1 Wprowadzenie. 1.1 Podstawa prawna

Transkrypt

1 1 Wprowadzenie Prezentowane w kolejnych rozdziałach informacje dotyczące zagrożenia hałasem na terenie miasta Opola zgromadzone zostały w ramach opracowanej w latach mapy akustycznej. Sporządzenie mapy przez Prezydenta Miasta jest wymogiem zawartym w przepisach polskiego prawa ochrony środowiska, a także w dyrektywie Unii Europejskiej w sprawie oceny i zarządzania hałasem w środowisku. Mapa akustyczna w zakresie hałasu kolejowego została opracowana w roku 2011, natomiast w roku 2012 sporządzono mapy hałasu drogowego i przemysłowego oraz Internetowy Portal Mapy Akustycznej (IPMA). W kolejnych rozdziałach zawarto informacje podsumowujące, dotyczące zarówno prac nad mapą, jak i jej ostatecznych wyników. Cyfrowa wersja mapy akustycznej (część graficzna) dostępna jest w Internetowym Portalu Mapy Akustycznej (IPMA) pod adresem Ogólne informacje dotyczące sposobu posługiwania się portalem mapowym oraz zawartości serwisu mapowego omówiono w rozdziale 5. Ze względu na zmiany przepisów prawnych, jakie miały miejsce w czwartym kwartale roku 2012, treści zawarte w mapie akustycznej uległy częściowej dezaktualizacji i konieczna jest ich aktualizacja. Zmiany w przepisach prawnych będą miały istotny wpływ na statystyki zagrożenia hałasem drogowym i kolejowym przedstawione w rozdziale Podstawa prawna Podstawowym przepisem Unii Europejskiej dotyczącym realizacji map akustycznych jest Dyrektywa 2002/49/WE Parlamentu Europejskiego oraz Rady z dnia 25 czerwca 2002 w sprawie oceny i zarządzania poziomem hałasu w środowisku (Dz. U. WE L 189 z dnia 18 lipca 2002 r.). Z ww. dyrektywy wynika dla krajów członkowskich obowiązek następujących działań z zakresu ochrony środowiska przed hałasem: ustalenie i przyjęcie przez Państwa Członkowskie wspólnych wskaźników oceny hałasu i wspólnych europejskich metod ich wyznaczania, sporządzenie strategicznych map akustycznych dla wyznaczonych wg jednolitego kryterium obszarów, opracowanie i realizacja wieloletnich programów ochrony środowiska przed hałasem. Dyrektywa wprowadza ponadto obowiązek informowania społeczeństwa o stanie klimatu akustycznego środowiska, przede wszystkim, na podstawie wyników ocen zawartych w mapach akustycznych. Polskim aktem prawnym, regulującym kwestie map akustycznych i programów ochrony środowiska przed hałasem, jest ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (tekst jednolity Dz. U. z 2008 r., Nr 25, poz. 150, ze zm.). Ustawa przenosi wymagania Dyrektywy 2002/49/WE do prawa polskiego. Ustawa reguluje między innymi formę i zakres map akustycznych. Ustawa Prawo ochrony środowiska powołuje się na szereg rozporządzeń, w których zawarte są szczegółowe wymagania odnośnie zawartości merytorycznej map akustycznych i programów ochrony środowiska przed hałasem. Są to w szczególności: Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 14 czerwca 2007 roku w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku (Dz. U. 2007, Nr 120, poz. 826), zmienione Rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 1 października 2012 r. zmieniającym ww. rozporządzenie w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku (Dz. U. z dnia 8 października 2012r., poz. 1109),

2 Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 1 października 2007r. w sprawie szczegółowego zakresu danych ujętych na mapach akustycznych oraz ich układu i sposobu prezentacji (Dz. U r., Nr 187, poz. 1340), Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 14 października 2002 r. w sprawie szczegółowych wymagań, jakim powinien odpowiadać program ochrony środowiska przed hałasem (Dz. U. 2002, Nr 179, poz. 1498), inne rozporządzenia regulujące w sposób szczegółowy kwestie opracowania map akustycznych, oraz prowadzenia badań w celu zgromadzenia danych niezbędnych przy realizacji mapy. 1.2 Dane identyfikacyjne jednostki odpowiedzialnej za realizację mapy i podmiotu wykonującego mapę: nazwę, adres, kontakt. Jednostką odpowiedzialną za realizację mapy akustycznej jest: PREZYDENT MIASTA OPOLA. Podmioty wykonujące mapę w zakresie hałasu kolejowego: EKOPROJEKT Jarosław Kowalczyk, Opole, ul. Zagrodowa 18 (ekoprojekt@ekoprojekt.biz), oraz w zakresie hałasu drogowego i przemysłowego: Hydroacustic Piotr Hilszer Murowana Goślina, ul. Gnieźnieńska 34 (info@hydroacustic.pl). 1.3 Charakterystyka obszaru podlegającego ocenie Mapa akustyczna obejmuje swoim zasięgiem całe miasto Opole, a także źródła hałasu zlokalizowane poza granicami miasta, które swoim zasięgiem oddziałują na tereny chronione w mieście. Opole położone w południowo-zachodniej części Polski, jest największym miastem województwa opolskiego sąsiadującego z województwami: dolnośląskim (od strony zachodniej), śląskim (od strony wschodniej) i na niewielkim odcinku łódzkim i wielkopolskim (od strony północnej). Od strony południowej granicą województwa jest granica państwa z Czechami. Ze względu na lokalizację miasta, główne szlaki komunikacyjne przebiegają na kierunku wschód zachód, co ma także swoje odzwierciedlenie w układzie komunikacyjnym miasta, a w szczególności w przebiegu szlaków komunikacji kolejowej. Zgodnie z danymi GUS na terenie miasta Opola w roku 2012 zameldowanych jest nieco ponad 122 tysiące mieszkańców. Ilość lokali mieszkalnych w roku 2009 wynosiła 48452, co daje około 2,5 mieszkańca na lokal mieszkalny. Powierzchnia obszarów, dla jakich określone są dopuszczalne poziomy hałasu w środowisku, określone na podstawie miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego oraz studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego wynosi dla całego miasta około 1750 hektarów, co stanowi ok. 18% powierzchni całego miasta. Należy zaznaczyć, iż dla 31% powierzchni Opola obowiązują miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego.

3 Rysunek Poglądowa mapa lokalizacji terenów chronionych przed hałasem na tle konturów miasta Opola 1.4 Pojęcia Istotniejsze pojęcia jakie pojawiają się w treści niniejszego opisu mapy akustycznej miasta Opola, zebrano i wyjaśniono poniżej: aglomeracja rozumie się przez to miasto lub kilka miast o wspólnych granicach administracyjnych, eksploatacja instalacji lub urządzenia rozumie się przez to użytkowanie instalacji lub urządzenia oraz utrzymywanie ich w sprawności, emisja rozumie się przez to wprowadzane bezpośrednio lub pośrednio, w wyniku działalności człowieka, do powietrza, wody, gleby lub ziemi: a) substancje, b) energie, takie jak ciepło, hałas, wibracje lub pola elektromagnetyczne; hałas rozumie się przez to dźwięki o częstotliwościach od 16 Hz do Hz, instalacja rozumie się przez to: a) stacjonarne urządzenie techniczne, b) zespół stacjonarnych urządzeń technicznych powiązanych technologicznie, do których tytułem prawnym dysponuje ten sam podmiot i położonych na terenie jednego zakładu, c) budowle nie będące urządzeniami technicznymi ani ich zespołami, których eksploatacja może spowodować emisję, metodyka referencyjna rozumie się przez to określoną na podstawie ustawy metodę pomiarów lub badań, która może obejmować w szczególności sposób poboru próbek, sposób interpretacji uzyskanych danych, a także metodyki modelowania rozprzestrzeniania substancji oraz energii w środowisku, obszar cichy w aglomeracji rozumie się przez to obszar, na którym nie występują przekroczenia dopuszczalnych poziomów hałasu wyrażonych wskaźnikiem hałasu LDWN, obszar cichy poza aglomeracją rozumie się przez to obszar, który nie jest narażony na oddziaływanie hałasu komunikacyjnego, przemysłowego lub pochodzącego z działalności rekreacyjno-wypoczynkowej,

4 oddziaływanie na środowisko rozumie się przez to również oddziaływanie na zdrowie ludzi; decybel logarytmiczna jednostka powszechnie stosowana w pomiarach dotyczących dźwięku. Decybel sam w sobie nie jest określeniem żadnej konkretnej wartości. Wartość wyrażona w decybelach mówi jedynie o proporcji pomiędzy dwoma wielkościami, w których jedna jest wartością odniesienia. Decybel stosowany jest do opisu wielkości, dla których stosunek wielkości najmniejszej do największej wyraża się w tysiącach. poziom dźwięku poziom ciśnienia akustycznego, wyrażony w decybelach. Wartością odniesienia jest próg słyszenia człowieka. poziom równoważny jeden z podstawowych wskaźników do opisu klimatu akustycznego, opisujący w sposób jednoznaczny poziom dźwięku zmieniającego się w czasie trwania pomiaru. Stanowi on średnia energetyczną zmierzonych wartości poziomu dźwięku odniesioną do czasu trwania pomiaru. krzywa korekcyjna A jest to odwrócona krzywa jednakowej głośności dla dźwięków o różnej częstotliwości. Krzywa ta wprowadza wartości liczbowe poprawek dla poszczególnych częstotliwości dając po nałożeniu na rejestrowany dźwięk poziom dźwięku o wartości odpowiadającej wrażeniu słuchowemu. wskaźniki hałasu parametry hałasu określone poziomem dźwięku A wyrażonym w decybelach (db) (patrz: rozdział 1.7) 1.5 Poglądowe wyjaśnienie relacji pomiędzy skalą logarytmiczna a liniową Ucho ludzkie jest narządem reagującym na zmiany ciśnienia akustycznego, który charakteryzuje się bardzo dużą czułością (wrażliwością). Próg słyszenia ucha ludzkiego wynosi 20 μpa, natomiast próg bólu 63,2 Pa. Rozpiętość rozróżnianych przez człowieka zmian ciśnienia akustycznego wynosi więc 1: Posługiwanie się skalą liniową o tak dużej rozpiętości byłoby bardzo kłopotliwe. Rozwiązaniem jest zastosowanie skali logarytmicznej i posługiwanie się poziomami ciśnienia akustycznego (poziomami dźwięku) wyrażonymi w decybelach. Za wartość odniesienia przyjmuje się próg słyszenia (20 μpa), który stanowi w skali logarytmicznej poziom 0 db. Próg bólu stanowi natomiast poziom 130 db. Rozpiętość zmian przy stosowaniu skali logarytmicznej jest dużo mniejsza i wygodniejsza w zastosowaniach praktycznych. Skala logarytmiczna ma także pokrycie z subiektywnie odbieranym poziomem głośności. 1.6 Identyfikacja i charakterystyka źródeł hałasu W kolejnych rozdziałach scharakteryzowano główne źródła hałasu jakie kształtują klimat akustyczny na terenie miasta. Źródła hałasu podzielone zostały na grupy w stosunku do których obowiązują odrębne dopuszczalne poziomy hałasu w środowisku. Są to: źródła hałasu drogowego (ruch pojazdów po drogach włącznie z komunikacją miejską), źródła hałasu szynowego (ruch pociągów po liniach kolejowych), źródła hałasu przemysłowego (zakłady przemysłowe, obiekty usługowe, większe parkingi) Źródła hałasu drogowego Mapa akustyczna uwzględnia te odcinki dróg, na których wielkość natężenia ruchu daje podstawy sądzić, iż mogą one w sposób ponadnormatywny oddziaływać na środowisko. Do najistotniejszych zaliczyć należy przede wszystkim drogi krajowe: droga krajowa Nr 46 przebiegająca z południowego-zachodu na wschód, prowadzi ruch głównie Obwodnicą Północną (od ul. Partyzanckiej) i ulicą Częstochowską. Droga ta łączy Opole z autostradą A4 położoną ok. 14 km od miasta 0,7 km, droga krajowa 94 przebiegająca z północnego-zachodu na południowy-wschód, prowadzi ruch głównie Obwodnicą Północną i ulicą Strzelecką 16,5 km,

5 droga krajowa 45, przebiegająca z północy na południe, prowadzi ruch Obwodnicą Północną oraz ulicami Partyzancką, Domańskiego, Hallera, Wojska Polskiego, Wróblewskiego, Krapkowicką 7,5 km. Istotny ruch pojazdów może odbywać się także na drogach wojewódzkich. W mapie akustycznej uwzględniono w szczególności następujące drogi wojewódzkie: nr 414 przebiegająca ul. Wrocławską (do ul. Nysy Łużyckiej), ul. Niemodlińską, ul. Prószkowską 9 km, nr 423 łącząca Opole z Kędzierzynem-Koźlem (Częstochowska, Ozimska, Kołłątaja, 1 Maja, Reymonta, Struga, Walecki, Marka z Jemielnicy, Al. Przyjaźni, Oświęcimska) 16 km, nr 454 łącząca Opole z Namysłowem (ul. Budowlanych i ul. Sobieskiego) 4,6 km nr 459 łącząca Opole ze Skorogoszczą i drogą krajową Nr 94, nr 435 łącząca Opole z drogą krajową Nr 46 w okolicach węzła Prądy na autostradzie A4 11 km. Mapa hałasu drogowego opracowana została ponadto dla wszystkich tych ulic, na których średnie dobowe natężenie ruchu przekracza 1000 pojazdów przy udziale pojazdów ciężkich powyżej 2%. W mapie akustycznej uwzględniono prawie 207 km ulic Opola. Rysunek Mapa dróg uwzględnionych przy opracowaniu mapy akustycznej hałasu drogowego Źródła hałasu kolejowego Jak już wspomniano na wstępie, linie kolejowe obciążone największym ruchem mają na terenie miasta układ wschód zachód i prowadzą ruch relacji Wrocław Katowice Kraków Przemyśl. Ponadto na terenie miasta emisja hałasu kolejowego występuje z następujących linii kolejowych: Linia kolejowa 300, Opole Główne Opole Wschodnie cała linia, Linia kolejowa 287, Opole Zachodnie Nysa (od km (Opole Zachód) do km 2+300), Linia kolejowa 136, Kędzierzyn Koźle Opole Groszowice (od do stacji Opole Groszowice), Linia kolejowa 132, Bytom Wrocław Główny (od km do km ),

6 Linia kolejowa 144, Tarnowskie Góry - Opole Główne(od km do stacji Opole Główne), Linia kolejowa 301, Opole Namysłów (od stacji Opole Główne do km 8+500), Linia kolejowa 277, Opole Groszowice Wrocław Brochów (od Opole Groszowice ), Linia kolejowa 280, Opole Groszowice Opole Główne Towarowa cała linia. Jak sprawdzić które linie kolejowe, obiekty przemysłowe i drogi na terenie miasta Opola są najgłośniejsze? Z mapą mocy akustycznej poszczególnych odcinków linii kolejowych, dróg i zakładów przemysłowych na terenie miasta, można zapoznać się w serwisie mapowym Wydziału Ochrony Środowiska i Rolnictwa Urzędu Miasta Opola pod adresem: Po wejściu na serwis mapowy, należy wybrać z zakładki Kompozycje pozycję Mapa akustyczna. Ponieważ mapa składa się z wielu warstw tematycznych, wyświetlenie wyłącznie warstwy prezentującej moc akustyczną źródeł hałasu wiązać się będzie z koniecznością wyłączenia zbędnych warstw w zakładce Legenda. Warstwy zawierające informacje o głośności poszczególnych źródeł hałasu to Mapa emisyjna (dzień), oraz Mapa emisyjna (noc). Rysunek Przebieg linii kolejowych na terenie miasta Opola uwzględnionych przy opracowaniu mapy akustycznej miasta.

7 Fot. 1-1 Linia kolejowa nr 132 relacji Bytom Wrocław w kilometrze przechodzi przez granicę administracyjną miasta Opola od strony południowowschodniej. Fot. 1-2 Linia kolejowa nr 136 prowadząca ruch relacji Opole Groszowice- Kędzierzyn Koźle stanowi jeden z najbardziej obciążonych ruchem odcinkiem kolejowym na terenie miasta. W km linia wchodzi od strony południowej na teren miasta Źródła hałasu przemysłowego Hałas przemysłowy ze statystycznego punktu widzenia ma znaczenie całkowicie drugorzędne. Ilość osób narażonych na tego typu hałas jest niewspółmierna do narażenia na hałas drogowy, czy kolejowy. Ponadto, najczęściej poziom hałasu przemysłowego jest dużo niższy niż poziomy hałasów komunikacyjnych. Mapa akustyczna opracowana została dla szeregu obiektów przemysłowych skoncentrowanych głownie w siedmiu obszarach:

8 1. Rejon ulicy Wschodniej, obejmujący część obrębów: Opole i Nowa Wieś Królewska, zajmujący obszar około 400 ha. Główne działy sekcji przemysłu to: produkcja artykułów spożywczych i napojów, produkcja maszyn i urządzeń oraz produkcja wyrobów z metali, a w sekcji budownictwo produkcja budowlano-montażowa; 2. Zakrzów, położony w północnej części miasta; obejmuje część obrębów: Opole, Zakrzów i Wróblin i zajmuje obszar około 130 ha. Główne działy sekcji przemysłu to: górnictwo i kopalnictwo oraz wytwarzanie i zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz, parę wodną i gorącą wodę, a także w sekcji budownictwo - produkcja budowlano-montażowa; 3. Rejon ulicy A. Struga, położony w pobliżu Śródmieścia, miedzy Odrą, a torami kolejowymi; obejmuje cześć obrębów: Opole, Nowa Wieś Królewska. Główne działy sekcji przemysłu to produkcja artykułów spożywczych i napojów, zagospodarowanie odpadów oraz produkcja maszyn i urządzeń; 4. Metalchem, położony w południowej części miasta; obejmuje część obrębów: Grotowice i Groszowice. Zakłady Aparatury Chemicznej Metalchem były zakładem produkującym maszyny i urządzenia. Obecnie teren jest częściowo przekształcony na różne mniejsze, ale znaczące zakłady; 5. Opolskie Zakłady Drobiarskie, zajmują teren położony we wschodniej części miasta; obejmuje część obrębu Kolonia Gosławicka. Jest to zakład specjalizujący się w produkcji spożywczej, który powstał na początku lat siedemdziesiątych i funkcjonuje do dzisiaj pod nazwą ANIMEX Foods Sp. z o. o. S. K. A.; 6. Groszowice, położone w południowej części miasta; teren przemysłowy w Groszowicach był związany przede wszystkim z Cementownią Groszowice, która funkcjonowała do końca lat dziewięćdziesiątych. Obecnie większą część obiektów Cementowni rozebrano, a teren poprzemysłowy wymaga zagospodarowania. Poza tym w rejonie Groszowic zlokalizowany jest między innymi przemysł spożywczy, produkcja asfaltu i żwirownia; 7. Szczepanowice ulica Niemodlińska; obszar położony jest w zachodniej części miasta; obejmuje część obrębu Szczepanowice. Struktura przemysłu jest obecnie trudna do określenia z uwagi na przekształcanie się tego obszaru. Były tu zlokalizowane dwa większe zakłady przemysłowe: OFAMA oraz ZPDz Opolanka. Ostatnio tereny przekształcają się na usługi handlu, hurtownie, itp. Wzdłuż ulicy Budowlanych w północnej części miasta (obszar Zakrzów) występuje duża koncentracja zakładów. Mają tu swoją siedzibę duże firmy takie jak: CEMENTOWNIA ODRA S.A., Energetyka Cieplna Opolszczyzny S.A, Miejski Zakład Komunikacyjny Sp. z o.o. oraz liczne składy opału. Znaczna liczba zakładów rozlokowana jest w południowo wschodniej części miasta, przy czym ich koncentracja jest mniejsza. W tej części swoje siedziby mają: REMAK S.A. Przedsiębiorstwo Modernizacji Urządzeń Energetycznych, ZOTT Polska Sp. z o.o., Dyckerhoff Polska Sp. z o.o., MONIER BRAAS Sp. z o.o., KLUDI ARMATUREN Sp. z o.o., HART Sp. z o.o. Na południu rozlokował się zakład Nutricia Zakłady Produkcyjne Sp. z o.o. oraz OZAS-ESAB Sp. z o.o., a na wschodzie ANIMEX Foods Sp. z o. o. S.K.A. Centra handlowe są znaczącym źródłem hałasu dla terenów z nimi sąsiadujących, a w szczególności wzmożony ruch pojazdów w bezpośrednim ich sąsiedztwie. Największe z nich to Centrum Handlowe Karolinka, będące jednym z 10 największych centrów handlowych w Polsce. Dysponuje ono parkingiem na 2590 pojazdów. Kolejne to CH Turawa Park leżące w obszarze sąsiedniej gminy, ale w bezpośrednim sąsiedztwie granicy miasta Opola i w niewielkiej odległości od osiedli domków jednorodzinnych. Inne centra handlowe, takie jak Real i Media Markt przy ulicy Sosnkowskiego, Tesco, czy Castorama położone są w bezpośrednim sąsiedztwie dużych osiedli mieszkaniowych lub domków jednorodzinnych. Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Opolu realizuje badania monitoringowe hałasu drogowego w pomiarowych punktach referencyjnych. W punktach tych monitorowano zmiany równoważnego poziomu dźwięku w odniesieniu do przedziału czasowego w porze dnia i w porze nocy. Pomiary przeprowadzone w 2010 roku, jak i w roku 2011 wykazały przekroczenia wartości dopuszczalnych poziomów hałasu drogowego zarówno w porze dnia, jak i w porze nocy.

9 W kolejnych latach, WIOŚ planuje kontynuację pomiarów hałasu drogowego. Oprócz pomiarów monitoringowych, Wydział Inspekcji WIOŚ Opole w roku 2011 prowadził również pomiary kontrolne, wynikające z pisemnych wniosków mieszkańców Opola uskarżających się na hałas kolejowy oraz hałas z instalacji przemysłowych. Postępowania dotyczyły: PKP PLK S.A. Zakład Linii Kolejowych Opole, Torowisko Linii Kolejowej E 30, Artystyczna Odlewnia Metali Kolorowych ART ODLEW Sp. z o.o. w Opolu ul. Prosta 1b. Rysunek Lokalizacja przemysłowych źródeł hałasu, oraz parkingów na terenie miasta Opola, uwzględnionych w opracowanej mapie akustycznej. 1.7 Wskaźniki poziomu hałasu Zgodnie z Dyrektywą 2002/49/WE oraz ustawą z dnia 27 kwietnia 2001 r. - Prawo ochrony środowiska przy opracowywaniu strategicznych map akustycznych stosuje się długoterminowe wskaźniki poziomu hałasu: L DWN, oraz L N. Wskaźnik L DWN - długookresowy średni poziom dźwięku A wyrażony w decybelach (db), wyznaczony w ciągu wszystkich dób w roku, z uwzględnieniem pory dnia (rozumianej jako przedział czasu od godz do godz ), pory wieczoru (rozumianej jako przedział czasu od godz do godz ) oraz pory nocy (rozumianej jako przedział czasu od godz do godz ), Wskaźnik L N - długookresowy średni poziom dźwięku A wyrażony w decybelach (db), wyznaczony w ciągu wszystkich pór nocy w roku (rozumianych jako przedział czasu od godz do godz ), Wskaźnik hałasu L DWN wyznaczany jest w decybelach (db) wg wzoru:

10 gdzie: L DWN - długookresowy średni poziom dźwięku A, wyznaczany, zgodnie z normą PN-ISO :1999, w ciągu wszystkich dób w roku, z uwzględnieniem: pory dnia (rozumianej jako przedział czasu od godz do godz ), pory wieczoru (rozumianej jako przedział czasu od godz do godz ), pory nocy (rozumianej jako przedział czasu od godz do godz. 6.00), L D - długookresowy średni poziom dźwięku A, wyznaczany zgodnie z normą ISO :1987, w ciągu wszystkich okresów dziennych w ciągu roku, rozumianych jako przedział czasu od godz do godz L W - długookresowy średni poziom dźwięku A, wyznaczany zgodnie z normą ISO :1987, w ciągu wszystkich okresów wieczornych w ciągu roku, rozumianych jako przedział czasu od godz do godz L N - długookresowy średni poziom dźwięku A, wyznaczany, zgodnie z normą ISO :1987, w ciągu wszystkich okresów nocnych w ciągu roku, rozumianych jako przedział czasu od godz do godz Uwarunkowania akustyczne wynikające z miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego. Zgodnie z przepisami prawa ochrony środowiska, hałas powodowany ruchem drogowym, kolejowym, lotniczym, oraz pracą zakładów przemysłowych i usługowych, nie może przekraczać poziomów dopuszczalnych. Wartości dopuszczalne określone są w rozporządzeniu w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku. Poziomy dopuszczalne określone są w mapie akustycznej dwoma wskaźnikami: L DWN oraz L N. Wartość L DWN odnosi się do okresu całej doby, natomiast wskaźnik L N wyłącznie do okresu nocy. Wskaźniki te odzwierciedlają poziomy średnie dla okresu roku. Należy podkreślić, iż nie są to poziomy chwilowe. Poziomy dopuszczalne hałasu określone są dla wybranych terenów, których funkcja wymaga odpowiednich warunków środowiskowych między innymi właściwych warunków akustycznych. Tereny w obrębie których obowiązują dopuszczalne poziomy hałasu określane są w oparciu o zapisy w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego. W przypadku braku planów miejscowych, poziomy dopuszczalne ustala się w oparciu o rzeczywiste zagospodarowanie terenu, albo też w oparciu o zapisy zawarte w studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego, albo innych dokumentach planistycznych. Gdzie można zapoznać się z miejscowymi planami zagospodarowania przestrzennego? Miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego w oparciu o które sporządzona została mapa wrażliwości akustycznej miasta można znaleźć na stronie internetowej Biura Urbanistycznego Urzędu Miasta Opola. Na rysunku (patrz: Rysunek 1.8-1) przedstawiony został fragment mapy pokazujący rejon zawarty pomiędzy ulicami Kazimierza Sosnkowskiego, Wiejską, Horoszkiewicza i Ozimską. Mapa ta zwana mapą wrażliwości akustycznej pokazuje tereny na jakich hałas nie może przekraczać określonych wartości. Na przykład tereny oznaczone kolorem brązowym są terenami zabudowy jednorodzinnej, natomiast tereny fioletowe to tereny zabudowy wielorodzinnej. W oparciu o taka klasyfikację, oraz

11 w oparciu o rozporządzenie w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu określone są dla terenu całego miasta Opola dopuszczalne poziomy hałasu w środowisku. Gdzie można zapoznać się z mapą wrażliwości akustycznej? Mapę wrażliwości akustycznej dla terenu całego miasta Opola można obejrzeć w serwisie mapowym Wydziału Ochrony Środowiska i Rolnictwa Urzędu Miasta Opola pod adresem: Po wejściu na serwis mapowy, należy wybrać z zakładki Kompozycje pozycję Mapa akustyczna. Ponieważ mapa składa się z wielu warstw tematycznych, wyświetlenie wyłącznie warstwy wrażliwości akustycznej wiązać się będzie z koniecznością wyłączenia zbędnych warstw w zakładce Legenda. Rysunek Mapa wrażliwości akustycznej. Kolorową szrafurą oznaczono tereny na jakich obowiązują dopuszczalne poziomy hałasu w środowisku. Wartość poziomu dopuszczalnego uzależniona jest od sposobu użytkowania terenu i odzwierciedlona jest w zróżnicowanej kolorystyce. Mapa wrażliwości akustycznej, oraz mapy pokazujące poziom hałasu w środowisku (mapy imisyjne) posłużyły do opracowania map zagrożeń map pokazujących na jakich terenach, oraz jak bardzo przekroczone są dopuszczalne poziomy hałasu w środowisku. 2 Metody wykorzystywane przy opracowaniu mapy akustycznej Do realizacji Mapy Akustycznej Miasta Opola wykorzystane zostały wymienione niżej metody referencyjne zalecane Dyrektywą 2002/49/WE. 2.1 Hałas drogowy Zgodnie ze specyfikacją przetargową oraz Dyrektywą 2002/49/WE do obliczeń mapy hałasu pochodzącego od ruchu drogowego wykorzystana została metoda francuska: NMPB-Routes - 96 (SETRA- CERTU-LCPC-CSTB), określona w Arrêté du 5 mai 1995 relatif au bruit des infrastructures routières, Journal Officiel du 10 mai 1995, art. 6 i francuskiej normie XPS Hałas szynowy Zgodnie z Dyrektywą 2002/49/WE do obliczeń mapy hałasu pochodzącego od ruchu szynowego (hałas kolejowy) wykorzystana została metoda holenderska: Reken - en Meetvoorschrift Railverke-

12 erslawaai 96, Ministerie Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer, 20 listopada RMR II. 2.3 Hałas przemysłowy Zgodnie z Dyrektywą 2002/49/WE do obliczeń mapy hałasu przemysłowego wykorzystana został metoda obliczeniowa podana w normie: PN-EN ISO Akustyka. Tłumienie dźwięku podczas propagacji w przestrzeni otwartej: Część 2: Ogólne metody obliczeń. Dane dotyczące emisji hałasu pozyskano z pomiarów, wykonanych wg PN EN ISO 3746: 2011 Akustyka Wyznaczanie poziomów mocy akustycznej źródeł hałasu na podstawie pomiarów ciśnienia akustycznego. Metoda orientacyjna z zastosowaniem otaczającej powierzchni pomiarowej nad płaszczyzną odbijającą dźwięk. 3 Opracowania kartograficzne wchodzące w skład Mapy akustycznej miasta Opola Pojęcie mapa akustyczna jest nieco mylące jeżeli spojrzeć w definicję zawartą w przepisach prawnych. W rzeczywistości na mapę akustyczną składa się kilka map zawierających różne informacje. Na początek wszystkie mapy dzieli się ze względu na źródło hałasu którego dotyczą. Są to zatem zestawy map opracowane odrębnie dla hałasu drogowego, szynowego, przemysłowego i lotniczego, przy czym te ostatnie w Opolu nie występują. Każdy rodzaj źródła hałasu posiada zatem odrębny zestaw map, a konieczność ta wynika z tego, że dopuszczalne poziomy hałasu w środowisku są określone odrębnie dla hałasu drogowego, szynowego, przemysłowego i lotniczego. Poza prezentowaną już wcześniej mapą wrażliwości akustycznej (patrz: rozdział 1.8) dla każdego typu źródeł hałasu opracowano mapy prezentujące następujące informacje: mapy emisyjne to rodzaj map pokazujących jaka jest głośność poszczególnych źródeł hałasu. Mapa ta pozwala powiedzieć która z dwóch ulic, albo która z linii kolejowych, powodować będzie większy hałas jeżeli staniemy w tej samej odległości od nich. mapy imisyjne to rodzaj map pokazujących jak głośno jest w poszczególnych miejscach miasta. Mapy te podobnie jak i mapy emisyjne opracowane są odrębnie dla wskaźników L DWN i L N. mapy konfliktów to rodzaj map pokazujący o ile za głośno jest w poszczególnych częściach miasta. mapy wskaźnika M to rodzaj map, który łączy wielkość przekroczenia dopuszczalnych poziomów hałasu z liczbą mieszkańców na danym terenie. Im więcej mieszkańców i im głośniej, tym wskaźnik M większy. Im ciszej i im mniejsza liczba mieszkańców, tym wskaźnik M mniejszy. Wymienione powyżej rodzaje map (z wyjątkiem map wskaźnika M) zamieszczone zostały w serwisie mapowym Urzędu Miasta Opola, który znajduje się pod adresem Więcej informacji o funkcjonowaniu serwisu mapowego zawarto w rozdziale 5. 4 Wybrane zestawienia tabelaryczne oraz wykresy dotyczące stanu akustycznego środowiska 4.1 Hałas drogowy Nazwa aglomeracji: Opole Wskaźnik

13 Hałas drogowy Powierzchnia obszarów zagrożonych w danym zakresie [km2] Liczba lokali mieszkalnych w danym zakresie [tys.] Liczba zagrożonych mieszkańców w danym zakresie [tys.] Liczba budynków mieszkalnych w danym zakresie [tys.] Liczba budynków szkolnych i przedszkolnych w danym zakresie Stan warunków akustycznych środowiska (L DWN w db) niedobry zły bardzo zły < 5dB(A) > 5-10 db(a) > 10-15dB(A) > 15-20dB(A) > 20 db(a) 2,883 1,248 0,576 0,155 0,001 2,771 1,402 0,579 0, ,585 3,927 1,663 0,24 0 1,82 4,148 1,696 0,033 0, Liczba budynków służby zdrowia, opieki społecznej i socjalnej w danym zakresie Inne obiekty budowlane istotne z punktu widzenia ochrony przed hałasem (liczba obiektów)

14

15

16 Nazwa aglomeracji: Opole Hałas drogowy Wskaźnik (L N w db) Stan warunków akustycznych środowiska niedobry zły bardzo zły < 5dB(A) > 5-10 db(a) > 10 - > 15 - > 20 db(a)

17 Powierzchnia terenów zagrożonych [km 2 ] Liczba lokali mieszkalnych [tys.] Liczba zagrożonych mieszkańców [tys.] Liczba budynków mieszkalnych w danym zakresie [tys.] Liczba budynków szkolnych i przedszkolnych Liczba budynków służby zdrowia, opieki społecznej i socjalnej 15dB(A) 20dB(A) 1,792 0,902 0,329 0, ,132 1,108 0,279 0, ,909 3,197 0,863 0, ,857 2,924 0,872 0,028 0, * 1* 0 0 0

18

19

20 4.2 Hałas przemysłowy Nazwa aglomeracji: Opole Hałas przemysłowy Powierzchnia terenów zagrożonych [km 2 ] Liczba lokali mieszkalnych [tys.] Liczba zagrożonych mieszk. [tys.] Liczba budynków mieszkalnych w danym zakresie [tys.] Liczba budynków szkolnych i przedszkolnych Liczba budynków służby zdrowia, opieki społecznej i socjalnej Stan warunków akustycznych środowiska Wskaźnik (L DWN w db) niedobry zły bardzo zły < 5dB(A) > 5-10 db(a) > 10-15dB(A) > 15-20dB(A) 0,182 0,073 0,012 0, ,184 0,055 0,006 0, ,524 0,161 0,019 0, ,211 0,069 0,012 0, > 20 db(a)

21

22 Nazwa aglomeracji: Opole Hałas przemysłowy Stan warunków akustycznych środowiska Wskaźnik (L N w db) niedobry zły bardzo zły < 5dB(A) > 5-10 db(a) > 10-15dB(A) > 15-20dB(A) Powierzchnia te- 0,116 0,047 0,007 0,000 0 > 20 db(a)

23 renów zagrożonych [km 2 ] Liczba lokali mieszkalnych [tys.] Liczba zagrożonych mieszkańców [tys.] Liczba budynków mieszkalnych w danym zakresie [tys.] Liczba budynków szkolnych i przedszkolnych Liczba budynków służby zdrowia, opieki społecznej i socjalnej 0,086 0,032 0, ,254 0,089 0, ,113 0,04 0,

24

25 4.3 Hałas kolejowy Nazwa aglomeracji: Opole Hałas kolejowy Powierzchnia terenów zagrożonych [km 2 ] Liczba lokali mieszkalnych [tys.] Liczba zagrożonych mieszk. [tys.] Liczba budynków szkolnych i przedszkolnych Liczba budynków służby zdrowia, opieki społecznej i socjalnej Stan warunków akustycznych środowiska Wskaźnik (LDWN w db) niedobry zły bardzo zły < 5dB(A) > 5-10 db(a) > 10-15dB(A) > 15-20dB(A) 0,329 0,146 0,038 0, ,800 0,167 0,127 0, ,081 0,434 0,331 0, > 20 db(a)

26

27 Nazwa aglomeracji: Opole Hałas kolejowy Powierzchnia terenów zagrożonych [km 2 ] Liczba lokali mieszkalnych [tys.] Liczba zagrożonych mieszkańców [tys.] Liczba budynków szkolnych i przedszkolnych Liczba budynków służby zdrowia, opieki społecznej i socjalnej Stan warunków akustycznych środowiska Wskaźnik (LN w db) niedobry zły bardzo zły < 5dB(A) > 5-10 db(a) > 10-15dB(A) > 15-20dB(A) 0,245 0,074 0,028 0, ,313 0,323 0,048 0,012 0 > 20 db(a) 3,415 0,841 0,125 0,031 0,

28

29 5 IPMA Internetowy Portal Mapy Akustycznej Zgodnie z wymaganiami prawa ochrony środowiska mapa akustyczna udostępniona została publicznie w formie mapowego portalu internetowego - IPMA. Portal mapowy znajduje się pod adresem W kolejnych rozdziałach przedstawiono skrótowo treść prezentowaną w portalu, oraz podano wskazówki w jaki sposób korzystać z serwisu.

30 5.1 Adres serwisu, wybór kompozycji i warstw mapy akustycznej Wejście na stronę portalu mapowego następuje po wpisaniu w przeglądarce internetowej adresu W oknie przeglądarki powinna pojawić się mapa (1), oraz zestaw kompozycji (2) (patrz: Rysunek 5.1-1). Wyświetlenie mapy akustycznej następuje po wybraniu kompozycji Mapa akustyczna pojawia się mapa zaprezentowana na kolejnym rysunku (patrz: Rysunek 5.1-2) 1 2 Rysunek Wygląd okna głównego przeglądarki internetowej po wpisaniu adresu serwisu mapowego Urzędu Miasta Opola. 3 Rysunek Wygląd okna głównego przeglądarki internetowej po wybraniu kompozycji Mapa akustyczna

31 Serwis mapowy po wybraniu kompozycji Mapa akustyczna wyświetla imisyjną mapę hałasu drogowego. Korzystając z zakładki Legenda (3) można zmieniać treść prezentowaną przez serwis. Po kliknięciu w zakładkę Legenda (3), otwiera się panel zawierający spisu warstw mapy akustycznej (4). W spisie tym można włączać i wyłączać warstwy należące do zbiorów Odczyt poziomu hałasu w punkcie, Dane ogólne, Hałas drogowy, Hałas przemysłowy oraz Hałas kolejowy. Na poniższym rysunku przedstawiono widok okna przeglądarki z włączoną warstwą ortofotomapy, oraz warstwą przekroczeń dopuszczalnych poziomów hałasu drogowego. 4 Rysunek Okno przeglądarki z włączoną mapą ortofotomapy miasta, oraz warstwą przekroczeń dopuszczalnych poziomów hałasu drogowego. 5.2 Zawartość warstwy mapy akustycznej w IPMA Jak wspomniano w poprzednim rozdziale, w serwisie IPMA, w kompozycji Mapa akustyczna i zakładce Legenda znajduje się pięć grup warstw tematycznych. Są to: Odczyt poziomu hałasu w punkcie, Dane ogólne, Hałas drogowy, Hałas przemysłowy oraz Hałas kolejowy. Trzy ostanie grupy zawierają ten sam typ informacji, opracowanych dla różnych rodzajów źródeł hałasu. Grupa pierwsza Odczyt poziomu hałasu w punkcie zawiera informacje o poziomach hałasu w siatkach obliczeniowych na terenie całego miasta. Grupa Dane ogólne zawiera warstwy nie bezpośrednio związane z tematyką hałasu, ale ułatwiające poruszanie się po mapie, czy też odnalezienie własnego budynku mieszkalnego. Są to między innymi: parki, drogi, linie kolejowe, budynki, punkty adresowe, oznaczenia dzielnic, itp. Grupy Hałas zawierają następujące warstwy: Mapa emisyjna L N i L DWN Mapa wrażliwości akustycznej Mapa imisyjna L N i L DWN Mapa terenów zagrożonych L N i L DWN Mapa emisyjna (opracowania dla okresu nocy L N, albo doby L DWN ) zawiera informacje o mocy akustycznej źródła hałasu. Inaczej mówiąc jest to informacje o tym jak głośne jest źródło hałasu. Przykładowa mapa na tle ortofotomapy przedstawiona została na rysunku poniżej (patrz: Rysunek 5.2-1). Kolorem czerwonym oznaczono głośniejsze odcinki dróg, kolorem pomarańczowym nieco

32 cichsze, natomiast kolorem żółtym najcichsze. Analogiczne mapy emisyjne można ogadać dla hałasu kolejowego i przemysłowego. Rysunek Mapa emisyjna dla wskaźnika L DWN, dla dróg źródeł hałasu drogowego. Warstwa Wrażliwość akustyczna omówiona została w sposób szczegółowy w rozdziale 0, gdzie podano także sposób jej opracowania. Warstwy Mapa imisyjna L N i L DWN prezentują to co najpowszechniej kojarzy się z mapą hałasu czyli rozkład poziomu hałasu w środowisku. Przykładowa taka mapa pokazana została na poniższym rysunku (patrz: Rysunek 5.2-2). Rysunek Mapa imisyjna hałasu drogowego dla wskaźnika L DWN dla dróg.

33 Rysunek Mapa przekroczeń dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku. 5.3 Hałas przy budynkach mieszkaniowych W jaki sposób dowiedzieć się czy poziom hałasu na terenie działki gdzie znajduje się budynek w którym mieszkasz jest dopuszczalny, czy też standardy akustyczne zostały przekroczone? W tym celu najlepiej wejść na stronę portalu mapowego Urzędu Miasta Opola ( i z dostępnych kompozycji wybrać Mapa akustyczna. Następnie wybieramy kolejno zakładki Adresy i Ulice. W polu tekstowym wpisujemy nazwę (albo przynajmniej część nazwy - wzorzec) ulicy przy której mieszkamy. W liście rozwijalnej pojawi się podpowiedź jak brzmi pełna nazwa naszej ulicy. Jeżeli podana zostanie jedynie część nazwy ulicy, to w liście rozwijalnej pojawią się wszystkie nazwy ulic których nazwa zawierać będzie podany przez nas wzorzec. Klikając myszką w żądaną nazwę ulicy automatycznie wyświetli się zestawienie numerów budynków jakie znajdują się przy ulicy. Kliknięcie w numer budynku spowoduje że widok mapy wycentruje się na poszukiwanej lokalizacji.

34 Rysunek Po wejściu na portal mapowy, w zakładce Kompozycje (zakładka powinna być widoczna po wejściu na portal), kliknij Mapa akustyczna. Rysunek Po aktywowaniu kompozycji Mapa akustyczna kliknij w zakładkę Adresy

35 Rysunek W zakładce Adresy znajduje się pole tekstowe w które wpisz nazwę ulicy przy której znajduje się Twój dom. Możesz także wpisać tylko część nazwy np. Zagro, aby serwis podpowiedział Ci, że ulica która pasuje do tego wzoru to ul. Zagrodowa. Na powyższym rysunku wybrano ulicę Ozimską. Rysunek Zaraz po wybraniu nazwy ulicy wyświetlony zostanie spis numerów budynków jakie znajdują się przy ulicy. Kliknij w interesujący Cie numer. Widok mapy zostanie teraz wyśrodkowany na budynek którego numer wybrałeś z listy.

36 Rysunek Po wybraniu z listy budynku o numerze 34 przy ul. Ozimskiej, widok mapy został przeniesiony, a w centrum ekranu pojawiał się budynek o numerze 34. Jest to budynek mieszkalny wielorodzinny w sąsiedztwie Galerii Opolanin. Jeżeli nie dokonywałeś zmian w zakładce Legenda to obraz mapy w przeglądarce internetowej będzie wyglądał tak jak to pokazano na rysunku (patrz: Rysunek 5.3-5). Jest to mapa imisyjna pokazująca poziom hałasy wyrażony wskaźnikiem L DWN. Z mapy dowiadujemy się, że poziom hałasu drogowego przy frontowej elewacji budynku mieszkalnego mieści się w granicach 70-75dB(A) Jeżeli w zakładce Legenda odznaczymy pozycję Mapa imisyjna LDWN, a zaznaczymy Mapa terenów zagrożonych 2000 LDWN to mapa przeładuje się i przedstawiać będzie obraz pokazany na rysunku

37 Rysunek Mapa terenów zagrożonych hałasem drogowym (przekroczenia wielkości dopuszczalnych określonych wskaźnikiem L DWN ) 5.4 Szczegółowe informacje o poziomie hałasu w punktach Korzystając z serwisu mapowego można także wyświetlić poziomy hałasu w środowisku w punkach w jakich pierwotnie została policzona mapa akustyczna. Informacja taka reprezentowana jest co prawda w formie graficznej (w postaci izoliniowe), ale

38 6 Podsumowanie Opracowana dla miasta Opola Mapa akustyczna po raz pierwszy w sposób kompleksowy charakteryzuje zagrożenie hałasem na terenie miasta. Obejmuje swoim zakresem zarówno hałas pochodzący od źródeł komunikacyjnych (dróg i linii kolejowych) jak i od obiektów przemysłowych i usługowych ( fabryk, centrów handlowych, istotniejszych parkingów). Jeszcze teraz mapa akustyczna nie może odpowiedzieć w sposób wyczerpujący na najistotniejsze pytanie tj. Czy warunki życia w Opolu, przynajmniej w zakresie klimatu akustycznego poprawiają się czy pogarszają? Dopiero przyszłe aktualizacje mapy akustycznej powinny unaocznić mieszkańcom na ile wszelkiego typu działania (celowe, czy też oddziałujące przy okazji) pozwalają poprawić ten istotny czynnik współdecydujący o warunkach życia w mieście. Bolączką wszystkich miast polskich, nie tylko Opola, jest nagły zalew słabo wykształconej infrastruktury drogowej dużą ilością aut, co powoduje, że drogi w miastach są najistotniejszym źródłem hałasu. Widać to nie tylko na opracowanych mapach akustycznych, ale przede wszystkim w terenie. Na przestrzeni ostatnich lat w Opolu zrealizowano szereg inwestycji, dzięki którym klimat akustyczny miasta nie pogarsza się tak jak by to miało miejsce np. bez obwodnicy miasta. Obwodnica nie tylko wyprowadziła znaczną ilość pojazdów poza tereny zabudowane, ale sama, dzięki licznym ekranom akustycznym, w sposób minimalny degraduje klimat akustyczny zbliżających się do niej terenów mieszkalnych. Nie można także zapomnieć o działaniach podejmowanych przez PKP PLK S.A., która to zrealizowała na terenie Opola szereg inwestycji, które obniżyły uciążliwość akustyczną linii kolejowych, dzięki zastosowaniu nowszych typów torowisk, ale także dzięki zastosowaniu wielu ekranów akustycznych. W ostatnim okresie zrealizowano ekrany akustyczne na linii kolejowej Opole Wschód Czarnowąsy. Inne ekran akustyczne są w planach, albo już w trakcie realizacji. Problemy hałasu przemysłowego na terenie miasta mają charakter bardzo lokalny i z punktu widzenia klimatu akustycznego zdominowanego przez komunikację, nie są aż tak istotne. Oczywiście w wielu miejscach oddziaływanie przemysłu może naruszać standardy jakości klimatu akustycznego, ale najczęściej są to problemy rozwiązywane w dość szybki i prosty sposób z wykorzystaniem środków technicznych. Na obecnym etapie, najistotniejsze pytanie jakie należy postawić w podsumowaniu tego opracowania, to rola jaką mapa powinna odegrać w najbliższej przyszłości i sposób w jaki może ona przyczynić się do poprawy warunków życia mieszkańców. Mapa stanowi realizację wymogów prawa Unii Europejskiej, ale przede wszystkim powinna stanowić podstawę do uzasadnionych działań w zakresie ochrony środowiska przed hałasem, oraz pozwalać oceniać ich skuteczność. Ponadto mapa powinna stać się jednym z czynników wpływających na sposób prowadzenia polityki przestrzennej miasta, która to polityka w sposób najbardziej istotny może warunki akustyczne mieszkańców poprawiać. Prowadzona niewłaściwie może też dość skutecznie klimat akustyczny degradować. Program ochrony środowiska przed hałasem jest kolejnym krokiem jaki zostanie podjęty w ramach działań na rzecz poprawy warunków akustycznych w Opolu. Należy zdawać sobie sprawę z faktu, iż walka z hałasem nie jest zadaniem ani prostym, ani możliwym do zrealizowania w krótkim okresie czasu. Bardzo powszechny środek ograniczania hałasu drogowego ekran akustyczny, jest tak samo powszechnie stosowany, jak krytykowany. Zwłaszcza w warunkach zabudowy miejskiej, możliwości stosowania ekranów akustycznych są bardzo ograniczone i chociaż często mają swoich zwolenników, to zawsze znajdą się także ich przeciwnicy. Innych skutecznych, technicznych środków ograniczania hałasu w zasadzie nie ma. Pozostają działania organizacyjne, na których efekty trzeba niestety długo czekać. Mapa akustyczna stanowi podstawę do opracowania programu ochrony środowiska przed hałasem, a w szczególności do określenia, które działania powinny być realizowane w pierwszej kolejności.

39 7 Inne zasoby Internetu na temat hałasu i map akustycznych. 7.1 Mapy akustyczne w Unii Europejskiej [1.] Ogólnoeuropejski portal internetowy gromadzący dane dotyczące zagrożenia hałasem w miastach Europy Noise Observation and Information Service for Europe O hałasie, źródłach hałasu, sposobach walki i skutkach oddziaływania [1.] Environmental Noise - książka (niestety w języku angielskim) na temat hałasu w środowisku. Źródła hałasu, sposoby pomiaru i walki z hałasem. [2.] Baza wiedzy o Hałasie opracowana przez Centralny Instytut Ochrony Pracy, Organizacje związane z akustyką środowiska [1.] Polskie Towarzystwo Akustyczne [2.] Europejskie Towarzystwo Akustyczne