51 G r upa katalogowa X~)

Transkrypt

1 UKD 54-4 : '712 NORMA BRANŻOWA BN-73 WYROBY PRZEMYSŁU CHEMICZNEGO Odczynniki Octan sodoujy Zamiast uwodniony BN -64/ G r upa katalogowa X~) 1. WSTĘP 1.1. Przedmiot normy. Przedmiotem normy jest octan sodowy uwodniony stosowany jako odczynn:k chemiczny. Octan sodowy uwodniony ma: a) wzór chemiczny: CH3COONa 3H 2 0, b) masę cząst e czk o wą: 136,08 (1961 r.) Normy związane PN-68/C Analiza chemiczna. Oznaczanie ma łych zawartości fosforanów w bezbarwnych r oz tworach metodą kolorymetryczną PN-68/C Analiza chemiczna. Oznaczanie m a łych zawartości azotanów w bezbarwnych roztworach metodą kolorymetryczn ą PN -68/C Analiza chemiczna. Oznaczanie m a łych zawartośc i arsenu PN-68/C Analiza chemiczna. Oznaczanie m a łych zawartośc i m etali ciężkich strącanych siarkowodorem PN-68/C Analiza chemiczna. Oznaczanie małych zawartości chlorków w bezbarwnych roztworach metodą turbidymetryczną PN-68/C Analiza chemiczna. Oznaczanie m a łych zawartości siarczanów w bezbarwnych roz tworach metodą turbidymetryczną PN-68/C Analiza chemiczna. Oznaczanie małych zawartości żelaza PN-68/C Analiza chemiczna. Oznaczanie małych zawartości miedzi PN-68/C Analiza chemiczna. Przygotowanie odczynników, roztworów pomocniczych oraz roztworów do kolorymetrii i nefelometrii PN-70/C Odczynniki. Pakowanie, przechowywanie i transport I) S ymbol wg SWW dla odczynnika: ch.cz , cz.d.a , cz PN-70/C Odczynniki. Wytyczne pobierania próbek i przygotowania średniej próbki laboratoryjnej 2. PODZIAŁ I OZNACZENIE 2.1. Gatunki. W zależności od zawartości zanieczy szczeń norma ustala trzy gatunki octanu sodowego uwodnionego, oznaczane: ch.cz. chemicznie czysty, cz.d.a. - czysty do analizy, cz. - czysty Przykład oznaczenia octanu sodowego l.< wodnionego chemicznie czystego: OCTAN SODOWY UWODNIONY ch.cz. BN-73/ WYMAGANIA 3.1. Wymagania ogólne. Octan sodowy uwodniony powinien mieć postać bezbarwnych, przezroczystych kryształów, rozpuszczalnych w wodzie Wymagania fizyczne W ymagania I Gatunki ch.cz. I cz.d.a. I cz. a) Octanu sodowego uwodnionego (CHaCOONa ' 3HP), %, nie mniej niż b) Substancji nierozpusz- czalnych w wodzie, %, nie więcej niż 0,005 0,005 0,01 c) Wolnych k w asów (w przeliczeniu na CHFOOH), %, nie wi ę c e j ni ż 0,01 0,02 0,05 d ) Wolnych alkalii (w przeliczeniu na NaOH), /0, nie więcej niż 0,008 0,008 0,02 e) Chlorków (CI-), %, nie więcej niż ,002 0,005 Polskie Odczynniki Chemiczne Ustanowiona przez Dy rektora P r z e dsi ę b io rs tw a P r z emys ło wo - Handlow e go P olskie Odczynniki Chemiczne dnia 1 marca 1973 r. jako norma obowiązująca w zakresie produkcji od dnia 1 paźd z i e rni ka 1973 r. (Dz. Norm. i Miar nr 16/1973. DOZ. 44) W Y D AWNI CTW A N ORM A L I Z AC YJ NE W p ł y w do W N Oddano d o składu D r" k ukończono w lipcu 73. Obj a. w. Na kł a d e g z. GrZGraf Cena zł 4,80

2 2 BN-73/ cd. tablicy I ch.cz. I cz.d.a. I f) Siarczanów (S O ~-), %, nie więce j niż 0,003 0,003 0,01 Wymagania Gatunki g) Fosforanów (PO~- ). %, nie więce j niż 0,0003 0,0005 0,002 h ) Azotanów (NO J ), %, nie nornie więcej niż 0,0015 0,0015 malizuje i) Glinu (Al3+), %, n ie w ięc e j ni ż 0,0005 0,0005 0,001 j) Ż e laza (F e3+), %, nie w i ę cej niż 0,0005 0,0005 0;001 k ) Metali ciężkich (PbH ), %, nie wię c e j niż 0,0005 0,0005 0,001 1) Wapnia (Ca2+), %, nie wię c e j niż 0,0015 0,005 0,01 ł) M agnezu (Mg2+), %, n ie więce j niż 0, ,0005 0,001 m ) Arsenu (As), %, nie więce j niż , ,0002 n) S ubsta ncji redu- 4. PAKOWANIE, PRZECHOWYWANIE I TRANSPORT ku ją cych KMn0 4 nie nor- (jako HCOOH), %, m aliz1.ij e n ie m niej niż 0,005 0,01 się Octan sodowy uwodniony należy pakow a ć, przechowywać i transportować zgodnie z PN-70/ C.-8000l. Rodzaj opakowania: słoiki szklane z na krętk ą z tworzywa sztucznego z poli e tylenow ą lub inną chemicznie odporną uszczelką lub podk ła dką tektu rową chronioną folią poli e tylenową lub fo li ą z innego tworzywa sztucznego. Dla gatunku czystego również w orki z polietylen u lub z innego tworzywa sztucznego umieszczone w beczkach drewnianych. Masa opakowań netto: 100 g, 250 g, 500 g, 1000 g, 1500 g oraz dla gatunku cz.: 40 kg, 50 kg. Na życzenie odbiorców dopuszcza się inny rodzaj ; w ie lkość opakowania o ile przeprowadzone próby wykażą, że zabezpiecza ono produkt w sposób nie gorszy od wymienionych opakowań i ma wymiary zgodne z zasadami systemu wymiarowego opakowan. 5. BADANIA 5.1. Pobieranie próbek. Próbki należy pobierać zgodnie z PN-70/C Ogólna masa średniej pobranej próbki powinna wynosić najmniej 600 g. cz. się 5.2. Rodzaje i opis badań Oznaczanie zawartości octanu sodowego uwodnionego CH 3 COONa 3H Odczynniki i roztwory a) Kwas octowy lodowaty cz.d.a. min 99,8%. b) Kwas nadchlorowy cz.d.a., Ol? roztwór w kwasie octowym lodowatym przygotowany w następujący sposób: w kolbie pomiarowej pojemności 1 dm 3 rozpuścić 16,8 g 50-procentowego roztworu kwasu nadchlorowego w 900 cm 3 kwasu octowego lodowatego. Do roztworu dodać 35 cm 3 bezwodnika kwasu octowego, po ochłodzeniu roztworu uzupełnić objętość kwasem octowym lodo watym i wymieszać. Miano O,ln roztworu kwasu nadchlorowego nastawić po upływie 48 godz dalej podaną metodą. W związku z tym, że kwas nadchlorowy ma różne stężenie należy uprzednio oznaczyć zawartoś ć podstawowego składnika w następujący sposób: do odważki kwasu nadchlorowego dodać 1 kroplę roztworu oranżu metylowego i miareczkować 1n roztworem wodorotlenku sodowego do przejścia o ranżoworóżowego zabarwienia roztworu w żółte. Areometrem należy oznaczyć gęstość kwasu z dokładnością do 0,001 g/cm 3. Objętość kwasu nadchlorowego (V 1) w cm 3, koniec zną dla przygotowania 1 dm 3 O,ln roztwor u kwasu nadchlorowego w kwasie octowym oblic zyć po oznaczeniu stężenia i gęs tości k vvasu nadchlorowego wg następującego wzoru w k tórym: V = 10, A 91 A - s tężenie kwasu nadchlorowego (HCI0 4 ) w stosowanym roztworze, gl - gęstość stosowanego roztworu kwasu nadchlorowego, 10,047-0,1 gramorównoważnika kwasu nadchlorowego. W celu usunięcia z kwasu nadchlorowego nadmiaru wody należy dodać bezwodnika kwasu octowego (V 2 ) w ilości obliczonej w cm 3 wg wzoru: (loo-a) V 1 (!1 102 V 2 = (22 w którym: (100- A) zawartość wody w stosowanym roztworze kwasu nadchlorowego, %, objętość roztworu kwasu nadchlorowego użytego do przygotowania roztworu, cm 3, (21 gęstość stosowanego roztworu kwasu nadchlorowego, g/cm 3, gęstość stosowanego bezwodnika kwasu octowego, g/cm 3,

3 BN-73/ masa cząsteczkowa bezwodnika kwasu octowego, 18 - masa cząsteczkowa wody. Obliczoną wg podanego wzoru objętość kwasu nadchlorowego (VI) wprowadzić stopniowo, przy ciągłym mieszaniu, do 800 cm 3 kwasu octowego lodowatego, dodać bezwodnika kwasu octowego w obliczonej ilości i dokładnie wymieszać. Następnie dop ełnić objętość roztworu kwasem octowym lodowatym do 1 cm 3 i ponownie wymieszać. Roztwór nadaje się do użytku po upływie 48 godz. 1\1iano O,ln roztworu kwasu nadchlorowego ustalić w n astępujący sposób: 0,5000 g kwaśnego f talanu potasowego wysuszyć w temperaturze 110-: 115 C do stałej masy. Wysuszony kwaśny ftalan potasowy umieścić w kolbie stożkowej pojemności 250 cm 3, rozpuścić przy ogrzewaniu 50 cm 3 kwasu octowego lodowatego, dodać 2 krople roztworu fioletu krystalicznego i miareczkować O,ln roztworem kwasu nadchlorowego do przejścia zabarwienia z niebieskiego do niebieskozielonego. Równocześnie wykonać próbę z tymi samymi odczynnikami, lecz bez kwaśn eg o ftalanu potasowego. Od ilości cm 3 O, In roztworu kwasu nadchlorowego zużyt ego w próbie właściwej odjąć ilość cm 3 O,ln roztworu kwasu nadchlorowego zużytego w próbie kontrolnej. 1 cm 3 O,ln roztworu kwasu nadchlorowego odpowiada 0, g kwaśnego ftalanu potasowego. c) Fiolet krystaliczny wskaźnik - roztwór 0,5- -procentowy w kwasie octowym lub fiolet metylowy wskaźnik - roztwór 0,2-procentowy w kwasie octowym. d) E ter dwuetylowy - obojętny Wykonanie oznaczania. Około 0,3000 g badanego octanu sodowego uwodnionego umieścić w kolbie stożkowej pojemności 100 cm 3 i rozpuścić w 25 cm 3 kwasu octowego, w razie konieczności ogrzać, dodać 20-:-25 cm 3 eteru dwuetylowego do rozpuszczenia. Następnie po oziębieniu dodać 2 krople roztworu fioletu krystalicznego i miareczkować roztworem kwasu nad'2hlorowego w kwasie octowym do przejścia zabarwienia roztworu w barwie czystej zieleni. W przypadku nie~yraźnego przejścia zabarwienia przy miareczkowaniu, należy dodać do badanego roztworu przed miareczkowaniem 0,5 cm 3 bezwodnika kwasu octowego. Zawartość octanu sodowego uwodnionego (CH 3 COONa 3H 2 0) (Xl) obliczyć w procentach wg wzoru T X 1 = _V~3_. 0::...:.,..:..01::...:3:...:.6_ -=1...:...00.:... m w który;n: V 3 - objętość ściśle 0, In roztworu kwasu nadchlorowego w kwasie octowym, zu żytego do miareczkowania, cm3, m odważka badanego octanu sodowego 0,0136 uwodnionego, g, ilość octanu sodowego uwodnionego (CH 3 COONa' 3H 2 0) odpowiadająca 1 cm 3 ściśle 0, In roztworu kwasu nadchlorowego, g Oznaczanie zawartości substancji nierozlluszczalnych w wodzie. 40,00 g badanego octanu sodowego uwodnionego rozpuścić w 200 cm 3 wody w zlewce, zlewkę nakryć szkiełkiem zegarkowym i ogrzewać na łaźni wodnej przez 1 godz. Następnie roztwór przesączyć przez uprzednio przemyty wodą, wysuszony do stałej masy i zważony z dokładnością do 0,0002 g szklany tygiel d ~) sączenia G4. Pozostałość na tyglu przem yć gorącą wodą i wy' s uszyć w temperaturze 105 C do stałej masy. Zawartość substancji nierozpuszczalnych w wodzie (X 2 ) obliczyć w procentach wg wzoru a w którym: a - masa wysuszonej pozo stałości, g Oznaczanie zawartości wolnych kwasów w przeliczeniu na CH 3 COOH lub wolnych P:lkalii w przeliczeniu NaOH Odczynniki i roztwory a) Woda destylowana, niezawierająca dwut1en - Iw węgla, przygotowana wg PN-68/C b) Kwas solny cz.d.a., roztwór O,Oln. c) Wodorotlenek sodowy cz.d.a., r oztwór O,Oln. d) Fenoloftaleina wskaźnik l-procentowy r oztwór alkoholowy Wykonanie oznaczania. 6,00 g badanego octanu sodowego uwodnionego rozpuści ć w 50 cm ~ wody i dodać 2-:-3 kropel fenoloftaleiny. Jeżeli roztwór zabarwi się na różowo należy miareczkować go roztworem kwasu solnego do zanik l.~ zabarwienia. wymaganiom normy, jeżeli do miareczkowania zużyj e się roztworu kwasu solnego nie więcej niż : dla odczynnika ch.cz. - 1,2 cm 3, dla odczynnika cz.d.a ,2 cm 3, - 3,0 cm 3. 1 cm 3 ściśle O,Oln roztworu kwasu solnego odpowiada 0,0004 g wodorotlenku sodowego. Jeżeli po dodaniu fenoloftaleiny do badanego roztworu nie wystąpi różowe zabarwienie, należy miareczkować roztwór badanego octanu sodowego uwodnionego roztworem wodorotlenku sodowego do pojawienia się różowego zabarwienia.

4 4 BN-73/ wymaganiom normy, jeżeli do miareczkowania zuży j e się roztworu wodorotlenku sodowego nie w ię cej niż: dla odczynnika ch.cz. - 1 c n1~, dla odczynnika cz.d.a cm 3, 5 cm~. 1 cm 3 ściśle O,Oln roztworu wodorotlenku sodo w ego odpowiada 0,0006 g kwasu octowego Oznaczanie zawartości chlorków (CI-) Odczynniki l roztwory - wg P N-68/ C-045 l 8 p Wykonanie oznaczania. 1,00 g badanego octanu sodowego uwodnionego rozpuś cić w kolbie s tożkowe j w 30 cm 3 wody, d o d ać 3,5 cm 3 roztworu kwasu azotowego i ogrzać do wrzenia. Następn ie roztwór oziębić, przesączyć w razie potrzeby przez sąc z ek uprzednio przemyty gorącym l-procentowy m roztworem kwasu azotowego, dopełnić obj ę tość roztworu wodą do 40 cm 3, dodać 1 cm 3 r oztworu azotanu srebra i dalej wykonać oznaczame wg PN-68/C-045l8 p , Sposób A., wymaganiom normy, jeżeli powstała po 10 min opalizacja roztworu badanego nie będz ie intensywniejsza od opalizacji roztworu porównawczego przygotowanego równocz eś ni e i zawierającego w tej samej objętości: dla odczynnika ch.cz. 0,01 mg CI-, d.a. 0,02 mg CI-, 0,05 mg CIi te same ilości odczynników Oznaczanie zawartości siarczanów (Sa ~- ) Odczynniki i roztwory wg PN-68/C p. 2.3 oraz a) a - dwunitrofenol wskaźnik, roztwór O,l-procentowy. b) Kwas solny cz.d.a., r oztwór 10-procentowy Wykonanie oznaczania. 1,00 g badanego octanu sodowego uwodnionego u mi eśc ić w r,aczyńku kolorymetrycznym i rozpuści ć w 10-;- 15 cm 3 wody. Do roztworu dodać 2 krople roztw o ru a-dwunitrofenolu i kroplami, przy ciągłym mieszaniu, roztwór kwasu solnego do odbarwienia roztworu. Objętość roztworu dop e łnić wodą do 25 C111 3 i wymieszać. Dalej przeprowadzać oznaczanie w g PN-68/C-045l9 p wymaganiom normy, jeżeli powstał e po 30 min zmętnienie roztworu badanego nie będzie intensywniejsze od zmętnienia roztworu porównawczego przygotowanego równocześni e i zawierającego w tej samej objętości: dla odczynnika ch.cz. - 0,03 mg SO ~-, dla odczynnika cz.d.a. 0,03 mg SO ~-, 0,1 mg S02 4, Oznaczanie zawartości fosforanów (PO! Odczynniki i roztwory wg PN-68/C p oraz: a) Metawanadan amonowy cz.d.a. przygotowany wg PN-68/C p b) Kwas azotowy cz.d.a., roztwór 25-procentowy. c) Alkohol izoamylowy Wykonanie oznaczania. 5,00 g badaneg:) cctanu sodowego uwodnionego rozpuśc ić w 7,5 crn 3 roztworu kwasu azotowego w cylindrze pojem nośc i 50 cm 3, obj ę tość roztworu dopełnić wodą do 15 cm 3, wymie s zać, dodać 10 cm 3 odczynnika do oznaczania fosforanów i wymieszać. Nas tępni e po 10 min dodać do roztworu 5 cm: 3 alkoholu izoamylowego, ostrożnie kłócić i pozostaw ić do rozdzielenia. wymaganiom normy, jeżeli powstałe zabarwienie w arstwy alkoholowej badanego roztworu nie b ę dzie intensywniejsze od zabarwienia warstwy alkoholowej roztworu porównawczego przygotowanego równocześn ie i zawierającego w tej samej objętości: dla odczynnika ch.cz. dla odczynnika cz.d.a. 0,015 mg PO!-, 0,025 mg Po!-, 0,1 mg PO~ --;-, 10 cm 3 odczynnika do oznaczania fosforanów.i 5 cm 3 alkoholu izoamylowego. Po rozdzieleniu się warstw. w roztworze bada nym i porównawczym warstwy alkoholowe należ y w razie potrzeby wyrównać przez dodanie alkobolu izoamylowego Oznaczanie zawartości azotanów (NO :;- ) Odczynniki i roztwory - wg PN-68/ C p Wykonanie oznaczama. 2,00 g badanego octanu sodowego uwodnionego umieścić w kolbie s tożko wej pojemności 100 cm 3 i wykonać oznaczan ie wg PN-68/C p wymaganiom normy, jeżeli powstałe niebieskie zabarwienie badanego roztworu jest równe lub intensywniejsze od zabarwienia roztworu porówn2.wczego przygotowanego równocześnie i zawiera.ią cego w tej samej objętości: dla odczynnika ch.cz. - 0,03 mg NO:!, dla odczynnika cz.d.a - 0,03 mg NO:!

5 BN - 73/ Oznaczanie zawartości glinu (AI3+) Odczynniki i roztwory a) Aluminon cz.d.a., roztwór O, l-procentowy przygotowany nie krócej niż na 1 godz przed wykonaniem oznaczania. Roztwór jest trwały w c iągu 5 dni. b) Amoniak cz.d.a., roztwór lo-procentowy. c) Węglan amonowy cz.d.a., r oztwór przygotowany w następujący sposób: do 20 g w ę glanu amonowego dodać 20 cm 3 roztworu amoniaku, 40 cm 3 wody, rozpuścić lekko ogrzewają c..:, dopełni ć o b j ę to ś ć roztworu wodą do 100 cm 3 i wymieszać. d) Octan amonowy cz.d.a., r ozhvór 5-procentowy sprawdzony na ni e obecność glinu wg przepis1_1 podanego przy przygotowaniu roztworu porównawczego. e) Kwas octowy lodowaty cz.d.a. f ) Roztwór wzorcowy zawi erający jony AP+ przygotowany wg PN-68/C-06500, w rozcieńcz e ni u cm 3 rozcieńczonego r oztworu wzorcowego zawiera 0,01 m g AP Wykonanie oznaczania. 2,00 g badanego octanu sodowego uwodnionego umieścić w k olbie s to żkowej pojemności 50 cm 3, rozp u śc ić w 20 cm 3 wody, dodać, przy mieszaniu, 0,4 cm 3 kwasu octowego, 2 cm 3 wody, dodać, przy mieszaniu, 0,4 cm 3 kwasu octowego, 2 cm 3 roztworu aluminonu i dok ła dnie wymieszać. Po 5 min dodać 10 cm 3 roztworu węglanu amonowego i powtórnie wymiesza ć. wym aganiom normy, jeżeli powstałe po 10 min zabarwienie roztworu badanego nie b ę dzie intensywniejsze od zabarwienia roztworu porównawczego przygotowanego równocześnie w następujący sposób: do 5,3 cm 3 wody zawierającej: dla odczynnika ch.cz. 0,01 mg AP+, dla odczynnika cz.d.a. - 0,01 mg AIH, - 0,02 mg AP+ do dać 15 cm 3 roztworu octanu amonowego, 0,1 cn1 3 kwasu octowego i 2 cm 3 roztworu aluminonu. P o 5 m in dodać 10 cm 3 roztworu w ęglanu amonowego l wy mieszać Oznaczanie zawartości żelaza (Fe3+) Odczynniki i roztwory - wg P N-68/ C-0452l p Wykonanie oznaczania. 1,00 g badaneg') octanu sodowego uwodnionego rozpuścić w 30 cm 3 wody w zlewce pojemności 100 cm 3, dodać 2 cm 1 roztworu kwasu azotowego, ogrzać do wrzenia i gotować przez 1+2 min. Dalej wykonywa ć oznaczanie wg PN-68/ C p wymaganiom normy, jeżeli powstał e zabarwienie warstwy alkoholowej roztworu badanego nie b ę dzie intensywniejsze od zabarwie'1ia warstwy alkoholowej roztworu p orównawczego przygotowanego r ó wn oc ześnie i zawierającego w tej samej o bj ę tości: dla odczynnika ch.cz. 0, 006 mg Fe3+, dla odczynnika cz.d.a. - 0,005 mg F e H. - 0,01 mg F e Oznaczanie zawartości metali ciężkic h (Ph2+) Odczynniki l roztwory - wg PN-68/ C-045l5 p Wykonanie oznaczania. 4,00 g badanego octanu sodowego uwodnionego rozpuś cić w 35 cm 3 wody, dodać 2 cm 3 kwasu octowego, 5 cm 3 wody siarkowodorowej i wymieszać. wymaganiom normy, jeżeli powstałe po 10 min zabarwienie roztworu badanego nie będzie intensywniejsze od zabarwienia roztworu porównawczego przygotowanego równocześni e i zawie raj ącego w tej samej objętości: dla odczynnika ch.cz. dla odczynnika cz.d.a. - 0,02 mg Pb 2 +, 0,02 mg Pb 2 +, 0,04 mg Pb Oznaczanie zawartości wapnia (Ca2+) Odczynniki i roztwory a) Mureksyd wskaźnik, roztwór 0,05-procentowy trwały w ciągu 2 dni. b) Wodorotlenek sodowy cz.d.a., r oztwór 0,5 n. c) Roztwór wzorcowy zawierający jony Ca 2 +, przygotowany wg PN-68/C i rozci e ńczony w stosunku 10: cm 3 rozcieńczon ego roztworu w zor cowego zawiera 0,01 mg Ca Wykonanie oznaczania. 10,00 g badanego octanu sodowego uwodnionego umieścić w kolbie pomiarowej poj emnośc i 50 cm 3, rozpuśeić w wodzie, d o pełnić ob jętość wodą do kreski i dok ła dnie wym ie s zać (roztwór A). Pobrać p ipetą 5 cm 3 roztworu A (1 g preparatu) dla odczynnika ch.cz., 2 cm 3 roztworu A (0,4 g preparatu) dla odczynnika cz.d.a. i 1 cm 3 roztworu A (0,2 g preparatu), u mieścić w probówce p o j emnośc i cm 3. Następn i e do roztworu dodać 2 cm 3 roztworu wodorotlenku sodowego do ph 13, wymieszać, dod ać 1 cm 3 r oztworu mureksydu i ponownie wymieszać. wymaganiom. normy, j e ż e li powstały po upływie 1+2 min, obserwowany w przechodzącym świetle,

6 6' BN-73/ Ja.a, tle mlecznego szkła, różowy odcień różowawofioletowego zabarwienia badanego roztworu nie będzie intensywniejszy od różowego odcienia roztworu porównawczego przygotowanego równocz eś nie z roztworem badanym i zawierającego w tej sa mej objętości: dla odczynnika ch.cz. - 0,015 mg Ca 2+, ' dla odczynnika cz.d.a. - 0,02 mg Ca2+, - 0,02 mg Ca 2 +, 2 cm 3 roztworu wodorotlenku sodowego i 1 cm:] roztworu mureksydu. Zabarwienie r oztworów jest trwałe przez 10 min Oznaczanie zawartości magnezu (MgH ) Odczynniki i roztwory a); Żółcień tytanowa wskaźnik, r oztwór O,05-pro centowy. b) Kwas solny cz.d.a., roztwór l-procentowy. c) Kobaltawy chlorek cz.d.a., roztwór O,5n \V l-procentowym roztworze kwasu solnego. d) Chlorek żelazowy cz.d.a., roztwór O,5n w l-procentowym roztworze kwasu solnego. e) Wodorotlenek sodowy cz.d.a., roztwór 30-procentowy, sprawdzony na przydatność do oznaczania magnezu w następujący sposób: do 10 cm 3 wody d o dać 0,2 cm 3 roztworu żółcieni tytanowej i 2 cm 3 roztworu wodorotlenku sodowego. Powsta łe ró żowe zabarwienie nie powinno być intensywniejsze od zabarwienia roztworu wzorcowego zawierają c e go w tej samej objętości 2,5 cm 3 roztworu chlorb\ kobaltawego i 1,5 cm 3 roztworu chlorku ż e laz o wego. f) Roztwór wzorcowy zawierając y jony Mg2+ przygotowany wg PN-68/C-06500, w rozcieńc ze ni u ] cm 3 rozcieńczonego roztworu wzorcowego zawiera 0,01 mg Mg2+. 5'; Wykonanie oznaczania. 2,00 g badanego octanu sodowego uwodnionego rozpuścić w próbowce z bezbarwnego szkła pojemności 20 cm 3, w 6 cm 3 wody i dopełnić objętość roztworu wodą do 8 cm 3 Do roztworu dodać 0,3 cm 3 roztworu żółcien i tytanowej, wymieszać, następnie dodać 2 cm 3 roztworu wodorotlenku sodowego i wymieszać. wymaganiom, jeżeli powstałe po 10 min zabarwien ie badanego roztworu nie będzie intensywniejsze od zabarwienia r~ztworu porównawczego przygotowanego równocześnie w następujący sposób: do 8 cm 3 wody zawierającej: dla odczynnika ch.cz. 0,005 mg Mg2+, dla odczynnika cz.d.a. 0,01 mg Mg2+, 0,02 mg Mg2+ dodać (J,2 cm 3 roztworu żółcieni tytanowej, wymies zać, dodać 2 cm 3 roztworu wodorotlenku sodowego i powtórnie wymieszać. W razie potrzeby należy wprowadzić poprawk ę na zawartość magnezu w stosowanych do oznaczania ilośc i ach roztworu wodorotlenku sodowego Oznaczanie zawartości arsenu (As) Odczynniki, roztwory i aparatura _ wg PN-68/C p. 2.3 i Wykonanie oznaczania. 10,00 g bada- nego octanu sodowego uwodnionego dla odczynnika ch.cz. i cz.d.a., a 2,50 g rozpuścić w 30 cm 3 wody i wykonać oznaczanie wg PN-68/C p w y maganiom normy, jeżeli zabarwienie papierka bron~ ortęciow ego uzyskane z badanego roztworu nie b ę dzi e intensywniejsze od zabarwienia papierka b romortęci owego uzyskane z roztworu porównaw czego przygotowanego równocześn ie w tych samych warunkach i zawierającego w tej same] objętości: dla odczynnika ch.cz. dla odczynnika cz.d.a. 0,003 0,005 0,005 mg m g mg As, As, As Oznaczanie zawartości substancji redu nadmanganian potasowy (jako HCOOH) kujących Odczynniki i roztwory a) Nadmanganian potasowy cz.d.a., roztwór O,Oln. b) Kwas siarkowy cz.d.a., roztwór 15-procentowy Wykonanie oznaczania. Do 30 cm 3 wody dodać 5 cm 3 roztworu kwasu siarkowego, roztwór og rzać do wrzenia i gotować przez 5 min, po czym do roztworu dodawać kroplami roztworu nadmanganianu potasowego do uzyskania trwałego różowego zabarwienia. Następnie do roztworu dodać 5,00 g badanego octanu sodowego' uwodnionego. W przypadku gdy roztwór odbarwi się, wówczas należy dodać przy pomocy mikrobiurety roztworu nadmanganianu potasowego do uzyskania różowego zabarwienia trwałego przez 30 min. wymaganiom normy, jeżeli na zmiareczkowanie zużyje się roztworu nadmanganianu potasowego nie więcej niż: dla odczynnika ch.cz. - 1,08 cm 3, dla odczynnika cz.d.a. -- 2,16 cm 3 1 cm 3 ściśle O,Oln roztworu nadmanganianu potasowego odpowiada 0,00023 g kwasu mrówkowego. Informacje dodatkowe KONIEC

7 INFORMACJE DODATKOWE do BN-73/ Istotne zmiany w stosunku do BN-64/C a ) w p r owadzono gatunek ch.cz. b) zaostrzono wymaganie dot y cząc e zaw a rt o ś c i octanu sod owego uwodnionego dla gatunku cz., c) w prowadzono oddzielne oznaczan ie glinu, wapn ia i m agnezu, d ) zanormowano ilości owo z a wartość substancji reduku j ą c y ch, e) zmieniono m etody oznaczania: zawartośc i procen towej podstawowego składnika, siarczan ów, fos f ora n ów, ~ nu, "vapnia, magnezu i substancji re,;v.kujacych. f) dostosowano metody badail do Zalecenia Nonnali zacyjnego RWPG PC Zalecenia międzynarodowe RWPG PC PeaKTMBbl. HaTpMJ1 ykcychokmcji brj1: KpMCTa JIMQeCKMJ1.