W zależności od otrzeb ekserymentu wnętrze letyzmografu może być ołączone z otoczeniem zaworem Z. Zatem, jeśli zawór jest otwarty w letyzmografie anuje ciśnienie osferyczne. Dodatkowo w skład układu wchodzi zasilacz, który wytwarza odowiednie naięcia elektryczne zasilające mierniki aaratury oraz wytwarza odowiednie imulsy sterujące. W trakcie racy modelu rogram rejestruje ciśnienia anujące w łucach (ęcherzyki łucne), ołucnej, ustach i kabinie letyzmograficznej oraz rzeływ owietrza. Mierzone arametry rzedstawiane są na wykresach: wykres górny rzedstawia rzeływ owietrza w funkcji czasu, wykres dolny ciśnienia (czerwony-łuca, granatowy-ołucna, zielony-letyzmograf, żółty-usta) w funkcji czasu. Istnieje możliwość wyboru rezentowanych krzywych na wykresie ciśnień orzez zaznaczenie właściwych ocji (lewy dolny róg okna dialogowego rogramu Ster_oddech). Bez względu jednak na ilość wybranych krzywych rogram zaisuje do liku wszystkie wyniki omiarów, które zaimortowane do rogramu Statistica umieszczone są w tabeli w nastęującej kolejności: Kolumna Var1- czas [s] Kolumna Var2- ciśnienie w ustach [hpa] Kolumna Var3- ciśnienie w ęcherzykach łucnych [hpa] Kolumna Var4- ciśnienie w ołucnej [hpa] Kolumna Var5- ciśnienie w kabinie letyzmografu [hpa] Kolumna Var6- rzeływ w ustach [l/s] Kolumna Var7- znacznik racy szatera w ocji Comliance Instrukcja do ćwiczenia Układ oddechowy 2

3 Rys. 1. Schemat układu. Szczegółowy ois w tekście. Uwaga! Wszystkie ciśnienia są mierzone względem ciśnienia osferycznego. Ciśnienie osferyczne należy odczytać z rzenośnej stacji meteorologicznej znajdującej się na terenie Pracowni. 1) Przygotowanie do ćwiczenia - Włączyć komuter i załogować się - Włączyć zasilacz - Uruchomić rogram Ster_oddech - Otworzyć zawór Z - Uruchomić model orzez wybór ocji Start w rogramie Ster_oddech Instrukcja do ćwiczenia Układ oddechowy 3

4 Zaobserwować racę układu, zlokalizować ołożenie manometrów, rzeływomierza i szatera oraz miejsca odowiednich omiarów. Powyższe obserwacje rzerowadzić dla różnych czasów wdechu (w zakresie ms) z włączonym i wyłączonym szaterem oraz rzy otwartym i zamkniętym zaworze Z. Przyorządkować na wykresie miejsca oszczególnych faz racy układu. 2) Pomiar ciśnień w łucach i ołucnej Przy otwartym zaworze Z i wyłączonym szaterze (OFF) - Wybrać 10 cykli oddechowych W tym celu w oknie rogramu Ster_oddech należy zaznaczyć N i wisać liczbę Wybrać czasy trwania wdechu i wydechu 1500 ms - Uruchomić model (Start) Po wykonaniu zadanej liczby cykli układ zostanie zatrzymany automatycznie. - Zaisać rezultaty Po wybraniu ocji Zaisz omiar w rogramie Ster_oddech ojawia się okno dialogowe, w którym należy wisać nazwę liku i wybrać miejsce, gdzie docelowo lik będzie zaisany (folder gruy na dysku U:). -Wykonać wykresy rzedstawiające ciśnienie w łucach i ołucnej za omocą rogramu Statistica i umieścić je wraz z komentarzem w srawozdaniu. W celu wykonania wykresów należy zaimortować zaisane rezultaty do rogramu Statistica. Nastęnie sorządzić wykres, na którym znajdzie się krzywa rzedstawiająca ciśnienie w ęcherzykach łucnych oraz w ołucnej w zależności od czasu. Oerując osią czasu rzedstawić maksymalnie 3 cykle oddechowe. Wykres należy oisać uwzględniając jednostki i uaktualniając legendę a nastęnie wkleić do srawozdania. Przebieg krzywych na wykresie należy skomentować. 3) Sirometria a. Pomiar całkowitego rzeływu owietrza w górnych drogach oddechowych Podczas realizacji unktu 2 zaisane zostały również rezultaty rzeływu w ustach w zależności od czasu. - Wykonać wykres rzedstawiający rzeływ owietrza w ustach. Instrukcja do ćwiczenia Układ oddechowy 4

5 Oerując osią czasu rzedstawić maksymalnie 3 cykle oddechowe. Wykres należy oisać uwzględniając jednostki. - Odczytać z wykresu maksymalną wartość rzeływu w czasie wdechu i wydechu b. Obliczanie ojemności życiowej łuc VC Pojemność życiowa łuc VC jest to różnica objętości łuc o głębokim wdechu i maksymalnym wydechu (Rys. D1). Obliczyć oddzielnie objętość wdychaną i wydychaną w jednym cyklu (obszar od krzywą na wykresie rzeływu owietrza w ustach w funkcji czasu) i obliczyć ich wartość średnią. Ta modyfikacja wynika z faktu, że model nie osiada mięśni oddechowych. Korzystając z rogramu Integrate (Rys. 2): - Zaimortować zaisany lik używając ocji Oen. - Wykonać wykres wybierając kolumnę A i F jako odowiednio, X i Y. - Określić dolną i górną granicę całkowania korzystając z ocji Calc Area. - Nacisnąć Calculate Area. Rys.2. Okno dialogowe rogramu Integrate. - Wynik oatrzony komentarzem umieszczamy w srawozdaniu. Uwaga! Przyjęto, że kierunek rzeływu owietrza do łuc (wdech) ma wartość ujemną a z łuc (wydech) dodatnią. 4) Pomiar ciśnienia w łucach rzy użyciu szatera (diagnostyka) - Ustalić liczbę cykli oddechowych ( N = 10) - Czasy trwania wdechu i wydechu : 1500 ms - Włączyć szater (ON) Instrukcja do ćwiczenia Układ oddechowy 5

6 - Uruchomić model (Start) Po wykonaniu zadanej liczby cykli układ zostanie zatrzymany automatycznie. - Zaisać wyniki (Zaisz omiar) - Wykonać wykresy rzedstawiające ciśnienie w łucach i ustach w zależności od czasu za omocą rogramu Statistica.. Oerując osią czasu rzedstawić maksymalnie 3 cykle oddechowe. Wykres należy oisać uwzględniając jednostki i uaktualniając legendę a nastęnie wkleić do srawozdania. Przebieg krzywych i rerezentowanych rzez nie wyniki skomentować w kontekście sosobu wykonywania diagnostyki klinicznej. 5) Pletyzmografia a. Wyznaczanie objętości owietrza znajdującego się w kabinie letyzmografu Do komory letyzmograficznej dołączona jest strzykawka (Rys. 1). - Otworzyć zawór Z i wyełnić owietrzem dołączoną do letyzmografu strzykawkę o znanej objętości V S (wartość V S zanotować). - Odczytać i zanotować wartość ciśnienia osferycznego (barometr znajdujący się w Pracowni) - Zamknąć zawór Z - Włączyć ocję VP START Wybór ocji VP owoduje omiar ciśnienia w letyzmografie rzy wyłączonej omie, czyli rzy urządzeniu ozostającym w soczynku. - Wtłoczyć (szybko) zawartość strzykawki do letyzmografu - Wyłączyć omiar (VP STOP) - Odczytać z wykresu ( krzywa zielona) największą wartość ciśnienia w letyzmografie. Na odstawie omiaru ciśnienia osferycznego i ciśnienia w kabinie letyzmograficznej oraz dodatkowej, znanej objętości V S wrowadzanej do letyzmografu, korzystając z rawa Boyle a-mariotte a (1) wyznaczyć V P - objętość owietrza w kabinie letyzmografu w sytuacji, gdy objętość łuc jest najmniejsza (wydech): Po rzekształceniu otrzymujemy: V V S V V 1 (1) VS (2) 1 Instrukcja do ćwiczenia Układ oddechowy 6

7 gdzie: - ciśnienie osferyczne 1 - rzyrost ciśnienia w zamkniętej kabinie letyzmograficznej o wtłoczeniu zawartości strzykawki, VP - objętość owietrza w kabinie letyzmograficznej rzy minimalnej objętości modelu łuc (wydech) VS - objętość owietrza w strzykawce b. Wyznaczanie całkowitej (TLC) ojemności łuc Całkowita ojemność łuc (TLC) to suma życiowej ojemności łuc (VC) i objętości zalegającej (RV). W celu wykonania rzez model głębokiego wdechu należy zmodyfikować czas jego trwania. - Ustalić z asystentem czas trwania wdechu (zakres zmian ms) i wisać go w okno Wdech TLC - Otworzyć zawór Z - Zamknąć zawór Z - Włączyć rzycisk TLC Wybór ocji TLC uruchomi jeden cykl oddechowy; nastąi głęboki wdech a wydech zostanie zablokowany. W trakcie cyklu oddechowego rejestrowane jest ciśnienie w łucach i w kabinie letyzmografu. Stosując rawo Boyle a-mariotte a dla owietrza w łucach rzy zablokowanym wydechu, czyli w chwili, gdy zamknięte w nich owietrze ulegnie srężeniu dzięki racy mięśni oddechowych zmniejszając jego objętości o V (3) oraz z rawa Boyle a-mariotte a dla owietrza w letyzmografie w tej samej chwili (4) można wyznaczyć TLC: TLC TLC V 2 (3) V P V VC V 3 (4) P Przekształcając równania (3) i (4) otrzymujemy odowiednio: Instrukcja do ćwiczenia Układ oddechowy 7

8 Zatem TLC 2 V 2 (5) V VC 3VP 3 (6) TLC 2 2 VC 3VP 3 (7) gdzie: 2 - rzyrost ciśnienia w łucach o głębokim wdechu rzy zamkniętych ustach i rzy maksymalnie naiętych mięśniach oddechowych (zablokowany wydech), 3 - wartość ciśnienia w kabinie letyzmograficznej o głębokim wdechu rzy zamkniętych ustach i rzy maksymalnie naiętych mięśniach oddechowych (zablokowany wydech), TLC- całkowita ojemność łuc c. Wyznaczanie objętości zalegającej łuc (RV) Objętość zalegająca łuc (RV) to różnica omiędzy całkowitą ojemnością (TLC) a ojemnością życiowa łuc (VC). Jest to objętość gazu, która ozostaje w łucach o wykonaniu wytężonego wydechu: RV TLC VC (11) Obliczyć stosunek rocentowy VC i TLC (VC/TLC). Wyniki otrzymane metodą letyzmograficzną należy umieścić w srawozdaniu i skomentować w kontekście wartości fizjologicznych. 6) Samodzielne badanie sirometryczne studenta a. Utworzenie karty i liku klinicznego acjenta (wywiad) W celu rzerowadzenia badania należy uruchomić rogram sirometryczny WinsiroPRO 1.3. Uwaga! Program otwiera się owoli. Nie należy uruchamiać wielokrotnie! Nastęnie należy wybrać ocję Pomiń rejestrację. Korzystając z aska menu rogramu wybrać ocję Pacjenci. Nastęnie należy wybrać Dodaj nowy lub edytuj. Jeśli acjent nie Instrukcja do ćwiczenia Układ oddechowy 8

9 osiada jeszcze karty należy wybrać Nowy, co sowoduje ojawienie się okna dialogowego (Rys. 2). Rys. 2) Okno dialogowe rogramu WinsiroPRO 1.3 służące do wrowadzenia danych acjenta. Konieczne jest uzuełnienie wszystkich ół oznaczonych. W celu wyełnienia ola Identyfikator należy kliknąć w ole Numer automatyczny. Program automatycznie zdefiniuje identyfikator acjenta jako kolejny numer orządkowy. Wybór łci olega na zaznaczeniu odowiedniej części ola oznaczonego jako Pochodz. W rzyadku, gdy acjent już osiada kartę należy odświetlić na liście acjentów jego nazwisko i wybrać ocję Edytuj. Dane acjenta wyświetlą się w oknie dialogowym. Nastęnie, za omocą rzycisku Idź do wizyty, należy otworzyć Plik kliniczny acjenta i uzuełnić brakujące dane. b. Przygotowanie do rzerowadzenia testu Włóż ustnik do otworu turbiny. Załóż klis na nos i uewnij się, że owietrze wydychane nie może wydostawać się rzez nos. Chwyć sirometr za oba końce i trzymaj go w taki sosób, aby ekran wyświetlacza znajdował się na wrost twarzy użytkownika. Uważaj, aby odczas badania nie naciskać rzycisków znajdujących się na klawiaturze sirometru. Umieść wolny koniec ustnika w ustach. Oddychaj tak, jak odano oniżej w oisie rzebiegu oszczególnych testów. W trakcie rzerowadzenia testu czujnik rzeływu jest aktywny. Sirometr emituje sygnał dźwiękowy, którego częstotliwość jest wrost roorcjonalna do szybkości rzeływu owietrza. Test można ocenić jako rawidłowy, kiedy rzy końcu wydechu sygnał dźwiękowy jest emitowany bardzo wolno lub zanika. Uwaga! Ois skrótów nazw arametrów sirometrycznych znajduje się w Dodatku Instrukcja do ćwiczenia Układ oddechowy 9

10 c. Wykonanie testu FVC Wybierz w Menu głównym rogramu sirometrycznego Test Sirometria FVC Pomiar. Przed rozoczęciem testu oddychaj swobodnie bez wysiłku rzez około 20 sekund. Kiedy jesteś gotowy do rozoczęcia testu wykonaj wdech tak wolno jak to możliwe i wstrzymaj wydech. Nastęnie, rzez ustnik, wykonaj ełny wydech tak szybko jak to możliwe. Program sam rozocznie i zakończy rejestrację danych. Test należy owtórzyć kilkakrotnie dla tego samego acjenta. Program zaamięta wszystkie wyniki i zgodnie z obowiązującymi standardami ATS dokona wyboru możliwie najleszego wyniku. Na wykresie (Rys. 3) wykreślonym rzez rogram sirometryczny umieszczone są rzyciski, które umożliwiają wybór sosobu rezentacji wyników wszystkich rzerowadzonych testów (rzycisk Wszystkie krzywe) lub tylko najleszego rezultatu (rzycisk Tylko najlesza). Rys. 3) Wykres nasilonego rzeływu w funkcji wydychanego owietrza P(V) wykreślany rzez rogram sirometryczny. Linia ciągła oznacza rezultat uzyskany rzez acjenta, unkty natomiast wykreślają wartość należną. Wyniki testu umieszczone są dodatkowo w tabeli Parametry (Rys. 4). Najleszy rezultat oznaczony jest kolorem zielonym. W tabeli znajdują się również normy sirometryczne dla danego acjenta (kolumna Nal.). Stosunek rocentowy najleszego wyniku testu do rezultatu rzyjętego za normę rezentowany jest w kolumnie %Nal. Parametry sirometryczne, określone rzez rogram za najlesze, należy rzeisać do tabeli wyników w srawozdaniu. Instrukcja do ćwiczenia Układ oddechowy 10

11 Rys. 4 ) Tabela zawierająca wyniki wszystkich rzerowadzonych testów. d. Wykonanie testu VC Wybierz w Menu głównym rogramu sirometrycznego Test Sirometria VC Pomiar. Nastęnie trzymając odowiednio ustnik w ustach, o usłyszeniu sygnału dźwiękowego wykonaj wolno wdech i wydech dbając, aby krzywa objętości o wydechu rzecięła oś czasu (Rys. 5). Podobnie jak dla testu FVC, rogram sam rozocznie i zakończy rejestrację danych oraz sorządzi wykres i wyświetli rezultat testu w tabeli. Badanie należy owtórzyć kilkakrotnie. Rys. 5) Wykres V(t) otrzymany odczas testu VC. IV. Srawozdanie Srawozdanie owinno być rzygotowane w oarciu o szablon (oddech.dotx) i owinno zawierać: 1) Wykres rzedstawiający ciśnienie w łucach i ołucnej wraz z komentarzem 2) Maksymalną wartość rzeływu owietrza w drogach oddechowych modelu 3) Wykres rzedstawiający rzeływ owietrza w łucach rzy wdechu i wydechu wraz z obliczeniami dotyczącymi objętości wdychanej i wydychanej w jednym cyklu Instrukcja do ćwiczenia Układ oddechowy 11

12 4) Wykres rzedstawiający ciśnienie w łucach i ustach wraz z komentarzem na temat raktycznego zastosowania szatera w omiarach diagnostycznych 5) Wyniki otrzymane metodą letyzmograficzną wraz z komentarzem. 6) Wyniki samodzielnego badania sirometrycznego studenta wraz z róbą diagnozy VI. Instrukcje obsługi Instrukcja rogramu Statistica. Instrukcja do ćwiczenia Układ oddechowy 12

13 Dodatek Pomiary sirometryczne Badanie sirometryczne należy do odstawowych badań diagnostycznych układu oddechowego, które służy do oceny wydolności oddechowej człowieka. Ma określić ojemność łuc oraz szybkość rzeływu owietrza rzez oszczególne odcinki dróg oddechowych odczas wdechu i wydechu. Daje, zatem informacje o srawności wentylacyjnej układu oddechowego. Dzięki temu można określić drożność drzewa oskrzelowego, z orientacyjną lokalizacją miejsca zaburzenia oraz ośrednio nadreaktywność oskrzeli. Wskazania do wykonania badania sirometrycznego to choroby układu oddechowego oraz oeracje na miąższu łucnym. Sirometria jest również niezbędna do monitorowania rocesu leczenia chorób łuc. Wykonanie róby u ludzi zdrowych może być również użyteczne w ocenie ich redysozycji do racy w określonych zawodach lub urawiania odowiednich sortów. Badanie olega na omiarze objętości owietrza wływającego i wyływającego z układu oddechowego odczas oddychania (cyklu oddechowego). W czasie badania acjent oddycha orzez ustnik ołączony z aaratem sirometrycznym. Często acjentowi zakłada się zacisk na nos, który zaewnia, że owietrze oddechowe w całości rzechodzi rzez ustnik. Zazwyczaj stosuje się dwa rodzaje testów sirometrycznych: statyczne - objętości oraz dynamiczne - badanie rzeływ-objętość. Rezultaty orównuje się z wartościami należnymi, które są uzależnione głównie od wieku, łci i wzrostu badanego oraz od faktu czy jest aktywnym alaczem, byłym alaczem czy osobą niealącą. W Polsce dla uzyskanych w testach arametrów stosuje się angielskie skróty ich ełnych nazw. Poniżej rzedstawiono słowniczek najbardziej rzydatnych arametrów uzyskiwanych w trakcie badania sirometrycznego. VC (vital caacity - ojemność życiowa) - największa różnica objętości między maksymalnym wdechem i maksymalnym wydechem (Rys. D1). W celu jej uzyskania acjent o kilku sokojnych oddechach wykonuje najgłębszy, jednostajny wdech, a nastęnie jednostajny wydech do czasu osiągnięcia lateau wydechowego. Podczas wykonywania tej czynności istotne jest dokładne oróżnienie łuc niezależnie od czasu otrzebnego acjentowi na zrealizowanie tego rocesu. Pomiar VC jest często omijany, bowiem wymaga dodatkowego badania a zwykle można go zastąić wskaźnikiem FVC. Wartość diagnostyczna obu arametrów jest odobna. FVC (forced vital caacity - nasilona ojemność życiowa) - ojemność życiowa mierzona odczas nasilonego wydechu (Rys. D1). Za normę rzyjmuje się wartości owyżej 80% wartości należnej. W celu uzyskania tego arametru olecamy acjentowi wykonanie najgłębszego wdechu, a o nim maksymalnie nasilonego (możliwie najszybszego) wydechu aż do całkowitego oróżnienia łuc. Nasilony wydech owinien być wykonany w możliwie najkrótszym czasie. U osób zdrowych różnice omiędzy VC i FVC są niewielkie, zwykle FVC ma wartość nieco niższą od VC. Różnica ta jest znacząca u osób z obturacją dróg oddechowych. FEV1 (Forced Exiratory Volume during the first second of exiration nasilona objętość wydechowa ierwszosekundowa) - objętość owietrza wydychana w ciągu ierwszej sekundy nasilonego wydechu. Wskaźnik ten jest miarą szybkości oróżniania łuc i Instrukcja do ćwiczenia Układ oddechowy 13

14 służy do oceny drożności dróg oddechowych. Ulega zmniejszeniu w chorobach, w rzebiegu których dochodzi do zwężenia oskrzeli. Odzwierciedla on stan zarówno dużych jak i małych oskrzeli. Za normę rzyjmuje się wartości owyżej 80% wartości należnej. FEV1%VC (tzw. wskaźnik Tiffeneau) - stosunek FEV1 do VC. Często, odczas badania sirometrycznego, w celu uroszczenia rocedury, wykonuje się zwykle tylko manewr nasilonego wydechu. W jego trakcie zmierzone zostaje FVC i FEV1. Z arametrów tych wyliczany jest wskaźnik FEV1%FVC nazywany wskaźnikiem seudo-tiffeneau. Używa się go częściej i zamiennie w stosunku do FEV1%VC. Należy jednak amiętać, że nawet u osób zdrowych VC jest nieco większe od FVC. U acjentów ze zmianami obturacyjnymi ta różnica może być jeszcze większa. W efekcie może to rowadzić do zawyżenia wskaźnika Tiffeneau i błędnej diagnozy. Wskaźnik Tiffeneau nie ulega zmianie rzy restrykcji, natomiast jest obniżony rzy obturacji łuc. Im większe uośledzenie drożności oskrzeli tym jest on niższy. U człowieka zdrowego jego wartość waha się zależnie od wieku w granicach 85% - 65%. Za średnią normę rzyjmuje się wartość 70%. PEF - (Peak Exiratory Flow - szczytowy rzeływ wydechowy) oznacza maksymalną szybkość owietrza osiągniętą odczas nasilonego wydechu. Parametr ten dobrze koreluje z wartością FEV1 w astmie oskrzelowej. Korelacja nie wystęuje natomiast w rzebiegu rzewlekłej obturacyjnej choroby łuc, w której wskaźnik PEF nie ma wartości diagnostycznej. FET - (Forced exiratory time) oznacza czas trwania nasilonego wydechu. FEF25 - (Forced Exiratory Flow at 25% of FVC) - maksymalny rzeływ wydechowy w chwili, gdy wydmuchnięto 25% FVC. Parametr odzwierciedla szybkość rzeływu owietrza w oczątkowej fazie wydechu. FEF50 - (Forced Exiratory Flow at 50% of FVC) - maksymalny rzeływ wydechowy w chwili, gdy wydmuchnięto 50% FVC. Parametr odzwierciedla szybkość rzeływu owietrza w środkowej fazie wydechu i informuje o drożności drobnych oskrzeli, czyli o średnicy oniżej 2 mm. Jeżeli u osoby alącej, wartości FEV1 i FEV1%FVC są rawidłowe a wartość FEF50 jest mniejsza od 60% wartości należnej to oznacza to nierawidłowy wynik testu drobnych oskrzeli. Zaburzenia w rawidłowym funkcjonowaniu drobnych oskrzeli mogą nawet z kilkuletnim wyrzedzeniem zaowiadać wystąienie obturacji w drogach oddechowych. Umożliwia to wcześniejsze włączenie rofilaktyki antynikotynowej. FEF75 - (Forced Exiratory Flow at 75% of FVC) - maksymalny rzeływ wydechowy w chwili, gdy wydmuchnięto 75% FVC. Parametr odzwierciedla szybkość rzeływu owietrza w końcowej fazie wydechu i odzwierciedla drożność dróg oddechowych o najmniejszej średnicy. FEF2575 (average flow 25%-75% of FVC) - średni rzeływ w środku nasilonego wydechu. Jest to średnia arytmetyczna z rzeływów FEF25, FEF50 i FEF75, czyli z rzeływów, gdy odowiednio, 75%, 50% i 25% FVC ozostaje jeszcze do wydmuchnięcia. Pomiary arametrów FEF nazywane są testami drobnych oskrzeli. Powtarzalność omiarów tych arametrów jest bardzo mała. Dlatego ich interretacja owinna być ostrożna. Wskaźniki te są szczególnie rzydatne wówczas, gdy rzy ozytywnym wywiadzie w kierunku chorób obturacyjnych wymienione wcześniej ozostałe arametry są w normie. Instrukcja do ćwiczenia Układ oddechowy 14

15 [dm 3 ] [j.u.] Rys.D1) Objętość gazu zgromadzonego w łucach w zależności od czasu dla różnych sosobów oddychania. Oznaczenia użyte na rysunku omówione są w Tabeli 1. (FVC) Tabela 1 ) Ois oznaczeń użytych do sorządzenia Rys. D1. Instrukcja do ćwiczenia Układ oddechowy 15