Zestaw wskaźników do monitorowania wypełnienia celów Europejskiej Agendy Cyfrowej w zakresie szybkiego i bardzo szybkiego dostępu do Internetu

Transkrypt

1 Zestaw wskaźników do monitorowania wypełnienia celów Europejskiej Agendy Cyfrowej w zakresie szybkiego i bardzo szybkiego dostępu do Internetu Dostępność usług szerokopasmowych na obszarach gminnych w Polsce (Wskaźnik Dostępności Usług Szerokopasmowych) Opracowano w ramach zadania Moduł Analityczny do wyznaczania obszarów interwencji publicznych w obszarze rozwoju Internetu szerokopasmowego umożliwiający szacowanie kosztów niezbędnych inwestycji realizowany w ramach Budowa i utrzymanie portalu Polska Szerokopasmowa projektu nadrzędnego System Informacyjny o infrastrukturze szerokopasmowej i portal Polska Szerokopasmowa

2 Spis treści 1. Wstęp Składowe Wskaźnika Dostępności Usług Szerokopasmowych Wskaźnik Dostępności Infrastruktury Szerokopasmowej WDIS Wskaźnik Penetracji Usługami Szerokopasmowymi WPUS Wskaźnik Konkurencji Infrastruktury Szerokopasmowej WKIS Wskaźnik Zrównoważonej Dostępności Infrastruktury WZDI Przykład wyznaczenia Wskaźnika Zrównoważonej Dostępności Infrastruktury (WZDI) Wartości WZDI dla obszarów gminnych Rozkład dostępności infrastruktury szerokopasmowej w Polsce Przykłady rozkładu dostępności infrastruktury szerokopasmowej obszarów gminnych Wyznaczanie Wskaźnika Dostępności Usług Szerokopasmowych WDUS Spis map Spis wykresów Spis tabel

3 1. Wstęp Przedmiotem niniejszego opracowania jest wyznaczenie Wskaźnika Dostępności Usług Szerokopasmowych (WDUS) określającego dostępność usług szerokopasmowych dla użytkowników końcowych na terenie poszczególnych obszarów gminnych. Inspiracją do przedmiotowego opracowania był artykuł Broadband Achievement Index: Moving beyond availability opublikowany w Telecommunications Policy 35 (2011) oraz materiał przygotowany na zlecenie UKE Propozycja wyznaczenia wskaźnika dostępności usług szerokopasmowych dla użytkowników indywidualnych. Wskaźnik jest oparty na danych pozyskanych przez Urząd Komunikacji Elektronicznej od przedsiębiorców telekomunikacyjnych w ramach prowadzonej inwentaryzacji infrastruktury telekomunikacyjnej, publicznych sieci telekomunikacyjnych i budynków umożliwiających kolokację, świadczonych usług telefonicznych, usług transmisji danych zapewniających szerokopasmowy dostęp do Internetu i usług rozprowadzania programów radiowych i telewizyjnych, według stanu na koniec roku W ramach przedmiotowej inwentaryzacji dane przekazało operatorów telekomunikacyjnych. Dane uwzględniają podział administracyjny kraju na 16 województw i ponad 3 tys. obszarów gminnych w czterech określonych przez GUS 1 typach: Gminy miejskie, Gminy wiejskie, Miasta w gminach miejsko-wiejskich zwanych dalej miastami gmw (w gminach miejsko wiejskich), Obszary wiejskie w gminach miejsko-wiejskich zwanych dalej obszarami wiejskimi gmw (w gminach miejsko wiejskich), oraz w przypadku Wskaźnika Zrównoważonej Dostępności Infrastruktury (WZDI) ponad obszarów spisowych. Niektóre ze składowych Wskaźnika Dostępności Usług Szerokopasmowych (WDUS) mogą posłużyć do pomiaru stopnia realizacji celów Narodowego Planu Szerokopasmowego (NPS). Wskaźnik Dostępności Infrastruktury Szerokopasmowej (WDIS) może być używany do weryfikacji NPS w zakresie zapewnienia powszechnego dostępu do Internetu o prędkości co najmniej 30 Mb/s do końca 2020 roku. Natomiast Wskaźnik Penetracji Usługami Szerokopasmowymi (WPUS), może być wykorzystany do sprawdzenia stopnia realizacji NPS w zakresie doprowadzenia do wykorzystania usług dostępu o prędkości co najmniej 100 Mb/s przez 50% gospodarstw domowych do końca 2020 roku. Wskaźnik WPUS może być jednym z elementów używanych do pomiaru postępu w realizacji celu II 5 średniookresowej strategii rozwoju kraju (Strategia Rozwoju Kraju 2020), którym jest Zwiększenie wykorzystania technologii cyfrowych. 1 W systemie rejestru TERYT gminy zostały podzielone na trzy typy, oznaczane poprzez ostatnią cyfrę (siódmą) kodu TERC, gdzie: 1 oznacza gminę miejską, 2 oznacza gminę wiejską, 3 oznacza gminę miejsko-wiejską, w ramach której wyróżniono dwa rozdzielne obszary oznaczone przez: - 4 miasto w gminie miejsko-wiejskiej, - 5 obszar wiejski w gminie miejsko-wiejskiej. 2

4 Oba wspomniane wskaźniki (WDUS i WPUS) pozwalają na określenie obszarów gminnych, na które należy zwrócić szczególną uwagę w czasie realizacji NPS oraz innych strategii realizowanych lub planowanych na wszystkich szczeblach administracji. W opracowaniu analizowano dane dla punktów adresowych, w których znajduje się prawie 14 mln lokali mieszkalnych, a których rozkład został przedstawiony na poniższym wykresie. Wykres 1 Rozkład liczby obszarów gminnych pod względem liczby lokali mieszkalnych Źródło: UKE na podstawie NOBC GUS. Tylko około 5% obszarów gminnych posiada więcej niż lokali mieszkalnych. Ponad 60% obszarów gminnych posiada pomiędzy a lokali mieszkalnych. Wykres 2 Rozkład poszczególnych typów obszarów gminnych pod względem udziału liczby lokali mieszkalnych w ogólnej liczbie lokali mieszkalnych w Polsce Prawie połowa lokali mieszkalnych jest zlokalizowana w gminach miejskich. Najmniejszy udział w ogólnej liczbie lokali mieszkalnych posiadają obszary wiejskie z gmin miejsko-wiejskich i stanowią one nieco poniżej 10% ogólnej liczby lokali mieszkalnych (według GUS NOBC na dzień 31 grudnia 2013 roku). Dla porównania na wykresie poniżej przedstawiono udziały poszczególnych typów obszarów gminnych w ogólnej liczbie obszarów gminnych w Polsce. 3

5 Wykres 3 Udziały poszczególnych typów obszarów gminnych Ponad 50% lokali mieszkalnych jest położonych na terenie niecałych 10% obszarów gminnych (gminy miejskie). Natomiast w ponad połowie obszarów gminnych (gminy wiejskie) znajduje się niecałe 30% lokali mieszkalnych w Polsce. Wykres 4 Rozkład liczby obszarów gminnych pod względem liczby lokali mieszkalnych dla Polski ogółem oraz w poszczególnych typach obszarów gminnych Na terenie ponad połowy gmin miejskich znajduje się powyżej lokali mieszalnych, a na terenie około połowy gmin wiejskich znajduje się pomiędzy a lokali mieszkalnych. 4

6 2. Składowe Wskaźnika Dostępności Usług Szerokopasmowych Wskaźnik Dostępności Usług Szerokopasmowych (WDUS) jest wyliczony w oparciu o następujące składowe: Wskaźnik Dostępności Infrastruktury Szerokopasmowej (WDIS), Wskaźnik Penetracji Usługami Szerokopasmowymi (WPUS), Wskaźnik Konkurencji Infrastruktury Szerokopasmowej (WKIS), Wskaźnik Zrównoważonej Dostępności Infrastruktury (WZDI). Wszystkie powyższe wskaźniki wyliczane są dla następujących przedziałów przepustowości: >= 2Mb/s, >= 30Mb/s, >= 100Mb/s. Dla raportowania wskaźnika WDUS i jego składowych przyjęto system TERC (identyfikatorów i nazw jednostek podziału terytorialnego) połączony z systemem BREC (rejonów statystycznych i obwodów spisowych) oraz NOBC (identyfikacji adresowej ulic, nieruchomości, budynków). Na potrzeby tego opracowania wskaźnik został wyliczony na poziomie obszarów gminnych. Poniżej zaprezentowano sposoby wyznaczania poszczególnych składowych wskaźnika dostępności usług szerokopasmowych Wskaźnik Dostępności Infrastruktury Szerokopasmowej WDIS Wskaźnik Dostępności Infrastruktury Szerokopasmowej jest zdefiniowany, jako techniczna możliwość świadczenia usługi poprzez zadeklarowanie przez przedsiębiorcę telekomunikacyjnego obecności budynku mieszkalnego objętego badaniem do sieci szerokopasmowej, czyli jest to stosunek liczby lokali mieszkalnych znajdujących się w budynkach z fizycznym dostępem do przewodowej stacjonarnej infrastruktury szerokopasmowej do liczby wszystkich lokali mieszkalnych w poszczególnych obszarach gminnych. Na potrzeby tego wskaźnika przyjęto, że lokalami z dostępem do infrastruktury są wszystkie lokale znajdujące się w budynkach, dla których co najmniej jeden przedsiębiorca sprawozdał zasięg sieci w technologii stacjonarnej przewodowej. Dostępność infrastruktury szerokopasmowej będzie wyznaczana dla trzech różnych dostępnych deklarowanych przez operatorów przepustowości, oferowanych usług, liczonych przepustowością w dół do klienta dla poziomów: >= 2 Mb/s, >= 30 Mb/s, >= 100 Mb/s. Jako dostępną deklarowaną maksymalną przepustowość możliwą do zaoferowania klientom końcowym stacjonarnej infrastruktury szerokopasmowej przyjmowana jest wartość deklarowana przez Przedsiębiorców Telekomunikacyjnych w danych przekazanych Prezesowi UKE poprzez System Informacyjny o Infrastrukturze Szerokopasmowej (SIIS). Wzór dla wyznaczenia Wskaźnika Dostępności Infrastruktury Szerokopasmowej jest przedstawiony poniżej: 5

7 gdzie: Wskaźnik Dostępności Infrastruktury Szerokopasmowej o określonej przepustowości P na badanym obszarze (BO) dla budynków mieszkalnych, liczba lokali mieszkalnych posiadających dostęp do infrastruktury szerokopasmowej o deklarowanym poziomie przepustowości P wyższym lub równym 2, 30 lub 100 Mb/s i w budynku mieszkalnym na badanym obszarze badania (BO), liczba lokali mieszkalnych i w budynku mieszkalnym w badanym obszarze (BO). Na kolejnych trzech mapach przedstawiono wizualizację Wskaźnika Dostępności Infrastruktury Szerokopasmowej wyliczanego na poziomie województw odrębnie dla wcześniej wspomnianych przedziałów maksymalnej możliwej do zaoferowania przepustowości. Mapa 1 Wskaźnik Dostępności Infrastruktury Szerokopasmowej dla maksymalnej możliwej do zaoferowania przepustowości równej bądź większej od 2 Mb/s obliczonego na poziomie województw (WDIS W 2) WDIS W 2 2 zawiera się w przedziale wartości od 0,67 do 0,92. Najniższy poziom wskaźnika odnotowano w województwie świętokrzyskim, a najwyższy w zachodniopomorskim. Wartość środkową (medianę) wskaźnika ustalono na poziomie 0,8168, natomiast średnia wartość wynosi 0, Ilekroć ze skróconymi nazwami wskaźników będą używane indeksy górne i dolne, oznaczają one w przypadku wszystkich prezentowanych wskaźników: litera w indeksie górnym symbol poziomu obszaru badanego: W dla województw, G dla obszarów gminnych, cyfra w indeksie dolnym dolną granicę badanego przedziału przepustowości: 2 dla przepustowości równych większych 2 Mb/s, 30 dla przepustowości równych większych 30 Mb/s, 100 dla przepustowości równych większych 100 Mb/s 6

8 Mapa 2 Wskaźnik Dostępności Infrastruktury Szerokopasmowej dla maksymalnej możliwej do zaoferowania przepustowości równej bądź większej od 30 Mb/s obliczonego na poziomie województw (WDIS W 30) WDIS W 30 przyjmuje wartości z zakresu od 0,34 do 0,65. Najniższa wartość wskaźnika została odnotowana w województwie Podkarpackim, a najwyższe w pomorskim i śląskim. Wartości mediany i średniej dla WDIS W 30 wyniosły odpowiednio 0,5202 i 0,5098. Mapa 3 Wskaźnik Dostępności Infrastruktury Szerokopasmowej dla maksymalnej możliwej do zaoferowania przepustowości równej bądź większej od 100 Mb/s obliczonego na poziomie województw (WDIS W 100) 7

9 W przypadku przepustowości z przedziału od 100 Mb/s wskaźnik mieści się w tych samych granicach co WDIS W 30, osiągając wartości minimalną (województwo podkarpackie) i maksymalną (województwo pomorskie) odpowiednio na poziomie 0,32 i 0,64, natomiast wartość środkowa (mediana) i średnia wyniosły 0,4994 oraz 0,4970. Przechodząc na podstawowy poziom kalkulacji wskaźnika WDIS, czyli obszarów gminnych prezentujemy rozkład liczby obszarów gminnych ze względu na wyniki uzyskane dla wskaźników WDIS G 2, WDIS G 30, WDIS G 100. Wykres 5 Rozkład Wskaźnika Dostępność Infrastruktury Szerokopasmowej dla poszczególnych przedziałów maksymalnej możliwej do zaoferowania przepustowości wyliczanego na poziomie obszarów gminnych W przypadku przedziałów od 100 Mb/s i od 30 Mb/s około 60% obszarów gminnych charakteryzuje się wskaźnikiem WDIS G z przedziału od 0 do 0,1, co oznacza brak lub bardzo niską dostępność infrastruktury szerokopasmowej umożliwiającej świadczenie usług o przepustowości większej lub równej 30 Mb/s. Udział obszarów gminnych dla wskaźnika o przepustowości od 2 Mb/s jest bardziej równomierny i wskazuje na wyższą dostępność infrastruktury na wszystkich analizowanych obszarach. W załączonym do dokumentu pliku MS Excel o nazwie Zestawienie wskaźników znajduje się szczegółowe zestawienie wskaźnika WDIS G dla poszczególnych obszarów gminnych Wskaźnik Penetracji Usługami Szerokopasmowymi WPUS Penetracja usługami szerokopasmowymi została zdefiniowana, jako iloraz sumy usług szerokopasmowych świadczonych w budynkach mieszkalnych i całkowitej liczby lokali mieszkalnych w budynkach mieszkalnych na badanym obszarze. Uwzględnioną we wskaźniku liczbę usług świadczonych w poszczególnych budynkach ograniczono do liczby lokali mieszkalnych w danym budynku, co ma znaczący wpływ na osiągnięte wartości odnosząc je do danych globalnych. Uzasadnieniem takiej decyzji była chęć eliminacji przypadków, w których kilku operatorów przekazywało łączną liczbę usług świadczonych w danym budynku na znacznie wyższym poziomie niż liczba lokali mieszkalnych w danym budynku. Na potrzeby tego wskaźnika uwzględniono lokale mieszkalne w budynkach, w których świadczone były pakiety usług z Internetem stacjonarnym w technologiach stacjonarnych przewodowych i bezprzewodowych. Wskaźnik Penetracji Usługami Szerokopasmowymi został wyznaczony dla trzech różnych deklarowanych poziomów przepustowości świadczonych usług liczonych przepustowością w dół do klienta dla poziomów: 8

10 >= 2 Mb/s, >= 30 Mb/s, >= 100 Mb/s. Wzór dla wyznaczenia Wskaźnika Penetracji Usługami Szerokopasmowymi jest przedstawiony poniżej: gdzie: Wskaźnik Penetracji Usługami Szerokopasmowymi o badanej przepływności P na badanym obszarze (BO) dla budynków mieszkalnych, liczba usług szerokopasmowych o deklarowanym poziomie przepustowości wyższym lub równym P Mb/s, świadczonych w i budynku mieszkalnym na badanym obszarze badania (BO), liczba lokali mieszkalnych w i budynku mieszkalnym na badanym obszarze (BO). Poniżej przedstawiono wizualizację wskaźnika dla poszczególnych przedziałów przepustowości wyliczonego na poziomie województw. Mapa 4 Wskaźnik Penetracji Usługami Szerokopasmowymi o przepustowości równej bądź większej od 2 Mb/s obliczonego na poziomie województw (WPUS W 2), Wskaźnik WPUS W 2 wyliczony na poziomie województw, przyjmuje wartości z przedziału od 0,27 do 0,43. Wartość minimalną i maksymalną osiągnęły odpowiednio województwa podkarpackie i dolnośląskie. Dla przepływności większej lub równej 2 Mb/s wartość środkową (medianę) wyznaczono na poziomie 0,3647, natomiast średnia osiągnęła wartość 0,

11 Mapa 5 Wskaźnik Penetracji Usługami Szerokopasmowymi o przepustowości równej bądź większej od 30 Mb/s obliczonego na poziomie województw (WPUS W 30) WPUS W 30 przyjmuje znacznie niższe wartości od WPUS W 2, zawierające się w przedziale od 0,02 do 0,15. Ponownie najniższą wartość wskaźnika odnotowano dla województwa podkarpackiego. Największą wartość, tym razem uzyskało województwo mazowieckie. W przypadku tego wskaźnika mediana (0,0633) jest mniejsza od średniej wynoszącej 0,0688. Mapa 6 Wskaźnik Penetracji Usługami Szerokopasmowymi o przepustowości równej bądź większej od 100 Mb/s obliczonego na poziomie województw (WPUS W 100) 10

12 Wskaźnik WPUS G 100 przyjmuje wartości od 0,00 do 0,03, co oznacza bardzo niską penetrację usługami o najwyższych przepustowościach. Mediana i średnia przyjmują odpowiednio wartości 0,0052 i 0,0073, w tym przypadku także wartość środkowa jest niższa niż średnia. Najniższą wartość wskaźnik przyjmuje w województwie warmińsko-mazurskim, natomiast najwyższą w wielkopolskim. Wykres 6 Rozkład Wskaźnika Penetracji Usługami Szerokopasmowymi dla poszczególnych przedziałów oferowanej przepustowości wyliczanego na poziomie obszarów gminnych Wskaźnik WPUS G dla prędkości 30 i 100 Mb/s jest zbliżone do wskaźnika WDIS G dla analogicznych prędkości. Natomiast WPUS G 2 dla prędkości od 2 Mb/s nie przekracza wartości 0,7, co oznacza, że najwyższa penetracja usługami szerokopasmowymi na poziomie obszaru gminnego nie jest większa niż 70%. Większość obszarów gminnych jest skupiona w trzech przedziałach wartości wskaźnika WPUS G 2, kolejno: 0,2 0,3: obszary gminne, co stanowi ponad 38% wszystkich obszarów gminnych w Polsce, 0,1 0,2: 825 obszarów gminnych stanowiących ponad 36% ogólnej liczby obszarów gminnych, 0,3 0,4: 676 obszarów gminnych, które stanowią prawie 22% globalnej liczby obszarów gminnych. W załączonym do dokumentu pliku MS Excel o nazwie Zestawienie wskaźników znajduje się szczegółowe zestawienie wskaźnika WPUS G dla poszczególnych obszarów gminnych Wskaźnik Konkurencji Infrastruktury Szerokopasmowej WKIS Wskaźnik Konkurencji Infrastruktury Szerokopasmowej jest zdefiniowany, jako dostępność co najmniej dwóch niezależnych infrastruktur sieci szerokopasmowych w budynku mieszkalnym. Nie jest uznawana za niezależną infrastrukturę sieć przedsiębiorcy używającego w warstwie dostępowej usług hurtowych (BSA. WLR, LLU) od drugiego przedsiębiorcy telekomunikacyjnego, który świadczy usługi detaliczne na tym analizowanym terenie. Wskaźnik konkurencji infrastruktury szerokopasmowej będzie wyznaczany dla trzech różnych dostępnych deklarowanych przepustowości oferowanych usług liczonych przepustowością w dół do klienta dla poziomów: >= 2 Mb/s, >= 30 Mb/s, >= 100 Mb/s. 11

13 Wzór dla wyznaczenia Wskaźnika Dostępności Infrastruktury Szerokopasmowej jest przedstawiony poniżej: gdzie: Wskaźnik Konkurencji Infrastruktury Szerokopasmowej o określonej przepustowości P na badanym obszarze (BO). liczba lokali mieszkalnych posiadających dostęp do co najmniej dwóch niezależnych infrastruktur sieci szerokopasmowych o deklarowanym poziomie P w budynkach mieszkalnych na badanym obszarze badania (BO). liczba lokali mieszkalnych w badanym obszarze (BO) posiadających dostęp do infrastruktury szerokopasmowej o deklarowanym poziomie przepustowości wyższym lub równym 2 Mb/s. Poniżej przedstawiono wizualizację wskaźnika, dla wcześniej wymienionych przedziałów maksymalnej możliwej do zaoferowania przepustowości, liczonego na poziomie województw. Mapa 7 Wskaźnik Konkurencji Infrastruktury Szerokopasmowej maksymalnej możliwej do zaoferowania przepustowości równej bądź większej od 2 Mb/s obliczonego na poziomie województw (WKIS W 2) Wskaźnik Konkurencji Infrastruktury Szerokopasmowej WKIS W 2 dla przedziału maksymalnych przepustowości większych bądź równych 2 Mb/s przyjmuje wartości z zakresu 0,4 0,7, co oznacza, że na 40% - 70% lokali mieszkalnych z dostępem do infrastruktury, zapewniającej przepustowość od 2 Mb/s, obecnych jest co najmniej dwóch operatorów. Najniższa wartość wskaźnika została odnotowana w województwie podkarpackim, natomiast najwyższa w pomorskim. Wartość środkową (medianę) ustalono na poziomie 0,5361, a średnią 0,

14 Mapa 8 Wskaźnik Konkurencji Infrastruktury Szerokopasmowej dla maksymalnej możliwej do zaoferowania przepustowości równej bądź większej od 30 Mb/s obliczonego na poziomie województw (WKIS W 30) W przypadku maksymalnych przepustowości większych lub równych 30 Mb/s, przyjmowane przez wskaźnik WKIS W 30 wartości uległy znacznemu obniżeniu i przyjmują wartości od 0,26 do 0,42, co oznacza że na 26% 42% lokali mieszkalnych z dostępem do infrastruktury, zapewniającej przepustowość od 2 Mb/s, obecnych jest co najmniej dwóch operatorów oferujących dostęp do sieci o przepływności od 30 Mb/s. W województwie małopolskim WKIS W 30 osiąga wartość najmniejszą, natomiast wartość najwyższą odnotowuje w województwie Mazowieckim. Mediana i średnia uzyskały odpowiednio 0,3151 i 0,3380. Mapa 9 Wskaźnik Konkurencji Infrastruktury Szerokopasmowej dla maksymalnej możliwej do zaoferowania przepustowości równej bądź większej od 100 Mb/s obliczonego na poziomie województw (WKIS W 100) 13

15 Zakres wartości przyjmowany przez WKIS W 100 waha się od 0,23 do 0,41, co oznacza, że na 23% - 41% lokali mieszkalnych z dostępem do infrastruktury, zapewniającej przepustowość od 2 Mb/s, obecnych jest co najmniej dwóch operatorów oferujących dostęp do sieci o przepływności od 100 Mb/s. Podobnie jak w przypadku WKIS W 30 najniższy wynik uzyskało województwo małopolskie, najwyższy mazowieckie. Wartości średniej i mediany dla wszystkich województw wyliczono na poziomie 0,2888 (mediana) i 0,3135 (średnia). Wykres 7 Rozkład Wskaźnika Konkurencji Infrastruktury Szerokopasmowej dla poszczególnych przedziałów maksymalnej możliwej do zaoferowania przepustowości wyliczanego na poziomie obszarów gminnych W przypadku wszystkich trzech wskaźników WKIS G zdecydowana większość obszarów gminnych uzyskała wartości mniejsze niż 0,1, co oznacza bardzo niską konkurencję na infrastrukturze szerokopasmowej. W pozostałych przedziałach wartości wskaźników znajdowało się nie więcej niż 25% łącznie obszarów gminnych. W załączonym do dokumentu pliku MS Excel o nazwie Zestawienie wskaźników znajduje się szczegółowe zestawienie wskaźnika WKIS G dla poszczególnych obszarów gminnych Wskaźnik Zrównoważonej Dostępności Infrastruktury WZDI Wskaźnik Zrównoważonej Dostępności Infrastruktury (WZDI) został zdefiniowany w celu zmierzenia równomierności rozkładu dostępności infrastruktury szerokopasmowej na badanym terenie. Wyższa wartość wskaźnika jest bardziej pożądana i wskazuje na wyższą dostępność oraz bardziej równomierny jej rozkład na analizowanym obszarze. Wskaźnik Zrównoważonej Dostępności Infrastruktury (WZDI) będzie wyznaczany dla trzech różnych dostępnych, deklarowanych przepustowości, oferowanych usług, liczonych przepływnością w dół do klienta dla poziomów: >= 2 Mb/s, >= 30 Mb/s, >= 100 Mb/s. Wskaźnik WZDI bazuje na serii danych o dostępności infrastruktury szerokopasmowej na poziomie poszczególnych obszarów spisowych dla danej gminy. Wskaźnik WZDI przyjmuje wartość maksymalną równą wartości wskaźnika WDIS, jeśli dostępność infrastruktury jest równa w każdym z należących do niego obszarów spisowych. Wszelkie nierównomierne rozłożenie dostępności infrastruktury na analizowanym terenie powoduje obniżenie wartości 14

16 WZDI w stosunku do WDIS. Wyższa wartość wskaźnika WZDI oznacza większy i bardziej zrównoważony udział lokali mieszkalnych z dostępnością do usług szerokopasmowych na analizowanym obszarze Przykład wyznaczenia Wskaźnika Zrównoważonej Dostępności Infrastruktury (WZDI) Przyjmijmy, że istnieją dwa analizowane obszary dostępności usług szerokopasmowych A i B. Przyjmując, że jeśli dostępność usług w obszarze A jest większa niż w obszarze B to w obszarze A osiągnięto większy postęp w rozwoju dostępności usług szerokopasmowych. Problematyczne jest jednak jednoznaczne stwierdzenie o wyższości obszaru A nad obszarem B, gdy średnia penetracji w obydwu obszarach jest równa a obszary różnią się zarówno pod względem liczby obszarów spisowych, ich wielkości jak i rozkładu dostępności usług szerokopasmowych. W takim przypadku możliwe jest zastosowanie wskaźnika WZDI premiującego bardziej zrównoważony rozkład dostępności infrastruktury na całym obszarze. Poniżej przedstawiono przykładowe porównanie dwóch hipotetycznych analizowanych obszarów o identycznej średniej dostępności usług szerokopasmowych na poziomie 40% oraz: Różnej liczbie obszarów spisowych. Różnej wielkości obszarów spisowych. Różnej wartości penetracji w poszczególnych obszarach spisowych. W pierwszym kroku obszary spisowe w zakresie z każdego z obszarów gminnych uszeregowane są pod względem dostępności usług szerokopasmowych wraz z informacją o liczbie lokali mieszkalnych (LM) w poszczególnych obszarach spisowych (OS). Następnie wyznaczane są udziały poszczególnych obwodów spisowych (OS) mierzone liczbą lokali mieszkalnych (LM) znajdujących się na terenie analizowanego obszaru. Tabela 1 Wyznaczenie WZDI dla obszaru A l.p. Liczba LM w OS Liczba LM, które mogą zakupić usługę w OS Dostępność usług szerokopasmo wych w OS n Udział OS w obszarze A mierzony liczbą LM Udział LM w Obszarze A narastająco Wartość składowej WZDI n dla danego OS n Y n X n (1-X n-1) 2 *(Y n-y n-1) OS % 10% 10% 0,00% OS % 15% 25% 4,05% OS % 20% 45% 2,81% OS % 10% 55% 9,08% OS % 20% 75% 4,05% OS % 15% 90% 0,94% OS % 10% 100% 0,25% Obszar A Liczba LM w obszarze A Liczba LM, które mogą zakupić usługę w Obszarze A Dostępność usług szerokopasmo wych w obszarze A Łączny udział OS mierzony liczbą LM % 100% 21% Wartość składowej WZSI dla obszaru A 15

17 Tabela 2 Wyznaczenie WZDI dla obszaru B l.p. Liczba w OS LM Liczba LM, które mogą zakupić usługę w OS Dostępność usług szerokopasmowy ch w OS n Udział OS w obszarze A mierzony liczbą LM Udział LM w Obszarze B narastająco Wartość składowej WZDIn dla danego OS n Y n X n (1-X n-1) 2 *(Y n-y n-1) OS % 17% 17% 20,00% OS % 33% 50% 6,94% OS % 33% 83% 5,00% OS % 17% 100% 0,28% Obszar B Liczba LM w obszarze B Liczba LM, które mogą zakupić usługę w Obszarze B Dostępność usług szerokopasmowy ch w obszarze B Łączny udział OS mierzony liczbą LM % 100% 32% Wartość składowej WZSI dla obszaru B Poniższy wykres przedstawia rozkład narastającej dostępności infrastruktury szerokopasmowej znormalizowanej do 100% liczby LM. Wykres 8 Dostępność usług szerokopasmowych narastająco w kolejnych obwodach spisowych obszarów A i B Wartość WZDI dla obszaru B jest większa niż dla obszaru A. Obszar B charakteryzuje się bardziej wyrównaną dostępnością infrastruktury szerokopasmowej pomiędzy swoimi obwodami spisowymi. Pomimo, równej dostępności infrastruktury szerokopasmowej obydwu obszarów, obszar B przewyższa obszar A pod względem równomiernego rozkładu dostępności infrastruktury szerokopasmowej Wartości WZDI dla obszarów gminnych Poniższy wykres przedstawia rozkład obszarów gminnych pod względem wyliczonego wskaźnika WZDI G w poszczególnych przedziałach przepustowości. 16

18 Wykres 9 Rozkład Wskaźnika Zrównoważonej Dostępności Infrastruktury dla poszczególnych przedziałów maksymalnej możliwej do zaoferowania przepustowości, wyliczanego na poziomie obszarów gminnych Wskaźnik WZDI G bazuje na danych o dostępności infrastruktury szerokopasmowej wyliczonych na poziomie, niepowtarzalnych w ramach danego obszaru gminnego, obszarów spisowych. Wskaźnik WZDI G może przyjąć, jako wartość maksymalną, wartość wskaźnika WDIS G dla wskazanego przedziału prędkości dla poszczególnych obszarów gminnych. Wszelkie nierównomierne rozłożenie dostępności infrastruktury na analizowanym terenie powoduje obniżenie wartości WZDI G do WDIS G. Udział obszarów gminnych, dla których wartości wskaźników WZDI G 30 i WZDI G 100 nie przekraczają wartości 0,1, jest znacznie wyższy niż w przypadku WDIS G 30 i WDIS G 100. W przypadku wskaźnika WDIS G udział obszarów gminnych w najniższym przedziale od 0 do 0,1 z dostępem do infrastruktury o przepustowości od 30 Mb/s wynosił 59,77%, natomiast w przypadku infrastruktury zapewniającej przepustowość powyżej lub równą 100 Mb/s - 60,58%. W przypadku WZDI G są to odpowiednio wartości 73,66% i 74,02%. Oznacza to, że nawet w obszarach gminnych, w których występuje dostępność infrastruktury powyżej 30 Mb/s istnieje znaczne zróżnicowanie dostępności pomiędzy poszczególnymi obwodami spisowymi. Wykres 10 Rozkład wskaźników WDIS G i WZDI G, dla poszczególnych przedziałów maksymalnej możliwej do zaoferowania przepustowości, wyliczanych na poziomie obszarów gminnych 17

19 W załączonym do dokumentu pliku MS Excel o nazwie Zestawienie wskaźników znajduje się szczegółowe zestawienie wskaźnika WZDI G dla poszczególnych obszarów gminnych oraz ustalonych przedziałów maksymalnej możliwej do zaoferowania przepustowości Rozkład dostępności infrastruktury szerokopasmowej w Polsce W niniejszym rozdziale przedstawiono rozkład dostępności infrastruktury dla następujących przedziałów przepustowości: >= 2Mb/s, >= 30Mb/s, >= 100Mb/s Wyliczeń dokonano dla terytorium całej Polski w oparciu o poszczególne obszary spisowe. Wykres 11 Rozkład dostępności infrastruktury szerokopasmowej w poszczególnych przedziałach maksymalnej możliwej do zaoferowania przepustowości dla obszaru Polski 45% lokali mieszkalnych w kraju znajduje się na terenach, na których występuje 100% dostępność przewodowej stacjonarnej infrastruktury szerokopasmowej o przepustowościach równych lub większych od 2 Mb/s. 70% lokali mieszkalnych znajduje się na terenach posiadających dostępność na poziomie powyżej 80%. Dla wyższych przedziałów przepustowości, dostępność infrastruktury wynosi: Dla przedziału od 30 Mb/s: - 47% lokali posiada powyżej 80% dostępność do infrastruktury szerokopasmowej, - 35% lokali posiada 100% dostępność do infrastruktury szerokopasmowej, Dla przedziału od 100 Mb/s: - 46% lokali posiada powyżej 80% dostępność do infrastruktury szerokopasmowej, - 34% lokali posiada 100% dostępność do infrastruktury szerokopasmowej. Na trzech kolejnych wykresach został zaprezentowany rozkład dostępności infrastruktury szerokopasmowej w poszczególnych typach obszarów gminnych: Gminach miejskich, Gminach wiejskich, Miast w gminach miejsko-wiejskich, 18

20 Obszarów wiejskich w gminach miejsko-wiejskich. oraz w poszczególnych przedziałach przepustowości. Wykres 12 Rozkład dostępności infrastruktury szerokopasmowej w poszczególnych typach obszarów gminnych dla maksymalnej możliwej do zaoferowania przepustowości równej bądź większej od 2 Mb/s Obszary gminne o zbliżonej charakterystyce, czyli gminy miejskie, i miasta w gminach miejskowiejskich oraz gminy wiejskie i obszary wiejskie w gminach miejsko-wiejskich posiadają zbliżone rozkłady dostępności infrastruktury o przepustowościach powyżej lub równych 2 Mb/s. W przypadku gmin wiejskich i obszarów wiejskich rozkłady niemalże się pokrywają na każdym poziomie dostępności. Średnie dostępności infrastruktury szerokopasmowej o przepustowościach z przedziału od 2 Mb/s, dla poszczególnych typów obszarów gminnych wynosiły: Gminach miejskich 0,9344, Gminach wiejskich 0,5223, Miast w gminach miejsko-wiejskich 0,8992, Obszarów wiejskich w gminach miejsko-wiejskich 0,5228. Łącznie na terenach miejskich średnia dostępność infrastruktury szerokopasmowej o przepustowościach większych bądź równych 2 Mb/s wyniosła 0,9279, a na terenach wiejskich 0,5224. Oznacza to znacznie wyższą dostępność infrastruktury dla lokali mieszkalnych położonych na terenach miejskich w porównaniu do terenów wiejskich. Na kolejnym wykresie przedstawiono rozkład dostępności dla maksymalnych możliwych do zaoferowania przepustowości równej bądź większej od 30 Mb/s. 19

21 Wykres 13 Rozkład dostępności infrastruktury szerokopasmowej w poszczególnych typach obszarów gminnych dla maksymalnej możliwej do zaoferowania przepustowości równej bądź większej od 30 Mb Dla dostępności infrastruktury o przepustowości większej lub równej 30 Mb/s, przebiegi rozkładów dostępności nie są do siebie zbliżone. Wyraźnemu przesunięciu, w stosunku do rozkładu dostępności infrastruktury o przepustowości większej lub równiej 2 Mb/s, uległy rozkłady dostępności dla wszystkich typów obszarów gminnych. Znaczna odległość dzieli gminy miejskie od obszarów miejskich w gminach miejsko wiejskich (małych miast). Świadczy to o znacząco niższej dostępności stacjonarnej szerokopasmowej infrastruktury dostępowej w mniejszych miejscowościach niż większych aglomeracjach miejskich. W porównaniu z wykresem dotyczącym rozkładu dostępności infrastruktury o przepustowościach od 2 Mb/s, widać znacznie niższą dostępność infrastruktury na terenach wiejskich w odniesieniu do terenów miejskich. Tylko dla około 3-4% lokali mieszkalnych na terenach wiejskich znajduje się w obszarach gdzie dostęp infrastruktury wynosi 80%. O ile dla Polski średnia dostępność infrastruktury o przepustowościach równych lub większych od 2 Mb/s wynosiła 0,7638, o tyle w przypadku przedziału od 30 Mb/s spadła ona do poziomu 0,4395, co oznacza niemalże dwukrotne obniżenie poziomu dostępności infrastruktury szerokopasmowej o deklarowanej przepustowości większej lub równej od 30 Mb/s w stosunku do infrastruktury zapieniającej przepustowości większe lub równe 2 Mb/s. 20

22 Wykres 14 Rozkład dostępności infrastruktury szerokopasmowej w poszczególnych typach obszarów gminnych dla maksymalnej możliwej do zaoferowania przepustowości równej bądź większej od 100 Mb/s Rozkłady dostępności infrastruktury szerokopasmowej o przepustowości od 100 Mb/s mają podobne przebiegi jak rozkłady dostępności dla przepustowości od 30 Mb/s. Oznacza to, że w praktyce występuje tylko niewielka różnica w dostępności pomiędzy rozkładami dla 30 Mb/s i 100 Mb/s. Jak wcześniej wspomniano średnia dostępność infrastruktury dla przedziału przepustowości od 30 Mb/s wyniosła 0,4395 natomiast dla przedziałów przepustowości od 100 Mb/s jest to 0,4288. Podobne różnice obserwujemy w przypadku wszystkich typów obszarów gminnych dla: Gmin miejskich było to odpowiednio 0,7334 i 0,7167, Gmin wiejskich było to odpowiednio 0,0592 i 0,0570, Miast w gminach miejsko-wiejskich było to odpowiednio 0,5561 i 0,5407, Obszarów wiejskich w gminach miejsko-wiejskich było to odpowiednio 0,0443 i 0,0423. Wykres 15 Rozkład dostępności infrastruktury szerokopasmowej w gminach miejskich dla poszczególnych przedziałów maksymalnej możliwej do zaoferowania przepustowości W przypadku lokali mieszkalnych zlokalizowanych w gminach miejskich: 21

23 71% lokali mieszkalnych znajduje się na terenach, na których występuje pełna dostępność do infrastruktury dla przepustowości równych lub wyższych od 2 Mb/s, 56% lokali mieszkalnych znajduje się na terenach, na których występuje pełna dostępność do infrastruktury dla przepustowości równych lub wyższych od 30 Mb/s, 55% lokali mieszkalnych znajduje się na terenach, na których występuje pełna dostępność do infrastruktury dla przepustowości równych lub wyższych od 100 Mb/s. Wykres 16 Rozkład dostępności infrastruktury szerokopasmowej w gminach wiejskich dla poszczególnych przedziałów maksymalnej możliwej do zaoferowania przepustowości W przypadku lokali mieszkalnych zlokalizowanych w gminach wiejskich: 3% lokali mieszkalnych znajduje się na terenach, na których występuje pełna dostępność do infrastruktury dla przepustowości równych lub wyższych od 2 Mb/s, 1% lokali mieszkalnych znajduje się na terenach, na których występuje pełna dostępność do infrastruktury dla przepustowości równych lub wyższych od 30 Mb/s, 1% lokali mieszkalnych znajduje się na terenach, na których występuje pełna dostępność do infrastruktury dla przepustowości równych lub wyższych od 100 Mb/s. Wykres 17 Rozkład dostępności infrastruktury szerokopasmowej w miastach w gminach miejsko-wiejskich dla poszczególnych przedziałów maksymalnej możliwej do zaoferowania przepustowości 22

24 W przypadku lokali mieszkalnych zlokalizowanych w miastach w gminach miejsko-wiejskich: 41% lokali mieszkalnych znajduje się na terenach, na których występuje pełna dostępność do infrastruktury dla przepustowości równych lub wyższych od 2 Mb/s, 27% lokali mieszkalnych znajduje się na terenach, na których występuje pełna dostępność do infrastruktury dla przepustowości równych lub wyższych od 30 Mb/s, 27% lokali mieszkalnych znajduje się na terenach, na których występuje pełna dostępność do infrastruktury dla przepustowości równych lub wyższych od 100 Mb/s. Wykres 18 Rozkład dostępności infrastruktury szerokopasmowej na obszarach wiejskich w gminach miejsko-wiejskich dla poszczególnych przedziałów maksymalnej możliwej do zaoferowania przepustowości W obszarach wiejskich w gminach miejsko-wiejskich rozkład dostępności infrastruktury jest zbliżony do gmin wiejskich. Około 2% lokali mieszkalnych posiada pełne pokrycie infrastrukturą szerokopasmową o przepustowościach równych lub większych od 2 Mb/s. W przypadku pozostałych przedziałów (od 30Mb/s i od 100 Mb/s) jest to 1% lokali mieszkalnych. W przypadku lokali mieszkalnych zlokalizowanych na obszarach wiejskich w gminach miejskowiejskich: 2% lokali mieszkalnych znajduje się na terenach, na których występuje pełna dostępność do infrastruktury dla przepustowości równych lub wyższych od 2 Mb/s, 0% lokali mieszkalnych znajduje się na terenach, na których występuje pełna dostępność do infrastruktury dla przepustowości równych lub wyższych od 30 Mb/s, 0% lokali mieszkalnych znajduje się na terenach, na których występuje pełna dostępność do infrastruktury dla przepustowości równych lub wyższych od 100 Mb/s Przykłady rozkładu dostępności infrastruktury szerokopasmowej obszarów gminnych W niniejszym rozdziale zostaną omówione wybrane przykłady rozkładów dostępności infrastruktury szerokopasmowej dla wskazanych przedziałów maksymalnej możliwej do zaoferowania przepustowości w wybranych obszarach gminnych. 23

25 Rozkłady dostępności infrastruktury szerokopasmowej w obszarach gminnych, które uzyskały wskaźnik WDIS G 2 na poziomach 0,25, 0,50 i 0,75 3 Poniżej zamieszczono rozkłady dostępności dla przykładowych gmin, dla których wskaźnik WDIS G 2 był zbliżony do poziomu 0,25, a które charakteryzowały się różną wartością WZDI G 2. Są to Rydzyna (obszar wiejski w gminie miejsko-wiejskiej, TERC ) oraz Gilowice (gmina wiejska, TERC ). Wykres 19 Rozkład dostępności infrastruktury szerokopasmowej w obszarach gminnych Rydzyna i Gilowice o wskaźniku WDIS G 2 na poziomie 0,25 Obie gminy mają zbliżony wskaźnik dostępności infrastruktury (WDIS G 2). Dla Rydzyny wyznaczono wskaźnik wskaźnika zrównoważonej dostępności infrastruktury dla 2 Mb/s (WZDI G 2) na poziomie 0,0835, natomiast dla Gilowic na poziomie 0,2029. W gminie Rydzyna mamy do czynienia z bardziej zróżnicowanym rozkładem dostępności infrastruktury szerokopasmowej niż w gminie Gilowice. Pomimo więc zbliżonego wyniku dla WDIS G 2 wyraźnie lepiej, z punktu widzenia zrównoważenia rozwoju dostępności infrastruktury, ocenione została gmina wiejska Gilowice. Na kolejnym wykresie przedstawiono rozkład dostępności infrastruktury dla wybranych obszarów gminnych, dla których wyznaczono wskaźnik WDIS G 2 na poziomie 0,5, a które charakteryzowały się różną wartością WZDI G 2. Są to: Nur (gmina wiejska, TERC ) oraz Gostyń (obszar wiejski w gminie miejsko-wiejskiej, TERC ). 3 Poszczególne poziomy wskaźnika WDUS G 2 oznaczają, iż na wybranych obszarach gminnych 25, 50 bądź 75% lokali mieszkalnych posiada dostęp do infrastruktury szerokopasmowej o przepustowościach równych lub większych od 2 Mb/s. 24

26 Wykres 20 Rozkład dostępności infrastruktury szerokopasmowej w wybranych obszarach gminnych Nur i Gostyń o wskaźniku WDIS G 2 na poziomie 0,5 Obydwa obszary mają wskaźnik WDIS G 2 dokładnie na poziomie 0,5. Natomiast wskaźnik WZDI G 2 dla obszaru gminnego Nur wyznaczono na poziomie 0,3251, a dla Gostynia na poziomie 0,3805. Oznacza to, że ze względu na rozkład dostępności infrastruktury w poszczególnych obszarach spisowych wyżej został oceniony obszar wiejski w gminie miejsko-wiejskiej Gostyń. Na następnym wykresie umieszczono graficzną prezentację rozkładu dostępu do infrastruktury szerokopasmowej dla wybranych obszarów gminnych, dla których wskaźnik WDIS G 2 jest na zbliżonym poziomie 0,75, a które charakteryzowały się różną wartością WZDI G 2. Są to: Lipowiec Kościelny (gmina wiejska, TERC ) oraz Chłopice (gmina wiejska, TERC ). Wykres 21 Rozkład dostępności infrastruktury szerokopasmowej w wybranych obszarach gminnych Lipowiec Kościelny i Chłopice o wskaźniku WDIS G 2 na poziomie 0,75 Lipowiec Kościelny uzyskał wskaźnik dostępności infrastruktury (WDIS G 2) na poziomie 0,7500, natomiast Chłopice - 0,7490. Gminy uzyskały również wysoki poziom wskaźnika WZDI G 2 25

27 (odpowiednio 0,6329 (Lipowiec Kościelny) oraz 0,6587 (Chłopice)), ze względu na równomierny rozkład dostępności infrastruktury na analizowanych obszarach Rozkłady dostępności infrastruktury szerokopasmowej w wybranych obszarach gminnych według ich typów oraz wielkości mierzonej liczbą ludności Na kolejnych trzech wykresach przedstawiono rozkład dostęności infrastruktury szerokopasmowej w różnych typach obszarów gminnych w zadeklarowanych przedziałach maksymalnej możliwej do zaoferowania przepustowości. Wybrane cztery obszary gminne to: Ozorków (gmina miejska, TERC ), Gorzyce (gmina wiejska, TERC ), Łęczna (miasto w gminie miejsko-wiejskiej, TERC ), Krzeszowice (obszar wiejski w gminie miejsko-wiejskiej, TERC ). Obszary gminne, które zostały zaprezentowane na poniższych wykresach charakteryzują się zbliżoną liczbą mieszkańców (około 20 tys.). Wykres 22 Rozkład dostępności infrastruktury szerokopasmowej w wybranych obszarach gminnych charakteryzujących się zbliżoną liczbą mieszkańców i należących do czterech różnych typów obszarów o maksymalnej możliwej do zaoferowania przepustowości równej lub większej od 2 Mb/s Wyraźnie widać różnicę pomiędzy obszarami gminnymi o zbliżonej liczbie ludności, należących do rozdzielnych kategorii, czyli terenami miejskimi (gminy miejskie i miasta w gminach miejsko-wiejskich) a terenami wiejskimi (gminami wiejskimi i obszarami wiejskimi w gminach miejsko-wiejskich). Na analizowanych obszarach gminnych 100% dostępność infrastruktury szerokopasmowej występuje na terenach, na których znajduje się: 67% lokali mieszkalnych na terenie Ozorkowa, 80% lokali mieszkalnych na terenie Łęcznej, 0% lokali mieszkalnych na terenie Gorzyc, 0% lokali mieszkalnych na terenie Krzeszowic. Ponad 80% dostępność infrastruktury szerokopasmowej występuje na terenach, na których znajduje się: 26

28 99% lokali mieszkalnych na terenie Ozorkowa, 93% lokali mieszkalnych na terenie Łęcznej, 11% lokali mieszkalnych na terenie Gorzyc, 12% lokali mieszkalnych na terenie Krzeszowic. Wykres 23 Rozkład dostępności infrastruktury szerokopasmowej w wybranych obszarach gminnych charakteryzującyhc się zbliżoną liczbą mieszkańców i należących do czterech różnych typów obszarów dla maksymalnej możliwej do zaoferowania przepustowości równej bądź większej od 30 Mb/s Dla przepustowości większych bądź równych 30 Mb/s różnice pomiędzy terenami miejskimi i wiejskimi są jeszcze bardziej wyraźne niż w przypadku wskaźnika dla 2 Mb/s. We wszystkich analizowanych obszarach odnotowano znaczny spadek udziału lokali mieszkalnych znajdujących się na terenach, dla których dostępność infrastruktury szerokopasmowej przekracza 80%. W przypadku terenów wiejskich, 30% (Gorzyce) i 44% (Krzeszowice) lokali mieszkalnych znajduje się na obszarze obwodów statystycznych, w których nie ma dostępu do infrastruktury zapewniającej przepustowość równą lub większą od 30 Mb/s. Wykres 24 Rozkład dostępności infrastruktury szerokopasmowej w obszarach gminnych charakteryzujących się zbliżoną liczbą mieszkańców i należących do czterech różnych typów obszarów dla maksymalnej możliwej do zaoferowania przepustowości równej bądź większej od 100 Mb/s 27

29 Rozkład dostępności infrastruktury szerokopasmowej dla przepustowości równych i większych od 100 Mb/s pokrywa się z dostępnością infrastruktury dla przepustowości od 30 Mb/s Rozkłady dostępności infrastruktury szerokopasmowej w wybranych czterech obszarach gminnych badanych typów (największych pod względem liczby ludności) Na następnych czterech wykresach przedstawiono rozkład dostępności infrastruktury szerokopasmowej dla zadeklarowanych przedziałów maksymalnej możliwej do zaoferowania przepustowości, kolejno dla czterech różnych obszarów gminnych. Wykres 25 Rozkład dostępności infrastruktury szerokopasmowej w gminie Chełmiec największej pod względem liczby ludności gminie wiejskiej dla poszczególnych przedziałów maksymalnej możliwej do zaoferowania przepustowości W gminie Chełmiec dostępność infrastruktury szerokopasmowej dla przepustowości od 30 Mb/s i od 100 Mb/s jest znacznie niższa niż w przypadku przepustowości od 2 Mb/s. Infrastruktura dla wyższych przepustowości jest skupiona na obszarze zajmowanym przez około 15% lokali mieszkalnych. W przypadku gminy wiejskiej Chełmiec tylko około 1% lokali mieszkalnych znajduje się na terenach posiadających 100% pokrycie infrastrukturą szerokopasmową o przepustowości od 2 Mb/s. 28

30 Wykres 26 Rozkład dostępności infrastruktury szerokopasmowej w Nysie największym pod względem liczby ludności mieście z gminy miejsko-wiejskiej dla poszczególnych przedziałów maksymalnej możliwej do zaoferowania przepustowości W gminie Nysa 69% lokali mieszkalnych znajduje się na terenach, na których występuje 100% dostępność infrastruktury o przepustowości od 2 Mb/s. 40% lokali mieszkalnych znajduje się natomiast na terenach gdzie zapewniona jest pełna dostępność infrastruktury o przepustowości od 30 Mb/s i od 100 Mb/s. Wykres 27 Rozkład dostępności infrastruktury szerokopasmowej w Wieliczce największym pod względem liczby ludności obszarze wiejskim w gminie miejsko-wiejskiej dla poszczególnych przedziałów maksymalnej możliwej do zaoferowania przepustowości Dostępności infrastruktury szerokopasmowej w obszarze wiejskim w gminie Wieliczka jest zbliżona do rozkładu dostępności infrastruktury w gminie wiejskiej Chełmiec. Omawiany przypadek nie posiada pełnego pokrycia infrastrukturą o oferowanej przepustowości od 30 Mb/s i od 100 Mb/s, a jedynie około 1% lokali mieszkalnych znajdujących się na obszarze wiejskim tej gminy znajduje się na terenach ze 100% dostępnością infrastruktury o przepustowości od 2 Mb/s. Na wykresie poniżej zaprezentowano Warszawę, będącą największym pod względem liczby lokali mieszkalnych obszarem gminnym w kraju. 29

31 Wykres 28 Rozkład dostępności infrastruktury szerokopasmowej w Warszawie, największym pod względem liczby ludności, obszarze gminnym w kraju dla poszczególnych przedziałów maksymalnej możliwej do zaoferowania przepustowości Uwaga: Obszary spisowe z zerową dostępnością infrastruktury stanowią grupy punktów adresowych rozproszone na terenie całej Warszawy dla, których żaden z operatorów nie wykazał zakończeń sieci. 88% lokali mieszkalnych w Warszawie znajduje się na terenach posiadających 100% dostępność do infrastruktury szerokopasmowej o przepustowości równej lub większej od 2 Mb/s. Jednocześnie 77% warszawskich lokali mieszkalnych znajduje się na terenach posiadających pełne pokrycie infrastrukturą szerokopasmową o przepustowościach większych bądź równych 100 Mb/s (tak samo jest w przypadku przepustowości od 30 Mb/s). W załączonym do dokumentu pliku MS Excel o nazwie Rozkłady dostępności infrastruktury można zaprezentować rozkład dostępności infrastruktury szerokopasmowej dla dowolnego obszaru gminnego. 3. Wyznaczanie Wskaźnika Dostępności Usług Szerokopasmowych WDUS Wskaźnik Dostępności Usług Szerokopasmowych (WDUS) jest wyznaczany w oparciu o cztery składowe wskaźniki przy zastosowaniu równych wag (każdy 0,25). Dla każdego z obszarów gminnych wyznaczono wartości poszczególnych składowych wskaźnika WDUS tj: WDIS Wskaźnik Dostępności Infrastruktury Szerokopasmowej dla usług o przepustowościach większych lub równych 2, 30 i 100 Mb/s, WPUS Wskaźnik Penetracji Usługami Szerokopasmowymi dla usług o przepustowościach większych lub równych 2, 30 i 100 Mb/s, WKIS Wskaźnik Konkurencji Infrastruktury Szerokopasmowej dla usług o przepustowościach większych lub równych 2, 30 i 100 Mb/s, WZDI Wskaźnik Szerokopasmowej Integracji Cyfrowej dla usług o przepustowościach większych lub równych 2, 30 i 100 Mb/s, a następnie dokonano normalizacji wyników dla każdej z powyższych składowych, poprzez wyznaczenie względnej wartości poszczególnych składników wskaźnika WDUS dla analizowanego obszaru względem innych obszarów. Dla każdej składowej wskaźnika SW (gdzie SW jest jednym z:,,,,,,,,,, ), dla której 30

32 wyższe wartości bezwzględne składnika wskaźnika oznaczają bardziej pożądany stan, wyznaczana jest wartość względna, która wynosi: Gdzie:!" #"!" $'( #" $% & $% & wartość względna składnika SW dla przepustowości równiej lub większej od P dla badanego obszaru (BO) względem innych obszarów, " wartość bezwzględna składnika SW dla przepustowości równiej lub większej od P dla badanego obszaru wyznaczona zgodnie z algorytmami przedstawionymi w poprzednim rozdziale, $% " minimalna bezwzględna wartość składnika SW dla przepustowości równiej lub większej od P spośród wszystkich obszarów, $'( " maksymalna bezwzględna wartość składnika SW dla przepustowości równiej lub większej od P spośród wszystkich obszarów Następnie wskaźnik WDUS jest wyznaczany dla każdej z przepustowości poprzez zsumowanie poszczególnych składowych. ) 4 Wykres 29 Rozkład Wskaźnika Dostępności Usług Szerokopasmowych dla poszczególnych przedziałów maksymalnej możliwej do zaoferowania przepustowości, wyliczanego na poziomie obszarów gminnych Wskaźniki WDUS G 30 i WDUS G 100 dla ponad 70% obszarów gminnych są niższe niż 0,1. Oznacza to, że ponad 70% obszarów gminnych na terenie Polski jest słabo rozwinięta pod względem dostępności infrastruktury i usług szerokopasmowych o przepustowości większej lub równej 30 Mb/s. W załączonym do dokumentu pliku MS Excel o nazwie Zestawienie wskaźników znajduje się szczegółowe zestawienie wskaźnika WDUS dla poszczególnych obszarów gminnych. 31

33 4. Spis map Mapa 1 Wskaźnik Dostępności Infrastruktury Szerokopasmowej dla maksymalnej możliwej do zaoferowania przepustowości równej bądź większej od 2 Mb/s obliczonego na poziomie województw (WDIS W 2)... 6 Mapa 2 Wskaźnik Dostępności Infrastruktury Szerokopasmowej dla maksymalnej możliwej do zaoferowania przepustowości równej bądź większej od 30 Mb/s obliczonego na poziomie województw (WDIS W 30)... 7 Mapa 3 Wskaźnik Dostępności Infrastruktury Szerokopasmowej dla maksymalnej możliwej do zaoferowania przepustowości równej bądź większej od 100 Mb/s obliczonego na poziomie województw (WDIS W 100)... 7 Mapa 4 Wskaźnik Penetracji Usługami Szerokopasmowymi o przepustowości równej bądź większej od 2 Mb/s obliczonego na poziomie województw (WPUS W 2)... 9 Mapa 5 Wskaźnik Penetracji Usługami Szerokopasmowymi o przepustowości równej bądź większej od 30 Mb/s obliczonego na poziomie województw (WPUS W 30) Mapa 6 Wskaźnik Penetracji Usługami Szerokopasmowymi o przepustowości równej bądź większej od 100 Mb/s obliczonego na poziomie województw (WPUS W 100) Mapa 7 Wskaźnik Konkurencji Infrastruktury Szerokopasmowej maksymalnej możliwej do zaoferowania przepustowości równej bądź większej od 2 Mb/s obliczonego na poziomie województw (WKIS W 2) Mapa 8 Wskaźnik Konkurencji Infrastruktury Szerokopasmowej dla maksymalnej możliwej do zaoferowania przepustowości równej bądź większej od 30 Mb/s obliczonego na poziomie województw (WKIS W 30) Mapa 9 Wskaźnik Konkurencji Infrastruktury Szerokopasmowej dla maksymalnej możliwej do zaoferowania przepustowości równej bądź większej od 100 Mb/s obliczonego na poziomie województw (WKIS W 100) Spis wykresów Wykres 1 Rozkład liczby obszarów gminnych pod względem liczby lokali mieszkalnych... 3 Wykres 2 Rozkład poszczególnych typów obszarów gminnych pod względem udziału liczby lokali mieszkalnych w ogólnej liczbie lokali mieszkalnych w Polsce... 3 Wykres 3 Udziały poszczególnych typów obszarów gminnych... 4 Wykres 4 Rozkład liczby obszarów gminnych pod względem liczby lokali mieszkalnych dla Polski ogółem oraz w poszczególnych typach obszarów gminnych... 4 Wykres 5 Rozkład Wskaźnika Dostępność Infrastruktury Szerokopasmowej dla poszczególnych przedziałów maksymalnej możliwej do zaoferowania przepustowości wyliczanego na poziomie obszarów gminnych... 8 Wykres 6 Rozkład Wskaźnika Penetracji Usługami Szerokopasmowymi dla poszczególnych przedziałów oferowanej przepustowości wyliczanego na poziomie obszarów gminnych Wykres 7 Rozkład Wskaźnika Konkurencji Infrastruktury Szerokopasmowej dla poszczególnych przedziałów maksymalnej możliwej do zaoferowania przepustowości wyliczanego na poziomie obszarów gminnych Wykres 8 Dostępność usług szerokopasmowych narastająco w kolejnych obwodach spisowych obszarów A i B Wykres 9 Rozkład Wskaźnika Zrównoważonej Dostępności Infrastruktury dla poszczególnych przedziałów maksymalnej możliwej do zaoferowania przepustowości, wyliczanego na poziomie obszarów gminnych Wykres 10 Rozkład wskaźników WDIS G i WZDI G, dla poszczególnych przedziałów maksymalnej możliwej do zaoferowania przepustowości, wyliczanych na poziomie obszarów gminnych