ZARZ DZANIE WIEDZ W PRACACH BADAWCZO-ROZWOJOWYCH WITOLD STANISZKIS

Transkrypt

1 First Item $ Second Item $ Third Item $ Fourth Item $ Eastman Software 901 Elmgrove Rochester NY ZARZ DZANIE WIEDZ W PRACACH BADAWCZO-ROZWOJOWYCH WITOLD STANISZKIS Streszczenie Artykuł przedstawia rol informatyki w procesach tworzenia i upowszechniania zasobów wiedzy na przykładzie platformy zarz dzania wiedz o projektach naukowobadawczych zrealizowanej w oparciu o oprogramowanie OfficeObjects. Słowa kluczowe: zarz dzanie wiedz, projekt badawczy, dokumenty, procesy, mapy wiedzy 1. Wprowadzenie Projekt badawczy jako centrum powstawania wiedzy Informatyczne wsparcie zarz dzania wiedz, a w szczególno ci procesów tworzenia wiedzy, obejmuje obsług procesów badawczych (ang. scientific workflow) i zarz dczych realizowanych w ramach projektów naukowo-badawczych. Projekt badawczy jest form struktury organizacyjnej zorientowanej na dobrze okre lony cel, której immanentn cech jest jej przej ciowy charakter. Projekt badawczy zaczyna si i ko czy w dobrze okre lonych momentach czasowych, a jego wynikiem jest kapitał intelektualny (wiedza) oraz materialny, wytworzone jako produkty prac naukowo-badawczych. Centralnymi obszarami modelu projektu s Społeczno projektu, wytwarzane w ramach jego realizacji Akta projektu oraz wykorzystywane w ramach prowadzonych prac naukowo-badawczych Zasoby informacji. Infrastruktura komunikacyjna Dokumenty papierowe Społeczno projektu Koordynator Projekt Akta projektu Metody szukania rozwi za Case-based reasoning (CBR) Dopasuj Wybierz Fax Zapami taj Współpracownicy (A) Wykorzystaj Poczta elektroniczna Praca grupowa (wymiana dokumentów) Współpracownicy (B) Portal dost powy Praca grupowa (telekonferencja)) Współpracownicy (C) Procesy obiegu dokumentów Procedury badawcze Zasoby informacji Monthly Statement Acct No DebitsWithdrawals Deposits/Credits Invoice Repozytoria dokumentów Rysunek 8 Model wymaga zarz dzania wiedz w projekcie badawczym

2 304 Zarz dzanie wiedz w pracach badawczo-rozwojowych Społeczno projektu Społeczno projektu jest dynamicznie zmieniaj c si, za wyj tkiem roli koordynatora projektu, grup wykonawców ró norodnych zada badawczych, technicznych i zarz dczych uczestnicz cych w tworzeniu produktów projektu stanowi cych jego dokumentacj, w tym dokumentacj fizycznych produktów projektu takich jak np. prototypy urz dze. Istotnym aspektem zarz dzania tak grup uczestników projektu jest ró norodny i zmieniaj cy si dynamicznie zakres uprawnie dost pu do informacji wytwarzanej w trakcie realizacji projektu. Akta projektu Akta projektu powinny stanowi dobrze uporz dkowan kolekcj dokumentów wytworzonych w trakcie projektu lub dokumentów pozyskanych z zewn trz projektu, b d cych istotnym materiałem referencyjnym. Nale y przyj, e taksonomia typów dokumentów składaj cych si na dokumentacj projektu mo e istotnie ró ni si w zale no ci od typów oraz dziedziny podejmowanych prac badawczych. Tak wi c wa nym wymaganiem jest mo liwo opisania hierarchicznej taksonomii struktury akt projektów w modelu ontologii platformy zarz dzania wiedz. Zasoby informacji Zasoby Informacji projektu obejmuj ró norodne ródła informacji badawczej i technicznej, które s wykorzystywane jako materiał referencyjny w prowadzonych pracach. Szczególnie istotnymi ródłami informacji mog by wewn trzne lub zewn trzne zasoby wiedzy wytworzone w ramach poprzedzaj cych lub współbie nych projektów badawczych. Wa nymi obszarami wsparcia informatycznego dla prowadzonych projektów badawczych s Infrastruktura komunikacyjna oraz wsparcie dla Metod szukania rozwi za badawczych. Szczególnie ten drugi obszar w sposób bezpo redni stanowi wsparcie procesów tworzenia wiedzy w projektach badawczych. Infrastruktura komunikacyjna jest naturaln platform współpracy w ramach projektu badawczego oraz pomi dzy zespołami badawczymi tej samej lub ró nych instytucji. Wymiana Dokumentów papierowych i Poczta elektroniczna stanowi tradycyjne elementy infrastruktury ze wszystkimi znanymi powszechnie ich mankamentami. Portal dost powy czy te procesy obiegu dokumentów elektronicznych s znacznie bardziej efektywn metod komunikacji, szczególnie w ramach zespołu projektowego, ze wzgl du na mo liwo ci wnikliwej adresacji rozsyłanych informacji oraz na łatwo utrzymania kompletnych akt projektu obejmuj cych nie tylko wytworzon w ramach projektu dokumentacj lecz równie formalny zapis wszystkich procedur współpracy. Metody szukania rozwi za obejmuj takie oczywiste techniki badawcze jak analiza istniej cych rozwi za (ang. case-based reasoning), przez ró norodne techniki pracy grupowej do sformalizowanych procedur badawczych. Analiza przypadków badawczych w zakresie wyników prac badawczych oraz metod ich otrzymania i weryfikacji wymaga wsparcia precyzyjnych mechanizmów wyszukiwania informacji w wewn trznych i zewn trznych zasobach wiedzy. Odpowiednie indeksowanie tych zasobów oraz ocena ich relewancji, zazwyczaj dokonywana przez u ytkowników reprezentuj cych dan dziedzin przez odpowiednie etykiety oceny, w powa nym stopniu ułatwiaj przeszukiwanie zasobów wiedzy. Oczywistym obowi zkiem jest zapis osi gni tych rezultatów badawczych, przy czym podstawowym ograniczeniem dost pno ci mo e by polityka publikacji wyników prac badawczych obowi zuj ca w danej instytucji. Wsparcie dla procedur badawczych stanowi szablony procesów badawczych (ang. scientific workflows) dotycz ce typów projektów badawczych jak i typów indywidualnych zada podejmowanych w ramach tych projektów.

3 Studies & Proceedings of Polish Association for Knowledge Management Nr 37, Platforma zarz dzania wiedz o zasobach naukowo-badawczych Architektura platformy zarz dzania wiedz o zasobach naukowo-badawczych, któr przedstawia Rysunek 9, obejmuje dwie podstawowe warstwy funkcjonalne: wewn trzn zrealizowan jako repozytorium zasobów wiedzy obejmuj ce takie funkcje jak zarz dzanie procesami pracy grupowej, obiegiem dokumentów, zarz dzanie zasobami dokumentacji i zarz dzanie projektami oraz zewn trzn obejmuj c portale informacyjne skierowane do ró nych docelowych grup odbiorców i umo liwiaj ce komunikacj (redagowanie informacji, ich publikacj i łatwe wyszukiwanie) pomi dzy u ytkownikami wywodz cymi si z ró nych instytucji badawczych działaj cych w ramach wspólnego konsorcjum (np. Fundacja Technology Partners), jak równie publikowanie informacji o działalno ci naukowej przeznaczonych dla potencjalnych partnerów badawczych lub handlowych. wiat zewn trzny Instytut Badawczy Konsorcja Instytucji Publiczny Portal Zarz dzania Wiedz Wewn trzna Platforma Zarz dzania Wiedz Zewn trzny Portal Zarz dzania Wiedz Mapa wiedzy Model struktury Mapa wiedzy Mapa wiedzy Odwzorowania Odwzorowania Odwzorowania Repozytorium zasobów wiedzy Rysunek 9. Architektura platformy zarz dzania wiedz Istotn cech architektury systemu jest centralne repozytorium zawieraj ce informacje o wszystkich zasobach wiedzy obj tych systemem, zorganizowane w oparciu o dobrze okre lony strukturalny model tych zasobów przy jednoczesnym zapewnieniu dost pu do informacji poprzez wiele perspektyw zrealizowanych jako arbitralnie zło one sieci powi za wspomagaj cych nawigacyjne wyszukiwanie i kojarzenie ró nych typów powi zanych ze sob zasobów. Takie

4 306 Zarz dzanie wiedz w pracach badawczo-rozwojowych perspektywy, nazwane mapami wiedzy, pozwalaj na selektywne udost pnianie informacji w oparciu o model zasobów dopasowany do zainteresowa i mo liwo ci percepcji docelowej grupy odbiorców. Zło one struktury map wiedzy s automatycznie tworzone i aktualizowane przez zdefiniowane w systemie funkcje odwzorowa pomi dzy strukturalnym modelem zasobów wiedzy a odpowiednimi sieciami powi za. 3. Repozytorium zasobów wiedzy Architektura repozytorium zasobów wiedzy, któr prezentuje Rysunek 10, obejmuje trzy podstawowe obszary funkcj zbiór obiektów informacyjnych wraz z przyj tymi perspektywami (modelami) zasobów wiedzy, procesy pracy wraz z opisami ontologii wspieranego rodowiska badawczego oraz narz dzia wspieraj ce projektowanie i implementacj nowych typów zasobów wiedzy oraz procesów pracy. Strukturalny model zasobów danych Strukturalny model zasobów wiedzy słu y do definiowania typów obiektów informacyjnych reprezentuj cych zasoby wiedzy i zawieraj cych metadane charakteryzuj ce dany typ oraz dowoln struktur plików binarnych. rodowisko projektanta Procesy pracy Instancje procesów Ontologia procesów O n Edytor definicji procesów Perspektywy repozytorium obiektów informacyjnych Struktura zasobów wiedzy Model wiedzy Edytor formularzy Zbiór obiektów informacyjnych Meta-dane obiektów informacyjnych Edytor ontologii Indeksy Pełno tekstowe Skład obiektów binarnych Monthly Statement Acct No DebitsWithdrawals First Item $ Second Item $ Third Item$ Fourth Item $ Deposits/ Credits Monthly S tatement Acct No DebitsWithdrawals First Item$ Sec ond Item $ Third Item$ Fourth Item $ Deposits/ Credits Monthly Statement Acct No DebitsWithdrawals First Item $ Second Item $ Third Item$ Fourth Item $ Deposits/Credits Rysunek 10. Repozytorium zasobów wiedzy

5 Studies & Proceedings of Polish Association for Knowledge Management Nr 37, Wyszukiwanie obiektów informacyjnych mo e by realizowane w oparciu o warto ci metadanych danego typu zasobu lub poprzez mechanizm wyszukiwania pełnotekstowego uwzgl dniaj cego zawarto meta-danych oraz dokumentów tekstowych. Zasoby wiedzy mog by grupowane w drzewach kategoryzacji stanowi cych hierarchiczne struktury tworzone automatycznie w oparciu o warto ci wybranych atrybutów metadanych. Alternatywn technik grupowania obiektów informacyjnych s foldery reprezentuj ce struktury tematyczne przyj te dla repozytorium lub tworzone przez poszczególnych jego u ytkowników jako obszary robocze. Przykład struktury zasobów wiedzy pokazuje Rysunek 11 przedstawiaj cy hierarchiczny model zasobów wiedzy repozytorium Fundacji Technology Partners. Dokumentacja utrzymywana w aktach projektów badawczych stanowi, razem z odpowiednimi procesami pracy, model wspieraj cy działalno naukowo-badawcz. W ramach tego modelu odbywa si zarz dzanie prawami dost pu do akt projektu lub do jego poszczególnych dokumentów. Prawa dost pu mog by zmieniane dynamicznie w ramach realizowanych procesów pracy. Akta projektów s opisywane odpowiednimi zbiorami metadanych definiowanych w zakresie poszczególnych typów działalno ci i umo liwiaj cych odpowiednio wyszukiwanie oraz grupowanie obiektów informacyjnych w ramach drzew kategoryzacji. Zarz dzanie repozytorium zasobów wiedzy obejmuje dwie grupy funkcji u ytkowych, to jest tworzenie dokumentacji i obsług dost pu. W pierwszym przypadku u ytkownik repozytorium tworzy nowe lub modyfikuje istniej ce obiekty informacyjne wprowadzaj c warto ci metadanych obiektu informacyjnego oraz zapisuj c jego dokumentacj w postaci plików tre ci. W przypadku modyfikacji istniej cych obiektów informacyjnych tworzone s nowe wersje zawarto ci i metadanych tych obiektów. W drugim przypadku wspierane s cie ki dost pu do obiektów informacyjnych poprzez tworzenie odpowiednich uprawnie dla wybranych u ytkowników repozytorium, tworzenie ró nych u ytecznych taksonomii zasobów wiedzy i odpowiedni kategoryzacj obiektów informacyjnych, przez udost pnienie funkcji wyszukiwania strukturalnego po warto ciach atrybutów metadanych oraz wyszukiwanie pełnotekstowe zarówno po zawarto ci plików tekstowych, jak i po zawarto ci tekstowych atrybutów metadanych.

6 308 Zarz dzanie wiedz w pracach badawczo-rozwojowych Rysunek 11. Struktura zasobów wiedzy repozytorium Fundacji Technology Partners Mapy wiedzy Mapy wiedzy pozwalaj na definiowanie dowolnych sieci powi za poj stanowi cych odwzorowanie metadanych obiektów informacyjnych zgodnie z przewidywanym modelem wykorzystania zasobów wiedzy. Tworzone perspektywy zasobów wiedzy s podstawowym modelem nawigacyjnego dost pu dla uczestników ró nych grup docelowych u ytkowników repozytorium. W ka dym momencie nawigacji w mapie wiedzy istnieje mo liwo dost pu do dokumentów repozytorium odnosz cych si do danego poj cia. Przykład sieci powi za mapy wiedzy dost pnej w ramach graficznego nawigatora pokazuje Rysunek 12. Platforma OfficeObjects pozwala na definiowanie dowolnej liczby modeli map wiedzy przeznaczonych do wykorzystania w ramach repozytorium zasobów informacyjnych lub publikowanych w portalach informacyjnych. Dost p do poszczególnych typów map wiedzy jest regulowany poprzez odpowiednio rozbudowany mechanizm kontroli dost pu do zasobów wiedzy. Mapy wiedzy s budowane w oparciu o standard sieci semantycznych Topic Maps (ISO 13250).

7 Studies & Proceedings of Polish Association for Knowledge Management Nr 37, Rysunek 12. Graficzny nawigator w mapie wiedzy Procesy pracy Podstawowe grupy funkcji u ytkowych repozytorium zasobów wiedzy obejmuj wsparcie dla zarz dzania procesami obiegu dokumentów i zarz dzania projektami badawczymi, przy czym wsparcie dla zarz dzania projektami, poza utrzymaniem centralnej dokumentacji wszystkich projektów, skoncentrowane jest na monitorowaniu przebiegu procesów projektu oraz raportowaniu. Dokumentacja oraz procesy obsługiwane w tej warstwie systemu zarz dzania wiedz s dost pne wył cznie dla autoryzowanych pracowników instytucji b d cej wła cicielem repozytorium systemu. Zarz dzanie procesami obsługi korespondencji Zarz dzanie procesami obsługi korespondencji obejmuje zestaw funkcji u ytkowych umo liwiaj cych utrzymanie komunikacji ze wiatem zewn trznym poprzez obsług Korespondencji wchodz cej i Korespondencji wychodz cej oraz wsparcie wymiany dokumentacji i wiedzy w ramach pracy grupowej poprzez obsług Korespondencji wewn trznej. W tym ostatnim przypadku budowana jest infrastruktura dla przebiegu procesów pracy grupowej polegaj cej na wspólnym tworzeniu zawarto ci obiektów informacyjnych oraz wspierane s procesy opiniowania i/lub recenzowania wyników prac badawczych przez wyznaczone osoby. Selektywne udost pnianie produktów prac badawczych u ytkownikom w ramach tej samej instytucji wspiera mechanizmy wymiany wiedzy oraz ponownego u ycia warto ciowych elementów wyników prac badawczych. Zarz dzanie projektami Zarz dzanie projektami obejmuje trzy podstawowe grupy przypadków u ycia, to jest Definicj projektu, Monitorowanie projektu i Raportowanie stanów oraz statystyk projektów.

8 310 Zarz dzanie wiedz w pracach badawczo-rozwojowych Rysunek 13. Elementy definicji harmonogramu i zasobów projektu badawczego W pierwszym przypadku s wykorzystane standardowe narz dzia definiowania harmonogramów projektów oraz przydziału zasobów takie jak MS Project lub Gantt Project. Monitorowanie projektów jest mo liwe dzi ki zastosowaniu platformy zarz dzania procesami oraz dzi ki opracowaniu odpowiednich mechanizmów odwzorowania harmonogramu i modelu zasobów projektu na definicj procesu pracy i jego model ról wyznaczaj cy wykonawców poszczególnych zada. Raportowanie obejmuje generowanie powiadomie o odchyleniach od zało onych parametrów projektu takich jak przekroczenia czasu realizacji czy nadmierne wykorzystanie zasobów. Periodyczne generowanie raportów statystycznych obejmuj cych całe portfolio realizowanych projektów dostarcza kierownictwu instytucji niezb dnej wiedzy na temat stanu realizacji prac oraz wykorzystania zasobów instytucji. Narz dzia projektowania repozytorium zasobów wiedzy Projektowanie i implementacja repozytorium zasobów wiedzy wymaga podejmowania wielu decyzji projektowych dotycz cych struktury i zakresu przechowywanych informacji oraz sposobów ich wykorzystania. Stopie skomplikowania procesu projektowania i implementacji systemu zarz dzania wiedz wymaga zastosowania odpowiedniej metodyki projektowania. Zarys takiej metodyki pokazuj cy jej zakres i struktur przedstawia Rysunek 14.

9 Studies & Proceedings of Polish Association for Knowledge Management Nr 37, Rysunek 14. Zarys metodyki projektowania repozytorium zasobów wiedzy Platforma OfficeObjects zawiera odpowiednie oprogramowanie narz dziowe wspieraj ce proces projektowania i implementacji repozytorium zasobów wiedzy zarówno w zakresie jego struktury i zawarto ci, jak i jego wykorzystania bezpo rednio poprzez odpowiednie perspektywy oraz w ramach procesów pracy wspieraj cych procedury naukowo-badawcze. Zestaw narz dzi projektowych, który schematycznie przedstawia Rysunek 15, obejmuje narz dzie projektowania procesów pracy umo liwiaj ce graficzne modelowanie procesów w oparciu o standardow notacj Business Process Modelling Notation (BPMN), narz dzie tworzenia formularzy elektronicznych pozwalaj cych na zapisywanie i wykorzystanie metadanych obiektów informacyjnych oraz narz dzie tworzenia i przetwarzania zasobów ontologii systemu takich jak mapy wiedzy, słowniki, modele otoczenia procesów pracy oraz modele uprawnie dost pu do zasobów wiedzy i procesów pracy. Platforma zarz dzania procesami pracy OfficeObjects WorkFlow ma mi dzy innymi nast puj ce mo liwo ci technologiczne: Elastyczne tworzenie definicji procesu Graficzne edytory Elastyczne przypisywanie wykonawców do czynno ci Obsługa podprocesów Modyfikacja definicji w trakcie wykonania procesu Komunikacja pomi dzy procesami

10 312 Zarz dzanie wiedz w pracach badawczo-rozwojowych Wykonywanie zdefiniowanych procesów pracy Monitorowanie wykonania procesów (instancji) Automatyzacja dekretacji korespondencji Praca grupowa Mo liwo prowadzenia i moderowania dyskusji Współdzielone repozytorium dost pne tylko dla danej grupy Mo liwo tworzenia i dodawania nowych w tków w dyskusji Łatwo integracji z systemami zewn trznymi Rysunek 15. Narz dzia projektowania i implementacji repozytorium zasobów wiedzy Modele ontologiczne opisuj ce rodowisko procesów pracy zrealizowane w ramach repozytorium zasobów wiedzy obejmuj mi dzy innymi nast puj ce elementy: Definiowanie i rozbudowa systemu o nowe słowniki Import, eksport danych słownikowych Definiowanie drzew kategoryzacji Definiowanie wielopoziomowej struktury organizacyjnej Definiowanie u ytkowników i grup u ytkowników Definiowanie i egzekwowanie uprawnie 4. Portale informacyjne Zarz dzanie portalami informacyjnymi słu cymi do publikacji zasobów wiedzy oraz usług dost pnych dla u ytkowników zewn trznych wymagaj stworzenia silnej roli Redaktora Portalu odpowiedzialnego za redagowanie portalu zarówno pod k tem szaty graficznej, jak i formy publikowanych informacji. Natomiast u ytkownikami portali s pracownicy powi zanych instytucji badawczych lub u ytkownicy zewn trzni uzyskuj cy dost p bez konieczno ci autoryzacji w sys-

11 Studies & Proceedings of Polish Association for Knowledge Management Nr 37, temie. Przykładowe strony portali informacyjnych zrealizowanych na platformie OfficeObjects przedstawia Rysunek 16. Rysunek 16. Przykładowe strony portalu informacyjnego Podstawowym celem portalu informacyjnego dla powi zanych instytucji badawczych jest uruchomienie synergii wynikaj cej ze współpracy badawczej i technicznej jak równie stymulacja wymiany wiedzy i nawi zywania kontaktów indywidualnych w ramach społeczno ci pracowników naukowych. Tak wi c informacja dost pna w tej warstwie systemu jest z definicji otwarta i przeznaczona dla szerokiej, chocia ograniczonej i zamkni tej, społeczno ci pracowników badawczych i kierownictwa instytucji współpracuj cych. Podstawowymi grupami funkcji aplikacyjnych dost pnych w tej warstwie systemu zarz dzania wiedz s funkcje wyszukiwania informacji dost pnych w ramach portalu, funkcje redakcji portalu oraz funkcje publikacji informacji. Wyszukiwanie informacji Wyszukiwanie informacji w portalu informacyjnym stanowi podstawowy zestaw funkcji u ytkowych przeznaczonych dla jego u ytkowników. Mechanizmy nawigacji wspierane przez odpowiednie taksonomie, mapy wiedzy i etykiety (tagi), tworzone przez u ytkowników jako spontaniczna kategoryzacja zasobów wiedzy, ułatwiaj przegl danie dost pnych w portalu obiektów informacyjnych. Wyszukiwanie w oparciu o kategoryzacje, takie jak warto ci atrybutów metadanych tworzone w oparciu o predefiniowane słowniki lub struktura folderów grupuj cych obiekty informacyjne

12 314 Zarz dzanie wiedz w pracach badawczo-rozwojowych według dowolnych, dynamicznie ustalanych kryteriów, wspieraj klasyczne wyszukiwanie strukturalne. Tworzenie dodatkowych zbiorów atrybutów metadanych dla poszczególnych typów obiektów informacyjnych w znacznym stopniu rozbudowuje aparat wyszukiwania strukturalnego. Wyszukiwanie pełnotekstowe obejmuje mo liwo wykonywania zapyta zawieraj cych zło one wyra enia logiczne budowane w oparciu o funktory zdaniotwórcze i słowa lub frazy j zyka naturalnego oraz stanowi podstawowy aparat wyszukiwania plików tekstowych lub plików, których metadane zawieraj pola tekstowe. Budowane dynamicznie w trakcie tworzenia i/lub aktualizacji obiektów informacyjnych indeksy wyszukiwania pełnotekstowego umo liwiaj wydajne przeszukiwanie du ych zasobów wieloj zycznych dokumentów tekstowych. Inn, równie u yteczn technik wyszukiwania dokumentów tekstowych jest automatyczna klasyfikacja tre ci oparta o metody statystycznej analizy tekstów. Dobrze przygotowane zbiory ucz ce algorytmy analityczne pozwalaj na osi gni cie ponad 80% dokładno ci zaliczania klasyfikowanych tekstów do wła ciwej kategorii. Funkcje redakcji portalu Funkcje redakcji portalu s udost pnione członkom redakcji portalu pracuj cym jako stały, wyłoniony spo ród pracowników, zespół zadaniowy odpowiedzialny za wszystkie aspekty funkcjonowania portalu informacyjnego. Do zada redaktorów portalu nale y konfigurowanie stron, a w ramach stron portletów, zgodnie z prowadzon polityk informacyjn wynikaj c z wymaga partnerów projektu. Zastosowanie oprogramowania narz dziowego zgodnego ze standardem JEE JSR 286 pozwala na uzyskanie wystarczaj cych mo liwo ci technicznych wspieraj cych ten zakres prac. Istotn z punktu widzenia wsparcia administracji portalem grup funkcji s mechanizmy tworzenia i utrzymania ontologii portalu zawieraj cej mi dzy innymi takie informacje jak uprawnienia u ytkowników portalu, taksonomie wspieraj ce nawigacj po zasobach portalu oraz mapy wiedzy udost pnianych w ramach systemu. Redagowanie tre ci publikowanych w portalu informacji nie odbiega od klasycznych funkcji redakcji konwencjonalnych i polega na kontroli edycyjnej oraz, w wybranych przypadkach, merytorycznej, a tak e na utrzymaniu zawarto ci portalu w zgodno ci z przyj t polityk informacyjn. W ramach portalu informacyjnego istnieje mo liwo udost pniania mechanizmów definiowania usług, takich jak subskrypcje okre lonych typów informacji, mechanizm wymiany informacji poprzez list dyskusyjn lub bezpo rednie komunikaty oraz mo liwo tworzenia procesów obsługuj cych zło one interakcje u ytkowników portalu wykorzystuj cych zintegrowane w ramach procesu funkcje aplikacyjne. Ostatni grup funkcji redakcyjnych s mechanizmy analizy wykorzystania portalu zewn trznego obejmuj ce bie ce monitorowanie jego eksploatacji oraz generowanie raportów zawieraj cych statystyki dost pu. Publikacja informacji Publikacja informacji w portalu informacyjnym mo e obejmowa publikacj artykułów prowadzon przez upowa nionych pracowników partnerów projektu pod nadzorem redaktorów portalu w ramach wspieranej przez portal procedury akceptacji artykułów. Dodatkowo mog by uruchomione funkcje tworzenia tre ci bezpo rednio przez u ytkowników portalu zewn trznego wykorzystuj cych takie standardowe mechanizmy jak tworzenie blogów, publikacja wpisów Wiki oraz serwis społeczno ciowy przeznaczony dla u ytkowników portalu.

13 Studies & Proceedings of Polish Association for Knowledge Management Nr 37, Bibliografia [1] Zespół, Podr cznik Experta OfficeObjects Document Manager, Rodan Systems, Sopot [2] Zespół, Podr cznik Experta OfficeObjects Ontology Manager, Rodan Systems, Sopot [3] Zespół, Podr cznik Experta OfficeObjects WorkFlow, Rodan Systems, Sopot KNOWLEDGE MANAGEMENT IN R&D Summary The article presents the role of IT in the process of creating and disseminating knowledge on the example of knowledge management platform for scientific research projects realized on the basis of OfficeObjects software. Keywords: knowledge management, research project, documents, processes, knowledge maps Rodan Systems S.A.